LAND- EN TUINBOUW.
UIT ROTTERDAM.
eveneens, als het maar eenigszius mogelijk
is, veriiooging van deze pensioenen en ga-
gementen.
Do heer SCHEÜR.ER (A.-R.) vraagt ver-
hooging in d en zei fden geest.
De heer SCHAPER (S.-D.) ondersteunt
het betoog van den heer Ketelaar, hoewel
hij natuurlijk niet kan instemmen met het
dool, waarvoor deze personen zijn uitge
zonden door de Regeering.
Dc heer BAAZEVOÉT (R,-K.) komt
eveneens op voor de lotsverbetering van
deze landsdienaren.
De Minister merkt op, dat men zijn
blik hier niet alleen mag beperken tot de
oud-militairen. Wanneer alle burgerlijke
gepensiounecrc'en eveneens in de verhoo-
ging zouden worden betrokken, dan ge
looft spr., dat het vereischte bedrag te
hoog zou worden. Niettemin is hij bereid
in deze overleg met. de Indische regeering
te plegen.
Post 321 wordt vervolgens e. K s. gocd-
gekourd.
Bij onderafdeeling 331, waarbij voor tege
moetkomingen wegens duurte van levens
middelen cenbodrag van f 57,000,000 wordt
uitgetrokken, verdedigt de heer DRES-
fcmj_«rtuiö (V.-B.) een amendement, om
dezen post te verminderen met f 30 mil-
lioon. Het hier toegepaste systeem, om
dooi1 duurtebijslagen te komen tot een 6a-
larisverhooging, bevreemdt spr. in hooge
mate.
DeMinister heeft gezegd, dat, waar
deze duurtebijslagen een correctief zijn
voor de onvo'doende ambtenaarssalarissen
vermindering van den post veie ambtena
ren zou dupeer en, daarom zal spr. zijn
amendement intrekken-, onder protest te
gen het gevolgde systeem en onder voor
waarde, dat de Minister dc toezegging
doet, ongeveer in het midden van het vol
gend jaar een overzicht aan de Kamer
over te leggen van de onderhoudskosten in
Indië.
De Minister verklaart zich gaarne
deze toezegging to doen.
De heer DRESSEiAïUYS trekt thans
zijn amendement in.
De post 331 wordt z. k. s. goedgekeurd.
Bij onderafdeeling 401: personeel van het
Departement van Binnenlandsch Bestuur,
vraagt de heer DRESSELHUYS (V.-B.) of
de Minister van oordeel is, dat de schrap
ping van den post voor wetenschappelijke
ambtenaren van het Encyclopedisch Bu
reau alleen geldt voor den duur van do
linancieele malaise. Indien liet tegenover
gestelde liet geval mooht zijn, zou spr.
'cïit ten zeerste betreuren.
De Minister kan hierover nog moei
lijk definitief een beslissing nemen.
Art. 401 wordt vervolgens goedgekeurd.
Bij post 401: personeel van het Euno-
peescli Bestuur is de heer DRESSELHUYS
(V.-B.) van meening, dat de Regeering nog
steeds veel te royaal is mei het verleen en
van overtocht 1ste klasse aan ambtenaren.
Op dezen post (vervat in onderafdeeling
459) van ruim 17 vnillioon kan zeer goed
worden bezuinigd.
De lieer KETELAAR (Y.-D.) onder
steunt deze onmerking. Snr. is b.v. een
lijstje overgelegd van ambtenaren, die wel
1ste klasse reizen maar die t-o^h beneden
den hiervoor nestelden maatstaf van* f 609
per maand verdienen.
De lieer RDffEUPER (A-.R.) merkt op,
dat het reiden 2c*e klasse thans niet meer
sco ongerieflük is.
De Minister zal ga-arne dit d< nkbeeld
In de gedachten ho^deai. Reeds is een
nieuwe re^einsr getnr-ffe.n, waardtoor reeds
vele ambtenaren, die vroeger 1ste klasse
reisden, naar de 2de zvïo venpez«.n.
Eindstemming Grondwetsherziening.
Aan de orde is de eindstemming over do
voorstellen tot Grondwetsherziening.
Hoofdstak I wordt z. h. s. goedgekeurd.
Bij Hoofdstak II verklaart de neea-
VAN RAVESTEIJN CFr.), dat bij tegen
dat hoofdstuk zsJ stemman om de vea-hoo-
gmg van het inkom en. der Koningin.
