No. 19562.
VRIJDAG 14 DECEMBER
Anno 1923
Officieels Kenniswegen.
STADSNiEUWS.
Het voornaamste nieuws 1
- - van heden, y
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DEB ADVERTENTIE!!:
80 Cts. per regel. Bij regelabonnement belangrijk lageren prijs.
Kleine Advertentién, uitsluitend bij vooruitbetaling. Woensdags en
Zaterdags 60 Cts., bij een maximum aantal woorden van 80.
Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van brieven
'10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 6 Cts.
Bureau Noordelndspleln Telefoonnummers voor
Oirectie en Administratie 175 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZEB COUBANTt
Voor Leiden per S maanden S.35, per week0.13,;
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0,18.
Franco per post 8.85 portokosten.
- 1 J)
Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
GEMEENTELIJKE VISCHVERKOOP.
'Aan den gemeentelijken vischwinkel
tVischmarkt 18, tel. 1225, is Zaterdag voor
zoover voorradig ook Zaterdagavond ver
krijgbaar WIJTING a f 0.16, SCHELVISCH
a (0.26, SCHOL a f0.26, en MAKREEL a
10.28 per pond.
N. C. DE GIJSELAAR, Burgem.
Leiden, 14 December 1923.
DIENSTPLICHT.
De Burgemeester van Leiden brengt Ier
kennis van onderstaande dienstplichtigen,
dat zij in hun eigen belang worden aange
raden van hun tegenwoordige verblijfplaats
mededeeling te doen aan de afdeeling Mili
taire Zaken der Gemeente-Secretarie, Bree-
Btraat No. 119, hoek Wolsleeg, alhier;
JOHANNES JAKOB VAN VEEN, geboren
19 April 1900 le Sleen, ingeschreven in de
registers van den voormaligen Landstorm;
PIETER VAN DER WILLIGEN, geboren
10 December 1903 le Zwijndrecht; inge
schreven in het register van Buitengewone
Dienstplichtigen; en
PIETER MIELOO, geboren 24 Juli 1904
te Leiden, bestemd tot gewoon dienstplich
tig-
N. C. DE GIJSELAAR, Burgem.
Leiden, 15 December 1929.
Di. J. W. Lely. t
Dr. J. W. Lely, oud-leeraar aan het Ste
delijk Gymnasium, is hedennacht na een
langdurig, geduldig gedragen lijden overle
den. Geboren te Amsterdam in 1851, stu
deerde hij in de klassieke letteren, eerst in
zijn geboortestad, daarna te Leiden. Lange
jaren was hij als conrector werkzaam aan
het Dellteche Gymnasium en daarna als
rector van de particuliere inrichting voor
voorbereidend Hooger Onderwijs Noorthey.
Toen deze school werd opgeheven, vestigde
hij zich te 's-Gravenhage, waar hij zijn on
verflauwde werklust in dienst stelde van
kerkelijke en openbare armenzorg. Op een
leeftijd, waarop voor de meesten een tijd
van rust is aangebroken, aanvaardde hij op
nieuw een betrekking bij het onderwijs, dit
maal te Leiden. In onze stad wist hij bij
zijn leerlingen helde en achting in te boeze
men voor zijn onkrenkbaar karakter en zijn
edele plichtsbctrtchling als ingezetene
heeft hij door de waarlijk buitengewone toe
wijding waarmede hij het penningmeester
schap der Leidsche Maatschappij van Wel
dadigheid vervulde, zich een dankbaar aan
denken verzekerd bij talloos velen van onze
medeburgers.
Kamer van Koophandel en Fabrieken vooi
Rijnland te Leiden.
Gistermiddag le halfdrie kwam deze kamer
in vergadering bijeen in de bovenzaal der
sociëteit „Amicitia", aan de Breestraat. Bij
de opening zijn aanwezig 12 leden.
De voorzitter, D. ten Cate Brouwer, opent
de vergadering en geeft het woord aan den
secretaris, mr, P. G. Knibbe, tol het lezen van
do notulen der vorige vergadering, welke on
veranderd worden goedgekeurd.
