SINT-NICOLAAS-GESCHENKEN
C. FORTMAN N, Breestraat 122-124
Bi.
Bi
S3 iBlfBllBirBllBiiBllBilBllBllBllBllBilBSiBiOfBHBHBllB
B
E3
B
B
B
B
B
B
UIT ONZE STAATSMACHINE.
KOOPT NU UWE
BIJ
:u=u?
VOOR DE HUISVROUW.
Oe draadlooze Telegrafie en Telefonie.
heiligdommen en onderdeden van kerk-
invenlari3sen, dikwijls uit donkere en ver
borgen plaatsen aan liet licht gebracht, hier
behandeld worden en als het ware nu eerst
recht voor ieders oogen hun schoonheid ont
hullen. Ook hier is onvermoeid gewerkt.
iWant er waren massa's kerkgoederen te
ordenen, te schiften, kunsthistorisch te
rangschikken, het beste uit te kiezen. Met
hartstochtelijke)! ijver heeft men zich op
dezen arbeid geworpen. Het moet inderdaad
bok een waar feest voor museummenschen
zijn, dergelijk materiaal in handen te krij
gen.
De opstelling en rangschikking in het
Kremlin, hoewel nog lang niet beëindigd, is
in de hallen en zalen, die ais gereed worden
beschouwd, inderdaad voorbeeldig. De rang
schikking van de kerkelijke stollen en ge
waden in da vitrines is van een overweldi
gende schoonheid. Het oog baadt in de weel
derige pracht, die de Cirieksch-Katholieke
godsdienst sedert eeuwen ontvouwde. Voor
treffelijk is vervolgens de rangschikking der
kunstnijverheidsvoorwerpen van kerkelijke
alkomst, van da met edelgesteenten bezaai
de crucifixen, van de altaaronderdeelen uit
edel metaal, van de bijbel- of gebedenboek
banden, van de helooverende producten der
Russische cmailletcchnick en den Russi-
sclicn Niello-arbeid. Dan ia de eersle plaats
dc „lkonen", de oude heiligenbeelden, waar
van de onuitsprekelijke waardigheid voor
treffelijk tot haar recht komt. Ongedwongen
is dc overgang tot de keizerlijke schatten,
tot de holkarossen uit de 18de eeuw, waar
van de kracht alle begrip te boven gaat, tot
de bedwelmende schittering van 't Czaren-
zilver uit de 16de en 17da eeuw. In de reus
achtige troonzalen van de eerste verdie
ping, die in wit met goud of rose met goud
of helblauw met guild stralen, gehouden
zijn, wordt nu de wapen- en uitrustingver
zameling bijeen gebracht. Een slotmuseum
bloeit hier op in een rijkdom aan schatten
en een uitgebreidheid als de wereld er nog
slechts één kent: in Petersburg.
Dr. MAX OSBORN.
Begrooting voor P. T. en T-
(Nadruk verboden.)
Het bedrijf, dat gewoonlijk met „de Post"
wordt aangeduid, omvat ook Tclegraiic en
Telefonie, en wij weten allen, dat, als er do
Slaat niet achter stond, het bij exploitatie-
uitkomsten als in de laatste jaren, rijp zou
Zijn geweest voor faillissement. Om een
sluitende rekening te bevorderen, zijn al ve
lerlei maatregelen genomen allerlei tarie
ven zijn verhoogd, een aantal ambtenaren
zijn ontslagen en gepensioneerd ol op wacht
geld gesteld wat voorloopig nog met lot
zoo'u groote besparing leidt de leiders
van het bedrijt kunnen dc zuinigheid be
trachten, maar de groole verbetering in do
uilkomsten van het bedrijf moet komen door
verbetering van den economischen toestand
en die blijft nog uit.
Gaat men de nu ingediende begrooting
voor het bedrijf na, dan krijgt men wel den
indruk, dat er alles wordt gedaan, althans
veel, om de uiigaven te doen dalen en de in
komsten le doen stijgen. Voor 1921 was het
eindcijfer der bcgrooting f 121.686.753, voor
1922 daalde het tol f 115.644.953 voor 1921
was het f 105.591.387 en nu voor 1924 wordt
194.484.090 geraamd, dal is in een jaar ol
yjer een daling van ongeveer 27 millioen.
