No. 18894.
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 3 October.
Tweede Blad. Anno 1921.
A
Hi®
JLÜ
11
H fpp is
Iplp
i
lp
1. nwx
FEUILLETON
De Man met den Klompvoet
Wetsontwerp ïoiregeisng wan
het Middelbaar Onderwijs.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp tot regeling van het Middel
baar Onderwijs.
In de Memorie van Toelichting wordt op
gemerkt, dat do wet-Thorbecke van 2 Mei
1863, uit legislatief oogpunt een meester
stuk, ook voor ,ons onderwijs blijvende
waarde heeft. Zij heeft nl. het middelbaar
onderwijs op d*o hoogte gebracht, waarop
liet thans als onmisbare schakel in het
•gelieol van ons onderwijs staat. Als zooda
nig heeft het een overwegend aandeel ïn
de beschaving der groote middenklasse in
ons vaderland gehad en oefent het hierop
nog een belangrijken invloed uit.
Het zal geen tegenspraak verwekken,
wanneer gezegd wordt, dat het zich een
volkomen zelfstandige, maar ook onmis
bare plaats in onze onderwijswetgeving
heeft verzekerd.
Terwijl de Minister dit voorop stelt, is
het anderzijds aan geen twijfel onderhevig,
dat de ontwikkeling van dit onderwijs in
vele opzichten een andere.; weg is uitge
gaan dan de wetgever had bedoeld.
Verlangde hij, zij het ook met veler
lei vrijstellingen dat. in gemeenten, waar
de bevolking 10.000 zielen te boven gaat,
door het gemeentebestuur ten minste één
burgerschool zou worden opgericht, zoo is
do toestand op dit oogenblik deze, dat er
in hot gehecle land geen enkele burger-
dagschool meer wordt gevonden. Hot Insti
tuut van de Hoogere Burgerschool met 3-
jarigen cursus heeft zich als zelfstandige
inrichting van onderwijs niet in de popu
lariteit mogen verheugen, waarop men had
gehoopt. De scholen voor vakonderwijs, dio'
de wetgever van 1863 had geprojecteerd
zijn slechts voor een gering gedeelte tot
bloei gekomen. Het landbouwonderwijs
heeft zich ongetwijfeld gedurende de laat
ste jaren in liooge mate ontwikkeld, maar
{veelszins op geheel andere wijze, dan de
wet op liet midelbaar onderwijs dood ver
wachten* Het handelsonderwijs heeft zicli
ten deole van de Hoogere Burgerscholen
losgemaakt en eigen inrichtingen verkre
gen. Ambachts- en Middelbaar-Technische
Scholen, Industrie- en 'Huishoudscholen
zijn op groote schaal buiten de wet om
door particulier initiatief of door gemeen
ten in het leven geroepen. Ook is door de
wet-Kuyper van 1905 de polytechnische
school uit de wet-Thorbecke uitgeschakeld
en onder den naam v?*n Technische Hooge-
school bij het Hooger Onderwijs ingedeeld.
Ook in oen ander opzicht sloeg het Mid
delbaar Onderwijs een ander richting in
«dan do wetgever zich in 1863 had voorge
steld. Thorbccke had het principicele on
derscheid tuschen de H. B. S. en het Gym
nasium aldus geformuleerd, dat de eerste
kniet ter bevordering van do wetenschap,
maar voor de maatschappij en voor al-
gemecne praktische waardigheid moet be
kwamen, terwijl het onderwijs aan het
Gymnasium tot eigen studie der weten
schap onafhankelijk van -de praktijk in
staat moet stellen. Maar wat hebben wij
nu in tegenstelling daarmede steeds meer
zien gebeuren?
In tegenstelling met den wensch van den
wetgever van 1863, die do middelbare school
juist niet bedoelde als instituut van voor
bereidend hooger onderwijs is gene op
grond van allerlei behoeften uit de maat
schappij opgekomen, hoe langer zoo meer
een onderwijsinrichting geworden, die
(Voorbereidt voor' Universiteit en Hocge-
scliool.
