Eindelijk weergevonden
Ie. 19392.
LEIDSCH DAGBLAD, Maandag 28 Mei.
Tweede Blad. Anno 1923.
i)if GNZE STAATSMACHINE.
INGEZONDEN,
FEUILLETON
Wog eens: de wijziging van begrooiingen.
.(Nadruk verboden).
I De vorige week hadden wij hel over de
Ljzigingen, die werden voorgesteld in de
Uroolingcïi van Binnenlandsche Zaken en
Wid in verband riiet de opheffing van het
geparlement van Landbouw, Nijverheid en
andel en de overbrenging van enkele onr
rdeelen van dal Departement maar de
tide bovengenoemde Ministeries,
j Onder dagteekening van 9 Mei is hei'
loorloopig Verslag over deze beide wijzi
gingsvoorstellen verschenen. Het ligt voor
|e hand, dat daarin ook punten worden aan
geroerd, die buiten de bedoelde wetsontwer
pen liggen. Immers, de oorspronkelijke be-
rooling voor L., N. en H. is, zooals wij
>eger reeds opmerkten, opgemaakt onder
ien laalsten Minister van L., N. en II.; het
i V. daarover is op 16 Nov. 1922 uitge
kocht, maar een Memorie van Antwoord is
liet verschenen wegens de verandering in
|e indeelmg der Departementen. Het
[preekt dus vanzelf, dat de leden der Twee-
Kamer nu tot den bewindsman, onder
kien Landbouw voortaan ressorteert, nog
fel eenige vragen richtten.
Wij zulten uit de beide V. V. enkele pun-
len aanstippen.
1 Een vrij algemecne opmerking was deze,
lal deze wijzigingsonlwerpen zeer laat wer
ken ingediend. In Sept. 1922 stond het al
[ast, dat het Departement van Landbouw
Lu verdwijnen; later zijn de besluiten ge
komen,'die met die opheffing verband biel-
Ban en eerst 17 April wordt een voorstel ge-
kaan om aan twee der boedelberedderaars
bevoegdheid te geven om over de h. i.
xidige gelden te beschikken, 't Wordt on-
[elwijfeld Juni eer de zaak haar beslag
>eft. De klacht over die te late indiening
js waarlijk niet ongegrond.
Ook worden in de Mem. van Toel. bij dc
fcelsontwerpen niet alle vragen beant
woord, die in het oorspronkelijke V. V. zijn
Icdaan, Dat antwoord zal dus bij de mon-
l linge behandeling gevraagd worden.
Ten opzichte van het wijzigingsvoorstel
toor Binnenlandsche Zaken
pord opgemerkt, dat niet duidelijk bleek hoe
root de bezuiniging is, die door de ophef-
van „Landbouw" was verkregen, en
let" was toch bezuiniging, die als motief
liende voor de opheffing.
Ook bij het afdeel ingsonderzoek werd de
jpmerking gemaakt, die wij de vorige week
ïdcktelijk maakten. De gelden voor de
kanstelling van een Raad-
Adviseur (waarvoor Dr. Lovink be
klemd was) zijn ingetrokken, nu doze heer
lot burgemeester van Alphen is benoemd;
pen vroeg, of de functie van Raad-Adviseur
|an zoo weinig in 's Lands belang was, dat
functionaris niet noodig is, en men
renschte te weten, welk verband er be-
Aa&t lusschen de schrapping van den be-
reffenden post en dc aanvaarding van hot
Wemeesterschap- van Dr. .Lovirik.
J Me>n vroeg of de Minister al oen beslis
sing heeft genomeD in zake regeling van
i bevoegdheid van gemeentebesturen tot
ol a s t i n g h o f f i n g van vlie
inde "winkels. De Minister var
financiën beloofde 23 November 1922 dc
pcnschen daaromtrent, aan zijn collega
>r Binnenlandsche Zaken over te bren-
i en men had er niets over vernomen.
