TWEEDE KAMER?
De VOORZITTER meent, dat de beer v.
Sok took onderschat do gevaren yoof de
klcio© beiegser3. Honderden zijn ihans
afwachting van eon daaraan le geven bs-
eiemmr.g, even een a worden verhuurd.
Voer de geheele of gedeeltelijke huur van
pauper3 geworden. Arbeid is tcgonwocr- dit p.vnd hebben zich meerdere gegadigden
dig dicsvvijifl secuurder, vooral door pen
sioen etc.
Het voorstel v. Eek wordt verworpen
met 18 tegen 6 stemmen (die der S. D. A.
F. en de hesren Heemskerk en Knuttel).
Dc heer KNUTTEL, die trouwens tegen
de begroo^ing zal stemmen, js tegen art.
39 (belasting op openb. vermakeiijkh-edc-n).
De uitgaven, na in totaal f 9,766,588
worden goedgekeurd, de ontvangsten op
hetzelfde bedrag ovenzoo.
De goheole begrooting
wordt dan aangenomen.
Alleen de heer Knuttel wil geacht worden
te hebban tegengestemd*
Rondvraag.
De heer EEIfcDMANS wijst er op, dat
(volgens dc verordening do Kerstvacantic
begint Zaterdag te woren. Hij vindt dit
zeer bezwaarlijk. Kan in dit geval na niet
de Zaterdagmorgen er bij worden gegeven,
ook om reizen op Zondag te voorkomen?
Wethouder v. d. LIP heeft geen bezwaar
als de raad hem niet bij zijn jasje trekt
daarover, al gaat het don raad niet rec-htr
Etreeks aan.
De heer MEYNEN vindt or alles voor.
De VOORRZITTER meent echter dat
men zoo den verkeerden kant opeaat. Zou
men liever niet een verordening ronken
wanneer er school is in plaats van vacan-
tie. Dat gaat de spuigaten uitloopen. Laat
men nn toestemmen, doch 't lijkt hem niet
verkeerd het op andere vacanties terug te
helen.
De heer OOSTDAM is het met den
Voorzitter eens. Hij is voor zich houden
aan de verordening.
De heer EERDMANS meent dat er Za-
ferciaemorgen toch niets meer van leeren
komt.
De heer KN UTTEL: Nu Yrijdagsmfcikïags
niet.
De heer EERDM ANS ontkent dit. Hij
bh'ïft oandrincren.
Da "WETHOUDER wil zonder al gem een e
toestemming niet van de verordening ai-
wnken.
De heer v EOK wiist op do verkeers-
IhzeTiten. Kunnen die nv-t donker -niet ge-
mirt worden, de heer GRGENEVELD zag
Se liever h^Iemoal vercfkviinen.
De VOORZITTER zegt, dat de commis-
spris van politi-e bij onderzoek tot de con-
tïusie 1s gekomen, dat de agenten tot s
uur 's avonAa gewonsNit zijn.
De beer PTÉKAAR vraagt van B. en
W. een onderzoek naar toestanden bij cle
woningen vsn „De Coade Woning". De
straat moet dear 35 c.M. liooger komen
dan de bestaande woningen, wat handen
vol veld kost en *.i. onnocdig.
Ra VOORZITTER zegt onderzoek toe.
Sluiting.
l
Benoemingen.
Ter benoeming van eea scheikundige (as-
eist-ent) brj den Districtskeuringsdieasfc van
iWarer. worden door B. en W. aanbevolen:
2o. mej. H. S. J. Fuhri Suet'.age, werk
zaam a d. Soperphosphaatfabriek te Amster
dam; 2o. M J. N. Schuursma.
Vsn de leden van het Burgerlijk Arm
bestuur treden met 1 Januari a.s. nf de
bet-ren H. J. Planjer en M. J. Oostveen,
die echter weder terstond herkiesbaar zjjn.
Wei de aftreden den worden resp. als No. 2
op de dubbeltallen aanbevolen de heerca J.
F. la Rivière ea J. Vallentgoed.
Air de beurt van afireding als leden
der Plaatselijke Schoolcommiss:e op 31 Doe.
a.s zijn de heeren J. Colin, dr. D. Plooy,
D. C. Schuit, A. L L Gathier en J. F. X.
Sanders.
