Ü3T DE OMSTREKEN
BRIEF UIT DE VOLKENBONDSSTAD.
73f
ALPHEN. Od den West-Kanaalweg,
alhier, reed gisteravond) B. met zijn til
bury, waaraan tot verlichting een carbicl-
lantaarn was bevestigd. Aan den tegen-
overgestelden kant kwam B. op een rijtuig
aanrijden. Het paard van dezen sclirok
van het licht. Er ontstond een kleine pa
niek. B. sprong van zijn wagen, met het
gevolg, dat hij eai der boomen van hot
voertuig tegen zijn borst kreeg, Na on
middellijk' naar het Acad. Ziekenhuis te
Leiden te zijn vervoerd, is hij daar over
leden.
HAARLEMMERMEER. Aan het R.-
K. Kerkbestuur aan den Spaarnwouderweg
bij Vijfhuizen alhier, is vergunning ver
leend tot het bouwen bij de R.-K. school
aldaar van een gymnastieklokaal en pa
tronaatszaal.
H. L., in de Olmenlaan, te Zwanen
burg, alhier, miste telkens druiven uit zijn
broeikasen. Het is der politie aldaar, na
ijverig zoeken, thans mogen gelukken de
vermoedigc daders, eenigc jeugdige perso
nen, in handen to krijgen. Het bleek, dat
zij meermalen op klaarlichten dag hun slag
geslagen hadden en meer dan 30 pond had
den ontvreemd.
Bij twee in dezo gemeente aan den
Leimuiderdijk en te Vijfhuizen wonendo
arbeiders is ingebroken. Bij ieder hunner
weald een rijwiel ontvreemd- De poMtie
stelt een onderzoek in.
HOOFDDORP. Vrijdagmorgen had
aan den Verlengden Fortweg de eerste-
stoen-legging plaats van de woningtbouw-
vereeniging „St. Anthonius van Padua".
Onder de aanwezigen werden opgemerkt
het dagelijksch bestuur van Haarlemmer
meer en den gemeente-secretaris, den heer
Rinkel, alsmede eenige Raadsleden. De
eerste steen werd gelegd en de wijding ge
schiedde met een toepasselijk woord door
pastoor Soepnel. Verder werd het woord
nog gevoerd door den heer H. Koning, na
mens het bestuur der Vereeniging en den
wethouder Knaap. Daarna werd voor een
in aanbouw zijnde woning, alwaar eenige
palen met groen en vlaggen waren versierd
de eerewijn rondgediend.
OEG-STGEEST. Mej. W. M. Egjgmlr,
onderwijzeres aan do Christelijke school
ia Hazerswoud-e (Rijndijk) is als zoodanig
benoemd alhier.
WASSENAAR. - Tot onderwijzeres aan
dfe Bijz. Ohr. School in de Langstraat is
benoemd de heer L. Looijenga, te Slie-
drechtv
KERKELIJKE BERICHTEN.
Warmond, Ned.-Herv. Gem. r Zon
dagmorgen, te tien uren, ds. Van Gras-
ptek, te Oosteren cl, op TexeL Avonds
te zes uren, ds. Haselager.
OEG-STGEEST.
Gemeenteraad.
Voorzitter, tevens seoretaris, J. G. M.
van Grdethaiyzen. Afwezig de heer on De
Graaf' en Nijssen. Er is één vacature. Do
notulen worden onveranderd vastgesteld.
De stemming zal beginnen bij den heer
Spaargaren.
Mededeeling wordt gedaan van de navol
gende ingekomen stukken
10. Kennisgeving van den heer Nijssen,
dat hij wegens ongesteldheid verhinderd is
aanwezig te zijn2o. Ged. Staten hebben
goedgekeurd teruggezonden oecnigo comp-
tabilitoitsbosluiiten3o. mededeeJing 'van
fe. en W., dat op 16 dezer kasopname heeft
plaats gehad en allies in orde is bevonden
4o. Ged. Staten hebben toegezonden een
extract Kon. B. waarbij Koninklijk is
goedgekeurd do verordening tot wijziging
der verordening H. O.5o. verzoek H. do
Pree om voor die op te richten Zangvor-
eeniging een lokaa-l dor O. L. S. aan den
Morsch beschikbaar te stellen, hetgeen ter
afdoening wordt gerenvoyeertl naar B.
en W. Overige stukken voor kennisgeving
aangenomen.