Ingekomen stukken. Ingekomen is o.m.
een schrijven van de Kamer van Koophandel
te Zwolle, hetgeen ten doel heelt aannemers
van openbare werken te verplichten even
tueele cessies te doen inschrijven, en verder
hen een tiende deel van de aannemingssom
te doen storten om eventueel aan vorderin
gen van leveranciers te kunnen voldoen.
Eenige andere adressen zijn ongeveer van de
zelfde strekking. De voorzitter stelt voor ad-
haesie te betuigen waarna zich eenige dis
cussie ontspint, waarbij onder meer wordt
opgemerkt dat hier alleen de aannemers wor
den bedoeld, terwijl tocli ook op velerlei an
der gebied cessies voorkomen. Waarom dan
hier dit verschil? Het is bovendien ook zeer
de vraag hoe bijvoorbeeld de banken hier
tegenover zullen staan.
Besloten wordt nader advies te vragen bij
de aannemersbon-len, hoe zij hierover den
ken.
Een alschrilt van een adres van de Kamer
van Koophandel te Nijmegen, dat ten doel
heeit bij den minister van Arbeid aan te drin
gen om in alle plaatsen de bakkerijen ver
gunning te geven vanaf 5 uur des morgens
te zijn geopend heelt de instemming verwor
ven van de afdeeling Kleinbedrijf. Goedge
keurd wordt nu door de vergadering het adres
te steunen.
Ingekomen is een klacht omtrent den
slechten toestand van de brug over den Rijn
bij Koudekerk. Reeds zijn onderhandelingen
aangegaan met het gemeentebesluur van
Koudekerk.
Met algemeene stemmen wordt het bestuur
'der Kamer gemachtigd die onderhandelingen
yoort te zetten.
De Algemeene Vereeniging van Bloembol
lencultuur verzoekt een subsidie voor haar
tentoonstelling, welke het volgend jaar te
Haarlem zal worden gehouten.
De voorzitter deelt mede dat in het schrij
den wordt verklaard, dat de Kamer te Haar
lem reeds een groote subsidide heeft toege
zegd. Spreker meent echter dat Haarlem in
deze aangelegenheid veel meer belang heeft
dan Leiden, hetgeen echter door den heer
Van Zonneveld in twijfel wordt getrokken.
De voorzitter dat dat gevraagd wordt een
subsidie van f 4000, doch dit bedrag is voor
Leiden niet op te brengen. Spreker is van
oordeel dat hoogstens f 250 kan worden ge
geven in verband met den financieelen toe
stand van de Kamer. Bovendien moet niet
worden vergeten dat de consequenties van
een dergelijk besluit tot rare dingen zouden
kunnen leiden tot schade van de begrooting.
De heer Wernink acht het gevaarlijk sub
sidie te verleenen en wil daarom belangstel
ling toonen door een medaille te schenken.
De heer Van Schie zou willen deelnemen
aan het garantiefonds. Heeft de vereeniging
geen geld uit het fonds noodig dan wordt hel
teruggestort.
Op voorstel van den voorzitter wordt goed
gekeurd beide denkbeelden, dus die van de
heeren Wernink en Van Schie«te verwezen
lijken en kennis le geven dat financicele
steun tot spijt der Kamer niet mogelijk is.
Een aantal verzoeken om subsidie worden
afgewezen, terwijl eenige andere adressen
voor kennisgeving worden aangenomen.
Van den heer Lommerse, Steenstraat 27, is
een verzoek ontvangen om steun om B. en
W. van Leiden le bewegen goed te keuren,
dat in de café's muziek mag worden gemaakt
tot 11 uur 's avonds. Dit verzoek wordt' ge-
renvoyeerd naar Kleinbedrijf voor praeadvies
Naar aanleiding van een adres van de Ka
mer van Koophandel voor de Geldersche Val
lei te Amersfoort, hetwelk beoogt het bande-
rolle-systeem voor sigaren enz. op te heffen
en de belasting te innen aan de bron, dringt
de heer Dekker aan tot het betuigen van ad-
haesie, in overeenstemming met het voorstel
van Kleinbedrijf. De heer Van Zonneveld zou
wenschen dat ook bet standpunt der fabri
kanten uit het grootbedrijf eerst nog werd ge
vraagd, waarbij de heer Molkenboer zich
aansluit. Laatstgenoemde stelt derhalve voor
deze kwestie aan te houden.tot de volgende
vergadering. De heer Dekker zegt dat de hui
dige toestand voor het kleinbedrijf onhoud
baar is en waar alle leden gelegenheid heb
ben gehad deze kwestie te bestudeeren, om
dat immers ook zij de ingekomen stukken te
voren hebben ontvangen, is hij tegen uitstel.
