CONCERT
Maandag 22 Januari a.s.
Ueóiitelijk drabrevk te geraken. I» boe-
yerre dit door de onlangs door den Ne-
dcilandschcn Bond ran Boekdrukkerijen
vastgestelde nieuwe tarieven kan worden
yeaJtrcgcn, kunnen B. en W. thans nog
niet met nauwkeurigheid zeggen. Blijkt
echter, dat hierdoor geen belangrijke be
sparing verkregen wprdt, dan zal noodge
drongen tot nog meerdere beperking van
het op te dragen drukwerk dienen te wor
den overgegaan.
Onder deze omstandigheden heeft het
b. i. geen zin in te gaan op het vevzo-'k van
iifct dagelijksch bestuur van het district
Leiden van de Federatie van Drukkers
patroons in Nederland, om uit den Raad
eenc commissie te benoemen, die met
adressant een regeling ontwerpt, om het
gemeentelijk drukwerk over meerdere
«irokkerijen te vcrdeelen. Daargelaten het
«onderlinge verzoek van adressant, dat
niet hun College, hetwelk dergelijke z.-vkan
voor den Raad pleegt voor to bereiden,
met adressant eeno regeling zou ontwer
pen, doch ecne commissie uit den Raad
«elf, komt liet htm voor, dat van een ver
deeling van het werk bezwaarlijk sprake
kan zijn op oen tijdstip, waarop liet nog
geheel onzeker ie, of er eigenlijk wel ved te
verdoelen valt. Indien toch tot verdere be
perking van het drukwerk, waaronder niet
begrepen is het drukken van do Ingeko
men Stukken, van dc Handelingen van den
Gemeenteraad, van het Gemeenteblad en
.van verschillende werken, dio ten behoeve
van do bedrijven worden uitgevoerd,
wordt overgegaan, dan wordt do leveran
tie tenslotte zoo gering, dat cene ver due
ling in perceclcji niet do moeite waard is.
Wij geven den Raad daarom in over
weging
4. do levering van het drukwerk voor de
gemeente gedurende het jaar 1923 weder
om ondershands op te dragen aan den heer
lüduaard IJdo, boekdrukker alhier.
Tegemoetkoming aan den pachter van
het Baggerwerk.
In ccn tot B. cn W. gericht adres, vraagt
<do heer P. van UI den, pachter van het
baggerwerk en de uitvoering van bijko
mende werkzaamheden in deze gemeente,
op grond van beweerde slechte uitkomsten
van het bedrijf, medewerking tot herzie
ning van de pacht voor het jaar 1923 of
om hem var. heb loopendc pachtcontract to
ontslaan.
B. en W. kunnen geen termen vinden om
©p het verzoek om herziening in te gaan,
zich daarbij stellende op het standpunt,
ook <Joor den Raad tot dusverre steeds in
genomen, dat het risico van oen eenmaal
aangegane overeenkomst geheel voor reke
ning van den aannemer (pachter) moet
blijven, die bij daling van exploitatie
kosten, voordeeliger veo-koop van de pro
ducten van zijn bedrijf, als anderszins,
toch zeker ook het voordeel niet met den
besteder (verpachter) zou willen declen.
Door inwilliging van een verzoek, als door
den heer van Ulden gedaaD, zou niet al
leen een gevaarlijk precedent worden ge
schapen, maar zou ook het karakter van
hot contract van aanneming of pacht ge
heel verloren gaan De pachter is ver
plicht uit te voeren, wat hij bij contract
op zich heeft genomen. Ook tegen inwilli
ging van het verzoek om ontslag van do
pachtovereenkomst, welke op 31 Decem
ber a. s. eindigt, bestaan overwegende
waren.
Dat B. en W. niettemin het adres van
V* heer van Ulden bij don Raad teir
jrake brengen, vindt zijn oorzaak in dc
omstandigheid, dat er iutusschen wel eoni-
go reden is ontstaan, om op één enkel punt
den pachter ccnigszins tegemoet to komou.
Zij doelen hier op het bedrag, dat door dc
gemeento aan den pachter moet worden
betaald voor het vervoer van allerlei stof
fen, waarvan dc gemeente zich wenscht to
ontdoen.
