OPRUIMING
NATCH EZAre
f
J. H. STADHOUDER
4 flesschen Wijn voor f 2.50
l
Firma A. DIEBEN ZONEN
SIGAREN
LEIDSCHE BEGRAFENIS-ONDERNEMING
WETENSCHAPPEN.
INGEZONDEN.
ül
Begrafenissen - Crematie - Transporten.
(Firma Wed. G. W. SCHR£TLEft)
HOOIGRACHT 49 (hoek Groenesteeg) - Tetef. No. 66
Wijnkooperil SiijtariJ - Grossierdertj
I 11 fldsch Wit Bessenwijn f 0.50
M Witte Port. .10.70
I 11 Samos f0.70
11 Pontet Ganet
E3E
=3E0
=30
STOOM WASCH- en STRIJKINRICHTING 3179
WITTE SINGEL 96-97. - Tel. 1921. - Vraagt Prijscourant.
v Het stemrecht in den N. V. B.
De Commissi6 lot herziening van het
blemrocht in <len N. V. B. heeft eenigen tijd
geleden vergederd. I)c besprekingen en het
resultaat van deze bijeenkomst bleven
echte/ geheim.
Thans vernemen wij. zejt hel „tibkl.
lïit betrouwbare bron. dat er een stelsel is
Ontworpen, waarbij de eerste klassers een
gelijk aantal stemmen zullen uitbrengen als
de tweede derde en vierde klassers, terwijl
de plaatselijke en gewestelijke bonden over
acht stemmen zullen kunnen beschikken.
Wij herinneren er aan, dat op de a 1 ge
meen e vergadering van den N. V. B. in
Augustus 1S23 het voorstel tot een gelijke,
yerdeeling der stemmen is verworpen, al
thans geen reglementaire meerderheid heeft
verkregen
WIELRENNEN.
Van Nek gevallen.
Bij den eind-wedstrijd voor den groeten
Winierprijs in het „Sport-Palast", te Berlijn,
welke gisteren gehouden werd, sprong van
het rijwiel van Van Nek een band. waardoor
hij kwam te vallen. Ilij moest weggedragen
worden, doch bleek slcchis licht aan een
der schouders te zijn gewond. Aan den ver
deren wedstrijd heeft hij echter geen deel
weer kunnen nemen.
In de voorwedstrijden behoorde Van Nek
incl den Zwitser Kaufmann en de Duit
tic hers Saldow en Mahn lot de winnaars. In
den eindwedslrijd won Ilabn gemakkelijk
van Saldow en Kaufmann, die door liet in
cident met Van Nek uit den strijd waren ge
raakt.
In een achlervotgingswedstrijd Duilsch-
ïandItalië kwamen voor Italië uit Girar-
dengo en Rïzetlo. Na 32 ronden hadden zij
in G minuten TO seconden de Duitsche ploeg
beslaande uit Tieiz, Bauer en A. llusclike,
ingehaald. In een internationalen klasse-
mentswedstrijd over 150 ronden won de Ita
liaan Girardengo met 11 punten vóór Saldow
met 10, Tietz met S en Kauffmann met G
punten.
SC ISiBBN.
Competitie 1924.
Kcnigc maanden geleden is door het Uit
loerend Comité der competitiewedstrijden
van den Kon. Nod. Amateur-Schcrmbond.
door middel van liet zenden van een vragen
lijst aan de in de competitie kampende ver
eenigingon een enquête ingesteld naar de
wensc hel ijk beid of wijzigingen dienden ge
bracht te worden in de uitvoering der com.
petitie 1921.
Uit deze enquête is gebleken, dat de vcr-
eeni gingen geen ingrijpende wijzigingen
wonschen.
Ilot aantal schermers per ploeg zal dus
niet worden verhoogd en de verccnigingen
zullen .worden vrijgelaten op welke wapens
zij wensc hen mee te dingen. In dit verband
.wordt dan ook geen verplichting voor in
schrijving op de wapens, degen en sabel en
©en afzonderlijke inschrijving voor een flo-
jret-compctiüc verlangd.
