No. 19501.
LEIDSCH DAGBLAD, Donderdag 4 Ootober.
Derde Blad. Anno 1923.
UIT DE RIJNSTREEK.
UIT DE OMSTREKEN.
LAND- EN TUINBOUW.
INGEZONDEN.
JDE IJSVOGEL.
r 'ALPHEN. Dé „Sis. Crt" bevat de sta
tuten van de N.V. Aannemersbedrijf van G.
pergshoeff, alliier.
Als telegrambesteller bij den telegraaf
dienst alhier is tijdelijk aangesteld de heer
de Bruijn.
Gedurende de maand September werd
bij de rijkspostspaarbank aan het postkan
toor alhier ingelegd f 20.145.37 en f 22.990.58
terugbetaald.
LEIDEBDORP. Onze vroegere dorpsge-
1 poot, de brigadier-titulair bij de rijksveld-
.wacbt te Hoevelaken, J. de Lange, ver-
jrierf verleden week te Amsterdam het
politiediploma met aanteekening.
ROELOFABENDSVEEN. Woensdag
morgen viel de bejaarde wed. L. alhier, ter
wijl zij den winkel van den beer S. wilde
binnengaan, plotseling flauw. Zij zeeg juist
bij den ingang van den winkel ineen en werd
de woning van den heer S. binnengedragen
alwaar zij later weer bij kennis kwam,
Woensdagmorgen is een met kunstmest
beladen schuit van den beer H. alhier in de
sluis gezonken. Hat kostte heel wat moeite de
zware baaltjes weer op het droge te brengen,
terwijl de sluis geruimen tijd was versperd.
WOUBEUGGE. Ds. JV. M. Ie Cointre
heeft bedankt voor het beroep naar Beet
gum (Fr.)
HAARLEMMERMEER. De heer A. van
iNeuzen aan den Hoofdweg alhier is be
noemd tot agent van politie te Amsterdam.
Het maken van een dam met duiker
in den Kagertocht te Abbenes, welk werk
van gemeentewege za-1 worden uitgevoerd,
is gegund aan den aannemer Johan Potman
aldaar.
Dinsdagavond had op den Hoofdweg
alhier de bestuurder van een motorrijwiel
het ongeluk in botsing te komen met een
passeerenden wagen en zoodanig te vallen»
dat hij een arm brak. Per auto werd de
man naar een dokter gebracht.
Naar wij vernemen, zal ds. J. van
Henten te Oldekerk (Gr.) die het beroep
naar Nieuwvennep (Gereformeerde Kerk)
heeft aangenomen, op Zondag 14 October
a.8. des namiddags te half drie zijn intrede
doen.
Maandag was het 25 jaren geleden,
dat mej. Christina van Zaneai te Abbenes
als iboofd van de Cornelia-Sophia-naai-
en breischool in functie trad.
Dat deze dag v<oor haar niet onopge
merkt zon voorbijgaan, was wel te denken
en de vele bewijzen van achting en vriend-
echap, die haar door de ouders en leerlin
gen en vele andere ingezetenen op zoo'a
ondubbelzinnige wijze werden geschonken,
leverden duidelijk het bewijs, dat ze bij
allen hoog staat aangeschreven en haar
arbeid hoogelijk gewaardeerd wordt.
Het in de Dr. Heijelaan staande school
gebouw leverde door de met bloemen,
groen en planten aangebrachte versierin
gen een recht gezelligen aanblik op. In het
midden van het keurig versierde lokaal
prijkte het met groen en bloemen omgeven
portret van wijlen den bekenden dichter
en kindervriend dr. J. P. Heije, aan wiens
krachtig initiatief en financieel en steun
de in 1873 tot stand gekomen stichting van
een fonds is te danken, dat de oprichting
van genoemde school mogelijk maakte.
Ook het dorp had een feestelijk aanzien
gekregen, doordien uit bijna alle wonin
gen de driekleur wapperde.
De kinderen, met wie ze zoo aardig en
hartelijk weet om te springen, hebben
haar door het zingen van mooie liederen
enz. een welverdiende hulde gebracht en
s middags naar hartelust feestgevierd.