Met uitaendering van den heer Sanders,
6ia wegens drukke werkzaamheden zijn man
daat cie'l vernieuwd wenscht te zien, zijn
ajlo aftredenden bereid een cveutueelé hé-
noeming te aanvaarden. De Schoolcommis
sie biedt no de volgende tweetalen aan:
•Vacature-Coh'n: J. Co'in en nar. E. A.
Cosman; vacature-dr. Plooy: Dr. D. Plooy
en J P. Mulder; vacature-Scbuyt: D. C.
Êcbuyt en H. Tennissen; vacature-A L.
Galhier: A L L. Gathier eu J. Kalsbeek;
▼acaiure-Sfoders: A. J. Oosfcdam en paaloor
A. J. Leusen.
G-sschenk aam ,,Be Lakenhal".
Het goede voorbeeld, onlangs door dr.
2. C 0vervoorde gegeven, heezfc recda bjj
den keer P. J. ïeske, alhier, navolging
gevonden, die als bewijs van belangstelling
bij ue uitbreiding van hot musauoi, een
Stillever. aan de gemeente heeft aange-
fcodvn. B cn W. geven in overweging,
dit getchenk te aanvaarden onder diak-
«eggiiig nan den gever voor het bewijs
^iner belangstelling.
Verhuring van linizen.
Zooais den Raad in de zitting van II
Juli j.l werd medegedeeld, heelt de ge
in terne. als gedeeltelijke uitkeering van net
voordee'ig saldo van do voormalige Brand-
Mfdfewommiasie. den eigeadom verkregen
van het perceel N.euwe-Rjjn No. 66, waarin
de bureaux dezer instelling waren geves
tigd, ah.ook van het daarmede een geheel
uitmakende perceol Nienwe-Rijn No. 66a,
agnde een bovenwoning, welke tot 1 Mei
1022 is verhuurd aan A. Thora, tegen ren
jaar lijkte! en huurprijs van f430.
Bet pand, genummerd 66. dat ait het
gebouw met de daaraan verheelde verd:e-
pingen van bet gedeelte, gelegen acnter
de bovenwoning, bestaat, is zeer groot, zoo
dat, welke bestemming daaraan ook wordt
gegeven, de bovenwoning, genummerd 663,
ook in het vervolg zonder bezwaar afzon
derlijk kan. worden verhuurd. D3 tego wo>r-
dige huurprijs ad f403 per jaar is onvol
doende, doch de heer Thors hoeft .zich be
reid verklaard den huurprijs tot f600 per
jaar te verhoogeo en wil zich bovendien
voor eet. termijn van drie jaren verbinden.
Jflei ptrceeb gceommerd 66, lianj ia
aangemeid, waarvan, naar het oordeel ran
B. cr. W., de heer P. Gerih liet meest in
aanmerking komt.
In overeenstemming met het advies van
do Commissie van Fabricage geven B en W
ou in overweging: A. de boveawoning Nieu
we 7Rijn 66a voor den tijd van drie jaar,
ingaande 1 Mei 1922 te verhuren aaD A.
Thors, alhier, tegen een jaarlijkschen huur
prijs van f 600, mot bepaling dat de huur
geacht wordt daarna 'telkens voor dcD tijd
van één jaar tc zijn verlengd, indieD zij
niet drie maanden te veren door een der
partijen schriftelijk is opgezegd, en verder
onder de bij de gemeente gebruikelijke
voorwaarden, waaronder deze, dat do ge
meente ten allen tijde bevoegd is, de huur
ook tusschentijds op to zeggen, mits den
huurder ten minste drie maanden te voren
kennisgeven de; B. het perceel Nieuwe Rijn
No. 66 voor den tijd van twee jaren, in
gaande op een nader door B. en W. te be
palen datum, te verhuren aan P. Gcrth,
alhier, tegen een jaarlijkschen huurprijs
van f 900, met bepaling, dat de huur geacht
wordt daarna telkens vcor den tijd van
één jaar te zijn verlengd, indieD zij niet
3 maanden te voren door een der partijen
schriftelijk is opgezegd, en verder onder
do gebrüikeliine voorwaarden.
Een schoolgebouw voor de Eerste Leidsche
Schoolvereniging.