SCHAATSENRIJDEN.
Een ijsbaan heropend.
Te Winschoten zijn gisteren de banen van
het sportterrein achter Wissemann ber
apend. Er werd druk schaats gereden.
ZWEMMEN,
f Arne Borg geklopt.
Tc Sydney zijn de kampioenschappen van
Nieuw Zuid-Wales gehouden.
De wereldrecordhouder Arne Borg, die ook
deelnam, werd in het kampioenschap 440
yards (4021/* M.) door den 16-jarigen Austra
liër Alan Charlton geslagen. Deze laatste
had ongeveer een voorsprong van 18 M.
Eigenaardig dat Charlton het wereldrecord
r ©p dezen afstand, dat juist op naam slaat
van Arne Borg, egaliseerde, door de baan in
5 min. 1l4/» sec. af te leggen.
Charlton zal ook aan de a.s. Olympiade te
Darijs deelnemen. De zwemwedstrijden zul
len er des te belangrijker om worden, daar dc
Australiër een waardig tegenstander van Ka-
hnnamoku. Weissmullcr. Arne Borg e a.
blijkt te zijn.
Oude privilegiën der Leidsche Universiteit.
In de vergade-ring van de Lettel kundige
Mdrcling der Koe. Academie van Weten
schappen heeft dr. P. C. Molhuysen, biblio
thecaris van de Kon. Biblioibrek alhier, ge
sproken over de Voorrechten der Leidsche
Universiteit".
Aan de Leidsche Universiteit werden b»j
de statuten van 2 Juni 1575 eu bij verschil
lende Resolution door de Stalen van Hol
land zekere privileges verleend, nl. de z.g.
immuniteiten (vrijdom van Inien, van in
kwartiering, van schutterij en van bepaalde
belastingen) en een eigen Universiteils-
reebtbank. De stad Leiden voegde hierbij
harerzijds, bijwijze van „douceur", vrijdom
van den accijns op wijn en bier tot een
zekere hoeveelheid per jaar. Bovendien be
paalden de statuten, dal de Leidsche ma
gistraat geen verordeningen mocht maken,
die de Universiteit eenigszins konden be
treffen, zonder goedvinden van den Senaat.
De leden der Universiteit (professoren, stu
denten, bedienden, enz.) kwamen daardoor
in een positie, djc men thans exterritoriali
teit zou noemen. DjZo eigenaardige verhou
ding leidde lol allerlei conflicten tusschen
magistraat en Universiteit.
De statuten zijn vastgesteld in een confe
rentie tusschen curatoren en afgevaardig
den uil dB Leidsche rageering in Mei 1575
te Dordrecht. Het moeilijkst is geweest tot
overeenstemming te komen omtrent de sa
menstelling der Universileilsrechtbank. De
Universiteit wensclile als rechters uilslui
tend leden der Academie, de Leidsche re-
I gecring wilde de jurisdictie over haar eigen
1 burgers niet geheel uit bandon geven, en
zoo is een rechtbank ingesteld, bestaande
uit Vijf professoren en z?s leden uit de Re-
j georing. Hoewel van weerskanten logen de
zoo samengestelde Vierschaar nogal eens
geopponeerd is, pleit het tori» in hoogc
j male voor de doeltreffendheid, dat in 1799,
toen er gevaar dreigde, dat de Vierschaar
zou opgeheven worden, de Senaat, een
stemmig aandrong op behoud van een in
stituut, dat twee en een kwart eeuw be
staan had.
Dergelijke privileges als Leiden hadden
alie oudere Universiteiten; zij gaan terug op
een wet van keizer Frederik Barbarossa, de
z.g. Autlienlica: Habila, van 1158
Dr. Molhuyzen besprak uitvoeriger den
vrijdom van belasting, die oorspronkelijk
voor wijn- en bieraccijns gold; maar lang
zamerhand ook tot'andere belastingen werd
uitgebreid, tot die op koffie, thee, enz. tot
dat in 1751 nagenoeg algcheclc vrijstelling
van belastingen aan de professoren ver
leend werd.
