Dinsdag 12 Juni 1923. Officieele Kennisgeving STADSNIEUWS. BINNENLAND. Het vor«aamste nieuws van heden. ONZE STADSGRACHTEN. £BÜS DER ADVERTENTIEN: PM Cis. peï ïeêal- Bij regeliboimcment btSSsgrijk* -l&srcron prijs. 4i 1, KJcine advorienlicn, uitslinfead- bij vo€r7UiU)e- [felins. Woensdags cm Zaterdibg3 50 Gte., bij eon jtoaxLiiiiin: aantal woordon van 30. Incasso volgens postrecht. Voor eventucele op- jWnding van brieven 10 Cts. porto te betalen. JJjewijsmnnmer 5 Cts. Bureau NoortieindspSein. Telefoonnummers voor Directie en Administratie 175, Redactie 1507. Poslchèque- en Girodienst No. 57055. Postbus Nö. 54. Prijs deïér rat'ranf: r Voor tenlen p. 3 mnd. 2.35, p. wêeE Buiten Leiden", "vvaar agenfea gevestigd zijif, per week - -C..- Franco per pösï f 2.35 rR portokosten. x vj- f Ö.T8 o.ra Nummer 19405. Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen EERSTE BLAD. gemeentelijke vischverkoop. 'Aan den gemeentelijken vischwinkel. yischmarkt 18 (telef. 1225) is WOENSDAG verkrijgbaar GROOTE SCHELVISCH a 10.30, SCHOL a f 0.16—f 0.36, KABEL JAUW a i 0.40, en TARBOT a f 0.55 p. pond. J. C. VAN DER LIP, weth. loco-Burgem. Leiden, 12 Juni 1923. Adres betreHende de zakelijke belasting op het bedrijf. Per adres heetf aan den Raad alhier te kennen gegeven de Leidsche Vereeniging van Induslrieelen .gevestigd te Leiden, te dezer rake domicilie kiezende aan de Breeslraat No 19, ten kantore van haar secretaris, mr. M. Trapman; dal zij zich reeds eenige malen, zoowel hij de invoering van de verordening op de hel ling eener zakelijke belasting op het bedrijf, als later, lot dat College heelt gewend en op de nadoelen, aan deze wijze van belasting heffing verhonden, heeft gewezen; dat al kar pogingen echter steeds zonder succes rijn geweest, maar dit haar niet heeft kun nen weerhouden thans nogmaals de aan dacht van den Raad op de verderfelijke ge volgen van deze belastingheffing te vestigen dat zij nogmaals onder 's Raads aandacht brengt, hoe onbillijk deze belasting is, die in geen enkel opzicht rekening houdt met de uitkomsten der verschillende bedrijven en door haar volkomen onjuisten maalstaf, d. i. de aanslag naar het aantal in het bedrijf vorkzaam zijnde personen, geheel ongelijk matig op de diverse Industrieën drukt; dal zij in vroegere requesten er tevens op heeft gewezen, hoe noodlottig, speciaal voor de ge meente Leiden, een dergelijke heffing is, en boe orfze gemeente, die toch aan de industrie li weinig voordeelen biedt, bij talrijke an dere gemeenten komt achter te staan; dat de Baad deze belasting destijds heeft ingevoerd ia de verwachting, dat vrijwel alle gemeen ten van eenige beteekenis deze belasling zou- don invoeren; dat echter een onderzoek heeft uitgewezen, dat deze belasting in een 40-tal gemeenten die alle min of meer belangrijke cenlra van industrie zijn, niet is ingevoerd, bijv. niet in Alkmaar, Alblasserdam, Alphen a. d. Rijn, Apeldoorn, Breda, Meppel, Olden- zaal, Eindhoven, Enschedé, Gouda, Helmond, Hengelo, Katwijk, Maastricht, Schiedam, Til burg, Veenendaal, Zutphen; dat bovendien in verschillende andere gemeenten, bijv. in Gro ningen, besloten is de belasting niet meer le~ belten en naar het zich laat aanzien binnen kort verscheidene andere gemeenten dit voorbeeld zullen volgen; dat het hem, die Benigszins op de hoogte is van de soorten in dustrieën, in Leiden vertegenwoordigd, moet opvallen, hoe onder de bovengenoemde plaalsen juist zoodanige zijn, waarin