eerste kamer.
uit onze staatsmachine
19082.
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 19 Mei.
Tweede Blad. Anno 1922
BIDAATSTELUNG LEDEN TWEEDE KAMER.
UIT DE OMSTREKEN.
(Vervolg van gisteren.),'
Vervolgens zijn aan dc orde die ontwerpen
goedkeuring van de ontwerp-verdragen vau
asbvng on betreffende den arbeid van vrou-
j «Tcdurcride den nadhtden leeftijd', waar-
kinderen mogen worden toegelaten tot het
riclitcn van arbeid in nijveitheidson'derne-
^enden nachtarbeid van jeugdige per-
werkzaam in de nijverheid (3 wets-
itwerp^u)* t
o Wijziging der wetten op het mididelbaar
jhoogor ondorvijs.
Onteigening, met toepassing van de wet
27 Maart 1915 (Staatsblad no. 171), van
•-CDdomnien noodig voor het ontginnen door
gemeente Oude-Pekeia van dal- ©n heide-
>D»Ien, gelegen in de gemeente Wedde.
4 Toekenning van een renteloos voorschot
-t 'sRijks schatkist ten behoeve van spoor
lijnen van Breda naar Geertruidenberg
-t een zijtak naar Dongen en van Dongen
|3T Tilburg.
Onteigening in de gemeenten Botterdam
L Oversohio voor den aanlog, door dè ge
ënte Rotterdam, van een kanaal tor ver-
teKng van de Delfshavcnsche Schie met
Rotterdamsche Schie, enz.
g. Verzekering van personen, werkzaam in
L landbourvbc-.irijven, tegen geldelijke gc-
-:>on van ongevallen, hun in verband met
in dienstbetrekking overkomen.
Bij No. 1 spre.ht mevrouw POTHUIS-
UIT (S.-D.) er teleurstelling over uit dat de
oedcrschapszorg nog niet tot stand is ge
komen.
Het ontwerp wordt goedgekeurd'.
Bij No. 2 wijst de heer VLIEGEN (S.-D.)
x op dtat Amsterdam de rijkssalaris-regeling
de leeraren micest laten varen, omdat
art»ij geen goede leerkrachten waren te
-jjgen. Hij komt or voorts tegen op dlat een
'ctigesubsidieerde gemeente minder recht
?ft dan een gesubsidieerde.
Dc Minister van Ondierwijs, 'de heer DE
ISSER, wijst er op, dat Den Haag weer je
"ksregeling heeft ingevoerd en dat wel
-jaren schijnt te kunnen krijgen. Het twec-
ie deel van db opmerkingen van den heer
liegen acht spar. ook onjuist. De buitenge
en ten betalen in de kosten van de Jeerlia-
:n, mat9 de leerlingen hetzelfde schoolgeld
Hen betalen.
No. 2 wordt goedgekeurd.
No. 4 en 5 werden goedgekeurd.
Bij No. 6 herinnert d© heer WITTERT VAN
[HOOGLAND (R.-ïL) aan hetgeen hij in zijn
otie heeft gezegd. Het ontwerp vergroot den
[?kros op verzekeringsgebied en staat iets be
iers in den weg.
1 iDe Minister van Arbeid', de heer AAL-
ERS'E, 'betoogt, dat dit ontwerp in het stel-
['Bd past en dat het dus niet mogelijk is bij
\ftit ontwerp oen anderen weg te kiezen.
Het wetsontwerp wordt goedgekeurd',
j De vergadering \tordt verdaagd tot lieden
Voor de verkiezing van leden voor de
freede Kamer is het land verdeeld in 18
lieskringen. Leiden is kieskring VII en
tuival 71 gemeenten, welke zijn vermeld in
label B. der Kieswet. Het Hoofdstembureau
Tan den kieskring Leiden is gevestigd te
te Leiden zelf.
De oandidaatstelling heeft plaats op
len loorlaatsten Dinsdag van Mei, derhalve
pp 23 Mei a.s.
