CHIEF WHIP
2'
De Draadlooze Telegrafie enTelefonie
- —2c.,
VOOR DE HUISVROUW.
SPREEKCEL
INGEZONDEN.
„Wel bekommel" roept ccn oude, vlugge
Faering tot een paar dames, die boven cp
bet dek zitten te peuzelen en „Gelukkige
Fcisl" roept bij baar vrooi ijk achterna, als
«Ie boot vertrekt.
Professor Hannaas, de man van het uit
gemonde Bergens museum, waar nacn de cul
tuur to es tanden van Kooiwegen van eeuw tot
eeuw volgen kan, moet bier ook landeD en
bii vertelt in zijn prachtig Noorsch boe
Snooi laat bij de r hooren, dat doen de Ko
ren meestal niet over de vikavakar"; de
balladen, die nog uitgevoerd worden in
!Thorshavn en op de omringende eilanden,
waarbij het beele gezelschap danst op ccn
.verbalend lied en bij spreekt zeer waaidee-
rend over onzen landgenoot dr. Jan de
iVries. Ook was aan boord de cenige afge
vaardigde, dien de Facroer naar het Dcen-
fiche parlement zendeD.
Ku gaan dc sloepen van boord, ook voor
ido passagiers, die Tborshavn wilJén bezich
tigen daar beeft men eenige uren tijd voor.
.Vooff zoover ik weet, is do eenige beschrij
ving van Thorshavn van een Hollander, van
«en bcminnelijken G. Verschuur, die in 1877
met den schilder J. C. Greive Jr. een reis
naar IJsland deed en zijn herinneringen
neerschreef in bet boekje „Ultima Thulo",
dat iu 1878 bij Tjeenk Willink, te Haarlem,
verscheen. De teekening, oio Greive daarin
van Thorshavn maakte, met de trappen en
bouten buizen van do hoofdstraat, komen
nog geheel met bet tegenwoordige stadje
©vereen, al is het dan wel meer uitgebreid.
IFhorshavn heeft nu 2500 inwoners, maar
lijkt grooter, doordat ieder daar zijü eigen
huis of huisje bewoont. Hier staat heb mo
nument, van ruwe Tots gebouwd, van Fin-
sen, den bestrijder der lupusziekte, die bier
in 1860 geboren werd.
Zóó stil glijdt de boot over het spiegel-
^laddo water, dat de eilanden drcomeilan-
den lijken. Ka andcrhalven dag komt de
IJslandsche kust in 't zicht; helaas, het is
niet helder, zoodat de Vatnajökul (jökul
glctscher), het reusachtige sneeuwveld in
IJslands Zuid-Oosthoek, verborgen blijft en
bet schitterende panorama, dat anders dc
Oraefa jökul en andere bergen veatoonen,
dof blijft. De doorboorde rots, die de lJa-
Jandcrs Dyr holvey en de Engelschen Port
land noemen, waa»r een schip onder door
lean zeilen, is bijna geheel door do zee ge-
yuId' j
De zee wordt stil en wij liggen voor clo
jWestrnaneilanden. Dat is heel iets anders
dan de Faeroer. Hier rijzen zulke geweldige
rotsen uit zee op, lichtbruin en donkerpaars
jen zwart gekleurd verbrand en verkoold
lijken zij aan ccn kant dat het wel lijkt
;©f dc vulkanische geesten pas hun werk ver
richt hebben en men in bun Rijk zelf komt.
♦Staak en stil staan die schrikwekkende ge
vaarten; alleen klotst het zeegroene water
witschuimend aan hun voet. Men staat er
als in betoovering tegenover. Daar is een
hooge, koepelvormige rots, vol spleten en
holen, waar vogels nestelen. Het ia aleof
dié groote spleet zich openen zal en het
schip doorlaten naar onderaardscbe palei
zen vol lugubere pracht. Pas tegenover dö
iWestmaneilauden begrijpt men, dat de IJs
lander zich de rotsen bewoond deukt door
onderaardscbe wezens, die onzichtbaar voor
den mensch hun leven leiden. Hier i3 men
yoor dat bijgeloof toegankelijk.