Om al deze reden is de slotsom gerodht-
Vavtdig'd, 'dat do wet, zooals zij daaT ligt,
tniot nicer beantwocrat aan do c/kohcn van
do-zon tijd en herziening urgent is.
Doch ook van een anderen kant treedt die
Jurgóntie naar voren-
Door den loop der jaron hebben zicli tic-
aaide bezwaren tegen de inrichting van ons
•middelbaar onderwijs doen gelden, die ern
stig onder tte c ogen moeten worden gezien,
zoo dfit aan het ge wensch to doel wil blijven
beantwoorden. De voornaamste klacht geldt
do diepe klove, die er gaapt tusschen do me
thode van het onderwijs aan de lagere- en
die aam do middelbare school.
Zoo goed als algemeen' is de overtuiging,
dat het vakleeraron-onderwijs bij personen op
to jeugdigen hef tijd in praktijk wordt ge
bracht.
Bij dat stebel toch' worden waarlijk vbolr
ieder vak to hoogo eischon gesteld. Boven
dien is de opvoedende kracht, die van don
slechts met een enkel onderdeel belasten en
daarvoor verantwoordelijken leeraar uitgaat,
in den reigol te gering. Het beste bewijs, dat
deze bezwaren diep gevoeld zijn, levert de
sterke bloei van het gchcele, buiten do y/ct
om uit het particulier initiatief opgekomen,
uitgebreid lager" onderwijs.
Er hoeft zich dan ook van lieverlodc een
vrij aigdmeene overtuiging gevormd', dat voor
het bestaande stolsel of althans daarnaast
een ander moet worden opgebouwd, dat het
midden houdt tueschen dat vanden klassen-
leer aar en den valdceraar, dat dc voordooien
van beide systemen in zich vcreeniigt cn den
geleidelijken overgang vormt van liet eon tot
het ander.
De beroepskeuze.
Bolialvc dit hier bcsprokon bezwaar heeft
zich langzamerhand nveer cn moor nog ccn
ander doen gelden. Hot is do moeilijkheid
voor de ouders, om hum kinderen van onge
veer 12-jarigen leeftijd bij de keuze van hum
beroep to leiden- En liet voorschrijven door
ouders aan hun kroo9t van een bepaalde stu
dierichting is en blijft een zeor gevaarlijke
daad. Bij het huidig stelsel zijn echter deze
moeilijkheden niet te vermijden. Ook hier
heeft de praktijk buiten de wet om aanvan
kelijk Teodis een uitweg gezocht door het op
richten van lycea, waar d)e beroepskeuze on
geveer op het 15de levensjaar valt. Uit dit al
les blijkt ten duidelijkste, dat wijziging van
de wet op hot Middelbaar Oniderwijs ui-gcnt
is.
Daarbij komt nóg een overweging- In dc
bestaande wet op het Middelbaar Onderwijs
is het onderwijs aan scholen, speciaal voor
meisje-s. be9toind, zoo goed als geheel ongere
geld gelaten. Intusschen heeft onao tijd steeds
meer behoefte getoond aan scholen voor meis
jes, voor wie, om welke Toden dan ook, geen
onderwijs wordt verlangd, can op Interen leef
tijd oen middel van bestaan te hebben, maar
wel uit een oogpunt van algemeono ontwik
keling Middelbaar Onderwijs wordt begeerd.
Vandaar, d-at het leerplan dezer scholen an
ders moet worden ingericht dan dat van de
Hoogere Bungei-scholen. Ook om dat mogelijk
te maken heeft de minister zich do herzie
ning der Middelbaar Onderwijswet ten dool
gesteld.