groote concurrenten van Leidsche fabrieken zijn ge vestigd dat het heffen der belasting hier ter slede in met veel personeel werkende bedrij ven als de textielfabrieken, een groote ach terstelling beleekent bij gelijksoortige bedrij ven, zooals er zoovele in Enschedé, Helmond, Tilburg, Veenendaal, enz. zijn gevestigd; dat verzoekster den Raad er niet genoeg van kan kan doordringen, hoe deze achterstelling der Leidsche Industrie een wezenlijk nadeel voor de geheele Leidsche bevolking beteekentdat nu de malaise te Leiden voortdurend meer dere slachtoffers maakt en de toestand in alle bedrijven steeds slechter wordt, zonder twij fel alle middelen moeten worden beproefd om de positie van do plaatselijke industrie te versterken; dat verzoekster den Raad met nadruk wijst op het standpunt van den ge meenteraad van Oldenzaal, toen deze besloot tot intrekking van de zakelijke belasling op het bedrijf, van welk besluit verzoekster hier onder de belangrijkste overwegingen doet volgen; „Overwegende, dat destijds van de veron derstelling werd uitgegaan, dat deze nieuwe belastingheffing algemeen zou worden inge voerd en daarbij geen bevoordeeling van in gezetenen eener gemeente tegenover ingeze tenen eener andere gemeente zou plaats vin den; overwegende, dat sedert dien tijd echler ge bleken is, dat o.m. een nabuur-gemeente tot deze belastingheffing niet is overgegaan en dientengevolge onze industrieeten en handel en neringdrijvenden len zeerste bij hun vak- genoolcn in bedoelde gemeente ten achter staan en daardoor valt aan te nemen ('t zij dan vroeg of laat), dat concurrentie tegen over dezen niet of slechts ten deele kan wor den volgehouden en verder het oprichten van nieuwe industrieën en bedrijven voor hier in zekeren zin wordt tegengegaan; overwegende, dat het ons dientengevolge billijk en rechtvaardig voorkomt, de hierbij bedoelde belastingheffing voor deze gemeente in 1e trekken, waardoor onze Nijverheid en Handel ten zeerste zullen worden gebaat, hun hedrijtsonkosten belangrijk zullen wor den verminderd en het oprichten van nieuwe industrieën en bedrijven daardoor niet zat worden bemoeilijkt"; dat zij van harte lioopl, dat de Raad, in het volle beset van het belang der Leidsche industrie en den toestand, waarin deze ver keert, het standpunt van de gemeente Olden zaal tot het zijne zal maken; Redenen waarom verzoekster den Raad verzoekt tot afschaffing van de zakelijke be lasting op het bedrijf over te gaan. Het adres is geteekend door de heeren Ch. van Spall, voorzitter, en P M. Trapman, se cretaris. Ned. Vereeniging tot Bescherming v. Dieren. (Afd. Leiden en Omstreken.) In een der zaten van het Nulsgebouw had gisteravond een drukbezochte ledenvergade ring plaats van de afdeeling Leiden en Om streken van de Ned. Vereeniging tot Bescher ming van Dieren. De vergadering werd ge leid door den voorzilter, prof. mr. G. André de la Porie, en was belegd om de plannen zen voor den bazaar waren ontvangen, n.l. een schilderij en een sprei. Op meerdere prijzen op ruime schaal wordt na bekendmaking gerekend. Daarom werd voorgesteld, dal ieder lid voor vijf prij zen zou zorgen, terwijl later de namen der commissieleden zullen worden bekend ge maakt. Centrale Commissie voor Arbeiders ontwikkeling. De Centrale Commissie voor Arbeiders ontwikkeling schijnt het wachten op den zomer, die maar niet wil komen, mbede te worden. Althans zal jij, naar wij vernemen, op Dinsdag 26 Juni a.s. haar