vragenrubriek
BETTE UITVOER1MQ BILLIJKE PBIJZEB
SPECIAL INGERICHT HOUR GRCOTE GPLAGEH
V. „LEXDSCH
D
llllll
LEIDSCH DAGBLAD, Woensdag 31 Mei.
Derde BiacJ. Anno 1922
GEMENGD nieuws.
UIT DE rijnstreek.
Geneeskundige Brieven.
VARIA.
'jLLJ
JS091.
verband met het gunstige
I opening van de baden der
hTopil Zeebad Scheven:ngen, welke op
ii was bepaald, reeds op Zaterdag
schieden. i 1
jnciscanen, die tot d e b e-
Iien behooren, zullen in Den Haag
2wie invoeren „op termijn" te gaan,
u de noodzakelijke levensbehoeften
Jhuizcn der menschen te bedelen. Het
r wel vreemd aan, daar deze paters
Haag, evenals in vele andere steden,
Amsterdam, Haarlem, Delft, Rottcr-
mooie en veelal rijke parochies
[staking in de Rotterdamse he
opgeheven. in de bespreking tus-
de Scheepvaart-Vereeniging en den
kc Bond van Transportarbeiders,
het bestuur van de werkgeversor
tie meegedeeld, dat het over de grie-
er havenarbeiders niet kon onder
en, zoolang de staking voortduurt,
werd, dat in de toepassing van de
regeling van den arbeidstijd vele
zijn gemaakt, die met kracht dienen
orden0 tegengegaan. Overigens ver-
Ie het bestuur van de Scheepvaart-
jo-ing zich bereid na afloop van het
over de grieven te spreken en.
na te gaan, of een overeenstemr
zou kunnen worden verkregen, die
c, bevrediging voor de arbeiders zou
Deze toezegging kon echter al
and worden gedaan, indien da' sta-
.r.edig zou worden beëindigd,
den tuin van den Doel© is gisteren een
dering van stakende havenarbeiders
'en.
algemeene stemmen op één na nam
~k bezochte vergadering ten slotte
advies aan, om Woensdagochtend het
te hervatten.
voorzitter zeide nog, dat allen zich
voorbereiden, op den komenden
die ernstig zijn zal.
p 18 tot 30 April liepen 31
trawlers te IJ mui-den binnen met
taal aanvoer van 6800 aentner versche
en van 1 tot 15 Mei kwamen er 44 met
namenlijken aanvoer van 8000 zentnetr.
iblijkt gedurende den laatsten tijd: her-
dat Duitedhe trawlers zieih aan
elarjj schuldig maken. De activiteit
de Duitsche schepen in het Hollandsche
beteek an t voor ide Hollandsohc visschers
jgroote vermindering voor hun aanvoer.
et ingang va>n 1 Juni a.s. v i n-
I de volgende naamswijzigingen plaats
"on Soesterberg wordt Soestduinen. Stop-
la GTf-cnekanschoddjk N.C.S. wordt Groe-
Oost. Stopplaats Groenokansóhedijk
wondt Grocnekan West.
ijt Eist wordt gemeld:
3 een lust, om te zien hoe de vmicih tr
ig in de boomgaarden en tuinen zieh ont
ken gaat. Na den voorspoedigen en over
igen bloed van do vruchtboomcn was dat
sens wel te verwachten, maar de budten-
ivertrouwt het pas, wanneer hij het zelf
oretn ziet. Peren en pruimen vooral blij-
jeenaeer ruimen oogst te beloven. De ker-
•nigaarden geven het vertrouwen, dat
dit jaar eens een rijk kersenjaar zal
ÜIL
k de roode bessen zijn vrij goed geladen.
de kruisbessen en zwarte bessen loopcn
"niogen uiteen. Perzik en abrikoos laten
,5 tal van kleine vruchten zien.
aardbeien blijken op vele plaatsen gelo
te hebben, minder van nachtvorsten dan
van droogte, waardoor vele planten niet
volle ontwikkeling zijn gekamoh of stier-
De appelenbloei is voor de latere soor-
l niet geëindigd, maar de vroegere va
ten hebben zach ruim kunnen zetten cn
een ruim beschot verwachten.
bij elkaar genomen kan de hoop ge-
3'ond worden, dat dit jaar een overvloedig
tjaar zal zijn.
