No. 19648.
Anno 1924
1
Ons Feuilleton.
Het Pleegkind van de
drie Celibatairs.
Officieele Kennisgeving.
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden. jMj
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTffiN:
80 Cts. per regel. Bij regelabonnement belangrijk lageren prijs.
Kleine Advertentien, uitsluitend bij vooruitbetaling, Woensdags en
Zaterdags 60 Cts., bij een maximum aantal woorden van 80.
Incasso volgens postrecbb Voor eventueels opzending van brieven
10 Cts. porto te beialen. Bewijsnummer 6 Cts.
Bureau Noordelndspleln Telefoonnummers voor
Oirectle en Administratie 175 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANTi
Voor Lelden per 8 maanden 'f 8.88, per week0.18,
Buiten Lelden, waar agenten gevestigd rijn, per week r..ra~K 0.18,
Franco per post 2.86 rf' portokosten.
Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
In ons Blad wordt weldra een aanvang
gemaakt met een groot Feuilleton, getiteld:
GEMEENTELIJKE VISCHVERKOOP.
'Aan don gemeentelijken vischwinkcl,
Vischmarkt 18 (tel. 12-25) is VRIJDAG ver
krijgbaar SCHELVISCH a f 0.13—f 0.35,
BOHOL a f 0.12f 0.39, SCHAR a f 0.13,
KABELJAUW a f 0.40-f 0 45 en TARBOT
a f 0.76 per pond.
N. C. DE GIJSELAAR, Burgem
Leiden, 27 Maart 1924.
Stennt onze vertegenwoordiging op de
Olympiade.
Het manege-ieest.
Nog slechts ongeveer anderhalve maand
en d» VlIIste Olympiade zal te Parijs een
aanvang nemen. Daar in de Lichtstad zul
len de sportvertegemvnordigers van bijkans
alle landen der wereld elkaar bestrijden in
fairen doch feilen kamp, waarbij het gaat
om de sportieve eer der zege, doch tevens
ook. of eigenlijk in de allereerste plaats, om
daadwerkelijke intensieve propaganda voor
de lichamelijke en daarmede ook voor de
geestelijke gesteldheid van alle volkeren
dor aarde. In hoofdzaak geldt dat natuurlijk
voor de jeugd, en dal is begrijpelijk, wanl
wie de jeugd heeft, heeft de toekomst. Een
verstandig opgevatte ontwikkeling naar
lichaam en ziel van onze jonge menschen
moet en zal onafwijsbaar leiden tot een
sterk en krachtig nageslacht en vandaar
dat niemand het belang voor deze achtste
Olvmpiade zal kunnen ontkennen.
Een gezonde ziel in een gezond lichaam!
Deze zinspreuk moet, vooral in den tegen
woordige» tijd van eenzijdige ontwikkeling
en groote eischen van hel maatschappelijk
leven —'eeds meer op den voorgrond worden
geschoven en vandaar dat ieder, die het wel
meent met de opvoeding van ons Volk, ook
r.anr z'n beste vermogen moet meewerken
om onze vertegenwoordiging op de Olym
pische Spelen zoo hecht en krachtig moge
lijk te maken.
Bovendien: er is ook een oogenbükke-
lijke. praciischc zijde' ln 1028 wordt in ons
land de Olympiade gehouden en hoe groo-
tor thans de successen der Nederlandsche
ploeg zijn, des Ie meer wordt de aandacht
gevestigd op ons land, en des te grooter zat
het aantal belangstellenden zijn. dut in
1928 „Old Hollend" met een bezoek zal ver
eeren. Men begrijpt toch dat beel ons volk-
van het maandenlange verblijf van hon
derdduizenden vreemdelingen enorme voor-
declen zal plukken!
Zijn onze zakenmenschen de sport-
menschen steunen uit zichzelf wel dan
/no weinig vooruitziende, dal zij thans zou
den weigeren hun offer le brengen? Neen.
immers!
