AGENDA VAN DE WEEK.
Waardoor men zijn gezonde
kleur kwijt raakt.
Begrafenis-Onderneming
KEERËWEER
BUITENLAND.
Maandag.
„Jeiuül" (Groenc'.teez 1G) Samenkomst.
7 uur.
..JrruCl'' (Middelslegrachl B): Samenkomst
7 uur.
Morschweg 59: Samenkomst, llalfaclit.
Dinsdag.
„Jcruël" (Uiddelslegracht 3): Avondsa-
menkomst.
„Jeruël" (Groenesteeg 16) Samenkomst.
Halfzeven.
Schouwburg: De llaglie-spelcrs. „Een
blijspel vol verwarring". 8 uur.
Sassen h ei m, Gcref. Kerk: Orgel
bespeling. 8 uur.
Sassen h ei m, ,,'t Bruine Paard":
Nat. piuiir/zcetentocmstelling. Van 2 tot 9
uur.
Dagelijks:
„Apollo-lliealer", Oranjegracht 1012.
Voorstellingen le 8 uur.
's Woensdags en 's Zaterdags malinées le
8 en le 5 uur.
„Casino-bioscoop", Hoogewoerd: Voorstel
lingen le 8 uur.
Woensdag- en Zaterdagnamiddag van 2
tot 4 uur kinder- en familic-malinée.
Nieuwjaarsdag voorstellingen van 2 tot
4, van 5 tot 7 en van 8 tot 11 uur.
„Luxor-thealer", Stationsweg: Bioscoop-
en Variété-voorstellingen. Dagelijks le 8 uur.
's Woensdags en 's Zaterdags matinée
te 2 uur.
Nieuwjaarsdag voorstellingen van 2 tot
4, van 4 tot 7 en van 8 tot 11 uur.
Dansinstituut Steenstraat 2: 'b Woens
dags van 8 tot 10 en Zaterdags van S tot
12 uur.
Den Haag, „Scala"Variété-pro-
gramma. 8 uur.
De avond-, narlil- en Zondagsdienst der
apotheken wordt 31 December en 1 Januari
vaargenomen door de apotheek van den heer
'3. B. Duysler, Nieuwe-Itijn 18, tel. 523.
De apotheek van „Hulp der Mensch-
beid", Hooigracht 18 is altijd geopend, doch
alleen voor leden van dat Ziekenlonds.
RECLAME.
Zeepen, uit minderwaardige vellen en min
ol meer ransige oliün bereid, bevatten altijd
een overmaat van alkalische zouten, die
zonder mankeeren een gezonde teint op den
duur te gronde richten. Het natuurlijke al-
scheidingsproces van de huid, dal voor het
behoud van hare vitaliteit onmogelijk kan
worden gemist, wordt n.l. door de werk
zaamheid dezer zouten tegengewerkt. De
Recal-zeep echter, bereid volgens, een welen-
schappelijke methode en uit slechts dc aller
zuiverste grondstoffen, maakl de huid zacht
en soepel en verfraait hare kleur. 35 cents.
5666
het volgende jaar den leeftijd van 88 jaar
hebben bereikt.
Lithograaf van zijn handwerk, begon hij
vele jarea geleden zeer in het klein in een
pand aan de Langebrug een drukkcrijtje.
Zijn vrouw, die aanleg voor teekenen had,
teekende prentjes, die door hem werden ge
drukt en van bijschriften voorzien.
Zoo verschenen de eerste Leidsche pren
tenboekjes, die zeer in trek waren. Gestadig
breidde zich de zaak uil en zoo is zij gewor
den zooals wij haar nu kennen in het groote
pand aan de Breestraat 70.
Tot voor weinig jaren stond de heer Mul
der no gaan liet hoofd der zaak, hoewel bij
gestaan door een zijner zoons, den heer J.
r. Mulder, die thans alleen de bloeiende
zaak drijft.
(Jok op maatschappelijk, kerkelijk en po-
lillek gebied heeft de lieer Mulder, al was
hij een bescheiden man, die liefst niet op
don voorgrond Irad, een belangrijke rol in
(V slad zijnei inwoning gespeeld.
