VOOR MIJ ALLEEN
No. 18915.
LEIDSCH DAGBLAD, Woensdag 2 November
Tweede Blad. Anno 1921,
UIT DE RAADZAAL
TWEEDE KAMER.
UIT DE OMSTREKEN,
FEUILLETON
10 stre&k: *««-
"~Een 37 P" -'ëe agenda, 't waa om te
«ohrikken. GauLkig was direct van tc vo-
rtJn al te zien, üat er ettelijke hftmerpun-
tön bij zouden zijn, maar niettemin blevon
#r n0g zooveel punten, die onderwerp van
isoussie zouden uitmaken, cfat or aanvah-
elijk gegronde vrees voor niet-klaar-ko
en bestond. Dit viel echter mee, zoodat
lm halfeslf 's avonds ^oor het laatst de
oorzitterlijke hamer neerplofte.
Dat liet meeviel, schrijven wc vooi- ècn
ed deel toe aan de grooto bnvoltallighcid
er waren hee)e hiaten. Dat stemde blijk-
aar minder strijdlustig, 't Was over 't al-
cmeen d'an ook een gemoedelijke boel,
'Jfs dan, war.wr de partijen elkaar zoo
et interrupties bestookte^ dat er niet
eer yit wijs tc worden was en 't weer
ns een Janboel werd, die 's voorzitters
Vaniertalent op zwaren proef stelde^
Afgezien van de conform-bcsloten-punten
rok het overigens wel weer de aandacht,
t het debat ^efc minst gerekt- was. daar,
aar niet op een of andere wijze de poli-
(fciekoiü den hoek kwam kijken. Dat spreekt
eer boekdoelen. Die vermaledeide politiek
lig ia de raad/.aal de kwade genius
Een steeds terugkeerend iets in iedere
feittiug wordt zoo langzamerhand een zul-
keidsdobafc en zoo mankeerde dit ook
'ditmaal niet. 't Was weer eens do hoer
erdmans, (tie zich voor hot zuinlghcicfs-
feagentje spande bij een gelegenheid,
"c zeker niet daarvoor in aanmerking
ooht komen. Onze raadsprofessor ver-
eeg dan ook gelukkig slechts drie volge-
lügen. Dit debat kwam los bij het voor
al tot oprichting van. eon eersten hulp-
lenst, leis, hetgeen in een stad met een
-'mvang als Leiden toch geenszins mag ont
'reken, feitelijk al had dienen te zijn. Als
en W. nu nog te royaal in de beurs
adden getast, ja, dan was -t iets anders
eweest-, maar het tegendeel was juist hêt
geval. B. en W. zijn er in geslaagd een
redelijken dienst te organiseeren voor
f4500 in eens en plm. f 3500 per jaar. Toen
zeker voor zoo'n nuttige inrichting een
schimmetje.
Zuinigheid is uitstekend en ook wij zul
len dezo van harte toejuichen, maér zui
nigheid wil en mag niet zeggen, dat de ge
meente nu niets meer mag doen. Waarem-
pel, voor de belastinggelden zou op meer
gerief aanspraak zijn te maken dan hier
't geval is. Er is achterstand, en dat
wreekt zich.
Dat het moeilijk is zich los tc makon
[ya.ii een ingenomen standpunt, prof. Eerd-
mans, tegenstander pur saDg van den
geneest, dienst destijds, bewees het door
thans de kans te benutten op dezen tak
■van cfienst te hakken. Wethouder v. d. Lip
■wist de slagen echter uitstekend te pti-
töercn.
Dat dc zuinigheid van eten professor in
\^/viciiting van: er moet niets meer gebèu-
ien ging, dat werd duidelijk, waar hij zich
ook tegen het plan tot verbetering van.
'den Rijnsburgerweg keercfe. Weliswaar we
ke we niet, of hij heelemaal niets wilde
verbeteren, daai' hij 's avonds niet aanwe
zig was, maar zijn uitlating 's middags liet
'weinig onzekerheid. Yoor dc noodzakelijk
heid van verbetering daar ter plaatse wil
len wij geen lans breken, dat lijkt ons on-
noodig, te meer waar de raad z.h.sfc. de
f 75.000. daarvoor uitgetrokken, voteerde.