De formulieren voor de candidaatstelling
en de 'formulieren voor de verklaring, dat
een cahdidaat bewilligt in de plaats, hem
oi Baar op de lijst aangewezen, zjja koste
loos verkrijgbaar ter Secretarie van elke
gemeente, gedurende drie weken vóór en
[pp den dag der candidaatstelling.
Voor de Tweede Kamer mogen op cle-
ïelfde lijst ten hoogste tien candidaten wor
den geplaatst en zij moet zijn onderteekend
[door ten minste 25 personen, die, volgens
do op dit oogenblik geldende kiezerslijst,
kezers zijn voor de Tweede Kamer. De
lfde kiezer mag maar één lijst onder
teekenen. Tenzij een ondertëekenaar(ster)
voorkomt op de kiezerslijst der gemeente,
waar het hoofdstembureau is gevestigd,
moet bij de inlevering der candidatenlijsten
worden overgelegd een verklaring van den
Eurgemeester der Gemeente', dat de onder
teek en aar(ster) voorkomt op de kiezerslijst
in de Gemeente. De onderteekening der
verklaring, dat hij of zij bewilligt in de
plaats, hem of haar op de oandidatenlijst
aangegeven, behoeft niet meer te worden
gelegaliseerd door den Burgemeester der
woonplaats. Telegrafische mededeeling, dat
men bewilligt in de aangewezen plaats,
mag alleen, wanneer men buiten Neder
land verblijft.
Do inlevering der lijsten geschiedt per
soonlijk door één der onderteekenaars, be
voegd tot deelneming aan de verkiezing
binnen den kieskring, waarin de lijst wordt
ingeleverd, bij den Voorzitter van het Hoofd-
sten.bureau tegen ontvangstbewgs. Bij de
inlevering door den eersten onderteekenaar
mogen de oandidaten tegenwoordig zijn;
het is evenwel niet noodig. Is :1e eerste!
onderteekenaar verhinderd, dan geschiedt
de inlevering naar volgorde der ondartee-
kenaars, door den tweeden, en mocht ook
deze verhinderd zijn, door den. der len en
zoo vervolgens.
De inlevering moet plaats hebben 23
Mei tussehen des voorm. negen en des nam.
vier uur. Bij de inlevering van can lijst
kunnen de onderteekenaars schriftelijk een
gemachtigde en diens plaatsvervanger aan
wijzen, bevoegd tot het verbinden van de
lijst, overeenkomstig art. 50 der Kieswet.
De lijsten worden terstond ter visie gelegd
en door het Hoofdstembureau onderzocht,
en bij eventueel© gebreken wordt kennis
gegeven aan hem of haar, die de lijst in
leverde, bij aangeteekenden brief of tegen
ontvangstbewijs. Binnen vijf dagen xan het
verzuim alsnog worden hersteld door den-
gene, die de lijst inleverde of bij verhin
dering door een mede-onderteekenaar. Uiter
lijk den veertienden dag na de inlevering be
slist het Hoofdstembureau over de geldig
heid der lijsten en over de handhaving van
de daarop voorkomende namen van candi
dates i'
Ongeldig zijn do lijsten: a. die niet door
het vereischte getal bevoegde kiezers zijn
onöerteekend (buiten aanmerking blijven de
onderteekenaars, die meer dan één lijst on
derteekenden of omtrent wie, voor zooveel
vereischt, de verklaring van den Burge
meester zijner woonplaats, dat hij aldaar
voorkomt op de kiezerslijst, ontbreekt; b.
die niet overeenstemmen met het officieel
model; c. waarop alle .candidaten' zijn ge
schrapt; d. die niet op voorgeschreven lijd
en plaats zijn ingeleverd.
Van de lijst worden geschrapt de can
didates a. die niet daarop zijn geplaatst
met vermelding van hun voorletters of voor
namen en woonplaats (voor gehuwde vrou
wen de naam van hun echtgenoot met
geb. (geboortenaam)b. van wie niet is
overgelegd de verklaring van bewilliging
in hun plaats op de lijst; c. die voorko
men op meer dan één lijst in denzelfdan
kieskring; d. die op de lijst voorkomen na
liet ten hoogste toegelaten aantal
Einnen twee dagen na de uitspraak van
het Hoofdstembureau kan elke kiezer in
beroep komen bij Gei. Staten.