Naar aanleiding vau het verzoek van bo-
vergenoemdo vereeniging tot het stichten
van een schoolgebouw voor gewoon lager
onderwijs op een terrein gelegen aan do
Cronesteinkade werden B. eu W. uitgenoo
digd alsnog nauwgezet te onderzoeken, of
het niet mogelijk was aan het verzoek der
Eerste Leidsche Schoolvereeniging te vol
doen door beschikbaarstelling overeenkom
stig artikel 77, 2de lid. der Lagcr-Onderwijs
wet 3920, van een bestaand schoolgebouw,
en zoo dit mogelijk bleek, een ia dien zin
gewijzigd voorstel in te dienen.
Gevolg gevende aan die uitnoodiging,
hebben B. en W. opnieuw getracht in de
door den Raad aangegeven richting een op
lossing te vinden.
Ook na hernieuwde overwegingen moeten
zij echter bij hun aanvankelijk oordeel blij
ven, dat overdracht van een bestaand
schoolgebouw niet mogelijk is, omdat geen
enkel gebouw kan worden gemist. Ter mo
tiveering van deze hunne meening, zij het
hun vergund het volgende mede te deeleriv
Op de 9 derde-klas-scholen moesten na
de laatste toelating vaü leerlingen (1 Oc
tober j.l.) en met inbegrip van de niet tot
dè hoogere klas bevorderden, 339 kinde
ren in de eerste klasse worden opgenomen.
Dit nu was bij het voor deze scholen gel
dende maximum-aantal leerlingen per klas
se vaD 36, slechts mogelijk, door de vorming
van eenige parallelklassen. Wel is waar tel
len de hoogere klassen een geringer aantal
leerlingen, maar toch zou werd een dezer
scholen opgeheven een betrekkelijk groot
aantal kinderen niet kunnen worden ge
plaatst. Dit is mede een gevolg vaD de om
standigheid, dat verschillende scholen lo
kalen bevatten, welke geen ruimte bieden
voor het volle aantal van 36 leerlingen per
klasse.
Ook van dc gemengde, scholen der 2de
klasse kan geen enkele worden gemist.
Alle lokalen dier scholen zijn in beslag ge
nomen, zelf3 was het noodig op de boven
verdieping van de school aan den Maresin-
gel door do plaatsing van een scheidings
wand een extra lokaal in te richten cd
moest een klas van de school aan do Oude
Vest worden ondergebracht in het gebouw
van dc Gemeentelijke Kweekschool voor
Onderwijzers en Onderwijzeressen. Het
totaal aantal leerlingen aan deze scholen
bedraagt voor het le leerjaar 230, het 2o
232, het 3e 218, het 4e 202, het 4e 214 en
het 6e 208. Het gemiddeld aantal leerlin
gen in de verschillende klassen is voor het
3e leerjaar 30, het tweede 29, het derde 27
het vierde 29, het vijfde 27 en bet zesde 26.
Houdt men hierbij in het oog, dat voor
deze'scholen het maximum aantal leerlin
gen voor de eerste drie leerjaren 30 en
voor do hoogste 3 leerjaren 25 bedraagt,
dan is het duidelijk, dat waar dus voor do
4e en hoogere leerjaren boveD het gestelde
maximum moest worden gegaan, van over
tollige schoolruimte ook hier geen sprake is
De 2e klasse school voor Jongens aan de
Pieterskerks t ra at heeft olie lokalen in ge
bruik. De afdeeling voor u. 1. 0. teli thans
12 klassen en breidt zich zóó sterk uit, dat
ieder jaar twee klassen moeten worden ge
vormd. Om ce u. 1. 0. klassen te kuDnen on
derbrengen, hebben B. en W. én in 1920 én
in dit jaar dc leerlingen voor de eerste klasse
der lagere afdeeling (voor gewoon lager ou
derwijs) over de overige 2do-klcs©e-soholen
moeten verdeden, zoodat de lagere afdeeling
der school een eerste en tweede leerjaar mist.
Blijft het aantal leerlingen der u. 1. 0. afdce
ling in dezelfde mate toenemen, en niets
wijst op het tegendeel dan zal in de ico-
komst naar meerdere schoolruimte moeten
worden omgezieD. De sterkte der klassen be
draagt voor de lagere afdeeling gemiddeld
26 en voor de hoogere afdeeling 19.