Ook in dc Sleutelstad zal men het le be
halen voordeel begrijpen en derhalve vol
gende weck in drommen opgaan naar hel
door het plaatselijk comité georganiseerde
manege-feest, op 2, 3 en April. Ben keurig
verzorgd programma geeil hierover alle ge-
v enschte bijzonderheden, welke wij hier
natuurlijk niet zullen verklappen, maar
toch kunnen wij wel verklaren dat liet een
schitterend feest zal worden dat niemand,
maar dan ook absoluut niemand zal teleur
stellen. De prijzen zijn niel hoog. terwijl liet
programma in den juisten zin van het
woord voor ..elck wal wils" geelt. Behalve
de groote attractie der paarden-nummers
(voor de Flèche is liet tuig afgestaan door
li -t Koninklijk Staldepartement) krijgt men
te zien: gymnastiek, worstelen, schennen,
boksen en touwtrekken, lerwijl bel Leidsch
slrijk-ensemble ..Sappho" den avond met
haar welbekende muziek zal opluisteren.
Na atloop is er icderen avond bal mol Jasz-
Band. Inderdaad: het móét wel vol worden.
Voor alles en ieder is gezorgd. Zelfs een
champagne-bar zal niel ontbrekenI
is een nadere opwekking thans nog noo-
dig? Wij rekenen op aller medewerking.
En: zijn overtuigd die te krijgen!
Kamer van Koophandel en Fabrieken voor
Rijnland.
Gistemamid'dag kwam deze Kamer in
openbare vergadering bijeen, onder voorzit
terschap van den heer D, ten Cate Brouwer,
uit Alphen,
Aanwezig bij den aanvang 18 leden, 10
igden voor het Klein-, en 8 voor liet Grool-
bediijl.
Afwezig met kennisgeving de heeren
(Wemink, Smits en Stijnman.
Er waren ook renige belnngslcllr-nden als
h -hoorder* aanwezig, wat wij nog niet eer
waarnamen. vk,-
Na opening der vergadering werden de no
tulen der vorige vergadering door den secre
taris, mr. P. C. KDibbe, gelezen en na een
opmerking van den heer SANDERS vastge
steld.
De heer VAN DER STEEN nam daarna,
naar aanleiding van de noluien, nog het
woord. Hij had in de vorige vergadering bij
zijn woord van dank tot hen, die zich bij de
oprichting der Kamer hadden verdienstelijk
gemaakt, mr. Trapman, vergeten te noemen,
die inderdaad voor de Kamer veel heeft ge
daan. Hij verzocht dit alsnog in de notulen
op te nemen, waartoe werd besloten.
De VOORZITTER deelde mede, dat inge
komen was een verzoek van het Departe
ment van Arbeid, Handel en Nijverheid, om
te adviseeren inzake het plan van den Vol
kerenbond tol hervorming van den kalender.
Het Bureau der Kamer heeft dit punt
overwogen en is tot de conclusie gekomen,
dat, zoolang de Christelijke kerken niet haar
medewerking tot de hervorming van den ka
lender willen verkenen, de Kamer niet zou
kunnen adviseeren tót een verandering.
Vaststelling der Christelijke feestdagen moet
blijven tot de competentie der Kerken.
De heer HERINGA was het met deze con
clusie niet geheel eens. Hij zou in het ant
woord ook willen doen uitkomen, dat er
tevens wel eens economische bezwaren kun
nen rijzen. En daarover wordt in het geheel
niet gesproken in liet advies.
Dit zou hij nog in het antwoord willen
doen uitkomen.
De heer VAN G1NKEL achtte deze materie
heel gewichtig Hij zou daarom wel een
Commissie ad hoe voor deze zaak willen be
noemen zooals de Voorzitter eerst ook wel
scheen le willen.
De heer SPREV achtte de zaak ook vrij
belangrijk, en hij achtte het voor de Kamer
moeilijk, om over de economische bezwaren
en voordeelen te oordeelcn. Het bezwaar
van de Kerken achlte hij echter niet over
wegend.
De heer VAN DER LAAN stelde de be
zwaren, van kerkelijke zijde aangevoerd,
niet zoo gering als de vorige spreker.
Hij meende daarom, dat het praeadvies
van liet Bureau hel meest verstandige is.