I Nu het Departement van Landbouw is
|pgehevenaohttc men den Minister van
onlandische Zaken niet deskundig ge-
om alle 1 a n (1 b o u w t e c h d i-
ke h e onderwerpen in do Kamer
t behandelen. Eendge leden wenschten
Ikarom, dat dergelijke onderwerpen voor-
kan in de Kamer zouden worden behan-
pld cn verdedigd door een Regeerings-
mmissaris of door een ambtenaar, waar-
ei de gewijzigde Grondwet nu de gelegen-
Md geeft.
Sommige leden gaven do instel
ling van een Landbouw-
|ra a d in overweging. De Commissie VI
i den Hoogen Raad van Arbeid behan
delt alleen de sociale verhoudingen in den
todbouwvoor do ecouomisohe aangele-
Êaheden is iets anders noodig. Andere
sdon meenden, dat gebruikelijke raadple
eg van land- en tuinbouworganisatiés
loldoende zou zijn.
Sommige loden waren het niet mot den
Minister eens, dal er geen crisis
toestand in land- en tuinbouw zou
bestaan. Zij gaven foe, dat dc Regeering
maar weinig kan. doen, om de bestaande
moeilijkheden te doen eindigen of te be
perken maar zij drongen op spoed aan
bij hot beloofde onderzoek naar de moge
lijkheid van een garantieregeling bij uit
voer. Ook meenden zij, dat steun voor be
paalde takken van nijverheid door invoer-
bclemmeringen ernstige gevaren kan ople
veren voor de export-belangen van land
en tuinbouw. Men meende, dat bovendien
wol het oen on ander te
doen vielmen "zou instellingen kunnen
scheppen als de Duitsohe „Landwirt-
schaftskanuner"of men zou bijslag kun
nen. geven bij export van tuinbouwproduc
ten naar valuta-zwaklce landen men kon
gecultiveerde dotaie i ngr o ndten vorkoopen
on voor het geld ongocultivee-rde terreinen
kunnen koopen.
Nog werd gevraagd om steun aan de
s toomboot-raaa tsohap p ij en tot h et aanbren
gen van koelruimte in de stoomschepen,
clie geregeld op Amerika varen. Ook
wenseht men afschaffing van de herkeu
ring van plan-ten, zaden en aardappelen
bij invoer in Oost-Indië.
De intrekking van den post van voor
schotten ten behoeve van boerde-
r ij e n, op. woeste gronden
als bezuinigingsmaatregel achtte men ave-
reolitscho bezuiniginghet werk der stioh-
ting as blijvende werkverschaffing on oen
rem voor de verhuizing naar do stad.
Over het gebruik van het batig saldo der
voreeniging ,,G roenten-centra-
1 e" waren eenige leden niet tevreden zij
meenden, dat dit geld, althans ten deele,
moest teruggegeven wordon aan de tuin
bouwers, die het opbrachten. Anderen
aohtten dit bedenkelijk, omdat dan vele
categorieën van industrieelen in aanmer
king zouden komen voor terugontvangst
van in den crisistijd gestorte bedragen.
Maar daarentegen werd aangevoerd, dat
den tuinbouwers in uitzicht was gesteld,
dat een latere uitvoer van producten soha-
doloosstelling voor de bun opgelegde las
ten zou geven en die uitvoer blijft achter
wege.
Sommige loden maakten de opmerking,
dat naar hun meening een man van veel
zijdige ondervinding als D r. Y a n
R h ij n heel wat- meer nut zou doen, als
hij verbonden was aan don buitonland-
sohen voorlichtingsdienst dan nu hij
Rijkslandbouweonsulent is bij hot Intern#
tionaaJ-Landbouw-Instituut te Rome.
Men lcwam op tegen de vermindering
van reiskosten van de zui-
volconsulenten. Deze bezuini
ging zal ten gevolge hebben, dat deze amb
tenaren minder reizen en dus ook minder
met den landbouw in contact komen.