De Academische rechtbank sprak in
civiele en crimineelc zaken recht over stu
denten in huo geschillen cn twisten onder
ling en met Leidsche burgers. Ook dit leidde
lol conflicten, zoo met de Leidsche Schepen
bank, als met de rechtbanken in andere
Hollandsclie steden en met het Hof van Hol
land. De Universiteit heeft liaar rechten
echter bijna steeds met succes verdedigd.
Belangrijk was de vraag, wie lidmaat der
Universiteit kon worden. De rector-magni-
ficus had uitsluitend het recht, iemand als
lidmaat in te schrijven; slechts enkele cate
gorieën van personen waren uitgesloten
Dl. die handel dreven, of een handwerk uit
oefenden; kinderen beneden de 12 jaar, al
thans zoo hun ouders te leiden woonden
(anders konden zij ook op jongeren leeftijd
ingeschreven worden); zij, die geen Latijn
kenden, enz Ilael veel personen, die in
zeer los verband tol de Universiteit stonden,
als muziek- en dan soutier wijzers, letterzet
ters op de Oriënlaa'Sfhe drukkerij, schilders,
horlogemakers, enz., werden als lid inge
schreven, genoten dus van tb vrijdommen
on ressorteerden onder de Universiteils
Vierschaar.
Na de omwenteling van 1795 zijn tl.* pri-
viteges langzamei!.and besnoeid en einde
lijk geheel verdwenen. De vrijdom van be
lastingen voor ilo professoren werd vervan
gen door een compensatie van t 250 per jaar
en per hoofd, later nog verhoogd; maar ten
slotte is. mder hef Koninkrijk Holland,
ook deze afgeschaft. Evenzoo de vrijstelling
van .schutterij cn van inkwartiering. De
Vierschaar heeft bestaan tol 23 Febr. 1811.
Aan liet einde van dat jaar wordt de Leid
sche Universiteit dep! van <b Parijschc. Het
z.g. Organiek Besluit van 1815 stelt wel een
herstel van een A< ademisehn jurisdictie in
het vooruitzicht, Inaar er is nooit iels van
gekomen.
De Leidsche Senaat heeft zijn privileges
altijd mei de uiterste hardnekkigheid».ver
dedigd Niet enkel om de groole directe en
indirecte voordecler. daaraan verbonden.
Immers, gemis der privileges zou den toe
loop van studenten, vooral van buitenland
se be. zeker beperken. Maar ook om een boo
zer beginsel; de privileges warïm het sym
bool van de onafhankelijkheid van de Uni
versiteit, die enkel den souverein als haar
meester erkende.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
Copie van al of niet geplaatste stukken
wordt niet teruggegeven.
Het getol met de marktkooplieden.
Geachte Reductie.
Gaarne zou ik nog over eenige plaote-
ruiinte ia Uw Blad willen beschikken, om
na het ingezonden stuk van den heer Fr.
SScblatmaun als antwoord op het mijne be
treffende het gesol met de Zaterdagsche
marktkooplieden, mijn standpunt nader%te
motiveer en. De redactie zal mij wel ten
goede willen houden, dat ik den trant,
waai in de hoe r S. schrijft-, nicfc zal volgen.
Deze trant dient slecht© om het tekort aan
gezonde argumenten tc dekken.
Socrates, dien do heer iSoülatmann er
bij haalt kan gerust buiten het geding blij
ven. Cit het verband, waarin de heer
Sehlalmnim den uaaiu Socrates gebruikt,
blijkt, dat hij hoegenaamd geen benul er
van heeft, wie of wat Socrates was. De Re
dactie zal mij derhalve wel niet euvel wil
len duiden, dat ik dezen wijsgeer cr binten
iaat, en eveneens tal van geestigheden"
van den heer S., «als niet ter zake dienen
de. etilzwijgend passeer.
Wanneer ik overigens, om kort to kun
nen blijven, het weinige zakelijke in des
heeren Sohlalniajin's betoog samenvat,
kan ik deze twee punten formuleeren: lo.