Op voorstel van den VOORZITTER werd
nu hel praeadvies van liet Bureau zonder
hoofdelijke stemming besloten
De heeren A. Mulder en Joh. Dekker wa
ren inmiddels Ier vergadering gekomen.
Met betrekking lot een vraag in dc vorige
vergadering door den heer VAN DER LAAN
inzake drooglegging van de rietvelden in het
Waterschap Voltenhorc had het Bureau der
Kamer nadere inlichtingen gevraagd van
liet Provinciaal bestuur van Overijsel en
van de K. v K. le Meppol, welke antwoor
den door den VOORZITTER worden meege
deeld.
De lieer VAN DER LAAN komt sr mis
schien later op terug
Nog kwam ter tafel het praeadvies van
het Bureau inzake cauliestelling bij liet aan
nemen door de Kamers van Zwolle en Mep
pol aan de orde gesteld.
Het Bureau had inlichtingen ingewonnen
hij de beslurcn van de Vakbunden van aan
nemers. De Katholieke Aannemersbond
was legen d.zen maatregel, de Ned. Bond
van Aannemers stond cp een meer welwil
lend standpunl.
Besloten werd dm Kamers le Zwolle en le
Meppei te melden, dal deze Kamer met he
langstelling van het vraagstuk kennis heeft
genomen en den wcnsch heeft uilgesproken,
dat deze beide Kamers hel vraagstuk nader
zullen uitwerken. De Leidsclie Kamer zal
daarvan gaarne nader kennis nemen.
Een schrijven van de Kamer van Tilburg,
betreffende de waarde eener statistiek der
voortbrenging en van het verbruik vanwege
liet Rijk werd op voorstel van den heer
BOOT in handen van het Bureau van de
Kamer voor hel Grootbedrijf gesteld om
praeadvies.
Een verzoek van de vereeniging „Ned. Fa
brikaat" om voor 1921 weder een subsidie
van 150 te ontvangen, werd afgewezen, op
grond, dat dc geldmiddelen der Kamer dit
niet veroorloven.
Op dienzelfden grond werden nog enkele
andere verzoeken om gcldelijken steun alge-
wezen.
Wel werd op voorstel van het bestuur be
stelen een subsidie van f -10 aan het Bureau
voor Ilandelsinliclitingen le verleenen op
grond, dat aan den handel door dit Bureau
goede diensten zijn bewezen.
Naar aanleidiug van een opmerking, in de
vorige vergadering door den lieer MEER
BURG gemaakt, over het verkrijgbaar stel
len van doorgaande plaatskaarten op de
train van en naar Katwijk in de winter
maanden tusschen 12 en 2 uur, was een
schrijven van do Directie van de N. Z. II. T.
M. ingekomen, waaruil bleek, dal aan dit
verlangen niel kan worden voldaan.
De heer VAN DER LAAN zou den heer
Meerburg nog in de gelegenheid willen stel
len zich daarover nader uit le spreken.
Besloten werd naar aanleiding van een
desbelrefiend verzoek van den heer F. van
Haarlem e. a. aan de Directie der Ned.
Spoorwegen in overweging te geven den
Irein, die 's ochtends te 8.13 uit Den naag
vertrekt, in Leiden te doen sloppen.
Een adres van den pacliter van „Den
Burcht" en „Dc Graanbeurs", den heer
Backer, om in zijn localiteit de voorgeno
men Handelsbeurs te doen houden, werd
voor kennisgeving aangenomen, nadat dc
VOORZITTER'had meegedeeld, dat reeds
was besloten daarvoor, zoo mogelijk de
Slaidszaal te bestemmen, aangezien „De
Graanbeurs" te klein wordt geacht.
Met betrekking tot de actie, om een sluis
bij Gouda le verbroeden, zal de Kamer te
Leiden met die van Gouda samenwerken.
De VOORZITTER deed nu eenige mede-
deelingen over de op te richten Handels
beurs te Leiden.
Het Bureau had zich tot den Gemeente
raad gewend, om voor het houden van deze
Beurs de hand te mogen leggen op de Slads-
zaal, tegen een jaarlijksche vergoeding
van f300.