De taak, waarvoor hij zich dientengevolge
geplaatst zag, werd hem door vorschiHondo
omstandigheden vorgemaklcelijkt. Dankbaar
kon hij gebruik maken van de" resultaten van
den arbeid der Staatscommissie yan 1903 tot
reorganisatie van het onderwijs en van ver
schillende bepalingen in do onlangs ingetrok
ken wetsontwerpen op het voorbereidend
Hooger en Middelbaar Onderwijs, die door
minister Heemskerk naar aanleiding van de
voorstellen dor zocoven genoemde Commissie
dn 191-3 werden ingediend. Bovendien beschik
te hij over vaardevolle adviezen van den
Onderwijsraad, schooltoezicht en verschillen
de organisaties. Echter heeft de Minister ge-
meendl ook onderscheiden punten van dc ge
noemde rapporten cn adviezen te moeten af
wijzen.
Stolsel van lot w e t s-
o n t w o r p.
Kondon verscheiden bepalingen uit do
wetöom bwerpen van 1913 worden overge
nomen, toch verschilt bet onderhavige ont
werp daarvan in menig opziolit. Hot on
derscheid, hetwelk aanstonds in bet oog
zal vallen, is de samenstelling van hot
Middelbaar Onderwijs, bestemd voor eind
onderwijs, en heb voorbereidend Hooger
Onderwijs. Di© samenstelling komt over
een mot hetgeen buiken do wotton om cn
in de H. B. S. met 5-jarigon cursus on in
het lyceum door c3o practijk is tot stand
getracht.
Een tweede verschil van beteekenis met
do bovenbedoelde ingetrokken wetsont
werpen is het behoud van het gymnasium.
Het wil den Minister n.l. voorkomen, dat
do ervaring, met de lycea opgedaan, zich
nog over te weinig jaren en te weinig scho
len uitstrekt om te kunnen ooncludeoren,
dat zij onder allo omstandigheden do gym
nasia kunnen vervangen.
Heb sphijnt clan ook gewensoht, beide in
richtingen na-ast elkander to lat-en voortbe
staan, opdat do practijk zelve ten deze uit
spraak kan doen.'Ook de inrichting van 't
in dit wetsontwerp geprojecteerde lyoeum
wijkt aanzienlijk af van diie, welke in het
ingetrokken wetsontwerp werd voorge
steld. Wat den onderbouw aangaat, is het
voorschrift, dat het Latijn moet worden
onderwezen, geschrapt. Daarbij is over
wogen, dat de meeste leerlingen, die h-e;.
onderwijs in d-o laatste 2 klassen volgen,
bestemd zijn voor de afdeoling C van den
bovenbouw, de afdeeling, waarin de klas
sieke talen niet tot de vorpliohto vakken
bóhooren. Het me erende el der leerlingen
zal dus bij het oorspronkelijk plan slechts
2 jaar lang eem-ige uren onderwijs in het
Latijn ontvangen, een bekorte tijd, om dat
onderwijs vruchtdragend to doen zijn.
De Lycea.
Bovendien heeft in dezo kwestie de prac
tijk reeds beekst: in geen* enkel der be
staande lycea, met uitzondering clan van
de R.-K. inrichtingen, waar men aan het
Latijn als kerktaal bijzondere waarde
hecht, behoort deze taal tot de verplichte
vakken van den onderbo-uw.
Wat deii onderbouw betreft, verschilt
het in dit wetsontwerp voorgestelde lyceum
vooral ten opzichte van do afdeeling C
met dat bovenbedoeld wetsontwerp gepro
jecteerd.
Deze zal n.l. als regel niet een vier-,
dooh een driejarigen cursusduur omvat
ten. Niet dan na ampele overweging heeft
de Minister deze wijziging aangebracht,
doch na het voor en tegen van alle zijden
te hebben bezien, achtbo hij zich daartoe
verplicht. Opgemerkt zij echter, dat hij dc
mogelijkheid van een 4-jarigen duur ook
van dezo afdbeling niet heeft willen afsnij
den, zulks te minder, nu reeds op dit
oogenblik aan enkele bijzondere lycea
alle afdeelingen van den bovenbouw een
4-jarigen cursus hebben. To dien einde
wordt de gelegenheid op en-gestold om be
houdens machtiging van den Minister cLn
3-jarigen cursus van de afdeeling C met
een jaar uit te breiden. G-elijko regeling is
getroffen ten aanzien van do met den on
derbouw en de afdeeling C van hot lyoeum
parallel loopende Hoogere Burgerschool
met 5-jarigen cursus.
