Nieuwjaarsadvertentiën BERICHT. Officiate Kennisgeving. STADSNIEUWS. Ook dit jaar stellen wij, evenals andere jaren, de gelegenheid open in ons blad van Maandag 31 Dec. Nieuwjaarswenschen te plaatsen tegen den prijs van SO ct. van 1—6 regels elke regel meer ÏO ct. Deze advertentiën kunnen tot Vrijdag 28 Dec. a.s. tot 12 uur 's middags aan ons bureau aangeboden worden. De advertentiën, welke na dat tijdstip aangeboden worden, zullen tegen den gewonen advertentieprijs worden berekend. de directie. Het voornaamste nieuws van heden. ft®. S&&7Q. BAANDAG 24 DECEMBER Anno 1923 BLAD PBIJS DEH ADVERTENTlEffi 80 Cts. per reeel- Bij rejelabonnement belangrijk Iageren prfjt. Kleine Advertentiën, uitsluitend bij vooruitbetaling, Woensdag» en Zaterdags 50 Cts., bij een maximum aantal woorden van 80. Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer B Cti. Bureau Noordelndsplefn Telefoonnummer» voor Directie en Administratie 175 Redactie 1507. Postchèqua- en Girodienst No. 67055 Postbus No. 54 PRIJS DEZER COURANT» Voor Leiden per 8 maanden ƒ2.85, per week 1 I 0.18, i Builen Lelden, waar agenten gevestigd rijn, per Wêek 7iïiv«r^0.15,; Franco per post 2.85 portokosten. Dit nummer bsstaat uit VIER Bladen EERSTE BLAD. Ons blad zal morgen en overmorgen, d e beide Kerstdagen, niet verschijnen. Onze kantoren zijn die dagen gesloten. In ons blad van Donderdag a.s. znllen kleine advertenti§n worden opge nomen. DU DIRECTIE. DRANKWET. Burgemeester en Wethouders van Leiden brengen ter algemeene kennis dat N. Ron- ner te Leiden, een verzoek heeft ingediend ter bekoming van verlof voor den verkoop van alcoholhoudenden anderen dan sterken drank voor gebruik ter plaatse van ver^ koop in de bioscoopzaal van het perceel Oranjegracht No. 40—£2. AUG. L. REIMERINGER, Welh. lo.-Burgemeestef» VAN STRIJEN, Secretaris. Leiden, 24 December 1923. Propaganda-avond van de S.D.A.P. Zondagavond hield de afd. Leiden van de S.D.A.P. in de groole Sladszaal haar jaarlijk- sche Kerst-propaganda-avond, waarin als spreker optrad de heer A. H. Gerhard, lid der Tweede Kamer. „De Slem des Volks'" en eenige musici verleenden medewerking. Te ruim acht uur werd de matig bezochte vergadering geopend door den voorzitter, mr. D. A. van Eek, die er aan herinnerde, dat er op het oogenblik in het land vrijwel politieke rust heerschte. De Kamer komt niet bijeen en Ministers zijn er feitelijk niet. En wie ons in de toekomst regeeren zullen, wij weten het niet Er is mogelijk thans reeds beslist over de meest belanghebenden, d. i. het Neder- landsche Volk, zonder dat dit er in wordt ge moeid. Intusschen blijft de kapitalistische molen doormalen. A.s. Maandag zullen 22000 textiel-arbeiders in Twente op straat staan en hun gezinnen zullen van een kleine uitkee- ring moeten leven. Spr. wekte de aanwezigen op om straks een klein offer aan deze wak kere strijders in Twente af te staan, om hen in den strijd tegen het industrie-kapitaal te steunen. Hedenavond zal een oud-strijder voor u Optreden, zeide de voorzitter, een man, die ontzettend veel heeft gedaan voor den op bouw der partij nog in de voorsld gelede ren staat. Spr. verwacht, dat partijgenoot Ger hard wel de woorden zal kunnen vinden om de aanwezigen tot' den strijd op te wekken en hen te bezielen voor den proletarischen strijd. Evenals bij vorige gelegenheden zal „De Stem des Volks" weder haar steeds gewaar deerde medewerking verleenen en verder zullen eenige musici, onder leiding van den heer H. van Zanten Dzn. den avond opluiste ren met hun muziek. Door een vergissing heeft in de bladen gestaan, dat hedenavond „Euterpe" zou optreden. Dit is