"?€n de prijzen dootr de omstandighe3<=ói
if zijn, het beschot zal toch een beduidende
•engst opleveren.
'is afgezien van feestbetoon
Bergen-op-Zoom in October naar aan-
"g ran het feit, dat het dan driehon-
jaren zal geleden zijn, dat Prins
&its aldaar zijn intocht hield na het
aan van den aanval der Spaansche troe-
onder Spinola.
a e e n langdurig en moei 1 ij k
,:0S tussohen werkgevers, arbeiders, het
stakingsbureau, enz., waarbij de secretaris
van de Kamer van Arbeid te Hoogeveen zija
be middeling verleende, is bet mogen geluk-
ktn de staking in de Venen te beëindigen.
Bij deze staking, die de gemeentel Hooge-
veen, Westorbork, Oostcrhessclen. Dalen en
Coevordert omvatte, waren ongeveer 450 ar
beiders betrokken.
Het volhardende doorzetten van den bemid
delaar, waardoor partijen tot elkaar zijn ge
bracht, zal zeer gewaardeerd worden.
Nu is er althans gelegenheid om van dit
veenseizoen nog iets te an'aken.
G,TeL")
ALPHEN. Veilingbericht Coöp. Tuin-
bouwTeilingsvereeniging „Alphen a. d. Rijn
en Omstreken". Prijzen: Spinazie 0.10 tot
f2.70; postelein f6.10 tot ƒ9.60; zuring
f4 tot f5,alles per 100 K.G.; radgs
f0.30 tot f2; rabarber fl.60 tot f4 60;
raapstelen fl.60 tot fl.80; pein £20 tot
f24, alles per 100 bos; sla f5.30 tot f9.60,
2de soort f2.30 tot f,3.50; komkommer
f27; bloemkool 1ste soort f23 tot f32,
2de soort f14 tot £32, 3de soort f7 tot
f 15; eieren f7, alles per 100 stuks; aard
beien f65 tot f81 per 100 pond.
Opgave van personen, die zich te
Leiden hebben gevestigd.
G. HoogendamGerrits, Verl. Oester-
straat 51. M. Jongeneel, Driftstraat 40a.
Corns, van den Heuvel, Julianastraat 58.
C. M. J. Aquina, winkeljnffr., Visch-
markt 910. A. W. C. de Nie, Haarl.-
straat 11. A. J. Bleeker, Morsohstraat 58.
J. St. Timmermans, Oude-Rrjn 164.
A. Rovers, slagersknecht, Wade-Rijn 100.
W. Eggink en gez., scheik. ing., Warmon-
derweg 5. M. E. M. Rbjjn, Religieuze, St.-
Elisabeth-Gesticht. Ckr. van der Stok,
id. id. J. P. A. Voogt, id. id. J. W.
van Strieo, kok, Breestr. 84. ƒ7. Imsande,
dienstbode, Breestr. 158. *M. M. Goo-
vaerts, modiste, Dijkkenhof 1. H. D. M.
van Ommen en vr., Kaiserstraat 36. B.
Struve, dienstbode, Oegstgeesterlaan 41. -
Wed. H. A. C. ^f. HueberDe Keuniug,
Garenmarkt 42. J. H. van der WalVan
der Velden, Tborbeekestraat 20. D. Ver
boon, landbouwerskn., Haagweg 66. -K.
C. W. Dijkstra, remmer N. Sp., Haarl.stx.
223. Wed. Scholte—Bergers en gez.,
Mors'chweg 44. E. A. Achterberg en gez.,
tuinman, L. Stirumstraat 30. Q. J. Kroeze,
marconist Radio Holland, Heerengracht 43.
- A. Vreeswijk, Zrjlsingel 27. L. van
Ofwegen, Volmolengracht 21. P. Ber
nard, dienstbode, Zijdgracht 9. E. G.
B. Freeh, Donkersteeg 9. J. Oprei, dienst
bode, Haagweg 13. II. ,W. Marksj Kei
zerstraat la.
Opgave van personen, die uit Leiden
zijn vertrokken.
Me]. E. J. Ter Berg, Benschop, bij W.
G. Ter Berg. "R. v. d. Berg, Rotter
dam, Mart. Steenstraat 103a. Ph. H.