Overeenkomstig bet voorstel van den
Onderwijsraad is de bovenbouw van het
lyoeum voorts meer gedifferentieerd. Zoo
wel de hoogste twee klasson van de afdee
ling A als clie van de af deeding C worden
in twee dooien gesplitst.
De. nieuwe Onderwijs-
- inrichting.
Met do ingetrokken wetsontwerpen stemt
het voorstel overeen voor zooveel betcelt
het voorschrift, dat op al e middelbare
scholen de drie moderne talen, Fransch,
Duitsch en Engehscb, moe lei worden on
derwezen. Met het oog op de ligging van
ons land en zijn economische belangen,
acht de Minister kennis van a'lo drie deze
talen voor de leerlingen der middelbare
scholen voorshands een onafwij haren ei.-ch.
lycea, voor meisjes be.temcl, zullen in
alle afdeeliugen van den bovenbouw een
4-jarigen cursus moeten hebben. De er
varing toch heeft geleerd, dat een totale
studie vau 5 jaar over het algemeen voor
(pieisjes niet voldoende is om het eind
diploma der H. B. S. met 5-jarigen cursus
te verwerven. Dit geldt ook voor de afdee
ling C als zelfstandige inrichting, die als
H. B S. voor meisjes met 6-jarigea cursus
wordt aangeduid.
Op deze wijze is getracht eenerzQds te
ivoorkomen, dat de studie der klassieke
talen te zeer in het gedrang zou raken
en anderzijds aan den wensch naar „insen-
schakeling" zooveel mogelijk tegemoet ge
komen.
Een drietal bepalingen van algemeene
strekking en principieele beteekenis mogen
ten s'otle te dezer plaatse worden vermeld.
Vooreerst die. welke aau alle scholen,
openbare als bijzondere, de vrijheid ver
zekert om behoudens goedkeuring door den
minister, voor een vrij groot aantal -les
uren zes per week in iedere klasse; (in
de Hoogste 3 klasreu der middelbare school
•voor meisjes .tien per weck en per klas)
zelf de vakken te liezen. Dit zal de
gelegenheid openen, om, Jbehalve aan da
intellectueele en de lichamelijke', ook aan
'de godsdïeustige, moreale en esthetische
opvoeding meer aandacht te schenken dan
de huidige regehng gedoogt.
In de tweede plaats zij gewezen op de
ineenschakeling verkregen door het voor
schrift, dat de leerstof van de laagste twee
klassen voor alle middelbare scholen de
zelfde moet wezen, waardoor de overgang
van de eene school naar de andere niet
weinig zal worden vergemakkelijkt-
En^ in de derde plaats zij de aandacht
gevestigd op, de mogelijkheid, .7elke de
wet opent om in het belang van het onder
wijs mannen van buitengewone bekwaamheid
zoowei aan openbare als aan bijzondere
scholen te verbinden, ook al hebben zij
geen examen afgelegd, waaruit die be
kwaamheid is gebleken,
j Bij de berekening van de kosten wordt
opgemerkt, dat tegenover vermeerdering
van uitgaven staat een vermeerdering
van inkomsten door om. de volgende be-
paliugen:
Het maximum schoolgeldbedrag voor de
Rijksscholen van f300 vervalt. In verband
daarmede zal het mogelijk zijn het maxi
mum op ten minste f 40'J te stellén en de
tfcans vastgestelde schaal voor sclioolge'.d-
berekeuing zal voor de hoogere inkomens
dientengevolge kunnen wordtn verhoogd.
In het vervolg zal voor het deelnemen
aan elk examen voor een middelbare akte
f 25 worden gevorderd.
Tot dusver werden de candïdatea voor
'de eindexamens vrijgeste'd van examen
geld. In het vervolg zal en zjj f10 moeten
betalen.