Het schoolgebouw vaD de 2de~klasse-sckoo3
vcor Meisjes aan de Breestraat telt 4 lokalen
minder dan er klassen zijn. Om die reden zijn
drie klassen ondergebracht in het schoolge
bouw aan de Aalmarkt en is één klasse ge
huisvest in een daarvoor in gereedheid ge
bracht vertrek van het gebouw Breestraat
119. Het gemiddeld aantal leerlingen per
klasse bedraagt voor de lagere afdeeling 29
en voor de u. 1. 0. afdeeling 18.
Het schoolgebouw van de 3ste-klasse-sehool
voor jongens aan de Aalmarkt telt 12 loka
len. De leerlingen der school zijn over 9 loka
len verdeeld, terwijl de overige 3 lokalen, ge
lijk gezegd, in gebruik zijn bjj de Meisjes
school 2kle klasse. De lokalen dezer jongens
school zyn klein. Slechts in enkele kunnen
30 leerlingen worden ondergebracht. In te-
tafrl bieden de 9 lokalen ruimte voor pLol
227 teerlingen. De school telt 195 leerlingen,
Koodat het gemiddeld aantal per klasse 20
bedraagt. Dit lage gemiddelde is het gevolg
van de vorming van parallelafdeeiiDgen.'TJ-ci
aantal leerlingen over de 6 leerjaren bedraagt
reep.28, 35, 32, 21, 24 ea 45.
Rekening houdende met het maximum aan
tal leerlingen per klasse, dat voor de 2d-o-
klasse-scholen geldt, cn in verband met d«
grootte der lokalen, kunnen in het gebouw
der Meisjesschool lste-klasso aan dc Boom-
markt 172 leerlingen worden geplaatst. Bo-
veudieu is alsnog een klein lokaal beschik
baar. dat door den schoolarts wordt gebruikt,
cn verder voor znivgonucrwüs dient. De school
telt.in totaal 150 leerlingen, verdeeld over 7
lokalen. Ook hier wordt het gemiddelde per
klasse van 21 gedrukt door de vorming van
van een parnllelafdeeling. Over de 0 leer
jaren verdeeld, bcÜraagt hot aantal leerlin
gen resp.16, 22. 25. 26. 3.1 en 3).
Op grond van het. bovenstaande zijn B. cn
W. van meening, dat, ai zou ook hij ecu her-
verdeeÜD-g .v. d. leerlingen over de verschil
lende scholen hier èn daar een lokaal vrijge
maakt kunnen worden, afstand van een
schoolg'ebouw toch niet mogelijk is, zoolang
het aantal leerlingen nog op het bovenaan-
gegeven peil staat.
Odzo toelichting zou niet volledig zijn,
zeggen B. en W.. indien wij niet in herinne
ring brachten, dat de 3doklas-school no. 2 aan
do Van-dcr-Wcrff-straat on de 3de-kloö-sohool
no. 3 aan de Mare al sinds geruimen tijd niet
meer aan de gestelde cischen voldoen en dat
goon van beide gebouwen door verbouwing
in voldoende mate kan worden verbeterd. In
verband daarmede werd door den Raad op
30 Mei j.l. besloten een nieuw eclioolgebouw
te stichten op het Schuttersveld. Is dat ge
bouw voltooid, dan zal de bevolking van een
van beide oude sc-holen naar het nieuwe ge
bouw overgaan en zal dan tevens moeten
worden overwogen, of de leerlingen van dc
andere school over de overïgo bestaande scho
len kunnen worden verdeeld, dan wel of moet
worden overgegaan tot de stichting van nog
een schoolgebouw.
Tegenover dc vermeerdering met één nieuw
gebouw, zal dus staan hot verlies van tweo'
oude gebouwen.
Werd derhalve thans een schoolgebouw af
gestaan, dan zouden binnen ofzieoibarcn tijd
2 gebouwen worden gemist
Bedenkt men ten slotte, dat do invoering
van het verplichte 7de leerjaar het aantal
leerlingen neg zal doen stagen en dat, mocht
besloten worden hot 7de eD eventueel het
8ste leerjaar iD een apart gebouw onder te
brengen, hiervoor een afzonderlijk schoolge
bouw noodig zal zijn, dan is het, naar de rneo-
ning van B. en W. niet gemotiveerd, alleen
op grond van een niet onder cijfers te bren
gen overgang van leerlingen der openbare
scholen naar do bijzondere scholeD, thans een
gebouw af te staan.