Dit adres was niet vroeg genoeg bij B. en
W. ingekomen om in de laatstgehouden
Raadsvergadering daarover praeadvies door
hun College uit te brengen. Na een onder
houd met den Burgemeester door den Voor
zitter, acht het Bureau het wenschelijk de
Sladszaal le huren tegen het minimum-tarief,
B. en W. zullen dan nadere voorstelling tot
vermindering bij den Raad indienen.
Het Bureau heeft een kaart ontworpen,
waardoor men een voorstelling krijgt van de
wijze, waarop de Stadszaal wordt verdeeld
voor de verschillende branches, n.l.: bouw
materialen, granen, zuivel en algemeene za
ken. Voor aanschaffing van meubelen, het
aanbrengen van boxen, etc., heeft het Bu
reau nader geconfereerd met den bouwkun
dige, den lieer Koert, en hel' zal nog een na
der crediel vragen.
Na deze mededcelingen werd besloten, om
na afloop der openbare vergadering dit punt
nader in een huishoudelijke bijeenkomst te
I bespreken.
I Naar aanleiding van een verzoek van den
1 Zuid-Holl. Bond van Veehouders lot vervroe
ging van de veemarkt te Leiden, zal het Bu
reau met de autoriteiten: directeur van het
1 Markt- en Havenwezen alhier, het veeartse-
nijkundig toezicht enz., nader overleg plegen
en daarna praeadvies uitbrengen. Eindelijk
was nog ingekomen een adres van den heer
Buurman, drukker alhier, houdende beklag
over de uitlating van den heer Ara. Smits in
dc vorige vergadering over het door adres
sant geleverd drukwerk.
De VOORZITTER heeft hierover mei den
heer Smits gesproken en deze heeft toen na
drukkelijk verklaard, dat allerminst zijn be
doeling is geweest, om zich minder gunstig
over het bedoelde drukwerk uit te laten. Hij
had alleen willen zeggen, dat aan drukwerk
moeilijk genoeg zorg kan worden besteed. En
deze opmerking was van zeer atgemcenen
aard.
De VOORZITTER verzocht de Pers van
deze mededeeling goede nota te nemen
Eindelijk werd een verzoek van het Natio
naal Comité voor Vischpropaganda, om een
bijdrage van föOO van de Kamer te mogen
ontvangen, op voorstel van den heer J. BOOT
in handen gesteld van de Kamer voor het
Kleinbedrijf, hoewel de meerderheid van het
Bureau het voor kennisgeving had willen
aannemen
Hierna kwam men eindelijk tot de op de
agenda slaande voorstetien.
In de eerste plaats kwam aan de orde een
adres aan de Tweede Kamer der Slaten-Ge-
neraal inzake liet ontwerp van Wet tot wijzi
ging van de Warenwet, ingediend bij Kon.
Boodschap van 2 Juni 1923, waarbij wordt
voorgesteld een nieuw artikel in te lasschen,
welk artikel moeilijk de instemming der Ka
mer, aldeeling Kleinbedriji, kan verwerven.
Immers, de kosten wil men volgens dit nieuw
artikel verhalen op de winkeliers als belang
hebbenden, terwijl alle Nederlanders belang
hebbenden zijn, en het derhalve ook billijk
is, dat het gelicele Nederlandsche volk de
kosten van het toezicht draagt
Besloten werd dit' adres te verzenden.
Met betrekking tot het vraagpunt inzake
handel drijven door ambtenaren, werd op
voorstel van de afd. Kleinbedrijf besloten aan
de Regeering en de gemeentebesturen in Rijn
land liet verzoek te richten dit te verbieden
en daartegen maatregelen te nemen.
Door de Kamers le Middelburg en Haarlem
was adhaesie gevraagd op haar adressen in
zake afschaffing van de Handelskamer.
De heer SANDERS meedde, dat dit niet
meer noodig was, omdat, naar verluidt, de
Regeering haar toch wenseht af te schaffen.
Ook de lieer MOLKENBOER sprak in den
zelfden geest.