Ten tijde, dat hij een jonge man was,
hoeft in Leiden een ernstige pokkenepide
mie geheerscht. Ook de jonge Mulder werd
er door aangetast In die omstandigheid
kreeg hij dikwijls bezoek van den toenmali-
gen predikant Donner, een der voormannen
van de latere anli-r volutionairo parlij.
Deze had op liet ontvankelijk gemoed van
den jongen Mulder groolen invloed en na
zijn genezing gevoelde hij zich een waar
geestverwant van dezen rechtzinnigeii pre
dikant. Door hem kwam hij mede in aanra
king niet Green van Pnnsterer en heeft,
naar de male zijner krachten, medegewerkt
tot de stichting der anli-revolutionaire
parlij, waarvan hij tot aan zijn dood toe een
O-, rluigJ aanhanger is gebleven.
Meer dan een halve eeuw heeft hij ver
schillende kerkelijke ambten in de Leidsche
Ned.-Herv. Gemeerle vervuld. Achtereen
volgens bekleedde hij het ambt van diaken,
notabel en lid der Gemeente-commissie.
In deze verschillende functies deed hij
zich steeds kennen als een beseheiden, doclr
ijverig werker, v.ien het Ie doen was om do
zaak, welke hij diende, niet om eigen eer of
grootheid. Eer- en liecrschzucht waren hem
vreemd.
Keil dor stichters van hel Militair Tehuis,
is hij lange jaren bestuurslid en voorzitter
van deze instelling geweest. Bij zijn aftre
den als zoodanig werd hij tot eere-voorzitter
benoemd en is dit lol zijn dood gebleven.
Ook heeft hij liet bekende zaallje nu niet
meer bestaande aan liet Noordcinde mee
ge-dicht.
Bij de opkomst van het Christelijk Onder
wijs en ill den strijd daarvoor stond hij mede
in do voorsle gelederen en lot kort voor
zijn dood had hij ziHing in liet bestuur van
Christelijke Scholen.
(h>k was hij een ijvcraar voor hel Zon-
choolondeiwijs en vele jareti voorzitter
var hel bestuur der Zondagsschool: „Laat
de kinderen tut .Vlij komen".
Mede was hij een reeks van jaren regent
van verschillende lioljis; lot aan zijn dood
lier-ll hij hel regentschap m het Jeruza-
lcmslicl en liet Koningshof waargenomen.
De hofjes-bewor.er3 waardeerden den lieer
Mulder zeer, omdat zij wisten, dat hij zoo-
vee! als in zijn vermogen was voor hun be
langen opkwam.
Vermelden wij eindelijk nog zijn arbeid
in het belang der fcmgerüjke gemeente. Den
4d?n December van hel jaar 1900, dus reeds
op gevorderden lssfiijd, vaardigde dc bur
gerij hem al naar het Raadhuis. Ruim vijf
tien jaar heelt hij als Raadslid zitting ge
had voor de anti-revolutionaire partij, wier
beginselen hij ook daar zuiver beleed, hoe
wel hij door zijn bijzondere verdraagzaam
heid ook van andere partijen achting ge
noot.
Zoo verliest Leiden in den lieer Mulder
een braaf menscli en een goad burger; een
man, die niet alleen voor de zaak aan liet
hoofd, waarvan hij lange jaren werkzaam
was, maar ook in het algemeen belang heelt
gearbeid zoo lang hel voor hem dag was, en
de dag is lang geweest voor hem.
Het stoffelijk overschot zal Woensdagmid
dag op de begraafplaats „Rhijnhol" worden
ter aarde besteld.
Vcreeniging „De Leidsche Padvinders".
Zaterdagavond hield do vereeniging „De
Leidsche Padvinders" ter gelegenheid van
het 12'/.-jarig bestaan der Vereeniging in de
groote zaal van dc Stadszaal een leestuitvoe-
ring, gevolgd door een bal.
Er u as voor deze uitvoering groole belang
stelling zoodat de zaal, zoowel op de galerij
als beneden, vrijwel geheel bezet was.