Ook de lieer Van der Sleen en Ten Cate
Brouwer verklaren er zich tegen de zaak op
de lange baan te schuiven.
Besloten wordt ten slotte de regeering te
verzoeken pogingen in het werk te stellen om
de bezwaren van het banderolle-systeem op
le heffen, aldus aan beide partijen tegemoet
komende.
Mededeelingen. De voorzitter zegt dat
besprekingen zijn gevoerd met gemeentebe
sturen van enkele omliggende gemeenten be
treffende de zakelijke bedrijfsbelasting. Op
deze kwestie zal hij in geheime zitting terug
komen. Eveneens zijn conferenties gevoerd
met de patroonsvakvereenigingen in zake de
Handelsbeurs, hier ter stede, enz.
Aan de Pers wordt verzocht mede le dee-
len dat wanneer in handelszaken het kapi
taal is verminderd daarvan voor 31 Decem
ber bij de Kamer opgave moet worden gedaan
omdat men dan voor het volgend jaar in een
lagere klasse kan worden geplaatst.
Vaarwater Leiden. De voorzitter herin
nert aan het rapport dat eenigen tijd geleden
is ingekomen. Dit rapport is toen naar de
commissie van vervoer doorgezonden, welke
de zaak grondig heeft bestudeerd en tot de
conclusie is gekomen, dat, wanneer de Kamer
een goed request wil indienen bij de ge
meente, daarbij tevens moet worden gevoegd
een deskundige begrooting van de te maken
kosten. Derhalve stelt de commissie voor
haar een crediet van f 250 te verleenen ter
bestrijding van de kosten, welke vereischt
zullen zijn bij het opmaken der deskundige
begrooting. Medegedeeld wordt nog dat de
commissie met de voorzitters van het Groot-
en het Kleinbedrijf een vergadering heeft ge
had met den hoofd-ingenieur van den Pro
vincialen Waterstaat, waarbij is gebleken
dat de Provincie welwillend slaat tegenover
hel streven der Kamer.
De heer Boot geeft eenige toelichtingen en
komt tot de conclusie dat de Kamer zich met
bekwamen spoed dient te wenden tot Ged.
Staten, om verbetering in den toestand te
krijgen, waardoor Leiden zeer zou zijn go-
baat. Nadat eenige besprekingen zijn gevoerd
wordt het crediet toegestaan.
Bevordering der export. Ingevolge een
besluit der vorige vergadering heeft het bu
reau der Kamer plannen beraamd in zake
deze kwestie, en is van meening dat dit doel
het beste kan worden bereikt door in het bui
tenland bekendheid te geven aan de artike
len, welke door de industrieën kunnen wor
den uitgevoerd. Er i9 daarvoor een kaart sa
mengesteld, welke in het buitenland zal wor
den verspreid en waarop de verschillende in
dustrieën zijn aangegeven. De koslen daar
van zullen in totaal ongeveer f 1000 bedra
gen, welke gevonden kunnen worden op de
oude begrooling. Het bureau wordt nu ge
machtigd het drukken dezer kaarlen aan te
besteden, zoo mogelijk in dit district, en
daarna voor verspreiding zorg te dragen.
De voorzitter deelt vervolgens mede, dat
het bureau op de gedachte was gekomen in
verschillende landen importeurs te zoeken
voor de exporteure in dit district Het zou dus
betreffen het zoeken van nieuwe relaties,
waarbij dan te voren inlichtingen zijn ver
strekt betreffende soliditeit, enz. Waarschijn-
lijk is dit mogelijk door bemiddeling der be
trokken consuls-generaal
Daar de vergadering geën overwegende be
zwaren heeft zal een drietal maanden bij
wijze van proef in deze richting worden ge
werkt
Verkoop in café's van labaksfabrikalen.