Bruijn, Apeldoorn, Marechausseekazerne.
C. H. D. v. Munster, Noordwijk, hoek
Hoofdstraat 82 b. A. Ph. Wagner, Den
Haag, Hugo de Grootstraat 54. J. 3.
Oostveen, Velsen, Huize „Wa'.erland".
A. Sajet, Amsterdam, Vroliksti'. 77. Mej.
J. M. Opdendrees, Hillegom, Meerstr. 65.
Mej. 3. S. B. Böhl, Groningen, Ven.
Onsterstraat 8. J. f\ Martinot, Heem
stede, 0. Posthofhuislaan. A. v. Lam-
haegen, Baarn, Lnanstrant. Mej. C. W.
Loeber. Den Haag, Pr. Hendrikstr. 179
Wed. WieringaLij kiens, Bussnm, Pa
rallelweg. J. v. d. Lit, Rotterdam, Adr.
Picterstr. 46. A. H. de Kruif, Dan Haag,
Gerard Doustr. 163. A. KI. Vink, Den
Haag, Frederikstraat 60. Mej. A. C.
Dijkstra, Heerenveen, Kerkstraat 23. H.
J."Valk, Katwijk-aan-Zee, Du:noorJ 54.
Mej. E. M. Valk, Vlaardingen, A. Hoog-
vlietstr. 7. Mej. W. D. v. Santen, Am
sterdam, 3de Busken Huetstraat 46.
Mej. C. J. Witte, Alphea a. d. Rjjn, Bloem-
hofsh'aat 28. J. Neutsboom, Noordwijk,
„Hof v. Holland". Mej. P. M. Vlasveld,
Tilburg. Oude Dijk 1, Klooster. N. Nie-
boer, Enschede, Zuiderhagen 70. A. F.
v. Weezei Errens, Amersfoort, Borgesius-
straat 36. H. v. d. Menlen. Leeuwar
den, Voorstraat 243. Mej. J. Vedder,
Utrecht, Adriaanstraat 4, bij Carreljé.
Mej. H. SchoutenBeekma, Rotterdam, de
lagerstraat 49a. Mej, Th. OrieDa
Water, Rotterdam, Dnnemoonstr. 40a.
I.
Alle begin is moeilijk.
De waarneid van dat woord is mij zelden
zoo duidelijk geweest, als op dit oogen-
blik, nu ik voor de eerste maal aan uw
verzoek ga voldoen, om af en toe voor
uw blad een Geneeskundigen Brief te
schrijven. Dat verzoek klinkt zoo eenvou
dig. Maar toch acht ik het zeer waar
schijnlijk, dat de beteekenis van die vraag
voor ons beiden niet dezelfde is. En aau-
gezien het er toch om te doen is, dat wij
elkaar goed begrijpen, is het misschien
het beste, om dezen eersten brief te schrij
ven over „den Geneeskundigen Brief'.
Daaraan is nog een voordeel verbonden
'en wel dit, dat uw lezers dan ook meteen
zoo ongeveer weten, wat hun te wachten
slaat. Un homme averti en vaut deux! Staat
bet bun niet aan, dan kunnen zij in het
vervolg deze Brieven overslaan, tenzij da
meerderheid der lezers van die meening
mocht zqn, in welk geval ik u waarsc&gn-
lijk niet zou aanstaan en u mg zou ver
zoeken de volgende Brieven maar liaver
.ongeschreven te laten.
Om over een Geneeskundigen Brief te
spreken, dienen wq te beginnen met het
eens te worden over de begrippen Genees
kunde en Brief en daarna moeten die beide-
begrippen in verband met elkaar beschouwd
worden.
De grondwetenschappen der geneeskunde
uit den a3rd der zaak bedoelen wrj
alleen de geneeskunde van den mensch
zijn de anatomie en de physiologic. Het
menschelrjk lichaam leeren wij kennen in
zim bouw, zijn bestanddeelen, zijn vorm,
niet alleen door het van buiten te be
kijken maar door elk deel afzonderlijk
te onderzoeken; dit is slechts mogelgk
door die deelen uit elkaar te halen, te ont
leden. Naast de door deze ontleedkunde'
verkregen kennis komt dan de leer der
verrichtingen, waardoor bekend wordt hoe
elk deel voor zich of in samenhang met
andere deelen werkt, beweegt, iets in zich
opneemt of afgeeft, in stand gehouden wordt
en zich vermenigvuldigt. Dit alles is bet
domein der physiologie of verrichtkunde.