Door de kramen aan den huizenkant wor
den de stoepen der winkeliers door allerlei
voorwerpen als papier cn bananenschillen
verontreinigd en hebben de winkeliers
geen fateoulijken doorgang naar hun win
kels 2o. Niet alle marktkooplieden zijn in
woners van Leiden en dezen krijgen dus
geen plaatselijke belastingpspiertjea".
Het sub lo. aangevoerde kan reeds da
delijk worden uitgeschakeld. Wat betce-
kencn papier en bananenschillen, vergele
ken met wat de winkeliers aan de vee
markten op hun stoepen aantreffen? Heb
ben deze winkelier* het echter ooit ia hun
hoofd gekregen daarom verplaatsing van
de markt te vragen?
Als bewijs, dat deze voorstelling van za
ken van den hoer S. sterk overdreven ie,
diene, dat dc politie het tot dusver niet
ncodig heeft gevonden tegen de veroorza
kers van dcao verontreiniging op te tre
den, wat zij anders zeker zou bebben ge
daan. Daarnaast staat echter, dat een
markt nu eenmaal vanzelf met zich mee
brengt, dat het terrein cr niet altijd even
soboon uitziet, en daarmede kom ik tot
wat ik in miju vorig stuk reeds
zcide, dat de meeste winkeliers, oie
aan de Zaterdagsche markt wonen,
bij dc vestiging hunner saken wisten,
althans hadden behooren te weten, boe do
toestand daar ter plaatse was. Dat oj
niettemin toch daar bun zaak gevestigd
hebben, ontneemt hun elk reohfc van re
clame. Er blijft dus nog ov« de door den
heer 8. noodzakelijk geachte behoorlijke
toegang tot de winkels. Hier maakt doze
zioh eveneens aan schromelijke overdrij
ving sohuldig. De ruimte van de passage
tusschen do kraruen aan den huizenkant
en de winkels is zóó, dat men uitve, de
Maarsmanasteeg er bij vergeleken, breed
zou kunnen noemen. In elk geval is hier
voor geen verplaatsing naar don water
kant noodig. Zoo noodig sou, gesteld de
aanmerking ware gegrond, dit euvel kun
nen worden verholpen door den afstand
tusschen do kramen oen weinig groolor te
maken, wat thans, gezien het sterk ver
minderde markfcbe«oefc, gemakkelijk kan.
Wat liet in bet sub 2o. saarogevattc be
treft, ook dit argument mist allen reëelea
ondergrond. Wat heeft nu het belastingbil
jet met de marktkooplieden te maken?
Men heeft zich in de "allereerste plaa ts op
<lit ©Landpunt te plaatsen: Is het voor do
gemeente van belang, dat er een bloeiend
marktwezen heersoht? Wordt-, wat onge
twijfeld het geval is. -deze vraag bevceti-
gend beantwoord1, dan volgt daaruit van
zelfsprekend, dat het dan cl© taak der ge
meente is, al, wat dienstig kan zijn tot den
bloei er van te geraken, in het werk te
stellen. Wil men dit niet-, dan moet men
d© consequentie aandurven door de mark
ten op te heffen. Houdt men echter de
markt in stand, dan ontlecnen de markt
kooplieden aan bet. feit, dut zij staangeld,
dus ook pla-ahselijke bol as toog, betalen,
rechten hebben, en een dezer is ongetwij
feld, dat tij niet meer dan voor zoover cte
openbare orde, veiligheid en verkeer dit
eiöchcn, in de uitoefening tb© hun beroep
worden belemmerd. Geen van deze factoren
is -bier echter voor de herhaaldelijke
verplaatsing aanwezig, zoodat ook het ar
gument, waarvoor bet belastingpapiertje
dienst sou moeten doen, als niet ter
zake dienende geheel buaten beschouwing
behoort t© worden gelaten.
