BRIEVEN UIT WËENEN.
KUNST EN LETTEREN.
LAND-EN TUINBOUW V
SPREEKCEL,
VRAGENRUBRIEK.
zjjn, had zelf® geen Haarlemmer
r <acbt- H. D. V. S. schijnt al zeer zwak
ca zal dit jaar wel geen ernstigen con-
q1 zjjD. Het bowlen was zwak, waardoor
fTyr 201 runs wist te behalen. H. D. V. S.
'ook in het batten niet sterk en sloeg
Y 09 jUas bij elkaar. Ze moeht dus nog
ingaan, wat tot. resultaat had, dat haar
Jal au 7G werd. R. W. won dus met in-
Vt5 cn 36 runs.
1 In Den Haag liceft het tusseiian H. C. C.
J y o. 0. danig gespannen. Het zag er eerst
T uit, dat V. O. C. een onverwachte zege
behalen, maar op het laatst wist H. C. C.
,jo 2e innings nog voor te komen. Op een
minuten na werd de geheele. speeltijd
nikt. V. O. C. begon met 91 runs te ma-
Pit totaal leek makkelijk te bereiken
jw H. C. O., maar East c.s. bowlden zoo
I <d, dat H. C. C. -voor 70 runs aan den kant
K, D. Kessler stuurde V. O. C. nogmaals in,
Ifjsrliij de Rotterdammers het tot 142 runs
H- O. O. stond toen voor de zware
Lak 161 runs te maken. Dit gelukte haar zoo
Ljar voor het verlies van 6 wickets. Toen de
Leltijd verstreken was, was het totaal 170
|pn& H. C. C. won dus met 4 wickets,
y. V. V. liet het tegen Haarlem in de Ie
«lings er leelijk bij zitten. Het Haarlem
Bowlen was doodelij'k, waardoor V. V. V. vooir
l^raDS aan de kant zat. Haarlem sloeg daar-
lip 168 runs bij elkaar. Haarlem probeerde
|p}g een derde punt te behalen, maar nu vor-
V. V. V. beter. Toen er 119 runs voor
Ipt verlies van 6 wickets op het scorfrigbord
Isnen, werd gestaakt en won Haarlem met
|116 runs.
In de 2e klasse B. behaalde A. C. C. we or
Lo innings-overwinning. R. W. II behaalde
Ijet bescheiden totaal van 26 runs. A. C. C.
[jatte ook al niet keurig en bereikte 83 runs.
[Dit'bleek zelfs voldoende voor een igroote in-
jjngB-iölverwinning, want A. C. G. wist de
Haarlemmers voor slechts 15 runs uit te
I gooien. A. C. C. won dua met innings en
42 runs.
H. C. C. II en V. R. A. II speelden slechts
[xder een inning®. H. C. O. II behaalde pre-
eies de 200 runs en V. R. A. II net dè 100.
H. C. C. II won met 99 runs.
Albion eti Vleermuizen speelden een span-
Kt.de partij. Ook bier verloor de partij;
op de ^erste innings voorstond. Albion
laakte eerst 91 runs. Vleermuizen beanfc-
I woord de dit met 80 runs. Albion werd du3
eens' ingestuurd, waarop 96 runs ge-
Imaakt werden. Het gelukte de Vleermui-
kd bet benoodigde aantal runs (108) voor
bet verlies van 4 wickets te maken. Toen
ja 115 runs had werd geëindigd. De Bus-
tmiDiers wonnen 'dus met 6 wjekets.
P. W* verraste ons door het sterke Hilv.
0. C. te slaan. De Enschedeëers sloegen
124 runs) bij elkaar, waarna de club van v.
Boeven voer 76 rurtë aan de kant zat. P. W.
wou dus met 48 runs.
Id de 3e klasse behaalde Ajax een mak
kelijke overwinning op Phoenix, daarbij
Phoenix in ^e 2e innings' voor een record
score uitgooiend. (Wij verwijzen naar het
verslag.)
V.O.G. II had met het zwakke II.D.V.S-
U weinig moeite. Zelf maakte ze 218 runs).
H.D.VJ3. bereikte het totaaL van 54 runs'.
In de follow-cm presteerde ze Qcg minder
en was) 27 runs haar totaal. V.O.C. II won
dus) met innings en 137 runs.
AjaxPhoenix.