Dezo tocht, nu zoo gemakkelijk to doen,
boe gevaarvol moet die niet geweest zijn
voor do eerste Koren, die, zonder kennis,
zonder kompas, alleen maar met de vage
wetenschap, dat daar in liet westen een
goed eiland lag, wegvoeren om de centrali
satie van Harald Schoonhaar te ontgaan.
Hij was do stichter van de eenheid des
Rijks, maar dit beviel niets aan die Ncor-
echc aristocraten,' die vrij cn heer geweest
«waren. En zoo togen zij uit, naar do Fao-
Toer, en toen Harald hen ook daar aan zich
leeDplichtig maakte, naar IJsland. Ingolf en
Hjörleif waren de eersten, die als kolonisten
op IJsland bekend zijn. Zij vestigden zich
eerst aan do Zuidkust, dichtbij elkaar, In-
golf op Ingolfshöfdi, dat wij voorbij voerep,
maar de pijlers van zijn cerezetcl waren in
zee naar Reykjavik gedreven, cn daar ves
tigde hij zich, toen zij na drio jaar gevonden
.werden. Hjörleif werd door zijn Icrschc sla
ven, die Wcstmannên heetten voor do No
ren, vermoord. Toen Ingoif den moord ont
dekte en hen achtervolgde, vluchtten zij
naar de eilanden, waar de boot nu ligt; hij
dooddo hen en zoo heaten deze eilanden
Westmaneilanden
Do zee om IJsland is zco stil als een
Fivier. Lang vaart de boot langs do Zuid
kust, die eerst als ccn grijze muur daar
etaat, maar langzamerhand spleten cn al
leenstaande bergen vertoont. Een dikke,
Witte vuurtoren staat op do uiterste punt;
bier in het Zuidwesten lijkt het land vlak
met hier cn daar alleenstaande borgen. Nn
passecrcn wij den tweeden vuurtoren, op
«do Noordpunt van bet eiland Rcykjancs, en
als ccn droom verrijst aan den einder de
machtige Snaefelsjökul, die het schiereiland
ten Noorden van de Faxabocht afsluit. De
boot wendt naar het Oosten, kleine gehuch
ten voorbij, wit en groen in de heldere Zon;
do bergen schuiven achter elkaar weg, de
Esja met sneeuw bedekt, de Akrafell ach
ter Reykjavik wordt zichtbaar, daar breidt
dc stad zich op do liclling voor ons uit.
De vrouw van den bibliothecaris Jacob-
een, geboren Vidalni, een beroemd domi
nees- cn dichtersgcslacht wijst met trots
bet hooge bibliotheekgebouw met over de
300.000 banden; daar is de domkcalc, klein,
met lagen toren, daar links en rechts, ver
op do hoogte de huizen, de boot legt aan,
do bergen verdwijnen en Reykjavik lijkt nu
JJmuiden met zijn loodsen en handelshuizen.
G. M.
Gaat u op reis? Begint uw vacanlie al
gauw? Denk dan k m. bijtijds er om, dat
uw klceren, clc. in orde zijn. Want het is
hopeloos cnerveerend om in de laatste drie
dagen alles bij elkaar te moeien scharrelen
en netjes komt het dan zeker niet klaar.
Laat ik maar aannemen, dat gij daai ÖU9
#oor zorgt. Din komt het Dakken.
Wal een vervelend gedoe is dat, hè!
Zoo'n gepas, gemcct en gepeuter! En als u
dan eindelijk op de plaats van beslemming
komt; dan is het gekreukeld en verfrom-
Iraaid, cn merk jc, dat alle goede zorg voor
niets is geweest. Ik zal u een paar goede
wenken geven voor het opvouwen van uw
klceren. Want naaisters, strijksters, ververs,
uilstoomers verpakken het goed toch ook
dikwijls in kleine ruimten en dat behoeft
nooit meer opnieuw opgestreken te worden 1
Dat is hun speciaal geheim. Maar ik zal het
u verklappen I
Voor den rob. Leg dit klcedingstuk abso
luut glad uit met een stuk vloeipapier op
het midden van den rok. Vouw nu het on
bedekte deel naar hoven, zoo, dat zoom en
band elkaar Taken. Moet de rok nog kleiner
opgevouwen worden, dan moet u stccd3
weer het onderste deel naar boven dubbel
slaan.