[Het voorstel van B. en W. is ongewijzigd
gebleven, wat ons eensdeels spijt. De heer
Knuttel stond een oplossing voor, die fei
telijk geheel lag in onze lijn. fietspad en
trottoir achter een boomenrij. Alleen de
Leer Knuttel bedoelde achter de bestaande
boomenrij. Dit zou ecihter opnieuw belang
rijk uitstel hebben veroorzaakt, webhouder
Bots wees er terecht op 'en gezien de
wenscheïijkheid van snelle verbetering
werd het' idee-Knuttel in dergelijke za-
toont ons communistisch raadslid een
bepaald practischon zin afgewimpeld.
Be heer Sijtsma bracht het plan om
jwotftoir en lictepad 2% M. breed te ma-
|wèn ter tafel, waarop wethouder Bots op
dchzolf eem afdoende antwoord vond door
dö voi-zekering, dat het fietspad toch ver
breed ial worderi, wanneer do Z.W.-zijde
Van den wog wordt aangepakt.
Op zichzelf afdoende is dit antwoord het
ia dc practijk echter minder. Goed cn wel,
wanneer de verdere plannen inzake den
Rijnsburgerweg weldra voor verwezenlij
king in aanmerking zouden komen. Dat kan
men echter gerust als niet zoo aannemen.
Wanneer de eerst noodige verbetering is
aangebracht, dan zal men met het oog op
de financiën en de zuinigheid eerst wei op
betere tijden wachten en niet ten on
rechte.
Daarom blijven wij ook aan ons idee be
treffende 'n verhoogd fietspad de voorkeur
geven. Wij hebben echter gewikt, de raad
beschikt. In ieder geval verheugen we ons,
dat er groote verbetering thans zal ko
men, al zijn we dan niet geheel voldaan.
Ook do Lage-Rijndijlc wordt verbreed,
eveneens een verheugend feit. Jammer is
ongetwijfeld, dat Roode en Witte Laan ver
stoken blijven van wat gcwenscht zou zijn:
demping der slooten. Aan wie de schuld?
Zeker niet aan B. en W., die wederom
eens gesteld zijn voor zoo'n schijnverkoop
als destijds rnet de Maria Gondastraat
plaats heeft gehad. Slechte voorbeelden
trekken nog moer dan goede! Wat wonder,
dat de firma De Graaf, de verkooper der
slooten, kon verzekeren, dat de kooper
geen bezwaar had tegen demping cn af
stand aan dé gemeente op gemeentelco^
ten
't Zou zeker een uitkomst zijn wanneer
een wetje tegen dergelijke practijken
werd gemaakt, zooals dc heer Dubbeldc-
man gaarne zag.
Maar keeron we terug tot een meer
chronologische beschouwing der diverse
punten. Dat 7t idee van kindersneeltuineri
den raad sympathiek is, dat bleek uit het
geen werd ongemerkt, toen de heer AEl -
kerb out (de roode) aanhoudeh van een der
vele verhuringspuntim vroeg ter oivVrzoek
van dc vraag, of dit terrein (ten W. van
den Maresinsel) niet voor Irindersnoelter-
rein kon .worden bestemd. B, en W. crin-
gen tegenstribbelend op dit verzo°k in.
Op gezn.cr van een adres dor afd eling
T.eïdop van dp Vore-en. tot bescherm in «r van
djoren. stribbelden rnevr. van TtaRiev.