Verder zet de Minister nog ultesn, dat
hij met den Onderwijsraad van meening
is, dat het aaubeveling verdient, zoowel
het algemeen vormend middelbaar ondeiwijs
a's het uitbreidend hooger onderwijs te
begrijpen onder den naam yan- ^middel
baar onderwijs''.
SCHAKEN.
Goeds oplossingen ontvangen van do keeren:
Stranger, Nick oer, Tjalsma, Van Os, Paulides
en Odcling. De oplossing De7, geeft zwart ge
legenheid tot het schaak Dc5:f, waarna hot
sierlijke mat Pc5± volgt.
"YVc zouden dit probleem dus kunnen in loe
ien in de rubriek openschaak met de dame. In
het volgende probleem is ook een heel aardig
open cross check, terwijl ook hier de sleutelzet
streng thematisch is. Een aftrekschaak van
zwart kan tot het versierend bijwerk gerekend
worden. i
A. M. SPABKE.
Good Companions 1916.
m
WM
WM
iWit begint en geeft mat in twee zeilen.
Wit: Kfl, Da5, Tol cn el, Lbl en lil, PcG,
pie7 en e6.
Zwart: Kd5, Df8, Td8, Lb5 on el, Pa3 en c3,
pic7, c3, c2 eoi f7.
Wanneer men dc moeite neemt -de zettenreeks,
•dio ik de vorige week aangaf voor het Hampe
Allgaiorga/mbiet, even na to spelen, zal men
vinden, -dat de aanval, die zoo verkregen wordt,
veel sterker is, dan dio bij het Picroe-gambiet.
Be zwarte koning staat zeer ongunstig, terwijl
zijn trawanten vrijwel niet ontwikkeld zijn. Wit
daarentegen heeft vrijwel al het materiaal iu
't vuur-
'Als voorbeeld de volgc-nde partij:
Feenstra Kuiper
Mr, van der Pot
el
1
eo
Pc3
2 x.
PcG
fl
V 3
jefl:
f,
Pf3
l
v 65'
hl
5
i gl
Pfi5
f,
illG
Pf7:
7 N h
,V Kf7:
->
'dl
s
y J ih5.
Lfl:
9 h
<~>j 1 do
Lclf
•=-)
10
Ke8
0—0
li
Phl:
A, i
Dd3
'12 V
1 Pibl'
1 -i
Lf7f,
i13
i r Kd8
V
X
D)J5
li
<- Pc6
Lg5f
15
v' Dg5:
r-~
•Dg5:t
16
Pe7
DfG
17
1 ThG
r-.
Lg6
18
Tg6:
1
Df8;f
19
Kd7
X
Pd5
20
1 Tg8
'P
Pf6f
21
KeG
Pg8:
22
Pg8:
Df7±
23
'n
P. FEENSTRA KUIPER, f
Den heer P. Geen dank! *k Houd me aan
bevolen voor ander werk. Tegen uw opmerking
werd alreeds van verschillende zijden aange
voerd, dat men graag na een week dc opj
lossing zag.
VOETBAL-
Wcdstrijdprograuuna voor morgen. T'J]
Nederlandselie Voetbalbond-
WBsfel. 1e klasse: H. B. S.Blauw Wit; D,
F. G.Haarlem; FeyenoordAjax; R. C. H
V. 0. C.; Spartaan—U. V. V.; V. V. A H. V. V,
Zuidcl. 1e klasse: Willem II—N. O. A. D.;'
v. V. V.Wil kolminaPhilipsN. A. C; M.
V. V.Brodania; Velocitas—Dosko.
Oostel. 1o klasse: QuickTheole; U. D.Be
Quick; EnschedéHengelo; VitesseGo Ahead;
Z A. G.Heracles.