Ajax speelde haar eersten thuiswedstrijd
onder wat meer belangstelling dan verle
den jaar, maar de opkomst was toch in ver
gelijking met voetbal en andere sporten ge
ring. Intusschen hebben de spelers daar al
kei weinig last van gehad, daar zij hoofd
zakelijk voor eigen genoegen speelden. Deze
wedstrijd werd echter nog een merkwaar
dige, want de Phoenix-score in de 2e in-
tiiuga mag zeker wel oen record-score in
in de laagte genoemd worden. Door het
uitstekende bowlen zaten de Pboenix-men-
Echen voor 6 runs aan den kant. Wrj herin
neren ons dat Ajax nog eens een elftal on
der de 10 runs uitgooide, n.1. in 1912, toen
Olympia in een kampioenswedstrijd 7 runs
tcccrde.
Daar Ajax de toss verloor, werd ze de or
Phoenix het eerst naar de wickets gestuurd.
Het wicket was zeer slow, waardoor de
«Tste batsmen zich allesbehalve zeker op de
mat gevoelden. Schilthuizea qn Janssen
openden om 10.45 voer Ajax. Óp een totaal
van 15 runs kan Janssen al voor 10 runs
verdwijnen. Een 6-tal runs later 3laat v. d.
Hey ook al een bal in handen vaa den bow
ler en kan retireerea. Wempe slaat, een 4
eu verdwijnt op dezeJie manier als zijn voor
gangers. Rico gaat l.b.w, zoodat 4 wickets
neer zrjn voor nog geen 30 runs. De Ruyt9r
houdt Schilthuizen eanigen tijd gezelschap
maar op 47 wordt eerstgenoemde met een
lull pitch genomen. Tien runs later moet
Roem verdwijnen, waarna Gier een tijdlang
ttand houdt. Als er 71 runs zrjn, wordt
Schilthuizen eindelijk voor 35 runs gevan
gen. De staart rosrfc zich echter nog flink.
Cler maakt 7 runs, Wamsleker 16, Helveit
7, terwijl Clark met 10 not out bleef. Met
4 extra's werd het totaal 110 runs. Van de
Phoenix-bowlers had Bode Prell het meest
ftcces. Hg nam 642. Verder hadden nog
Eucces Kal ff met 337 en K. v. Dael met
1—27.
Na de lunch trok Phoenix naar de wickets.
Haar innings' is gauw verteld.
Het bowlen van Rice en Wempe was' zoo
zuiver, dat de batsmen zich geen oogen-
Wik veilig gevoelden. De eerste twee bats-
men verdwijnen voor 0. Kalff houdt een
tijdje stand cm kan dan retourneeren voor 11
mms Door 7 rutó van K. v. Dael wordt
het 6—23, waarna d3 overigen batsmen voor
6 verdwijnen en het totaal met 2 extra's'
JJP 23 runs blijft staan. Phoenix krijgt dus
de IoUow-oil Het resultaat is neg droevi
ger. Het bowlen van Rice is doodelijk, ter-
Wempe door het houden van een goede
engte scoren voorkomt Doordat een spe-
er van Phoenix vertrokken was; batten er
ffiaar 10 mensthem. Van 20 werd het 54
ea daarop 84. De laatste man sloeg nog
waarna hij gebowld werd. In een
auuur tijd zat- dus Phoenix voor 6 runs
JJ\deu kant. Kalff had 2 not oub. K. v.
a°l 1 en H. Everard 2. De rest allemaal 0.
De bowlingcrjferö resp. in le en 2e in-
nitgs waren: Riee 76 en 75. Wemj>e
315 en 21. Ajax woo dus met innings
en 81 runi
ATHLETIEK.
V. en L. in Duitscbland.
De Haagsclie A tb le t iek vereenigi ng „V. en
LA nam gisteren, aldus „Do Crt." deel aan
de a thletiek-wedstrijden te Munster. Het re
sultaat was
100 M. 1. Houben (lO'/e see.) 2. Heyne-
man. In het ntunmer verspringen was ïïeyne-
man no. 3. Onze landgenoot Toe Water plaat
ste zich in het nummer hoogspringen tweede
met 1.70 M.
De 400 M. estafette was voor „V. en L." in
44J/a sec., Evenals de andere estafette in 2 m.
6 sec.
Ncderlaiidsche kampioenschappen.