eerste zomer- coneert voor de werklooze arbeiders en ge zinsleden geven in den tuin van Musis Sacrum". De rij van concerten, welke dezen zomer zullen gegeven worden door deze Commissie, wordt geopend door hét gezel schap „Benvenuló", uit Voorschoten. De programma's zulten tijdig aan de Arbeids beurs worden uitgereikt en tevens in ons Blad worden opgenomen. Als conlra-prestalie voor de sympathieke medewerking van Musis" zijn thans eenige werkloozen bezik de muziektent en het tuin meubilair, alsmede de waranda, een flinke schoonmaakbeurt te geven. Deze menschen doen dit uit den aard der zaak geheel be langloos, waaruit kan blijken, dat de werk wijze der Commissie en de steun van „Mu sis" in breede kringen op groolen prijs wordt gesteld. Onder overlegging van de stukken der sollicitanten naar de taceerende betrekking van gemeente-ontvanger, hebben B. en W., ingevolge art. 106 der Gemeentewet, de na volgende aanbeveling opgemaaktlo. J. A. A. van de Garde, ontvanger der gemeente Lochem 2o. It. Filippo W.Fzn., ontvanger der gemeente Harlingen. Zij geven den Raad in overweging tot de benoeming van een gemeente-ontvanger over te gaan. Alhier is gisteren op ruim 79-jarigen leeftijd overleden de heer J. Hatlink, in le ven oud-ontvanger der Rijks directe belas tingen te Amsterdam, nadat hij eer op ver schillende andere plaatsen als ontvanger en inspecteur der directe belastingen was werk- van het bestuur betreffende het houden van zaam genoegt, 0.a. ie Dordrecht en te 's-Gra- cen bazaar, enz. te bespreken en daar voor bereidingen voor te treffen. Het bestuur wenschto, vooral met het oog op de lustrum viering der afdeeling, dit jaar eens de beste krachten in te spannen. Aangezien rekening moest gehouden worden met eventueele ba zaars van andere vereenigingen, werd be paald, dat de bazaar zal worden gehouden in het midden van de maand November. Dat het bestuur de voorstellen nu reeds aan het oordeel der vergadering onderwierp, vond zijn grond in de omstandigheid, dal er voor de voorbereiding heel wat tijd noodig is, terwijl men aan den bazaar verschillen de zaken wil verbinden betreffende de pro paganda. Nadat bij acclamatie in beginsel was be stolen een bazaar te houden, werd het plan nader ontvouwd, waarbij bleek, dat. naast het houden van een bazaar, lezingen zullen worden gehouden, films verloond, voorna melijk voor kinderen, muziek- en andere uitvoeringen gegeven, enz., en dat dit alles zal worden dienstbaar gemaakt aan de pro paganda voor de dierenbescherming. Het bestuur wilde gaarne de leiding op zich nemen, zooals het ook hel initiatief had genomen, doch achtte het noodig, dat er naast hem zouden zijn een bazaar-, een pro paganda- en een amusements-commissie. benevens een commissie voor straatverkoop. Het eere-voorzittcrschap van al deze com missies zal worden opgedragen aan mevrouw De GijselaarViruly, terwijl lot leden der diverse commissies een aantal dames en heeren werden aangewezen, die, voor zoover zij aanwezig waren, zich deze benoeming lieten welgevallen. Over de plaats, waarin de bazaar zal wor den gehouden, werd ampel gesproken er werden verschillende wenken gegeven, welke het bestuur gaarne in overweging zal nemen. De secretaris, de heer Van Poelgeest, merkte op, dat er o.m. reeds twee hoofdprij venhage. De overledene laat op het gebied der Rijks belasiingen een eervollen staat van dienst achter zich en menig Rijksontvanger en inspecteur ontving van hem zijn oplei