Over de bcteekenis en do beste vesti
gingsplaatsen van 1 a n d b o u w p r o ef-
stations werd men het niet eens.
Enkelen wilden zo verbinden aan de Land-
bouw-Hoogosoh-oolandoren meenden, dat
ze weinig geraadpleegd werden.
Ook over do R ij k s s e r u m i n r i c h-
t.i n g heersclite versohil. Men vond d-e
prijzen, waartegen het serum geleverd
word, te hoog in verband met oen snelle
serumbehandeliug. Enkelen wilden do in
richting ergens anders als to Rotterdam
hebben maar anderen betoogden, dat juist
te Rotterdam als havenplaats, de serum-
inrichting zeer op haar plaats was.
Naar aanleiding van het voorstel tot
verhooging van Hoofdstuk Xa (Arbeid)
werden ook eenige opmerkingen gemaakt.
Twijfel werd uitgesproken omtrent het
nut van de Kamers van Koop
handel. Wat die instellingen doen,
kunnen ook de groote vereenigingen op 't
gobiod van Handel en Nijverheid doen.
Het vereenigingskicsrecht heeft gefaald,
ook doordat er totaal nutteloozo voor
schriften vco-r waren gegeven. Er werd
bovendien geklaagd over allerlei lichamen,
dio tegenovr do K. v. K. een onwelwillen
de houding aannemen en ternauwernood
antwoorden op verzoeken. Enkele leden
meenden te weten, dat de K. v. K. over
zooveel geld beschikken, dat zij zich de
weoldo kunnen veroorloven van totaal
nutteloozo uitgaven te doen.
RECLAME.
6623
EEN AFDOEND MIDDEL TER
GENEZING VAN HUIDZIEKTEN
Het Middel D.D.D.
zal de huidziekte genezen, die U
het leven tot een last maakt. Die
.ondragelijke jeuken dat branden
de gevoel gaat verdwijnen. Veie
zieken, die ten einde raad waren,
zijn door D.D.D. reeds genezen.
Ook gij zult er baal bij vinden.
Flacons 4 f 2 50 (proeffheon
10-75). Geneeskrachtige D.Dlt)-
Zeep a f l.— Bij apothekers cn
drogisten: G»
Den post vanf 50.000 voor het
overbrengen, van het Bu
reau voor den Industri
eelen Eigendom e- n den Oc
trooi-raad naar de nieuwe bureau
lokalen (waarop wij do vorige week al do
aandacht vestigden) vonden enkele leden
ook veel te hoog.
"(Builen verantwoordelijkheid der Redactie).
Copie van aJ of niet geplaatste stukken
wordt niet teruggegeven.
Het Fransch geen leervak voor de
Lagere School.
Nu ook in onze stad de kwestie Fransch
of niet in de eerste zes leerjaren is aange
bonden, schijnt er opk rumor in casa te zijn
ontstaan en is het noodig de gemoederen ge
rust te stellen. Inderdaad is de kwestie-
Fransch een levensvraag en niet alleen voor
de geletterden, doch ook voor ieder ander
beschaafd mensch. Immers, onze Ilolland-
6che taal beslaat voor een heel goed deel uit
geheel Fransche, half verbasterde cn totaal
verbasterde Fransche woorden.
Geen wonder door alle middel- en nieu
were eeuwen heen heeft onze taal den in
vloed van het Fransch ondergaan. Hiermede
is nog niet gezegd, dat iedereen de vreemde
taal moet kennen, om gelukkig te zijn en
behoorlijk zijn brood te verdienen. Te veel
ijver en eenzijdigheid doen in dezen meer j
kwaad dan goed. Het Franscli blijve bijzaak
cn mag nooit .de hoofdzaak ondermijnen.