'e Avonds werd de jubflaresso gezeten
onder een prachtig versierde en electrisoh
verlichte kroon door de commissie per
soonlijk gecomplimenteerd en door den
voorzitter den heer Kroes, onder aanbie
ding van prachtige cadeaux, hartelijk toe
gesproken.
De le October 1923 ia (êoor mej. Van
Zanen en voor allen, die met groot© dank
baarheid en waardeering gedenken de
vele goede diensten door baar. gedurende
zoovele jaren bewezen, tot een inderdaad
onvergetelijken dag gemaakt.
Dinsdagmorgen sloegen 2 paarden
van den vrachtrijder .J., gespannen voor
een driewieligen wagen, op den Hoofdweg
alhier op hol. De voerman wist ter hoogte
van den Fortweg van den wagen te sprin
gen en smakte daarbij tegen den grond,
doch bleek zich niet ernstig bezeerd te heb
ben en kon gelukkig spoedig weer op-
staan.
Een der paarden, dat blijkbaar niet zoo
hard kon hollen als het andere, kwam te
vallen, waardoor de kar omsloeg en de
andere draver, losgeraakt zijnde, gelegen
heid! kreeg zich verder in dolle vaart uit
de voeten te maken om bij den stal te wor
den gegrepen. Behoudens eenige mate-
rieele schade, liep het ongeluk nogal
goed af.
Maandagavond omstreeks halfzeven is
het 9-jarig zoontje van den arbeider P. van
der Linden aan den Sloterweg bij den Lis-
serweg alhier van een hoogte van eenige
meters uit een tas gevallen. Het ongeval
werd door niemand opgemerkt. V, d. L.
ging op het herhaaldelijk geblaf en heen
en weer loop en van den hond eens in de
schuur kijken en zag tot zijn grooten schrik
zTn kind bewusteloos op den dorschvloer
liggen, met een hooivork en een bos stroo
naast zich, die waarschijnlijk tegelijk naar
beneden zijn gevallen. Het knaapje is ver
moedelijk voorover geslagen en met het
hoofd op den cementen vloer terecht ge
komen. De vader begreep direct wat er
gebeurd was en droeg het jongetje, dat
nog eenige teakenen van leven gaf, dade
lijk in huis. Toen de onmiddellijk ontboden
geneesheer arriveerde, kon deze slechts
den dood constafceeren.
In Idezen polder doet het mond- en
iklauwzeer zich reeds op 13 boerderijen
voor. De meeste gevallen werden in het
zuidelijk deel van deze gemeente geconsta
teerd. Bij den landbouwer K. aan den
Spieringweg is bet vee weder van deze
ziekte hersteld.
HILLEGOM. Nu de aanbesteding van
buizen, hulpstukken, afsluiters en brand-
kranen voor de waterleiding heeft plaats
gehad, wordt er natuurlijk gevraagd: wan
neer wordt er aan het werk begonnen Ve
len stellen daar levendig belaDg in met het
oog op het tewerkstellen van arbeiders.
De directie hoopt ongeveer begin Januari
a.s. met het leggen der buizen te kunnen
aanvangen, hoewel er nog heel wat moet
gebeuren vóór het zoo ver is. September
1924 hoopt men water to kunnen leveren,
zoowel hier als in Eisse, Sassenheim en
JVarmónd.
KATWIJK AAN DEN RIJN. Onze plaats
genoot de heer E. Rous behaalde te Amster
dam het polilie-diploma, ingesteld door den
Alg. Ned. Pol. Bond.
KATWIJK AAN ZEE. Hoewel het bad
seizoen door Burg. en Weth. dezer gemeente
sedert 29 September is gesloten verklaard,
zijn toch alle tenten niet van het strand ver
dwenen. Enkele staan er nog.
Aan den afslag van haring werden de
navolgende prijzen besteed: volle haring
(Zuid) f 22.60f 21.95, volle haring (Zuid)
kuitziek f 20.75, ijle haring f 19.10 tot f 18.95;
Steurharing f 18.10 tot f 17.65; makreelha
ring f 25, alles per kantje.