I. Stemming over voorstel kindertoeslag
gemeente-werklieden. De voorzitter brengt
in herinnering, dat in de vorige vergade
ring in principe is besloten kindertoeslag
te verleen en, doch dat de stemmen staak
ten wat het bepalen van den leeftijdsgrens
betreft. In stemming wordt gebracht het
voorstel Nijssen' om de leeftijdsgrens te be
palen op 16 jaar. Tegen stemden d'e heeren
Spaargaren, Bakker, Zandbergen en Zaal
berg, zoodat de stemmen staakten en het
voorstel was verworpen.
Hierna kwam in stemming het voorstel
Yan der Hulst, om de leeftijdsgrens te be
palen op 15" jaar. Tegen stemden do heer
Spaargaren, Yan Delft, Bakker, Zandber
gen -en Zaalberg. Het voorstel was dus ver
worpen.
Ten slotte kwam in stemming het voor
stel Zandbergen oim do leeftijdsgrens te be
palen op 14 jaar, waarbij de stemmen
staakten. Tegen stemden do heeron Yan
Delft, Bakker, Zaalberg en Zandbergen,
ddo dus tegen zijn eigen voorstel stemden.
De beer Bakker vraagt af, gezien den
uitslag de stemmingen, de kindertoeslag
aiiet van de haan is, waarmede de voorzit
ter zich niet kan vereenigen waar toch in
principe is uitgemaakt dat men vóór kin
dentoeslag is. Wordt derhalve aangehou
den tdb oe volgende vergadering.
11. Benoeming lid plaatselijke school
commissie. In verband met het overeen
komstig eigen verzoek verleende eervol
lontslag aan A. M. Brouwer als lid dier
commissie bestaat een vacature en moet
hierin overeenkomstig do wet worden door
zien. B. en W. dragen voor den heer P. lo
Grana, oud-shcoolopziener district Rot-
terdhm, alhier. Wordt met algemeene stem
men benoemd.
III. Benoeming schatter voor gebruiks
waarde Bijz. Scholen. Mot hoofdelijke
stemming wordt overeenkomstig de voor
dracht van B .en W. benoemd voor bijzon
dere scholen in het algemeen, de gemeente
opzichter, en voor de Bijz. Sohool dor
Ned.-Herv. Gom. de heer Spijker, to
Leidon.
IV. Vaststelling verordening in school-
goldheffing. Met algomeene stemmen
een verordening tot heffing van schoolgeld
lager onderwijs vastgesteld. Dezo verorde
ning, die met ingang van 1 Jan. 1922 in
working treedt, geldt voor het openbaar
en bijzonder lager onderwijs. Het school
geld zal bedragen per maand:
Inkomens beneden f 800 zijn vrij
f 800 tot f 100020 centf 1000 tot f 1200
25 centf 1200 tot f 14C030 oesntf 1400
tot. f 160035 cent; f1600 tot f1800 40
centf 1800 tot f 2000 50 ©entf 2000 tot
f 2200 60 centf 2200 tot f 2400 70 cent
f 2400 tot f 2600 80 centf 2600 tot f 2800
90 oent; f2800 tot f3000: f 1.05f3000 tot
f3200: f 1.20f3200 -tot f3400: f 1.35 5
f3400 tot f3600: fl.50; f3600 tot f3800:
f 1.65f3800 tot f4000: f 1.65f4000 tot
f4200: f2.05; f4200 tot f 4-100 f 2.25
f 4400 tot f 4600f 2.45 j f 4600 en hooger
f 2.65.
Dezo bedragen zijn verschuldigd voor het
1st© kind en wordlen overeenkomstig de
wet verminderd met 20 pCt.40 pCt.60
pCt. en 80 pCt. van het 2e, 3e 4o en 5e
kind welke gelijktijdig een school van de
zelfde sport bezoeken. Yoor he tzesde of
meer kinderen is geen schoolgeld verschul
digd.