De heer' TROELSTRA (S.-D.) zegt, cfcut
zijn fractie ook om deze reden zou' tegen
stemmen Echter zijn in dat Hoofdstuk
andere belangrijke wijzigingen aange
bracht, di& voor stommen rechtvaardigen.
Het Hoofdsr.uk wordt goedgekeurd mei
86 tijgen 6 stemmen.
Het lilde Hcofctetuk.
De heer RUTGERS (A.-R.) zegt, dat zijn
fractie togen dit Hoofdstuk zal etemmem,
o. a. om <k> uitvoering van het vrouwen
kiesrecht. de evenredige vertegenwoordi
ging voor do Eerste Kamer emz.
De heer SGHOKKING (C.-H.) verklaart
vóór te etemmen, alhoewel in dit Hoofd
stuk punten zijn gevoegd, cMe epr.'s sym
pathie niet bobben.
Het Hoofdstuk wordt goedgekeurd mot
74 tegen 18 stommen.
Het IVde Hoofdstuk.
Do beer RUTGERS (A.-R.) onthoudt
ook aan dat Hoofdstuk zijn stem om de
ontbind baarheid der Provinciale Staten.
H-et Hoofdstuk wordt goedgekourd met
73 tegen 19 steramen.
Her Vete, Vilde, VTIIste, IXde, Xlde
Hoofdstuk en de Additioneele artikelen
worden z. b. goedgekeurd.
Interpellatie.
De heer VAN RAVESTEIJN (C. Fr.)
vraagt verlof vragen te mogen richten tot
den Minister van Buitonlandeche Zaken in J
zake zijn zijn houding op do conferentie tie
Washington. Vrijdag wordt over deze aan
gelegenheid beslist.
Indische begroeting.
Aan do orde is de> stemming over do mo
tie-Wijnkoop tot wijziging der Djambi-
concessie
Deze motie wordt verworpen met 70 te
gen 21 Etemmen
Onderafd 416 wordt goedgekeurd met
47 tegen 44 stemmen.
Onderafd. 417
Do hcc* VAN RAVESTEIJN (0. Fr.) be
spreekt de benoemingen bij de politie. Hij
verzet zieh tegen dezen post.
De poet wordt goedgekeurd met 60 tegen
80 etemmen
Afd. V (Onderwijs).
Dc heer OSSENDORP (S.-D.) bespreekt
de uitzending van Duitsche ouderwijzere.
Als de salarissen der onderwijzers maar
beter waren, was dezo kwestie niet ont
staan.
De heer VAN VUUREN (R.-K.) verde
digde gelijkstelling van openbaar en bij
zonder onderwijs, waarbij <Jö heer
SCHEURER (A.-R.) zieh aansluit.
De heer KETELAAR (V.-D.) betoogt,
dat- alleen do betore salarieering der on
der wijzere den nood) aan personeel kan op-
beffen
Do heer GERHARD (S.-D.) bepleit ver
betering van het inlandsch onderwijs, dat
z. i. zeer onvoldoende is. Het grootste
deel van het volksonderwijs is beneden
allo kritiek
D«i heer VAN RAVESTEIJN (C. Fr.)
klaagi eveneens over het onvoldoende1 van
het onderwijs
Do beer BULTEN (R.-K.) sluit zich aan
bij den heer Van Vuuren en steunt tevens
het pleidooi van den heer Oesendorp in
zake do salarieering.
Do beer DE KAN TER (V. B.) betoogt,
dat safari coring alleen niet het tekort aan
end/erwijaers- zal aanvullen, aangezien er
hier to lande ook een tokort bestaat. An
dere maatregelen zullen dus noodig zijn.
Do MINISTER zegt, dat het Departe
ment geen actief aandeel heeft gehad in do
eventueel© uitzending van Duitsche onder
wijzers Omtrent de uitzending van Vloam
soke ouderwijzere ia het onderzoek nog
gaande.
Do salarieermg acht spr. op dit ocgeu-
blik voldoende.
De heer DRES8ELHUYS (V. B.) vestigt
dc aandacht van don Minister op de kolo-
ndsatio op Nieuw-Guinea. De Nederland-
scho regeering moet hier niet achter blij
ven.