En alweer worden de exploitatie-inkom
sten voor de drie dienstvakken samen
f 6.027.625 lager geraamd dan voor 1923,
waarvan 14.137 600 koiut op Posterijen,
1 1 743.625 op Telegrafie cn f 147.000 op Te
lefonie. En om de beleekenis van deze cij
fers goed te begrijpen teekenen wij aan, dat
die f 1.743.625 vermindering hij Telegrafie
komt op 17 813.025 als totale raming voor
dit dienstvak voor 1923, d i. een verminde
ring van bijna 22'li procent.
Voor ontvangsten voor postzegels wordt 3
millioen minder geraamd, daarentegen wordt
op 3 ton meer gerekend wegens frankcering
bij abonnement. Er wordt verbazend veel
minder'.dringend getelegrafeerd, wal de Mi
nister ten dcele toeschrijft aan verbetering
van den dienst en ten deele aan het streven
naar bezuiniging, wegens de malaise, door
dc gebruikers. lil 1923 werden bijv. 500 000
telegrammen minder naar Duitschland ver
zonden. Daarentegen wordt er, nu het radio
station Kootwijk geopend is, gerekend op
f265.000 voor radio-telegrammen, waarvan
f225 000 voor Indië.
Bij de leletoon is de daling der inkomsten
in vergelijking met 1923 geringer. Maar ook
daarbij is het aanlal aangevraagde dringen
de gesprekken yeel geringer. In 1920 waren
de dringende gesprekken nog 23 proc. van
alle, in Januari 1921 waren zij nog maar
19 proc. cn in November 1922 slechts 4 proc.
van alle aangevraagde gesprekken. Ook hier
zoekt de Minister de oorzaak der daling wel
ten deele in den economise hen toestand,
maar toch ook in hel herstel van dc nor
male verkeersmogelijkheid van vóór 1914.
De internationale gesprekken nemen zeer
loc 1922 maalde cr 1.697.000 noodig en
Voor 1923 zal het waarschijnlijk meer zijn
idan de schatting, die op 2.277.000 rokende.
„Alle heclies helpen zegt het spreek
woord. Er wordt gerekend cp f 15.000 wegens
advertentiën oj> dc postzegels cn op 45.000
meer dan in '1923 vuor reclame op muur-
vlakten in de postkantoren.
Hel Hoofdbestuur heelt aan Irakle-
menten, toelagen, onz. f 1.856.930 noodig.
Op alle onderdeden van „gebouwen, bureel-
en kantoorbehoeften cn drukwerk is samen
1367.720 minder aangevraagd, maar die
Vermindering hetreit voor 1295.000 alleen
aankoop, stichting cn verbouwing van ge
bouwen.
Er is iels als oen razzia gehouden onder
Jiel personeel.
Hij den Postdienst wordt voor 1924
gerekend oji een vermindering van 3 direc
teuren, 4 adj.-directeuren, 1 commiezen, 1
adj.-magazijnclief, 1 boekhouder, 1 expedi
teur, 1 magazijnbediende (deze laatste 4 bif
di n 'controleur van P. en T-), verder verval
len 160 assisten, 07 kanloorhouders, 85 con
ducteurs, 95 kantoorknechts, 11 hoyldbe-
RECLAME.
/•^WVAAAA/VNAAA/WWAAyv/VA/VAA/NAAAAA/VA/WM"
vwwwwwvwvv
Wij bewaren deze gratis voor U en bezorgen deze op 5 Dec. Nu hebben wij een
prachtige keuze. De laatste dagen zijn vele artikelen uitverkocht. Bezoekt
onze magazijnen zonder verplichting tot koopen. 4113
AAAAAAA/WW\ /■r7\AAA/V/t/V/\AAAAA/VAAA4\AAAA/'AAAAy\AA#\A/\AAAAAAAAAAAAAAA/W\AAAAAAA/\>WAA/\AA
wwwwww vwwwvww' va/wvv »/v VAgv/w\4w#w\yv ww7i/v\A/vi\/\Ay
stellers, 311 bestellers, 1 zaalwachter, 17
jongelingen en 76 adspirant-bestellers.
Daarentegen komen er bij 79 adj.-comm.,
commies-titulair en klerk 1 buitengewoon
geëmployeerde 16 schrijvers, 1 chef expe
diteur, 269 kantoorbedienden en 2 telegra
fisten.