Gezondheidsdiensten.
(Na/druk verbaden).
Het wetsontwerp tot Instelling van
Gezondheidsdiensten" is al betrekkelijk
oud. In de laatste dagen van 1920 hebben
vrij het besproken. Later is het Voorloopig
Verslag versohenen en nu is onder dbg-
teekeming van 24 April 1.1. de Memorie van
Antwoord op dat Voorloopig Verslag bij
do Tweede Kamer inge®onden. Die (took
wel wat trage gang is wel een weinig in
strijd met de bewering van den Minister
in de M. v. A., dat de zaak, waarom het
hier gaat, zeer urgent is.
De M. v. A. geeft ons aanleiding op do
zaak terug te komen, te eerder, omdat de
Minister eenige wijziging dn het ontwerp
heeft aa-ngebraahfc.
In het V. V. werden vrijwat bedenkin
gen gemaakt, en opmerkelijk is het, dab
de Minister verklaart, „dat het hom
geenszins bevreemdt, dat het wetsontwerp
verre van onverdeelde instemming vond
en dab bezwaren van verschillenden, maar
vooral van financiëelen aard werden aan
gevoerd". De tijdsomstandigheden veroor
loven geen onnoodige uitgaven en do ge
zondheidstoestand in ons land is bevredi
gend te noemen.
Tooh houdt de Minister de noodzakelijk
heid van de voorgestelde diensten staande.
Uit zijn beloog stippen wij een en ander
aan. Hij geeft toe, dat de gozorrdiheiids-
to es tand. gunstig is en heb aantal lijders
aan besmettelijke ziekten geringhet Oos
ten van Europa, waar deze laatste heer-
schen, is betrekkelijk afgesloten. Maar die
afsluiting zal niet blijvend zijn en door de
ontreddering in enkele landen is het ge
vaar van overbrenging van cholera, ty
phus, vleJctyp'hus en pokken grooter ge
worden. Zelfs gedurende, de afsluiting is
het niet gelukt den vlektyphus buiten ons
land te houden en een enkeile land/loop er,
die ziektekiemen meedraagt, kan, juist
door zijn zwervend leven, een groot ge
vaar worden voor een goheele streek, wat
metterdaad bewezen is. Het is te voorzien,
dat, wanneer het vrije verkeer hersteld
wordt, dat gevaar aangroeiten zijn er
enkele gevallen, dan is er geen. kous meer,
dan moet men gewapend zijn. On voor
ziene beteugeling van besmettelijke ziekten
is bovendien verbalend duur, omdat ken
nis en organisatie ontbreken en men in
eenuwaclitigen angst tot allerlei maatrege
len zijn toevlucht neemt, die niet altijd
doeltreffend kunnen heeten. Voor het on
derkennen der ziekten cn het vaststellen
van de afweermiddelen is een bij uitstek
deskundige noodig, een epidemioloog, die
van de besmettelijke ziekten apecialo stu
dio heeft gemaakt. Waar zulk een deskun
dige de leiding heeft, wordt niet meer,
maar ook niet minder gedaan, dan noo
dig is.
Deskundigheid van de leiding en orga
nisatie van de uitvoering zijn de eerste
voorwaarden, om ziekten te voorkomen en
epidemieën te best-rijden. Daarom moeten
er, vóór er besmettelijke ziekten uitbreken
epidemiologen zijn aangewezen voor een
bepaalde streek, die bovendien over
machtsmiddelen beschikken, can d.e ge
vreesde ziekten builen te hemden. Hoe die
organisatie aal zijn, wordt len -dselo cm-
ochreven in een spoedig te verwachten
wetsontwerp tot wering van besmettelijke
ziekten.