Van de haringvisscherij kwamen te
IJmuiden binnen de loggers K.W. 1 met 25
lastK.W. 101 met 23 last en K.W. 151
met 23 last pekelharing, en van de trawl-
visscherij de loggers K.W. 169 met f 945
K.W. 19 met f 328 K.W. 36 met f 484
K.W. 64 met f869 K.W. 38 met f527
K.W. 97 met f 478 K.W. 66 met f 425
K.W. 23 met f487; K.W. 96 met f602,
en K.W. 172 met f 596 besomming.
Bij den voorzitter van het comité tot
steun der nagelaten betrekkingen van de
omgekomen visschers werd do vorige week
nog een gift bezorgd van f 2.50. Deze Week
kwamen de volgende bedragen in: Van de
directie „Leidsch Dagblad" f 618.-— Door
bemiddeling van ds. V. f 2.50 en f 1.- Van
A ,V< te L. postw. f 5.— id. W. T. v. d.:
H. te L. f 1.50. Tezamen f 630.50. Het co
mité betuigt daarvoor yriéndelijk dank.
LISSE. Burgerlijken Stand.
Geboren: Wilhelmus Cornells, z. van
J. G. van Es en C. P. Schoone. Jan Jo
hannes, z. van J. Kuipers en B. v. d. Pol.
Pieter Hendrik, z. van E: J. v. d. Zaal en G.
Rampen. Gerrit Willem, z. van B. Ab-
bink en.J. Wind. Hendrika Elisabeth, d.
van C. Buts en M. Versleegh. Theodoras,
z van B.- J. Asseler en J. Lagerweij.
Ondertrouwd: H. Warmerdam en A.
W. v. d. Barselaar.
Getrouwd: W G. Coenen en C. A.
Warmerdam. C. duider wijk en A H. H.
Walraven. A. Kluppel en M. van Mars-,
bergen.
De prijs der volle melk is nu binnen
veertien dagen tweemaal verhoogd, zoodat
de prijs thans al 15 cent per Liter is.
De alhier gehouden collecte voor het
tuberculosefonds „Dr. - 1 Elkanders Lasten"
heeft opgebracht f lOLulV*.
Doordat een der kidsels brak sloeg al
hier een drie-jarige li - 0st van den heer De
L., van Katwijk, op hol. De L. wilde achter
van de wagen springen, waardoor hij kwam
te vallen. Hevig bloedend werd hij binnen
gedragen en door dr. De Graaf verbonden.
Vooral het aangezic! a een arm hadden
ernstige schrammen en verwondingen op-
geloopen. Het paard werd bij den heer Ver-
duyn tot stilstand gebracht.
Naar aanleiding van het bedanken
door den heer Van Til, als lid van den Ge
meenteraad, heeft het hoofdstembureau een
openbare zitting gehouden. Alsnu zal no. 2
van de lijst van den Vrijheidsbond als ge
kozen worden geacht, n.l. de heer IL Ph.
Sobels, alhier.
N00RDW1JK AAN ZEE. Van een huisje
in den Jan Kroonsweg werd de dakgoot af
gereden door een vrachtauto, die uithaalde
voor een wagen.
De heer A Vink alhier heeft het poli-
tiediploma met aanteekening behaald.
RIJNSBURG. De melkprijs is alhier
inet 2 cent per liter verhoogd^ en wel van
13 op 15 cents.
Burg. Stand. Geboren:
Willem, Z. van Jan Kromhout en van Eli
zabeth Zandbergen. Jacob Petrus, Z.
Jan Zandbergen en van Geertruida Maria.
Nijssen.
O verleden: Jacob Heemskerk, Z. v.
Pieter Heemskerk en Trijntje Zandbergen.
Ondertrouwd: Lijsbertus de Mootij
ajhier met Klazina Pluimgraaf! IJs-
barnd Hendrik Swart alhier, met Mart a
Hermann, alhier,
WASSENAAR.