Ëmbden en de lieer Van Eek boeren. een
voorat.pl om aan prof. Van der "Roeven hot
sppplTokaal in het gebouw der voormalig"
o-eratraln keuken te verhuren. Brnd-1- wilden
bepaliniypn. waarbij (1p voor viviseoti4* dio-
nppdp rb'pven gevrijwaard zouden ziin tc'1"-"
mlsbandpling Afcrezier van de kwert.m. dat
men tooh zelcar aan mag nemen, dat pen
prof. clieron nipt onnoodig ruw zal behan
delen of laten be^andel^n voor -movpr dit
althans mogelijk is met vivisectie, die
steeds een zeker lijden eischt, waarbij men
echter moet letten op do daarboven uit
gaande belangen der wetenschap en dat
bepaalde regelen niet voor te ^schrijven
zullen zijn zoodat in wezen de vraag is:
voor of tegen vivisectie heeft men liier
weer eens een zeldzaam staaltje van zijn
doel voorbij schieten door een op Zichzelf
nuttige vereeniging. Wanneer deze of beide
het voor haar opnemende raadsleden zich
eerst eens tot den professor hadcfen gewend
dan hadden zij vernomen, dat er van vi
visectie daar geen sprake is, om zoo te
zeggen. De prof. wil bestudeeren den in
vloed op de progenituur van alcoholmis
bruik van ouders cn daarvoor zijn slechte
noodig bebroede ganzeneieren
Dat 'de vraag What is in a name? niet
allen onverschillig is, dat bewees liet- uit
historisch oogpunt vasthouden aan den
naam Pesthuislaan, dien de meerderheid
van B. en W. In Morschlaan wilden her-
doopen. Dc ,,reaotie", w.o. socialisten en
communist, zegevierde en do naam blijft
gehandhaafd.
Tot slot de punt.eü, waarbij in meer of
mindere mate de politiek een woordje
meesprak, Zooals men weet, is onder wet
houder v. d. Pot, destijete, zij het onder
krachtig verzet, geleid door den heer Huur
man, besloton de. bouwvereeniging „Ue
Eendracht" voor don bouw van 9 wonin
gen een eerlijke kans te geven met houwen
in eigen beheer. De minister heeft daarop
roet in 't eten gegooid, door te eischen,
dat do gemeente garant moet zijn voor hot
eventueel boven dc raming benoodigde en
voor hot daaruit voortvloeiend eventueel
exploitatie-tekort. B. en W. wilden begrij
pelijkerwijs die garantie niet op zich ne
men. 't Was een sneu geval voor de voor
standers van eigen-beheer-bouw, temeer na
het verschenen en door ons uitvoerig be
sproken rapport in dezen. Do teleurstelling
speelde den heer Dübbcldeman parten,
toen hij direct den nieuwen wethouder De
Lange de schuld wilde aanwrijven, waar
tegen deze 'direct opkwam en zich vol
komen eerlijk in deze kwestie toonde, door
direct over té nemen-een amendementeDub-
beldernan om toch in eigen 'beheer te doen
bouwen, mits de vereeniging zelf de garan
tie draagt en dragen kan ten genoege van
B en W Alleen cf'e heer Huurman, de te
genstander van eigen-beheer-bouw, wilde
zich de geschapen kans om het eens geno
men besluit te herroepen, niet laten af
snoepen. Nu niét. bepaald hoogstaand op
treden, waarin hij gelukkig alleen bleef
staan.
Dc heer Van Eek behaalde een half suc
ces inzake de door hem voorgestelde wijzi
ging in de verordening voor het Burgerlijk
Armbestuur. Het imperatieve godsdienst
onderwijs, ook voor pleeg-kinderen van
niet godsdienstige ouders, gelijk uit de
vroegere redactie viel op te maken, al was
het nimmer de bedoeling is geschrapt.
Naast vrijheid van godsdienstige opvatting
staat vanzelf vrijheid Van maatschappelijke
opvatting edoch de raad wilde daar niet
aan en dit werd den heer Van Eek gewei
gerd. Niet consequent maar 't is niet an
ders.
Tot slot de brandstofprijzen-geschiedenis.
Het waren twee systemen, die gedeeltelijk
togen elkaar opbotsten en gedeeltelijk
langs elkaar heenschoven. Van de eeue
zijde zag men er geen been in om in liet
behang der consumenten den middenstand
desnoods uit te schakelen door directe le
vering aan do consumenten, van andere
zijde wilde men den middenstand blijven
inschakelen, zoolang deze een redelijke
winst maakte. Ziedaar de botsing, waarbij
de laatste opvatting zegevierde.