Onder de aanwezigen waren ook de bur
gemeester, jhr. mr. dr. N. C. de Gijselaar, en
mevrouw De Gijselaar, de kolonel De Reus
en mevrouw De Reus en vele andere genoo-
digden, waaronder de Leidsche Meisjesgezcl-
len en afgevaardigden van enkele Padvin-
dersvereenigingen elders.
Nadat het orkest, dat plaats had genomen,
op de galerij, zich al eens had laten hooren,
speelde de jubilcerende Vereeniging ter in
leiding van den avond den Padvindersmarsch
die slaande door de aanwezigen werd aan
gehoord.
Hierna hield de voorzitler van het bestuur
den heer M. A. A. Stijns, een korte openings
rede, waarin hij allen hartelijk welkom
heette. In het bijzonder riehtle hij zich tot
den heer en mevrouw De Gijselaar en dankte
hun, dat zij, bij onderbreking van hun drukke
en veelzijdige werkzaamheden, hier tegen
woordig wilden zijn. Spr. durfde verklaren,
dat hun tegenwoordigheid op hoogeii prijs
wordt gesteld, en dat het bestuur er in ziet
een bewijs, dat zij do Vereeniging een gucd
hart toedragen (applaus). Verder richtte hij
zich tot kolonel De Reus. Ook diens aanwe
zigheid was de Vereeniging een bewijs, dat
zij op den goeden weg is. Zijn medebestuurs
leden beetle hij tevens in liet bijzonder wel-
konil, want, hoewel de feestcommissie met
de padvinders zelf dezen feestavond heeft
voorbereid is de medewerking van het be
stuur voor de jongelui van veel beleekcnis.
Dat de Meisjesgezellcn hier ook aanwezig
waren, deed hem groot genoegen. Hij prees
zeer de goede verhouding, welke er tus-
schen dc beide vereenigingen bestaat, hier
uit blijkend, dal zij elkaar gaarne helpen,
zooals ook dezen avond zal blijken.
Eindelijk richtte de Voorzitter zich tot de
afgevaardigden van andere afdeclingen, om
ten slotte den ouders en familieleden der
padvinders het welkom toe te roepen en den
wcnsch te uilen, dat zij er toe zouden mede
werken, dat steeds meerdere jongens zich
zullen aansluiten.
Daarna sprak hij de padvinders zelf loe.
Twaalf en een half jaar heeft de Vereeniging
beslaan cn gedurende dien tijd heeft zij haar
bestaansrecht weten te toonen. Een der kern
spreuken van de padvinderij is: „Weesl be
reid"; dat wil zeggen: „weest slecds hulp
vaardig, helpt waar gij daartoe in de gelegen
heid zijt." Spr. hoopte, dat zij aan deze leuze
getrouw zullen blijven, ook als de jaren van
het padvinderzijn zijn voorbijgegaan.
Hij dankte de hoplieden voor hun leiding
en wekte meerderen tot deze laak op. De
Vereeniging heeft gebrek aan leiders. Twee
groepen zijn reeds geheel voltallig. Een
derde groep is gevormd en er zouden meer
deren gevormd kunnen worden, wanneer
zich daarvoor leiders opgaven.
De Voorzitter besloot met den wensch, dat
allen hedenavond genoeglijk leest zouden
kunnen vieren (Luid applaus).
Een afgevaardigde van de afdeeling Gouda
bood hierna de jubileerende Vcreeniging een
bloemstuk aan waarop weder applaus volgde.
Daarna kon met de uitvoering van bet
programma worden aangevangen. Allereerst
werden do aanwezigen in de gelegenheid ge
steld, waar te nemen hoe een eenvoudige,
goed in de padvinderij onderlegde jongen, een
kamp weet in le richten en hoe een lallerig
heertje, dat dit ook wilde probeeren, on
danks het feit, dal hij at de benoodigdlicden
in ruimen voorraad bij zich had, daarin ho
peloos faïlde.
Een prachtige reclame voor de padvinderij
dus!