onjuist. Hoe wel gevraagd, heeft deze Vereeniging te ken nen gegeven, dat zij wel voor vereenigingen optreedt, doch wegens haar neutraal karak ter niet in bijeenkomsten, waar in een of an dere richting propaganda wordt gevoerd. Spr. heette de aanwezigen hartelijk welkom. Wel wa3 de opkomst beneden de verwachting ge bleven, maar voor die opgekomen zijn, zal het zeker een goede avond worden. Hiermede verklaarde hij de vergadering yoor geopend en stelde het muziek-ensemble aan de vergadering voor, dat op verdienste lijke wijze zeer toegejuicht door do aanwezi gen, eenige nummers ten beste gaf. Daarna zong „De Stem" een drietal liede ren, beginnende met de Internationale, dat met geesldrift werd gezongen en 'door een groot deel der vergadering staande werd aan gehoord. De heer Gerhard verkreeg nu het woord en herinnerde er aan, dat liet in de partij ge woonte is geworden, om gedurende de Kerst dagen bijeen te komen, orn den algemeenen toestand in oogtmschouw te nemen, een blik in de toekomst te slaan en elkander een riem onder het hart te steken. Beginnende met den algemeenen toestand 6chetstc spr. dezen als somber. Wat ons land betreft, noemde hij de verwerping van de Vlootwet waaraan de machtige manifestatie der S.D.A.P. tegen deze Vlootwet veel heeft bijgedragen. Er was toen hoop op beterschap. Bitter zijn we daarin teleurgesteld, zeide spr. En hij acht het ongehoord, dat achter de coulissen de crisisaangclegenheden wordt bekonkeld. Zelfs de volksvertegenwoordigers worden er builen gehouden. Men spreekt over den „sterken man" en meent dezen te hebben gevonden in den heer Colijn, die eerst aan het hoofd der sar^- chaussée heeft geslaan, later in de petroleum deed en nu eindelijk aangewezen is om als „sterke man" in Nederland op te treden. En daarom moest de Vlootwet komen, ten einde in staat te zijn de petroleumvelden te be schermen. Dat zou de sterke man brengen en dan zou hij bezuinigen in Nederland op de cultureele belangen van het volk. En toen nu twee maanden geleden de Re geering viel, hoopte men, dat het gevaar van geldverspilling aan het militairisme voorbij zou zijn. Men voelt zich nu daarin zeer be drogen. De zestig personen, die de Vlootwet hebben verworpen, zijn onmachtig gebleken om een beteren toestand te brengen. Dit durft spr. wel voorspellen: wij krijgen den sterken man weer terug en de Vlootwet zal worden aangenomen. De zeslig man zal onder het Caudijnsche juk moeten doorloopen. Dat komt, omdat het meest vloekwaardige principtf, n.l. dat het geloof nog altijd bij ons volk predomineert, ook in het Staatsleven. De gevloekte antithese is de schuld van al het kwaad, dat wij hebben zien gebeuren en dat nog zal gebeuren. Die antithese is de oorzaak er van, dat dui zenden arme stumpers in Twente en in Bra bant op straat worden geworpen. Door deze tegenstelling zien de stumpers in hun klassegenoolen hun vijanden, terwijl zij in de petroleum-kapitalisten hun vrienden zien (applaus). En nog durven Katholieken en Anti-revo- lulionnairen de sociaal-democraten als de baarlijke duivels voor te stellen, om daaTdoor de kerkelijke arbeiders van hen af te houden. Achter de tien Katholieken, die tegen de Vlootwet stemden, staan duizenden Katho lieke arbeiders. Deze durven zich echter nog niet losmaken van hun geestelijke leiders. En daarom is de tegenstand van de zestig Ka merleden tegen de Vlootwet een schijnover winning gebleken. En daarom gaan wij een donkere toekomst tegemoet. Deze toestand wordt ook waargenomen in andere deelen der wereld. Overal steekt het kapitalistisch gespuis den kop op. Het allereerst en het al lermeest het diep gezonken