Die volksgezondheid, dus de volkskracht-,
wordt voortdurend bedreigd. Hevig cn
Rtee-db heviger woeden de zoogenaamde ge
heime ziekten, d. i. de geslachtsziekten.
Het .particulier initiatief vermag daarte
gen zeer weinig, al zijn er loffelijke pogin
gen van uitgegaan.
De zuigelingen- en kindersterfte is nog
veel te groot en de verzorging der kleinen
laat zooveel te wensch-en over, dat do
maatschappij heel wat werkkracht voor
de toekomst verliest of ontbeert. Op dit
gebied heeft het particulier initiatief meer
kunnen bereiken, maar oen algemeene or
ganisatie is noodig, ook ten behoeve van
het schoolkind, dat aan allerlei besmetting
blootstaat.
Nog veel meer heeft het particulier ini
tiatief bereikt tea* zake van tuberculose
bestrijding, maar die kan ook leiding ont
vangen van of in aanraking blijven mot de
voor ge stel d e gezondfheddsdi en sten
Voor de blijvende bestrijding van do go-
ncnemde en de besmettelijke ziekten aoht
de Minister gezondheidsdiensten onder
deskundige leiding en mat goodo organi
satie noodig.
Blijkens het Y. Y. vreesden sommigen,
dat daarvoor weer heeil veel ambtenaren
zouden worden vereischt. Dit bestrijdt cïe
Ministerin een zeker gebied' zal een des
kundige werkzaam ®i£\, zoo noodig mot
hulppersoneel. In zulk een gebied zal de
directeur een laboratorium tot zijn be
schikking moeten hebbenmaar daaruit
volgt niet, dat in elk di&trict een labora
torium behoeft te zijn. Ook behoeft niet
overal de dienst terstond volledig georga
niseerd to zijndat hangt af van den alge-
meenen gezondheidstoestandm. a. w. de
wet kan geleidelijk ingevoerd worden.
De gezondheidsdiensten sluiten zich min
of meer aan bij de Warenwet en de das-
trictsindeeling kan voor beide ten naas
tenbij gelijk zijn. Er is echter verschil. De
Warenwet eischt gelijke regeling voor het
geheele land, terwijl voor do Gezondheids
diensten rekening kan worden gehouden
met de plaatselijke omstandigheden en
met de zeden en gewoonten der bevolking.
Veel kan aan de gemeenten worden over
gelaten; alleen ^bij verwaarloozing van het
gezondheidsbelang kunnen Gedeputeerde
Staten ingrijpen. Van dwang zal overigens
geen sprake zijn en is dwang noodig, dan
zal dat zijn in het waarachtig belang dier
bevolking. Wat do kosten aangaat, het
platteland zal er minder vorderen dan de
groate steden, waar hot onderzoek moei
lijker is ook draagt het Rijk in die kosten
een aanzienlijk deed on gemeenten, dio
niet behoeven te worden aangesloten be
talen niets.
Wel hebben enkele gemeenten en pro
vinciën zich nu reeds de volksgezondheid
aangetrokken, maar ten eerste geeft dat
aanleiding tot wanorde door het verschil
in regeling >en ten tweede kan een alge
meene organisatie goedkooper zijn.
Sommige Kamerleden hebben zich be
roepen op de Armenwet, maar die be
moeit zich niet ziekenverzorging, niet met
het voorkomen van ziekten, wat d'ezo
wet. wil.
Ook is aangedrongen op het behoud der
gezondheidscommissies. Dc Minister is
daartegen. Die commissies hebben in het
algemeen weinig anders gedaan dan aan
dacht schenken aan de volkshuisvesting en
adviezen geven bij het opstellen van ge
meentelijke vorordeningen. Eigenlijke hy
giënische maatregelen zijn van deze com
missies maar zelden uitgegaan. WilLen de
gemeenten ze behouden, dan kunnen zij
dat doen. maar als schakel in den gezond
heidsdienst zijn zij overbodig.
Voot do volledigheid stippen wij hier
nes de voornaamste bepalingen uit het
ontwerp, zooals het nu luidt, aan.