De basis der geneeskunde berust dus in
twee woorden: op vorm en functie.
De beteekenis van een Brief kan ook
in twee woorden worden uitgedrukt: vorm
en inhoud. Over den vorm kan ik kort
zijn. omdat deze voor eiken schrijver als
een onveranderlijke grootheid kan worden
beschouwd en eerst na langen tijd een
schrijver zijn stijl en woordenkeus zou
kunnen veranderen. Maar de inhoud is on
begrensd te kiezen, d. w. z. voor een Ge
neeskundigen Brief. En zoo komen wij on
gezocht tot het verband tnsschen deze Bria-
ven en de geneeskunde, en tevens tot de
moeilbkheid om het arbeidsveld te om
grenzen.
Eén ding staat vast: dat u geen lessen
in geneeskunst wenscht, al probeert ieder
op zijn tijd om als geneeskundige op te
treden. Bekend is het verhaal van den
hofnar, die op de vraag van zijn vorst,
welk beroep in zijn land wel de meeste be
oefenaren had, zonder aarzelen antwoord
de: geneesheeren, Sire! En hij bewees wat
hi] zei, door den volgenden dag met een
kiespijndoek om het gezicht aan de poort
var. hei paleis te gaan staan. Ieder, die
voorbij kwam, gaf hem goeden raad tot de
vorst incluis.
Neen, het kan niet uw bedoeling zijn,
dat ik beproeven zou, den dokter overbodig
te maken. En daartoe zou ik als rechtge
aard medicus ook niet gaarne medewerken.
In de oudheid werd de geneeskunst door
de priesters uitgeoefend. Daar is het zeker
aan toe te schrijven, dat de geneesheeren
zich steeds hebben aaneen gesloten tot een
soort kaste, waar een ander niet mocht
binnendringen. En aan dezen geest is het
voor een deel toe te schrijven, dat de ge
neeskundige wereld een zekeren angst heeft
voor het populariseeren van haar weten
schap. Maar toch is het niet alleen deze
angst, die de populaire geneeskunst als ean
gevaar doet beschouwen. Zoowel de ge
schiedenis der geneeskunde als de dage-
lijkc ervaring der praktizeerende ar'.sen
dcet de overtuiging ontstaan, dat mis-
sceien op geen ander gebied als dat der
geneeskunde halve wetenschap dikwgls
zooveel schadelijker is dan volslagen on
wetendheid. Hoeveel onheil is niet door
kwakzalverij aangericht? De kwakzalver is
gewoonlijk in het bezit van halve weten
schap en misbruikt deze opzettelijk. Maar
niet minder kan een ander, die met de
beste bedoelingen onvolledige kennis op
een ander toepast, nadeel teweeg brengen,
in *de eerste plaats direct door het geven
van verkeerden raad, maar ook, omdat
door het opvolgen van zijn advies het gun
stige tjjdstip voor het doelmatig ingrijpen
van den arts kan worden verzuimd.
Toch mogen wij bij dit alles twee dingen
niet over het hoofd zien. Ook de officieels
geneeskunst is nog geen wiskunde. Nie
mand als de arts zelf is meer overtuigd
van het nog steeds zeer onvolledige van
zijn kennen en kunnen. En het is misschien
juist deze wetenschap, die hem doet hui
veren, als op. een patiënt proeven worden
genomen, die niet overeenkomen met de
hoogte, waarop de tegenwoordige weten
schap staat.
In de tweede plaats is het zoo begrij
pelijk, dat de mensch gaarne wat meer wil
weten van wat hem zoo na aan het harte
ligt, zijn gezondheid, hoe die te oehouden
en hoe die terug te krggen bij ziekte. Hij
zelf is er toch in de eerste plaats bij be
trokken.
