AGENDA VAN DE WEEK.
BUITENLAND.
TELEGfêfMEN.
LAATSTE BERICHTEN.
7$E Vrijdag.
Nulszaal Alg. vergadering aid. Leiden
Alliance frangaise. 8 uur.
„Phebe": Broeder De Jong. Kwartier
voor 3 uur.
Zaterdag.
Volksgebouw: Feestelijke opening nieuw
jgorestaureevdc concertzaal. 8 uur.
Zondag.
„Jcruël" (Grocnesteeg IC): Zondags
school. Halféén Samenkomst. Haïfnegen.
Schouwburg: Prinsesse-Tooncel„Meneer
Brelonneau." 8 uur.
De avond-, nacht- cn Zondagsdienst der
apotheken wordt van Maandag 8 tot cn met
Zondag 14 October waargenomen door de
apotheek van den heer H. J. M. Proot,
.Maarsmanssteeg 17, tclcf. 425.
De apotheek van „Hulp der Mensch-
beid", Hooigracht 48 is al lijd geopend, doch
alleen voor leden van dat Ziekenfonds.
89, Aalsmeer; Th. OUe, Kabel, Nieuw-Ven-
nep; W. Kooi, Abbenes; plaatsvervangers:
T. U. de Jong, Oosteinde 482, Aalsmeer; C.
j KI shout, Hoofdweg 684, Nieuw-Vennep;
;W. v. Geilswijk, Kudelslraat, Aalsmeer; P.
de Waal, Nieuw-Ver.nep.
Commissie van scheidslieden te 's-Gra-
venhage. Leden werkgevers o.a.: D. Mes
man Wzn., Boskoop; G. J. van Gaveren,
Hillegom. Plaatsvervangers o.a.: J. Biemond
Pzn., Blciswijk; Guldemond, Boskoop; H.
Keur, Hillegom; G. van SLraalen, Zegwaard.
Leden-arbeiders o.a.: G. v. d. Akker, Wei-
poort, Zoeterwoude; 11. Meesier, Noorden
•(Zuid-Holland); Chr. Dekkers, Loosterweg
Jl ,no. 14, Hillegom; Ant. Schoonderbeek,
Hiliogom. Plaatsvervangers o.a.: A. Elferink,
Ti jl looss!r. 35, Sassenheim; J. H. van Kam
pen, Alphen a. d. Rijn; H. Weijers, Straat
ter Leede, Warmond; Th. Blokland, Veur; P.
Huisman, Meerdorpslraat, Ilillegom; Jan
v. d Beek, Hillegom.
Gistermiddag heeft op de algemecnc
begraafplaats te Haarlem de ter-aarde-be
stelling plaats gehad van hel stoffelijk over
schot van mej. F. K. M. Raadersma, een
der slachtoffers van de ramp te Saint-Sau-
veur. Dc baar was met talrijke kragen be
dekt; om vyaren er kransen van de Neder
landsehe Reisvereeniging, van bet personeel
der Nuts8choo! te Kindhoven, van liet be
stuur cn de directie der Hotterdamsche
Schoolvereeniging, van den ring Rotterdam
van den Bond van oud-kweckelingen en
van dc leerlingen van haar klas. Van de
Nederlandsehe Rcisverceniging waren te
genwoordig de heeren J. O P. Sabel en W.
F. Brcmcr. Aan het graf hebben gesproken
dr. K. B Hylkema, de heer Sabel en de
hoer P. Hofman, directeur van de Rolter-
damschc Schoolvereeniging. Een broer van
de overledene dankte voor de groote be
langstelling.
De prinsen van Djocjokarta en van
Solo cn de Sultan van Boclongan hebben
gistermiddag onder geleide van dc residen
ten Oudemuns cn Sick ccn gedeelte van
de zitting der Tweede Kamer bijgewoond,
1 daarna het Tehuis voor Indische Studenten
cn vervolgens het Tehuis voor Indische be
dienden aan de Boetzclaerlaan in Den Haag
bezocht.
