LEIDSCH
DAGBLAD.
Donderdag 23 Februari 1922.
Officieele Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
CLJ psr rw(J. 's Zaterdags 40 Cts. per regel. Bij
.^abonnement belangrijk lagere prijs.
Kleine advertcntiën Woensdag 50 Cts., Zaterdag
k cts bn een m ar boem aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht. Voor oventuecle opzen-
i' van brieven 10 Cte. porto to betalen. Bowijs-
Lnnimer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein. Telefoonnummers voor Directie en Administratie 175. Redactie 1507.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Loiden p. 3 mud. 2.35, p. woei 'jf Ö.I(|
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn,
per week „0.19
Franco per post 2.35 ~F portokosten.
Nummer 19011.
pit nummer bestaat uit TWEE Bladen
EERSTE BLAD.
gemeentelijke vischverkoop.
Do Burgemeester van Leiden brengt Ier kon-
van do ingezetenen, dat morgen (Vrijdag)
de gemeentelijke viseh winkels (Visohmarkt
Stadshulpvvcrf) verkrijgbaar is VERSGHE
ÏARING a f 0.12, SCHELVISCH a f 0.14—
If 016, GROOTE SCHELVISCH a f 0.32,
IsCHOL a f 0.20—f 0.30, KABELJAUW a
If 0-35 en TARBOT a f 0.65 por pond.
Voor zooveel mogelijk zullen bestellingen,
jjjts tijdig a.'-n don vischwkikel, Vischmarkt 18
||(telef. 1225) gedaan, na 12 uur 'a middags
lifforden thuisbezorgd.
N. C. DE GIJSET.A AR, Burgemeester.
Leidon, 23 Februari 1922.
De Burgemeester en Wethouders van Leiden
|Hoon te weten,—dat door den Raad diier ge-
Itnecntc, in zijn vergadering van den 6en Fc-
[bruari 1922, is vastgesteld bet vólgende
RAADSBESLUIT.
De Raad der gemeente Leidon,
Gelet op art. 2 van hot Koninklijk Besluit
[nati 17 Moi 1021 (Staatsblad no. 673), ter uit-
jTOoring van art. 15 der Warenwet, en op het
I advies der Gezondheidscommissie, d.d, 4 Fe-
Ibruari 1922, No. 9a/27;
Heeft besloten:
te handhaven:
lo. de vorordening van 18 Juli 1907 (Gom.
blad 24), op den haudel in- en den verkoop
[van melk, zooals die is gewijzigd bij verorde-
Hing vau 24- October 1907 (Gom.blad no. 25);
2o. de verordening van 29 November 1920
['(Gom.blad no. 53), op bet gewicht van brood.
Bepaalt:
I dat dit besluit wordt geacht in werking tc zijn
getreden op 15 November 1921.
Gedaan te Leiden, ter openbare raadsverga-
'dcriDg van den 6en Februari 1922.
Be Burgemeester,
N. C. DE GIJSELA AR.
De Secretaris,
VAN STRIJEN,
Zijndo dit Raadsbesluit aan do Gedeputeerde
I Staten van Zuid-Holland, volgens hun bericht
tan den 13/16 Februari 1922, B. no. 171 (2e
afd G. S. no. 127, in afschrift medegedeeld.
En is hiervan afkondiging geschied, waar het
behoort, den 23en Februari 1922.
N. C. DE GIJ SELA AR, Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
„De Middaghoogte".
Dr. Geelkerken, van Amsterdam, trad
gisteravond in het Volkshuis voor boven-
I genoemd© Vereen iging op met het onder
worp ,,Het Bosbaan van God".
Spreker werd met een enkel woord in
geleid door den voorzitter ds. Boissevain
en hield voor het talrijke gehoor, dat aaai-
daohtig luisterde, zijn betoog.