Men ziet, dat er veel meer heengaan dan
er bijkomen maar het publiek heeft dan ook
het recht om te meenen, dat er toeh wel
wat veel personeel in dienst was.
In de sommen, die voor het vervoer van
brieven en pakketten worden aangevraagd,
zijn geen verbazingwekkende veranderingen
maar voor stichting, aankoop cn verbouwing
van postkantoren wordt 1.8 millioen minder
aangevraagd dan voor 1923. Min of meer
merkwaardig vinden wij een verlaging van
don post kantoorbehoeften van f 647.000 in
1923 op f350.000 voor 1924. Voor rijwielen,
hitten- en hondenwagendiensten words
f 150.000 meer geraamd, maar voor brieven-
tasschen, zakken, handwagens, weegtoestel
len, stempels enz. f 245.000 minder.
Bij Telegraaf cn Telefoon verdwijnen2
directeuren, 1 adj.-directeur, 7 hoofdcom
miezen, 25 commiezen, 8 hulpboekhouders
(in den Haag), 309 kantoorbedienden" 88
telegrafisten, 190 telefonisten, 98 kantoor
houders (telegraaf), 1 ingenieur, 7 electro-
technische ambtenaren, 1 adspirant id., 41
schrijvers, 28 yakwerklieden, 10 werklieden,
1 assistent, 11 kantoorknechts, 2 hoofdbe
stellers, 76 bestellers, 16 buitengewoon ge
ëmployeerden en bovendien 246 stuks tijde
lijk of hulppersoneel.
Daarentegen komen er 15 kommies-tit..
adj.-conira. of klerken bij en verder 1 elec-
tro-teehn. hoofdambtenaar, 1 teekenaar, 1
werkmeester, 2 chefs instrumentmaker, 6
chef-monteurs, 10 instrumentmakers, 2 ma
chinisten, 7 stokers, 2 vakwerkliedcn-voor-
man en 4 opzichters.
Oolc hier dus een veel grootcr aantal
vertrekkenden dan aankomenden en onder
doze laatsten zijn er waarschijnlijk eenigc,
die onmisbaar bleken door uitbreiding vao
den dienst.
Voor uitvoering van telegraaf- cn telefoon-
werken en overneming en naasting van lo
caio telefoonnetten wordt f 2.654.000 minder
uitgetrokken cn dientengevolge kon ook het
cijfer voor materiaal dalen.
Voor den gebouwendienst wordt, een be
drag van ongeveer 5 ton minder uitgetrok
ken. Voor automobielen en motorrijwielen
wordt f 100.000 minder gevraagd, voor rij
wielen f 20.000 minder en voor papicrrollen,
battcrijbehoeften, tasscheD, telegramomsla
gen c.d g. f200.000 minder. Dit laalste
cijfer wijst er wel op, dat er vroeger een
klein beetje verkwistend met al dergelijke
dingen is omgesprongen.
Ook bij de Vereenigde diensten heeft een
tamelijk sterke uittocht v. personeel plaats.
Daar verdwijnen: 7 directeuren, 15 hoofd-
comrpiezen, 12 commiezen, 29 comm.-titu
lair, asp.-commiezen en klerken, 15 schrij
vers, 154 kantoorbedienden, 9 telefonisten,
14 telegrafisten, 5 kantoorknechts, 10 hoofd-
bestellcrs, 182 bestellers cn 8-1 stuks tijdelijk-
en hulppersoneel. Daarentegen komen er
bij2 surnumerairs, 1 bureel-ambtenaar,
4 assistenten, 23 kantoorhouders.
Voor bureelbehoeften worden bij deze
diensten f 351.000 meer aangevraagd. Heel
duidelijk is dit ons niet. Misschien houdt
deze verhooging verband met dc verlaging
voor kantoorbehoeften bij den postdienst.
In elk geval zal men wel overtuigd zijn,
dat hier werkelijk een ernstige poging wordt
gedaan om voor hot bedrijf een sluitende
begrooting te maken, al durft men dan
ook voor 1924 nog niet op een batig saldo
te rekenen.