Duitschland. Hoe het in samenwerking met het Fransche kapi taal thans doet, is de meest ergerlijke onder drukking van de arbeiders. De moderne vakbeweging heeft wel veel invloed uitgeoefend, maar zij gaat in den laalsten tijd gestadig achteruit. En daarin ligt juist de kracht van het kapitaal. Zijn dan deze Kerstdagen enkel symbool van de duis ternis? Waarom is de vakbeweging achter uitgegaan? Omdat voor een groot deel ook de arbeidersklasse nog egoïstisch is. Dat deel be schouwt de vakbeweging als koopwaar. Als zij geen winst geeft, dan trekt het zich uit den strijd terug. Wij moeten in de vakbewe ging zien een belofte voor de betere toekomst, waarvan die na ons komen eerst zullen pro fiteered En dat de arbeiders dit niet inzien, dat is het noodlot van onzen tijd. Maar spr. wil toch ook zeggen, dat er nog een ander symbool in de Kerstdagen valt te beluisleren. Juist in de donkere dagen van Kerstmis is de Verlosser geboren, waarin de belofte lag opgesloten tot een betere toekomst. Zoo ziet spr. ook achter deze donkere wolken, die wellicht nog donkerder en dreigender zul len worden, de dageraad van een nieuwen dag. Die dag zal komen als de arbeiders het willen. „Begeerte heeft ons aangeraakt" is straks gezongen, zeide spr. en daaruit moet worden geboren, het onverzettelijke voornemen om vol te houden en te vertrouwen, dat, ondanks bitter leed en groote zorg, de arbeidersklasse zal overwinnen. Tot den strijd voor verlos sing van de arbeidersklasse uit de slaven ketenen van het kapitalisme wekte de spr. in een krachtige peroratie ten slotte zijn hoor ders öp, die daarop in een luid applaus den vurigen spreker voor zijn rede bedankten. Hierna werd gepauseerd waarna eerst „De Stem des Volks" en daarna het strijk-ensem- ble zich nog eens lieten hooren. waarna de voorzitter de bijeenkomst sloot. Uitvoering „Jong Holland". Onder de goed leiding van onzen stadge noot, den heer Theod. Polman, werd, nu ruim drie jaar geleden, het salonorkest „Jong Hol land" opgericht, samen gelezen uit de beste leerlingen van dezen musicus. Het jonge ge zelschap, meestal knapen en meisjes van 13 ül 14 jaar, maakte reeds dadelijk -wij waren er getuigen van bij zijn eerste optreden een goeden indruk. Kleine musici worden groot en onder de leiding van een man als de heer Polman, ook meer muzikaal. Bij elke uitvoering was dit te bemerken. De jongelui, thans 16 17 jaar, hebben nu ook een zelfbestuur gekregen. De heer P. fungeert slechts als muzikaal leider en dirigent. Onder die omstandigheden werd Zaterdagavond in de groote zaal van „Zomer- zorg" een uitvoering gegeven, waarvoor in aanmerking genomen vooral het ongunstige weer, veel belangstelling was. En wie er wa ren, bleken voor de muziek, aTthans niet uit sluitend voor het bal te zijn gekomen, wat bij sommige liefhebberij-uitvoeringen nog wel een9 het geval schijnt te zijn. De avond werd door den voorzitter van „Jong Holland", J. Verlare, geopend, die een bijzonder woord van dank bracht aan den heer Polman, die met talent en toewijding het orkest leidde. Verder heette hij de aanwe zigen welkom, en betuigde zijn erkentelijk heid voor de opkomst. Daarop ving de uitvoering aan met den marsch „Don José", van den leider zelf,waar in reeds dadelijk de goede kwaliteiten van het orkest aan den dag kwamen, gevolgd door „Dehli Boston", van Kurt Lubbe, Largo van Handel en Caro Mio ben" van T. Geor- dani. Hoe afwisselend de verschillende num- "Tners ook mochten zijn, bij alle bleek het tel kens weer, dat zij goed waren ingestudeerd en niet boven de kracht der spelers gingen. Hierop volgde een uitnemend gespeelde viool solo van