Op grond van het bovenstaande, en zon-
<ïor de beweringen van den heer van Uiden
over de verliezen, welke door hem op de
pacht zouden worden goleden, onvoorwaar
delijk to' acecptoeren, geven B. cn W. in
overweging te besluiten den bijslag van
f 0.22} per kub. M., welke thans boven
hot bedrag van f 0.47} per kub. M. voor
het in avt." 20 der pachtvoorwaarden ber*
doelde vervoer wordt uitbetaald, vanaf 1
Januari 1923 t-ot het eindigen van de ioo-
ponde pachtovereenkomst, to verhoogen
tot I 0.42} per kub. M.
Beschikbaarstelling van gelden voor
verbetering van bruggen.
In de vergadering van 16 October 1922
werd, op verzoek van B. cn W. aange
houden de behandeling van een voorstel
tot beschikbaarstelling van gelden voor
de verbetering van de Looiersbrug, de
Ooet-dwarsbrug en de Greinbrug met de
daarbij behoovendo ppriLten en voor de
Uityoeving van de verder door Commissa
rissen der Stedelijke Fabrieken van Gas
en Electïiciteit noodig geachte werken,
waarmede gepaard zou gaan de onttrek
king aan den openbaren dienst van een
gedeelte van do Obstdwa/rsgracht (water,
weg) cn van do Oostdwarsgracht O. Z.
Omtrent hetgeen in de gemehlo Raads
vergadering over deze zaak in het midden
js gebracht, hebben B. en W. nader hec
gevoelen van Commissarissen der Licht
fabrieken en van de Commissie van Fabri
cage ingewonnen. Met hetgeen Commissa
rissen in hun desbetreffend schrijven op
merken, kan dc Commissie van Fabricage
©n ook het College zich vereenigen, zoodat
zij hun oorspronkelijk voorstel meencn te
moeten handhaven.
UIT ONZE STAATSMACHIKE.
In do Eerste Kamer. -
(Nadruk verboden).
Hebben WÜ de vorige week Ons t'ussch'eh
do Tweede-Kamerleden bewogen en ditjes
eai datjes, enkele halt-intieme, aangefogeQ-
Leèen van hen meegedeeld, wtf willen ook
wat nader kornis maken met de tedea van
de Eerste Kamer of „den Scoaat", Let
vanoudS om zijn deftigheid haast beruchte
lichaam. Inderdaad is er een groot ver
schil tusschea beide colleges wat do samen
stelling aangaat en in de Tweede Kamer
gaat hei wat luchtiger toe daa in da Eerste.
Misschien is het nog een rest van da lucht
hartige vrooüjkheid, die in da vergaderzaal
der Tweede Kamer eens dea toon aaigaf,
toen zij de danszaal was van het stadhou
derlijk verblijf.
Er zijn allerlei omstandigheden,- die op!
do Eerst9 Kamer dien stempel van min cf
meer ouderwotscho deftigheid drukken. Er
zal wel wat historie en traditie ia schuilen
uit de dagea, toon de leden van liet lichaam
ender Willem I nog dcor den Koning wer
den aangewezen, of toen later de geld
aristocratie aan do samenstelling niet vreemd
was, of toen behalve de hoogstaangeslage
nen aHesn nog verkiesbaar waren zij, die
zekere voorname betrekkingen of waardig
heden hekleed hadden. Langzamcrharal gaat
er iets van de deftigheid verforen, sedert
oo1- heel gewone stervelingen lid van da
Eerste Kamer kunnen worden; en het is
to voorzien, dat, als eenmaal het beginsel
van evenredige vertegenwoordiging op dit
hocge college wordt toegepast, er weer iets
meer zal verloren gaan yan het statige,
dat dit lichaam kenmerkte.
Ongeveer ecu dozijn van de laden Is nog
dragers van e;n naam, die uit twoe of
meer doelen bestaat; nirt dat hoste dozijn
behoort we! is waar tof den adel, maar een
tweedeelige naam is ook zonder adellijken
titel iets, dat een zeker cachet geeft aan
den drager.
Do gemiddelde leeftijd van de leien is
hcoger dan in do Tweede Kamer; extra
jongo broekjo3, zcools de heer Oud met
zijn 36 jaar, vindt men er piet, en heb
zou ons niet verwonderen, als de Benjamin
van den Senaat, do heer Slingonberg, die
nog maar even do 40 gepasseerd is (geb.