Do heer DECKERS (R.-K.) wcnscht
verbetering van den toestand in Indië,
waarvoor" de R-egeeriug niets doet.
Do MINISTER verklaart, dat dit punt
zijn volle aandacht heeft.
Do heer DRESSELHÜYS (V. B.) acht
centralisatie van hot mijnwezen gewensoht
en niet méér een departement.
Do heer GERRETSON (C. H.) wcnscht
meer gegevens tor beoordeeling van de
centralisatie.
Do heer VAN DER WAERDEN (6 D.)
dringt er op aan om den achterstand in te
halen bij het verieenen van vergunningen.
Do MINISTER zegt, dat deze kwestie
nog steeds in behoncteling is.
Do heer DRESSELHÜYS (V B.) verzot
rich tegen do briketteering van de Boekit-
Ascm-mijnen Hij acht deze daad te spe
culatief
Dc MINISTER zegt, dat hij zich bij zijn
mij n b ou w adfri^urs Écu da, die hij voors
hands meer bekwaam acht dan den heer
Drcssclhuvi
Bij onderafd. 810 verklaart do heer
DRESSELHÜYS (V. B.) zich tegen ckra
post vooc cle hotels-aankoop en stelt voor
dien te verlagen mot f400,0ü0.
De MINISTER zegt, da*t hij de'bedan
king tegen die posten begrijpt. De hotels
zijn echter al aangekocht en dus is er mot
veel aan té dóeïl
Do vergadering wordt verdaagd tot des
avonds ha-lfnegen.
Avondvergadering.
Aan de orde is de voortzetting van de
algemeens be:-chouwingen der ftaalsbegroo-
t.ing voor 1922 met de motiën van den heer
Braat en de motie van den h9er Van Bere-
steyn.
Do heer TROELSTRA (S. D.) rep iceeren-
de, verklaart teleurgesteld te zrjn, dat de
Mini.-ter van Financiën teru^ddnst voor een
nader in overweging nem§n van het mili
tate vraags.u.*. ^.pr. voo^e.t dm Minister
dat zijn bezuinigingspo.iiieA op deze Klip
zal stranden. Hij betwijfelt of het de bedoe
ling der arbeiders is, in rail voor de mede
zeggenschap in slechtere arbeidsvoorwaarden
te berustten. Iets anders zou echter een
tij d el pk e verslechtering zijn, waarin de
arbeiders medezeggenschap zouden hebben
éh die zon worden ingevoerd met het cog
op een'betere fcceko-m-fc. ~i d
aangaat, apr. acht aanwezig een overgangs
tijd, oien nij zoo koi'o mcge.jjvt zou ni.ieii
doen duren. Ten aanzien van de vrgheids^e-
dachte van den heer Dresselhuys zet spr.
nog eens nader uiteen, dat er met betrekking
tct de opvattingen, hieromtrent een tegen
stelling nes iaat tnsschen dio Vrijheidsbond
en do S. D. A. P. Het was onjuist, wat de
heer Dresselhuys zeide, dat de reactie t?gen
den 8-uren-dag uit den boek der kieine
bedrijven komt» Spr. gewaagde voorts neg
van do anti-revolutionaire partjj onder lei
ding van den oppef-Mammonist Oolijn. Naar
aanicidmg van de rede van den heer Kuiper
met betrekking tot het militaire vraagstuk, i
acht cpr. het een onmogelijkheid, dat Bel-
gië tot een gewapend optreden tegenover
ons zal overgaan. Zei de heer Kuiper: denkt
er niet aan dat wij ons zu.len sp'itsen ter
wille van een samenwerking met de sociaal
democraten, spr. zegt: ook wij denken er
met aan ons te splitsen ter wille van de
samenwerking met de Katholieken. Zeide
de heer Dresselhuys, dat spreker gereclas-
seerd is, spreker wil op zijn beurt den heer
Dresselhuys gedeclasseerd noemen.