De Haringvisceherij Onderlinge heeft
gistermiddag in Den Haag eer vergadering
gehouden. De reedersverecniging te Sche-
veningeo, die het lidmaatschap van do ree-
der8vereeniging voor dc Nederlandsehe Ha-
ringvisscherij had opgezegd, had verzocht,
als plaatselijke vereeuiging ta worden op
genomen voor dc. verzekering van haar be
manningen, waarvoor statutenwijziging
noodig was. ICcn voorstel, om daartoe over
1 te gaan, word verworpen door het tegen
stemmen van de Vlaardingsche en Katwijk
scho rccderijen. Dc Seheveningechc recders
dio niet langer landelijk georganiseerd wil
len zijn, kunnen nu haar bemanningen niet
verzekeren, tenzij de Regeering door mid
del van dc Rijksverzekeringsbank hierin
tegemoet zou willen komen.
Mr R C. Dakhuizen van den Brink,
te Haarlem, heeft aan de giro-afdeeling van
het postkantoor aldaar oen chèque ter beta
ling aangeboden, omdat hij zich niet wenschl
te onderwerpen aan de sluiting van den giro
dienst, die hem rechtens ongeoorloofd voor
komt. De betaling werd echter door den be
trokken postbeambte geweigerd, omdat hij
geen advies voor betaling ontvangen had.
Thans zal tot dagvaarding worden overge
gaan.
Naar ,,De Avp." verneemt, maakt het
eon punt van «overweging uit om de mili
taire hospitalen te Amsterdam cn te As
sen binnenkort op to heffen.
Nu binnen korten tijd wederom een
aantal sergeanten van het Instructie-ba
taljon naar de korpsen tal worden overge
plaatst, wordt het aantal overcomplete
sergeanten wederom uitgebreid. In ver
band hiermede kan, naar ,De'Avp." be
richt, het ontslag van een 100-tal sergean
ten van het wapen der infanteaie voor 1
Jiui.iüii a^e. worden te gemeet gezien. Aan
allen **J volgens de bestaande bepalingen
dan wachtgeld worden toegekend,
Dc „Avp." verneemt, dat een eventueels
opheffing van een divisie zal bestaan in
het opheffen van één divisie- en drie bri-
gace-staven.
Het ligt nl. in' het voornemen, om bet
aantal regimenten infanterie intact te la
ten, tloeh door indeeling van vier, in plaats
van drie regimenten infanterie bij rike
brigade tot opheffing van drie brigade-
staven en een divisie-staf te kunnen over;
gaan, waardoor een aanmerkelijke bezuini
ging wordt verkregen zonder het aantal
regimenten te verminderen.
De Vereeniging tot opvoeding en ver
pleging van idioten en achterlijke kinderen
heeft te Ülrecht haar jaarlijksche vergade
ring gehouden. !1:
De voorzitter, prof. dr. J}. Ch. Aalders, uit
Hilversum, herdacht in zijn openingswoord
den heer Pegman, hoofd van de school op
's Heeren Loo, die in Februari 1.1. en mej.
Huisman, hoofd van een dor paviljoenen op
's HeerenLoo, die in Mei 1.1. overleden is.
Dankbaar vermeldde de voorzitter het ge
lukkig herstel van dr. Scheurer, die zich aan
ec-n ernstige operatie heeft moeten onder
werpen. Hij sprak verder de hoop uit, dal
dr. Moolhuizen, mede-geneesheer op 's Hee-
ren Loo, van zijn ernstige ongesteldheid
moge herstellen.
Uit het verslag van den secretaris bleek,
dat einde 1922 op 's Heeren Loo 492, op Lo-
zonoord 199 en op Groot Emaus 247 patiën
ten werden verpleegd. Uit het financieel
verslag bleek, dat de financieele toestand
der Vereeniging gunstig is. De aftredende
bestuursleden, prof. dr. G. Ch. Aalders, to
Hilversum, en mr. L. Stading, te Amersfoort
werden herkozen.