En aangezien geen weibaüjko bezwaren
kunnen worden aangevoerd tegen het ver
zoek der Eerste Lccdscïie Sehoolvoreend-
ging, za-l de Raa-ó, naar het voorstel van
B. en \V. niet anders kunnen dam bot ver
zoek door dc Vereeniging toe te staan.
Yerhooging der tarieven vöof den
Vuilophaaldienst.
Het in aan B. en W gebleken, dat het
thans geldende tarief voor den vuHop-
haa-J<Jienst wijziging behoeft, mede door
dat cle loon en der gemeentewerklieden
aanmerkelijk verhoogd zijn.
B en W geven daarom den Raad in
overweging do volgende tarieven vast tc
stellen
n. voor het afhalen per ecbuit van fa-
brieks- cn bedrijfsafval, puin van bouw
werken, aarde, klei, uitgededven grond,
boomstammen-, stronken-, takken, tuinaf
val enz. is versebuldiyxS f 0.75 per M3.
b. Voor het afhalen per kar of wagen
van óq in sub a genoemde stoffen ia ver
schuldigd f 1 per V2 M3.
c. Voor hst afhalen van vuilnis, afval,
enz., afkomstig van inrichtingen, die met
uitsluitend zoogenaamd „huisvuil" pro-
duceeren is verschuldigd f 0.90 per M3.
bij afhaling op ongeregelde tijdstippen cn
buiten jaarabonnement, en f 0.70 per M3.
bij afholing van een tevoren overeengeko
men hoeveelheid voCg-ens j aarrabojin-e-
ment. Oud or de hier bedoel dio imichtingcai
worden gerekend o. n. do Ziekenhuizen, 't
Militair HosnitaaJ, het Invalidenhuis, bet
Rijks-Oipvoedmgsgcöbicht voor Jongens. <Lö
Kazernes, do gebouwen voor Academisch
Onderwijs, dc Musea.
d. Voor hot afhalen van vuilnis, afval,
enz. afkomstig van wijkvcrplegingen en
diergelijke inrichtingen van philaatbropi-
eohen aard is verschuldigd f 0.10 voor elke
ftfhaling.
c. Voor bet afhalen per kar of wagen
van een toveren overeengekomen hoeveel
heid brandbaar bocfc'jfsvuil, niet, afkomstig
van do inrichtingen bedoeld sub c on d,
kan een jaarabonnement worden geno
men. wanneer dit vuil geregeld door den
dag-eiijkscben ophaaldienst kan worden
afgehaald Alsdan i3 verschuldigd f 0.5O
per 1/2 M3
f. Vcor het verrichten van anders, niet
in dit tarief genoemde werkzaamheden,
zooals diepwerk, schoonhouden van kolken
enz., kunnen bijzondere overeenkomsten
worden aangegaan. De voor die werk
zaamheden verschuldigde vergoeding zal
zooveel mogelijk met den kostcndcD prjja
overeenkom en
g. De Directeur der G-emeentereiniging
is bevoegd gevraagde werkzaamheden
niet tc doen uitvoeren, wanneer dc om
standigheden of dc aard dier werkzaam
heden daartoe nxuir zijn meening aanlei
ding geven.
Een speelterrein voor Hoogere Burgerschool
met 6-jarigen cursus.
Het nlgcmeene leerplan, waarnaar bet
onderwijs aan een openbare hoogere bur-
geschool met vijfjarigen cursus moet zijn
geregeld en hetwelk is opgenomen in het
Koninklijk besluit van 16 Juni 1920, bevat
onder meer de lichamelijke oefening, ter
wijl in dit besluit dienaangaande tevens
S3 bepaald, dut die oefening zooveel mo
gelijk in <k> open lucht moet plaats hebben
en dat ten minste een derde van den voor
iedere klasse beschikbaren tijd aan het
veldspel moet worden gewijd. Hierdoor ia
bet dus uoodlg geworden, dat do Hoogere
Burgerschool vcor Jongens te dezer stede
cle beschikking beeft over een speelterrein,
liefst in de naaste omgeving van die school,
gelegen.