Door de vereeniging O. D. I. te Rotterdam
zijn gisteren nationale athletiek-wedisfcrijden
gchomden, waaraan ecnige Nederlandsohe
kampioenschappen waren verbondeln. Het re
sultaat daarvan was
Kogc-lstooten, kampioenschap van Neder
land 1. B. van Hcmert (D. F. C.) Dordrecht,
12 M. 217* (Ned. record van 12.20 M. ten name
van Levinsson te Leiden word dus geslagen)
2. J. Bieldenman (A. A. C.) Zutfen, 11 M.
037a 3. A. v. d. Meer (Zeevaai t) Helder
10 M. 03lh.
Touwtrekkeh kampioenschap v. Nederland
1. Achilles, Arnhem 2. Thor, Doesburg 3.
Sandow, Delft. (Achilles, die het vorig jaar
het kampioenschap kwijt raakte, heeft het
dus weer herwonnen.)
Hardloopen 5000 M. Kampioenschap van
Nederland 1. J. Sccgers (A. V. A. C.) A'daro,
1G min. 517e sec.2. G. J. v. <L Wel (V. E. L.)
Den Haag, 17 m. 6 sec.3. C. L. Brouwer, (D.
O. S.), R'dam, 17 m. 87s sec. 4. C. Krol (Zwa
luwen), Den Haa.g. (Aangezien de eisoh voor
het kampioenschap gesteld is op 16 min. 50
secc., kon hot kampioenschap etvenals vorig
jaar niet toegekend worden).
GYMNASTIEK.
Excelsior jubileert.
Eigenlijk is bovenstaand opschrift niet'
heelemaal juist, want wel is waar bestaat
onze bekende Leidsche gymnastiek- en
scherm vereeniging „Excelsior" in deze
maand de datum is feitelijk: 13. Juni
twintig jaar, maar het officieele feest, met
daaraan verbonden wedstrijden, enz., moet
nog komen. Daarvoor zal men geduld moe
ten hebben tot de maand October.
Op aandrang van verschillende leden had
het bestuur evenwel toegestemd in het hou
den van een feestavond in rpeer besloten
kring, en wel op Zaterdag, j.l. in de Graan»-
beurs). Buiten lokte heb weer, na den ver-
frisschenden regen, waardoor de dorstende
natuur als met tooverslagi was veranderd,
tot een wandeling, en bijgevolg zou de op
komst, naar wij meendennever
mind, toen wij tegen negen ,uur de zaal
binnenkwamen, was deze reeds bijna geheel
bezet. De goede stemming, die trouwens
heel den avond geen moment heeft 'ontbra
ken, was reeds toen al aanwezig. De aardige
aankleeding van de zaal met de vele drape
rieën langs de wanden, de fleurige linten
aan de lampen, en eenige keurige bloembou-
quetten werkten daartoe zeker niot weinig
mee.
j Het officieele gedoe (excusez le motent
brak ditmaal, en 't was) er te gezelliger om.
Na den opmarsch en een magnifieken
c-peningsstand, kwam voorzitter Galjaard
aan het woord, die de aanwezigon, in 't
bijzonder de verschillende afgevaardigden
van andere vereenigingen en commission,
welkom heette, en uiteenzette, gelijk wrj
hiervoor al gedaan hebben, hoe men tot het
houden van dit feestje was gekomen. Heef
in 't kort vertelde spr. iets van „Excelsior?',
gedurende de afgeloopen twintig jaar, en gaf
vervolgen?) uitdrukking aan .den wensch dat
dit feestje een waardigen inzet mocht zrjn
voor de grocte feesten in October.
De voorzitter kan tevreden zijn. De aan
wezigen hebben zich uitstekend yemaakfc,
ondanks het feit, dat het programma zeer
eenvoudig was samengesteld. Of misschien
juist daardoor? Het succes van den avond
is geweest.de grabbelton; riet enkel
voor de kleineren, doch evenzeer vcor de
volwassenen, 't Werd een waro belegering
van de zaagselton en voorzitter Galjaard
heeft er menig benauwd1 oogenblikje docr
gekregen. De resultaten van het grabbel-
experiment waren als gewoonlijk allerdwaast»
Rammelaars, ratels, pijpen, armbanden, enz.,
werden op de meest onmogelijke en lach^
wekkende manier verdeeld! Waarmede dus
het beoogde doel was bereikt.
Interessant was heb nummer; „ruitje sprin
gen", waarbij velen den snoeksprong zeer
handig wisten uit te buiten. De vrije- en or-
deoofeningen waren niet onberispelijk, maar
naar wij vernamen, pas ingestudeerd, zoodat
verbetering nog heel good mogelijk is.