Do godisclienst-psycbölogiie, aldus spr.,
bevestigt de waarheid van Cicero's woord:
geen volk zoo barbaarsch, of het heeft ge
loof aan goden. Dc godsdienst behoort tob
het wezo.i van den mensoh, tot de inventa
risatie van zijn geest. Historie en zielkun
de gewagen hiervan eenparig, ds meta
physial heeft op dezen grondslag haar stel
sels gebouwd. Er zijn wel atheïsten, prac
tised maar al te \eel, dde dit ontkennen,
maar eer weldoordacht, theoretisch slui
tend, atheïstisch systeem is nauwelijks
denkbaar In plaats van- God worden er
jve-l allcrlej andere namen gesteld, gelijk
Büehncr, Moleschott, Haackel spreken
v«ui ,,de" kracht-, ,,de" stof, „de" evolu
tie, maar juist de mystiek in deze woorden
bewijst-, dat het wel atheïstisch lijkt, maar
hel riet is Haeokel noemt c)e stof dan ook
de eeuwige, bezield, zij is algod, de drie-
cenheid, die 't al schept, onderhoudt en
bestuurt, zoodot zij or materialisme pan-
hheïme is. een bovennatuurlijk geestelijk
karakter heeft gekregen.
Het atheïsme is niet spontaan opgeko-
ölcn, wel kunstmatig gekweekt en wijs-
georig aanbevolen, maar godloochening ls
den grond onnatuur, overcultuur a-ls
ockelijke uitwis van een decadente be
schaving
He reactie is in onzen tijd merkbaar. Er
js een zoek-.-o naar God, een ontwaken van
geestelijk lever^ rnen komt tot. don
zielehordcr met zijn godsdienstige moct-
'Jkhedfan e? bloeit een buiten kerkelijk©
Giigie. Allerlei religieuze verschijnselen
N-3 christian ccience, spiritisme; occul-
ope-nbaren zich als protest van de
iel tegen intellectualisme, mechanisme,
^uraJisrr.-e, atheïsme.
00 too:.-t ach overal de religie als do
behoefte
van de menschel ij ke ziel, maar
geen logisch redeneeren kan bewijzen het
kim/3 Van .^c^' Bewijzen zijn er niet,
zijn, mogen er niet- zijn.
treH"Jlian van *s r,lc't ccm gevolg-
d\n~ 'ng, /ai1 ecn sluitend betoog, dat ons
Rev j ^e' Uh-idaoi kan en mag zoo niet
.YorclenHet berust veeleor op
JnootlLu M Zcdoliik bewust W. gelijk b.v.
boekje ril,?t. vra^gt naar het trouw-
'lijlcrce<^ vóór het bewijs, eigen-
"öoVcn n Vur' llefc Steeds gaat ge-
•^skimd °r' b®wÜs vooraf, zelfs in de
-*■- nftS haar bewijzen afleidt uit
noi*en exiamata.
Daarom ia bet boter van argumenten
voor het Godsbestaan lo spreken. Do H.
Sohrift gaat ons hierin voor. Duchtig,
aangrijpend klinkt daar heb onmiddellijk
getuigenis van God, van dialectisch be
toog ia geen sprake.
Argumenten zijn overal te vinden, om
het Godsbestaan te bevestigen. Reeds
Tertullianus ziet God in alles, wat wij zijn
en alles, waarin wij zijn Vanwaar het be
gin, de verandering, het werelddeel?
Eenvoudig is bier het geloof aan God te
genover do wonderbaarlijkheden, waartoe
het materialism© moet komen. Het atheïs
me speelt wel met termen als kracht, stof
eeuwig, beweging, ontwikkeling, levcin,
maar vanwaar dit. alles?