Schoolmeesters en bevoegde ouders, die uit
ervaring van vele jaren kunnen spreken,
zijn unaniem in hun oordeel over het onder
wijs in Fransch in de eerste zes leerjaren,
klassikaal gegeven, en noemen het een ge
martel en een parels voor dc zwijnen
cxcusez du pen 't is figuurlijk bedoeld j
gooien, steenen voor brood geven. Wie wel
eens een openbare les heeft bijgewoond,
moet over twee dingen verbaasd zijn ge
weest n over de beperktheid van de ge-
leeraarde stof dit is nog lang liet ergste
niet èn over de onzekerheid, waarmee dc
leerlingen zich bewogen dit is veel ern
stiger, dit doet de schaal doorslaan bin
nen die enge grenzen. Heusch het Fransch
is geen vak voor het meerendqel der kinde
ren. Zij hebben er geen interesse voor en
daarmee is het veroordeeld. Het is bet moei
lijkste van alle vakken het Fransch is
ook de moeilijkste van de moderne talen,
niet alleen om te leeren schrijven, doch ook
om to leeren spreken voor kinderen en vol
wassenen beide. En wat al lijd moest cr niet
«aan gegeven worden om er nog wat van
terecht te brengen, ten koste natuurlijk van
de eigen taal, van rekenen, natuurkennis,
aardrijkskunde van het voedzame brood
in één woord.
Het mooiste, wat de nieuwe Lager-Onder-
wijs-wet geboden heeft, is de afschaffing
van het Fransch als leervak in do eerste zes
jaren van de scholen. De machtige geste van
den wetgever was noodig om hiertoe te ko
men. Het particuliere initiatief van ouders,
school, mannen en schoolbesturen was on
machtig gebleken. Wij kennen een groote
gemeente, waar een vijftig jaren geleden
hc-t bestuur Ic kwader ure het besluit nam
bol Fransch te doen aanvangen in hot derde
leerjaar. Mcnschen, die het bespottelijke van
deze verordening aan den lijve gevoelden,
streden steeds meer er legen, met dit pooverc
gevolg, dat na veertig jaren vcchten9 dit be
gin werd verplaatst maar de vierde klasse.
Dc Hollander is conservatief op 't punt van
Franscli. De nuchtere mensch had het begin
gaarne verschoven tot het zesde leerjaar of
liever tot de eerste klasse van liet voortge
zette onderwijs. Maar wij zouden de ouders
geruststellen, liet kind, dat door welke om
standigheden dan ook geen voortgezet on
derwijs zal krijgen, heeft van enkele jaren
Fransch meer na- dan voordeel dit spreekt
voor zich zelf. Het kind, dat wel zal door-
leeren, zal aan de vreemde-taal beginnen in
het zevende leerjaar, d.i. eerste klasse van
U. L. O. of II. B. S. De onrust is het grootst
bij dc ouders van aanslaande „hoogere bur
gers".
Het M. O. gaat natuurlijk zijn eigen weg
en heeft zich nog niet aangepast, zooals het
- U. L. O., bij het lager onderwijs. Hier ligt
de groote moeilijkheid. Zoo ooit en zoo er
gens zitten we hier in den overgang. De
II. B. S. neemt de leerlingen op met verschil
lende vorderingen in 't Fransch tegenwoor
dig, variüerende van heelemaal niets lot al
aardig wat, met lusschenlrappen. Vroeger
was dit geheel anders toen liet de II B. S.
het fundament liggen door de L. S. cn nam
alleen den opbouw voor haar rekening.
De II. B. S. zal in haar eigen belang moe
ien afdalen tot de allereerste grondslagen.