In hel tweede nummer gaven de padvin
ders mooie proeven van hun vaardigheid in
dé gymnastiek. De verschillende oefeningen
werden keurig en correct uitgevoerd.
De aanwezigen volgden de oefeningen met
groole belangstelling en beloonden de jonge
turners met warmen biival. Een der hoplie
den boud den leider van dc gymnastiek, den
gymnastieklecraar M. 0. den heer Planjer,
uit erkentelijkheid een stoffelijk huldeblijk
aan.
Hierna werd vertoond een fantastisch film
spel in vier aden: „Bloed en Liefde getiteld,
dat, spijl den draakachligen titel, geheel on
schuldig was. Er werd ons medegedeeld, dat
hei i.ea oorspronkelijk product was van de
jougelui zelf. is dat zoo, dan moeten wij hun
verbeeldingskracht bewonderen. Behalve
Tom, de neger, kwamen er eCD aantal India
nen in voor, met hun hoofdman cn eenige le
den van een ietwat geheimzinnig genoot
schap K. K K., dat aanvankelijk niet op den
besten voet staat met den Indianenstam.
Een geeslig explicateur verklaarde telkens
de handelingen vooraf en hel tooncel was ge
heel in overeenstemming met den aard van
I het spel.
Hel slulc, dal mei gespannen aandacht
werd gevolgd, eindigde zooals elke roman,
nv t een „zij krijgen elkaar", in dit goval de
schoone doclilcr van liet Indianen-opperhoofd
Ikontalasch ot-le-wel kabbelend water en
den blanken mr. Dickson. Het stuk werd na
tuurlijk verbazend luid toegejuicht.
Na de pauze konden wij nog genieten van
zang cn muziek der jongelui, waarna 55 pad
vinders op uitnemende wijze verschillende
standen vertoonden.
Hierna volgde een opgewekt bal. De pad-
vindersverecniging mag op een welgeslaag
den avond terugzien. Nu gaan zij liet pad
naar de 25-jarige herdenking op. Wij wen-
selien haar veel geluk op haar verdere reis.
Excnrr.ie van de Vereeniging tot Bevordering
der Bouwkunst.
Daarloe welwillend in de gelegenheid ge
steld door den heer W. Hoekstra, waarne
mend Rijksbouwmeester voor de Onderwijs
gebouwen, bracht bovengenoemde Vereeni
ging een bezoek aan het nieuwe gebouw
voor W»g- en Waterbouwkunde te Deltt.
Onlvaugen door den lieer A. L. Verhoog
en in het gebouw verwelkomd door den heer
W. van Leeuwen, respectievelijk opzichter
er. hoofdopzichter aan genoemd gebouw,
konden de bezoekers zich ter plaatse van
een serie leekeningen eenig begrip vormen
van wat hen op de rondreis door dit reuzen-
gebouw le zien zou worden gegeven. Dat er
voor liet Hooger Onderwijs te Delft wel ge
zorgd wordt, blijkt uit de volgende cijfers
liet geheelc gebouw is groot 5000 M*. en
rust op 4000 palen van 16 Meter lang. Er
zijn 6 collegezalen 9 kamers voor de hoog
leeraren 12 tcekenzalen 2 model- en 3
examenzalen, terwijl 3 venlilaliekainers de
capaciteit liebben zoo pl.m. 7000 M' lucht
le ververschen. Tel hier nog bij lal van ver-
tickken voor assistentenvoor 't archief en
voor vele andere doeleinden, dan begrijpt
men wat er met deze bouw gemoeid is ge
weest. Ware de bezuinigingsgccst ook hier
niet doorgedrongen, dan zou er in het sous-
terrain nog een rivier met sluiswerk tot stand
zijn gekomen, speciaal voor het aanschou
welijk onderwu3.