Het toeval zegt toch veel minder dan het
mysterie van den leven don God. Orde
zoeken wij juist en eenheid eischt ons den
ken zooals het machtig bouwwerk van
ons lichaam toch ook heb werk van den
Meester eischt Richting is noodig naast
etof, kracht, beweging, wil er van een doel
en samenhang sprake zijn. Vandaar dat
do mechanische censaliteit in die teleologie
haar noodzakelijke aanvulling moest vin-
dien. Geen toeval en geen onbewust in
stinct leidt heb gebeuren, maar een be
wuste maoht, God. Ook in de geschied
beschouwing gaat ieder van een rede
lijker gang uit. Wel blijven er dan nog
onopgeloste raadselen; maar niet kunnen
we do historie zien als een grilige reflex
van het noodlot of van het toeval. Onuit
roeibaar is het geloof aan een vasten we-
reldgang ons ingeplant. We kunnen dit
wel als inbeelding of leugen beschouwen,
maar dian ten koste van lvot. vertrouwen
aan onze onmiddellijke beseffen. Verder
pleiten zedelijke factoren als ons geweten
verantwoordlelijkheid, verwachting van le
ven en gerechtigheid voor den Algoede,
die eischt en straft, regeert en leidt. De
onafhankelijke moraal en de revolutionis-
tische zienswijze, welke het zedelijke als
ndet zelfstandig verklaart, worden in dit
verband weersproken
Ten slotte is de monscholijke ziel do
sterkste pleitbezorgster voor God. Achter
ons donken, willen voelen, staat ons Ik,
d'at ondanks verandering van opvatting en
inzicht ons geestelijk-zelfde blijft-. Gelijk
dit zielsmysterie van den microkosmos
roept tot God, zoo is het onze religieuze-
zedelijke plicht, ook in die groote wereld
daarbuiten te erkennen God, die alles
schept, leidt en richt.
Na de pauze werden een tweetal vragen
gesteld dl oor den heer Witman, terwijl cl©
heer Akkerman in debat trad. Beide
heeren werden doo<r don spreker- beant
woord. Te ruim tien uur sloot ds. Boisse
vain do bijeenkomst met dank aan spr.
voor zijn arohiteotonisoho rede.
Ned. Vereeniging voor Huisvrouwen.
Met een enkel woord konden wij gisteren
nog de opening van de tentoonstelling der
afdeeling Leiden van de Nederl. Ver. voor
Huisvrouwen vermelden, die ook werd bij
gewoond door onzen burgemeester jhr. De
Gijselaar.
Voor zoover de foyer niet ingenomen
werd door verschillende „stands", was hij
gevuld met belangstellende dames en......
heeren, welke laatsten echter verre in do
minderheid waren.
Te ruim drie uur werd do tentoonstelling
geopend door de presidente der afdeeling,
mevrouw T. VerwerAkkerman, die aan
ving met cr haar leedwezen over uit te spre
ken, dat de eere-presidente van de tentoon
stellingscommissie, mevrouw A. de Gijse
laarViruly, door ongesteldheid was ver
hinderd tegenwoordig te zijn, om deze ten
toonstelling te openen. Het verheugde haar
echter dat de burgemeester bij de opening
aanwezig kon zijn en zij heette hem, even
als de aanwezige hoofdbestuursleden, van
harte welkom.
De afdeeling had met eenigen schroom
het initiatief tot het houden dezer tentoon
stelling genomen; niettemin ken zij nu
met trots op deze eerste uiting van. leven
in het openbaar wijzen. Dc Vereeniging
heeft zich trouwens ook zelve snel ont
wikkeld. In 1912 met 32 leden opgericht,
telt zij thans 1250 leden. Weinige verecni-
gingen zullen op zulk een snellen groei kun
nen wijzen. Een wonder is die buitenge
wone groei evenwel niet, als men bedenkt,
dat het doel der Vereeniging is de mogelijk
heid te scheppen, dat. u:".gaven in de
huishouding kunnen worden beperkt. Dit
doel beoogt ook deze tentoonstelling, waar
van men zich eerst een goed beeld zal kun
nen vormen, als men de talrijke inzendin
gen heeft bezichtigd.