Kan ze dit niet, dan is er een bloeitijd aan
gebroken voor cursussen. Zou het zoo niet
kunnen? A priori zij gezegd, dat voor verre
weg dc meeste leerlingen het U. L. 0. of
z.g.n. M. U. L. O. verreweg de voorkeur ver
dient boven het middelbaar, al gelooven de
ouders dit niet zoo aanstonds. Aldus er zij
gelegenheid aan do H. B. S. voor Fransch
twee wegen te bewandelen den eenen voor
leerlingen, dje grondslag en opbouw noodig
hebben, dan anderen vcor kinderen, die al
leen den opbouw behoeven en den grondslag
lot een gefixeerden norm gelegd hebben op
een cursus- of privaatles. Waarom zouden
de ouders van geboren intellectuals, die het
kunnen betalen, niet mogen zorgen voor be
ginselen van 't Fransch, zooals zij nu al
zorgen voor dansen, muziek, handenarbeid,
sport, machincsehrijven en nog meer mis
schien. Laten dc ouders vooral niet denken,
dat ze tegenwoordig minder waar voor hun
schoolgeld hebben dan vroeger. De- vorde
ringen in de gewone vakken zullen grooter
zijn, niet alleen uiterlijk, doch vooral in
nerlijk, niet alleen oppervlakkig, doelt ook in
de diepte, nu hel remloeslcl, dat beginselen
van het Fransch heet, uit liet leerplan ver
dwenen is.
Laten zij begrijpen, dat onze Regeering
eindelijk vastgelegd heeft, wat in België en
Builschïand b.v. al lang mode was in de
eerste zes leerjaren geen vreemde taal op
de school.
WALTER.
Een Franse kwestie.
(Vereenvoudigde schrijftaal.)
Geachte Redaklie
Ons Ingezonden" van Woensdag j.l. heeft
een drietal pro-Fransen uit hun tent gelokt.
Ze hebben natuurlik recht op een antwoord
onzerzijds, maar zullen liet billiken, dot wij
of onze spreker dit morgenavond op de ver
gadering geven. In verschillende opzichten
lijkt ons dit beter. We kunnen dan uitvoe
riger cn daardoor duidelikcr zijn, zodat alle
misverstand, hetwelk ook nu voorkomt, is
uitgesloten.
liet deed ons verder genoegen van ver
schillende zijden instemming met onze te
beleggen vergadering te vernemen. Dit is
volkomen te begrijpen. De Ouderkommis
sies van de vroegere le en 2e klasse-scholen
hebben met de hoofden dier scholen over
de kwestie gekonfereerd. De veronderstel
ling is zeker niet gewaagd, dat die IioMden
in overgrote meerderheid zo 'niet alle
voor behoud van liet Frans op de lagere
school zijn en daarom zal die Ouderkommis
sies een belichting der kwestie door een
tegenstander zeker niet onwelkom zijn. Ver-,
der is het ons bekend, dat „het Frans op de
lagere school" onderwerp van bespreking
op ouderavonden is geweest en op de agen
da s van nog te houden ouderavonden zal
worden geplaatst. En eindelik, kan binnen
kort een adres aan de Raad van Leiden
worden verwacht, waarin gevraagd wordt
met het onderwijs in het Frans tot 1926 te
mogen doorgaan.
Dit alles maakt de zaak zeer aktueel en
waar wij bovendien zo gelukkig waren, de.
bij de Leidse Ouderkommissies bekende
heer Thijssen bereid le vinden de zaak in te
leiden, daar mogen wij zeker op een volle
Nutszaal rekenen cn vertrouwen, dat het
een leerzame avond zal worden.
Namens het bestuur Afdeling
Leiden v. d. Bond van Nederl,
Onderwijzers
JAC. TJALSMA, voorzitter.
P. J. IIOOGENDAM, sekretari?4
„De Franse kwestie."
Door de ingezonden stukken over „De
Franse kwestie" voel ik mij verplicht het
volgende iets scherper naar voren le bren-.
gen dan thans geschiedde.
In de eerste plaats wensch ik vast te slel->
Ien, dat het Franscli op de zes laagste klas
sen der lagere school is afgeschaft en dat
voorloopig wel zal blijven.
Of deze afschaffing een voordeel is, is een
kwestie van de tweede orde gewórden.