ding. Te Amsterdam stond hij aan het hoold van een der drukste kantoren. Na aldaar eervol ontslag te hebben gekregen, met het oog op den pensioengerechtigden leeftijd, vestigde de heer Hattink zich in onze ge meente, waar hij zich weinig met het open baar leven bemoeide en na een langdurige ongesteldheid overleed. De huldiging van den heer W. Koops Azn., hoofd der Leerschool aan de Oude-Vest alhier, die Zaterdag a.s. hoopt te herden ken, dat hij voor vijf en twintig jaren als schoolhoofd alhier in functie trad, zal 's morgens van dien dag in den foyer der Stadszaal plaats hebben. Geslaagd zijn voor het examen boek houden, handelsrekenen en handelsrecht, afgenomen door de Vereeniging van Leera ren in het Boekhouden te Amsterdam, de heeren J. A. Slewe, P. J. Bergers, C. Verra, H. Zaalberg, H. L. C. Bik, H. Hegenbart, J. J Staats en J. Snoeker en de dames C. Sas sen en A M. Raadsen, alten alhier. Bij het te 's Gravenhage gehouden ver licht examen voor ontvanger bij de admini stratie der directe belastingen invoerrechten en accijnzen slaagde de heer P. M. Sontrop, adjunct-commies bij genoemde administratie ter inspectie Leiden eerste afdeeling. Heden herdacht onze stadgenoot de heer M. W. de Bolster, magazijnchef bij de firma Clos en Leembruggen, dat hij veertig jaar geleden bij die firma in dienst trad, waar hij onafgebroken werkzaam bleef, en door getrouwe plichtsbetrachting en ijver zich het vertrouwen der firma wist waar dig ie maken. Bij hel 25-jarig jubileum toonde de firma reeds, dat zij dit in De Bolster waardeerde, en ook heden "ging de dag niet onopgemerkt voorbij. Hedenvoormiddag weid hem door de directie verzocht in het kanvoor te komen, waarbij ook andere bedrijfschcfs aanwezig waren. Bij monde van den directeur, den heer J. C. A. Binnendijk, werd hem namens de firma een enveloppe met inhoud aange boden en namens het personeel een fraaie leunstoel. De heer De Bolster dankte hartelijk voor deze geschenken. Voor hem was hel vandaag trouwens een dubbel feest. Hij mocht ook het voor recht smaken heden zijn veertigjarig hu welijk te herdenken. Zijn vrienden op de fabriek zuilen hem van avond ook nog eens geluk wenschen. Het circus „Hagenbeek" heeft op het gebied van wilde dieren dressuur een we- rtldberoemden naam en overal, waar dit circus komt kan liet verzekerd zijn van een talrijk bezoek. Dezer dagen geniet Leiden de eer van een bezoek. En wij durven den ondernemers wel voorspellen, dat hij gedurende de zes dagen, welke hier voorstellingen worden gegeven, een druk bezoek zal hebben. Wat een be zoek vooral aantrekkelijk maakt is, dat wij hier niete zullen zien dat naar dierenmis handeling zweemt. Heden voormiddag ie 10.20 kwam met de Ncd. Spoorwegen op het emplacement van de Maatschappij met niet minder dan 24 rij tuigen de geheele huishouding aan. Stuk voor stuk werden de groote wagens ontladen. De wilde beesten blijken aan dit vervoer al gewend. Droomerig kijken zij door de kleine geopende raampjes alsof ze geen kwaad in den zin hebben. Als iemand echler een wei nig dichter in hun nabijheid komt, krijgt men wel den indruk dal dit hun niet aan genaam is. We ondervonden het zelf mei een ijsberenpaar, dat ons met een minder aangenaam geluid leelijk de tanden liet zien toen we het een complimentje wilden ma ken. De belangstelling op den Stationsweg is den geheelen middag groot. De politie zorgt uitnemend voor de orde en geregeld gaan de groote wagens, getrokken