De presidente ging enkele inzendingen,
die speciaal op het bezuinigen in de uit
gaven gericht zijn, nawaarnaast zich ook
het streven openbaart, de huishouding zoo
gezellig mogelijk to maken Bezuinigen blijft
echter het hoofddoel. Mevrouw Verwar
sprak den wensch uit, dat dezo tentoon
stelling, waaraan velen hebben meegewerkt
aan haar doel moge beantwoordendank
te allen die door hun inzendingen het be
stuur daarin hebben bijgestaan, in het bij
zonder den heer Ballego voor de mooie ver
siering der zalen met bocmen en planten;
den heer Fortmaan die tafelserviezen, glas
werk en porselein in bruikleen afstond,
mevrouw Van Dam en mej. Van Manen
voor de zjridzame inzending antieke vrou
wen kleercnbenevens mej. Van Ginkcl
voor haar declamatie-en het strijkorkest
t,Jong Holland", onder leiding van den
heer'Polman, dat'gedurende de tentoonstel
ling zal spelen.
Hierna verklaarde zij de tentoonstelling
voor geopend waarop het strijkorkest in
viel met het „Wilhelmus", dat staande
door do talrijke aanwezigen werd aange
hoord.
De presidente van het Hoofdbestuur,
mevrouw EerdmansDc Holl, nam nu nog
even het woord, om het afdeelingsbestuur
en do tentoonstellingscommissie te danken
voor de wijze, waarop zij deze tentoonstel
ling hebben Weten tc arrangeeren, zoodat
het welslagen reeds bij voorbaat gewaar
borgd is.
Hierna werd de tentoonstelling bezich
tigd. Het bestuur ging met den burgemees
ter voorop en de anderen volgden.
De totaalindruk, die deze tentoonstel
ling maakt, is uitnemend. Daartoe werken
mede de talrijke uitstekend verzorgde in
zendingen, die zoo gerangschikt zijn dat zij
een aaneensluitend keurig geheel vormen.
Zoowel de kleine zaal als de foyer geven
een heerlijk getuigenis van den goeden
smaak en den kunstzin van de Nederland-
sclio huisvrouwen, die dit schoon geheel
wisten te doen samenbrengen.
Wij zullen op de meeste inzendingen
slechts kunnen wijzen; haar te beschrijven
zou ons te ver voeren, terwijl van andere
zijde voorwerpen in het bijzonder van
kunst en smaak nader zullen besproken
worden.
Zoo gaan wij voorbij het kunstnaaldwerk
van Sophia Gïmmeken, Denu Haag, en an
deren, do mooie gedroogde plantenveeren
en zilverdistels voor hoedenversiering van
Henriëtte Sch 'thuis, te Lnntereti; de oude
en nieuwe kanten van mevrouw Van der
HeulenNulle en mevrouw NijsinghVan
der Bergh, te Leiden; het weefwerk van
mevrouw Van OosterzeeDe Hartogh, te
Rijswijk; den linolcumdruk van mej. D.
Kohnstamm, te Amsterdam; de zijdebe
schildering uit het „Sonnehuys" van Mien
Velthuis, Den Haag, al zouden wij niet
gaarne wenschen, dat do bezoekers het
zelfde deden. Zij zouden er veel bij verlie
zen.
In één adem noemen wij hier vier Leid-
sche firma's, de firma Terburgh en Dries-
sen, die voor het podium in den foyer in
een mooi gevulde vitrine en op eenige ta
fels een keurige verzameling electrische ar
tikelen exposeert, waaronder de nieuwste
snufjes; de firma De Wilde, Breestraat,
met een prachtcollectie corsetten en linge
rieën; haar naamgenoot aan den Nieuwe-
Rijn, die een keurverzameling kinder-ledi-
kanten en wiegen tentoonstelt voor jonge
moeders, om er niet van af te blijven, en
do Gcbrs. Pel, die ons doen watertanden
naar hun smakelijke borstplaat, sorbets,
enz., terwijl de firma Tieleman en Dros
met haar schitterende uitstalling ingemaak
te groenten en jams op dit gebied Leidens
roem demonstreert.