Tevens wordt met algemeeno stemmen
de verordening tot heffing van schoolgeld
voor het vervolgonderwijs vastgesteld
waarbij dezelfde Has&e-inöeeling ia gevolgd
doch het schoolgeld juist de helft bedraagt.
Ook wordt vastgesteld do verordening tot
invordering van schoolgelden.
Y. Comptabiliteit. Met algemeene stem
men worden eenige besluiten tot het doen
van af en overschrijving op de begrooting
dienst 1921 vastgesteld.
VI. Vaststelling kohier H. O. Wordt
met algemeen© stemmen vastgesteld tot een
bodlrag van f 88,405.55%, waarvan
f 66,301.17% voor den dienst 1921, aange
zien liet belastingjaar loopt van 1 Jan.
1921 tot Mei 1922 of over 16 maanden. Do
aanslagen zullen invorderbaar zijn over
drie termijnen. Het percentage werd vast
gesteld op 3% pCt., gelijk aan het vorig
jaar. Dit kohier zal tor goedkeuring aan
Ged. St. worden ingezonden.
Rondvraag. De heer Spaargaren wijst op
de gaten in de laan bij de plaats van Wil
link en de heer Yan Delft vraagt of de
vuilnisbak aan de Zamdlaan niet eens kan
worden geledigd, waarvan de voorzitter
nota neemt. Hierna sluiting.
RIJNSBURG. v
Gemeenteraad:
Voorzitter: <cle buigemeestcr. t
Afwezig wethouder J. v. Iters'on Sr.
De Yoorz. opent do vergadering met gebed en
leest daarna do notulen van do vorige verga
dering voor, welke onveranderd worden vast
gesteld.
1. Ingekomen Stukken.
Van God.. Stalen goedkeuring van do reke
ning cn verantwoording betreffende dedistri
butie-uitgaven 1918 en 1919.
Van architect Willem-s medodeeling van de
verschenen betalingstermijn ad f 17,000 inzake
schoolbouw.
Van voorz. on secr. van de Vereeniging tot
bestrijding der tuberculose Katwijk 0. 0. oen
verzoek ook over 1922 oen subsidie te willen
verleenen.
Waar van de grootte" hiervan de Rijkssub
sidie wordt bepaald, en om doze in zijn geheel
ad ruim f 1600 te kunnen behouden, wordt ver
zocht de subsidie van do gemeente op l1/» maal
het bedrag van de subsidie van dit jaar te be
palen. Besloten wordt dit verzoek te behandelen
bij de hegrootinig.
2. Van bet bestuur van de Vereeniging tot
Stichting en Instandhouding van een School
met den Bijbel to Rynsburg, een verzoek, voor
schoolbouw to willen afstaan aan genoemde
vereeniging een terrein, eigendom van de ge
meente, gelegen aan de Kerkstraat. Dit terrein
is voor oen school gunstig gelegen, terwijl moei
lijk een ander geschikt terrein is te krijgen.
Als taxateur is door do Vereeniging aangewe
zen de heer P. Kort Sr., alhier.
B. en W. stollen voor bedoeld terrein voor
bet genoemde doel aan do Vereeniging af te
staan.
Do heer S. Schoneveld kan zich hiermede
zeer good vereenigen, en voelt ook wel de moei
lijkheid een ander terrein te vindon, maar
merkt op, dat dezo grond bestemd was voor
vülabouw en vraagt of men door een school
met dit oorspronkelijke ideaal niet in bet ge
drang komt. Spr. vraagt of hiermede genoeg
zaam door B. en W. rekening is gehouden.
Voider vraagt spreker hoe het gaat met de
taxatie, of hierbij vast wordt gehouden aan
den reeds eerder vastgestelden prijs en of hier
in de Raad nog zeggenschap heeft.
Do Voorz. antwoordt den heer S. Schoneveld,
dat geen ander terrein beschikbaar is. Hel oog
was ook gevallen op een terrein aan d'e Brou
wersstraat, dat echter te laag, en met het oog
op de tram, voor de kinderen te gevaarlijk was.
Wat do taxatie betreft, deze geschiedde door
drie taxateurs, waarvan één door B. cn W. aan
te wijzen, één door bot Schoolbestuur en één
door den Onderwijsraad.