Een onderzoek wees uit, dat voor dit
doel aanvankelijk twee terreinen in aan
merking kwamen. Het eerste" terrein, ge
legen vlak achter het schoolgebouw, bleek
bij nadere beschouwing echter te klein eu
te onregelmatig van vorm te zijn, terv/iji
het gebruik er van als speelveld het ondei^
wijs in t?e lokalen, die er op uitzien, bo
vendien zou hinderen. Daarentegen is het
eveneens in de onmiddellijke nabijheid der
school gelegen terrein van het Raamland
voor speelveld in allen deele geschikt. Hoe
wel daartoe niet dit geheel terrein kaD
worden ingericht, omdat een gedeelte cr
van odlangs vuor h;t bouwen van wonin
gen is verkocht, zal niettemin van den
overbbjvenden grond een speelterrein vjin
voor het doel behoorlijke afmetingen 2ijn
te maken. Hefc vierhoekig terreingedeeite,
groot ongeveer 35 maal 28 M., kan worden
gebruikt om er een eenvoudige houten
kleed- csn bergloocas op te plaatsen, terwijl
dan het gedeelte c-e-f, met een groctcte
breedte cn lengte van onderscheidenlijk
ongeveer S0 en 85 M., in zijn geheel als
eigenlijk speelveld ware te bezigen. Ook
volgens het oordeel van den Directeur der
Hoogere Burgerschool zal dit terrein kun
nen voldoen aan de oischen van het aan
die school te geven onderwijs in do licha
melijke oefening.
Van verdere bebouwing op dezen grond
kan dan natuurlijk voorshands geen sprake
zijn.
De kosten van het in orde maken van
dit terrein worden geraamd op f 16.000.
Hiervoor wordt het weiland ontzood, een
steek uhgegraven, het terrein geëgaliseerd,
gedraineerd, opnieuw beznod, enz. enz.
intussehen is het voornemen van li. en
W. om overeenkomstig het advies van de
Commissie van Fabricage-, ter bestrijding
van de werkloosheid bijwijze van proef dit
werk, dat eenvoudig van aard is en in
hoofdzaak door met-valdiedcn kan worden
gemaakt, in afwijking van de gebruikelijke
wijze van uitvoering, in eigen beheer door
werkloozen te doen uitvoeren, waardoor
vermoedelijk aan eaikele tientallen van lie
den werk kan worden verschaft. Ten ge
volge hiervan zullen uit den aard der zaak
de kosten van het werk boven genoemde
som van f 1S.OOO stijgen, doch het bedrog
dier stijging is thans nog niet te begroeten.
Üixder medodeeling ten slotte, dat zij
zich tot de Gedeputeerde Staten hebben
gewend met het verzoek, het aan de pro
vincie toebehoorende terrein nabij den H.-
Rijndijk weder voor spe-eldoeleinden be
schikbaar te stellen, en dat, indien dit ver
zoek onverhoopt niet het gewensclitc ge
volg mocht hebben, zij alsdan zullen trach
ten het speelveld achter dc H. B. S. te
vens aan de behoefte van een kinderspeel-
terrcin dienstbaar tc maken, geven zij op
grond van het bovenstaande in overweging
door vaststelling van den 0^vergel egden snp-
pletoircn begrootingsstaat, voor den aanleg
van een speelveld ten behoeve van de Hoo
gere Burgerschool voor Jougens en het
Gymnasium op het op de situatie a-Ia B
aangeduide terrein van het Raamland,
voorloppig een boclrag van f 36.C90 te hun
ner beschikking te stellen.
Voorst ellen van den heer Van Stralen.
Door aet Raadslid den heer Van Stralen
zijn de volgendo voorstellen bij dan ItaaiJ
ingediend:
De Raad besluit tot de instelling van een
bijzondere Raadscommissie, ten einde B. cn
W. bij te staan bij het ontwerpen van pian-
neu inzake productieve werkverschaffing.
De Raad, van meer.ing, dat productieve
werkverschaffing van gemeentewege on
middellijk dient ter hand te worden geno
men, besluit, gegeven de onmogelijkheid
daarvoor thans con vaste uitgaafpost vast
te stellen, op de begrooting voor 1922 daar
voor een memorieposfc le plaatsen.
Zitting van gisteren.
Dienstplichtwet.
Voortgegaan wordt met de behandeling
van de wijziging der Dienstplichtwet.
De Minister van Oorlog, de heer
VAN riJK, vervolgt s„a Donderdagavond
afgebroken rede.