Leiden is iu den foyer vertegenwoordigd
op een wijze, die de stad tot eer strekt.
Van Nelle's koffie- en theetent hebben
wij gisteren al genoemd. Men kan van dit
product naar hartelust genietensmakelijke
thee en keurige koffie wordt-, al naar den
tijd van den dag het eischt, geschonken.
Op twee inzenders moeten wij nu nog
de aandacht vestigenop die van de Tuin
bouwschool voor Meisjes „Huis te Lande",
te Rijswijk, die met haar collectie fijno
groenten en vruchten de natuur reeds voor
uit is. Men schijnt er in het forceeren van
de natuur meesteressen te zijn; dit mani
festeert in het bijzonder een dwerg-peren
boom, die nu reeds in vollen bloei staat
en in Mei rijpe vruchten zal dragen.
De tweede inzending, waarop wij nog
de bijzondere aandacht wenschen te ves
tigen is die van de koloniale school voor
meisjes en vrouwen te 's-Gravenhage, welke
school zich ten doel stelt meisjes en vrou
wen, die zich in Néderlandsch-Indië, Suri
name of Curasao metterwoon gaan vesti
gen, te bekwamen' voor de taak, die haar
wacht, hetzij als zelfstandige ongehuwde
vrouw, hetzij als gehuwde vrouw en moe
der.
De presidente der Vereeniging, die deze
school exploiteert, mevrouw Ros—.Vrijman,
heeft, gisteren het nut en debet.eekenis de
zer instelling voor ons land, dat zoovele
betrekkingen in Indië onderhoudt, op tref-
ïende wijze uiteengezet. Dc tentoongestel
de voorwerpen, toegelicht dopr vriendelijk©
dames, doen dit den geheelen dag op nog
meer aanschouwelijke wijze
Achter in dc zaal vindt men ren rustig
zitje, zooals ook in den gang, die leidt
naar de kleine zaal, door de firma Ballego
op smaakvolle wijze door groene planten
groepen gemaskeerd.
Hier treffen ons ook de reeds genoemde
antieke vrouwenkleederdrachten, die ons
maar niet kunnen bevallen. En wie mce-
nen mocht, dat onze grootmoeders van
stand zich veel zediger kleedden dan do
moderne dames, zullen, als zij dio lage
halzen bij dio kostuums zien, er ook wel
anders over gaan denkeD.
Ook in de kleine zaal laten wij eenige
„stands", die nauw verbandhouden met
de kunst, weder over aan onzen kunstbe
schouwer, om allereerst te wijzen op de
zeer belangwekkende inzending van de
Leidsche Kweekschool voor Bewaarschool
onderwijzeres alhier. Geen Leidenaar mag
deze verzameling toegelicht door de tegen
woórdige ziel der school, de vriendelijke
juffrouw „Dirkje" passeeyen, zonder cr ken
nis van te hebben genomen. Hier ziet men
het hooggeroemde Montessori-oderwijs
toegepast, reeds lang vóór iemand van Mon
tcssori had gehoord.
In de tweede plaats wijzen wij op de bij
zonder belangrijke „stand" van de Vak
school voor Meisjes aan de Heerengracht,
waarbij het uitnemend huishoud-, en in
dustrie-onderwijs, daar onder leiding van
mej. Bolleman van der Veen gegeven, op
treffende wijze uitkomt.
Als derde in dozen Leidschen bond noe
men wij de demonstratie van den Gemeen
telijken Keuringsdienst, waaruit blijkt de
geraffineerdheid om allerlei warenverval-
schers en tevens op welke intensieve wijze
ze de Leidsche Keuringsdienst deze weet
te achterhalen.