Het Rijk wordt verdeeld in gezondheids-
districten in elk daarvan is een gezond
heidsdienst, die gevestigd is in een daar
voor aangewezen gemeente.
Die diensten doen onderzoek naar de
volksgezondheid! in hun gebied en voeren
maatregelen uit tot bevordering daarvan.
Dike dienst staat onder leiding van een
deskundig Directeur en beeohikt over een
laboratoriummaar niet elke dienst be
hoeft een eigen laboratorium te hebben.
De noodige verordeningen worden vast
gesteld door de gemeente, die als zetel van
den dienst- is aangewezen.
Het Rijk draagt de eene helft van d/o
jaarlijksche kosten van den dienstde an
dere helft komt ten laste van de gemeen
ten, die in het district liggen elk naar
evenredigheid van het zielental. Ook do
kosten van oprichting en cerate inrichting
komen voor de helft ten laste van het
Rijk; do andere helft betaalt dë gemeente,
waar de dieoist zijn zetel heeft.
De Directeur geeft, al of niet gevraagd,
adviezen aan de gemeentebesturen en rap
porteert aan den inspecteur.
HAARLEMMERMEER. Burgerl.
Stand. Bevallen: J. Pi crikHoogeweg
D. IL H. de Bakker—Van Rijn, D.
G. M, SehramaVan der Putte, D. A.
M. Tan der VeldtBon, D. N. Wesselius
—Van 't Hof, D. O. ZegstrooOuds
hoorn. D. B. SlootwegVerbeek, Z.
W. J. SmitPersoon, D. J. Welgraven
Onderstal, D.
Ondertrouwd: M. Franken 2 4 j. en
J. van Rooijen 23 j. W. van der Bijl
33 j- en J. Branderhorst 34 j. F. Kani
stra 26 j. en S. Vastenhout 21 j. W. Th.
F. Renting 23 j. en C. C. Offerman 29 j.
H. van der Ree 27 j. en T. de Vries
26 jaar.
Gehuwd: F. Doeleman 25 j. en J. Mid
delkoop 26 j. X Meijer 26 j. en E. M.
nocgkamer 26 j. M. van Da mme 27 j.
cn C- van dea Broeck 25 j. J. K. Wagner
26 j. en A. den Dekker 25 j. P. van'
Eeusekom 26 j. en N. Korthals 20 j.
Overleden: Jan Ruizen daal 43 j. ge*
hund met M. J. Alink. Pieter Smit 78 j.,
gehuwd met R. Kenter. Roelof Martina
83 j.. laatst wedr. van J. Kuiper. Johan^
nes Jacobus Koeckhoven 52 j„ gehuwd met
M. Beers. Dora Noorloos 56 j., ongehuwd.;
De dagen, waarop te Hoofddorp op
het gemeentelijk concoursterrein een van
de mooiste sportterreinen van Nederland
hot tweedaagsche concours-hippique
zal plaats hebben, zijn thans defiuitief
vastgesteld op Woensdag 19 Juli en Don
derdag 20 Juli. Den eersten dag zal liet
paardensportfeest, dat uit alle oorden van
Nederland steeds zoo enorm veel belang
stelling trekt, aanvangen des namiddags
te 2 uur en met 9 nummers uitkomen, w.o..
springconcours jachtpaarden; den tweeden
dag wordt het voortgezet 's morgens te half-
elf, alsdan 12 nummers, w.o. championaati
tussehen de voornaamste prijswinners en
Internationaal springconcours.
Mogo de ijverige pogingen van de vcr-
eeniging „Vooruit" om op het gebied van
den paardensport weer iets moois en
schoons te laten zien, met gunstig resultaat!
en door een druk bezoek rijkelijk beloond
worden
Volgens een daarvan gemaakt over
zicht, bedroeg op 1 Januari 1922 het aan
tal leerlingen aan de 11 openbare en 12
bijzondere lagere scholen in deze gemeente
2630 en wel 1357 jongens en 1273 meisje?.,
Te Nieuvv-Vennep doet zich de besmet
telijke ziekte diphthcritis voor.