Door Kleinbedrijf wordt gevraagd adhaesie te
betuigen aan een aan den gemeenteraad te
zenden adres, waarin aangedrongen wordt
op betere handhaving van de drankverorde
ning.
Bestolen wordt liet adres ter nadere beslu-
deering aan de leden toe te -zenden.
Samenwerking met de Middenslandsveree-
nigingen. In de laatst gehouden vergade
ring van de afdeeling Kleinbedrijf is naar
voren gekomen de wensch om meer contact
te zoeken met de bier bestaande Midden-
slandsvereenigingen. Daarom wordt voorge
steld een commissie uit de afdeeling Klein
bedrijf-te benoemen, welke in bedoelde rich
ting werkzaam zal zijn. De heer Molkenboer
licht het belang daarvan nader toe, waarna
in principe tot de instelling wordt besloten.
In de volgende vergadering zal nu de com-
t missie worden benoemd.
Inklaringen van scheepsladingen, ook te
Leiden. Door het bureau der Kamer is een
adres opgesteld om aan den minister te ver
zoeken ook Leiden op te nemen onder de
kantoren waar inklaring mogelijk is. Tot nog
toe moest zulks voor Leiden le Rotterdam ge
schieden De ambtenaren zijn daarvoor hier
Ier beschikking.
De vergadering gaat hiermede accoord.
Tarieven voor cerüficalen van oorsprong.
Op voorstel van den voorzitter wordt goed
gekeurd deze tarieven voorloopig ter zijde te
stellen.
Alvorens verder wordt gegaan brengt de
heer De Wilde, die wegens bedanken in de
nieuwe Kamer geen zitting zal hebben, een
woord van dank aan den voorzitter voor
I diens leiding, en voortdurende bereidwillig
heid, terwijl hij verklaart dat de 'tijd, welke
hij in de Kamer heeft zitting gehad, steeds
zeer aangenaam voor hem is geweest.
De voorzitter antwoordt hierop dat de Ka
mer, en vooral ook het bureau, aan de ver
schillende scheidende leden steeds de aan
genaamste herinneringen zal bewaren en
spreekt de hoop uit dat hun plaatsvervangers
op even goede wijze zullen werken in het be
lang van de Kamer en dus in bet belang van
het district Rijnlard
Rondvraag. De heer Van Ginkel zou
willen voorstellen aan de commissie van ver
voer te verzoeken aandacht te schenken aan
de sluis te Leidschendam, welke veel te smal
is. Hiertoe wordt besloten.
De heer Meerburg stelt voor ook peilingen
te doen verrichten in zake het vaarwater van
het Oegstgeester-, het Rijnsburger- en liet
Katwijksch kanaal lot aan den spoorweg bij
Warmond.
De heer Wernink zegt dat daar vaste brug
gen liggen. Er is geen groot scheepwater en
het is dus niet van groot aanbelang, vooral
ook niet waar nog steeds het plan Paul Nolen
ligt in zake het transito-verkeer Leiden-Kat-
wijk, dat toch ook eens in behandeling zal
moeten komen, terwijl men zich bovendien
tot nog toe heeft beperkt tot het vaarwater te
Leiden.
De heer Alkemade brengt onder de aan
dacht dat de spoorbrug bij Warmond zeer
hinderlijk is voor de scheepvaart naar Noord-
wijk. Mocht het eene in behandeling komen
dan zou hij ook het laatste punt willen aan
bevelen.
Goedgekeurd wordt ten slotte de commis
sie van vervoer om advies le vragen betref
fende de kosten van een onderzoek.
Te ruim 6 uur sluit de voorzitter dan de
openbare vergadering, waarna men overgaat
lot geheime zitting ter behandeling van de
begrooling.
De middenstandsbelangen in de politiek der
verschillende partijen.
Het bestuur der Vereeniging van den
Handeldrijvenden en Industrieelen Midden
stand voor Leiden en Omstreken vond prof.
dr. B. D. Eerdmans, alhier, bereid tot het j
houden van een drietal lezingeh over bo
venstaand onderwerp. De eerste lezing haul
gisteravond in de groote Nulszaal plaats.