Was deze afschaffing klakkeloos gebeurd,
niemand zou zich over een tegenactie ver
wonderen. Het tegendeel is echter het geval:
jaren bij jaren hebben voor- en tegenargu-.
menten de daarvoor aangewezen bladeo on
veilig gemaakt.
Aan beide zijden had men medestanders
met uilstekenden naam op onderwijsgebied.
Ten slotte hebben de argumenten voor de
instelling der Franschlooze school hel ge
wonnen.
De voorstanders dezer Franschlooze school
hebben thans gelegenheid hun beweringen
aan do praclijk te toetsen. Maar teven3 heb
ben de tegenstanders dier school den plicht
mede te werken, dat de proef eerlijk ge
schiedt. 't Is in hun belang, in het belang
hunner kinderen cn in het belang van het
onderwijs, dat in de toekomst definitief
wordt uitgemaakt wie gelijk hadden. -
Pas een zuivere ervaringsproef kan hier de
oplossing brengen.
Het onderwijs is nu eenmaal geen vak,
waar door algemeene indrukken en redenee
ring conclusies kuniien worden getrokken.
Dit vak is geen wiskunde een overdreven
verwachting van redeneeren leidt tot over
schatting van 't denken.
Hier kün en móg de proef niet klein zijn.
Zij moet zoo breed mogelijk geschieden, op-,
dat het besluit zoo dicht mogelijk de waar
heid nadert.
Pas alé na een vijftal jaren de ervaring
gesproken heeft, komt de oplossing. Dezo
oplossing groeit als de rijpe vrucht, die ons
vanzelf in de schoot valt.
Dan is er geen „Fransche kwestie" meer
en wij lachen over onze vroegere redeneer
wijsheid met haar illustraties.
Wordt deze weg bewandeld, dan leeren
enkele leerlingen misschien wat minder
Fransch, maar de kwestie is opgelost. Er
behoeft verder geen energie verspild te worg
den aan onvruchtbaar gcargumenteer.
Wil men zoo niet, dan blijven we einde
loos harrewarren.
Laten we dit voorkomen. Het kan, neen,
het móét I Ieder, die het onderwijs wil die
nen, zól medewerken om een zuivere proef
te nemen met de Franschlooze school, en de.
cursussen vermijden, die deze proef en de
oplossing in den weg slaan.
J. C. VAN SCHAIK. j
Het 40-jarig bestaan der Ambachtsschool»
Mijnheer dc Redacteur,
Met genoegen las ik in Uw Blad van j.L,
Zaterdag het bericht, dat Woensdag 6 Juni
a.s. het 40-jarig bestaan der Leidscho Am
bachtsschool, feestelijk herdacht zal 'worden
en dat dan tevens do man, die van de op
richting af Directeur is geweest, de heer.
fit hot lüngelsch van ADELINE SERGEANT.
dl)
pij had vreeselijke hoofdpijn, en voelde
beverig en duizelig. Zij had meer omo-
jtjes doorgemaakt dan zij zelf wel wist, en
was cr geheel door geschokt. Ofschoon
r oom niets meer zeide, was hij bezorgd
ver ha-ar onwel-zijn, dat hij op rekening
ehoof van onbegrijpelijke „kuren'' van
Nuwcn, di© soms 's morgens heel vroo-
flk en opgewekt waren en 's avonds sohijn-
r half dood. Om aan een zedelijke oor-
voor haar slecht uitzien te denken,
kwam niet bij. hem op. Waar kon Syd-
F-y over lobben zou hij' gezegd hebben.
K y&s natuurlijk teleurgesteld door het
I "ï'uit van haar broers; maar dat was
Ilet genoeg om haar zoo bleek, zoo ms.ger,
'totaal 'uitgeput te makcD.
I'da-n zij „MoS3 Dyke'' bereikten, raadde
I 'J haar aan, naar haar kamer te gaan cn
|V»an liggen, on hij zelf ging Rose op-
p*fn, die hij alleen in het salon vond.