Gisteravond werd in „Musis Sacrum"
te Arnhem, een vanwege het plaatselijk Anll-
Vloolwet-Cofiiité uitgeschreven vergadering
tegen do Vlootwet gehouden, waar als spre
kers optraden, mr. dr. A. R. v. d. Laar (oud
lid der Tweede Kamer) en mr. P. Arts (leider
der R.-K. Volkspartij, te Tilburg). Na afloop
werd door dc vergadering den afgetreden Mi
nister van Financiën jhr.De Geer. aan diens
woning aan den Vclpcrweg een hulde ge
bracht.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Op 't groote spcellooneel der politiek
hoerscht weer stilte. Uit Engeland begint
echter verzet te komen tegen Poincaré's
„lijdelijk verzet". Zoo schrijft de Parijsche
correspondent "der „Manchester Guardian"
onder meer:
De afscheiding van het Rijnland en het
Roergebied van Duitschland heeft lang
zaam doch stelselmatig voortgang. Enge
land is practisch reeds uitgeschakeld, en
nu is Duitschland aan de beurt. De Duit-
sche zaakgelastigde kreeg van Poincaré te
hooren ,dat de bezettende mogendheden
wel met de plaatselijke autoriteiten zouden
onderhandelen en een regeling treffen. In
terventie van Berlijn zou niet worden toe
gelaten. Al wat Duitschland te doen had
was zich bezig te houden met het herstel-
vraagstuk, dat evenwel niet mocht worden
verward met de kwestie van het Roer
gebied .Allo bladen maken gretig gebruik
van deze uitspraak om alle herstel-voorstel
len naar de Commissie van Herstel te ver
wijzen en do kwestie van het Roer-pand
daarvan afgescheiden te houden. Op deze
wijze levert Frankrijk een bewijs van zijn
goede trouw, daar immers het herstel een
kwestie is welke alle mogendheden aan
gaat.
Alleen de Journée Industrielle is open
hartiger, zij het dan ook cynischer in haar
commentaar-
„Indien beide vraagstukken niet 3cherp
uit elkaar worden gehouden, moeten wij
spoedig rekenen op interventie van Engel-
sche zijde, welke de kwestie buitengewoon
gecompliceerd zou maken. De groote moei
lijkheid is een oplossing te vinden welke
voorkomt, dat het vraagstuk van de loonen,
uit te betalen aan de arbeiders in het Roer
gebied, en dat van de vergoedingen, te be
talen aan de induslrieelen voor hun leve
ranties welke beide min of meer samen
hangen met de financieele positie van het
Duitsche rijk een door elkaar loopen van
het herstelvraagstuk en dat van het Roer
gebied ten gevolge heeft."
Van vele zijden wordt betoogt, dat de po
litiek van Poincaré de juiste is: de panden
zullen eerst worden teruggegeven naarmate
Duitschland aan zijn betalingen voldoet.
„Doch iniusschen zal de toestand in
Duitschland steeds slechter worden. Eiken
dag zal het contrast scherper worden lus-
schen de betrekkelijke welvaart in het be
zette gebied er den wanhopigen toestand in
de rest van Duitschland". Op deze wijze zou
dan met den dag de „natuurlijke affiniteit"
lusschen het Rijngebied en Frankrijk wor
den verbeterd, „deze twee oude gebieden,
welke geen van beide eenige verwantschap
met Pruisen bezitten."
De correspondent voegt hier laconiek aan
toe, dat dit alle/ niet aan -duidelijkheid te
wenschen overlaat.
Ook van andcro Engelsche zijde^ wordt
argwaan geuit tegen do Fransche bedoelin
gen maar de regeering hult zich nog al
tijd in het grootste stilzwijgen.
In het bezette gebied zelf wordt de toe
stand cr evenwel niet beter op.
De stilzetting en de beperking van den
arbeid in bedrijven neemt toe. Het West-
deutsche Eisenwerk heeft b.v. aan alle ar
beiders verlof gegeven.
De Rheinische Metallwaren- und Machi-
uenfabrik te Dusseldorf heeft Zaterdag al
meer dan de helft van hare menschen ge
daan gegeven, omdat do regeering het loon
niet meer garandeert en de fabriek zegt,
dat zij niet in staat is, alle arbeiders en
beambten nit eigen middelen te betalen.