Noordel. 1e klasse: Be QuickFrisia; For-»
ward-W. V. V.; UprightAchilles; Veendam,—
G. V. V.; AlcidesVoloortas.
Westel. 2e klasse C: A. S. G.—R. F. C.; Dorct
rechtG. V. V.; NoptunusSteed-s Hooger;;
UnrtasFortuna; D. H. CO. D. S.
Westel. 3e klasse D: D. V. C.Lugdunumf
V. I. 0. S.L. F. C VlaardingenU, V, S.£
DelfiaR. V. C.; AlphenDelft.
LEIDSCHE VOETBALBOND,
le klasse A
Luigihu.nwn 11—L. F. C. IT2 uur, h
U. V. S. IIA. S. C. II 2 uur.
Quick Boys ID- L- Y. I 2x/a uuf. A h
le klasse B <j
U. V. S. Ill—D. V. S. 112 uur, 1
2e kl assc A. S
Beresfceyn IINorvious 1:2 uuit*. t
2 e k 1 a s s e B. O/,?!
■A. S. C. IIISportman I 12 uur!-
S- N. H. D.—L. F. v. V 12 uur. <-> X
3e klasse 5.
Quick Boys IILugdunum V 2 uur. V
D. V- S. IISportman II 2 uur.
Eorvicus IIL. F. C. VI 2 uur.
3e klusse B. :U.
LReresteyn IIIS. V. E. II 103/a uuir-
Sportman IIID. V. S. III2 uur,
4e klasse A- "j,
L. F. C. VIIIQuick Boys III 2 uur,.
Luigdunum VIISwift I. 10 uur.
4 e k - a s s e B. A
Norvicus III"U- V. S. V: 10 uur'. v
Van overal.
Wanneer het bruine monster officieel
weer een week of wat aan het rollen is,
gaat ieder overzichtschrijver voor zich zelf
de prestaties eens na van de diverse clubs
in de onderscheidene afdeelingen, om, ten
einde een beteren kijk op het geheel te
krijgen, de afdeelingen vervolgens te gaan
splitsen in een kopgroep, en middelmoot en'
een staartgroep. En de meeste keeren wijst
déze onderverdeeling zich bijna van zelf.
Ditmaal duizelt het ons echter. Er is
nog geen beginnen aan. Koning Voetbal
beeft in de dirie afgeloopen weken m-et. dlus-
danige wispelturige hand geregeerd ent
zijn gunsten en gaven aldus verdeeld, dat
een eenigermate juiste voorspelling, zoo al
niet onmogelijk, dan toch in ieder geval
zeer moeilijk is.
door DOUGLAS VALENTINE
Geautoriseerde vertaling van W. E. P.
(Nadruk verboden)).
2D)
„Ik ben bang, dat ik soms wat lastig ben,
Meyer," zei hij met een vrien del ijken glim
lach. „Marar jo bent ee>n goeie kerel. Ga
nu je lunch gebruiken. Je hoeft niet vóór
vier uur terug te komen ik slaap altijd na
do lunch. Hier, steek eens opl"
Ik nam de sigaar aan met de nedorig-
bedd, die bij mijn rol paste, en vo-lgde den
knecht naar een aangrenzende kamer, waar
de tafel voor mij gedekt was. Ik ben erg
gevoelig voor in vloedon van buiten af. en
ik voelde instinctmatig een zeker wantrou
wen tegen Jozef.
Ik denk, dat hij mij beschouwde als in
dringer in een sfeer, waarin zijn invloed
waarschijnlijk onbegrensd was geweest, en
waar hij ongetwijfeld he el wat had weten
op te pikken voor zichzelf.
Hij liet mij aan mijn lunch en ging heen.
Na een heerlijken maaltijd, met een uit
stekenden rooden wijn, zat ik te genieten
van mijn sigaar en een bock toon Jozef
weer verscheen
„Mevrouw de gravin verzoekt u boneden
te komen zei hij.
Monica, ontving mij in do huiskamer (hot
appartement bad twee verdiepingen) Zij
waa erg zenuwachiig on bad al baar kalmte
verloren.
wètS0"'1 "VOn Bodm hior H=-
„En?" zei ik gretig.