Na den voorgevel bezichtigd te hebben mei
voorstellingen van dijken, sluizen, haven
werken en kanalen, betraden wij, aldus ver
volgt de secretaris der Vereeniging, de heer
Fred. A. Wempe de grootsclie vestibule
met granieten bordestrappen met leuning
afdekkingen van sierstcen, geleverd door de
DelHsclie aardewerkfabriek, waarop Iwee
koperen sierlampcn van de firma Spaan, ta
Amsterdam. Alle verlrekken zijn voorzien
van stalen ramen van Braat, te Delft. De ra
diatoren, voorzien van gebronsd koperen af-
sluilgordijncn, deden zien, dat ook voor de
vei'warmings-inrichting uilslekend is gezorgd
en doet de firma Bogman, le Haarlem, alle
eer aanl De in modernen stijl gehouden meu-
bileeriggen der kamers voor hoogleeraren
zijn van de firma Ekhard, le Rotterdam. De
inrichting van collegezaal met amphitheater
en cabine voor de projeclielamp werd ver
zorgd door de firma De Klark, te Arnhem.
Het meublement voor practische studiezaal
van populiercnhout, voor de bibliotheek, col
legezaal" en leerzaal van eikenhout, is van
de firma Kuoef, te Arnhem.
Zoo werd de reis volbracht door dit even
doelmatige als fraaie gebouw, waarvan de
3 collegezalen ruimte bieden aan 202, 140
eD 75 studenten. Bewondering dwingt af de
zware betonconstructie, waarop een groot
gedeelte van dit reuzencomplex rust.
De heeren Van Leeuwen en Verboog, die
van den beginne af lot op heden als opzich
ters bij den bouw dienst deden, werden bi)
monde van den voorzitter, den heer J. A.
Verhoog, in 't bijzonder bedankt voor den
genotvollen, leerzamen middag, aan de Leid
sche bouwkundigen bereid. Nog zij vermeld,
dat de lieer Van Leeuwen zijn leedwezen
uitsprak, dat er zoovele opzichters de dupe
zijn geworden van de opspraak, waarin de
nieuwe gebouwen, zoowel te Delft als te Lei
den, gebracht zijn.
De gladheid.
Den ingezetenen van Leiden worden de
navolgende artikelen der verordening op de
straalpoiilie in herinnering gebracht:
De hoofdbewoner van <?4n bewoond en de
gebruiker, eigenaar, vruchtgebruiker of be
heerder van oen onbewoond perceel zijn
verplichl:
a) bij gladheid de open sloepen en de
straat langs hun perceel met een voldoende
hoeveelheid zand, asch of turfmolm te be
strooien of le doen beslrooien en wel, voor
zooveel de slraal betreft, ter breedle van ten
minste 1 Meter, gemeten uit de rooilijn der
sloepen of voortuinen ook, waar deze ont
breken, uit die der gevels of muren;
b) binnen vijf uur na aanzegging vanwege
B. cn W. do sneeuw en het ijs van den open
baren weg langs hun perceel weg te ruimen
of te doen weg ruimen van af de rooilijn der
stoepen of voortuinen, of waar deze ontbre
ken, van af die der gevels of muren, tol aan
bet midden van den weg, doch niet verder
dan vier Meter ca die sneeuw en dat ijs bij
een te brengen oi te doen bijeen brehgen in
de stralen, midden op de straat en op de
grachten aan den walkant.
Wanneer een gebouw door meer dan één
gezin bewoond wordt rust deze deze ver
plichting op den benedenhoufdbewoner en,
bij gebreke van dezen, op dien bovenboofd-
bcwoner.
Het ls verboden: a) Bij vriezend weer den
openbaren weg te schrobben, le sproeien, of
op welke andere wijze ook, nat te maken;
b) op den openbaren weg glijbanen te ma
ken of le gebruiken
c) sleden onbestuurd van een helling te
lRten afglijden.
Zaterdag 5 Januari a s., des namiddags
halfvier, hoopt prof. dr. S. G. da Vries, af
tredend bibliothecaris der Rijksuniversiteils-
bibliotheèk alhier, afscheid nis zoodanig te
nemen. Dc plechtigheid zal plaats hebben in
de directeurskamer der Bibliotheek en wor
den bijgewoond door de faculteitsbesturen.