De middenstand maakt op do brandstol
len geen overdreven winst, werd geconsta
teerd door wethouder Do Lange cn dat
werd van de tegenpartij niet weerlegd. Al
leen werd van dezen kant cr op gewezen,
dat de oorzaak ligt bij den groothandel,
die een soort trust heeft gevormd, welke
trust dient te worden gebroken, waarop de
tegenpartij weer niet inging. Hier schoof
men langs elkaar liecn.
Kan de. vereeniging van gemeenten niet
eens probeeren de trust te breken? Dat
lijkt ons beter dan dat. een enkele gemeen
te op eigen houtje gaat ageoren. 't Is con
idee, dat we gaarne geven voor beter.
Van belang was ongetwijfeld de verzeke
ring van den heer Dubbel,deman, dat de
Coöperatie „Vooruit" spoedig cokes tegen
heel wat lageren prijs zal kunnen leveren.
Dat is op zichzelf p.rijg-brekend
Vergadering van gisteren.
Interpellatie-Y. <1. Tempel.
De lieer VAN DEN TEMPEL (S.-D.)
vraagt die Kamer verlof vragen to mogen
richten t-ot do Regeering in zake do maait-"
regelen tegen -do wwrkloéalwei-d on do on
dersteuning vaa de wórkloozen.
Over "dit verzoek wo-rdb Woensdag beslist.
Grondwetsherziening.
Voortgegaan wordt roe-b do behandeling
der Grondwetsherziening. Hoofdstuk I.
Art. 1.
Dc heer MARCHANT (V.-D.) traoht
hierbij een amendement van het woord
koloniën" te doen vervallen, zoodat heb
artikel luiidt:
„Het Koninkrijk der Nederlanden omvat
het Rijk in Europa, Ned.-Iodic, Suriname
em Curasao."
Spr. verdedigt dit amendement-op grond
hiervan, dat do toe?band ia do koloniën
reeds verder is dan. liet bestaande artikel
uiltd/rukk Het woord kolcauc-n ia ocai ana-
chroaiisme
De heer VAN RAVESTEUN (C. Fr.)
verdedigt oen amendement, om dit artikel
to dioien luiden
„Het Rijk dier Nederlanden omvat het
grondgebied van Europa, Indonesië, Cura
sao on Suriname". Het woord „Konink
rijk" vorvalt dus en de naam Ned.-Indië
wordt vervangen door „Indonesië".
De heer ALBARDA (S. D.) aobt het
amendement Van Ravesteijn voorbarig.
Ais de Koloniën worden afgeschaft, dan is
het artikel alileen overbodig geworden.
Overbodig is hel het woord „Koninkrijk"
te schrappen, terwijl er verder geen mo
tie wordt gedaan, om het koningschap af
to schaffen. Togen den naam „Indonesië"
heeft spr bezwaar. Het is een mode-woord
dat niet gangbaar zal worden. Het lijkt
spr. beier Oost-Indië te schrijven, gelijk
thans al vaak geschiedt.
De heer DRESSELH UYS (Vrijh. Bond)
betreurt de afwezigheid van dein Minister
van Koloniën.. c5io hier advies had kunnen
geven.
Hij acht oen scheiding tussohen Neder-
lamd en Indië in den eersten tijd 011 wen-
sch-elijk. Met die oventueele mogelijkheid
behoeft de Grondwetgever nog geen reke
ning te houden. De gelegenheid <1 aar voor
zal nog wel eens komen. Indië is op zich
zelf geen voldoendie naam. Het amende
ment Van Ravestoijn is natuurlijk ondeug
delijk. Het woord „Koloniën" wil spr. wel
schrappen, hij denkt bijv. aan provinoie-
over zee. Gaarne verneemt, hij wat de Mi
nister over dat woord denkt-.
Do heer RIJCKEVORSSEL (R.-K.) be
tuigt zijn instemming met de opvatting van
den lieer Dressolhuys. Hij is er voor het
woord „Koloniën" to schrappen, als er
een groep personen is, clio daarin iets ver
nederends ziet. Spr. adviseert den hlinds-
ter den tweeden zin van helt Regerings
ontwerp to schrappen.