21 Oct 1881), zich er eigenlijk nog mis
plaatst achtte, als een colbertje te midden
van rokken. Was er in de Tweede Kamer
maar één, die de 70 gepasseerd is, iu
de Eèrste Kamer zijn er verscheidene en
do oudste, do heer yan der Does de Wil-
lebois, is reeds 80. Op Jiem volgen nog
Van den Bargh (van 1845); Van Voorst
tot Voorst (van 1846); L. IV. do Vries
(van 1849); Gilisseo (van 1850); Smeengo,
Verhejjen en De Waal Malefjit (van 1852).
In 't geheel zijn er maar 9 Jedea, die da
50 nog niet bereikt hebben.
Ook in de maatschappelijke positie van
de leden, hun werkkring buiten de Kamer,
lieerscht verschil met de Tweede Kamer.
Niettegenstaande het lidmaatschap van den
Senaat heel wat minder beslag ep den
persoon en de werkkracht van de leden
legt zijn er, van wier tegenwoordige titel
weinig meer staat aangeteekend dan dat
zij deze of gene ridderorde hebben pnt-
vangen of zekere eereposten bskteeden. (Wij
komen hierop nader terug).
Aan den mesr bezadigden leeftijd van
do leden is het waarschijnlijk ook* toe te
schrijven, dat zoo weinig loden een lang
lidmaatschap van het hooge college heb
ben doorleefd. Ook in anciënniteit is heb
oudste lid, de hoer Van dor Dpes da
iWillebois; hij hoeft, zitting sedert 1898,
dus nog niet ten volle 2-5 jaar. Op hem
volgt de heer Franssen (met dubbele s),
die in 1904 zijn iutredo deed. Verscheidene)
leden hebben echter voor langer of korter
tpd deed uitgemaakt van de Tweede Ka
mer, n.l. Van Baston Batenburg, Haaze-
voet, Idenburg, Janssen, Mende'a, Smeeage,
L, W. do Vries, S. de Vries,- De Waai
Malefjjt en Van Wassenaer van Catwijck.
Voor sommigen van dezen was het lid
maatschap zoo i.ts als een troostprijs bij
niet-herkiering voor do Tweede Kamer.
iZooals bekend mag worden verondersteld,
heeft 1922 heel wat verandering gebracht
in do samenstelling der Eerste Kamer; niet
minder dan 22 nieuwe leden kwamen bin
nen, waarvan één, de heer Westerdijk, reeds
vroeger lid was. Het laat zich aanzien,
dat ra 1923 oenige van do tegenwoordigo
Jcdo) zullen verdwijnen.
Een vijftal leden zijn of waron hooglee
raar, n.l. Anema, Van den Bergh, Diepen
horst, Van Embdcn en Slotemaker de Bruijne.
Behalve een 10-tal burgemeesters- on oud-
fcru «meesters (Van dc« Bergh, Van den
Does do Willebois, De Gijselaar, Van Loon,
Schönfeld, Sijtsmn, De Vlugt, L. W. do
Vriee, Do WaalMalefijt cn Westerdjjk)
zijn er eenige wethouders van groote ge
meenten cn eenige oad-Gedeputoordao.
Do ambtenaarswereld is vrij sterk ver
tegenwoordigd; vooral dienstdoende of gewe
zen rechterlijke ambtenaren zijn er véle;
in 't geheel schijnen er 11 onder do cate-
gfrio ambtenaren en oud-ambtenaren te moe-
tel) worden gerekend, dat is 22 proc.
Met handed en nijverheid staan of ston
den m volband: Arntz, Blomjous, Croles,
Dobbetauuia, Douwes, Fransen (met één s),
Van der Lande, Van Loon, Do yiugt, Wi-
baut, terwijl Beelaerts van Bloklaud voor
dea handel werd opgeleid en Haazevoet
ooi spronkelijk diamantbewerker was. Deze
leatste is het oenige lid, dat, hoewel niet
re< htstreeks, uit den werkmansstand voort
kwam.
Als oud-militairen hebben zitting' Iden
burg, Van Voorst tot Voorst en Van Was
senaer van Catwijck, die luitenanteter-zee
2de klasse was. Van dezen is Idenburg
degene, die op de meest verschillende wij
zen met bestuursaangelegenheden ju aanra
king kwam, n.l. als officier van het Indi
sche leger, ais lid der Tweede Kamer, als
Gouverneur van Suriname, als Gouv.-Gen.
van Ned.-Indië, als Minister. Ook De Waal
MaJofjjt cn S. do Vries wares) minister.