Bernard Polman, welke luide toe juichingen verwierf. Men zal van ons niet vergen, dat wij al de verdere gespeelde nummers afzonderlijk be spreken. Beoordeeld naar den maatstaf, dat het dilettantenwerk wa9, zouden wij toch niet anders dan er met lof van kunnen getuigen. Ken uitzondering moeten wij echter maken voor den piano-solo van Henk Hermans, die „Abegg" van Schumann, bijzonder verdien stelijk ten gehoore bracht en daarvoor luide bijvalsbetuigingen in ontvangst had te nemen De veelbelovende leerling van den dirigent begeleidde den geheelen avond het orkest op verdienstelijke wijze. Van do zeven nummers na de pauze noe men wij nog den opgewekten „Clubmarsch", en de „Jong Holland-marsch", beide van den heer Polman, aan welke stukken een bijzon dere attentie werd geschonken. Onze totaal-indruk over deze uitvoering weergevend, verklaren wij gaarne, dat zij heel goed is geweest. Wij hopen, dat „Jong Holland" zonder aan te veel mutaties te lijden, zoo mag vooruit gaan; het zal zich een zeer waardige plaats in de Leidsche muziekwereld kunnen ver werven. Een opgewekt bal besloot den avond. Derde Volkshuis-concert. Een groot aantal bezoekers er moes ten telkens stóelen aangedragen worden*©n ook de galerij was geheel bezethad „ha geljacht en stormgeloei" getrotseerd om het Kerstconcert bij te wonen. En zij zullen zich hun tocht langs de vuile straten niet be klaagd hebben! Er heerschte een plechtige stemming in de sober met klimop en den nentakken versierde zaal, een stemming, die ook in het wél gekozen programma haar uitdrukking vond. Geen bravoure muziek om virtuositeit en „fingerfertigkeit" van de uit voerenden te doen uitkomen, maar num mers van Grieg, Corelli, Bach, enz. voor de instrumentale, van Wolf, Handel, Bach en anderen voor de vocale nummers. Reeds het eerste nummer, een sonate van Corelli voor viool en piano, was zeer ge schikt om de goede epi al i teilen der heeren Draaisma en Booda, beiden oude bekenden voo£ ons Volkshuisgehoor, te doen uitko men. Tusschen twee haakjes: de danswij zen in de onderdeelen der sonate bewijzen welk een andere opvatting onze voorouders van dansmuziek hadden, dan ons tegen woordig geslacht, dat nu ook Wals en Ma zurka afgedaan hebben, de Amerikaansche „Fox trot" en „Steps" overnam. De krachtige, manlijke streek van den lieer Draaisma, die zijn talent niet forceert en zijn instrument volkomen in zijn macht heeft, doet aangenaam aan, en ook de uit voering der andere nummers is zeer te loven. Het meest pakte ons, en blijkbaar ook het publiek, de Aria op de G-snaar van Bach. Wie die stugge, lage G-snaar zóó zangerig kan doen klinken, dat zij telkens aan den klank der violoncel doet denken, beschikt waarlijk over geen alledaagsch talent. De heer Booda - Ead een vermoeiende taak. Naast het accompagnement der solo nummers, waarvan hij zich met smaak en bescheidenheid kweet, droeg hij een sonate van Grieg en een paar kleine nummers van Debussy voor, waarbij hij volop gelegenheid vond te toonen, welk een degelijk pianist hij is en hoe goed verzorgd voordracht en aanslag zijn. Mej. Mies de Petit liet zich voor 't eerst in het Volkshuis hooren. Zij bezit een mooi geluid, dat vooral in d^ hooge toonen van groote bekoring is en munt uit door haar zeer eenvoudige gevoelige voordracht in het Wiegenlied van Reger trof ons haar „mes- sa coce". Het aandachtig publiek toonde door luid applaus zijn dankbaarheid en zal zeker dit muzikale trio heel graag een andermaal hooren» De heer W. F. Verheij van Wijk, die aan het eind dezes jaars aftreedt als lid van het bestuur der Stedelijke Werkinrichting en niet weder voor een