De heer J. P. Sloos slaagde te 's-Gra-
venhage voor het examen Duitsche handels
correspondentie, - o—i--
Op hel gisleren in „Café ITollandai3"
te 's Gravcnhage gehouden congres der Fede
ratie van marktkooplieden in Nederland, is
de heer H. Zoutendijk, voorzitter van den
Leidschen Marklkoopliedenbond „Ons Be
lang", met groote meerderheid van stemmen
herbenoemd als eersle secretaris der Fede
ratie.
Aan den heer A. J Giezen, tuinman
aan bel Academisch Ziekenhuis alhier, is
met ingang van 1 Januari 1924 eervol ont
slag uit deze betrekking verleend met toe
kenning van pensioen. Tuinman Giezen is
een oude gediende, die meer dan 43 jaar als
tuinman werkzaam was. Zijn heengaan zal
onder lieL talrijk personeel van deze inrich
ting ongetwijfeld een lecgle nalaten.
De Ilaagsche Tramwegmaalscnappij
heeft toestemming gekregen van dc Regee
ring om de brug over de Haagsche Schouw
te houwen geheel onder toezicht en leiding
van het Rijk. In verband daarmede wordt
gehoopt, dat binnenkort de aanbesteding zal
kunnen plaats hebben. Hiermede vervalt de
laatste moeilijkheid voor den aanleg der
eleelrische lijn van Den Haag naar Leiden.
Ten bale van het fonds lol bestrijding
der tuberculose „Draagt elkanders lasten",
afdeeling van het christelijk nalionaa! vak
verbond, zal morgen een bloemendag wor
den gehouden.
„Wanneer hier
Wij stelden deze vraag eenige dagen ge
leden loen wij onder „Gemengd Nieuws"
schreven over de opening van verschillende
ijsbanen in hel Noorden van ons land cn
met een likje jalouzic in liet hart moesten
vertellen van de ijsfeesten, die reeds door de
Friezen cn Groningers werden gevierd. Wan
neer hier
De Leidsche IJsclub heelt ons heden hel
antwoord gegeven.
Gisleren vroor liet dal het kraakle, in den
afgeloopen nacht daalde de thermometer lot
17 graden onder nul en thans verkon
digen ons de vlaggetjes op de trams en de
vele personen, die zich mei da schaatsen
bij zicli, in de richting van de ijsbaan spoe
den, dat liet nu ook feest zal zijn in de
Sleutelstad. Reeds hedenmoTgen was liet
druk op de baan onzer ijsclub, terwijl van
middag de toeloop natuurlijk nog veel groo-
ter was. Hot ijs is flink hard en goed berijd
baar.
Wij hopen spoedig een en ander omlrent
de plannen van het bestuur der ijsclub le
kunnen modedeelen. Momenteel slaat daar
omtrent nog niels vast.
Alleen zal morgenavond de baan verlicht
worden, men zie desbetrelfende advertentie.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
ontstond er brand in de rookcrij van den lieer
Verhoef, in de Boerhaavestraat. Vermoedelijk
doordat spek in liet nog gloeiend zaagsel is
gevallen. Nadat de politie eerst met een slang
water had gegeven, heeft de motorspuit spoe
dig den brand gebluscht.
De auto van dr. B. is hedenmorgen aan
het Rapenburg te walcr geraakt. Bij het uit
wijken voor een melkwagen remde dr. B.,
waarop de auto door de gladheid weigerde
de motor bij liet aanzeilen een halven slag
om maakte en achteruit het water inging.
Zelf kon de dokier er nog net op tijd uit
springen.
Na het ongeval is men van gemeentewege
zand gaan strooien op het Rapenburg. Het
doet denken aan het spreekwoord van het
kalf en den put
Hedenmorgen is weer een Duitsclier
over de grens gezet.
Vrijdag is op dc markt een jonge Texcl-
sche ram zoek geraakt.
RECLAME.
CREMATIE, AUTO-TRANSPORT
OPGERICHT 1871
AALMARKT 16 TELEF. 861
7797
LEIDSCHE SCHOUWBURG.
Hel Sclionwtooneel.
't Krokodilletje, satirieke
grapperij in 3 bedrijven
door Karl Streckcr.