Gelukkig kan aan die begeerte in ruime
mate worden voldaan, wanneer wij ons niet
bepalen tot het enge gebied van de ziekte
behandeling. De geneeskunde bestrijkt een
veer ruimer terrein. De gezondheidsleer
j moge ook, voor zoover het wetenschappe
lijk onderzoek betreft, voor een groet deel
ecu gesloten beek bleven, hoe meer de
resiHtaten van dat onderzoek worden ver
breid en toegepast, des te beter. En de
meeste maatregelen zullen beter en ge
makkelijker worden toegepast, wanneer hat
hoe en waarom begrepen wordt. Hier vin
den wjj dus overvloed van inhoud voor
deze soort brieven.
En niet minder waar de gemeenschap
hco langer hoe meer geneeskundige voor
lichting noodig heeft en de zich in de
laatste jaren zoo bijzonder sterk uitbrei
dende sociale voorzorgsmaatregelen tot
voortdurende aanraking met de geneeskun
dige wereld dwingen. De sociale verzeke
ring, do bescherming van moeder en kind,
de verzorging van gebrekkigen, drank
zuchtigen, blinden, slechthoorenden, doof
stommen, de bestrijding van geslachtsziek
ten, tuberculose, alcoholisme, al deze on
derwerpen zijn voor een grooter of klei
ner deel van geneeskundig belang, hebben
behoefte aan medewerking van geneeskun
dige zijde.
Voor gebrek aan inhoud voor deze Erie-
ven behoeft dus geen vrees la bestaan.
En zonder twijfel zal het dageljjkscü ge
beuren er wel voor zorgen, dat zich tel
kens onderwerpen naar voren dringen die
gereed e aanleiding tot bespreking geven.
Ziehier mijn plan de campagne. Of d<e
uitvoering aan u en uw lezers zal voldoen,
moet de tijd leeren.
H. A. S.
Snelheid van reeën
Tl weet niet, schryft dr. B. J. Wester
beek v. Eerten in „De Levende Natuur"
of clc snelheid, die reeèn kunnen ontwikke
len, wel eens bepaald is. Hat is daarom
misschien interessant de volgenda waarne
ming te vernemen.
Eenige weken geleden reed ik, met mijn
motor, op ziekenbezoek zijnde, op een stil
len Zondagmiddag, omslreaks 3 uur, door
de Broekstraat, een landweg ten noorden
van de bosschen van Enghuizan. Opeens
zie ik op ongeveer 200 M. rechts van
mij uit het bouwland drie volwassan reeën
opspringen, verschrift door het geraas van
den motor. Ik read toen met een snelhaid,
gecontroleerd door den snelheidsmeter, van
50 K.M. per uur.
Fiet was duidelijk te zien, dat zij mij
trachtten vóór te komen en ta passaeren.
Niettegenstaande zfi dus een grootaren af
stand dan ik moesten afleggen, zij waren
immers op ongeveer 200 M. op zij Van mij,
maar ongeveer op gelijke hoogte, en niet
tegenstaande ik mijn snelheid tot ongeveer
60 K.M. opvoerde, gelukte het dan beiden
voorsten dieren met het grootste gemak.
Zij passeerden ongeveer 30 M. vóór mijn
motor cn bleven een meter of 10 van el
kaar. Toen ik zoo dichtbij kwam, a-arzelde
het aehterste dier evenom niet met hem
in botsing te komen, minderde ik mijn
snelheid, waardoor hij ventre terre op
ongeveer 20 M. vóór mij langs kon stuiven.
Het was een schitterend gezicht, de prach
tige dieren, verheugd dat zij aan dat won
derlijke snorrende ding ontkomen waren,
met reusachtige sprongen over slooten en
struiken te zien verdwijnen.
Deze Avaarneming laat zien, dat een ree
met het grootste gemak een snelheid van
meer can 60 K.M. per uur ontwikkelen
kan. De beide voorste dieren gaven aller
minst den indruk, dat zij zich behoefden
in te spannen.
Dc winterslaap der loofboomen.
Met het vallen der bladeren in den herfst
treedt een tydperk van rust in voor alle
houtgewassen. Er worden minder voedings
stoffen en w7ater opgenomen en cok de war
tels staken hun groei. De loofbeomen onzer
inheemsche flora hebben zoon winterslaapje
om verschillende reden noodig.