De heer RUTGERS (A.-R.) betoogt, tegen-
over den heer Marchant, nogmaals, dat in j
het stelsel van de vrijzinnig-democraten geen I
parlementaire kabme'ten mogelijk zijn. Met
eer. officier in een Ingezonden stuk gelooft
spieker, dat de leden van de fractie van den
Vrijheidsbond verderfelijk gestemd hadden,
doch tevens, dat verschillende leden in hun
hart er anders over dachten. De heer Troel-
stra had, zeide de heer Rutgers o»a. nog,
geen rechtt te spreken van jlen heer Colijn
als Mammonist,
Do heer BONGAERTS (R.-K.) den door
den Minister van Financiën mge3'agen weg
ten aanzien van de werkloosheidsbestrijding
besprekende, betoogde o.a. dat men bjj werk
verschaffing in de eerste plaats zjjn aandacht
moet wydën aan gesubsidieerde werken cn
wei inzonderheid werken tot verbetering der
afwatering»
De heer SCHOKKING (C.-H.) acht oo-
jni»t de uitlegging van de aatitbeae dat aan
do rechterzijdo do gcloovigen en aan do
linkerzjjdo do ongeloovigen zitten» Wij leg
gen zegt spr. in liet geestelijke heb
zwaartepunt cn indien do heer Dresselhuys
dit ook doet i9 samenwerking niet cnmoge-
lrjk en met verheuging heeft hq gezien dat
cok in de sociaal-democratie de erkenning
zich openbaart, dat al haar mooie plannen
zullen afstuiten indien het geeetelgke het
godsdienstige dement ontbreekt. Met dank
memoreert spr. verschillende toezeggingen
van den Minister van Financiën, met nam,"
wat betreft de subsidies voor werkverschaf
fing. Hij vraagt niet zonder meer om tot
protectie^over te gaan, doch stelt wel dc
vraag, of niet voor semmigo bedrijven
die in het leven moeten worden gehouden
tijdelijke maatregelen moeten worden ge-
ntmen.
De heer VAN BERESTEYN (V. D.) wij
zigt z^jn motie inzake steunverleening aan
ncodlijdendo kunstenaars in dezen zin, dat
het daarin genoemde bedrag komt te ver
vallen.
De MIN. VAN BINNENL. ZAKEN ver
klaart zich bereid, met zijn ambtgenoot van
onderwijs to overleggen ter zako vaa de
goedkeu ring' van belastingen op openbare
vermakeigkheden. Inzake het bezigen van
ambachtskunstenaars bij do inrichting van
rijksgebouwen zal hij een ter zake uitgegeven
circulaire nog dens in herinnering brengen.
De steunregeling voor de werkloozen zal hij
uitbreiden tot de noodljjdsside kunstenaars.
De Regeering heeft dan ook geen bezwaar
tegen de gewijzigde* motie-Van Beresteyn.
De Regeering wijdt haar volle aandacht aan
de zaak betreffende verhooging van het
tarief van invoerrechten. Een doorgevoerde
nivmialisatie zou aanleiding geven tot toe
nemende werkloosheid. Evenwel oordeelt de
Regeering dat de ontwikkeling der iodu.frie
zich in deze richting zal moeten bewegen»
Spr. bestrijdt het betoog van den heer Dres-
stlhuyö inzake de Zondagswet. De Haarlem-
scho benoemingskwestie kan aan het Haar-
lemscho gemeentebestuur worden overgela
ten. De heer Dresselhuys wilde voor bur
gemeester van Amsterdam een neutraal man»
Wil men iemand die boven d9 partijen staat?
Spr. wiyst op de moeilijkheid van liet vinden
daarvan. De opvattingen der Katholieken
wjjken te zeer af van cfè materialistische
levensbeschouwingen der sociaa-democra.en
dan dat er sprake kan zijn van een over
brugging der tegenstel'ingen.
Do MINISTER VAN FINANCIËN rncei^
dat de heer Dresselhuys de Regeering aan
viel op een wjjze die niet geheel geoorloofd
was. Hij hoopt intusschen toch met den
heer Dresselhuys te kunnen samenwerken
op liet gebied der bezuiniging» Een aan
zienlijke bezuiniging op de defensieu'tgaven
blijft hij financieel noodzakelijk en feitelijk
mogelijk achten. De bezuiniging inspecteurs
zullen wel de Staatsbedrijven doch niet de
spoorwegen inspecteeren. Het betoog van den
heer Bongasrts zal spr. gaarne overwegen.
De beide moties! Braat zijn onaannemelijk
voor de Regeering.
De heer VAN BERESTEYN trekt zijn
motib in.
De algemeen© beraa^l-tgingen worden ge-
filoten en de stemming over de moties-Braai
werdt bepaald op Vrijdag na de pauze.