„Ik heb niet heel veel succes gehad,
ging zij voort. „Ik ben erg terneergesla
gen. Des, dat is de waarheid. Nooit heb
ik den oudeai generaal gezien zooals van
daag. Hij is een ontzettende bullebak en
oen tiran, maar zelfs zijn grootste vijarfcl
heeft hem nooit van lafheid beschuldigd.
Maar vandaag, Des, was de man als ge
broken van angst. Hij sobeen to vreezm
voor zijn loven on ik had do groots to
moeite iets uiib hom te krijgen over jouw
geval.
Ik maakte een gekscherende opmerking
over de ontsnapping uit het hotel gister
avond, maar hij zed
„Gisteren kan de ondergang bot eek en on
niet alleen van mijn loopbaan, maar ook
van die van mijn zoon. Gisteren heb ik mij
tot vijand gemaakt een man, die olk, die
hem zou beleedigen, met ondergang, mis
schien zelfs met den dood bedreigt."
„U bedoelt den Keizer?" vroeg ik,
„De Keizer!" zei hij. „Ja natuurlijk, die
is woedend. Ma-ar ik bedoelde den Keizer
niet 1"
Toen ging hij over op een ander onder
werp en ik had al mijn tact noodiig, om er
weer op terug to komen. Ik vroeg hem of
zij don dader van den aanslag in hot „Es
planade-Hotel" reeds hadden gevangen
genomen. Hij antwoordde van neen, maar
hofc was ^lechts een kwestie van tijdcle
kerel kon niot ontsnappen. Ik zed, dat ik
veronderstelde, dat men een beloonang zou
uitloven en eon signalemont van don aan
valler zou publiceoren hot hêelo land door.
Hij vertelde mij, dat ndehs van dat alles
zou gebeuren.
„Het publiek zal niets van do heele zaak
hocuren," zei hij, „en als u mijn raad wilt
vólgen, G-raviin, vergeet u clan alles maar.
In ieder geval schrijft Prinses Radolan aan
al do gasten van haar bal, om hun op bet
hart te drukken ndets van het gebeurde te
vertellen. Do bedienden van het hotel zul
len niets verklappen. Do belangen, dde op
heb spel staan, maken het ongowemscht,
dat or eeoiige poging, hoe dan ook, in liet
openbaar gedaan zou worden om licht in
dezo zaak te brongen."
„Dat is alles, wat ik uit hem kon krij
gen. Maar ilk heb je nog iets te vertellen.
De generaal ging dadelijk na de lunch weg.
Hij was nauwelijks de deur uit of ik werd
aan de telefoon geroepen. Het was dir.
Henningor, het hoofd van de politieke po
litie, je weet wol. Hij gaf mij denzelfden
raacl als do generaal, namelijk om alles te
vergeten, wat gisteravond in het „Espla
nade-Hotel" gebeurd is. En toen belde
Prinses Radóiin mij op mob hetzelfde ver
haal. Zij scheen erg angstig; haar stem
blonk alsof zij huilde. Dc een of ander bad
haar zeker den schrik op heb lijf gejaagd."
„Monica," zed ik, „het is todh duidelijk,
dat ik niet bi or kan blijven. Mijn beste
kind, als ik in j'ouw buds ontdekt werd,
kan niemand woten in wat voor moeilijk
heden je dan kunt komen."