herbenoeming in aan merking wenschle te komen, heeft een gift aan het bestuur doen toekomen. Daarvan wer den de opgenomenen in die inrichting van daag feestelijk onthaald, beginnende reeds bij het ontbijt, terwijl het middagmaal ook iets bijzonders was, evenals de avondboterham. Bovendien ontvangen al de opgenomenen hedenavond bij het vertrek een klcedingstuk cadeau. De heer E. J. Hueling, alhier, tot arts bevorderd, is bestemd tot reserve-officier van gezondheid 2e kl. bij het leger hier te lande. Tot tijdelijk onderwijzerestian de Open bare Lagere School to Rijnsburg is benoemd mejuffrouw Labree, alhier. Tot directeur van het zangkoor „Sur- sum Corda" te Rijnsburg, is benoemd de heer G. Wolf, alhier. Ilct bestuur van liet Chr. Militair Tehuis aan den Morschwcg is voornemens de met verlof vertrekkende militairen, die hel Tehuis bezochten, een afscheidsavond aan te bieden op Donderdag 27 Dec. e.k., waarvoor het L.M.E. „Bobette" zijn belangloozo medewer king heeft toegezegd. De Oudercommissie van school A aan de Haverslraat had den tweeden Ouderavond belegd, waarvoor de opkomst, zooals men dat van die school gewend is, slecht genoemd kan worden. Door het hoofd der school, den heer H. D. Vricsema, werd de vergadering ge opend. Spr. betreurde het, dal de opkomst zoo slecht was, wat niet daaraan te wijten is, dat er niet voor gewerkt was, daar de Oudercom missie in deze zeer actief is, maar het weer zal er geen goed aan gedaan hebben. Na voorlezing der notulen van den vorigen avond door den secretaris, welke notulen on veranderd werden goedgekeurd, werd overge gaan tot het verkiezen van een bestuurslid door het bedanken van de voorzitster. Met meerderheid van stemmen werd lot voorzit ster gekozen mevr. VeldhuizenSchullcr, die de benoeming aannam. Punt 4 der agenda „handwerkonderwijs", werd ingeleid door mej. Driesens, Ieerares in handwerken, daartoe voor dezen avond uit- genoodigd. Spreekster begon met te zeggen het jammer te vinden, dat het handwerk onderwijs met 1 Jan. a.s. in de gewone schooluren door de klasse-onderwijzeressen wordt gegeven en ongeveer op de helft der lesuren is terug gebracht. Dit komt het kind niet' ten goede. Voor het handwerkonderwijs is het veel te weinig, maar toch nog to veel om van de andere lesen af te nemen. Het deed spreekster echter genoegen, dat de uren dor handwerklessen der Centrale School niet zooveel verminderd zijn, en ook, dat daar de lessen door vakonderwijzeresen worden blij ven gegeven. Dat komt den kinderen zeer ten goede, want juist op dien leeftijd krijgen de meisjes er pas plezier in, vooral omdat zij dan goed voor haar zelf, zusjes of broertjes mogen maken. Als bewijs, vrat er alzoo op dc Centrale School door die kinderen ge maakt wordt, had spreekster het een en an der medegebracht, zoowel van de beste leer lingen als van de middelmatign* De aanwe zige moeders stonden dan ook verbaasd over dc mooie afwerking van verschillende kle dingstukken, als hemden, broeken en nacht japonnen. Daarna besprak spreekster de vervolg- klasse, vroeger herhaüngsonderwijs genoemd. Ook daar wordt het l^üdwerkonderwijs voort -J BINNENLAND. h. M. de Koningin heeft andermaal in con" f eren tie ontvangen mgr. dr. W. H. Nolens. Ernstig anlo-ongeluk bij Sassonheim; twee dooden. Rede van mr. Marchant in de algemeen® vergadering van de Vrijz-Dem. Bond. Het Tweede-Kamerlid mr. Ond heeft den, Minister van Waterstaat gevraagd om niet M beslissen over de loonregeling van het spoor* wegpersoneel hangende de Kabinetscrisis. Adressen inzake de nitvoering der Vleesch* kenringswet. In verband met malversaties bij den Rijks* gebouwendienst