De vermindering van personeel heeft ech
ter weer den aanwas van een andere post
ten gevolge. Was er in 1923 maar f 3000
noodig voor wachtgelden, die toen nog bij
wijze van uitzondering Meiden toegekend,
voor 1924 wordt ecu bedrag geraamd van
1 millioen, nu cr zoo velen vóór den leef
tijd waarop zij voor vol pensioen in aanmer
king kernen, half gedwongen den dienst
verlaten.
Verbetering van dc financieele uitkomsten
van het bedrijf is eerst te wachten, als dc
economische toestand verbetert. Alle zeker
heid, zelfs waarschijnlijkheid daaromtrent,
ontbreekt. En als die toestand verbetert,
zal men dan in staat zijn weerstand te bie
den aan de verleiding om weer de weeldo
too te laten
Wasschen zender water.
Wij leven in een „help-uzelf'-lijd.
En dus lemen wij ons redden zonder hulp
van buiten. Wij sparen zoodoende veel geld
uit cn wij worden handiger
Uilsloomen bijv. is steeds nog vrij duur,
en dikwijls hebben wij oude spulletjes, die
best nog een poosje mee zouden kunnen, als
ze maar niet zoo vuil waren, terwijl ze de
kosten van stoomen niet meer waard schij
nen le zijn. Waarom zouden wij die dan niet
zelf chemisch reinigen?
Vóór u begint de ben2Ïnc-kuur op uw klee-
ren of huishoudelijk goed toe te passen, moet
u goed doordrongen zijn van het groole
brandgevaar met benzine. Weer alle vuur en
licht' uit uw huurt. Want zelfs een vlam
metje onder een waterketel in den anderen
hoek van de kamer kan noodlottig worden,
daar benzine heel licht ontvlambaar is. zij
verdampt snel; deze damp is echter zwaar
der dan de lucht en zinkt daardoor direct
op den vloerbrandt cr dus een kachel of een
gascomfoor, dan is cr groot gevaar voor ont
ploffing en brand.
liet veiligste is het daarom in de open
lucht te reinigen, liefst op een bewolkten
dag. Waait het, zooveel le beterl Want dan
verspreidt de benzine zich direct, en ver
dwijnt' bovendien de onaangename lucht. In
ieder geval is liet aan te bevelen de schoon
gemaakte dingen minstens een uur buiten
uit te laten luchten.
Behalve de zachte zijden (tricot, waschzij
c d., die uitstekend met Lux of Sunlighl-zeep
ge wasschen kunnen worden) mogen alle zij
den en glacé of peau de suèdc sloffen niet
met' water schoongemaakt worden.
'Deze„materialen krijgen kringen, wanneer
wij ze met water wasschen; zij worden geel,
dun, slap en scheuren gauw. Ook verschil
lende met zijde bewerkte dingen (kussens,
cosies, kleedjes, latnpekappen) moet u liever
met benzine dan met water reinigen. Zij wor
den dan weer zoo goed als nieuw. Wanneer
u kousen of sokken heeft, die precies bij een
jap'on of schoentjes passen, die dus in geen
geval verkleuren mogen, maak ze dan ooV
schoon met benzine, want in water verkleu
ren zij altijd iets.
Katoen cn linnen stoffen zijn de eenig*
stoffen, die niet goed schoon worden van een
benzinebad. En ook moet u niet probeeren
al le groote stukken zeive reinigen, zooals:
winterjassen, gordijnen, vloerkleedjes; ten
eerste zoudt u daar zoo ontzaglijk veel ben
zine voor noodig hebben, dat het u nog duur
der zou komen dan bij een uitsloomerij en
ten tweede is het heel moeilijk, om hier, als
het schaon is, alle benzine weer uit te trek
ken.
Yeel huisvrouwen zijn le zuinig, wanneer
zij zclven chemisch willen reinigen. Een kind
kan toch begrijpen, dat, als je een blouse
niet met een halven liter water zou was-
schen, je haar ook niet met een zelfde hoe
veelheid benzine schoon kunt krijgen.
Neem dus een kom vol benzine, zoodat liet
kicedingsluk er goed in ondergedompeld kan
worden en geheel met de benzine doortrok
ken. Wanneer u te weinig gebruikt, zal het
vuil dat juist los is gespoeld, zich weer aan
het gereinigde artikel vast zetten, cn uw
kleeren krijgen er streepen cn vlekken door.