De parochiekerk van de Goede Herder
is deze week in het bezit gekomen van een
stel fraaie kerkgewaden, door een milden ge
ver geschonken.
Het mond- en klauwzeer breidt zich
steeds uit. Dagelijks komen er nieuwe ge
vallen bij.
Tot tijdelijk deurwaarder bij de plaat
selijke belastingen is benoemd de heer P-
de Jong alhier.
Op Vrijdag 26 October a.s. zal alhier
ten huize van dr. Duetz gelegenheid zijn
tot kosteloozo inenting en herinenting.
De heer D. G. Knijnenbrug, hoofd der
school aan de Waalsdorper laan is voorne
mens dezen winter een landbouwcursus te
organiseeren.
De melkprijs is alhier wederom met
1 cent per liter verhoogd en bedraagt thans
15 cent.
Het maken van grond-, rioleerings-
en bestratingswerken in de Gravenstraat, j
de Van Heeckerenstraat en de van Wasse-
naerstraat, benevens het vernieuwen van
een deel der rioleering in de Kerkstraat
is opgedragen aan de firma Schreuder en
Van der Zwan te Rijswijk voor f27900. i
Pluimvee
Over meer eieren.
Dood in den dop.
Een scheikundige ge-i
zocht.
Ik ben een van de advocaten, die steeds
pleit voor: „Beter Pluimvee en meer eieienf*
En dit is dan ook het werk de levens
taak van het kippetje, om zooveel eieren
te leggen, dat het niet alleen zijn onderhoud
terug betaalt, maar het moet een winst
cijfer op de slotrekening aantoonen, anders
„hambo lapa kaia", zpoaJs de Zoeloe dit
uitdrukt.
Maar als ik pleit voor „meer eieren", dan
denk ik in de eerste plaats aan de sport-,
broeders, die een groot aantal legeters aan
houden aan hen, die de pluimveeteelt en
-industrie als een bedrijf uitoefenen. Eerst
was het slechts liefhebberij, en daar begon
de studief totdat de leerling zoo ver gevor
derd was, dat uitbreiding een natuurlijk ge.
Volg was. Het A-B-C van de pluimveeteelt
zat er diep in. En vandaag zal de knapste
onder hen nog niet zeggen, dat zij er nu
alles van verstaan. Neen, hoe dieper men
ingaat, des te sterker het verlangen, om er
nog meer van te leeren. Hoe dwaas dus, als
men denkt, dat men zonder kennis van za
ken bijvoorbeeld een Hoenderpark zou kun
nen beginnen. Die geld heeft kan alles be
ginnen, maar om het te kunnen volhouden
is geheel wat anders. Een hen op eieren zet
ten kan men gauw leeren, maar om die kui
kens tot leghennen en fokhanen groot te
maken, daarvoor is meer kennis noodig. Bij
velen was het dikwijls niets anders dan een
loterij.... met meer „nieten" dan prijzen.
Ret is hier geen kwestie van geluk (hoewel
de beste wel eens een ongeluk kan krijgen),
maar van kennis.
Ik ben het óók begonnen, zegt er een,
maar ik heb bet gauw opgegooid die lui, die
altijd zoo in de pluimveebladen schrijven,
dat in pluimveehouden een bestaan zit, is
allemaal lariezij vreten meer op dan zij
inbrengen Enz., enz.
Ja, ik weet het goed, dat eerste-klas-voe-
der geld kost. Een broodbakker zeide eens
tegen mij mijn hennen leggen goed, en ik
geef ze nooit voerze loopen maar rond.