Deze grapperij speelt zich al in een Duitsch
sladje voor den oorlog. Zooals daaruit reeds
blijkt, dat er nog een hertog regeert Satiriek
heet dc grapperij en inderdaad, meer is 't
niet omdat er een heel aardig loopje wordt
genomen met de fails et gestes van de „lei
dende" kringen in dat stadje, er geheel op
bedacht om er te komen door kruiperij clc.
De schoonzoon van den burgemeester, die
de liooge eer van een benoeming in dc resi-
denlie geniet, is eens een gauwdief geweest
en krijgt bezoek van zijn vroegeren com
pagnon, die nog recht heelt op het deel van
hun laatsten groolen slag, die genoemden
schoonzoon tot eerzaam notabel deed wor
den. Allerlei verwikkelingen natuurlijk, cul
mineert':::! in 't krokodiiletje. Hé, zal men
zeggen? Men moet dan weten, dat dit kro-,
kodilletje is de reislasch van krokodil-leer,
waarin geborgen wordt da schat van een
nieuwen inbraak, door genoemden compag
non op aanwijzen van den eerlijk gewor-
dene gepleegd.
Meer zullen we van den inhoud niet zeg
gen, anders is de aardigheid er glad af.
't Is, uitgezonderd liet ietwat gerekte eer
ste bedrijf, dat feitelijk niels anders is dan
een milicu-teekening. grappig en geheel be
stemd voor de lachspieren. Deze zijn dan ook
danig in beweging geweest, dc beide laalste
bedrijven, en wel in hooldzaak door de crea
tie van Jan Musch als de inbreker, die zijn
„vak" trouw is gebleven. Los en lenig als
altijd gaf hij dezen boef, goed terzijde ge
staan door de anderen. Er i3, als in zoovele
Duilscbe lachstukken, toch sen heeio entou
rage van personen, waarvan we nof wJU«n
noemen Co Balfocrl, da ..asriijke" nolabaf,
Pierre Mols ais da wol bijzonder „handige"
commissaris van politie, Lze/uian als ik bur
gemeester en Paul Karaten ah i rinljtsr.
Do dan.esrollen, niet yan veel betookenis,
eveneens goed.
Een vrij goed bezette Si hcun burg beeft
Zaterdagavond van 't Krokodil ie! ie genousn
en weer wat tevensfrischheid opgedaan, zij
liet van wat grof karakter.
RECLAME.
1779
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Belangstelling bestaat er voor liet bezoek
van den Duitschcn industrieel Rccliberg ie
Parijs, waar hij een onderhoud had met
Poch en Poincaré. Rechberg is vroeger als
beeldhouwer tc Parijs geweest. Tijdens den
oorlog was hij adjudant van den kroonprins
en commandeerde een eskadron. Zijn reis
naar Parijs heeft een politiek oogmerk en
staat in verband met de kwestie van het
herstel. Hij heeft een correspondent van de
„Malin" te woord gestaan.
Ik heb, zeide Rechberg, oen plan, dat tot
in bijzonderheden is bestudeerd en opge
steld in den vorm van een verdrag lusschen
Frankrijk en Duitschland. Ziehier de groole
lijnen onder de Duitsche industrieën zoekt
Frankrijk degene uit, waarvan de opbrengst
het zekerst schijnt. Deze ondernemingen
breiden hun kapitaal uit met 30 pCt. dï.
indien dit kapitaal 100.0C0 mark is, geeft
men nieuwe aandeelen uit lot een bedrag
van 30.000 mark. Deze 30 pCt., dus ongc-i
veer 1/4: van het nieuwe kapitaal, worden
afgestaan aan den Franschen Staat, die ze
te geide maakt door ze ie verkoopen of te.
verhuren aan Fransche industrieelen.