I "'Vat is er met Sydney gebeurd?" bo-
Ip zij dadelijk. „Zij is op de zonderling-
Iinanier verdwenen."
d'Jy is naar boven gegaan; zij is niet
zei de heer Holden. „Stuur haar
theeall© vrouwen -hebben graag thee,
hoofdpijn hebben en als ik jtfu was,
L zou ik -haar niet lastig vallen met
zij morgenochtend niet beter
rL??.11 'k den dokter sturen, als ik jou
Rose trok haar mooie wenkbrauwen op,
en knikte toen verstandig. Zij dacht-, dat
zij heel goed wist, wat Sydney soheeldo
die een van die vervelende, tragische men-
sohen was, dio c-ie zaken niet kalm opne
men. Het was zeker die geheimzinnig'e licf-
doagesch ie d enls
„Ta zij dus met u thuis gekomen, papa?
Waar was^zTj geweest?"
,1k denk boodschappen gedaan. Zij was
bevangen door de warmte en rustte uit in
den Et;-Maarteus-speeltuin, en de jonge
Ogilvie hielp haar."
.Laurens Ogilvie!" riep Rose uit en zij
j hield op. Zij h«ad een nieuwe gedachte.
„Ik wist niet, dat zij Laurens Ogilvie
kende", zei ze.
„Ik stuurde hem met een briefje voor
haar den eersten dag van haar aankomst,"
zei de heer Holden „maar ik wist niet,
dat zij de kennismaking had voortgezet.
Je moest haar maar eens uitleggen, Rose,
dat Ogilvïo niet in een positie is, om aan
een van jo beiden vriendelijkheden to be
wijzen.
Hij wachtte niet op een antwoord on toen
Rose alleen was, lachte zij even bij zichzelf.
„Arme papa! Wat is hij argeloos 1 Maar
was het Laurens Ogilvie wel? Ik meende
zeker, dat het Philip Massingham was.
Misschien zal zij het me nu vertellen. Ik
zal naar haar toegaan."
Zij ging dus naar boven, maar vond Syd
ney zoo bleek en uitgeput, dat hoo op
pervlakkig zij ook was zij baar niet met
vragen wilde lastig vallen. Zij deed zelfs,
wat ha.ir vader gezegd had, en bracht
haar nichtje thoc, die Sydney dankbaar
aannam, en toen was bet, d«at een paar
verklarende, ofschoon misleidende, woor
den gezegd werden.
„Rose, ik wilde je zeggen. De zaak, die
je bedrieglijk npemde, is nu geheel uit. Het
is tot. een eind gekomen."
,-,Och, Sydney, arme lieveling! Wie was
het?"
„Dat wil ik je liever niet zeggen. Maar
het is nu uit."
„Uit, -omdat jij het papa wilde ycrtel-
1/nï"
„Keen, hij zal nooit terugkomen", zei
'"Sydney, en toen barstte zij zóó in tranen
uit, dat Rose grooto moeite had haar to
kalmecren en eindelijk uit de kamer ging
in groote ongerustheid.
Toen zij alleen was, schreide Sydney zich
tot kalmte. Zij probeerde niet aan tafel te
komen, maar lag een poos te bed na te
denken over de voorvallen van den dag.
Tusschen negen en tien uur zag zij, dat de
maan was opgekomen en helder scheen,
en zij clacht, dat zij wat voor liet open
raam moest gaan zitten om van de fris-
sche lucht te genieten.
Zij had nog hoofdpijn, maar niet zoo erg
rr.cer, en zij herinnerde zich, mefc edel zelf
verwijt, dat Rose clien avond alleen zou
zijo, daar de heer Holden een vergadering
in de stad moest bijwonen. Het was te
laat om haar gezelschap aan te bicden:
zij kon slechts hopen, dat Rose haar niet
erg gemist had. Maar zij wist, dat Rose
niet graag alleen was.