Maar weet u, waar het geheim ligt vroeg
hij. Neen, was mijn antwoord.... Omdat
ze op den bakoven slapen fEn leggen zij
dan geen gebakken eieren vroeg ik. Neen,
was het antwoord zuivere, versche eieren,
hoor Hij snapte mijn scherts niet
En zoo zijn er nog heelwat luitjes, die de
pluimveeteelt.... nog niet snappen; de
koorts is nog niet hoog genoeg, maar ik heb
goeden moed, als de crisis een goed verloop
heeft Het is evenwel een koorts, die vreese-
lijk aanstekelijk is. Maar hoewel ik ook
gaarne de pluimveeteelt op de hoogste sport
van uitbreiding zie, wil ik den (nog) onkun
digen en onbedrevenen toch aanraden eerst
te leeren zwemmen vóór men zich in diep
water begeeft
Maar nu zijn er „liefhebbers", die een an
dere en ernstige moeilijkheid hebben. Deze
houden slechts eenige prima dieren aan,
want de ruimte is beperkt Het is dan ook
niet, om er voordeel uit te maken, zij steu
nen slechts de sportvan rommel willen zij
niets weten, want er zit niets in. Hun eenig
streven is beter pluimvee
Hun klacht i& zóóveel eieren waren on
bevrucht, en zooveel kuikens dood in dsn
dop
Ja, mijn vriend, dit zijn teleurstellingen,
die zwaar wegen. Als je 21 dagen je duim
vastknijpt bij de vraag Wat zal de uit
komst zijn En als het dan bedroevend is,
dan duurt het nog wel drie weken eer al de
pijn weg is. Is dit niet zoo Niet alleen wa
ren het kostbare eieren, dit kon de beurs
nog dragen, maar dat het resultaat zoo te
zeggen nihil was, dit was erger.
Er is' al heel wat geschreven over de on
vruchtbaarheid van eieren het dood in
den dop en wat dies meer rij, maar het
raadsel is toch niet geheel oDzelost. hoewel
wij al nader bij het antwoord zijn dan 25
jaar geleden. Maar nog ieder jaar wordt er
meer geld verloren aan dure eieren dan aaU
winsten, die gemaakt worden door „meer
eieren". Dit is zeker, als wij onze dieren
forceeren, om meer eieren te leggen, dan is
dit ten koste van de vruchtbaarheid een
goede bevruchting. Neem het gevogelte in
den natuurstaat. Hier is de eierproductie be-t
perkt en, of het dier nu op den grond of in
het geboomte broedt het ei, dat bevrucht
is, komt uitEén goed bevrucht ei is beter
dan zes, welke zwak of onbevrucht zijn. In-<
dien nu onze foktoom van prima stam is,
daarbij levendig en volwassen, en niet door
allerlei middeltjes geforceerd zijn en de haan
(die meer dan de halve toom is) in alles
goed is, en men niet probeert om de natuur
te verbeteren dan zal het getal eieren
misschien minder rijn, maar de bevruchting
zal veel beter worden en het resultaat veel
gunstiger. Wanneer een ei gelegd wordt door
een alleszins goede hen, waarbij een prima
haan was, dan zal dit ei alles bevatten, wat
noodig i9 om een gezond kuiken voort te
brengen. Deze dieren leefden min of meer
als in den natuurstaat het was in haar
natuur om een ei voort te brengen het dier
was niet met allerlei middeltjes gedokterd,
d&órom een goed bevrucht ei, ddóroin dit
gezonde kuiken
Zooals ik hierboven reeds schreef het
raadsel over zwakke bevruchting dood in
den dop is nog niet opgelost. Daarom is
bet noodig, om de mannen der wetenschap
in te roepen, want het geldt hier een ern
stige zaak. Wij moeten een beslist antwoord
krijgen over deze kwesties. In elk nurnmet
van de Pluimveebladen stelt men de vragen.
Het antwoord luidt dan gewoonlijk mis
schien is het dit, of probeert u eens zus of
zoo, misschien zal het dan wel beter gaan.
Enz., enz.
Als nu eens een scheikundige het ei van
kerngezonde, vrij uitloopende dieren zou wil
len analyseeren, in de maanden April en
Mei, als de dieren in- de natuur alles kufinen
krijgen tot ontwikkeling van een goed ei,
dan zou de chemist na onderzoek een sa
menstelling van benoodigdheden kunnen
aangeven, om een zeker en (zoo ernstig) ge
zocht resultaat te verkrijgen. Dit zal dan al
les bevatten, om de vrucht zeker te doen
ontwikkelen tot een volmaakt, gezond kui
ken, dat aan het einde van den 20sten dag
(zonder instrumenten) de schaal zal breken.