De groote bedrijven in het district Dus
seldorf zijn bijkans alle in denzelfden too-
stand. Een algemeene afdanking van de
werklieden tracht men te vermijden, door
dat in plaats van het gegarandeerde loon
steun zou komen, dien de patroons uitbe
talen. Of dit te verwezenlijken zal zijn,
is echter nog onzeker.
En te Trier zijn nog weer 29 ambtenaren
met gezin zonder redenen-opgaaf uitgezet
Hier staat tegenover, dat op enkele plaat
Ben het werk wordt hervat, als b.v. door
het Duitsche postpersoneel te Mainz.
Hoever de besprekingen tusschen do be
zetters en de industrie zijn, is onbekend.
Van Duitsche zijde wordt er nog eens allen
nadruk opgelegd, dat de Duitsche regeering
invloed kan uitoefenen op deze besprekin
gen door de instructies en aanwijzingen
welke zij aan haar plaatselijke vertegen
woordigers m het Roergebied zal doen toe
komen, maar Poincaré's standpunt zal er
wel niet door veranderen.
Gebrek aan levensmiddelen en de duurte
hebben reeds tot buitensporigheden geleid.
Te Keulen ontstonden op verschillend©
plaatsen in de stad groote oploopen. Hier
en daar werden wagens met levensmiddelen
geplunderd. De te hulp geroepen politie
joeg dc menigte uiteen. Op de Neumarkt
vergaderden een groot aantal werkloozen.
In de binnenstad werden beambten met
cokes bekogeld, zoodat zij van hun wapens
gebruik moesten maken.
De arbeiders bij do werkverschaffing heb
ben het werk neergelegd en trokken in
groepjes de stad in. Ook te Elberfcld was
het rumoerig.
DUITSCHLAND.
Met do machtigingswet is het allesbe-
halvo rooskleurig gesteld. Weliswaar nam
de Rijksdag beide paragrafen aan, maar
toen verlieten de Duitseh-nationalefi de
zaal, waarmee geen 2/3 van het quorum
aanwezig bleef voor dc eindstemming. Het
was een zeer felle zitting, waarbij van
uiterst rechts en uiterst links alles op ha
ren en snaren is gezet om de wet te doen
sneuvelen. Als uitweg heeft het Centrum
toen voorgesteld om de stemming morgen
tc houden. Alle hens der coalitiepartijen
zullen dan van dek worden getrommeld,
voor zoover dat lukken wil en zoo nog eens
geprobeerd de benoodigde 2/3-meerderheid
van een 2/3 aanwezigen Rijksdag to erlan
gen. Of het evenwel slagen zal is een twee
de. Rijkskanselier Stresemann heeft zich
voor een niet-slagen inmiddels al gewapend
en heeft van president Ebert machtiging
gekregen den Rijksdag te ontbinden in go-
val van weigering van de wet. De stok ach
ter dc deur
Met of zonder machtigingswet schijnt de
regcering dan van plan directe noodveror
deningen te geven met betrekking tot:
lo. het goedkooper maken van het brood;
2c. vermindering dor duurte door voorschrif
ten omtrent de prijsbepaling der kartells
en syndicaten.
3. Financieel-politicke verordeningen, be
trekking hebbend op do oprichting van
valutabank en valutahervorming. Stopzet
ting van de bankbiljettenpers, beperking
van den invoer en zuinigheidsmaatregelen.
Tegelijkertijd met de financieel-politiekc
verordeningen zullen de verordeningen van
den „Devisenkommissar" dr. Fellinger wor
den gepubliceerd.
De „Devisenkommissar" heeft deze ver
ordeningen reeds geheel gereed, doch deze
zijn tot dusver nog niet gepubliceerd, daar
naar zijn meening een nietsontziende toe
passing der inbeslagneming van buiten-
landsch geld niet gerechtvaardigd zou zijn
zoolang men den eigenaars daarvan geen
nannemelijker schadevergoeding kan aan
bieden dan de papieren marken.