Do heer SGHOKKING (C. H.) verwerpt
het woord „Indonesië", o.a. om do toelich
ting, dio de heer Van Raveoteijn or bij gaf.
Spr. heeft goen bezwaar togen schrapping
van hot .woord „Koloniën", maar men
moet daaraan niet een principe verbinden.
Het woord „Koloniën" licoft niet dien
klank, dien do heer-Marohant or aan kluis
tert. Hot behoud van dat woord beteekent
ook niet, dat men afkcerig is van iedere
verandering in do koloniale politiek.
De heer SOHEUREI! (A.-R.) bestrijdt
het amendement-Van Ravesteijn. Teg-en
schrapping van. het woord „Koloniën"
heeft hij geen bezwaar, omdat dit woord
altijd onjuist is geweest.
De MINISTER VAN RINNENLAND-
SGHE ZAKEN, de heer RHYS DE BE-
RENBROUCK, beantwoordt de ©prekers.
Met do staatkundige indeelmg, die de
heer Marohant gaf, kan spr. niet mee
gaan. De vraag is of het woord „Kolo
niën" geschrapt moet worden. In art. 1
van heb Volkenbondstracbaat wordt het
woord „colonics" gebruikt iniet de aan
duiding „qui so gouvernont Mbremeait",
waaruit dus blijkt dat heit woord „Kolo
nie" niet heb" begrip .van. afhankelijkheid
an zioh ©luit. Tegen heb laten,' vervallen
van dan tweeden zin in dat artikel heefib
spr. geen bezwaar, zoodat het woord „Ko
lonie" verdwijnt. De verhouding tusschen
Moederland en Koloniën wordt daardoor
niet gewijzigd „Heb artikel luidt dan:
,,'t. Koninkrijk der. Nederlanden omvat 't
grondgebied van Nederland, Nederlandscli
Indië, Surinamo en Curasao".
De heer MARÖHANT (V.-D.) trekt na
dezo wijziging zijn amendement in.
Heb amendorneïit-Vari Ravesbeiju. wordt
verworpen met 80 tegen 2 stemmen.
Vervolgens verdedigt (b heer MAR
ÖHANT (V.-D.) een amendement om tus-
tussohon art. C en 7 eisn nieuw artikel in
te voegen, luidende
„De vrouw kan niet door wcUcdijk voor
schrift van do benoembaarheid tob ecuiig
ambt worden uiitgesloten.-'
M«ej. AVESTERMAN (V. B.) vardledigb
een amendement, oiiï in te voegen can. arti
kel, luidende,do wot orkent do volie-
<igje steiatsroohlonlijbe, bu rgorrooljtolijke
on ooaramisolie gelijkstoUiing van n>an en
vrouw.
Spr. acht het eon genoegen dit beginsel
to mogen verdedigen. Heb amendement
heefib oen verdere strekking, dan dat var<
dan heer Marohant, elat spr. ïiiot kan sleu-
nan. Arb. 5 der Grondwet is gebleken niet
voldoendie te zijn aan do vrouw allo rech
ten te waarborgen. Spr. herinnert aan de
discussie bij do instelling van do Kinder
wetten, waarbij de noodzakelijkheid van
een bepaling als deze is gebleken.
Na de opneming vau dit artikel zal het
niet meer mogelijk zijn een vrouw uit te
sluiten, omdat dj vrouw is. Het aal noodig
zijn in enkele wetten een verandering aan
te brengen, als gevolg van cfieze bepaling.
Spr. gelooft Diet, dat de toevloed van sol-
lioiteerende vrouwen onmiddellijk zoo
groot zal zijn. Het bezwaar, dat de vrouw
een hoogero functie zou vervullen en man
nen haar ondergeschikten zouden zijn, acht
zij gering.
De economische gelijkstelling aoht sppr.
gelegen in de stellinggelijk loon voor
gelijken arbeid.
De heer BEUMER (A.-R.) ontwikkelt
eemige bezwaren tegen bedde amendemen
ten Naai- anti-revolutionair beginsel be
staat er verschil in de taal van den mail
en do vrouw. Daarover uit te weiden acht
spr. niet noodag. Dit verschil moet oak in
do wet zijn uitdrukking vinden. Spr. acht
het in het algemeen niet geweaisoht, om
don wetgever hier te binden aan het ver
hol om verschil te maken. Bij iedere wet
afzonderlijk kan dit punt geregeld worden.