Paul Horn's (Amsterdam) MaggFs pro
ducten spelen hier ook een rol van betee-
kenis. Wie der bezoekers vergast er zich
niét aan 1 En geniet tevens niet van de
fijno biscuit van de Biscuitfabriek „De Lin
deboom", te Amsterdam De firma Jan
sen en Tilanus, uit Friezenveen, toont hier
haar hekend fabrikaat, terwijl de Leidsche
firma's Kooyker, Morks (Hoogewoerd) en
Simonis (Breestraat) de Leidsche eer voor
him branche ophouden.
De heer A. Alt, van de Mare, demon
streert, om hiermede ons vluchtig overzicht
te eindigen, een nieuw model waschmachi-
ne zoo pas uit het buitonland gearriveerd,
die, voor zoover wij tot oordeelen bevoegd
zijn, uitnemend werk levert, en er zeker
in zal gaan.
Zooals wij reeds zeiden, was het den ge
heelen middag en ooic des avonds zeer druk
Mien van Ginkel declameerde in zeer
beschaafden toon met veel talent geesti
ge verzen, werd teegejuicht, en kreeg bloe
men; Polman's „Jong Holland" gaf goede
muziek en werd ook gehuldigd. Een en an
der werkte mede tot een recht prettige ge
zelligheid. Als de dames-huisvrouwen, die
dezo tentoonstelling samenstelden, ook
zoo knap zijn in het arrangeeren van de
eigen huishouding, dan durven wij haar
respectieve echtgenooten en huisgenooten
feliciteercndit is onze conclusie.
Vandaag was het al weer druk en dit zal
morgen zeker niet minder het geval zijn.
De ziekenverpleging van de Chr. Wijkverceniging
„Levendaal".
Het bestuur van deze ziekenverpleging
kon in 1921 aan de zieken doen uitreiken
3033 L. melk en 325 maaltijden. Aan klee-
ren werd ontvangen 143 stuks oude en 35
stuks nieuwe Het grootste gedeelte van
die oude kleeddngstlikken werd uitgereikt
aan de bezoeksters van de Moedervereeni-
ging, omdat dezen de kleeren weten te
vermaken en ook dikwijls die kleeren voor
de zieken niet geschikt zijn.
Do uitgaven werden in 1921 vrijwel door
de inkomsten gedekt. Aan huur, rijwiel-
onderhoud, instrumentmaker en verder
kleine onkosten werd uitgegeven f 246.43^
afgescheiden van de som, aan melk be
steed. Dank- brengt het bestuur aan de
vaste contribuanten en ook van hen, die
hun penningske in de busjes werpen, en
met deze. werkten. De opbrengst der
busjes was f 131.38, terwijl de bus van de
Zuster f 110.57 bevatte, alzoo een kleino
250 gulden
Het werk in de Wijk ging zijn gewonen
gang. Zuster Ciggaa-r verrichtte haar werk
met liefde en trouw.
De statistiek der ziekenverpleging over
1921 wijst het volgende uit:
Respectievelijkbezoken bij zieken; aan
tal patiënten in het Wijkgebouwbehan
delingen aldaar; melk, uitgereikt aldaar;
baden in Januari 317 46 507 50 L.
Februari259 5252348 L. MaartSS0
44 473 50 L. 17 April294 50 503
52 L3: Mei: 315; 49; 483; 48 L. 2
Juni18145 618 52 L. Juli192 40
440; 39Vü L 4; Augustus: 149; 29; 101;
21 L. September2505335323 L.
October393 57 64S 25 L.1 Novem
ber 296; 44; 364; 25 L. December: 384;
37 396 24 L. 4. Totaal. 3313 546
54114621A en 31.