Voor den mantel en de jas. Leg deze
cok plat uit met den voorkant op tafel en
een vloei op den rug; vouw de zijkanten
over elkaar en sla de mouwen terug naar
de schouders. Vouw nu weer dubbel van on
deren af, dus net als de rok. Draai de jas
om, leg de mouwen voorzichtig glad onder
den schoudernaad en vouw ze dwars over
de voorzijde van de jas.
De jumper moet eveneens op zijn gezicht
gelegd worden en met vloei bedekt. Sla de
zijkanten naai' liet midden en vouw den
jumper van onderen af op; draai hem dan
'om cn sla de mouwen naar binnen, zoodat
zij elkaar kruisen bij het midden van
den hals.
Ook voor nachtponnen en gekleede toi
letten geldt hetzelfde voorschrift: eerst de
rug naar boven, deze met vloei bedekken,
van den zoom af opvouwen, omkeeren,
mouwen, kraag, etc. voorzichtig bovenop
leggen. Alle fijne onderdeden van uw klce
ren, de kant, het borduursel, de froufrous
cn ruches, moeten bovenop liggen; dan kun
nen zij niet kreuken of gedrukt worden.
Een zwaar kleedingsluk, zooals een over
jas bijv., moet meer papier tusschcn de vou
wen hebben, en een toiletje van fluweel of
satijn behoort er letterlijk mee opgevuld to
worden, de mouwen incluis. Dan kunt u er
verscheidene op elkaar pakken, steeds met
een vel vloeipapier op ieder laagje, cn het
komt keurig over. Plissé's of stolpplooien
moeten precies in de vouw neergelegd en
met veel vloeipapier opgevuld worden.
U zietzulk pakken neemt nogal wat
tijd maar daar staat tegenover, dat het u
een massa extra strijken en oppersen van
het uitpakken hespaart.
Bij een kennis zag ik onlangs een origi
neel huishoudkaslje. Zij had liet van haar
oude Singer-lrapr.iachine gemaakt, nadat dc
naaimachine zelf in ccn hand-dito was ver
anderd. Langs den voorkant hing aan een
roe eep leuk cretonnen schuifgordijnlje.
Daarachter waren borstels en blikken op
gehangen aan de buis, die vroeger Irapwicl
en machine samen verbond. De laatjes,
waar eertijds olicspuilje cn machinegersed-
schap in werd geborgen, dienden nu voor
touwtjes, punaises, kurken, schaar, gewicht
jes, allerlei zaakjes, die anders overal slin
geren. En bovenop had zij een plank beves
tigd, waarop de meest voorkomende, dage
lijks gebruikte bussen stonden bloem, zont,
suiker en weegschaal, enz. liet geheel liep
op katrolletjes, waardoor het gemakkelijk
van den eenen keukenhoek naar den ande
ren getrokken kon worden.
Tot besluit geef ik u het ..recept" voor een
warme en flatteuze sjaal. Neem een lap flu
weel, sponsgocd, laken, tricot of wal u er
voor gebruiken wilt, van 1 lh meter lengte
en 80 c.M. breed. Vouw deze dubbel over
de lengte. Sla hem om uw schouders, strelc
uw armen naar buiten uit cn maak nu op
de hoogte van pols en elleboog twee paar
knoopsgaten waardoor op die plaatsen groote
knoopen gestoken kunnen worden dat
vormt een vouw in uw sjaal, zoodat deze
beter aansluit en -dus een soort manteltje
wordt. U kunt, naar gelang van uw leeftijd,
dezen dock langs de geheelc Jcnglc met
zelf geknoopte franje afzetten of met een
randje zwanedons. Het staat leuk, als uvhem
maakt van laken, gevoerd met licht satijn,
maar ook dat nieuwe ruige stofje „Teddy
beer-laken" noemen de Engelschen het, is
er zeer geschikt voor cn dat is op zichzelf
al lekker warm, behoeft dus niet meer ge
voerd te worden. Ook voor oude, deftige
dames is deze scarf een prettige dracht, bijv.