De matig bezochte vergadering werd te
ruim acht uur met een hartelijk woord van
welkom tot de aanwezigen door den voor
zitter geopend. Het verheugde hem, dat er
ook verscheidene dames ter vergadering
waren; een bewijs, dat ook zij belang gaan
stellen in de vraagstukken van den dag.
Toch moest het hem van het hart, dat de
opkomBt het bestuur is tegen gevallen. Hij
hoopt voor een volgende vergadering op een
grootere opkomst. Daarop verwelkomde hij
den spreker, om hem ttaarna het woord te
verleenen.
Deze verklaarde in de eerste plaats zijn
onderwerp en zeide, dat hij meer in het
algemeen do politieke partijen zal behan
delen met betrekking tot de belangen van
den middenstand, waaronder hij dan zoo
wel de handeldrijvende als de industrieele
middenstanders omvat.
Nadat hij meer In het algemeen zal heb
ben gesproken, wenscht hij enkele opvat
tingen en beginselen der afzonderlijke po
litieke partijen te behandelen, beginnende
ir et de sociaal-democratie.
Men kan de middenstandsbelangen nu
eenmaal niet los maken van de politiek. In
dat verband wees spr. op het stelsel van
vrijhandel" en bescherming.
Dit is tnaar één punt, waarop midden
standsbelangen met de staatkunde samen
hangen. /or, is de stabiliteit van de koop
kracht en van de geldswaarde een midden-
standsvraagstuk bij uitnemendheid, dat men
evenmin los kan dénken van eenigerlei po-
-iitiek. Er wordt tegenwoordig veel gespro
ken over de wenschelijkheid en de noodza
kelijkheid van sluitende begrootingen.
De particulier, ook de middenstander,
moet daarvoor zooveel mogelijk zorgen. Hij
zal op den duur niet anders kunnen. Open
bare lichamen staan er anders voor. Het
Rijk, de provincie en de gemeente kunnen
wei geld krijgen, als zij het niet hebben.
Dat komt, omdat zij een vasten greep heb
ben op de belastingschuldigen. Maar ook
dit heeft een grens en wanneer le veel ge
leend wordt en de aanvraag om terug te
ontvangen, wordt te groot, dan kan dit ten
gevolge hebben, dat er meer papiergeld moet
worden gedrukt, waardoor de waarde van
het geld geringer wordt, en men krijgt het
verschijnsel der verlaging van de valuta.
Dit is een sprekend bewij3 te meer, dat de
middenstandsbelangen verband houden met
de staatkunde, d.i. met de politiek.
Als spr. daarna eerst begint met enkele
beschouwingen over de sociaal-democrati
sche arbeiderspartij, dan is dit in de eersle
plaats om haar grooten invloed op het volk,
maar ook, omdat zij haar ontevredenheid
over verschillende toestanden niet onder
stoelen en banken steekt. Spr. weet wel,
dat de sociaal-democratie ook al sterk is
veranderd. Hij trekt daartoe een vergelijking
lusschen deze partij in haar opkomst en
thans. Eenmaal was de voornaamste eisch
van die partij opheffing van het privaat
bezit. Thans is dit al beperkt geworden tot
de productiemiddelen tegelijk met de ver
overing van de politieke macht, waarvan
Marx nog niet wilde welen. Zoo zien wij,
zeide spr., dat de partij der socialisten haar
wilde haren reeds heeft verloren. De gevol
gen daarvan op maatschappelijk gebied
worden door spr. nader aangetoond met
voorbeelden uit de practijk.
Die verandering acht spr. een belangrijk
verschijnsel. Zij heet nog wel revolutionair,
maar is het feitelijk niet meer. Ook zij wil
thans al langs lijnen van geleidelijkheid
komen tot een socialistische maatschappij.
Dit streven komt mede tot uiting in de ver
houding van de twee tegenover elkaar
staande machten: die der werkgevers en der
werknemers. Daardoor blijft ook altijd het
verlangen om den staat alles te laten re
gelen. Mr. Troetslra heeft reeds jaren gele
den op socialisatie als het einddoel gewe
zen. Deze socialisatie sluit in zich, dat de
particuliere bedrijven dan geleidelijk tot
den Staat komen.