Dan is niet alleen het raadsel opgelost, maar
de naam van den scheikundige zal gemaakt
rijn, met een fortuin daarbij.
De liefhebber zal dan in zijn stadstuinjes
kuikens kunnen fokken als in de natuur,
zeker zijnde, dat elk ei zal uitkomen, als hij
precies, en niet nalatig is. Dan zullen de
moedeloozen óók weer moed vatten en dui
zenden kleine leventjes zullen dan het le
venslicht zien, die onder de oude omstandig
heden dood in den dop zijn. Denk eens wat
uw voordeel zal zijn Alle vroegbroed kui
kens te zien ontwikkeld tot leghennen, die
het ciermandje zullen vullen in het najaai
en den winter, zonder al die ei-forceerende
middeltjes.
Wij gunnen een fortuin aan den schei
kundige, die het probleem oplost, terwijl zijn
naam met eere in de geschiedenisrollen
over pluimvee zal vermeld worden.
Wie zal het zijn
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)!
Copie van al of niet. geplaatste stukken
wordt niet teruggegeven.
De Zending in moeilijkheden.
Reeds eenige weken geleden werd doolt
middel der bladen en particuliere berichten
bekend gemaakt, dat de in het Zendings
bureau te Oegslgeest Samenwerkende Zea
Zendingscorporaties ook dit jaar een Zen-
dingsweek hebben uitgeschreven en wel de
week van 11 tot 18 Nov. a.s.
Ieder, die in de laatste lijden met de Zen
ding medegeleefd heeft, is bekend met de
talrijke vragen, de vele zorgen en de groote
financieele moeilijkheden.
Meer dan ooit hebben de Besturen er be
hoefte aan te weten, dat in de genoemde
week gansch Christelijk Nederland met
s
Met dien ijsvogel is het een eigenaardig
geval. Deze vogel leeft hoofdzakelijk van
f visch en daarom hebben alle liefhebbers
f daarvan een broertje aan hem dood. Vooral
de bezitters van vischvijvers gunnen hem
het licht niet in de oogen en vervolgen hem
op alle mogelijke wijzen.
Nu is de nut- en schade-kwestie altijd
zeer moeilijk, omdat zij vaak van één zijde
te scherp wordt belicht. Ik kan er wel inko
men, dat zoo'n vischvijver-enthusiast, wan
neer hij telkens den ijsvogel weer ziet ver
dwijnen en met een visch bovenkomen,
denkt: „zoo'n ellendeling"; maar dan ver
geet de man twee dingen. In de eerste plaats
worden het meest zieke, suffe en bijna doode
exemplaren gevangen, want die kunnen het
slechtst wegkomen, en ten tweede is het nog
nooit voorgekomen, dat die ijsvogels ergens
j de visschen hebben uitgeroeid, ook al, om-
dat hun aantal zoo gering is. Een beetje be-
j radenheid in deze is in ieder geval beter
Aan een rücksichtslose vervolging.
Hier komt dan nog bij, dat de ijsvogel door
zijn prachtig vederkleed beslist een sieraad
is voor buitenplaats en vijver. Zelfs de
meest onverschillige lauwerd wordt gelrof-
fen door de opvallende kleuren van dezen
Vogel. Kingfisher noemen hem de Engel-
Bchen en met recht. Borst en onderzijde zijn
.Giop-roodbruin; het keeltje is wit, maar het
ïnooist zijn rugzijde, kop en staart.
De kleuren van vogelveeren zijn in het
ft gemeen van tweeërlei soort: pigmentkleu
ren, afkomstig van kleurstoffen, die zich in
bet weefsel van de veer zelve bevinden, en
Btructuurkleuren, die hun oorsprong vinden
l*-1 t n n hijzonderen bouw der veeren en
ïchtbaar worden door buiging en breking
van het licht langs dunne laagjes en fijne
streepjes.
Van die structuurkleuren is de bovenkant
der ijsvogels een der sprekendste voorbeel
den gewoonlijk schitterend blauw, wordt
die, bij anders invallend licht, wazig-zee-
groen, prachtig mooi.