in een fuchsia-tint. Satijn, waarover die
echte, zwarte Spaansche kant, en omboord
met Marabout. Er zijn honderd variaties in
te bedenken, zoowel voor kleur als materi
aal. De hoofdzkak is de goede maat cn.de
plaats van knoopen cn knoopsgaten. De eer
ste naait u, paarsgewijze aan elkaar niet
cenige lusschenruimie, zooals hecreinmaii-
chetknoopcn zijn. En dan wipt u ze door de
galen en vormt zoo dus een mouw.
(Nadruk yerboden.)
RECLAME.
ZELFONDERZOEK.
Ontwaakt gij 's morgens met pijn in den
rug Hebt gij donkere zwellingen onder de
oogen Zijn dc enkels en handen gezwol
len Is de urine bewolkt, zanderig of bran--:
dend Geschiedt dc loozing te vaak -of te
weinig Zijn uw ledematen beverig en
ihcumalisch, vooral bij ruw en vochtig
weer Doet uw rug zeer, als gij bukt of op
staat
Hoedt u bijtijdslaat Foster's Rugpijn
Nieren Piilen een nierziekte voorkomen
spoedige behandeling is het eenige betrouw
bare voorbehoedmiddel.
Verwaarloo2ing kweekt al te dikwijls
blaasontsteking, waterzucht, rheumatiek,
steenvorming en urinezuur-vcrgifliging.
Hoewel Foster's Pillen zelfs bij deze la
tere verwikkelingen baten is het verstandi
ger om dit speciaal niergeneesmiddel tot
voorkoming van nierziekte te gebruiken.
Verkrijgbaar in apotheken en drogistzaken
f 1.75 Der doos. 8255
Boe worden draadlocze golven verzonden 7
Ala .we draadloos zenden, doen we de an
tenne (eiectrisch) trillen. Een electrisehe
stoom gaat zeer vlug op cn neer, van an
tenne naar aarde en omgekeerd. Men zegt
dan dat de antenne eiectrisch trilt. Deze
electrisehe trillingen veroorzaken nn ether-
golven welke weer een stroom opwekken
in een ontvangantenne. De geheelc draad
looze theorie hangt van het feit af, dab
wanneer er door een geleider een variee-
rende electrisehe stroom loopt, zij een. ze
ker krachtveld rondom do draad veroor
zaakt. Dit krachtveld verandert van rich
ting en sterkte als de stroom in die gelei
der ook van richting en sterkte verandert.
Ku is een draadlooze zender niets anders
als een toesbei dat in staat is om wisse
lende stroomen naar de antenne te voe
ren. Hoe grooter die stroom, hoe grooter
do kracht welke van de antenne uitgaat.
De snelheid waarmede dio stroom van rich
ting wisselt noemt men frequentie. Do fre
quentie van diverse zenders wisselt deze
ii soms wel i roilHoen of meer per secon
de. Ieder seconde worden er dus een mil
lioen krachtgolven opgewekt, Het is onmo
gelijk om een mechanisch toestel te maken
dat in staat is om ccn nrïlh°en maal per
seconde te trillen. Al was dit het gevuf
dan zou ons oor toch dezo snelle trillingen
niet kunnen volgen.
Een frequentie van 3000 veroorzaakt al
een zeer hoogen toon. Men moet dus ccn
toestel hebben, om van deze hoogfrequen
ts stroomen laagfrequente stioomen t«o
maken. Het kristal en de lamp zijn derge
lijke toesbellen.