Sjr. gaf daarna uit het werk- cn slrijd-
program der S. D. A. P. een en ander aan
en Jsesprak vrat daaruit verder in verband
met de middenstandsbelangen voortkomen
zal, in de eerste plaats op het gebied van
den staat. Hij noemde o.a. het georganiseerd
overleg en andere punten uit het Gemeente-
program van de S. D. A. P.
Komt dit eenmaal zoover, dan zal men
langs evolutionairen weg de revolutie trach
ten te verwezenlijken.
Hierna werd gelegenheid gegeven tot het
stellen van vragen waarvan een matig ge
bruik werd gemaakt
Na de pauze behandelde spr. de beginse
len en het werken van de vrijz.-democratie
nog in korte trekken. Terwijl de sociaal-
democratie nog haar wilde haren vertoonde
en nog niet aan practische sociale maatre
gelen deed, waren er liberaal denkende
mannen, die voelden, dat er op sociaal ge
bied iets gedaan moest worden. Zoo kwam
er een streven om te waken tegen overdre
ven kinder- en vrouwenarbeid, enz. Spr. be
hoefde slechts den naam te noemen van
Kerdijk. Tevens wilden deze mannen heen-
sturen naar het algemeen kiesrecht. En toen
men in de Liberale Unie niet zoo ver wilde
gaan, gingen een aantal dier vooruilstre-
venden een eigen partij vormen, den Vrij-
zinnig-Democratischen Bond. Eenerzijds
stelden zij, die de tradities van de oude ra
dicale partij wilden voortzetten, zich tegen
over de sociaal-democraten en anderzijds
tegen da meer conservatieve liberalen. In
hun eerste beginselprogram plaatsten zij
voorop, dat niet de klassenstrijd moest wor
den bevorderd, maar getemperif. En er werd
aangedrongen op staatsinmenging op meni
gerlei maatschappelijk gebied.
Het nieuwe beginselprogram der partij
spreekt echter niet meer van deze tempe
ring van den klassenstrijd; wel wordt thans
op den voorgrond gesteld een streven naar
gelijke ontwikkelingsvoorwaarden voor alle
burgers van den staat. Verder blijkt, dat
deze partij ook krachtig streeft naar sociale
wetgeving. Over socialisatie heeft zij zich,
naar spr. meent, nog niet uitgesproken; wel
hebben enkele voormannen spr. noemde
mr. Oud liet opgenomen voor de invoe
ring van arbeidsraden, waaraan men ech
ter een andere beteekenis hecht dan van
socialistische zijde. Begrijpt spr. het wél,
dan wil men daarmede bereiken, dat de
werknemers meerdere kennis en bekendheid
krijgen In den bedrijfsarbeid.
Ten slotte behandelde spr. nog eenige
punten uit het Gemeente-program dier partij
die verband houden met de middenstands
langen, invoering van monopolistische ge
meentebedrijven, enz., enz.
Aan het slot werd nog door een der aan
wezigen gevraagd wat de twee genoemde
partijen wenschen op koloniaal gebied.
Na beantwoording van den spr. werd de
vergadering onder dankbetuiging aan den
spr. door den voorziller gesloten.
BINNENLAND.
Overleden is te Leiden dr. J. W. Lely.
H. M. de Koningin heeft mr, J. Schokkin#
in conferentie ontvangen.
Rapport van N. V. V. en S. D. A. P. in.
sake bedrijfsorganisatie en medezeggenschap
Vereeniging van Gemeentelijke Werkloos*
heidsfondsen.
Bezoek van het Engefsche koningspaar
aan ons land.
De vliegtocht NederlandIndia is voor
loopig uitgesteld.
BUITENLAND.
Aanstaande vrijlating Tan vele Dnltsc&e
gevangenen.
De Engelsche Labour-party werpt zich op
het werkloozen-vraagstnk om Baldwin tea
val te brengen.
De staking In Oostenrijk le geëindigd.
De Portngeescbe regeering is afgetreden.
Liederenavond.
Elise Menagé Challa.