De invoering van een nieuw waardevast
betaalmiddel zou dezen hinderpaal uit den
weg ruimen. De regeering staat op het
standpunt, dat indien Amerikaansch kapi
taal, dat vertrouwen heeft, aan de valuta-
bank deelneemt, het dan ook de plicht
van de Duitsche bezitters van buitenland-
sche waarden is, door het afgeven" van deze
waarden de 'bank mede te financieren.
Do duurte doet zich als nieuwe vijand
der regeering geducht voelen.
Op de Berlijnscho levensmiddelenmarkt
zijn de prijzen Woensdag met 50 en 100
gestegen. Terwijl het pond margarine ge
middeld nóg 160 millioen kostte, werd toen
reeds 230 millioen per pond gevraagd. De
prijs van de boter steeg tot 500 mülioea
per pond. Voor vleesch werd ten minste
200, voor worst 350 tot 400 millioen per
pond gevraagd.
Aardappelen waren weer uiterst schaarsch
en kostten 8 millioen per pond. Voor uien
werd 20 h 30 millioen per pond gevraagd.
Voor zuurkool 20 millioen. Voor de goed
koopste visch 50 millioen per pond. Voor
een haring betaalde men 35 millioen. Van
vaudaag af zal een brood 250 millioeD, eeD
liter melk 96 millioen kosten.
Véle handelaars hebben uit vrees voor
plundering hun zaken reeds gesloten, een
vrees die niet misplaatst is, want in diverse
plaatsen is het al tot lcvensmiddelenrel-
letjes gekomen.
De rollen tusschen Duitschland en Oos
tenrijk zijn volslagen oTngekeerd. Thans
worden in Oostenrijk allerlei steuncomité's
voor Duitsche groepen ingesteld
De rijkskanselier was van plan zich met
den staatssecretaris voor builenlandsche
zal^n en den staatssecretaris voor de rijks
kanselarij, morgenavond op reis naar Bre-
genz te begeven om daar Zondag den Oos-
tcnrijkschen bondskanselier Seipel le ont
moeten. De bondskanselier zou waarschijn
lijk door don vice-kanselièr Frank en den
Oostenrijkse hen gezant te Berlijn Von Rie
del vergezeld zijn. De samenkomst, die een
contra-visite is voor het verblijf van Seipel
in Berlijn, en waarbij ook de Duitséhe ge
zant te Weenen aanwezig zou zijn, heeft
ten doen met den politieken leider van den
stamverwanten buurstaat den algemeenen
politieken toestand te bespreken en tegelij
kertijd van gedachten tc wisselen over de
ervaringen, die men in Oostenrijk met de
snelle en voorspoedige regeling der finan
cieele en economische verhoudingen heeft
opgedaan.
Wegens de gebeurtenissen in den Rijks
dag zal de reis echter wel worden uitgesteld
tot nader te bepalen dag.
-fSÊÏS^^sesr
ENGELAND.
In de Economische Conferentie iegde Sir
Philip Lloyd-Greame een verklaring af toen
de kwestie van coöperatie bij financieel en
steun voor de ontwikkeling van het rijk ter
sprake kwam. Lloyd-Greame deed uitko
men, dat het van vitaal belang is om met
een plan voor die ontwikkeling haast te ma
ken. De Engelsche regeering stelt een poli
tiek voor waarbij financieele steun verleend
woTdt aan plaatselijke autoriteiten en maat
schappijen van openbaar nut en zij is van
plan dezelfde politiek toe te passen met be
trekking tol de overzeesche* gewesten en de
koloniën. De regeering geeft reeds tot een
aanzienlijk bedrag financieelen steun voor
de landverhuizing in het rijk<
Hij vroeg of het niet mogelijk zou zijn
voor Nieuw Zeeland om meer vaart te
zetten achter de plannen voor het verwek
ken van electriciteit door waterkracht en
voor Australië om de uitvoering der plan
nen voor uitbreiding van het spoorwegnet
te bespoedigen.
Pe JinanrieeH vopxscfioHeiL doof Enge- j
land gedaan, zouden terugbetaald moeten
worden wanneer zulks gelegen komt.