Reeds vaak heeft men onderzocht, of die
rust niet verkort kan worden, of zelfs ge
heel kan vervallen. Dit laatste is tot nog toe
niet bereikt. Slechts de Europeesche per
zikboom maakt hierop een uitzondering. Bij
overplanting uit Europa naar de tropen ge
beurde het, dat hg, na een rust van 20 jaar,
zijn bladeren in den herfst niet meer afwierp
Maar uit dit succes mag men natuurlijk
geen regel afleiden. In enkele gevallen ge
lukte het den winterslaap te verkorten.
Zoo werkte ©en bestraling met acety-
leenbehandeling den duur der rust tegen.
Een lindetak liep na eon acetyleehbestra^
ling drie weken eerder uit, terwijl een bad
in een 10 pet. sterke oplossing van water-
stofsuperoxyde nog betere resultaten had-
Een te warme omgeving werkt, merk
waardig genoeg, storend e«p den groei. Bij
sommige linde- en esschesoorten duurde
het bij zoo'n behandeling 15 maanden, voor
dat er loven in den boom kwam.
Bracht men dergelijke boomen buiten, dan
verminderde de duur der rust tot do 'helft
en de temperatuur der boomen daalde tot
0 graden Oelsius. Hiermee is bewezen, dat
do slapende boom een lage temperatuur
behoeft en dat warmte-ontwiikkeling de
rustperiode verlengt. („De Gezondheid").
Geen tatoneeriug meer.
Het schijnt, dat het tatouee»ren van do
huid, dat vroeger ook in beschaafde landen
meer verbreid geweest is als men denikt, min
der in trek begint te komen.
Op die Borlijnseho aanplakzuilen ziet men
tegenwoordig groot© roe la me-h i 1 jetten van
een nieuw milddle-1, om de huid weer normaal
t© maken.
Een verslaggever van het „Bctrl. Tag." heefti
een bezoek gebracht aan dit „Enttatowie-
rungs-anstit-ut" cn heeft den „doktor'* aan lief
werk gezien. De behandeling duurt ongeveer
dtic kwartier. Zijn „patiëntenfboök'' is keurig
bijgehouden. De inhoud or van is wei zeer
typisch. Onder zijn patiënten bevinden zich
directeuren van fabrieken, ambtenaren, merk
waardig veel officieren en mairinc-mensehen.
De helft van de patiënten behoort tot den
gegoeden stainid. Een filmregisseur heeft een
erkentolijkheiid'ebetuigin.g gezonden, waarin
hij verklaart, „het nieuwe middel aan ver
schillende collega's te hebben aanbevolen, die
een zelfde lijden hebben". Blijkbaar wordt du©
de tatoueering als een lijden aangemerkt.
Zoo was bijv. een 45-jarigo dame in behan
deling, die sinds haar jeugd geen korte mouwen
kon dragen, omdat zij op den arm oen tatouce-
ring heeft. Een jong meisje van twintig jaar is
in wanhoop bij den „dokter" gekomen; twee
jaar reeds had zij baar huwelijk uitgesteld, uit
vrees, dat haar man hot met oen pijl doorboorde
hart op den bovenarm zou zienl Eon 70-jarig
„artist" moest onverrichter zake terugkeer en;
jarenlang had hij zijn vrijwel geheel getatoueer-
de lichaam als een curiositeit op kermissen la^
ten bewonderen. Nu wilde bij graag van zrju
schoonheid af, maar de dokter ziet er geen kans
toe, want dan zou hij den man levend moeten
villen. Zijn nieuwe methode bestaat n.l. in bot
doodmaken van het golatoueerde huidgedeelte,
dat dan daarna wordt weggenomen.
F. G. H., te L. Leiden, Leiderdorp,
Woubrugge, Langoraar, Nieuwveen, Vrou-
twejaakker, Uithoorn, Wavcrvecn, Viuke-
veen, Baambrugge, Locneraloot, Vreeland,
's-Graveland, Hilversum, G1 K.M.
J. de W., te L. Do vruchtgebruiker
moet zich bij het verhuren van onroerende
goederen gedragen naar de plaatselijke
gebruiken en deg©woont© der eigenaarG.
In ledor geval mogen huizcu door hem
voor geen langeren tijd dan voor vier ja
ren worden verhuurd. Uw huurovereen
komst behoeft dus niet geëerbiedigd to
worden.
R. V., te L. U kimt edsohun, dat d-e
schuld ten uwent voldaan wordt.
*2 a