Sommigs kristallen hebben de eigenaar*
digheid, dat zij slechte in een richting
stroom doorlaten. We krijgen in onze tele
foon dus geen wisselende ctroomen, doch
oen gelijkstroom. Als wo de eignalen van
z.g. gedempte stations (Parijs, Naucn,
Scheveningen etc), ontvangen, komen dö
golven in groepen aan welke elkaar opvol
gen met een tempo van ongeveer 1OC0 per
seconde. Om nu to maken dat iedere groep'
een toon produceert, richten wij deze strooi
men gelijk (laten ze door een kristal „car*
borundum, sillicon, loodglans" gaan). Het
gevolg is dus da* we per secondo 1000 gc-
lijkstroompjes door de telefoon Krijgen,
die 1000 keer per secondo het trilplaatjef
aantrekken.
Hoe worden stemgeluiden overgebracht 7
Elcetriciteit van ccn zekere frequentie
veroorzaakt in ccn telefoon een zekeren
toon. Is de frequentie hoog, dan is ook dö
toon hoog, is de frequentie laag, zoo ook
d*e toon. Nu is er op een station voor draad!
looze telefonie een toestel (microfoon), dat/
in staat is de electricibeit te beïnvloeden.
Wordt er in de microfoon een klank voort
gebracht van een frequentie van 7C0 b.v.,
dan wordt de 'clectriciteit die benut wordt/
om te zenden met dezelfde frequentie be
ïnvloed.
Daar muziek niets anders is als een op
eenvolging van toonen, en iedere toon ecri
zekere frequentie heeft, zoo is het duidcj
lijk dat dezo verschillende frequenties
stroomen kunnen beïnvloeden op dozeliae
frequentie.
Deze stroomen veroorzaken weer ether
trillingen, ©n dezo trillingen wekken weer'
stroomen «op van dezelfde frequentie aitf
van het zendstation.
He! voortbrengen van toonen.
We weten nu dat ethcrtrillingen, welke
enze antenne aandoen, stroompjes veroor
zaken. Dat deze stroompjes gelijkgericht)
worden om onzo telefoon to laten werken
is ook reeds gezegd. Doch hoc die stroomp
jes onze telefoon laten werken zullen wo
nu eens bekijken. Elko stroomstoot gaatl
door een draadspoeltje, welk op een ijze
ren kern is gewonden. Ah er nu een stroom
door die draadwinclingen gaat wordt do
kern magnetisch. In werkelijkheid is de
kern al magnetisch, en wordt alleen het
magnetisme versterkt.
Ails de kern magnetisch wordt is het mo
gelijk hiermede een ijzeren voorwerp aan
to trekken. Dicht bij deze ijzeren keipi is
een ijzeren plaatje op zoo'n wijze beves
tigd dat het door de kern aangetrokken
kan worden. Gaat cr door het spoelt jo eon'
stroomstoot, dan gaat het plaatje heen en
weer. Nu sturen wo 1000 slrocmïstootjes
door'het spoeltje wat tot gevolg heeft dat
do membraam 1000 keer aangetrokken
wordt. Deze mechanische trillingen wekken
weer luchttyillingc op welko aan ons ge
hoorvlies worden medegedeeld.
Luidsprekende telefoons zijn volgens het
zelfde principe gebouwd, alleen zijn*" dc af
metingen der onderdeden zooveel grooter.
Neus van antenne voor telefoziie-oniv angst.
Wat dc antenne opneemt, wordt aan het
toestel doorgezonden en omgezet in muziek
en spreken. In sommige gevallen kan meti
een heel eenvoudige antenne een goed re
sultaat worden verkregen. Over het alge-
RECLAME.
VIRGINIA CIGARETTES
meen kunnen wo echter zeggen, dat wjl een
ontvangtoestel aan de verwachtingen vol
doen, de antenne goed móet zijn. Onder
©en goede antenne verstaan wij een of mee£
geheel vrijhangende draden. Een gc-ede an
tenne beteekent een sterker geluid van sta
tions in de omgeviüg, de ontvangst van ver
verwijderde stations, een goede ontvangst
onder alle weeromstandigheden. Een goe
de antenne behoeft niet duur te zijn, oroch
groote zorg dient hieraan besteed te wor
den. Het werk van de antenne is zooveel
mogelijk van do uitgezonden energie d©j*
radio-stations te verzamelen, maar heb
zal slechts mogelijk zijn een oneindig klein
gedeelte te ontvangen. Do stations welke
in Nederland telefonie uitzenden zijn be
trekkelijk klein, en om op èenigen afstand
een voldoende geluid te krijgen, is het noo-
dig dat in de eerste plaats de antenne
goed gebouwd is.