Na eenigo discussies omtrent het al of niet
gebonden zijn van de gemeente aan dezo taxatie
wordt hot voorstel van B. en W. in stemming
■gebracht en met algemeene stemmen aange
nomen.
Van don winkelier Van der Gugten is inge
komen een verzoek diem te willen ontheffen van
do verplichte winkelsluiting.
Besloten wordt dit verzoek, dat eerst kort ge
leden is ingediend, mede in verband met een
Rijksregeling van de winkelsluiting, aan te
houden.
De hcor S, Schoneveld zegt vernomen te heb
ben, dat de uren voor sluiting veranderd zijn
on vraagt of de verordening hiertoe aan B. en
W. bot recht geeft.'
De Voorz. antwoordt, dat blijkens do verorde
ning B. en W. tot afwijking gemachtigd zijn.
De hoer S. Schonoveld vraagt, welke zin Het
dan heeft, .dat de Baad een sluitingsuur be
paald en spreekt al3 zijn meening uit, dat al-
leem op bijzondere dagon of bij bijzondere ge
beurtenissen van die bevoegdheid gebruik zou
zijn te maken.
3. Van Ged. Staten is ingekomen een schrij
ven .naar aanleiding van de aangeboden go-
ineontebcgrooling 1921.
Verzocht wordt de posten voor bezoldiging
biwsfromooster, secretaris, wethouders en ge
meenteontvanger to verhoogen volgons de nieu
we regeling goedgekeurd bij Kon. besluit. Mocht
do Raad hiertoe niet besluiten, dan zou art. 12
van do Gemeentewet worden toegepast en zou
den God. Staten dezo verhoogingen op de be-
grooting toepassen.
Ook do vergoedingen voor den ambtenaar ter
secretarie en voor de heide veldwachters ko
men God. St. Ie laag voor. Zij verzoeken daar
om den Raad deze posten volgens voorstel van
B. en W. te verhoogen. Werd hieraan niet vol
daan, dan zou aan do gemeonte-bogrooting do
goedkeuring van God. St. worden onthouden.
B. en W. stellen voor de bedragen op
do begrooting voggens den wensch van
Ged. Staten te verhoogen.
Ds heer Yand er Gugten merkt op, d'afc
ds Raad indertijd tegen verhooging heeft
gestemd en dit maar moet blijven doen.
Indien Ged. Staten hiermede geen genoe
gen kunnen nemen, moeten zij do verant-
wvoröt'o1 iirid maar dragen.
De lieer Yan Biezen acht het betreu
renswaard, dat de loonen zoo worden op
gedreven, gezien hoe zuur dikwijls het
geld in de gemeente verdiend wordt.
Do heer J. Schonevold vraagt, welke
gevolgen het laat-ste dreigement van Ged.
Staten heeft, wat hem door cfen Voorz.
word medegedeeld', n.l. het niet kunnen
van betalingen aan werklieden b.v., amb
tenaren enz.
Do heèr Schonevcld stelt voor aan het
voorstel van B. en W. de goedkeuring te
onthouden en meent,- dat de Raad dan
maar in beroep moet gaan bij de Kroon.
Spr. twijfelt niet of G. S. zullen door de
Kroon in liet ongelijk gesteld worden.
Het voorstel van B. en W. wordt ver
worpen met slechts één stem vóór, (vvet-
ïïoudler Yan Klaveren).
4. Vaststelling Vermeiiigvuldiglngscijfer
kohier H. O. Behandeling van dit punt
kon niet plaats hebben, doordat de gc-
meentebegrooting niet is goedgekeurd.
Do heer J. Schoneveld vraagt of dan
niet, zooals reeds eerder dor den heer
Jonker is besproken, een voorloopig ko
hier kan worden opgemaakt, daar anders
zoo laat de aanslagbiljetten worden uit
gereikt, die bovendien over 16 maanden
loopen.
Do Yoorz. deelt "mede, dat dit niet mo
gelijk is, daar de verordening dan daarin
zou moeten voorzien, wat hier niet het
geval is.
De heer H. G. Jonker vraagt of niet
een verzoek kan worden gedaan, reeds een
gedeelte voorloop ig te betalen.