Do Landbouw is vertegenwoordigd door
Sijtsma en Westerdjjk. In financieel® zaken
waren of zijn werkzaam: Gilissen, Da Gij
selaar cn Van Loon als bankier, Van der
Does do Willebois als Directeur van eeo
verzekeringsbedrijf, De Veer als Directeur
van een Hypotheekbank en Haazevoet als
Directeur der Nederiandsche Spaarverzeke-
ring voor Katholieken. Als nog in functie
zijnd notaris staat Haffmans alleen. Frans-
scn (met dubbete s) en Slotemaker da
Bruine waren predikant. Is in de Tweede
Kamer, zooals wrj de vorigs wsók «rsaerk-
tea, het onder wijs-element sterk vertegen
woordigd in de Eerste' Kamer is all «en het
etnigo vrouwelijke lid, mevr. PothuisSmit
bi; het onderwijs werkzaam geweest; of dat
cok met mr. S. do Vi>£3 öai, deo oud-
Minister van Financiën, oud-wethouder van
Amsterdam, hot geval was, is ons niet ha
kend; wei werd hij aanvankelijk voor ouder
wijzer opgeleid en behaalde hij de hoofd
akte waartoe tweejarige werkzaamheid
als onderwijzer -noodig was, maar waarmee
men het soms niet al te nauw nam ook
was hij een poos schoolopziener en niet
onmogelijk zijn deze bemoeiingen met het
onderwijs niet vreemd geweest aan zijn
functie van Wethouder van Onderwijs te
Amsterdam, wat hij was voordat hij zich als
financieelo specialiteit ontpopte of opwierp.
In de Eerste Kamer wordt uit den aard
der zaak minder gesproken dan in de an
dere Kamer; ten deele reeds daarom, dat
het ro.-ht van amendement, waarnaar som-
migo leden zoo vurig verlangen, tot nog
too aau dat lichaam onthoudoa is en da
Eerste Kamer dus een haar aangeboden
wetsontwerp in zijn .geheel heeft te -aan
vaarden of te verwerpen. Toch wordt ook
deze Kamer spraakzamer, sedert de po
litiek er vaster voet heeft verkregen eo
do eischen voor hot lidmaatschap vermin
derd zijn. Dat zal denkelijk nog wel erger
worden, wanneer ouzo Eerste Kamer naar
een ander verkiezingsstelsel wordt samen
gesteld. Een wetsontwerp, dat beoogt rege
len te stellen voor de verkiezing van do
leden der Eerste Kamer, zal - spoedig de
Staten-Generaal bereiken.
Wij mogen niet op do gebeurtenissen,
en toestanden vooruitloopeu en zullen ooi
nu ons van beschouwingen over de goede
en do kwade zijdo van do gewijzigde samen
stelling onthouden. Maar dit mogen wij
toch we! zeggen, dat hoogstwaarschijnlijk
do Eerste Kamer in hot vervolg sterken
neg dan tot nog too aan politiek zal doen;
meer 2a! gelijken op eeo andere uitgave
van do Tweado Kamer on minder zal vol
doen aan de verwachting, dia men koes
terde bjj haar instelling, n-L dab zij ©en
rem zou kunnen zijn tegen overhaaste ïif
te ver doorgedreven besluiten van haar
zuster, do Tweede Kamer. Daarmee is ech
ter niet gezegd, dat de Eerste Kamer tot
nog toe aan ons idcoaï beantwoordde.
RECLAME.
„DE STEM DES VOLKS" - LEiDEH
in de GROOTE STABSZAA1L
met medewerking van BRAM v. d. STAP, Bas
en het Muziekgezelschap 3yB®BETTE".
Aanvang 8 uur. - Opening der Zaal 7 uur.
Bew. v. Toegang &0.S5 (Stcd. Bel. inbegr.)
Zie verder aanplakbiljetten.
1767
Uit het mswj bezette 3 and.
IV
(Van onzen oigöi ooraxfc/p-onjdcaft).
Boahum, 15 Januari.
tETül is 's mfdidags inuiin 1 uur als ik me oiii-
•djcüijk teil sdhrijv<si netroeg en iereras, maar dai
komt pas in -de tweod© plaats, om tc ©nihijte®,
waarvoor tot mu toe nog gocni lijd is geweest.