De vergadering wordt to haiftwaalf ver
daagd.
Lastige bcomen in buurmnns tuin.
In mijn vree*®- schrijven o\er h9t aan
planten van vrachiboomen d?3d ik (lüide.ijk
niuomen, dat zulice bonmen volopi in liet licut
mc-eten staan, dos niet mogen geplant wor
den onder de takken van hoojjo beamen.
Vooral van boo'je iepen, beuxea en eiken
kan worden geregJ, dat zij met liun wortels
den bodem to. op groeien afj.and do-ar,crui
sen, om dtar uit te halen wat van hun ga
ding is. Under z,li.ee boomen wil zoo- goed
alt niets groeien; niet al.een, dat het voedsel
uit den grond wordt gezogen, maar vooitil
ook het water, dat ui. den ondergrond op
stijgt, vait aan aulae hoogp hoornen ten deel,
en een gevolg hiervan i;, dat onderstaande
gewassen verdrogen, vooral in jaren van
weinig regenval. Ouidelijk komt dit uit in
de bosschea, waar men onder Peu.cen, iepen,
eiken, enz. niets dan een pleintje aantreft;
onkruid wil daar soms. zeli's niet tieren.
Het wortelgestel van iepen is in dit
opzicht al zeer kwaadaardig» Met een sterk
vertakt net wordt de gehee.o bodem tot ver
onder de takken uit „afgeviseht", zoodat
het leven vaa allee, wat er ouder wordt
geplant, niet erg rooskleurig zal zjjai. Wij
ondervonden, dat do wortels ze.fo onder een
flinke schuur door groeiden cn op meerdere
meters adsland in rozen- en plantenbedden
voorKwamen. In zulke gevallen ivo rut met
flink mesten weinig bereikt o£ het zou mos
ten zijn, dat de iepeuwortels nog meer in den
turn worden gelokt. Niet alleen doen zulke
hcoge bocmen schade dc-ar bun onderaard-
fcolio organen; de overhangende takken on
derscheppen het zonlicht en de gevolgen
hiervan, gevoegd bij de \vortel:chade, is blij
vend aan de onder en bijstaande gewassen
te zien. Daarbij komt nog de aanhoudende
drup in regectjjden, waardoor de grond
wordt vastges;empt.
Wie in eigen tuin met kans op suoces
vrucht-, bloem- of groentegewassen wil ver-
oouwen, ruime eerst het opgaande hout c-p.
Wie daartegen bezwaar heeft, stelle zich te
vreden met die gewassen, welke in bovenge
noemde ongunstige omstandigheden enkele
jaren een minder fleurig bestaan kunnen
voortslepen: op bloemen en vruchten valt
weinig te rekenen.
Het geval wordt evenwel lastiger, wanneer
zulk c-pgaand hout staat dicht bij de grens
scheiding in buurman3 tuin. Bij het aanplan
ten van leiboomen aan muren en schuttingen,
vroeger uitvoerig door mrj beschreven, komt
het meermalen voor, dat achter die muren óf
schuttingen zulke hooge bocmen staan. De
dikke armen en takken slingeren zich gome
meerdere meters over de omheining boven
onzen tuin en men kan er zich van overtuigd
houden, dat do wortels zieh ook niat aan de
afrastering «toren. Bij een voor de aanplant)
uit te voeren diepe grondbewerking, zal
men zo aantreffen, de dikke wortels, welke
dan J)ij de grens worden afgekapt. Het on-
dergrondsche gevaar is dan maar tijdelijk
i bezworen, want na een paar jaar zijn do
wortels weer in onzen tuin ea dit is dan aan
de vruchtboomen gewoonlijk best te zien, ten
spijt van onze bemesting. Deze laatste zal,
bjj gebrek aau het noodig bodemvccht, niet
j tot haar recht komen.
Dezer dagen trot ik een als Jjjoven ge-
schetsten toestand aan. Naast een aan te
leggen, grooten vruchteniuin, welke van het
bijliggend terrein door eon hocgcn gernet-
acldon muur was gescheiden, lag een bosch
van opgaand hout, Hooge boomem kwamen
tot ver over den muur en bij een diep om-
1 spitten van het geheele terrein kwarneu
wortels van oen arm dikte voor den dag. Ik
zag geen icans, met uitzicht op succes, den
muur door het beplanten met vruchtboomen
j productief te manen. Wanneer dit laatste
toch zou zijn gebeurt, zouden de wortels van
de naaststaaDdo roovers er gemakke-ijk on-
der door groeien en zijn dan niet te verwij
deren zonder de tegen den muur geplante lei-.