De politiek van de huidige regcering be
slaat in het verhaasten van een dergelijke
ontwikkeling Iedereen had er om geroepen
en de regeering is besloten, om te helpen
op alle mogelijke wijzen.
Aan het debat over de builenlandsche
aangelegenheden in de Rijksccnferentie na
men alle premiers der overzeesche gewesten
deel. Nadat Robert Cecil zijn uiteenzetting
betreffende den Volkenbond had gegeven,
spraken nog Sir Lomer Gouin, (Canada) en
prof. MacNeil (Ierland) die zelf te Genève
als gedelegeerden aanwezig waren, zoo
mede Lord Peel, Minister voor Indië. Uit dc
debatten blijkt in het algemeen, dat alle
vertegenwoordigde regieringen bereid zijn
den Volkenbond r zooveel mogelijk le steu
nen.
Baldwin deed Ln de vergadering nog
mededeeling van een dankend schrijven van
den Japanschen premier voor een telegram
van deelneming van de conferentie naar
aanleiding van de aardbeving in Japan.
De Koning heeft den Maharadja van
Al war en Warren den premier van New
Foundland, in audiëntie ontvangen.
ITALIË.
Dc ministerraad heeft op voorstel van
Mussolini besloten bij wijze van bijzondere
schadeloosstelling aan de gezinnen der
slachtoffers van den moord van Janina
2 millioen lire toe te wijzen.
ROEMENIE.
Te Jassy znij huiszoekingen gedaan bij de
aanstichters van de tc Boekarest ontdekte
samenzwering. Er zijn heel wat stukken in
beslag genomen, welke thans onderzocht
worden. Het onderzoek te Boekarest heeft
uitgewezen, dat de samenzweerders zich ge
lijktijdig naar de hoofdstad zouden begeven
om hun plan ten uitvoer te brengen. De mi
nisters van binncnlandsche zaken en justi
tie hebben krachtige maatregelen gelast te
gen allen die zullen trachten de orde te ver
storen.
Maatregelen der DuiUcha rogeering.
BERLIJN. 12 Oct. (V. D.) De Duitsche re
geering heelt rue.Is de voorbereidende maat
regelen genomen voor de uitvoering van de
bepalingen der machtigingswet. Rijkskan
selier Stresemann is van mcening, dat hij
deze maatregelen niet langer kan uitstellen.
Uit het bezette gebied.
PARIJS, 12 Oct. (Belg. Tel..Ag.) Naar de
bladen uil Keulen melden hebben aldaar
en te Solingen duurteopstooljes plaats ge
had. Eenige winkels werden geplunderd.
Relletjes in Dniischland.
PARIJS. 11 Oct. (B. T. A De correspon
dent van het „Journal'' le Mainz meldt, dat
er onlusten ontstonden tengevolge van de
stijging der prijzen van de koopwaar. In
Wiesbaden heersclit de grootste nood. Eeni
ge winkels werden daar geplunderd. Vijftien
personen zijn gearresteerd. Het gerucht doel
de ronde, dat vandaag in Beieren de mo
narchie zal worden geproclameerd.
Cnno bij President Coolidge.
WASHINGTON, 11 Och (V. D.) De vroe
gere Duitsche Rijkskanselier Guno bracht
heden op het Witte Huis een bezoek aan
president Coolidgc. Men neem, aan, dat hij
president Coolidgc een uiteenzetting heeft
gegeven van den toestand in Duitschland,
hoewel het bezoek oogenschijnlijk een be
leefdheidsvorm was.
De moord op Raihenan.
BERLIJN, 12 Och Het slaalsgerechlshof
tot bescherming der republiek heeft den stu
dent Peters, den koopman Wiese en den
koopman Bórch, die vervolgd werden we
gens hulpverleening aan de moordenaars
van Ralhenau Kern en Fischer, veroordeeld
resp. tot acht en twaalf maanden gevange
nisstraf.
De Engelsche Rijksconierentie.