Hedonook'te.nd vuoog word nJ. in Bocfcum al
vorfcetd: de Fraasebe bezeroliDgsti'Oopen zijn op
weg naar bier, oavutorie, pantserauto's en al
■vrat er zoo moea- bij behoort, kunnen eik oogca-
blik do stad boze tit en, er was dus geen oogen-
•bhik meer to TOi'üawxn,
Van Hömtrop al izon d©- oprnarsali uitgaan;
het w-aa hier giaUorajvcfrid ook al bdkend, dat
daar veel troepen _eameog<»lrc»kl:«n waron, dus
was ook niet veel -anders te verwachten. Heden
ochtend vroeg al waren do stunten vol van
oaiouwogicrigon. Voor bet bureau raai <1« Bochu-
mer Arozeigér vonlrougen dc mensohen zich om
do laatssto beodohiton to lézen en op het lang
werpige plein, waar zoowol dit bureau als het
Raadhuis en ho* Postkantoor liggen en waar dc
lange rechte weg naar Hömtrop ook op uit-komt,
«tonden drommen van wachtenden in "NVcste-
lijko riahting to kijken, veunwasr hal onheil
moest kom eau
Naar Honitrop rijdemtde, kwam ük halwrwege
bij Engoisberg do voorposten <1ct Frahschcn al
tegen: twoe pajitecr-auto'6, waar dreigend do
monden -der onolvnurkancncnen uitstaken^ een
auto mot officieren, enkele vrach1 wagons met
Fransohe soldaten, allen «waar gewapend, mot
«toimheimcn op, alles alsof hot ton strijde ging
in plaats van naar eern - ongewapende stad waar
edocfiits buTg«ns zijn, dio niet den minsten weer
stand kunnen bi9don.
Terugkeoroiude van Engelsbcrg, waar de voor
posten vcorlöGpig halt hielden, bdeeiWe ik een
plechtig oogoablik: hoi ral ongeveer 11 uur zijn
geweest, toen van alle omliggende fabrieken en
dat is een geweldig aanrtal, de fluiten cn'eire-
nen bcgonaien to gillen, vanv alle kerken vain
Boehum do Mokken begonnen te hidden, alsof zo
to zarnen, op het oogoniblik dat do beizctving van
Borihum door de av-oiweldigeniife Fransehen nog
maar can zaak van lioogEteos con uur kon zijn,
nog oen laaiste woord van protest van een weear-
looze in vrede lovende bevolking wilden deen
hooren.
Een halfuur lang daarop stcaid aBes stil,
winkels sloten, de tramwagens stonden in de
straten cn de arboidors Tan de fabrieken kwa
men met honderden, ja duizenden, de straten
op en togen als een lango zwijgende stoet van
mensoltcn dio roeien niets togen liun overwel
digers, die met kanonnen cn macMnegoworen
in aantocht zijn, te kunnen deen.
Ook de scholen liepen leeg, kleine jongens
met öookontasschon. op den rug, kleine meiskes
mot vlechtjes om d'r hoofd gebonden, alles trok
do straat op, evenals de arbeiders naar do Es-
sener Allee, waar de bezettingstroepen ver
wacht werden.
Hot was geen vroolijk gezicht dio drommen
van mannen, vrouwen on kinderen daar langs
den weg opgesteld, als Yeriegenwooidagors van
oen lrongerlvdemd voJk, ~r~ Y
Naar Beahu» fevtrfgeMtzd, bad ik het g4-
luk ep :t Ra»dhaas den trber-Burgerraeiaka:
Gresctf ie sjnien le krijgen. Teen ik in zijn ver
trek binnen geleid werd, maakte deze man,
naar ik schat een 60 jaar oud, met zijn zilver
witte haren on haard, zijn hcog voorhoofd en
fijn gezicht een buitengewoon waariligc-n in
druk op me.
„Het Würde und Ruhe", zoo zeide hij, zullen
we ons lot dragen. In Bochum, waar reeds
grooto woningnood is, moet nu nog een groot
aantal F rans ch on gehuisvest worden; hoc al die
menschen onderdak gebracht zullen moeten
worden, is nóg niet te begrijpen en tot op het
cogonblik is dat voor het BcoSuineche gemeen
tebestuur neg een raadsel. De Fransche over
heid, die zekerVweet in welke moc-ilijko" omstan
digheden de Duitschy steden reeds verkeeren,
heeft ook niet dé mmsle voorkomendheid be
toond. Tot op een halfuur, misschien slechts
een kwartier voor ds bezetting, is nog niet het
min site bericht ingekomen op hooveel bezettings
troepen gerekend kan worden. Ras waaneer de
troepen er zijn, komen de Fransche officieren en
eischen voor denzelfdcn dag voor hun man-
schappcn zooveel, of zooveel gobouwen op. Ad-
dus de burgeanccstor Graff.