Voor drie dunne blouses is vier vijf liter
benzine voldoende. Het beste is, dat u een
diepe, vrij nauwe kom gebruikt, met het oog
op het' snelle verdampen. Nog meer is het
aan te raden om twee kommen te nemenéén
voor het reinigen cn één voor het naspoelen.
Maar vul ze niet vóór hef oogenblik, dat u
zc gebruiken gaal, en zet^direct na liet in
schenken, de kurk weer op de flesch.
Verder heeft u een Hinken nagelschuier,
zoo een met een houten handvat, en een
tafel of blad noodig. Een marmeren blad is
liet beste, maar niet iedereen bezit zoo iets;
u kunt er bijv. uw bedde- of waschtafel voor
gebruiken. Ik raad u speciaal marmer of
email aan, omdat dit de benzine niet direct
opslurpt, wat hout wel doet. Het blad moet
namelijk gebruikt worden om cr het vuile
klecdingsluk op uit lo spannen.
U behoeft' de benzine, die na het gebruik
in de kom is overgebleven, niet weg te
gooien. Het vuil, dat uit het goed is getrok
ken, zinkt direct op den bodem van de kom;
u kunt dan dus voorzichtig de vloeistof met
een trechter weer in de flesch leruggieten en
later nog eens gebruiken.
Vóór u met het chemisch reinigen begint,
moet u het artikel eerst goed uitkloppen en
de slof cr uit borstelen.
Daarna maakt u de vuilste plekjes afzon
derlijk schoon met een dot' watten, een fla
nellen lap of desnoods den schuier gedrenkt
in de benzine. Dan doopt u liet stuk geheel
in een kom, die juist zóó ver gevuld moét zijn
dat de benzine over liet goed heen stroomt.
Wring het klcedingstuk ter dege uit, wrijf hel
net zoöals u het in een zeepsopje zou doen
cn leg het' daarna'uit op dc marmeren plaat
om het met den borstel nog eens flink schoon
te schuieren. Fijne stoffen, zooals kant en
.leere zij, moet u niet met den borstel, maar
- - —Cl TJ "O - *5 V
met een doekje behandelen. Wring nu al dc
vieze benzine er uit en spoel na in een kom
met frisschc benzine, lot liet goed er hcele-
maal helder uitziet. Juist dit naspoelen is
hier van veel belang, want door het was-
schen en schuieren heeft het vuil losgelaten,
doch pas door liet naspoelen gaat het van
het artikel af. Is het dus onvoldoende ge
spoeld, dan zet het vuil zich weer vast. Als
het klaar is, droogt u het door het op een
sehoonen doek te leggen en er over liecn te
wrijven (niet le hard, want dan is er kans
op zelfontbranding). Klop het nu goed uit,
zoodat de kreukels verdwijnen cn hang het
buiten óver de drooglijn; dan kan dc wind
er het luchtje uit waaien. Als u het voldoen
de uitgeklopt heeft, l>ehoeft het niet meer
gestreken te worden. Is dit echter toch nog
noodig, gebruik dan geen ai te heet ijzer;
neem liet integendeel zoo koel mogelijk.
Glanszij mag nooit gestreken worden; daar
verliest zij haar glans en stijfheid door.
Wanneer u verschillende paren hand
schoenen heeft te wasschen, kunt u ze best
in dezelfde kom reinigen. Maak dan eerst de
minst vuile schoon. Wordt dc benzine echter
te onfrisch, gebruik dan de spoel-benzinc
voor wasschen en neem een versche scheut
voor naspoelen. Doop eerst de handschoenen
goed onder, trek ze dan aan en reinig ze
met den schuier, zooals u ook uw handen
zelf zoudt wasschen; geef extra-aandacht
aan de toppen der vingers,'.de knokkels cn
de kreukels om den puls. Daarna volgt u de
liierboven beschreven methode": flink uit
wringen, naspoelen, drogen, uithangen. Om
ér het goede model in tc houden, kunt u er af
en toe in blazen, terwijl zij hangen te dro
gen. Dit opblazen is ook heel goed nadat
ze gedragen heeft en vóór u zé weglegt. Som
mige menschen zijn bang om hun hand
schoenen aan de handen met benzine schoon
le maken; zij vreezen, dat hun handschoe
nen door de wrijving in brand zullen vlie
gen. Voor lien is het beter, hoewel wat om
slachtiger. om een handschoenrekker of steel
van een houten lepel in dc vingers te ste
ken cn ie zoo één voor één schoon tc ma
ken.