Naar wij vernomen, zullen de brug
gen van den Haarlemmermeerpolder over1
de Hoofdvaart bij den Venneperweg en
Lisserweg een belangrijke restauratie on
dergaan. De verschillende bruggen in de
zen polder, ook die over de Ringvaart,
hebben in den laateten tijd van de zware
vrachtauto's als anderzins nogal te lijden,
zoodat liet Polderbestuur de zorg voor een
geregeld en behoorlijk onderhoud cn nood
zakelijke verniewingen steeds grooter ziet
worden.
Dr. C. Hemmes, geneesheer dezer
gemeente, ter standplaats Nieuw-Vcnncp
vertrekt primo Juli naar Baden (Duitsch-
land).
Met den bouw van arbeiderswoningen
in deze gemeente worden goede vorderin
gen gemaakt. De te Hoofddorp aan den
verlengden Fortweg en langs den Kruis
weg nabij het concoursterrein gebouwde
huizen (te zamen 35) zijn thans allen be
woond, vormen een aesthetisch geheel, le
veren met de aangelegde tuintjes een ge-
zelligcn aanblik op en komen alzoo de uit
breiding en verfraaiing van het dorp in
ruime mate ten goede.
Woensdagavond wilde de heer B., uit'
Amsterdam, die op een motorrijwiel met
zijspanwagen was gezeten, op den Hoofd
weg omdraaien. Hij kwam daarbij echter
ruimte te kort, met het gevolg, dat hij mefc'
motor en al in de Hoofdvaart reed en zoo
danig bekneld geraakte, dat hij niet dan
met moeite uifc zijn benarde positie kon
worden bevrijd. Het ©enigszins beschadigd
motorrijwiel werd later ook op het droge
gebracht.
Naar ons wordt gemeld, zullen van
uit Schiphol, alwaar in het kamp van de
Koninklijke Luchtvaartmaatschappij eenigö
andero vliegeniers zijn aangekomen, weer
vliegtochten ondernomen worden.
Hot is nog niet zoo lang geleden, dafc'
er, met het oog op het gnoot aantal wer
kende leden, dat lot de gymnastiekvereni
ging „Hoofddorp" was toegetreden, ver
schillende afdeelingen werden gemaakt en
eenige goed getrainde voorwerkers ieder,
de zorg voor een groep op zich hadden
genomen, om deze in de verschillende li
chaamsbewegingen te onderrichten. Dat
was toen, door de flinke wijze daarop die
zaak werd aangepakt, reeds een groot suo-
ces voor genoemde vereeniging. Er is weer
een kink in den kabel gekomen, waardoor
het ledental sterk is verminderd en de vcr-
eenigiDg haar reden van bestaan geheel
dreigt te verliezen. Hoe is 't mogelijk, dat
niet alle zeilen zijn bijgezet om dit te voor
komen I
van Nicolaas II en zijn gezin.
(Dertien jaren aan het Russische hof)
Daar het Fransch van PIERRE GILLIARD
door MARGUéRITE DE ROÜVILLE.
(Geautoriseerde vertaling.) Nadruk verboden.
2')
Ds Tsaar zette zijn. bezoeken aan heit
hout en aan het hoofdkwartier gedurende
de maanden Januari en Februari voortin
MoliileT bracht hij het Russische Nieuw
jaarsfeest door en hij keerde naar Tsar-
toie-Selo terug op den 21 sten Februari,
den avond voordat de Doema heropend
2°u worden. Vijf dagen te voren had de»
herovering van do vesting Erzeroem, die
jjoo langen tij dl het middelpunt van den
uikscheu tegenstand wan geweest, alle
m Rusland verblijd. Hot was dan
inderdaad oen schitterende overwin-
eïl het offensief van het leger in den
aukasus ging snel voort. Na zijn aait*
omst had de Tsaar zich, zooals hij te ken-
had gegeven, clat zijn plan was, met
broeder Michael naar het Taiurisaho
waar de Doema dien dag haar
ertzaainheden zou hervatten, begeven.