De heer VAN DER STEEN achtte ook in
dit geval adhaesiebetuiging wel goed. Dit zou
kunnen strekken om de Regeering nog een
aansporing in die richting te geven.
Nadat ook de heer DE GOOYER het adres
Haarlem had aanbevolen, stelde de VOOR
ZITTER voor de adhaesiebetuiging te beper
ken tot het laatste adres, dat hij ook beter
acht dan dal van de Middelburgsche Kamer.
In aansluiting met het ter zake uitge
brachte praeadvies der Commissie voor Ver
voer Post en Telegrafie werd besloten aan B.
en W. der gemeenten Leiden en Oegslgeest
een adres le zenden, houdende het verzoek
verbetering aan le brengen in den straatweg
LeidenOegslgeest, welk adres later zal wor
den gepubliceerd.
Zeer uitvoerig werd van gedachten gewis
seld over liet Rijksinkoopbureau. waarom
trent een adres om adhaesie was ingekomen
van de Kamer in Middelburg, waarin gepro
testeerd werd tegen de wijze, waarop dit Bu
reau zou werken.
Deze zr.ak was in handen gesteld van de
afdeeling Kleinbedriji en in overeenstemming
met haar praeadvies had hel Bureau eenige
punten ontworpen, die tot hasis van een
adres aan den Minister van Financiën zou
den kunnen dienen. Uit deze punten bleek,
dat de afd. Kleinbedrijf in principe toejuicht,
dat er verbetering worde gebracht in de
wijze, waarop het Rijk zijn onderscheidene
benoodigdheden pleegt te koopen, doch dat
dit alleen mag geschieden, wanneer het vast
staat dat de te verkrijgen hesparingen de te
maken kosten zeer belangrijk zullen over
treffen, terwijl men voorts van het principe
dient uit te gaan, dat de middenstand de
eerst aangewezene is om den verschillenden
kantoren de benoodigdheden te leveren en,
dat men slechts in bijzondere gevallen, als
bijv. groote bezuinigingen verkregen worden
den middenstand mag uitschakelen, door ex
presse ambtelijke bemoeiing.
DE VOORZITTER stelde namens hel Bu
reau voor in dien geest een adres te verzen
den.
De heer HERINGA wilde de punten dan
loeli nog vooraf bespreken. Er zouden er en
kele moeten vervallen. Men zou de Kamer
anders wel eens kunnen uitlachen over het
adres.
Nadat de heeren MOLKENBOER, VAN
DER STEEN en anderen er ook nog enkele
opmerkingen over hadden gemaakt, werd be
sloten de punten nog in handen te stellen
van de afdeeling Grootbedrijf om praeadvies.
Een verzoek van de L.A.W.E.T., om op
nieuw als donatrice toe le treden, werd in
handen der afd. Kleinbedrijf gesteld om prae
advies.
Naar aanleiding van een verzoek der Ver
eeniging „Bloembollencultuur" te Noordwijk,
om pogingen aan te wenden Noordwijk aan
gesloten te krijgen aan het stroomnet voor de
bloembollenstreek, werd na praeadvies der
Commissie voor Vervoer, Post en Telegrafie
in gunstige overweging genomen. Inmiddels
was ook een dergelijk verzoek van dc afdee
ling Rijnsburg ingekomen.
Op voorstel van den VOORZITTER werd
besloten dit verzoek eerst weer in handen te
stellen van de bovengenoemde Commissie.
De rekening en verantwoording over liet
vorig jaar werd door het Bureau met het
daarover uitgebracht rapport van den ac
countant ,den heer Knol. overgelegd; zij zal
voor de leden ter visie liggen.
Zonder discussie en hoofdelijke stemming
werd besloten een vijftal inschrijvingen in
hel Handelsregister door te halen.
liet Bureau deed daarna een voorstel lol
wijziging der begroeting. Het wilde n.l. den
posl inkomsten voor nieuwe inschrijvingen
Handelsregister van f 250 brengen op 11750,
en daartegenover de uitgaven met f 1000 ver-
hooeen, ten einde daarvoor een ambtenaar
aan te stellen, die de buitengemeenten be
reist voor hel doen inschrijven van nieuwe
zaken in het Handelsregister. Het is de over
tuiging van hel Bureau, dat op deze wijze
nog velen kunnen worden ingeschreven.