I boomen te beschadigen.
I In dit speciale geval evenwel was buur-
- man boschbezitter een te groot liefhebber
van vruchtboomen en te zeer op oen gcedo
nabuurschap gesteld, als zou hij ons bezwaar
niet direct deelen. Ons werd toegestaan
achter den muur in het bosch een diepe geul
te graven, waarin al de voorkomende wor
tels worden afgekapt, De over den muur han
gende dikke takken nam hij zelf voor zijn
rekening.
Ons bezwaar voor aanplanten was dus uit
den weg geruimd, maar ongelukkig genoeg
kan niet ieder tuinolouwliefhebber bogen
rp zoo een meegaauden buurman. Meet dan
do roofbouw, gepleegd op 0:13 terrein, maar
lijdelijk worden aangezien of kan men, luet
de Wet in de hand buurman dwingen fet
inschikkelijkheid? Wel degelijk wordt door
het Kecht in zulke gevallen voorzien. Het
Burgerlijk Wetboek bepaal!, dat het niet ge
oorloofd is behoudens bijzondere bepalingen,
opgaand hout te planten binnen 2 Meter
vanaf de scheiding, en wat betreft heggen,
binnen een halven Meter. Verder dat men het
recht heeft hoornen en heggen, b.nnen dezen
afstand geplant, te doen verwijderen. De in
onzen tuin groeiende wortels mogen steeds
worden weggekapt bij te houden grondbe
werking, en wanneer de omstandigheden
zulks veroorzaaken, iuag men zeli de bin- j
derlijke overhangende takken wegkappen,
mits men niet op het- erf van zijn buur
man komt.
't Behoeft wel geen betoog, dat men tct
handelingen, als boven bedoeld niet overgaat,
vóórdat men in dozen van buurman? weige
ring tot meewerking is overtuigd. Waar
evenwel het veroorzaakte ongerief van dien
aard is, dat in. dergelijke gévallen een
breede strook van ons terrein langs de schei
ding aan de cultuur wordt onttrokken, daar
loont het zoker de moeite in zulke geval'.on
recht to verkrijgen om handelen 1 op te tre
den. De wetgever is hiervan ook doordron
gen geweest, getuige de desbetreffende ar
tikelen in genoemd Wetboek.
J. S.
Vragen op tuinbouwgebied aan de Re
dactie van dit blad onder motto „Tuinbouw."
Men schrijft ons
Het lijstje van dc faillissementen in de
grootc bladen heeft clcn laatsten tijd soms een
omvang aangenomen, welke zeer te denken
geeft, en inderdaad rechtvaardigt, wat wij
in een onzer vorige b?ioven hebben aangeduid
metHet kraakt
Heel bekende namen staan er nog wel niet
bij, groote financieelc ondernemingen 1^-
halve dan dc misère met d'e levensvprzckc-
ringmaaatschappijen hebben den dans nos
steeds, gelukkig, kunnen ontspringen; maar
r.l£ tceken des tjjds verdient het ten volle do
aandacht.
Wij leven liier in Rotterdam in een han-
delsstaid, waar men steeds gewend is aan ups
and downs en er wordt wel eens, geksche
rend, gezegd, dat op de goederenbenvR er nio*
mand rondloopt, die niet op zijn tijd de be
talingen heeft gestaakt. Waar oen gewoon
burger ontzet voor zou terugdeinzen, wordt
daar niet zoo zwaar opgenomen, mits hei
maar „eerlijk" geschiedt, er geen frauduleuze
handelingen bij plaats liebbon en bij omkeer
van de fcwadc kansen de vroegere crediteuren
min of meer worden schadeloos gesteld. Het
is inderdaad natuurlijk wel iets anders, of een
particulier door speculatie of grove vertering
in de knel komt ea ten slotte op het zwarte
lijstje terecht komt, dan wel een handelsman,
die misschien door goed vertrouwen is mis
leid,* meegesleept wordt in, den val van an
dere „huizen" of overduveld door deu maal
stroom van een al.gemeene economische ma
laise. Als door esprit de corps wordt, dat 7.00
al niet geheim gehouden dat lekt toch 1
altijd wél uit dan toch niet mét graagte J
verder vertelA Maar in den laatsten tijd
houden hardnekkig de geruchten nan, dat
velen zeer en zeer 7.v/ak staan.