iky- jVas ^"e eerste keer dat <3e vertegen-
r igers dgg volks hun Vorst bij zich
rongen, en in politieke kringen hechtte
groote beteekenis aan dit feit, dat van
«fcrA kisterisdh zou worden. Het waa
'den K/1JS Voor ^en 'opvedbten wensoh van
CïenwJwur. 0m te ötreyen naar inniger sa-
S met de volksvertegenwoordi
ging, en men rekende hem deze daad des
te h'ooger aan, daar liob vertrouwen in cle
Regeering gesohokt was geworden, ten
(gevolge van do tegenslagen in het leger en
van do verplesttereco.de beschuldigingen
aan het adres van den voormaligen Minis
ter van Oorlog, generaal Sooikh-omlinof.
De Tsaar werd bij zijn aankomst aan het
Taurische Paleis ontvangen door den heer
Radzianko, voorzitter van de Doe-ma, die
hem naar de Catharinazaal geleidde, waar
hij een Te Deum bijwoonde ter eere van de
verovering van Erzeroem. Zich daarna tot
de afgevaardigden wendende, gaf de Keizer
uiting aan zijn vreugde, hier in hun mid
den te vertoeven, en aan zijn vast vertrou
wen, dat hij in de sombere uren, die Rus
land doormaakte, hen allen bereid zou vin
den met vereende krachten samen te wer
ken tot heil van het vaderland. Overwel
digende toejuichingen waren het antwoord
op zijn woorden. De Keizer trok zich te
rug, na de verschillende zalen en bureaux
van het Taurische Paleis bezichtigd te
hebben, Een halfuur later besloot de voor
zitter, na de Doema geopend te hebben,
zijn rede met de volgende woorden:
De rechtstreeksche band tussehen
den Tsaar en zijn volk, dit onschatbaar
voorrecht, dat onmisbaar is voor den bloei
van hefc Russische Rijk, is van af heden,
nog nauwer toegehaald. Deze blijde tijding
zal aller hart verheugen tot in de afgele-
genste hoeken van het land, en zij zal onze
dappere soldaten de verdedigers van het
vaderland, met nieuwen moed verrullen.
Het scheen op dezen merkwaardigen dag,
dab allen, de Vorst, zijn Ministers en de
vertegenwoordigers des volks, slechts één
gedachte hadden; tot eiken prijs te over
winnen
Dienzelfden avond begaf de Keizer zicli
maar de vergadering van. den Raad van
State, die dien dag eveneens zijn werk
zaamheden hervattedaarna keerde hij
naar Tsarskoie-Selo terug, vanwaar hij den
volgenden morgen naar het hoofdkwartier
vertrok. Het was toen het tijdstip van den
strijd om Verdun en Rusland moest noodza
kelijk tus8chenbeide komen, om een grooter
gedeelte der Duitsche strijdkrachten tot.
zich te trekken. Er werd besloten tot een
offensief over te gaandit barstte los om
streeks den 15den Maart in de sectoren
Dvinsk en Wilna, in het begin mot goed
gevolg. Maar de Russen drongen slechts
langzaam voort, want de Duitschers boden
hardnekkigen tegenstand. Daarenboven
was de bodemgesteldheid al bijzonder on
gunstig. D'e dooi was ingevallen, de we
gen waren nagenoeg onbegaanbaar en de
manschappen moesten voorttrekken door
modder en over moerasgrond. In het
begin van April verflauwde de Russische
aanval, om weldra geheel dood te loopen.