Aann eming van een dezer amen demon ten
zal ten gevolge hebben, dat in tal va«n wei
ten plotseling ongrondwettige bepalingen
zullen voorkomen.
De bepaling van mej. VVesterman brengt
met zioh mede den dienstplicht voor de
vrouwenvele wijzigingen in het burger
lijk recht, omverwerping van het huwe
lijksrecht enz. Het amendement is eeai mo
tie met dringend gezag, die plotseling tal
van. vragen oplost, dat dient men wel te
bedenken. Spr. overdrijft niet maar het
■amendement overdrijft schromelijk.
Do vergadering wordt verdaagd tot
Woensdag één uur.
AALSMEER. In de Maandag gehouden
raadsvergadering kwam in behandeling een
adres van den heer S. ten Bokkel Huinink
te Ubbergen, waarbij deze konnis geeft, dat
hij van !den heer J. Korthals Alles de con
cessie tot droogmaking van de AYestplas te
Aalsmeer, heeft overgenomen. Hij verzocht
van de gemeente Aalsmeer do ruim GOO H.A.
rietland en water, de bezittingen der gemeen
te in de Westpias, voor een billijk bedrag te
mogen verkrijgen, het liefst door inplaats
van geld, aan het eind der werken, zoodra de
vekavcling en bemaling ge-heel gereed zullen
zijn gekomen, tc kunnen volstaan met een
lietaling in land, evenredig met de nader vast
Ie stellen koopsom.
Genoemd adres werd gerenvoieord naar
B. en AY. en een commissie uit den Raad om 1
*:;dvies.
ALPIIEN. Dinsdagmorgen werd iri
s lillen eenvoud ter-aar de-besteld het stof
felijk overschot van den 17-jarigen A. de
B.. welke j.l Vrijdag op zulk ceti nood
lottige wijze, om het leven kwam.
Met ingang van gisteren is de prijg
der voile zoete melk met 2 et. per liter
veriaagd cn alzoo' gebracht op 19 cfe.
per liter.
Door het gure weer van dd laatste
dagen zijn de boeren genoodzaakt hun vee
van dekken te voorzien. Wanneer heb koude,
natte weder aanhoudt zullen z> gedrongen,
zijn spoedig hun vee op de stallen te
plaateen.
Voor de leerlingen der Chr. H. B>
Schooi alhier, is een sportterrein aangelegd^
hetwelk onlangs in gereedheid is gekomen.
Het terrein, dat ongeveer 150 M. lang en
60 M. breed is, is omgeven door een raster
werk van pjLm. 2 Meter hoogte. Het is
echter be betreuren, dat zulk oon prachfc-
terrein, waar zooveel kosten aan gemaakt
zijn nog niet in gebruik genomen is; menige
voetbalclub zai er naar watertanden:
Door den sterken wind is
een deel vaa de houien stelling, waar langs
de materialen van <l!en toren naar beven
worden gchesdhen losgerukt.. Ook konden
gistermorgen wegens den storm geen werk
zaamheden aan den toren verricht worden.
De materieel© söhade was gering.
Door ANDRÓ OORTHIS.
Geautoriseerde vortalin-g van AV. E. P.
(Nadruk verboden).
8)
- Yi j zouden onze groenten kun nou lcrij-
igen uit den tuin. Wij zouden Liamcn sohoc-
Ven kurr/ïon. dragen met touwzalon, die
zijn. En c)o frisaohe luoht. vaoi
j agar do ?ou om.s allemaal goed doen!"
L ",cl> zei mama, „de lucht i«
I °Ti im*lV mei,scben zijn het ndot..."