Over de ontwapening slechts een kort
woord. Niemand zal daarvoor de verant
woordelijkheid kunnen dragen, als hg aio
moest dragen. Ontwapening is alleea mo
gelijk tegelijk met al-e andere. Een kleine
mogeudbeid kan zeker niet voorgaan, 0111-
cbii de groocero veel eerder in staat zijn
zich weer weerbaar te maken. De geograr
phisebe positie van Nederland maa'.ci het
ten Elotto volslagen onmogelijk oin te ont
wapenen.
Beperking van bewapening vindt overal
bgzul, maar steeds wordt daarbij de oisch
gesteld, dat de nationale veiligheid ge
waarborgd zal zijn. De vraag is dus hoe
groot bet minimum voor Nederland mag
zijn Het kan niet lager zijn dan in dit
ontwerp io aangewezen. Noch do Volken
bond, noch de internationale arbeidersor
ganisatie is sterk genoeg om die veilig
heid te garandeerea. Nederland moet zich
2Ó0 wapenen, dat het den eersten stoot
kan afwachten, totdat het hulp krijgt.
Zoolang cr nog een nationaal volksbe
staan is en een gevoel van saamlioorigbeid,
is do verdediging van ons land een taak
cun door God opgelegd
De beer MAR CHANT (V.-D.): Gezwets!
Do kcei DUYS (S.-D.): Mag ik oven
„Bel Wilhelmus" zingen, menoer de Voor
zitter? (Gelach).
Do VOORZITTER hamert om stilte. Hij
verzoekt den beer Marchant d9 rede van
den Minister niet met gezwetB te betit?leu.
De Minister betoogt, dat mon elders
heeft geleerd wat het zeggen wil vertrapt
te uorden. Er zgn nog brecde lagen van d«
bevolking dio gevoc.'eu wat hun plicht ?-
én spr. zou het Noderlaadacho volk wiUtrs
toeroepen Nederland, pos op uw .saak-i
Vervolgens komt spr. tot het wetc^fc*
werp. Spr. verwijst ten aanzien vao het
verwijt van afhankelijkheid der rechte?,
-zijne, naar do schrifte rjke mededeelingmj
Tiet Kabinet heeft overleg gepleegd
de drie partijen der rechterzijde, maar
is geen afhankelijkheid. De kwestie ?an
do regirrenfen cavalerie he9ft met net ac-
coord niets te maken; do twee oorlogsregi.
meuten komen in de vredesorganisatie aiéj
voor.
Spr. komt er tegen op, dat hem verweten
wordt niet ernstig met de militaire politiek
to handelen. De Kamer heeft telkens ?ej.
gelijkirgen gemaakt: de Regeering neoffi
steeds geantwoord. Slechts het voordragen
van keigeen goed ia. is de laak Ier R&.
geering Geen landsbelang is opgeofferd
aau eerdgo partij; er 1*3 gestreefd naor
eenheid op dit punt onder de Regeerings»
partgen
Do Minister verdedigt vervolgens da op
vatting, dat hot contingent thans vermin
derd wordt en niet vermeerderd. Do tride-
ljjko vermiudering gold alleen voor 1921,.
omdat er een landstorm-oorlogswinst was,
In 1020 is de volle sterkte nog opgeroe
pen en ihans is dit verminderd. Hot gaat
niec aan dit vooratcl met het gebeurde in
1921 te vergelrkeu. Minister Pop maakte
ook geen gebruik van de oorlogswinst en
stelde deze ook geheel bnib?n zijn stelsel..
Het rlelso! van spr. vraagt z. i niet meer
dan het steJsel-Coliin. Colrja had 128 dui
zend man militie, 83 duizend landweör en
170 duizend landstorm. Spr.'s stehol g3eft
de eerste 5 i°-ar 243 duizend man georga
niseerd en daarna 74 duizend ongeorgani
seerd.
Uitvoerig be loogt spr., dat z"n stelsel
niet kostbaarder is d m het stel'el-Colrjn.
Het contingent van 19.500 is niet uit de
lucht gegrepto, maar do resullaten vau
eon organisatie op den grondslag van het
uiterste minimum opgezet-.
Verschillende punten behandelend, be-
taogfc spr., u.a., dat voor zijn stelsel min
der kader zal noodig zijn dan voor het
stelaol-Pop.