door een motorrijtuig of door twee- of vierspannen van de Maatschappij „Van Gend en Loos" van het emplacement naar liet terrein naast „Zomerzorg". Het blijkt dal ieder der man nen zijn taak kent en slipl uitvoert. Na zes uren arbeid zal alles een plaats hebben op het terrein en intusschen wordt met het op bouwen van het Circus begonnen, aldus word ons door de directie verzekerd. Zoo teert de firma Hagenbeek met het vervoeren van haar menagerie en het opstel len van het circus wat een goede organi satie vermag. Morgen en volgende dagen zal hij toonen, wal een uilnemende dressuur kan wrochten. Aan den IIooge-Rijndijk is een zwart bonte kat door de Iram overreden. Gistermiddag viel de negen-jarige G. M. op den Morschweg van een in vollen gang zijnde auto. De jongen bleef liggen. Na dat hij binnengedragen was in een nabij ge legen woning, heeft de onlboden Eerste- Hulpdienst liem verbonden. Ilij had n 1. een hoofdwonde. Later is hij ter observatie naar het Acad. Ziekenhuis vervoerd. Door de slad (rokken heden een aan tal personen voor de firma Hillen, 1e Delft, allen voorzien van een reclame-sigaar, waarop de meest gevraagde merken dier firma voorkomen. Zij hadden, overeenkom stig de bedoeling, veel bekijks. De valuta en de Nederlandsche Industrie. De directie van de Deventer Ijzergieterij en Machinefabriek v/h. J. L. Nering Bögel Co., te Deventer, heeft Zaterdagmorgen aan haar personeel kennis gegeven, dat zij door de voortdurende malaise in haar bedrijf genoodzaakt was, voorloopig des Zaterdag- ochtends niet te laten werken. „Wij hebben", aldus schreef de directie. BINNENLAND. Adres van de Leidsche Vereeniging van Industrieelen betreffende zakelijke belasting op het bedrijf aan den Leidschen Raad. Voordracht voor gemeente-ontvanger van Leiden. 1 Ingediend fs een wetsontwerp om den hal ven cent nit de belastingadministratie te doen verdwijnen. De valuta en de Nederlandsche industrie, BUITENLAND. De geallieerde besprekingen naai Uaaïe!- ding van het Dnitsche aanvullingsaanbod. Het incident te Dortmund neemt grooteren omvang aan. In Bulgarije schijnt de nieuwe regeering meester van de situatie. Te Lausanne ongewijzigde toestand. „sinds weken gehoopt, dat de gemeente De venter, die een brug van ongeveer f 70,000 had te vergeven, deze brug zou bestellen bij een der Hollandsche fabrieken, die zich te genover ons verplicht hadden, in dat geval voor eenzelfde bedrag aan gietwerk bij ons te plaatsen. Evenwel hebben noch de wet houders van publieke werken en van soci- I ale aangelegenheden, de heeren mr. De Boer en Kelderman, noch de directeur van ge meentelijke werken, de heer Van Gedt, daar toe kunnen besluiten, daar de Nederland sche fabrieken ongeveer f 6000 hoogcr had den aangeboden, dan de firma Wm H. Mül- ler Co, Thans, nu deze brug aldaar be steld is, en hierdoor ongeveer f35,000 aan loon voor onze arbeiders (dat wil dus zeg gen, dat ongeveer 30 volslagen werklieden een heel jaar te werk konden worden ge steld) voor ons verloren is gegaan, zien wij ons, helaas, genoodzaakt, de werkweek te moeten inkorten en ons personeel thans en waarschijnlijk ook in de naaste toekomst to moeten inkrimpen". In verband met deze aangelegenheid heeft het Gemeenteraadslid de heer A. Eekhuis aan den burgemeester verzocht, hem in de gelegenheid te stellen, over deze zaak eenige vragen te doen, n.l. of B. en W. werkelijk werkgelegenheid hebben tegengehouden of het B. en W. bekend is, op welke wijze