Wij moeten de antenne beschouwen als
het voornaamste gedeelte van het systeem
om de.uitgezonden energie bruikbaar te ma
ken. Als dit systeem afgestemd is, wordt
er een zwakke electrisehe stroom van een
©scilleerend karakter in opgewekt. De
eterkto van deze stroom is grootendeels af
hankelijk van het volkomen vrijhangen van
•omringende voorwerpen, die de cthertrïl-
lingen zouden kunnen belemmeren.
Om de ontvangen energie naar het ont
vangtoestel to leiden, zonder dat er iets
afvloeit naar andere plaatsen, wordt heb
hroizontale gedeelte eiectrisch afgeschermd
van -de plaatsen waar aan de antenne is
bevestigd, door middel van porcelcin of
oen andere isoleerende stof, zoodat do
stroom niet afgevoerd kan wonden nocli
dóór noch óver de isolator. De draad welko
gespannen wordt van de antenne naar heb
ontvangtoestel wordt, waar deze dcor houb
of steen gaat goed beschermd mot 'n isolee
rende- stof. Is do draad eenmaal in huis
dan wordt ze langs den kortstcn weg naar
het toestel geleid cn waar zij langs hout
of steen gaat beschermd met isolatoren.
Men moet wel bedenken, dat ©en hoogo
antenne méér invloed heeft op do ontvangst
als één lamp versterking.
Binnenshuis-antenne.
Het meest voorkomende model van dit
soort antenne is een rechthoekig „Frame"
waaromheen ©on aantal draadwindingen
liggen.
De Hollandschc benaming 13 „Raam-an-
tenne", m.i. is deze naam geheel verkeerd.
Vooral de beginner komt gauw in de mee
ning dat het raam er iets mede heeft te
maken (dat het moet open staan bij ont
vangst).
Spoel-an tenue is feitelijk do juiste naam
Aan het gebruik van zoo'n spoel-antenne
zijn voor de amateurs eenige vcordeelen
verbonden, doch meer nadeclen.
Do voordoden zijn: aninder -storing van
ongewenschte stations en minder hichtsto-
ringen. Hier tegenover staat, dat wil men
met een Bpoel-antenne hetzelfde bereiken
als met een gewone antenne, men in hefc
bezit moet zijn van een toestel met goede
hoogfrequentverstcrlring.
Met 3 a 7 lampen totaal is een aardig
resultaat te verkrijgen. Mot „Kristal" is
op spoel-antenne niets te bereiken (uitge
zonderd dan een z.g. Armstrongschake-
lïng"). Ik raad een ieder dan ook aan, al
vorens over te gaan tot ©poel-antenne ont
vangst, eens bij andere amateurs te infor-
meeren naar hun verkregen resultaten.
Denkt u dat er in uw geval geen antenne
mogelijk is, schrijft u dan eens aan de Re
dactie, die volledig zal inlichten.
Luisterprogramma.
Glasgow 5 SC: 5.5010.50 n.ra„ M.,
iederen werkdag Concert en Nieuws.
Den Haag PCKK: 9—12 n.m. 1050 M.,
Vrijdag, Muziek.
«Cardjff 5 WA: 5.^0—10.50 n.m., 353 M.,
iederen werkdag, Concert-,
DevaJLois SFR2.20—3.20 n.m., ÏÏ80 M.,
Zondag, Concert. 5.20 n.m., 17SO M., iede
ren werkdag, Koersen. 5.35—C.35 n.m., 17S0
M., iederen werkdag, Concert-. 9.05 n.m.,
1780 M., iederen werkdag, Nieuws. 9.20
10.50 n.m., 1780 M., iederen werkdag,
Concert.
Nieuwsberichten.
Het toch reeds aardige „kinderuurtje",
iederen avond gegeven doer London 2LO,
belooft binnen een paar weken bijzonder in
teressant te worden. Do beken-de kinder
schrijver Mr. Daycot M. Dell, zal zijn
nieuwe sprookjes zelf komen vertellen.