Hiervan worat weinig resultaat ver
wacht, zoodat dit punt vérder niet meer
behandeld wordt.
6. Bij mondevan den heer J. Schone
veld brengt de commissie voor het nazien
van do gemeenterekening over 1920, haar
verslag uit.
De aandacht van de commissie trok een
bedrag ad f3 voor het uitslaan van het
vloerkleed uit dé Raadszaal, ter gelegen
heid van den het vorig jaar gehouden Ba
zaar, welk bedrag de commissie meent,
dat de gemeente van de commissie van
den Bazaar, moet trachten terug te krij
gen. Yerder betuigt de commissie haar
blijdschap, dat de distributie haar einde
kreeg, daar de kosten voor d'e gemeente
over 195"0, waarin bijna niets werd gedis
tribueerd, toch nog f2920.71 beliepen.
De commissie moest voorts de opmer
king jnaken hoe duur de uitvoering der
diverse werken voor de gemeente was.
Was niet altijd' de commissie tot oordee-
len bevoegd, dikwijls moest zich de com-
misie afvragen, waaraan dikwijls zooveel
uren voor werkzaamheden waren noodig
geweest. Meerdere controle leek daarom
dc commissie noodzakelijk.
Het verbruik van petroleum ad 96 L.
bijna alleen voor het aanmaken van do
kachel in het Raadhuis, kwam de Com
missie abnormaal hoog voor.
Zoo ook de verwarming van de school,
welke f212 kostte en waarvoor o.m. wer
den gebruikt 3650 lange turven.
Dé kosten voor straatverlichting ad
f 3186.87zijn zeer hoog, waarbij dè aan
dacht wordt gevestigd op hetgeen reeds
meermalen door den heer S. Schoneveld
is gevraagd n.l. te trachten het onderhoud
in eigen beheer te krijgen.
De commissie vertrouwt, dat hierin een
oplossing gezocht zal worden.
Yoor te late betaling van do koopsom
aan dc-n heer v. d. Gust voor woning
bouwterrein was f40 rente betaald. Ge
vraagd werd of dit niet vermeden had
kunnen worden.
Yoor den gasaanleg was betaald aan
de Gasfabriek te Leiden f 5550. Dc com
missie meende, dat do kosten van de
hoofdleiding enz. voor rekening van de
Gasfabriek waren.
Ten slotte wijst de commissie op de
bélooningcn bij gelegenheid van de paar
denmarkt, wélke gi'oöter zijn dan dc op
brengst en naar de commissie meent niet
noodig zijn. Hierop zal nader bij de be
grooting voor 1922'worden teruggekomen.
De Yoorz. licht, voor zoover mogelijk,
de ter sprake gebrachte posten toe.
De kwestie omtrent aanleg gas aan de
gemeentewoningen wordt breedvoerig be
sproken, en loopen de mceningen uiteen,
waarom hieromtrent nadere onderzoekin
gen zullen plaats hebben en cfe zaak wordt
aangehouden.
De heer v. 'd. Gugten vraagt, nu de
distributie voorbij is, wat nu gebeurt met
het indertijd bij wethouder Van Iterson
gemaakte brandstoffenbureau, of dat djt
mógelijk door wethouder v. Iterson is of
wordt overgenomen en tot welk bedrag.
De Yoorz. deelt mede, dat hieromtrent
nog niets besloten is, d'och dat met deni
dringend verbetering eischt. Ook de d'aar-
pleegd.
Op voorstel van de commissie van on
derzoek wordt hierna met alg. stemmen
de gemeenterekening over 1920 goedge
keurd»
0. Een concept-ver orden ing op het ver
volgonderwijs wordt met algemeene stem
men goedgekeurd.
Yoor dit ver vol g- onde r w ij s hebben zich
geen leerlingen aangemeld, zoodat dit jaar
geen vervolg-onderwijs wordt gegeven.
7. B. en W. vragen machtiging voor het
aangaan van een tijdelijke geldleenLng
van f 23,000.
Na eenige discussies worclt deze mach
tiging met algemeen© stemmen verleend.