Het „blaastrappen" had natuurlijk het
bekende succes.
Na de pauze werden de voorzitter, secre
taris en penningmeester als Oprichters en
bestuursleden, die vatiaf de oprichting zit
ting hadden in het bestuur, toegesproken
door den heer P. Zaalberg. Ieder, werd een
stoffelijk blijk van waardeering aangeboden
en wel aan den heer M. Galjaard een eiken
houten boekenkast, aan den heer J. Plu een
eikenhouten kapstok met daarbij beboerende
gobelin en aan deü heer J. J. Kettenis1 een
prachtige stoel. De voorzitter bedankte den
heer Zaalberg, voor de hem toegespreken
woorden en dankte ook namens zijn medebe
stuurders de leden voor deze hulde.
Een bal odder leiding van den heer P.
Mazurel, besloot den feestavond.
WIELRENNEN. AA
Van do baan te Rijswijk,
De uitslagen luiden-
Wedstrijd voor amateurs over 1200 meter
3 ronden
lo serie 1. W. F. Huct 131/g sec.2. A.
Kuys2e seriel. P. Leene 137a sec.2. H.
v. Duin 3e serie 1. Jhr. Bosch v. Draken-
steyn 13Vs sec.2. A. Leeno. 4e serie 1. Joh.
WiHelms A'dam 127a sec.2. H. y. Dort.
5e serie1. A. Krijgsman 14 sec.2. Nic.
de Br uil. 6e serie 1. Swift 147a sec.2. Vleg-
liaar.
Horkansingsrit voor de tweeden1. Nic. de
Bruin 15 sec.2. Vleghaar.
1e Demi finale over 1200 meter 1. P. Leene
15 sec.2. Joh. WiBems.
2e Demi finale 1. Jhr. Boscli v. Draken-
6te,yn 127a sec.2. Hnet.
Finaio 1. Joh. Willem® 137? sec- 2. Huet
1 lengte 3. Jhr. Bosch v. Drakensteyn 4.
P. Leene.
Wedstrijd met motorgangmaking over 20
KM. le manche 1. Saldow (Wcttich), tijd 15
min 437a eec. 2. L. v. d. JStuyft (Sauge) 10
meter3. Snoek (Dc Roos) 350 meter 4. Sa-
wall (Meinheldt) 14 ronden plus 200 meter
5. Sütcr (Andréc), gevallen.
2e manche ovejr 30 K.M. 1. SaldCw, tijd 24
min. 23 sec.; 2. Snoek SO nieter; 3. v. d.
Stuyft H/a ronde 4. Sa wall 17 ronden plus
380 meter.
3o manche over 50 K.M., 125 roèiden 1. v.
de Stuyft, tijd 39 min. 212/a sec. 2. Saldow
3 ronden plus 375 meter aohtcr 3. Sawull, 10
jonden plus 350 motor 4. Snoek 12 ronden
plus 370 meter5. Van Schepen, vele ronden.
DUIVENSPORT.
„Dc Snel vlieger'.
Wedvlucht met postduiven, gebotuden door
de vereen. „Do Snelvliegcr", op 11 Juni 1922.
Losplaats Corbeil, afstand) 420 K.M. Aan
komst als volgt
1 Arnoldoi&sen (Qe^it^ecst) 4 u. 24 mib. &cc.
2 Fuelifi 4 u. 25 min. 7 sec.
3 Vliegentliart 4 u. 39 min. 30 sec.
4 Wil lebrund 4 u. 41 min. 15 sec.
5 Rijnaarts 4 u. 43 min. 45 sec.
6 Walraven 4 u. 47 min. 51 sec.
7 Fuohs 4 u. 49 min. 24 scc.
8 Fudhs 4 u. 50 min. 14 sec.
HENGELEN.
Do Leidsdhe Hengolaarsvereenigiug „Hengel-
sport'' behaalde gisteren in den nationalen hen-
g&lwedstrijd te We esp, don tweodon prijs, n.l.
eon züvoren lauwertak, terwijl enkele leden dier
Vereeniging een persoiieolen prijs wisten te ver
overen.
(Nadruk vcrbodcu).
Weenou, 31 Mei 1922.