Het voorstel werd zonder discussie en
hoofdelijke stemming aangenomen.
Hierna werd, met hel oog op de steeds
vermeerderende werkzaamhedecn, besloten
lol de benoeming van een volontair op een
jaarwedde van I 500, waarvoor r.nar aanlei
ding van een desbetreffende advertentie zieli
een aantal sollicitanten hadden aangemeld.
Het Bureau had een tweel.il geformeerd, be
slaande uit de heeren H Lambooy, te Den
Haag, en J T. Trilschc. 1e Delft. Mei 17
stemmen werd de heer Lambooy benoemd.
De rondvraag leverde niets bijzonders op,
waarna de openbare vergadering werd ge
sloten en de Kamer overging lot het houden
van een huishoudelijke bijeenkomst.
Archaeologische Leziugen.
Mej. Brants zette haar voordracht over
„Grieksche kunst" voort. Het tijdperk der
klassieke kunst begint na de verdrijving der
Perzen uit Griekenland en eindigt met het
oplreden van Alexander de Groote. Ze strekt
zich dus uit over een tijdvak van circa 150
jaren. Terwijl dc archaïsch Grieksche kunst
onder invloed van hel Oosten gestaan heeft
en we dit ook in de Hellenistische kunst
waarnemen, houdt de klassieke kunst zizh
van vreemde invloeden a-rij.
Het nalionaal bewustzijn is ontwaakt en
wanneer we nu op gevelsculpluren, of frie
zen en metopen van tempels voorstellingen
zien van een strijd van Grieken tegen Ken
tauren en Amazonen, van goden tegen gi
ganten, dan is de bedoeling hiervan de ver
heerlijking van de overwinning der Helle
nen op de Barbaren. Uit het klassieke tijd
perk der kunst zijn weinig origineele kunst
werken bekend, zoodat men om den stijl van
een beeldhouwer uil dezen tijd te kunnen
bcoordeelen zich gewoonlijk behelpen moet
met het bestudeeren van copieën en texten.
De grootste meester uit den vroeg klassie
ken tijd is Mvron. Van hem waren ver
scheidene werken van brons in de oudheid
bekend. Hij is de meester der realiteil en
zeer bekwaam in het weergeven van bewo
ging-, het liefst beeldt hij alhleten af op het
oogenblik van hun grootste spierinspanning.
Zijn jongere tijdgenoot Polykleites, is hol
meest bekend door zijn „kanon", een vast
systeem van onderlinge verhoudingen, waar
door hij tot constructie van hel ideale man-
nenbeeld kwam. Hij werkt meer theoretisch
De grootste meesier uit de gcheele Grieksche
kunst, wiens naam geassocieerd is met Pe
ricles is Phidias, wipns voornaamste werk
tijd in de 2de hellt der 5de eeuw valt. Aan
iiem wordt in 4(7 v. Clir. door Perikles de
leiding van den bouw van hel Palhenon op
den Acropolis van Alhena opgedragen, een
bouw waaraan vele beroemde beeldhouwers
BINNENLAND.
Z. K. H. de Prins is heden nit Spanje in
ons land teruggekeerd.
Het verslag van de Tweede Hamer nopens
het kieswetsvoorstel van mej. Van Dorp.
Amendementen van den heer Dnys c.s.
op de Marine-begrooting in verhand met
den voorgenomen vlootbonw.
BUITENLAND.
Poincar6 heeft opdracht gekregen een
nieuw kabinet te formeeren. Hij heeft be
denktijd tot heden gevraagd, maar zal deze
wel aanvaarden.
De staking te Londen dreigt zich nit te
breiden tot de ondergrondsche spoorwegen.
De eisch in het Zeigner-pioces te Leipzig.
Dreigende uitsluiting in het Engelsche
scheepsbonw-bedrijf.
Bolsjewistische actie in Mexico.
cn bouwmeesters werkzaam waren en die in
ongeveer 10 jaar tijd beëindigd is.