Rondvraag. Dr. Jonker vraagt of nog
geen verhooging van huur is tegemoet te
zien, voor bewoners van de gemeentehui
zen, wier inkomen boven bepaald1 bedrag
stijgt. Reeds eerder is dezo zaak door spr.
ter sprake gebracht, waarbij de Yoorz.
mededeelde informaties te zullen inwinnen.
Do Yoorz. deelde mede, dat voor dezo
personen in een der volgende vergaderin
gen een huurprijs van f6 per week zou
worden voorgesteld.
De heer v. d. Gugten deelt mede, ver
nomen te hebben, dht aan de bewoners
der gemeentewoningen contracten zijn aan
geboden, waaraan kosten verbonden wa
ren, waartegen sommige huurders bezwaar
hadden.
De Yoorz. deelt mede, dat dé uitreiking
van een contract door den Raad is goed
gekeurd. Het is in deze gebruikelijk de
zegelkosten dbor de huurders te doen
diragen.
Yerder verzocht de heer v. d. Gugten
bij donker weer bijv. 3 of 4 lantaarns in
het dorp te doen branden, wat zeer noo
dig is.
De heer v. d. Biezen vraagt eenige ver
lichting, met name in dé Brouwersstraat.
De heer S. Schoneveld vestigt de aan
dacht op den Oegstgeesterwegi, welke
dringend verbetering eiohti Ook de daar
naast gelegen weg, langs de huizen kan
dan misschien onderhanden genomen wor
den, daar aldaar de toestan 1 voor de be
woners onmogelijk is.
De Yoorz. zegt verbetering toe.
Hierna gaat de Raad' in geheime zit
ting, ter behandeling van reclames H. O.
Burgerlijke Stand. Omstreken.
WASSENAAR. Ondertrouwd.J Koud-
staal en E. E. van Aken.
Geboren: Jacobus, Z. v. Th. Remmers
waal en M. C. van Leeuwen. Wilhel
mus Cornells, Z. v. A. Oudshoorn en H.
A. van Abswoude.
Overleden: Maria Catharina Theodora
Homan 4 m. Nicolaas Oompeer 9 m.
(Part. coirespera-denlio.
IV.
De derde week der Tweede Volkenbontfs-
vergadering.
Gcnève, 2-1 Sopt. 1921.
Do plecht'igo opening dor Twoodo Volken-
bomdsvoigudering, do Presidentsverkiezing on
do algomecno beschouwingen over het beleid
van den Raad waren de voornaamste feilen
uit do eer&to week. De verkiezing van do rech
ters van het Internationaal Gerechtshof was do
overlieerschendo gebeurtenis uit dc tweede weeik
De derde week dér Volkenbondsvergadering was
voornamelijk aan het humanitaire werk gewijd,
aan de toelating van nieuwe loden tot den Bond
en aan het geschil tusschen Polen en Lithauen.
Wanneer ik hier ©preek over het werk der
Vergadering, dan denk ik aan do werkzaam
heden der voltallige vergadering, die in de Salie
do la Réformation iederen voormiddag bijeen
komt. Daarnaast heeft men echter des namid
dags do commissievergaderingen in hot Palais
des Nations, het gebouw van het Volkenhonds-
sooretariaat, waar de besluiten der voltallige
vergadering worden voorbereid. Deze commis
sie vergaderingen, die thans allo zonder uitzon
dering ook in het openbaar worden gehouden
zijn voor den cenigszins deskundigen toehoor
der in den regel veel interessanter. Daar do in
do commissie behandelde" onderworpen echter
alfe te zijner tijd ook in de Sallo de la Réfor
mation aan de orde komen, wil ik mij van een
speciale 'bespreking daarvan onthouden.
Voorzitter Van Karret)eek opende deze week
do voltalligo vergadering metoon korte rede,
waarin hij er op wees, hoe thans voor de Twee-
do Vo'rkcnflxmdsvcngadering een nieuwe periode
was aangebroken: die van de daad. Na do lang
durige algemeene beschouwingen over het jaar
rapport van VolkenboncLsraad en Volkonbonds-
secretariaat was do tijd gekomen voor de ver
wezenlijking der uitgedrukte wenschoi}. Wat in
do commissies was voorbereid, inoest thans
door de vergadering bekrachtigd worden.