Eenige dagen geleden speelden kinderen
aan cfcti oever van de Wien een riviertje,
dat voot zijn uitmonding in den Donau door
de* staidi loopt teen zij in het water een bun
onbekend dier van tamelijke grootte bespeur
den. Zij wierpen met steenen ernaar en een
kleine jongen had zich daarbij dicht aan den
waterkant geposteerd. Hot geheimzinnige,
bcbvjfidig zwemmende dier had zich aan de
tamelijk ongevaarlijke steenworpen der kin-
dc-Tcn gemakkelijk kunnen onttrekken, deed
dit echter niet, zwom veeleer naar den oever,
klom aan land en ging o>p den knaap los, die
alleen door een snelle vlucht "het. gevaar in
het been gebeten te wbndcn kon ontloopcta.
Volwassenen, die kwamen'toeloopen, sloegen
toen het vechtlustige dier dood: Het was een
volwassen mannelijke bisarnrat, die van het
hoofd tot aan het staarteindc 60 c.M. lang
was. Menigeen, die dit bericht in de courant
las en zijn zoologische kennis uit zijn school
jaren nog had bijgehouden, zal uitgeroepen
hebben ,bisaimiratten zijn cr toch in Europa
niet Indien hij dien uitroep in 1905 had
gedaan, don zou hij gelijk gehad hebben. In
1906 helaas niet meer.
Do bisarnrat hoort in dd Vereenigde Staten
cri in Canada thuis, waar zij haar woningen
in de oevers der rivieren en meren graaft.
Dezo webringen bestaan uit een slaapbol en
vele vertakte gangen, dikwijls van verschei
dene meters lengte, welke naar twee uitgan
gen leiden, waarvan -steeds de cene boven, de
andere onder den waterspiegel ligt. Het dier
bezit een prachtig, zeer kostbaar vel en er
wordt dr-uk jacht o-p gemaakt, want de pel-
Z3Dindustrie is steeds een willige afneemrier
van dte bij de dames zoozeer geliefde bisam-
rvcllen. De bisarnrat heeft in haar vadierland
nevens de pelsjagers nog andere gevaarlijke
vijanden roofzoogdieren en vooral roofvo
gels, die haar met succes naar het leven staan.
Zij vermeerdert aioh daarom niet, de hoeveel
heid ging veeleer, voor zoover geccfastateerd
kon worden, zeer achteruit. Tot het jaar 1905
was d)us alilee goed in onde.
In het jaar 1906 evenwel kwam een voret
Collored*>-Mansfeldi op het ongelukkige denk
beeld, van een reis uit Amerika 5 paren der
hiwsamrat, dus 10 exemplaren, naar Europa
ïv-ode te brengen en deze in een vijver van
zijn landgoed Dabris bij Praag in Boheme te
water t© laten. Hij verheugde zich blijkbaar
op de jacht op bisamratien cn dacht met deh
verkoop van de kostbare vellen rijke winst
te maken. Het liep helaas anders af Den
dieren behaagde het leven in het nieuwe va
derland zoozeer, clat zij zich met groote snel
heid vermenigvuldiigjden, want do in Europa
voorkomende kleine roofzoogdieren als mar
ter en wezel, konden hun niet gevaarlijk woa*-
dcfci en ook die groote roofvogels, die het -wa
gen sterke en weerbare dieren aan te vallen,
komen in Europa niet zooveel voor, om als
verdedigers der rat in aanmerking te kewnen.
Dc jacht door mensohen evenwel kon de uit
breiding der dieren niet beletten, ja ternau
wernood tegenhouden. Bovendien o ironie
van het noodlotbleek spoedig, dat deze
jacht, afgezien vafe' het zuivere jachtgenot,
een hoogst onvruchtbaar beginnen was. Want
dc bisarnrat ten hebben in Europa tengevolge
van het andere klimaat of van do veranderde
vceding den kostbaren pels verloren en het
vel van een bij ons buitgemaakte bisarnrat
is elven slecht te gebruiken en waardeloos als
dat van eeh gewone waterrat.
De jagers lieten dan ook spoedig dit wild met
rust en de bisarnrat kon nu ongehinderd en
door geen vijanden lastig gevallen baar zege
tocht tot verovering van Europa aanvaarden.