Voor onlusten scheen bij geen vrees te heb
ban. Van -de zijde van het gemeentebestuur was
alles gedaan oii dc bevolking rustig te houden,
was van te voren reods gewaarschuwd om kalm
te blijven, wat ook de Franschen doen mochten;
hel zou do ©enige wijze zijn, om deze oneex door
de Fxansohen het Duitsolve volk aangedaan,
ruim v-icr jaron na het beëindigen van den oor
log to beantwoorden.
ïlissdhksn tien minuten na mijn gesprek met
burgomoe&lor Graff, nadat ik ondertussóhen de
stad nog oven doorgdocpeaijwas, verschenen op
liet ploin voor het raadhuis de eerste Fransche
pantserauto's, eerst enkele, dan steeds meer, een
heole rij, die zich verdeden cm de stad door to
rijden en zioh aan de bevolking te toonen.
Meer -auto's komen aan, adomloozo stilte
boorsoM op hot plein, dan de oorsto afdeeling
cavalerie allen ziraar bewapend, helmen op,,
patixxmitassdhcn gevuld. Uit groote lastwagens
slappen soldaten, zo stellen zich in oen rij op.
do bajonetten worden op de geweren gezet ©n
onder bevel van een officier stelt een gedeelte
zich voor het raadhuis op en komt er een
schildwacht voor d© toegangsdeur daarvan, ter
wijl hol andore gcdleoite het post- en telegraaf
kantoor bCBCt.
Steeds meor ruiterij komt aan, terwijl aan
de kanion vau het lange plein reads honderden
menschen samengepakt staan, dae hei 6©houw-
spol gadeel aan. Het is ©cn spaimerud oogenblik,
bot hc^hi dea* ïKxzeiUng; zal alles gcéd gaan, o!
zal straks, als dc Fransche sokLaleu met hulp
van de talrijke „griiuo Polizei'-mannen, de
utonscheii aohlcruit daijvon, hei \OTzet aan
breken!
Er heersfibt spanning bij ile eerst zoo rustige
bovpKriaig, ais maar éón van dc toeschouwers
een steen opneemt om naar da Fransohen to
gooien, dan zal dat" voorbookl door honderden
govolgd woaxlcn. Je voelt het, je ziet het aan do
dreigende gezichten; het is alsof de menigte
op buskruit staat, één vmik, dio den boel in
vuur zot, en hot is mis.
Maar gelukkig gaat alles goed. Gewe5dig©
hoeveelheden ruiterij komen steeds aan, zo kou
don voor hot Raadhuis stil, zwenken dan en
gaan hij afdeelingen van misschien vijftig man,
do zijstratcai in. Na dé cavalerie komt nu ook
dc artillerie, lichto en zware. Dan weer pant
ser-auto's, inaehinogeweerafdcelingcn, wielrij
ders, wocsr ruiterij, voetvolk in vrachtwagens,
alios ia oen ndet ophoudende lange rij. steeds
voor!) ijsch ui v ond.
Een auto komt aangeroden cn houdt voor het
Raadhuis sli'l. Er zitten ©enige hoog© militairen
in, dc soaildivraoM gaat in de houding staan, do
militairen, vier ia getal, gaan het stadhuis bin
nen om den burgemeester hun komst mede te
dcelen. Na een half uua*tjo verschijnen zo wecx
om in hun auto tc stappen.
Boöhum is nu officieel bezet.
Als ik dit alles in een restaurant, niet ver
van hot Raadhuis zit neer tc schrijven, trekt
nog onophoudelijk oen paar uur nadat do eerote
bezol'lipgstroopen vcrscheiwrn zijn, ruiterij, ka
nonnen, tailrijko pantserauto's, Roode Kniiswa-
gcois, con heek) logertroin, voorbij, als vort rok
ken ze naar het slagveld. Waarschijnlijk trekt
een gcutecltc weer verder in de richting van
Dortmund, dat nu ook wel spoedig Fransoh
zal zijn.
Was dezo gewelddaad tegenover een weer-
loozo hcvcllwüig niet zoo treurig, het gelic-el zou
een bdaobeijjko vortooniing zijn. Die geweldige
lioovecfiheid geschut, cavalerie, al die géhelmdo
niannan in hun lichtblauwe uniformen, die een
woerkxxze gebod ocitwapende landstreek bin
nentrokken waar do inwoners hun eigen levens
onderhoud ternauwernood kunnen betalenI
Arm DuitsoMand, m&t angst ziet ieder hier
nu de foekomM tegemoet. En niet «ouder reden.