„Als er eetnig bezwaar is," antwoordde
zij, „dan ben ik bereid dat gevaar te trot-
seeren. Jij kunt to Berlijn nergens naar
toe, en wanneer je buiten gesnapt wordt,
zouden ze kunnen uitvinden, waar je je
verborgen bobt gehouden, en dan zouden
we ©r ©ven dlccht aan toe zijn. Neen, je
blijft gewoon bier, on misschien kan ik je
binnen een c3ag of twee weg krijgen. Ik heb
een plan gemaakt- Kahl beeft een landgoed
bij do Hotf'landsehe grens„Slot Bellevue"
heet bet, bij Kleef. Het is ©en óud' slot en
het is al gedurende vele geslachten in het
bezit van de familie geweest. Maar Karl
gebruikt het alleen als jachtslot; wij had
don er vóór den oorlog altijd groot© jacht
partijen in.den herfst. Maar nu is er twee
jaar niet gejaagd en hot landgoed' is vol
wild. Do Rcgeering heeft eon beroep ge
daan op de bezitters van wildparken, om
him wild te SGhieten en het op do markt
te brongendus was ik van plan dezo
maand naar „BoLlevue" te gaan om den
jachtopziener hierover le spreken. Ik dacht
als ik Gerry er to© kon krijgen mee te
gaan, dat jij hom dlan begeleiden zoudt, en
van daar zou j© over dc Hollancbche grens
kunnen komen. Die is maar ongeveer vijf
tien mijlen van het slot verwijderd. Als ik
Gerry er maar toe bewogen kan, is er geen
reden, waarom wij niet binnen een dag of
twee wog zouden kunnen zijn. In dden tus-
schentijd ben jo hior veilig."
Ik antwoordde haar, dat ik er nog ©ons
goed over moest denkenik vond, dat zij
zich aan te veel gevaar blootstelde. Maar
ik geloof, dat mijn besluit al genomen was.
Ik kon doz© trouwe vriendin niet in mijn
ongeluk meesleepen.
Toon ging ik weer naar boven, naar
Gerry, die weer in een even kwaadaardig
humeur was als eerst. Zijn lunch was hem
slooht bekomenhij had niet geslapenhet
was niot warm genoog in do kamer
Deze klachten 'en nog ©en heele reeks meer
stortte hij uit zoodra ik verscheen. Hij was
dn zijn kwaadaardigste en ellendigst© hu
meur. Hij liet m© van hior naar daar ren
nenhij gaf mij een bevel en trok het. mot-
oen weer inmijn gewilligheid scheen hom
t© prikkclop, en hom aan te moedigen mij
uit to dagen..
Ten slotte kwam hij terug op zijn stok
paardje, mijn Engelsoh accent.
„Ik denk, dat ons goed© Amorikaanscli
veel t© gewoon is voor een fijnen Engelsch-
man zooals jij," zei hij„maar ik geloof,
dat je wel zoo goed zoudt doen met te
spréken zooals jo het geleerd bobt, zoo
lang je hier in dezo stad woont.
Een Engolsck accent is geen aanbeveling
in dezen tijd te Berlijn ©n j© moest maar
liever leeron praten zooals wij allemaal*
wanneer jo in dit huis wilt blijven.
Ik ben nu niet in een toestand om mo te
laten lastig vallen en ik ben ook niot vart
plan de politie hier in huis to krijgen, om
dat een paar van hun vervloekte ogen tea*
in burgorkleercai mijn oppasser op Engel-
scliö manier hebben hoor en zoggen
„charnce" en „darnce" eai vooral niet, nu
die Engolsoh© spion hier los door de stad
loopt. Dat is waar ook, je zult bij de po
litie aangegeven moeten worden. Heeft
mijn zuster daar al voor gezorgd?"
Ik zei, dat zij or mee bezag was.
„Ja, maar ik wil woten of zij het gedaan'
heeft. Ik ben ©en hulpoloozo verminkt© en
ik kan ndets voor mij gedaan krijgen. Heb
jo haar jo papieren gegeven? Ja of neen?"-
Dit was een lastig geval.
Met al do koppigheid van een invalide*
bleef de man vasthouden aan dezo laafr
sto gril.
Dus loog ik maar. De gravin had mijn*
papieren, zei ik.
Onmiddellijk boldo hij en vroeg naar{
Monica. Hij wond zich zóó op, dat hij vrij<
wel buiten zichzelf was, toen zij verscheen.
„Wat hoor ik daar, Monica?" riep hij
met zijn hoog© twistzieke stom. „Lr
Meyer nog niot bij d© politie aangegeven "J'1