Zij verbreidt zich met groote standvastigheid
naar alle richtingen en reeds in bet jaar 1914
werd haar aantal alleen in Zuid-Bohemo op
meer dan 2 millioen geschat. Reeds twee jaar
later werden haar de grenzen van het toen
malig koninkrijk Boheme te eng en haar op
treden werd in 1916 in Moravië, Beieren en
Saksen gemeld. In 1920 komt zij reeds in Opper-
Oostenrijk en in de omgeving van St. PÖlten
dus een uur sporens van Weenen verwijderd
voor, in het vorige jaar werd zij reeds in de
omgeving der stad waargenomen en eenige da
gen geleden heeft een vermetele voorpost, een
door het leger tot het opsporen van nieuwe
woongebieden voor uitgezonden verkenner, zijn
stoutheid aan den oever der Wien met zijn dood
geboet Maar op dio eerste zullen anderen vol
gen en .als men ook deze dooden zal, zullen er
nieuwe komen en steeds nieuwe, tot het hun
golukkeu zal vasten voet te krijgen, totdat de
bisarnrat ook Weenen ol althans do oevers van
zijn wateren en bet net van zijn onderaardacho
kanalen veroverd zal hebben.
Nu zou de bisarnrat, ofschoon zij in haar on-
getemden rooflust ook dc vischrijksie wateren
in korten tijd uitplundort, geen al te onaange
name gast zijn, als zij alleen vechtlustig en
vraatzick was. Zij bezit echter een andere eigen
schap, dio haar in massa optreden, zooals dit
thans in Europa geschiedt, bovenal schadelijk,
ja in vele gevallen gevaarlijk maakt. Door haar
woningbouw, dien zij, zooals ik boven zeide, als
wijdvertakte holen cn gangen aanlegt, worden
dc oavors, de dammen en dijken van stroomende
en slaande wateren, wanneer talrijke dieren op
treden, ondergraven en zoodanig doorzeefd, dat
gevaar van instorting ol doorbraak intreedt. In
Boheme moesten in dc laatste jaren talrijke wa
terbouw weihen afgebroken en met groote kosten
opgebouwd worden, omdat zij door de bisam
ratien totaal ondermijnd waren en op het punt
van instorten stonden. In ecnige gevallen werd
dc vernieling niet bijtijds bespeurd en er ont
stonden dijkbreuken, waarvan de gevolgen nood
•lottig waren.
Dc bisarnrat heeft zich in den tijd van 1906
1922 van Praag naar Weenen uitgebreid, hcoit
dus in con tijdruimte van 1G jaar- een traject
van ongeveer 300 K.M. afgelegd. Zij zal dus,
daar Praag van Amsterdam in do luchtlijn
800 K.M. verwijderd is, ongeveer in het jaar
194S in Nederland zijn.
Nederland, het land der kanalen en grach
ten, het land van dijken en dammen, zal
voor de bisarnrat een ideaal verblijf zijn,
het dier zal echter juist in Nederland bij
zonder onaangenaam cn gevaarlijk worden.
Het is juist; niemand kan in de toekomst
zien. liet is toch mogelijk, dat de uitbrei
ding om de een of andere reden plotseling
ophoudt, dat een epidemie de dieren deci
meert, dat hun levenskracht, die tot slechts
10 oxcmplaren teruggaat, uitgeput raakt en
Nederland nooit een in vrijheid levende bi
sarmat ziet. Maar waarschijnlijk is dat niet
Het te Weenen gedoode mannetje, dat aan
den oever sprong cn een knaap aanviel, ziet
er niet als een decadent uit, maar eer als
een gewelddadig cn van de zege bewust ver
overaar en ik acht het helaas waarschijn
lijk, dat mijn boven opgemaakte rekening
ongeveer klopt. Men bedenke evenwel, wat
er geschiedt, wanneer het meest uitgebreide
kunstigste en dichtste net van waterbouw-
werken, dat op dc wereld beslaat, wanneer
de dijken en dammen van Nederland, door
de bisarnrat ondermijnd cn vernield worden
Het geheele land zou bedreigd zijD. Maar
ook als het gevaar niet zoo dreigend blijkt,
wanneer slechts enkele daminen doorknaagd
slechts'af en toe eens een dijk ondermijnd,
een oevcrglooiing vol holen gemaakt wordt
hoeveel arbeid, hoeveel geld zal er be
steed moeten worden, om ook deze slechts
lokale beschadigingen te herstellen.
Nog is het tij cl het gevaar te voorkomen.
Nog heeft de bisarnrat zich van Praag naar
het Noordwesten eerst 300 K.M. ver uit
gebreid en staat nu ongeveer in de buurt
van Erfurt. Nog heeft zij een verren weg
nog heeft zij 500 K.M. tot naar Nederland!