De Zuster zit menignuial verlegen om
beddegoed. Zij, dio iets voor het werk
dezer verpleging gevoelen, het nooddge en
nuttige werk, kunnen wij veilig zeggen,
weten nu waar zij hun overtollige, nog
bruikbare oude matrassen of kussens kwijt
kunnen, tc meer, als wij hier ten slotto
nog vermelden, dat de adressen van het
damesoomité voor cleze ziekenverpleging
zijn: mevr A. Punselie,'Plantsoen 59
mevr. A Couvée, Zoeter wou dsehe Singel,
en mej. J. Meerburg, Breestraat 169.
Voor den nood in Rusland.
Gisteravond' li ie ld de Centrale groop tot
leniging van den hongersnood in Rusland en
het Nansencomité alhier in „Dc Graanbeurs"
een bijeenkomst, welke goed bezocht wa«.
Dr. E. Gorter, voorzitter van het Leidsch
Comité, opende de bijeenkomst met 3e ver
blijdende mededeeling, dat alles wat id ver
band' stond met dezen avond, geen geM heeft
gekost. De heer Backer gaf do zaal gratis, de
plaatselijke bladen plaatsten kosteloozc ad
vertenties en do gemeente gaf vrijdom van
'stedelijke belasting.
Daarvoor bracht hij al wie hot aanging
hulde en hy zag daarin een aansporing tot
ons allen om onze offervaardigheid tc toonen
voor deze zoo dringenden nood van een go-
heel volk, dat dreigt ten gronde te gaan, wan
neer niet door dc geheel© wereld wordt inge
grepen.
Hierna gaf hij het woord aan prof. dr. N.
van Wijk, hoogleeraar in dc Slavische talen
aan de Universiteit alhier, die ccn sympa
thieke beschrijving gaf van Rusland en het
Russische volk, dat hij door jarenlagg verblijf
in Rusland uit persoonlijke ervaring kent.
Het grootste deel van dc 33 millioen sterke
bevolking van dit schier onmetelijk land, be
staat uit boeren, waarbij men celiter niet
aan onze welvarende boerenstand moet den
ken. Eenigszins zou men ze kunnen vergelij
ken bij de bewoners dor Vcluwc of van do
Drcntsche hei, maar zij zijn nog veel armer.
Sedert eeuwen verdrukt, vormen ze het arm
ste element der bevolking. Van Peter den
"Groote af is hun leven, uitgemergeld als zij
zijn goworden door zware belastingen, ecn
historie van lijden. Steeds bij de belasting-
ambténaren achterstallig, "Vordt de oogst
BINNENLAND.
Voorstel van Twee de-Ka mcr-Ieden to? fa-
stelling ecn er Tweede-Kam er-commissie voor
de Staatsuitgaven.
Spoedig is een wetsontwerp tot opheffing
der Kamera van Arbeid te verwachten.
BUITENLAND.
Lloyd Georgo en Poincaré zullen in hutf
samenkomst Zaterdag beslissen over Genua,
In Ierland wapenstilstand bereikt tusèehen
de partijen van Griffith en de Valera.
van zijn velden den boer afgehaald en lijdt
hij bijna altijd met de zijnen honger. Onder
moeilijk© omstanfdigheden, zooals bij misge
was of andere rampen, spitst zich dien hon"
ger to© tot hongersnood zooals bijv. in 1891
en 1892, toen echter den nood nog lang oiet
zco er-g was als thans, nu de gevolgen van
den oorlog met zijn nasleep zich voegen bij
3e- mislukking van den oogst door de croot©
droogte.
Ondanks dit alles leeft de Russische boer,
hoe onpractiseh ook naar den regel van het
Evangelie. Voor zijn naaste heeft hij evenveel
over als yoor zioh zelf, uit eigen ervaring en
aan dc hand van schrijvers als Tolstoï, schetst
het'mooie in het karakter van dit goedhartig
volik, wiens grenzenloos lijden daardoor het
•medelijden der wereld neg meer verdient.