Mocht er onverhoopt toch brand ontstaan,
wanneer u met benzine bezig is, denk dan
hier aan: u moet niet gillen, niet zwaaien,
met de handen, ze niet bij uw gedicht, haar
of kleeren brengen, niet wegloopen, doch zc
zoo gauw mogelijk met veel kracht ergens
in wikkelen; een gordijn, een kussen, een
tafelkleed, een hoop zand of aarde, zoodat de
vlammen dooven. Blusschen in water kunt
u benzine niet. Rustig en kalm blijven, uw
hersens gebruiken en niet bang zijn, dat zijn
de eerste voorschriften bij brand. Makkelijk
praten, hè? Och, weet u, ik maakte het eens
mee, dat een chauffeur, die met handschoe
nen aan benzine had gebruikt, in brand
vloog. Hoewel wij hem trachtten te vangen,
en tegen ons aan tc drukken, liep de arme
jongen als een gek heen en weer en zwaaide
zóó met zijn vlammende handen dat het leek
alsof hij één vuurzuil was. Een sterke man
ving hem len slotie en drukte dc vlammen
dadelijk met een kussen uit. Vóór wij het
konden verhinderen, had de chauffeur zijn
handschoenen en daardoor ook een deel
van zijn vel van zijn handen afgetrok
ken. Hij had dc iappen glacé rustig moeten
laten zitten; zij waren juist een afsluitende
beveiliging van de huid.
(Nadruk verboden).
Het principe van „richting zoeken".
Volgens een dagblad-bericht, gebeurde het
eenigen tijd geleden, dat er een vliegmachine
verdwaald was door een dikken mist, die de
gewone orienteering onmogelijk maakte. Ge
lukkig beslaat cr nog zoo iets van draadlooze
orienteering. De vliegenier telefoneerde draad
loos aan het vliegkamp, dat hem na ecnige
minuten seinde waar hij zich bevond.
De vliegenier kon nu op draadlooze gege
vens veilig zijn weg vervolgen. Het schijnt
een Jules-Yerne-fantasie, doch het is een
ware gebeurtenis. Dit geval slaat niet op zich
zelf. Dagelijks worden er, dank.zij de geniale
toepassingen van de Radio, ongelukken voor
komen.
Het is wel interessant om eens na te gaan,
hoc men in staat is de juiste plek aan tc wij
zen, waar zich een vliegmachine of een schip
bevindt. Ik wil niet in détails de toestellen
beschrijven, doch alleen het principe van
„richting zoeken" bespreken. Onr hiervan een
goede voorstelling le geven, is hel.noodig een
analoog geval aan le halen.
Stelt U zich eens voor, dat wij een donker
vertrek hebben, waar een klok aan den wand
hangt. We maken nu twee papieren trechters
die we aan beide ooren houden. We gaan de
kamer binnen en draaien nu eenige kceren
vlug in de rondte, zoodat wij niet* meer we-,
ten waar zich de klok bevindt. We liooren
liet tikken cn draaien nu langzaam in de
rondte, tot dal het likken het beste door ons
wordt gehoord. Als het licht nu aangaat zul
len we zien, dat we ons in zoo'n positie te
genover den klok bevinden, dat de trechter
naar den klok wijst.
Hoe komt dat? Wel, het likken van het
uurwerk komt tot ons in den vorm van lucht
trillingen, welke zich in ale richtingen voort
planten.
Dc trechter dient om het grootst mogelijke
volume luchttrillingen te verzamelen; en dat
gebeurt als de trechter zich juist tegenover
het uurwerk bevindt Op deze wijze kunnen
wij dus de richting bepalen, waaruit de lucht-,
trillingen verzonden worden.
Bij dc Radio hebben we echter met geheel
andere trillingen te maken, n.l. Ethertrillin
gen. Als een Radiolelegrafie of -telefoniesla
tion in bedrijf is, zendt het naar alle richtin
gen ctherlrillingen uit.
Deze ctherlrillingen kunnen met behulp
van een antenne weder omgezet worden in
electriciteit. Hoewel veel beter, is het géén
vereischte dat die antenne op het dak staat.