Het is eigenlijk iets heel ongewoons, zulk
een kleurige vogel in het Ilollandsche land
schap. Een analoog geval als met onze
Wielewaal, waar wij het een vorige maal
over hadden en ook dezen keer is één vo
gel bij ons vertegenwoordigd uit een groote
groep van wel tweehonderd verwanten, die
allemaal in Zuidelijke streken en de tropen
voorkomen.
Tusschen de vogels van de tropen en die
uit onze streken is een groot verschil. Ten
eerste is het vogelleven bij ons au fond niet
erg verborgen in de tweede plaats verrukt
het ons vooral door rijn uitingen van le
venslust en vroolijke onbezorgdheidhet is
het ringende leven in de volle beteekeni9
van het woord. Maar, dit is het derde punt,
terwijl de zang van lal van soorten opvalt
en zich opdringt, is dat niet het geval met
de kleur van het vederkleed. Bijna altijd is
dit wel heel mooi, maar pas van dichtbij
zien wij dat. En nu de tropenvogels meest
leven zij verborgen in de dichte oerwouden
en weelderige, altijd groene vegetatie
eigenlijk zingen doet er geen één soort, het
blijft bij schreeuwen, krijschen of hoogstens
fluiten maar hun kleuren zijn opvallend
prachtig wij behoeven maar te denken aan
de kolibri's, papegaaien en paradijsvogels.
Nu is de natuur wel zoo vriendelijk ge
weest, ons een paar van die exotische rari
teiten op zich te sturen, en die vallen dan
natuurlijk dubbel op, als je ze ten minste to
zien kunt krijgen, want hun schuwheid en
mijden der menschen, hebben zij gemeen
met hup Oostersche broeders.
De verschijning van een ijsvogel in je
nabijheid is altijd merkwaardig. Meestal is
het zóó: je wandelt langs een helling, waar
bij water is, of langs een diep ingesneden
beekje, en ineens zie je een flits, maar niet
als een zwaluw of een anderen snellen vo
gel, maar als een voorbijschietend prachtig
blauw edelgesteente, dat even door het
volle licht wordt gegrepen en vastgehou
den en zijn wazige diepe kleuren weer
kaatst. Heel even, maar het was mooi en
de moeite waard, en dezen vogel wil je
eens wat nader leeren kennen.
Een bestaansvoorwaarde voor hem is de
nabijheid van water. Aan den oever kiest
bij zicli een geschikte plaats, een overhan
genden tak of een verhevenheid, die vrij
uitzicht toelaat, en van daar uit begint bij
nu in het water te turen en zijn beurt af
te wachten. Als de prooi niet wenscht te
komen, spreidt hij een engelengeduld ten
toon en zit uren op eenzelfde plekje te spie
den. Bijna altijd heeft een ijsvogel zoo een
paar lievelingsplekjes; heb je die eenmaal
ontdekt, dan kun je hem voorzichtig be
loeren.
Dit jaar waren wij in de nabijheid van
een der oudste Geldersche kasteelen. Het
was een heerlijke lentedag; wij waren in
het gras gaan liggen en genoten van het
buiten-zijn in de stilte en afzondering rond
de zwijgende muren. Wij staarden in het
water van de slotgracht en piekerden er
over hoe vele, vele eeuwen terug dat alles
uiterlijk ongeveer net zoo was als nu: de
zware boomen, de ophaalbrug, het mach
tige silhouet van het kasteel en vlakbij de
schilderachtige Rijn met zijn uiterwaarden.
Een grasrnuschje, dat zong, en een winter
koning, die zijn liedje uitspetterde, deden
de rust nog meer uitkomen, maar ineens
klonken er nooge, snijdende kreten, sie-sie,
voortdurend waren zij rond ons, dan weer
yer weg, dan .weer van nabfi; het geluid
van den ijsvogel, zingen kun je het niet
noemen, dat doen die Oosterlingen immers
niet. En telkens zagen wij nu ook tusschen
de boomen de blauwe flits, die onrustig
rond on9 cirkelde.