Op dezen liederavond in de kleine zaal der
Sladszaal hing een sfeer van monotoniemo
notoon was de samenstelling van het pro
gramma; een ganschen avond enkel moderne
liederen, kan, iioe interessant het ook is, ons
toch ook niet bekoren en blijven boeien; mo
notoon was daarbij de keuze der nummers;
geen enkel frisch, opgewekt lied; er iB toch
ook blijdschap in het leven en muziek is toch
ook daarvoor, om deze te verklanken. Ook in
de voordracht was ditzelfde monotone niet
weg te cijferen en meestal kwam dit, omdff
er van een bekoorlijk mezza di voce geen,
sprake was.
Verder niels dan lof.i Elise Menagé Challa
beschikt over uitnemende zangkwaliteiten;
jfij heeft een fraai, omvangrijk geluid (te
groot echter voor de kleine zaal), een goed
verzorgde uitspraak en ademhaling; een
meestal juiste voordracht; een algeheele be-
heersching en ausdauer. Kwaliteiten, dfe
haar tot een zangeres van beteekenis maken,
Hoe expressief waren de drie eerste liede
ren van Vittorio Gui met de interessante tek
sten van de 8sfe en 9de-eeuwsehe dichter»
Li Shang-Vin, Tu fu, en Tai-Shu-Lun; ook in
de vier ultra-moderne liederen van Schön-
berg, waarvan ons „Die Tiefgeregten" en
„Freihold" de meest aannemelijksten waren,
gaf zij veel schoons te genieten.
Na Schönbergs composities kregen wij drie
in 1923 gecomponeerde liederen van Dirk
Schafer te boeren; van deze alleszins prach
tig geschreven liederen, met de heerlijk
schoone pianopartijen, gaf de zangeres van
„Die Einsame" de meest juiste interpretatie.
Het hoogtepunt van den avond lag voor
ons in de drie Diepenbrock-liederen; van
deze onzegbaar schoone composities wil ik
vooral het extatische „Incantation" accen-
tueeren; in dit lied heeft Diepenbrock aan
elk woord van do heerlijk-mooie poëzie van
André Gide de juiste belichting gegevenhoé
prachtig is de melo-dische gang door het ge-
heele lied en hoe rijk illustreerend de piano
partij er inl Hierin vooral leverde Marcel
van Gooi wederom de proeve van zijn voor
naam kunstenaarschap. Met exquisen smaak
en geraffineerd zorgvuldige voordracht
speelde hij den ganschen avond de uiterst
hooge eischen stellende piano-parlijen op
een fraaie Ibach-vleugel van Bender.
Het applaus na elk lied was dan ook ze
kerlijk grootendoeis bedoeld voor van Gooi.
„Es Animo".
In de groole Sladszaal gaf deze Chr. zang-
vereeniging haar a-capella-uitvoering; het
schijnt bij de dilettanten orkest- en zangver-
eenigingen nog steeds niet doorgedrongen te
zijn, dat niet het vele het goede uitmaakt,
doch wel hot weinige, mits goed, veel is. Het
programma was te uitgebreid en daardoor
onaangenaam laat afgewerkt. Verder in aan
merking genomen dat „Ex Animo" een dilet-
tanten-zangvereeniging is, kunnen wij eerlijk
getuigen, dat deze Vereeniging haar naam
alle eer aandeed, want er werd met groote
animo gezongen, onder de bekwame leiding
van haar volijverigen dirigent Hekel, uit Rot
terdam. Wierts' „Middernacht" werd zuiver
en met grooten ernst ten gehoore gebracht.
Daarna trad de in de advertentie en pro
gramma aangekondigde heldenbariton Van
Rijsselberg, uit Den Haag, op; het eerste
lied „Jonge liefde", van Mann kon ons het
minst bekoren; dit werd te heldhaftig, ta
triomfantelijk en te weinig teeder gezongen;'
veel beter geïnterpreteerd was „Mijn lieve-
ken", van Calh. van Rennes, en uitstekend
was Heyblom's „Matrozenlied".
Met buitengewoon genoegen hoorden wij
den cellist Keereweer, uit Amsterdam;
Keereweer gaf vooral in de „Ungarisch*
Rhapsodic", van Dopper, een mooien. too«