Do ardiostations in Bergen en Gothen
burg zuilen op aanvraag "gratis draadloos
medisch advies geven voor ziekte- en onge
vallen aan boord van schepen.
Een ondernemende auto-verbuurder in
Amsterdam heeft proeven genomen met
het oTtvangen van draadlooze telefonie in
zijn auto's. Binnenkort zullen wij dus do
taxi's door de stad zien rijden met een an
tenne er boven op.
drócHt
ümJoti
fllKjd dc eerste in jwaUfctf.*
De chauffeur van de taxi-ondornemir.g
Hoogteyling, alhier, die eergisteren des
avonds circa kwart over twaalven nabij
„Het Witte Huis" te Oegstgeest, met zijn
wagen in do sloot reed, deelt mede, dat
hij niet door de aldaar braudende lantaren
misleid werd, zooals onze berichtgever meld
de. Er brandde daar niet één lantaren. Dit
laatste zou juist dringend noodig zijn. Er
hebben daar reeds meer ongclukkeD plaats
gehad bij avond.
Hij werd misleid door het licht, dat in
het nabijgelegen gesticht brandde. Gaarne
brengen wij de klacht van den chauffeur,
die namens meerderen spreekt, over.
(Builen Tcranlwoordeliikheid der ncdacliej.'l
Copie »an al ot niet geplaatste aluUea
wordt niet teruggegeven. -,j
De Mare.
Een laatste poging.
Mijnheer de Redacteur
In uwe courant van 21 Juni lees ik onder
„Gemeentezaken" ook het oordeel van B.
en W. over dc demping van het Levendaal.'
Ik betreur hun afwijzend advies hartgron
dig, maar niet daarover vraag ik u voor het
laatst nog eenige plaats. Wat mij, ik nrng
zonder overdrijving zeggen, verbijsterd?
is de manier, waarop in dat lijvig stuk over
de demping van de Mare gesproken wordt
al3 over iets wat van zelf spreekt en vast
staat. „Vermits met de demping van de
Mare, waartoe dc Raad onlangs in beginsel
besloten heeft en waarvoor de plannen wor
den uitgewerktdat de ge
meente zich thans bepaalt tot de demping
van do Mare„voor de Mare-dem-
ping toch zijn de plannen bijna klaar en,
zijn eenmaal door den Raad dc noodigo
gelden beschikbaar gesteld, dan kan onver
wijld met de uitvoering worden begon
nen„dat voorloopig met demping
van do Mare zal worden volstaan"
Nietwaar, dit geeft den indruk alsof B.
en W. zeggen„ovor de demping van het
Levendaal kunt gij nog rcdenecren, maar
die van de Mare staat reeds vast, daar
voor hebt gij alleen nog slechts de credie-
tcn too to staan." Maar dan heerscht hier
toch hot bekende en in dit geval zonder
ironie bedoelde „afschuwelijke misver
stand". Indien dit weikelijk het algemeene
oordeel geweest ware, dat die demping
reeds vaststond, zouden dan nog honderden
uit de burgerij op het bekende adres van
„Oud-Leiden" geteekend hebben, lijsten
gisteren aan den Raad toegezonden Zon
dan de bond Heemschut den Raad hebben
verzocht die demping alsnog te verhoeden 1.