de firma Nering Bögel zich in de aanbesteding van de brug heeft gemengd, en wat B. en W. bekend is van het feit. dat de firma Nering Bögel de hulp van de Regeering in deze zou hebben ingeroepen. Wij vernemen nader, dat reeds aan 10 of 12 arbeiders van de fabriek ontslag is aan gezegd. De Algem. Ned. Metaalbewerkersbond zal aangaande de beschuldiging, uitgebracht aan het adres van het gemeentebestuur door de firma Nering Bögel, een onderzoek in stellen. De halve cent Een wetsontwerp is ingediend tot wijzi ging van de Wet op het Stalistiekrecht. De strekking van dit ontwerp is, blijkens de me morie van toelichting, om zonder schade voor 's Rijks schatkist den halven cent uit de administratie der directe belastingen, in voerrechten en accijnzen te doen verdwij nen. Art. 4 der Wet op het Statisliekrccht vormt hiertegen het eenige wettelijke be letsel. Om de heffing en boeking van halve cen ten te doen verdwijnen, en levens een een voudige, voor alle waardebedragen eenvor mige berekening van het Stalistiekrecht te Vele onzer stadsgrachten vertoönen eigenaardigheden in vorm en ver loop, welke, nu het grachtwater dikwijls tot 10% uit zeewater bestaat en dus goede doorstroomingsmogelijkheid meer dan ooit eene eerste vereischte is, daar brak water in alle opzichten schadelijk werkt, eeno {oede verversching belemmeren. De algemeene richting van verversching is Z.-O.N.W.nu is de ver- irissching van Leiden's grachten geen hopelooze zaak omdat het uitlaat- profiet n.l Galgewaler plus Haarlemmervaart grooter is dan het inlaat-profiel; de twee Rijnarmen. (De Vliet kan buiten beschouwing olijven, daar deze geen water van belang kan aanvoeren). Daar bij den ingang van de stad de Noordelijke Rijnarm breeder en dieper is dan de zuidelijke en bovendien nog versterkt wordt door de z'jl, is het noordelijk deel van Leiden (ten Noorden van de lijn Haven Galgewaler) er iets beter aan toe. Alvorens iedere gracht op zichzelf te beschouwen, is het dienstig het Volgende op te merken. Het is bekend, dat de weerstand, welke stroomend waler ondervindt (hetzij" dat het geperst of gezogen wordt) grooter is, naarmate het doorstroomingsprofiel kleiner en naarmate de vloeistof zelf pikker is (een hooger soortelijk gewicht heeft). Vergeleken bij helder rivierwater is ons grachtwater een dik sop tengevolge van opgelost en nwevend vuil etc. van allerlei herkomst. Daar nu, zooals gezegd, de alge meene ververschingsrichting van Z.-O. naar N.-W. loopt, is elke profiel- Vernauwing in het Westen, Noord-Westen of Noorden extra ongunstig. Laten wij nu nagaan hoe het ten deze gesteld is, met onze verschil lende grachten. be Oude Singel verbreedt zich naar 't Westen en heeft eene wijde Vrimondjng in 't Galgewatër; de Blailwpoortsbrug bevat behalve den doorgang voor de scheepvaart gelukkig nog drie bogen, die water door laten. De oude Singel ondervindt dus vrij spoedig eiken „trek" veroor zaakt door malen te Katwijk, hoewel de onderbouw van de Mare- en de Janvossenbrug eenlgszins belemmerend werken en de „Groote Haven- brug" rijkelijk klein is. De Langegracht is vrijwel overal gelijk breed, de vervuiling treedt daarom in hoofdzaak op bij de versmalling veroorzaakt door de steenen hoofden van de ook voor de scheepvaart veel te nauwe Langegrachts- brug in de Korte Mare. Uit een oogpunt van waterverversching zijn die bruggen de gunstigste, welke het doorstroomingsprofiel 't minst verkleinen door hun onderbouw en de kortete