Het. eigenaardige van don toestand is, dat
ook hier als het ware een wrekende Nemesis
aan het woord komt. De zeer vele zaken en
ondernemingen, die vóór den grooten oorlog-
of niet bestonden óf een zenr zorgzaam be
staan leidden, en in den ceht „gouden" tijd
van do 0. W. door brutalen durf of door stom
en biind geluk er in slaagden onverhoopte
rijkdommen binnen te halen, die gaan suc
cessievelijk, de een na do ander en meent met
etille trom, terwijl eerst de zegepraal werd
aangekondigd met schetterende fanfares, dure
automobielen, rijke pelsjassen, knalleudo
cham/pagnelturken en soms wordt hot zelfs
een drama zelfmoord.
Nomina sunt odiosa c-n ook willen wij geen
X'orband leggen tusschen sombere woorden
van den laatsten zin cii 'liet haast wel nieest
frappante beeld van grootheid en verval, dat
zieh nu binnon onse goede stad gaat afapelen.
Maar een der zaken, die op fenomenale win-
stec in oorlogstijd kon wijzed, tÊe irn op
slapper dan leemen voeten fff nat, was voor
den jri'u wel ijken luonsoherjinoord
scheiden en op een gegovcn ©ogenblik
Diet is om te voldoen nan hot vooa^
vau c«;u arbitragecommissie, die te oorfceloo
had over een vordering van 1360. De, c^rioja.
jaren schiepen wonderen er. doac.lf<jc.
persoon verkreeg zulke inkomsten. d*ó in ,iQ
vele millioencn liepen, dat hij zich op een van
mooiste standen een paleis van een huis
liet bouweD. ZakenYrionden, die hier in
terdam toch al do twijfelachtige reputatie
genieten van ongezouten ongepaste aardig
heden te durven uithalen, kwamen op- het
.'jchitterendc denkbeeld om den uitbouw in
'3 mans tuin, waarin de biljartkamer was
ondergebracht, te versieren met een beeld
dat niet alleen uitdrukking zou gever, aan Je
innigheidvan hun vriendschap, maar ook
hulde aan de zoozeer gewijzigde levensom
standigheden van dea-gelukkigen ontvanger.
Het beeld staat er, ©enigszins bescheiden in
deu hoek ieigen den achtermuur vau het
woonhuis cn het beeldt een soldaat af van de
grenswacht, die genoeglijk staat tc slapen
met de kin geleund op zijn beide handen,
-welke de tromp van zijn geweer omklemd
houden. De millioencn waren door smokkelen
van levensmiddelen naar Duitscnland ver
diend Maar tegen dézen nouveau-million.
naire, die al nergens meerhypotheek kan
krijgen, zyh 'nu al reeds enkvle processen aan
hangig gemaaktciviele vorderingen, welke
meer dan een net burger mans inkomen van
den goeden tijd bedraden.
Als toekende tegenhanger roepen wy het'
beeld op van een anderen Rotterdammer, dio
ook wel geprofiteerd heeft van dc oorlogs-
conjuctuur maar zoover ons bekend alleen
door aan de genot- cn spilzucht van de toen
7.00 talrijke we! gestel den gelegenheid te ge
ven zich uit te vieren. V^ór den oorlog was
Jiij een armzalig kleermakertje, crgen9 uit-
Galicië, die met nauwelijks kleeren aan het
lijf naar ons land was komen afzakken en
in Rotterdam misscVen wel op doortocht
naar de VcreenigÜe Staten blijven kleven.