LONDEN, 12 Och (Reuter). De koning
heelt gisteravond in het Buckinghampaleis
een diner gegeven ter eere van de premiers
der Dominions welke de njkseonfcrcnlie bij
wonen. Onder de aanzittende waren ook
MacNeill en Fitzgerald, vertegenwoordigers
van den lerschen Vrijstaat.
LONDEN, 12 Oct. (Reuter). Door de ver
tegenwoordigers der Dominions wordt alge
meen aangenomen dat ofschoon vele herzie
ningen mogelijk zijn, er geen hoop is dat de
Britsche regeering de voorkeur voorstellen
zal uiLbreiden of er andere dan de genoemde
artikelen in zal betrekken.
Er zijn voorbereidingen gaande voor een
congres der Rijks-Kamers van Koophandel
dat tc Londen in 1924 Ier gelegenheid van
de Rijkstentoonstelling zal worden gehou
den.
Dato's moordenaars veroordeeld.
MADRID, 11 Oct. (Belg. Tel. Ag.). Matao
en Nicolau, de (wee moordenaars van Dato
zijn ter dood veroordeeld. De andere be
schuldigden zijn in vrijheid gesteld.
Lloyd George en de vrede.
MAG ARA FALLS-(Canada), 12"'October.
(Reuter). In een interview heeft Lloyd
George verklaard dat naar zijn meening hel
er toe zal komen dal Amerika en Engeland
zich met elkander zullen verstaan om geza
menlijk aan de wereld een rationeelen vrede
op le leggen. Dit moet geen geschreven ver
drag zijn, doch eenvoudig een afspraak,
dat zij voor den vrede schouder aan schou
der zullen staan en dien moeten hebben.
Het zon, zeide hij, het grootste ding wezen
dat gebeuren kon.
De immigranten ln Amerika.
PORTLAND (Oregon), 12 Oct. (Reuter).
Het congres der Amerik. federatie van ar
beid nam een resolutie aan waarbij het
Congres verzocht werd strengere immigra
tie-wellen te maken en de huidige quota tc
.verminderen. - - -
Tankschip gezonken.
KEY WEST (Florida), 12 Oct. (Reuter).
Het Amerik. lanksehip City of Eberelt is in
de Golf van Mexico gezonken ria nood
signalen le hebben uitgeseind. Tot nu toe
werd zonder succes naar schip of overblijf,
selen gezocht Er wordt gevreesd, dat de be
manning is omgekomen.
Treinroof. ™'l
READING (California), 12 Oct. (Reuter),
Bij het verlaten van een tunnel brachten
roovera een trein tot stilstand, doodden 3
treinbeambten en openden den postwagen
met dynamiet Zij ontsnapten met een
groote buit. Door de ontploffing werd een
postbeambte gedood. De passagiers werden
met rust'gelaten.
Ernstig omnibus-ongeluk.
NEW YORK, 11 Och (V. D.) Een motor,
omnibus, die gevuld was met schoolkinde
ren, kwam heden nabij Williamsfort (Penn.
sylvania) in botsing met een trein. Zeven
personen werden gedood en verscheidcnen
gewond. j
Brand ln suikerplantages.
BRISBANE, 11 Oct. (V. D Een Hevige
brand woedt in de districten langs de noord
kust. De suikerplantages hebben ernstig ge
leden. De verliezen zijn zeer groot.
STADSNIEUWS.
Tentoonstelling van Japansche prenten èa
lakwerken.
De afdeeling Leiden van het Centraal Ne-
derl. Comité „Ramp Japan 1923" heeft met
welwillende medewerking van de directie
van 's Rijks EthnogTaphisch Museum alhier,
een tentoonstelling van Japansche prenten
en lakwerk in de kunstzalen van het Ste
delijk Museum „De Lakenhal" aangericht,
welke tentoonstelling hedenmiddag is ge
opend en een tiendag dagen tegen een'Klei
nen toegangsprijs voor het publiek zal ge
opend zijn. De baten zullen strekken ten
voordeele van de kas van het Comité.