To.cli had die poging om den vijand af te
leiden vrucht gedragende Duitschers wa
ren genoodzaakt geweest aanzienlijke ver
sterkingen naar de bedreigde sectoren aan
te voeren.;
Alexis Nicolaïevitchi was zeer zwak ge
bleven na do herige verbloeding, die in
December zijn leven zoo ernstig bedreigd
had. Pas in Februari was hij op krachten
gekomen, maar de Keizerin, door de erva
ring wijs geworden, had besloten hem in
Tsarkoïc-Selo te houden tot het zachte
jaargetijde weer zou zijn aangebroken. (Ik
ben er op gesteld, hier een klein voorval
mee te deelen, dat plaats greep in het be
gin van dc lente, tijdens een kort verblijf
van den Keizer te Tsarskoïe-Selo tussehen
zijn reizen naar het front. Het toont dui
delijk de gevoelens van den Keizer tegen
over Duitschland, welke gevoelens hij zijn
zoon wenschte in te prenten. De Tsare-
vitch speelde dien dag in het park, waar
zich ook de Keizerin en de groot-vorstinnen
bevonden. Hij sloop achter de jongste prin
ses, zonder dat zij het bemerkte, en wierp
haar onverhoeds een grooben sneeuwbal
vlak in den rug. Zijn vader, die van verre
het tooneel had gadegeslagen, riep hem
tot zich en beknorde hem ernstig „Schaam
je Alexis! Je hebt je gedragen als een
Duitscher; iemand, die zich niet verdedigt,
van achter aanvallen, dat is verachtelijk
en laf; laat dat aan de Duitschers over!")
Ik beklaagde mij volstrekt niet over dit
besluit, want al deed ik mijn uiterste best,
het onderwijs aan den Tsarevitch leed on
der die lange reizen naar het front.
Wij vertrokken pas weer den 17den Mei
Daar het hoofdkwartier, waar de Keizer
ditmaal laDgen tijd moest blijven zonder
naar Tsar6koïe-Selo terug te keeren. Veer
tien dagen na onze aankomst den 4den
Juni begon het groote offensief van ge
neraal Broussilof in Galicië. Het gelukte
volkomen en gedurende de eerstvolgende
dagen werden nog verscheidene vorderin
gen gemaakt. Het Oostenrijksche front
boog door onder den druk van het Rus
sische leger en trok terug in de richting
van Lemberg. Er werden veel krijgsge
vangenen gemaakt en de toestand der Oos
tenrijkers in den sector Loutzk was hoogst
bedenkelijk. De tijding dezer overwinning
werd in het hoofdkwartier met gejuich ont
vangen. Het zou de laatste vreugde zijn,
die den Keizer ten deel viel. Sedert onzen
terugkeer in het hoofdkwartier hadden wij
ons leven ongeveer op dezelfde wijze gere
geld als voorheen. Alleen gaf ik Alexis
Nicolaïeviteh niet langer les in het stu
deervertrek van zijn vader, maar in een
kleine veranda, die wij als leerkamer had
den ingericht, of in een groote tent, die
in den tuin was opgeslagen en als eetzaal
dienst deed. Daar nam de Keizer zijn maal
tijden sedert Eet warm weer was geworden.
Wij gebruikten de mooie zomerdagen om
boottochtjes op den Dnicpr te maken in een
klein jacht, dat door den Minister van
Wegen en Werken tot onze beschikking was
gesteld..
De Keizerin en de grootvorstinnen brach
ten van tijd tot tijd korte bezoeken aan het
hóofdkwarier. Zij overnachtten dan in haar
trein, dejeuneerden met den Keizer cn na
men deel aan onze boottochtjes. De Keizer
gebruikte het middagmaal daarentegen bij
de Keizerin en bracht, als hem dat mogelijk
was, eon gedeelte van den avond met zijn
gezin door.
De grootvorstinnen waren zeer gesteld!
op deze reisjes naar Mohilef, die altijd to
kort duurden naar haar zin en die wat af
wisseling brachten in haar eentonig cn.
vreugdeloos leven. Zij genoten er ook veel
meer vrijheid dan te Tsarkoïe-Selo. Het
station van Mohilef lag, zooals dikwijls in
Rusland Eet geval is, ver van dc stad ver
wijderd, midden "tussehen de velden. Dei
grootvorstinnen gebruikten deze vakantie
dagen, om de boeren uit den omtrek of ook:
wel de gezinnen der wegwerkers te bezoe
ken. (Wordt vervolgd.)