Hij begon hier op de Coolvc9t, het armoedige
stukje aanhangsel van den Coolsingel schuin
achter de Delftsehe Poet, een heel onhetec-
kend bio9eoopzaakje, dat echter floreerde en'
zulk eon sueocs bleek, dat liengs de eigenaar
zich opwerkte. Hij-heeft nu in onze stad een
paar van de allerboste en meest bezochte
bioscoop-paleisjcs en heeft nu «mkcle weken
geleden in Amsterdam een wonderpaleis laten
bouwen, waarover maar één roep is vanwege
de overdreven luxueuze inrichting, het su
blieme orgel eu de wonderlijke pracht van de
filmbeelden. Déar moet geen enkele pilaster
in het gehoeie gebouw het uitzicht belemme
ren, zware Deventer tapijten van kolosa-lo
afmetingen dekken zoowel de vestibule als
ue hoogste ran,gen, dio beschut zitten achter
ei kon lambrizeering Dat is ondernev-nings-
geest, die echter ..el jai'-o'er zich alleen
werpt op hot toch altijd «enigszins eigenaar
dige terrein van de bioscoop. Millioenen 7.jjn
cv ten koste gelogd aan het Amsterd.amsehe
gebouw en nu gaat dezelfde in het we3toiijk
stadsdeel van Rotterdam een nieuwen
schouwburg bouwen, alken voor toonoeluit-
voeringen. Het punt is r*iet gunstig gekozen
aan den zelfkant van volksbuurten, terwijl
de gegoode kringen uit 1W westen zich bij
voorkeur een anderen weg stadwaarts kiezen.
Zoo oppervlakkig gezegd, gel00ven wij, dat
de£e onderucmibg geen dividenden belooft »if
te worpen, want Rotterdam is toch wel de
laat3tc stad, waar men met eenige redelijk©
kans op succes een derden schouwburg kan
cxploiteercu. De andere twee ten minste
laten de aandeelhouders geen eelt aan de vin
gers krijgen door het couponnetjes knippen 1
Maar het is een handig: oxploitant, die in den
moeilijken bestaansstrjjd zijn sporen wol ver
overd heeftdus wie weet
Zoo kennen wij hier grootheid eu verval.
De grootheid echter, die weer tot duizeling
wekkende diepte naur beneden stort, ervaart
deze troost bij die bittere ervaring, dat ze
onnatuurlijk was gegroeid, velen oen doorn in
het oog is geweest en na de korte glanspori-
odc weer, soms met een enkel woord van
beklag, terugzinkt in het niet, waaruit zo
nooit had moeien verrijzen. Het. is een schrale
troost, maar hóeft z© niet onkele ia ren ge
noten
LIJST VAN ONBESTELBARE BRIEVEN
EN BRIEFKAARTEN. WAARVAN
DE AFZENDERS ONBEKEND ZIJN-
BRIEVEN BINNENLAND
11. van Asbeck,Haarlem. J. Boom,
Noordwijk aan Zee. Mevr. H. G. Boter-
mans, Leiden. Directeur Gemeentebelas
ting, Den Haag. Directeur Rijksopvoe
dingsgesticht, Leiden. Mej. HurkeDS,
Den Bosch. Mej. H .G. van Hoekelen,
Enschede. Hoofd-inspectcur van Arbeid
Utrecht. Ontvanger Directe Bekistingen
Leiden. J. Rcijeriga, Lemmer. Mevr.
Joh. S. de Regt, Zee en Duin. Straf-
gevangene No. 213. ,,Do Tel A'd.vn, 3
stuks. Baronnesse van Tuyl van Seroos-
kerke, Den Haag. G van der Valk BoU
man, Katwijk. A. M. Verheul, Amster
dam. W. IJmker, Heemstede.
BRIEFKAARTEN BINNÏ NLAND
A A'blas Leiden. Bernard. Mej.
Besuyen, Oegstgeest. Mevrouw v. Zoe
ken, Leiden. P. Bosman, Den Haag. --
M. van der Berg, Leiden. Cellenbarak
No. i'\u Den Haag. Het Leven", Am
sterdam. F. van der A len. Leiden
A. Nieuwenburg, Rotterdam. Mej D*
Robert, Amsterdam. P. dc Ruyter, Lan-
gebuurt. Strafgevangeno No. 213, Den
Haag. D. C. Schumm, Eindhoven.
J. do Vries, Amsterdam.
BRIEVEN BUITENLAND.
L. Menken, Richmond U. S. A.
Parlevlict, Norfalk. Velu Winckel, Mar
seille. Theo Weiier, Crefcld. G- Werl
hein), New-York.
BRIEFKAARTEN BUITENLAND
Joliau Cohen, T-Vien. Mina DrioH^4lh
Antwerpen. Frans Herkens.
2 briefkaarten aonder adie».