Ten slotte nog dat: Bij mijn vorig Inge
zonden Stak en ook bij dit bobben sus ver
cn alleen objectieve gevoelens van recht
den doorslag gegeven. Door deze alleen en
door niets andei's heb ik mij daarbij Laten
leiden, niet door voorkeur jegens de markt
kooplieden of door een ach te rui te t cl J i lig
van de winkeliers. Mot de belangen dezer
laatsten wonsch ik evenzeer en in dezelfde
mate rekening te houden al« met die van
do marktkooplieden. Dit neemt eohter niet
weg, dat het gicsol met de marktkooplie
den moet ophouden cn wel op de gronden
en op de wijze in dit en mijn vorig Inge
zonden Stuk aangegeven.
Mijnerzijds beschouw ik hiermede de d'S-
oivs.Rie voor gesloten.
Met dank voor de plaatsing,
L. WEYL.
Leiden, 14 Jan. 1D21.
Opgave van personen, die zich te
Leiden hebben gevestigd.
J. M. Kleinhans, kantoorbediende. Mei-
doornstraat 35. Mw A. M. A. v. Brug
genLeune, Pr. Frederikstraal 20a. 1).
de Jong, N .Beestenmarkt 19. Mw. R.
Vies, Noordeindc 52. Mw E. Pago, dienst
bode, Nieuwe Rijn 18. Mw. II. Beekman,
dienstbode. Breestraat 125. Mw. W B. J.
v. Straaten, verpleegster, llopilal Wallon.
Mw. wede. J. C. VermeulenVeltman,
Lage Rijndijk 90. A. Eradus, kleermaker.
Oude ïliju 176. Mw. M. J. A. Frijhoff,
Jan v. Goyenkade 33. J. de Best en ge
zin, winkelier, Pietcrskerkkoorsleeg 30.
E. J. Dueling, arts, Apolbekeredijk 14.
C. B. Vctds cn gezin. Wasslraat 31. W,
Schouten en gezin, koetsier, v. Hogendorp*
straat 1. J. Best en gezin, landmeter,
fliorbeckestraal 5. Mw. M. van Dijk,
huishoudster, Warmonderweg 5. Mw. K.
G. ter Haar. IlaarLstraat 117. K. F. Hoek
stra. etaleur. Tlaarl.straat 85a. A. Holte*
beek. kapper, Heerenstraat 13. J. van
Houten, kantoorbediende, Levendaal S2.
Mw. I. Kamphuis, Heerenstceg 6. Dr. G<
G. Kloeke, leeraar, Rapenburg 63. Mw.
C. S. v. Marsbergende Gunst, L. Mare 39a
J. E. Stöxen, monteur, Grocnhovenslr. 2.
Opgave van personen, die uit Leiden
zijn vertrokken. t
A. Schipper, Leiderdorp, Dorpstr. 8«.
L. Wilder vauck do Blécouit, Warns.eld, A'
No. 60. A. Wittereer), Schoorl. Mi']
M. den Ouden, Oegstgeest-, 13e Kempe-
naer'str. 75. MejE, J. Hobkx, Ba^seu-
lieiin, Taylorstr. 23. Wed. Noordboff—
Kienstra, Loclicm, N.weg 6. Mej. J. M.
Schailte, Den Hang, Bakkeretr. 130. Do
dames Fokken, Heemstede, Sp&arnzichtl.
8. Fr. J. de Jong, Amsterdam, Konin
ginneweg 259. Mej. 0. v. d. Blom, Oeget-
geest, Nassaulaen 23. Th. t. Rooy,
Utrecht, N. Koekoekstr. 31. A. Graft-
(lij'k, Den Haag, Soendastr. 0. ücj. U.
v. Leeuwen, Alphon a. d. Rijn, Pr Hen
drikstraat. Mej. A. Brim berg, Oegst-
geeet, Juliannl. 10. .Mej. S. Kreïl, ld.
Wilbelminnpsrk 31. W. Steenbergen,
Rotterdam, Sophiastr. 112b. P. H. A.
Oornelissen, Den Haag, v. Beyercnstr, 133.
Mej. M. J H. Rietbergen, Amsterdam,
Hugo de Grootetr. 42. Mej. C. M. M.