Zij kan net zoo goed binnenshuis opgesteld,
worden (elhertrillingen gaan overal door
heen).
De gewone vorm van een binnenshuis-an
tenne is oen houten gestel, waar omjiecn
eenige draadwindingen liggen. Deze antenne,
gewoonlijk „Raam-antenne genoemd, is naar
alle richtingen draaibaar, liet is een feit, dat
als een Raam-anlenne in dc richting van het
seinend station slaat, zij het gevoeligste is
voor de aankomende ctherlrillingen. Als we
dus een station.hooren, draaien we net zoo
lang aan onze antenne lot wij het maximum
geluid hebben.
Is dit zoo, dan wijst dc antenne in dc rich
ting van het seinend station Maarde
richting kan b.v. Noord-Zuid zijn; waar ligt
nu het station, in het Noorden of in het Zui
den? Hooren we aan de roepletters, dat het
station in Zweden ligt, dan is het' natuur
lijk uitgesloten dat we in het Zuiden gaa-i
zoeken. Aan deze richlingbcpaling hebben
we betrekkelijk weinig.
Veel meer zouden wij hebben aan een
plaatsbepaling. Ook hiervoor is een oplossing
gevonden. Men maakt van deze bijzondere
eigenschap van de „raam-anlenne" gebruik
om den juisten afstand te bepalen, waarop
het station, hetzij vliegmachine of schip, zich
bevindt.
Hiervoor zijn twee toestellen met „raam-
antenne" noodig, welke op eenigen afstand
van elkaar zijn opgesteld. Doordat deze toe
stellen niet bij elkaar slaan, zullen de stan
den van beide anlcnne's niet' gelijk zijn.
Zij zullen, bij een maximum geluid, beide
in de richting van het station staan. Denkt
men zich nu twee lijnen welke in hel ver
lengde van de beide raam-anteime's vallen,
dan zullen deze lijnen elkaar ergens snijden.
Op het snijpunt nu, bevindt zich het seinend
statie*»
ia
a "V— -
<*v
Fig. 1 laat dit duidelijk zien. Hoe verder
het seinend station verwijderd ligt, hoe klei
ner de hoek zal worden. Door het berekenen
van dezen hock is het mogelijk de juiste af-!
stand te bepalen.
In de practijk zoekt men niet naar liet punt
van maximum geluid, doch naar dat van het
minimum, omdat het laatste veel gemakke-.
1 ijker tc vinden is. Men telt dan bij den ver
kregen stand 90 gr. op en krijgt dan weder
de juiste richting.
Op de leelcening zien we twee raam-anten-
nes afgebeeld, die b.v. twee K.M. van elkaar
verwijderd zijn. Indien zc beiden in dc ricli^
ting yan het seinend station, in dit geval een
schip, slaan, zullen dc richtinglijnen met de
verbindingslijn van de beide antennes een
driehoek v ormen, waarvan de basis ab
bekend is. Ook bekend zijn de beide hoeken,
zoodal' met deze gegevens de lengte van de
beide opslaande been en berekend kunnen
worden. Men weet dan den afstand van het
schip naar het ontvangstation. Dit wordt het
schip draadloos medegedeeld. In liet geval
van een vliegmachine gaat dit' precies bet
zelfde, zoodat er aan den vliegenier getele
grafeerd kan worden, dat hij zich boven die
en die plaats bevindt. Hij weet dan in welke
richting er gevlogen moet worden om het
vliegkamp te beveiken.
Het silicon-kristal.
In 190G, even na de ontdekking van het
carhorundumkrislal voor ontvangeldoelein-
den, ontdekte G. W. Pickard de eigenschap
pen als gelijkricliler van Siliconkrislallen.
Silicon heeft dit op carborundum voor, dat
er geen hulpspanning voor noodig is. Sili
con is een element, d. w. z. een substantie,
die niet in twee of meer beslanddeelen le
scheiden is. Silicon wordt op verschillende
manieren gemaakt, doch meestal gebeurt
dit op de volgende wijze. Men verhit zuiver
zand met magnesiumpoédér totdat er een
donkerbruin poeder ontstaat. Dit poeder
wordt door gesmolten metaal gemengd. Na
dat de massa afgekoeld is wordt hel metaal
verwijderd door scherpbijlende zuren, zoo-
dat het silicon in kristalvorm achterblijft»