Aan Phidias komt de eer loe de ontwerpen
voor gevelsculpluren, fries en metopen ge
maakt te hebben en eenheid in het bouw
werk gebracht te hebben. Behalve zijn werk
aan 't Parthenon heeft hij zich roem ver
worven door hel vervaardigen der groole
beelden van den Olympischen Zeus en
van de Athena Parthen os.
Zijn idealistische stijl werkt nog lang na
en we zien ook in de werken zijner leer
lingen een bewust intellectueel streven naar
aeslhctisch schoon.
De vazen uit dit tijdperk slaan onder in
vloed van de schilder- en beeldhouwkunst.
We nemen hierop nu driekwart houdingen,
schaduw en perspectief waar. De figuren
slaan niet meer op een doorloopende hori
zontale lijn, doch verdeeld op verschillende
hoogte, die oen heuvelachtig terrein moeien
weergeven. In dezen lijd komen nog eenige
mooie stemmingsbeelden voor.
Onder Phidias heeft de kunst haar hoogste
volmaking bereikt,, doch ze heelt zich nog
niet uitgeput.
In de 4de eeuw zien we weer nieuwe
scheppingen, nieuwe problemen. Doch het
karakter van den tijd verandert en daarmee
ook de kunst. Geestelijk ondergaat hef
Grieksche volk bij het einde der 5de, begin
•1de eeuw een groole verandering, waartoe
schrijvers en wijsgecrcn als Sopliokles, Euri
pides, Socrates en Tlaio hebben meegewerkt.
Dc lijd der heldenvercering is voorbij, men
lc-ert menschenkennis, zelfkennis, verinner
lijking en verrijking van het geestelijk leven.
Het individu, het menschelijke treedt meer
naar voren; in de kunst worden de goden
nu ook menschen.
Deze opvatting komt vooral tot uiting bij
Praxiteles, de grootste meester der 4de eeuw,
die de goden tot menschen mol menschelijke
neigingen maakt. Zijn kunst is week en fijn,
zijn beelden zijn droomend, peinzend, moe
cn leunen veelal tegen een boomstam of
zuil.
Met Scopas komt een ander element de
„pathos" in de kunst; zijn menschen hebben
geleden en gestreden, ze hebben een ziel.
De laatste groole beeldhouwer, die Grie
kenland heeft voortgebracht, is Lysippos,
een tijdgenoot van Alexander de Groote. Aan
hem dankt de kunst hel begrip van ruimte,
het groote voordeel, dal de beeldhouw- op
de schilderkunst heeft. Hij breekt met o'e
zware verhoudingen die nog uit den lijd van
Polykleilos over zijn; zijn gestalten zijn
slank mol kleine hoofden.
Lypippos werkt impresionislisch; zijn
zenuwachtig bewogen beelden slaan reeds
aan den grens van den Ilelenislisclien lijd.
De vermoeidheidsbepaling en overlading.
Gisteravond hield dr. A. II. Ooit zijn
vierde voordracht, over bovengenoemd on
derwerp. Wij ontleenen daaraan bet vol
gende:
Een schrikbeeld voor vele ouders is de
hersenoverlading der schooljeugd en met
groole regelmatigheid koeren klachten van
angstige ouders cn leerlingen terug: er
wordt tegenwoordig van dc kinderen le veel.
geëischt. Deze klachten mogen hel duide
lijkst klinken bij de leerlingen, die de lagere
school voorbij zijn, maar ook op die lagere
school zijn zij niel zeldzaam; ik heb ir
daarbij slechts le herinneren aar dr* herfst-
vacanticvraag. De klachten verschillen wel
eens van inhoud, richten zich meestal te
gen het vele huiswerk, maar beschuldigen
ook wel de lange schooltijden, de te kortO
vaeanlies, de onmogelijkheid om naast d<?
school andere nuttige zaken le beoefenen
of. meer principieel, vreest men, dat de
school haar leerlingen te eenzijdig opvoedt
le veel feitenkennis bijbrengt en liet logiscb
denken, het zuiver oordeelcn yeronacht-