Ik geloof dat het mogelijk moet zijn, door
middel van een internationale overeenkomst
de stelselmatige, en meedoogcnlooze bestrij
ding van de bisarnrat in te leiden; dat het
mogelijk moet zijn de geldmiddelen bijen
te brengen, noodig om geschikte verdelgings
methodes te zoeken en deze dan op groot
scheepsche en krachtige wijze, van een
uniform gezichtspunt geleid, toe te passen.
Ik geloof, dat groote schade verhinderd
kon worden, als het gelukt de bisarnrat,
deze gevaarlijke klant, bijtijds meester te
worden.
In cllc geval toont het geschetste geval,
hoe voorzichtig men moet zijn met het in
burgeren van buitenlandsche dieren en plan
ten in streken, waarin zij niet vroeger voor
kwamen. Men doe der natuur geen geweld
aan. Fauna en flora van bepaalde gebieden
niet onder den invloed van menschen staan
de, hebben zich in milioencn jaren gevormd
en ontwikkeld en de bereikte evenwichts
toestand, waarin zich aUe deelen aanvullen,
waarin tegen elke werking een tegenwer
king staat, waarin geen deel te sterk kan
worden, omdat elke druk een tegendruk
veroorzaakt, mag niet straffeloos vernield
worden door willekeurige bijvoeging van
iets nieuws aan het afgesloten beeld. Men
late de natuur, die zooveel wijzer en voor
zichtiger is dan wij menschen, ongestoord
regeeren
Veranderingen van da uitbreidingsgebie
den van dieren en planten, die op natuurlijke
organisch bepaalde wijze plaats hebben,
brengen in de meest zeldzame gevallen
ÊChada Eerst als de mensch ingrgpt, ge
schiedt dikwijls een ongeluk. Een typisch
voorbeeld hiervoor is onze welbekende
musch. Het is slechte geinig bekend, dat
deze drieste en proletarische, maan goe
dige en onschadelijke vogel, dien men zich
uit de omgeving van onze huizen ea uit de
etraten van onze steden niet kan wegdenken,
uit het verre Azië afkomstig is en eerst
voor ongeveer 100 jaar bij oas geïmmi
greerd is: Goethe beeft eerst op zijn ouden
dag musschen gekeud. Zij hebben zich hier
aan de levensgewoonten der menschen han
dig aangepast en zijn ondanks hun groot
aantal betrekkelijk onschadelijk gebleven,
omdat h® uitbreiding over Europia „dcor
de natuur gewild" was. Eerst t'oeö de mensch
de musch naar Amerika overbracht, waar
heen zij door zelfstandigen trek nocit had
kunnen komen, ontwikkelde zij zich daar-
gindJ tot een gevaarlijken vogel, die plan
tages en akkers verwoestte en alle mid
delen bestreden moet worden-
letó dergelijke gebeurde, toen me*&ch4f
het konijn, dat bij ons slechte in zekbaatf
gevallen schadelijk wordt, naar AnstralHf
brachten, welks fauna geen dieren heftig j
die het gevaarlijk konden worden, waai M
dus' tot een verschrikkelijke plaag we»4
onmetelijke schade aanrichtte.
Men doe der natuur geen gewold iwtol
Zij heeft de meerle, die niet al te lang gtfet-,
"den toog oen van de schuwste wondvogsflH
waÉ, meer vertrouwend gemaakt cn Saa»
in de tuinen van onze grootste en drukstfl
oteden gezonden, waar zg ons reeds op de(
eerste zoele avonden met haar welluidend ge
zang, dat naar mijn moening nog veel schoe
ner is dan dat van den nachtegaal, de le&tft'
inzingt. Misschien zou ook deze vogel, dio
bovendien wellicht door zgn leven in dfl
fetad? een cholerisch en zenuwachtig tosof-
perament bezit, in een vreemd land oveigd-
plant, waarin nog geen meerloa zijn, tot eeix
vernielenden vogel kunnen worden 1 De bi-y
samrat is een waarschuwend voorbeeld Metf
doe der natuur geen geweld aan!
Pr. E.
NIEUWE UITGAVEN.
■Tff'
Een zeer groot telegram kwam bij ons
binnen, een van het secretariaat lor Jaar
beurs te Utrecht, luidende: „Aan de Jn^
dustrie-Nederland Utrecht, zevende Jaar
beurs 49 Sept. Huurprijs monsterkamer*
aanzienlijk verlaagd."