Spr. ftreeft ernstig naar bezuiniging.
Reeds zijn enkele millioenen bezuinigd en
spr. kan mecdeelcn dat eerstdaags een nota
van wijziging zal worden ingediend, waar
in op de oorlcgsbegrooting voor 1922 weer
twee miüioen gulden zal worden bezuinigd
Kostenberekeningen zijn moeilijk te ge- 1
ven cn zij beteek en en ook niet veel. Al
licht echter wekken zij een verkeerden
schijn. Ten aanzien van de chemische mid
delen deelt spr, mede, dat daarvoor een
speciale studie-commissie is ingesteld.
Ten slotte bespreekt hij het standpunt
van den hoer De Muralfc. De Regeering
meent bezuinigingen tc kunnen ar.nbrcn
gen zonder dat dc weermacht vermindert.
De heer De Muralt heeft vermindering vac
contingent gevraagd. Bij die vermindering
is dc defensie niet gewaarborgd en spr.
kan die dus niet aanvaarden.
Spr. kan hefc ontwerp niet los maken van
dc organisatie, omdat do Regeering niet
kan doorgaan met haar werk, als zij niet
weet hoe dc organisatie zal zijn. Bij de be
grooting voor 1922 zal men do verschillen
de punten behandelen en do Kamer zal een
volledige opening van zaken ontvangen,
Spr. wenscht thans alleen vertrouwen, dat
hij kan voort-werken.
De uit?tel-motie-K. ter Laan houdt de
onmiddellijke bezuiniging tegen. (Gelach).,
Schorsing d. et dc onzekerheid ontstaan ea
leidt tot desorganisatie.
Het kabinet kan de verantwoordelijkheid
voor do aanneming dezer motie niet aan
vaarden.
Do heer DE MURALT (V. B.) betoogt,
dat sedert 1918 19 stelsels zijn voorgesteld
en het is spr. onmogelijk geweest om twee
deskundigen te inden, die hefc met elkaar
in de hoofdzaken eens zijn, Spr. volgt de
redo vau dpn Minister in allerlei technische
onderdeden.
Do heer DRESSELHUYS (V. B.) aal
geen technische bijzonderheden behandelen
Er zijn voor spr. twee hoofdpunten: het
land moot een zoo goed mogelijk leger heb-
ben en dit moet liggen binnen ons finan
cieel beleid.
Ten aanzien van de'organisatie uegt
dat hij die onaannemelijk vindt, te daur
en te slecht. De Minister becijfert gc^n
kosten, al beweert hij, dat zij minder arijo
dan in bet stelsel-Pop Dat kan spr. niet
gelooven. Spr. heeft al uit dc geheime nota
dien indruk niet gekregen. Spr. gelooft,
dat wij krijgen een groote massa men schei',
die onvoldoende is geoefend en uitgerust,
of een leger dat 40 millioen meer kost. Dit
laatste kan spr. niet vcor zijn rekening ne
men. Er is een vooi'-durende camouflage
van kosten, o. a. ten ajinzien van do kaïo»
pen, waarvoor per jaar maar 3% wordfc
geschreven voor onderhoud.
De Minister hoeft ter rechterzijde een ac
cood getroffen, maar dat juist acht hij he*
denkelijk. Daardoor is hoe geheel onzeker,
of dit stelsel wel voldoet aan de wcnschefl
van de Regeering zelf.
Spreker kan do m« dedeeliögen van
Minister niet voetstoots aanvaarden.
Met de motie-Ter Laan gaat spr. niet
omdat die motie alleen de zaak wil uitst
len eu dat heeft spr. niet noodig. Naar 2>Jn
meeuing is het stelsel onaannemelijk.
Verschillende le<l*n repliceeren. I
Do heer K. TER LAAN (S. D.) verffQ»
den Minister dat hij zes maanden bee^ j
laten voorbijgaan zonder alle kosten
berekenen. j
Do beer MAjuOHANT (V. D.)
hulde aan do fractie van eten Vnjb&i
bond. die zich mot zooveel energie 1
verzet tegen alle pogingen om hot
cijfer hoog te houden. De verklaring
don Minister, dat verwerping van dit
werp het Kabinet zal raken, laat ep
ker koud
Spr bet-oogt, dat mon JbTbiety*
land
deze uitgaven naar den cadapgans