Pkimidt, ütreoht, W. Barentszstr. 110.
H. I. Hollebeel:. ALphen n. d. B., K.iad-
hiüsstr. 249. Mej. C. M. v. Bemanden,
Zootcrwoudc O 35, bij de ouders. A. 'i'.
A. Bakker, Amsterdam, Adm. de Knytor-
wag 182. K. E. Eriks, Noordwijk, Fm-
mafitr. 23. Mej. O. M. Kamminga, Bus-
sum, Achterveldlaan 6. M.ej. M. J. Pon
tile, Den Haag, 2e Schuytstr. '2ö2. Mej,
M. H. L. Oahen, Itoterdam, Watcnburger-
weg li. T. S. Lie, Den Hang, Dsendcl-
straat 73.
SCHEEPSTIJDINGEN.
STOOMVAART HIJ. IJEDERLAKO.
SEMB1LAN uitr. 14-1 v Sabang n Co!an-an.
KON. NED STB MIJ.
NEPTUNUS 16-1 V. d Midell. Z« r [c Amst,
MElICUIllUS 16-1 V. Rolt. tc Amst.
EON. HOLL. LLOTD.
FLANDRJA uilr. 14-1 v. Lissabon.
SALLAND 15-1 v. Buenos Ayres le IJmuW
den.
WATERLAND thuisr. 15-1 v. Bahia.
ROTTERD- LLOTD
INSULIN DE uilr 15-1 v. Southampton.
TJKR1.MAN thuisr. pass. 15-1 Ouessant.
HOLL. WEST-ATR1KA LIJN.
IIERMES 15-1 v. Amst. n. Wcsl-A/rik.r.
HOLL. OOST-AFRIKA LIJN.
MEL1SKERK thuisr. 15 1 le Antwerpen.
ROTT. ZUID-AMERTKA LIJN.
POELDIJK uilr. 12-1 v, Rio Grande.
STOOMVAART-MIJ „OCEAAN"
LAERTES pass. 15-1 Gibraltar.
ANTENOR pass. 15-1 l'erim.
BATAVIER 1 15 1 v. Roll, le Bordeaux
CELAENO pass. 15-1 Fort Kspuria.
DAMSTEHD1EP 13-1 v. Holt. le KingslynH
DORDRECHT 14-1 v. Hamburg te Shields.
NOORD pass. 15-1 Fort Esnuria.
OOSTERSCH EL DE 7-1 v. Gibraltar te Lint
sabon.
ORANJEPOLDER 13-1 v. Rott. le Huil.
SPAARJiESTROOM 13-1 v. Dordt le Gootd
van 0331
Kacheis, Inrnuize», Binnsnkacheis,
Kacheipiaten en Pefpoleuenkachels.
■SF* ZIE OK SB FE-ïJZEN
A. Ta d. OUWEELEN,
HCOISR^CHT tOG - TELEFOON 1069
Alle goede eigsx-schapren
van een sigaar ziju verea-
nigd in „Nalcheza". Smaak
en arciiia zijn niet te over-
treifen, een prcef zal U
hiervan overtuigen.
Scric-nierk van 815 ct.
VRAAGT ZE UW
6302
Directie: MIELOO WE1JER3. 0324
Kiuitorcii: Bcuij|rackt 73 en Beestenmarkt 38.
TELEFOON 232.
(Bordeaux)f 0.60
6323 f 2,50
Crcote Voorraad -
11 fi. Roods Bessenwijn f0 50
11 Roode Port .1070
11 Roode Spaansche 10.70
11 Poniel Canet
(Bordeaux)10.60
f2 50
T Pi'iina Kwaliteit
STATIEGELD IO CENT PER FLESSH
FRUTTY BRANDY (vervangt inmaak-brandewijn) geschikt voor ails
vruchten f 1.50 per Liter, f 0.75 per Liter.
PRIMA ADVOCAAT a la Vanüfe i 2.25 per 11 flesch
OUDE KINAWIJN 20 21 f 1.80 per Liter, i 0,90 per i Liter.
El Ei
ma