Bij vroegere gelegenheden waren het do
z.g. „intelligenten" die in de bres sprongen
voor de anno Russischo boerenbevolking,
waartoe ook ecn Tolstoï behoorde, door den
oorlog in de macht van de „intelligentia"
ook gebroken en bij den huidigen nood komt
heel de wereld te pas.
Na deze sympathieke beschrijving van dit
goedaardige cn van nature begaafd volk,
waren dc aanwezigen op het woord van
Miss Rrinsly Richard, die zou verhalen van
de ellende, weltko thans io Rusland geleden
wordt, voorbereid.
Prof. Van Wijk had de vergadering in do
rechte stemming gebracht.
Do spreekster, dio vertaald werd door Kees
Boek©, deeido allereerst mede, dat zij zelf
niet tot de Quakers behoorde. Zij kon dua
vrijuit ©preken. Zij wees er op, data de Qua
kers in verschillende oorlogen reeds hulp
verleend hebben. In Engeland worden telkens
tegenwerpingen gemaakt, wanneer men
spreekt oyer hulp aan Rusland, doch de Rus
sen hebben zeven oorlogsjaren achter zich en
bovendien een zomer waardoor van den oogst
zoo goed als niets terecht is gekomen. D©
oppervlakte van Rusland waar hongersnood
is, is zoo groot als Frankrijk en daar zijn
35 millioon mensehen, die den hongerdood te
gejnoet gaan. Meet men nu naar de oorzaken
van die ramp gaan vragen
Neen. Immers wij moeten er heen snellen
cn trachten die ramp te voorkomen, door do
menschen aan eten to helpen. Een ander©
tcgonwerping is, dat dc menschen de goede
ren niet zullen krijgen, die hun gezonden wor
den. Doch spr. ontkent dit alles. Wat door
tussehenkomst van do Quakers gezonden
wordt komt in. gfcjede handen. De controle op
verzending enz. wordt scherp .toegepast. Ge
durende de twee jaren, dat de Quakers in
Rusland werken ging slechts een kist cn een
.wagon vorloren, doch dadelijk werd het ver
lorene vergoed en werden de daders gestraft.
Dezo tegenwerking is dus absoluut ongegrond
De Quakers zijn een klein lichaam, die veel
gced doen en enorme ©ommen besteden voor
hun werk. Zij zijn zeer verdraagzaam op po
litiek en religieus gebied. Bovendien gaan
zij zeer zaakkundig te werk. Geld voor re
clame of andere kosten govon zij niet uit,
zoodat alles ten goede aan het dool komt. Men
vraagt ook wel waarom Rusland zelf niet
helpt, doch de Russen doen wat zo kunnen.
Zij kochten o.a.' reeds voor 15 millioen pontï
aan levensmiddelen voor de liongerdistricten.
Het rood© leger is verantwoordelijk voor do
kinderen. Zij voeden hen geheel cn bovendien
helpen dc soldaten, leearen, onderwijzers, enz-
mede aan het hulpverkeningswerk.
Spr. heeft drie redenen genoemd waarom
men niet helpen wil, doch thans drie redenen
waarom wij wel moeten helpen. Allereerst
om dc Kinderen. Zij zijn de onschuldigen, di©
we niet mogen later, lijdon. Dan uit interna
tionaal vriendschapsoogpunt. We moeten
voorkomen, dat het komende geslacht In
Rusland met haat .vervuld'wordt tegenover
hen, dio niet geholpen hebben en ten slotte
is het onze christenplicht om de Russen aan
eten te helpen.
Vervolgens werden oen groot aantal licht*
beelden vertoond, betrekking hebbende op den
hongersnood, die een vroeselijk beeld gaven
van den toestand in Rusland. De heer Boeko
wekte nog ecn9 op tot stcunvcrlcening, waar
na dr. Gorter ecn kort treffend slotwoord,
sprak.
De collecte, die hierna werd gehouden,
bracht f2GS op; de entrée's hadden bedragen
f200, zoodat de avond voor het Comité een.
totaal bedrag van f-IGS opleverde.