Zij leunde een beetje uit liet raam en
werd vaag gekalmeerd door het maanlicht
en de stilte. Haar kamer zag uit op den
tuin, en was boven do eetkamer. Toci? zij
keek en met het hoofd op het raamkozijn
rustte, werd zij zich plotseling bewust
van den kkank van stemmen. De eene was
Roses stem: zij kendo het lichte lachje,
dat dikwijls aan Roses woorden vooraf
ging. De andero van \vien was dc anci-
Tc? Was het geen welbekende stem? Was
het niet en haar hart klopte luid bij het
vermoeden was heb niet deetem van Phi
lip Massingham? Ja, da.ar kwamen dc twee
gedaanten uit het huis sluipen cn door
het maanlicht, langs het tuinpad; zij ble
ven in do schaduw staan, waar zij blijk
baar meenden, dat rij niet van liet huis uit
gezien konden worden. Sydney vumoeddc,
dat Philip gekomen was, om naar baar te
vragen, en zij werd bcos op zichzelf, dat zij
zich niet gekleed had en naar beneden whs
gegaan Misschien nam hij Rose in zijn ver
trouwen; of waarom zouden zij anders zou
ernstig samen praten? Zij wenschte, dat
zij weten kon, wat zij zeiden, maar waar
schijnlijk zou Rose het haar later wel ver
tellen. Intussohen kon zij hem in het maan
licht zien en dat was reeds geluk voor haai'.
Arme SydneyZij wachtte ademloos, tot
zij die twee donkere figuren zich weer zag
bewegen en wat verder in het maanlicht
komen. Kapitein Massingham hield zijn
hoofd gebogen en Roses gelaat was naar
het zijno opgeheven. Zij spraken ernstig,
vertrouwelijk, bijna teeder. Spraken zij
over haar?
Juist toen zij keek, zag zij Philip een van
Roscs handen in de zijne nemen en de an
dere zacht om liaar middel leggen. En Rose
schreeuwdo niet cn verzette zich ook niet
haar parelend lachje bereikte op het bries
je Sydney's ooien"zij hief haar mooie ge
richt op om gekust te worden. En Philip
kuste het. Dat was het laatste, wat Syd
ney zag. Want eon nevel daald^ over haar
zinnen en voor een oogenblik was de wo-»
rei'd leeg voor haar en toen zij bij zichzelf
kwam, lag zij op den grond in het maan
licht: c5c stommen in den tuin waren stiL
cn dc groote klok in de hall sloeg twaalf*
HOOFDSTUK XXII.
In liefde en oorlog.
„Hoe gaat het nu, Sydney? Voel je j4
beter?" zei Rose met vroolijke stem.
Zij kwam Sydney's slaapkamer binnen
drie dagen na het tooneel, waarvan Syd
ney van het raam uit getuige was gea
wcest, met lachende oogen en een onbff*
wolkt voorhoofd. Zij had haar nichtje in dio
dagen bijna niet gezien, want Sydney was
lang niet goed geweest, en had geen bea
.zoek willen hebben. Zij seheen door een
brandende koorts verteerd to worden, ver
schroeid door dorst, soms bijna onbewust
van hetgeen rondom haar gebeurde. Mis
schien was dc hitte van de zon, toen zij
naar de St.-Maartenskerk ging, to veel
voor haar geweestof misschien had zij
koude gevat, toen zij naar Rose en Philip
in het maanlicht zag: in ieder geval, zt)
was ziek, en niemand wist precies, wal»
haar scheelde.
Catherine zou het waarschijnlijk ontdekt'
hebben, als Catherine in haar kamer waa
toegelaten nmar in do eersto liopoloozo
wanhoop der jeugd weigerde Sydney ld
gelooven, dat eenige mensehclijk wezeni
haar hulp of troost kon geven; cn daar zij
wel a 1st, dat Catherine zou trachten, bei
de te brengen, had zij ernstig gevraagd,
dat juffrouw Holden niet zou worden t-oè»
gelaten, als zij kwam. r -
(W o rift vervolgflj. U