De voornaamste voordeelen van dit plan
zijn ten eerste, dat het in korten tijd in de
kas der Commissie van Herstel een belang
rijk bedrag brengt, immers één vierde V3i)
het besle van het Duitsche induslrieelei
eigendom. In de tweede plaats beperkt het,
zooveel dit menschelijkerwijze mogelijk ia,
de kansen op een conflict tusschen bcido
landen. De belangen zouden zoozeer ge-,
meensehappelijk zijn, dat een oorlog ondenk-.
baar zijn zou. De aanwezigheid van Fran-i
schen in al onz<t ondernemingen zou boven-,
dien een veel doelmatiger toezicht meebren-.
gen dan dat der militaire commissies. Dit
plan is voordeelig voor Frankrijk, want het
is enkel met de producten onzer industrie,
dat wij de schadevergoeding betalen kun-»
nen. Maar voor ons, Duilsqhe industrieelen,
is deze opoffering in werkelijkheid een voor-,
deel, want in het tegenovergestelde geval
zou ik het niet voorstellen.
Onze industiio gaat zwaar gebukt onder
wat ik zou kunnen noemen de hypotheek
dor onzekerheid. Deze hypotheek verdwijnt
indien er een voor beido partijen bevredi
gende regeling tot sta/nd komt tusscliea
Frankrijk en Duitschland. Om een voor-
boeld te gevenin de branche waarin ik
werkzaam ben, de kali, waren de aandeelen;
vóór den oorlog 28.000 gouden marken
waard. Sedert den oorlog, ofschoon dei
zaken een veel grooter uitbreiding genomen
hebben, zijn zij nooit boven de 12.000 gou
den marken gestegen, d.i. minder dan de
helft hunner waarde vóór den oorlog, min
der dan het vierde van wat zij op dit oogeu-
blik waard zouden moeten zijn.
En waarom 1 Omdat de toestand van
Duitschlaud onzeker is. Het Frausck-Duit-
sche Consortium, dat ik tot stand tracht
te brengen, zou aan beide landen een voor
spoed en een veiligheid verzekeren, die deze
waarden in aanzienlijke mate zouden doen
stijgen. Gij ziet, dat wij het verdrag, dat
ons een dergelijke toekomst verzekeren
zou, niet te duur zouden betalen.
Dit consortium, steunend op de Duitsche
kolen, op het Fransche ijzererts, zou het
machtigste van de wereld zijn en, na ver
loop van enkele jaren zou het geld iu zijn
kassen binnen stroomeu. Do Fransche Staat
zou zich moeten belasten met do regeling
van d«n verkoop der aandeelen aan dc par
ticulieren, zoodat de slachtoffers der ver
woeste gewesten ruim van de voordeelen
genieten.
Frankrijk zou het zeker gepast achten
aan Engeland een loyale medewerking aan
te bieden. Wat Amerika betreft-, ik kan,
steunende op een persoonlijk onderzoek
zeggen wat het doen zou.
Amerika, dat zelf con machtige industrie
bezit, heeft geen reden om zich met de
Duitsche industrie te verbinden. Maar het
zit volgepropt met kapitaal, dat niets op-
breugt-. Plaatsing in Europa boezemt de
Amerikanen op dit oogonblik geen vertrou
wen in. Zij beschouwen de toekomst vnu
Dnitechlaud als duister en die van Frank
rijk als ia zekere mato daarvan afhanke
lijk. Laat daarentegen dc Amerikanen tx:n
verdrag zien als dat hetwelk ik ontworpen
heb; ik weet uit goede bron, dat er graag
aan de Fransche industrieelen kapitaal zal
worden verschaft om aan den I' vanschen
Staat hun deelneming in dc Duitsche indus
trie to betalen.
Ik heb bezwaren vernomen, mécr vaflt
den Duitschen dan van den Franschen kant;
Men vit over schadevergoedingsbedragea^
over betalingen waarvoor in de schatkist
van het Rijk geen geld beschikbaar is. AI
öczo. bezwaren verdwijnen, als men een
stelsel beschouwt waar dc schadevergoeding
betaald wordt met den nieuwen rijkdom uit
den gemeensehappelijken arbeid ontshiöif.
Tot zoover Rechberg. Kieuw is de :deo
van een verbond der Fransohe en T>uitsoh«
industriceJen niet, maar of het practise
tot uitvoer is t-o brengon 1