Zou dan do Rijkscomm. voor de monumen
tenzorg afd. A mede hare stem daartegen
hebben doen hooren Natuurlijk niet 1 Al
len, in onze stad en daarbuiten, voor wis
de nimmermeer to herstellen vernietiging
van dit oude en schoono stadsgedeelte een
oorzaak van wezenlijke droefheid en erger
nis zijn zou, waren in gemoede overtuigd,
dat het onheil nog te kceren was, dat er
nog geen discussie in den Raad over ge
weest was, dat do tegenstanders in geen
geval nog gelegenheid gehad hadden hun
verzet toe te lichten. Hoe staan wij dan nu
plotseling voor dat „in beginsel genomen"
besluit? Welke duistere machten bedreigen
ons 1
lk behoef de aanhangers onder de raads
leden van -de motie^Sytsina geen lessen
te geven in beleid, maar kan slechts hopen,-
dat zij zullen vragen, dat de zaak Leven
daal worde losgemaakt van de zaak Mare
(of andersom) en dat over die Mare afzon
derlijk© discussiën zullen worden geopend*
Opdat niet, bij verwerping der mot-ie-Syts-
raa (waarvoor alle vrees bestaat), het zou
schijnen, alsof nu ook meteen het vonnis
over de M&re geveld ware. Dan kunnen
do raadsleden hoofd voor hoofd hunne mee<
ning zeggen en hunne stem uitbrengen. Vei
liezen wij dan ons pleit voor 't behoud van
dit prachtig stukje Leiden vol geschiedenis
(ik k a ji echter nog piet alle hoop opgeven)
dan zullen wij althans in openbaren kamp
verslagen zijn.
Met vri endelij ken dank,
L. KNAPPERT,
Voorzitter Oud-Lciden.;
Leiden, 22 Juni 1923.
Het Frans in de Jaarverslagen Lag. Ond
Geachte Redaktie,
Uit het verslag vim de Ouderavond der
U.L.O.-school aan de Pieterkerkstraat in
Uw blad van 19 Juni zie ik, dat de heer
Hibma de onsniakeüke idee heeft gehad, mij
achter mijn rug voor leugcmaar uit te mel
ken. Mij dunkt, het zou niet meer dan be
hoorlik geivecst zijn, als hij gezorgd had,
dat ik in die ouderavond me tegen zijn
beschuldigingen had kunnen verweren, aJ
was het alleen maar geweest, door me even
te berichten, wat hij van plan was, in die
ouderavond over mijn mededeelingen te
berde te brengenik had dan tenminste ge
legenheid gehad tegenover de aanwezige
ouders mijn mededeelingen te staven. In
tussen, het is nu eenmaal gebeurd, dat dö
ouderavond door dc heer Hibma gebracht
is tct de eenstemmige konklusie: bestendi
ging van de huidige chaos tot zo lang mo-
gelik al was bet daarvoor nodig de oudere
iets anders dan de waarheid te vertellen.
Doch u zult me ongetwijfeld in de gelegen
heid stellen voor de lezers van uw blad ten
minste duidelik te maken dat de heer Hib
ma mij ten onrechte van misleiding, beschul
digd heeft.
Op mijn lezing heb ik betoogd, dat de
afschaffing van het Frans voor de eerste
zes leerjaren der lagere school het logiese
gevolg was van do jarenlange algemeene
klachten van de zijde van het L. O. 'k
toonde dit aan door dc verschillende ïaa*v
verslagen, te beginpen met dat over 19-
(niet alléén dat van 1908). Nu is dc heei
v. H. het verslag over 1909 eens gaan ïm»
lezen, cn hij vond alleenhoofdzakelik
inspekteur in "dc tweedo inspektie cn de
schoolopziener te Amsterdam als klagers.
De kombinatic: „dc inspecteur en de school
opziener" bewijst al, dat de heer H. eigen 1
zoo'n verslag niet lezen kan. Zoo'n veisaS
werd geschreven door do iuspebtew, 30
zijn opinie grondde op dc rapporten zijner
ondergeschikten, dc c!istricts-schoolopzi<>
ners, cn daarbij slechts af cn toe een va
die districts schoolopzieners sprekende in
voerde. Wc krijgen dus in zo'n verslag nm
te lezen: wat al dc schoolopzieners stuK
voor stuk rapporteerden. In dit licht gehev
de heer H. nu te lezen:
Iste Inspektie bijlagen, bl. 163, bh
lldo Inspektie bijlagen, bl. 174.
lilde Inspektie bijlagen, bl. 178, 1
Daar vindt hij uitspraken van abe aric uo
inspekteurs; waarbij geciteerd worden
schoolopzieners uit: Eist, Eindhoven,
dermalscn. Maastricht, Tiel, Alkmaar,