Het was de tijd, dat er al een nest kon
zijn, en ik stond op om den omtrek een
j beetje te verkennen. Iloe ik ook zocht, ik
vond echter niets en in arren moede ging
ik ergens bij een sloot liggen, toen het ge
luk mij diende, want op een tak boven het
water, vlak bij mij, schoot ineens iels
blauws en bruins, de ijsvogel. Zijn jacht
begon, hij loerde maar in het water, den
langen, spitsen, krachtigen snavel naar be
neden. Onbeweeglijk zat hij zoo minuten
lang, tot hij plotseling zijn hals uitrekte en
zich naar voren boog, en ineens stortte hij
zich zonder bedenken in het water, ver
dween onder de oppervlakte, waar zijn
korte vlerkjes meehielpen om hem verder te
doèn schieten en even daarna kwam hij
boven met een visch in den bek. Zoo gaat
hij te werk en met zijn staartloos, krachtig
en gedrongen lichaam, vooraan zijn wapen,
den scherpen, stevigen snavel, is hij als een
kleine, venijnige harpoen, die zijn slacht
offers onverwachts op het lijf valt.
Dien dag kon ik het nest niet vinden;
daarmede was ik op een andere plaats dit
jaar gelukkiger. De ijsvogel maakt het op
een eigenaardige wijze. In een loodrechten
wand van leem, klei of niet te los zand
graaft hij een tunnel van 1 a 1.5 M. lengte;
de ronde opening is ongeveer 5 c.M. in door
snede en zoo loopt het tot achterin door,
waar de tunnel zich verwijdt tot een klein
kamertje van anderhalven d.M. in het rond.
In dat veilige holletje diep fn den grond
komen de 5 tol 8 witte, zeer glimmende en
bijna ronde eieren te liggen.
De onderlaag er voor vormen vischgra-
ten, die nl. als onverteerbare deelen door
den vogel worden uitgespuwd.
Wanneer je een ijsvogelnest kunt vinden,
is dat de mooiste gelegenheid, om, als er
eenmaal jongen zijn, iets meer van de ge
dragingen van den ijsvogel le kunnen be
spieden. Meer dan eens heb ik zoo bij een
nest gelegen en ook dit jaar vonden wij er
een, in een loodrecht stukje zandhelling op
een heuvel. Nieuwsgierige jongens hadden
een paar dagen later de opening wijder ge
maakt en net zoolang met hun handen ge
graaid, tot zij bij den broedenden vogel wa
ren, die op zeven blankwilte eieren zat. De
ijsvogel was zóó geschrokken, dat hij zijn
broedsel in den steek liet; geen wonder,
want het nest was totaal verknoeid, maai
geen meter er vandaan is hij opnieuw be
gonnen en ditmaal is het goed gegaan.
Uren heb ik op een verborgen plekje ge
duldig liggen wachten op een der ouden.
Nooit wipten rij ineens naar binnen, maar
er was een wortel, die uit den wand stak,
en dat was een geschikte observatiepost
voor hen. Dan schoot er plotseling iels
blauws langs de helling, en op den zacht-
kens wiegenden taaien wortel zat de ijs
vogel met een blinkenden natten visch in
den bek. Nauwkeurig spiedde hij den omtrek
af en dan schoot hij naar zijn hol en in één
wip naar binnen. Het hol is lang en smal
en veel te donker om iels er in te onder
scheiden; maar eens, toen de zon gunstig
stond, heb ik een spiegel genomen en de
zonnestralen er in gekaatst. En heel achter
in zag ik een paar wriemelende lichaampjes
van jonge ijsvogels, die wel hoogst ontsteld
over dat vreemde, onverwachte licht zullen
rijn geweest. Nu, dat ik dit schrijf, kunnen
het al heele pieten zijn, wanneer zij ten
minste hun bedreigd leven niet gelaten heb
ben in een vogelklem, listig opgesteld bij een
vischvijver.
Spaart de ijsvogels, ze zijn het wel waardl.
K. W. L'. B,