zijn in Den Haag nog twe® personen, beiden Rijksbonwknndigcn, gear* resteerd. BUITENLAND. Heden ontvangt Poincaré wederom den Dnitschen zaakgelastigde. Amerika's waarnemen in de Commissi® van Herstol over de Roerbezetting. Rede van Engeland's tockomstigen pre* mier. Wijzigingen in het Spaansche directorium. Een Kerstboodschap van Rijkskanselier Mars. gezet, met dit verschil, dat de meisjes dan geheel vrij gelalen worden wat ze willen ma ken, om zoodoende een goeden en prettigen geest in de klasse te houden, wst spreekster dan ook altijd gelukt is. Ook van die vervolg* klasse had spreekster de daar gemaakte klee* dingstukken medegebracht, o.a. mouwschor* ten, onderjurken enz., welke door de aanwe zigen met bewondering werden bezichtigd. Spreekster kon dan ook niet anders dan döf moeders er met nadruk op wijzen haar kin* déren toch vooral de Centrale School le doen bezoeken cn zoo mogelijk ook de vervolg* klasse, hetgeen niet zooveel bezwaar ople vert, aangezien deze des avonds wordt ge* houden. Deze rede, welke aan duidelijkheid niets tQ wenschen overliet, werd met de meeste aan dacht gevolgt. Van de gelegenheid de spreek* ster vragen le'slellen werd druk gebruik ge* maakt en naar genoegen der aanwezigen dooij spreekster btanlwoord. In de pauze, welke nu volgde, was er gele genheid dat ouders met ondcrwijzcrs(cssen)! de belangen van hun kinderen konden be* spreken, waar nog al gebruik van werd gc* maakt. Daarna kwam de heer Vriesema aan da beurt, die belangrijke vragen en mededeclin* gen had aan de ouders. In hoofdzaak ging hef; over het huiswerk der kinderen en hij vroeg daarvoor hun medewerking cn ook er vooral voor te zorgen, dat het niet door oudere broera of zusters wordt gemaakt. Ook over het te laat' komen werd een har* tig woordje gesproken en gevraagd daartegen zooveel mogelijk te waken, daar het storend werkt op het lesgeven. De rondvraag welke nu volgde, leverde niet veel belangrijks op, doch de enkele vragen werden naar genoegen beantwoord. Niels meer aan de orde zijnde, sloot de voorzitter do vergadering met een hartelijk woord van dank aan mej. Driesens voor da moeit, welke zij zich had getroost' om dezen avond als spreekster op te treden, en hij was er van overtuigd, dat elkeen het met hem eens was, dat deze avond vooral voor da moeders door deze duidelijke uiteenzetting een leerzame is geweest. Ook den aanwezi gen werd dank gebracht voor hun opkomst cn hij sprak den wcnsch uit, dat de eerstvol gende ouderavond, welke in Februari zal worden gehouden, de opkomst' grooter zon zijn, en vroeg daarvoor aller medewerking. Men verzoekt ons te willen mededeelen, dat het Chr. Mannenkoor „Na Arbeid Kunst" zijn tweede acapella-uilvoering wenscht te geven op 24 Januari a.s. in de Sladszaal ten bate voor het Fonds tot bestrijding der Tu berculose „Draagt Elkanders Lasten", onder- afdeeling van het Chr. Nationaal Vakverbond in Nederland. Men v<yzoekt ons (e melden, dat het bal masqué van den heer J. de Lange niet or 19, maar op 12 Januari zal plaats hebben. In dc vergadering van de Commissie voor de Werkverschaffing, welke Donderdag j.l. werd gehouden, is mededeeiing gedaan van een schrijven van B. en W., dat geen ge* volg is gegeven aan het voorstel van de Com missie, om alsnog gelden op de begrooting te. brengen voor de verbetering van het Delft* sclie Jaagpad. De Commissie besloot bij B. en W. aan* hangig le maken de uitvoering met Rijks subsidie van een r-vedcelte van liet Sportier* rein aan den RijfWrgcrweg in hoofdzaak met ongeschoolde werkloozen, alsmede da

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1923 | | pagina 1