Hon zal-het aüoopen? B.
i^Dê Hïtësbi *n Bochum. 1
y, J
B(x;hum, 16 Januai-'t
rAfg men steen in een kippenhok
gooit, dan vliegen xille kipgxan verschxikt
0;S schreeuwen, kakelen, rennen door el
kaar en komen daarna weer tot rusfc. Gcoifc
hij eiken volgözidon steen dien mm 'in het
vliegeat de kippen weer op en kakelen,
maar iets minder daa de eerst© keer. En
hij eiken volgenden steen dien mea in het
hok gooit, kakelen en vliegen de verschrikte
"kip-pen weer iets minder.
Zoo gaat het inheb Roergebied ook.
Bij de eerste besotting©© was alles in rep
en roer; steeds verder werd bezet tot nu
gisterear Bochum da nog enkele andere
kleine plaatsen aan de beurt gekomen zijn.
Do bevolking loopt samen, de bladen stamt
er vol van en over een paar dagen is liet
hier alweer zooals het nu jn Essen is.
Alleen met dit verschil: de kippen in hun
kippenhok zullen met de keien die er in
gegooid werden, niet slaags geraken, maar
voor de Duit-schers en do Rranschen be
staat die mogelijkheid wel.
iZoo gisteren de intocht der Fransche
troepen in Bochum, waarover ik gister
middag reeds schreef. Van ongeveer 11
iuur tot 4 uur in den namiddag trokkea
de Franschen de stad binnen in een langen,
stoot, zonder ophouden: pantserauto's, muil
dieren met machinegeweren beladen, cava-
fei'io, infanterie, zed Is .van gasmaskers voor-
fciea. fcfcar ik gekat bi het-geheef eea 9
a 10.ÖU9 man. Hiervan hc?ft verreweg het'
giootsi© gedeelte de stad weer verlale^
en is naar plaatsen tusschen Bochum e.t
Dortiiiiand opgemarcheerd, zoo lat we -heden'
of morgen ds bezetting van laatstgenoem
de stad ook verwachten kunnen. Slechts
'één regiment is hier achter gebleven.
Eet ^Bochum yangisteren was dat van
de vorige dagen niet jneer, zoo kahn als
de bevolking "eerst was, zoo opgewonden'
was ze nrt. Steeds grooter werd de men-
schenmenigte die toestroomde om hot Fran-
scho leger voorbij te zien trekkea, men
verdrong zich om vooraan te kom^i, het
leek of do onrust steeds grooter werd.'
Dicht brj het Raadhuis zag ik gistereri
een Franseh officier van zijn paard vallen,;
doordat het dier op het gladde asfalt uit
gleed. Bij de toeschouwende menigte, ging
geschreeuw, een gebrul op. De grür.a
Poli zei snelde toe, duwde de mtaisclien. ach-j
teruit en wist ze in bedwang te houden,]
terwijl de officier weer opstond en een
nieuw paard kreeg. Het gevallen dier, dat
zijn poot had gebróken, bleef liggen en'
werd naar dea kant getrokken, waar het j
door do measckeö werd gestreeld ert opj
zijn rug geklopt Voor het verongelukte!
paard waren ze vriendelijker dan voor den'
gevallen ruiter. Het was een van'dio oogen-»
blikken, die een geprikkelde, wosd-mdo ben
vclking tot do meest cnveraatwoordelijko
daden kan brengen.
Ook na afloop van clen doortocht ©n de)
bezetting van enkele openbare gebouwonj
en het gebouw van het Benzol1 Verband
blfeef de drukt© in de straten.- geweldig. Men1
voelde de behoefte om samen te z^jn, om
samen te spreken, om aan zijn gevoelens
op onverschillig wat voor wijzev uiting t©
gevctn. Het middelpunt werd het plein voor
liet Raadhuis en het postkantoor, waar- de
menscheaunenigte van alle kanten heen
stroomde.
Hot werd rtff uur, zes uur, aan naar Huis
gaan werd niet gedacht, integendeel, steeds
voller werden de straten. Op het fcreede*
voetpad voer dei ingang van het Raad
huis stond do Fraascho wacht, de bajoneti
op het geweer, op de straat daarvoor hield
politie te paard den weg vri^ voor het!
verkeer.