De heer J. B. Roorda, conservator van het
Ethnographisch Museum, voor de afdeeling
China, Japan en Korea, heeft uit de rijke
verzameling van dit Museum op het gebied
der Japansche prentkunst en lakwerk, het
beste saamgelezen en het hier tijdelijk een
plaats gegeven, zoodat het belangstellend
publiek van deze kerncollectie (de«erste die
buiten het Museum werd tentoongesteld)
kan genieten.
Het hier bijeengebrachte werk dateert van
af de 17de19de eeuw, den grootslen bloei
tijd dezer kunst in Japan.
In Japan evenals in China was het oor
spronkelijk doel van dc houtsnee de verme-.
mgvuldiging van geschilderde voorstellin
gen, meestal van godsdienstigen aard. Dé
ontwikkeling van het Buddhisme heeft deze
Kunst lot hoogen bloei gebracht, waarbij
echter het religieuse gebruik en niet een
artistiek resultaat, de allereerste bedoeling
was.
Eerst sinds den aanvang van de Shogum-.
dynastie der Tokugawa (16031868) ont
stond de behoefte naar de vlotte snelle
impressionistische wedergave van de oogen-
bliksverscliijningen in het leven van den ge
wonen burger. En aan dat verlangen kon
slechts een massa productie voldoen, waar
door de prentkunst op verwonderlijke wijze;
opbloeide. Verschillende scholen" ontston
den, zich groepeerend om een vooraan-»
staand kunstenaar, waarnaar de school dik
wijls werd genoemd.
Van de verschillende scholen uit den
bloeitijd vindt men hier voorbeelden in over
vloed. De collectie is in twee gedeelten ge
splitst. In de kleine zaal vindt men de gele-
genhcidsprenlen bijeen, welke op Nieuwjaar;
en andere bijzondere gelegenheden werden
geschonken. Men vindt er een groot aantal
bijeen van allerlei bijzondere voorstellingen,
uitmuntende door fijne, tevens scherpbelijn-
tle kleurnuanceeringen.
In den zaal zijn in eenige vitrines tegelijk
een aantal voorbeelden van fijn Japansch
lakwerk geëxposeerd, inderdaad kunstwerk
van groote waarde.
In de groote zaal zijn prenten van ver
schillenden aard bijeengebracht, waaronder
vooral uitmuntten de voorstellingen, waar
mede in lijn en kleur natuurverschijnselen
worden weergegeven. De werken zijn bijna
zonder uilzondering van de grootste kunste
naars van het land.
Niet alleen uit het oogpunt van kunst
heeft dit werk waarde zijn beteekenis ligt
mede in den invloed 't welk het heeft gehad
op de plakkaatkunst in Europa met name in
Frankrijk.
Opmerkelijk is dat deze kunst langzamer-t
hand in verval is geraakt doordat de be
oefenaars gebruik maakten van de uit
Europa geïmporteerde analine-verven, waar^
door de kleuren feller maar ook grover wer
den.
Een en ander zullen <fe bezoekers op deze
tentoonstelling, welker collecties steeds zul
len worden vernieuwd, kunnen waarnemen.
Treffen zij het, dat de heer Roorda aanwe
zig is, dan wordt een bezoek nog leerzame^
en biedt het een nog grooter kunstgenot.
Wij bevelen daarom deze tentoonstelling
gaarne voor een bezoek aan.
De jonge Haagsche cellist Louis
Schuijer, pnx d'excellence van het conser
vatorium der maatschappij van Toonkunst
tc Amsterdam, is geëngageerd om 6 Novem
ber a.s. alhier op het concert der Maat
schappij van Toonkunst met het Residentie-
Orkest onder leiding van dr. P. van Anrooy,
ais solist op te treden. Hij zal het concert
van Lalo voordragen.
Het R.-K. Vakbureau en de Arbeidswet.
Bedrijiscommissies gewenscht.
Het R.-K. Vakbureau heeft vergaderd met
de Hoofdbesturen van zijn aangesloten bon
den ter bespreking van het vraagstuk van
den Arbeidsduur, alsmede om zijn houdin#
te bepalen ten aanzien van het streven ve
ler .werkgevers, dat ach riekt tegen de s*