't Geheel is een reclame-biljet in tele
gram-kleur en stijl gehouden. Een aardig
ideo en 't biljet zal het wel doen.
Dc verlaging van den huurprijs zal zekér
een aangename tijding zijnl t.
Vraag: Ik heb een bak met Geraniums,
welke verleden jaar reusachtige bladereni
vormden, terwijl de bloemen tegea hot oit-»
komen verdroogden. Ik heb al eens gegierd,
maar niets hielp. Ook nu zijn do bloemen
niets beter. Wat is bierbij te doonï
J. C. C. IA
Antwoord: Zeer waarschijnlijk hebb^il
de planten in een zeer voedzaam grond-
mengsel gestaan in den bak; vandaal da
groote bladeren. De bloem blijft dan ach*»
terwege of komt niet tot haar recht. Doof^
te gieren maakte u bet nog minder. Houd
dc planten aan den drogen kant, geel za
veel zon. snijd enkele zijtakken weg. zoo
dat alles niet te dicht staat. De bladgroel
zal dan gestuit worden en dit bevordert
het bloeien. U hadt de planten beter irt1
den pot kunnen laten.
Vraag: Wij hebben een groote plant»
waarvan ik hier eenige stukjes bi) doe*
De plant verliest da laatste weken do takjes
van 'de armen; het lijkt of zij verdroog!»
Wat moeten wij hiermee doen?
A V. te II
Antwoord: Uw plant is in de period*
van hervatting van den groei en zal gti*
brek aan het noodige voedsel hebben. Laat
haar eens verpotten en zet haar in da
scnaduw buiten, met den' pot in den grondt
lederen dag water geven en met een gie»
ter oversproeien. Er zullen zich dan nieuwa
takjes vormen.
J. S.
Vragen op Tuinbouwgebied aan do Ra
dactie onder motto „Tuinbouw".
Pinkstcrdrukte en vervoer.
Do heer J. Hariand zegt, 'dat „Een oo-ggef
ttfigo" in de Spreekcel van 8 diezer een ern
stige en onverdiende besohuldjginjg naar
hoofden van de resp. ouders sliiugort. ZoinJen
iaie ouders nu werkelijk zoo weinig veiian^
woordelijkheids ge voel bezitten, dat zjj Kun
kindëren moedwillig aan .gevaar zemelen blootp
stellen Op grond van opgedane eitvftfifligeiil
kan hij dit beslist tegenspreken.
Ook zijnerzijds -wordt nooit iets onbeproefd
gelaten ter wille vtwi de veiligheid en liét?*''
gemak der door hem tc vervoeren bozoekcün
van Katwijk. Op de bewuste zoldereebuit weid
den de kleineren in het midden, de grooterciI
er omheen geplaatst. Voor toezioht wver do;
kleineren bevonden zich aan boord <fc®ei zoK
dersobuat zes man personeel, w.o. ervaren
schippers. Hij smaakte het genoegoD, bq aan
komst te Katwijk, een levredenheidribetuiging,
van een der reizigers te ontvangcD, speciaal
over de goede indeeling en hot rustige, tactt -
volle optreden van de aan boord zijndJo schip
pers.
Hij noodigt „ooggetuige" uit, op een diwi
hem to bepalen dag, zijn schepen te kometf
bezichtigen en met zijn kennis dei scheep4?
vaart en veiligheidsbogrippen aah te toouen,
wat aan de veiligheid en botrouwbaairtheiid
ontbreekt. Alle door hom te geven aanwijzin
gen, welke kunnen leiden tot nog grooter vei
ligheid en gemak, zullen worden uitgevoerd.
De zich reeds aan boord bevindende reddihge-
midldelen bleven tot 'dusver ongebruikt.
E., te li Wend u tot de lsta afdee-
ling van het Departement van Justitie, te
's-Gravenhage. Daar kan men u ook inlichi.
tingen geven omtrent kosten. e
J. K., te L'. Zij kan geen schadever
goeding eischon. Het eenige, wat zij doen
kan, is, niet meer komen werken.
N. v. d. E-, te Li. De eigenaar heeft
het recht, indien de wortels der hoornen
op zijn er£ doorschieten, die zelf weg te
hakken; met zjjni goedvinden kont u het
ook doen. De rieten schutting zult u mogen
plaatsen, maar weer moet de eigenaar het
goed vinden. Als u iet8 gaat bouwen, is
het altijd goed u eerst om inlichtingen te
wenden tot de bouwpolitïe.