Tegen deo avond kwam er beweging in
de menschcaunenigte, enkelen zetten plotse-
ling de „Wacht am Rhekb" in, waarop ollö
aauwezigeai, alsof het van te voren afgo*
sproken was, invielen. Het was eea ocgerw
blik dat 2e!fs op een onzalig toeschouwer
0031 geweldigen 'jndruk maakte; eon ach!
door eeo gewapende overmacht bedreigd
voelend volk, zich één voelend, dat door
liet zingen van vaderlandslievende liederen
aan z$n opgekropte gevoelens lucht geeft*.
Na de „Wacht am Rheïn" volg dea meer
lied-eren. „Deutschland, Deutschland über,
alles", „Siegreich wollen wier Frankreichi
schlagen", eaa, onverschillig wat, als er
maar gezongen kon worden. Dan vormden!
zich lango optochten en trok het volk,
schreeuwende-zin gen de de .straten door om:
togen de Fraasc-hen t© betoogon. Van andere»
zijdo hoorde men ft© International1© zingen^;
aan dea voet van eon standbeeld stood een
-spreker en sprak met sehi'eeuweinde stem,'
de menschcn toe*. Wat hij zei ging in heti
gejoel van de menigte verloren. Maar dat
hinderde niel Na de lang onderdrukt© £jpaja--
ni'flg van de laatst© dagen, die, nu de be-^
zetting er was, in eons was opgeheven^
wilde mén zich uiten, zingen, schreeuwen,-
betoogen.
Tot in don nacht heeft dat voortgeduurd,-
gelukkig zonder ernstige botsingen met de
bezeitinggpostea. Slechts werd in een van
de straten door de Franschen eea 17-jarigo.
jongen doe-dg©schoten en eeu ander zwaar
gowond Daar Duitsche politie spoedig ter,
plaatse was .om de woedende menjgt© uite
ccn to drijven, heeft dit voorval tot nu
ge<ii cimstigo gevolgen gehad.
Hedenmorgen waren op aü© aanplakzui
len <n op vele hoeken van do straten dq
beleende papieren aangeplakt di© in Essea
ook roods verschenen zijn: ©en bekendma
king vao de Fransche overheid, waarin;
wordt allo wapens bij- haar in te
toveren, eea waarschuwing om geen anti-
Franse!io Ifiederen to zingen, daar dit als
een vijandelijkheid beschouwd zal worden;
eai ook een bekendmaking van Duitsche.
zijde, waarin de Fransche overheid van
schending van het Verdrag van Versailles
beschuldigd wordt
Do measckeö, naar hun werk gaand©,
lezen dit alles en gaan weer verder, maan
in hen blijft een wrok tegen hun over-
wokligers, een wrok die steads tooneemtl
Zoolang de Fransche troepen voortgaan
met bezetten* van ^©den en stadjes, di©
hier als aan elkaar gebouwd liggen, zal
er niets gebeuren. Me» schrikt er even vaa
op, di© of die stad weer bezet, maar I>i
©r zich bij nogr. Er is toch ertots tegen eeni
zwaar gewapend leger t9 doen.
Maar als d© bezetting voltooid is, wat
dan?
Dan kullen waarschijnlijk, ©venals ia hot
overigo bezette gebied d© prijzen der tor
vemsmiddetoo, die voor do inwoners toclii
reeds het uiterst© bereikt hebben, gaaöj
stijgen, daar de Franscko soldaten alles
opkoopea. Als do Franscha overheid zichi
bovendion met het beheer van de mijnen
zal gaan inlaten, misschien met geweld,
dan kunnen er verwikkelingen ontstaan,;
waarvan nu nog nists te zeggen is.
Dan kan, zoo denkt mea hier algemeen,
in het Roergebied, waar communisten, so-
siniiste®, nationaal voelenden, oadanks allo
velschillen, to him optreden tegenover de
Franschen hand in hand zullen gaan, de
bom losbarsten.
Hot kan nog lang duren, de mogelijkheid
kan ook uitbleven, maar ook plotseling
voor do dour staan.
Alles is hier vaag en onzokcr en nie
mand kan zeggen hoe deze geschiedenis
af zal loopen. B.
VRASENBüBBiEK.
'J. v. H.s lo I». Is het wellicht efedhte ©e^
vonnooü-ett, vlat de man verdronken is? Bonoe-
miryr yan een voogd kan aog gecóbaedén.