hoofden hebben, bijv. zeer goed is de brug bij het War monderhek over het Oegslgeesterkanaal, eveneens de Trekvaartbrug en de Warmonder brug in Leidenslecht is de Marepoortsbrug. De Lange Mare neemt deel aan de verversching vanLelden. Zij is vuil, yvanneer 't water ten Zuiden daarvan nog vuiler is en er geen „trek" is in den Ouden Singel. Echter krankt de Mare aan twee euvelen en wel: Zij is breed tegenover de Marekerk en loopt plotseling sterk taps toe juist naar de Touwersbrug, terwijl aan het andere einde 't hoofd aan de West zijde van de Hartebrug veel te ver naar voren komt en 't profiel tot op de helft vernauwt. Indien deze twee kwalen verholpen worden en daar aan is ook nog al werk, zal de Lange Mare haar plicht nog beter dan voorheen kunnen vervullen. De Oude Rijn versmalt zich naar de St. Jansbrug toe. De Nieuwe Rijn is grootendeels en vooral ter hoogte van de fontein minstens tweemaal zoo breed als de doorlaat onder de Vischbrug, hetgeen van af de fontein duidelijk is te zien. Waar bovendien in dit water weinig gebaggerd maar soms veel door motorbooten gerommeld wordt ls het veelal niet fraai. Op 't Rapenburg monden direct en indirect uit alle riolen van het ovaal begrensd door de Breestraat, Steenschuur en Rapenburg binnen' zijde, bovendien die van de buitenzijde van liet Rapenburg. Afgezien daarvan ontvangt het Rapenburg nog 't „water" van het Levendaal en de Groenhazcngracht, terwijl de Vliet slechte zeer onvoldoende verlich ting kan verschaffen, omdat deze toch reeds niet breede vaart tweemaal doorsneden wordl door de Trekviiet en de' Witte Singel en wijders door zijn kromme gedaante zelfs bij sterken Z.-W.-wind weinig tot verver sching bijdraagt. Nu is het Rapenburg ter hoogte van de Groenhazenbrug en uitmonding riool Lange Brug ongeveer driemaal zoo breed als onder de Gijselaarbank; dit nu is eene fatale vernauwing, welke de schuld draagt van de in de laatste jaren zoo verergerde toestand van bet Leven daal en het Rapenburg zelf. Hoe of bovendien 't overbrugd Kort Rapenburg op diepte gehouden wordt is een raadsel. De beide uiteinden van bet Levendaat zijn belangrijk smaller dan 't middengedeelte; 't Oostelijk uiteinde onlvangt water op een plaals waar haast nooit „trek" is (oudtijds was dc situatie hier, zooals uit kaarten blijkt, geheel anders, hoewel hoogstwaarschijnlijk ook toen minder gunstig dan in andere stadsgedeelten); 't westelijk uiteinde mondt uit op het Steenschuur, die zelf weer door eene te smalte opening met den Nieuwe Rijn in verbinding slaat en dus nooit profiteert van eenigen „trek" aldaar. Wordt de Steenschuur voor de a.s. tramaanlog ten deele overbrugd, dan zal dit waarschijnlijk weer met profielver nauwing gepaard gaan en dit dus den toestand in 't complex Levendaal- Rapenburg-Vliet-Grocnhazengracht nog penibeler maken. Voor 't Levendaal lijkt mij geen redding meer mogelijk; echter is te bedenken, dat demping ervan zeer spoedig leiden zal tot de noodzake lijkheid het Rapenburg eveneens le dempen, daar dit den onvoldoende yerdunden rioolinhoud van het Levendaal niet meer erbij zal kunnen verwerken nu het zelf al aan Overlading lijdt. Het laat zich denken, dat misschien in 't Levendaal nog eenige verbetering ware aan te brengen door beide uiteinden belangrijk te verbreeden en 't midden gedeelte smaller en vooral dieper te maken, hoewel 't eene riskante zaak blijft.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1923 | | pagina 1