.■at Is bcJaclecilijkt" iriep Gudohaade
is nu höusch belaoh-cl ijkDiio
imargue© zijn ton ©lotto toch het heelo
land. najt/i
ik^aai'ze^ ma'lca' oa r,"°o noodt had
aar ao^> kleintjes en ontmoedigd go-
l,.611. );hct zijn niet alleen clie Land'argues,
■e ik vrees, ik ben gang voor iedereen uit
streGk.u
fi,V/t^°je0n streek," herhaalde
-.c ai do, en zij, dio elke gewaaanvorcling
niot f ondervond, zij was
<witwt. ,ÜJ bant
ïeid°^,at,iij aueCr' pair 'aar OP de W9-
Won,tie. om-
ZJ* ileal oa*
i^.n<ler te"' sl,6m t0 '-alan
aT e6hcian to lft"S met
wegotJnagon en nu zei zo hoi oos, heel
eenvoudig, omdat het harü aioh vanzelf
opent, zooals die handen, die to moe zijn
van het dragen, hun last laten vallen,
wanneer allo wilskracht niet meer halpon
kam. Do stilte, dio op haar woorden volg
de, scheen haar niet te deren, an de korte
zucht-, dien zij liefc hoor an, was als een
zucht van verlichtingIk keek naar
haar, an dacht aan onze ©breng© opvoeding
aan do verboden boeken, het .gladgestre
ken ha-ar, d'o groot.© woorden^ dio thuis
gesproken worden over do eer van dio
vrouw, cn: ik had, geloof ik, op dat oogen-
bMk meer eesn gevoel van onrust clan van
wanhoop en ik kon niets meer begrijpen....
Maar Guicharclo was tien jaar ouder dan
ik. Zachtjes legde zij haar schaar neer. Heb
scheen alsof zij naar iets luisterde, on
zeker hoorde zij in haar ziel dezelfde klach
ten als vroeger onze moeder. En toen
vloog zij naar haar toe, omheb.'As haar met
bedde armen en snakte, terwijl zij op do
knieën bij haar neer viol„O, moedor, mijn
arm moedertje!" Noodt had haar oanigs-
zins ruwe stem zoo'n tcedaron klank gehad.
Mama leunde met hel hoofd tegen Gui-
charde's soli ouder on liet zich zoo zachtjes
wiegen. In do stilte hoorde ik een zwaren
wogen langzaam over clo keien van onze
straat rammelen. ATroc?lijk klapte een
zweep liet was nieb een zweep, die do
arme paarden sloeg, maar alleen het
rythnaisch geluid, d'at hen in hun moeheid
deecl opleven. Het raam was open geble-
van. Een zacht koeltje bewoog do stof op
•c'o tafel, waarmee Guichardo straks bezig
wa-. geweest.
„Weet jullie," zed mama, half-droome-
rig, niet zachte e(em, alsof zij zioh maar
nauwelijks bewust was van hel.goon zo zei,
„toen ik op de faSriek kwam, om daar de
boeken bij te houden, waren zij allamaal
heel vriendelijk voor me! Toen leefde do
oudo heer Laiidar-guos nog; maar hij be
moeide zioh bijna nergens meer mee an is
heal gauw daarna gestorven. En clan me
vrouw Landargues, dio alleo gaande hieild
Zij had al wit haar, in dien tijdhet schit
terde, zaools soms de zon schitterb op den
top van, den Momt-Ventcxux. Haa1' gezicht
was nog frisoh, maar hot was niet vrien
delijk de durino lippen waren vast op
elkaar geknepen, an haar grijze oogen
hadden een harde uitdrukking. Dan was
er ook Robert, de oudste zoon, clie weduw.
naar was en toen al vrij ernstig ziek, en
vorder diens zoon, de kleine Frans."
Zij daoht een o ogenblik na en reken clo
uit-
„Hij moet nu wei meor dan vijf an der
tig jaar oud wezen. Hij zal erfgenaam van
alles zijn."
Ilc was ook dichter bij haar komen staan
ik leunde nu tegen haar stoel en ik streel-
do haar nu en dan over het haar. En lang
zaam, alsof zij blij was, dat wij eindelijk in
haar vertrouwen waren, ging zij voort:
„In het begin waren zij heel vriendelijk
voor mie, zeker en het leek zelfs of zij
vrij eenvoudig waren en niet veel verbeel
ding hadden. Zij hebban me tweemaal op
de koffie gevraagd Maar later, ach
later, toen zij zagen, dat Georges verliefd
op mij werd
Haar gezicht was mager cn afgetobd, en
het grijze haar lag dunnetjes langs haar
Slapen; maar op dat oogen blók was zij als
verjongd, met dien balderen blik, dio haar
uit de oogen straalde, haar moederlijke
oogen, grijsachtig, met een tikje blauw,
een ieteje groen soms, van een onbepaalde
men zou zeggen aarzelende kleur, verle
gen, zooals haar heele lieve wezen was
Wat scheen ltaar gezicht jong, toen zij
aan haar liefde van vroegor terug dacht
„Ja, aio jullie, zoo ging het, mijn blein-
tj-03 Jullie weet, ik was c)o dochter van
eern sohrijnwerker, wel. eon kunstenaar, en
een man, dio veel van boeken hield on eon
meester was in heb herstallen van oude
meubelen mob van dio godraaddb poolen en
fijn beeldhouwwerk, maar toch een werk
man, en nog wel een workman, dio maar'
twee knechts er op na hi aid. En Georges
was mijnheer Georges- Landargués, de
tweede zoor. van dë Landargués uit Saint-
Jacques Je begrijpt wal, dut zijn fami
lie er niet erg mee ingenomen was, dat
was ook heel natuurlijk maar later
hadden zij tooli niet zoo gemeen behoeven
to zijn.
Ja, later! want zie jo Toen Gui-
charcSa ter ■wereld zou komen, zijn we sa
men naar Parijs gegaan om het. schan
daal iedereen wist hotcoi wij kon
den niet meer in do ©treek blijven Mijn
moeclor was woedend.
Zij zou mij, geloof ik, toch wel bij zich
gehouden hebben, omdat ik bet kwaad
met een Landargués had bedreven en de
Landargués, jullie kunt niet begrijpen, hoe
die in onze streek van gewicht zijn
Maar mijn voder kon het mij nieb verge
ven Een meisje, dab een opvoeding
hacl gehad als do mijne, dat ontwikkeld
was on clamesmanieron geleerd had
„Mama," zei Guioharde, toen zij zweeg,
en zij hield haar nog steeëSs omklemd als
een kind en liefkoosde zocht haar wang,
„mijn lief, klein moesje!"
„O, kindAls jo wist d-e ©ohaam-
te, hoc die je pijn kan door», zoo herig als
wanneer je jo snijdt of je brandt, alleen,
het. gaat niet over. Toen zijn wij te Parijs
gekomen, eerst in een kamertje, bijna
armoodig. Georges had geen oont aan zijn
ouders willen vragen, omdat zij to veel
-lcolijks over mij en over hem gezegd had
den Hij heeft hard gewerkt, maar hij
kende alleen maar cle groeven an hoe je
een honderd werklui moest regeeren. Van
weverijen wist hij niets af, evenmin van
porselein-industrie of van meubelmakerij.
Dat alias heeft hij geprobeerd. Maar hij
verdiénde niet veel. Eindelijk op oen win
ter waron wij te ongelukkig. To n heeft hij
aan zijn moeder geschreven. Zij antwoord
de: Als je afziet van jo rechten op mijn
nalatenschap, dio jo niet verdient, on als
ik nooit meer iels van jo behoef te hoo-
ren, wil ik jo wol honderd duizend francs
govon Nabuiudijk heeft hij overal van
af gezien de-rik eens, honderd duizend
francs
„Ja, maar toch begon Giviobarde
die p tactisch van aard was.
„O! je hadt maar eeais moeten zien, hoe
wij er aan toe waren Door die hon
derd duizend francs zijn wo een paar
maanden heel gelukkig geweest. Georges
zei tegen meik zal een mooie zaa-k zien
te vinclm, waar ik als compagnon in kan
komen. Ik lean geen ondergeschikte zijn
Daar bon ik niet voor in do wieg gelogd...,
maar als patroon, dat zul jo zien En
hij heeft de zaak ook gevonden, maar liet
was geen goede zaak, e>n do honderd dui
zend francs waren bijna naar de maan ge
weest.
- (Wordt vervolgd).