Dezo eerste week dor daden was hoofdzake
lijk aan het humanitaire werk van den Volken
bond gewijd. Zeker, de Volkenbond is vooral
opgericht, om do heerschappij van het Recht in
de internationale betrekkingen te verzekeren
en daardoor een toestand van duurzamen vrede
met ontwapening te scheppen. Maar naast dit
hoofddoel heeft do Volkenbond ook do taak de
internationale samenleving te orgamiscercn en
internationale rampen te verzachten. Juist door
de Staten op humanitair gebied tot samenwer
king te brengen en voortdurend hen van de fci-
tolijko solidariteit van belangen te overtuigen,
kan oen geestesgozindheid in do verschillende
langen aangekweokt worden, waardoor men ook
tot energisohe maatregelen in dc richting van
internationale verplichte rechtspraak cn ontwa
pening zal kunnen overgaan. Daarom is ook
de zoogenaamde „secondaire" taak van den
Volkenbond op humanitair gebied voor het ver
wezenlijken der „primaire" taak, do vredes
handhaving, een 'noodwendigheid.
Gelukkig toonde de Volkenhondsvorgadoring
deze week weder dit in te zien. Al werd bij de
algemeene beschouwingen ook door do gedele
geerden van Canada en Australië op zelfbeper
king aangedrongen, opdat de Volkenbond zijn
groot hoofddoel niet uit het oog vorlioze, door
te veel krachten aan humanitair wérk te ver
snipperen en daardoor do Bondsleden op hoogc
kosten te drijven, in de praktijk meenen de ge
delegeerden der Britscho Dominions het zoo
kwaad niet. Alles, wat deze week werd voorge
steld, heeft ook hun stem verkregen.
Wanneer men spreekt van deze taak van
den Bond, rijzen tweo figuren uit do vorgade-
1 ring onmiddellijk in onzen geest naar voren:
de Noordpoolreizigei-di.plornaat Fridtjoi Nanj*
sen, uit Noorwegen, en do oud-President van
den Zwitsersdhon Bond, Gustavo Ado?, voor*
zittox van het Intornationalo Roocle-Kruis-Cö-
milé. Door het werk dezer heido mannen, dié
elkanders trouwe bondgenooten en medehét-
pers zijn, is het den Volkenbond gelukt on gé-'
veer 400.000 krijgsgevangenen uit Westelijk
Europa uit Rusland terug to voeren en zo aan'
hun land en familio terug te geven. Door hen1
is het gelukt den typhus in Polen succesvol té
bestrijden en aan do Poolsöh-Russisoho grens)
een stelsel van q 11 a ran t rrine-ra aatr ogel en op tjé
richten, waardoor voorkomen is, dat vrcesolijke
ziekten als cholera, enz., die in Rusland heer-*
sohen, ook in Polen binnendringen on zich van
daar uit wellicht over geheel West-Europa ver
spreiden. Do Tweode Volkenbondsverg adering
heeft niet nagelaten Nan sen en Ador hulde
voer het voortreffelijke, mensolilievende werk,
dat zij verricht hebben, te betuigen en hoeft
hun verzocht met dezo daden, waar noodig,
voort to gaan.
Een nieuwe taak op humanitair terrein zal
door den Volkenbond worden Ier hand genomen-
In Turkije worden ongeveer 300.000 vrouwen
en kinderen, van Grietscho en Armenischo af*,
komst en gedurendo den oorlog naar Turkije
getransporteerd, in Turksclio opvoedingsgestioh*
ten of, wat nog erger is, in harems opgeslo-
ten gehouden. Do Roemecnsohe dichteres Hé-
lèno Vagarosco, die voor dit doel deel van do
Roemeenscho dolegatio uitmaakte, heelt een'
ontroerende beschrijving over het lot dezer on
gelukkige wezens gegeven. De Volkenb0ndsver-
gadoring heeft besloten een Hoogen Commissa
ris vau den Volkenbond to KonslanLinopel te
benoemen, dio trachten zal de terugleiding de
zer vrouwen en kindoren naar hun woonplaat
sen te bevorderen. Zoogenaamde „Onzijdige Te
huizen" zullen voorts in Turkije gesticht wor
den, waar den bevrijden porsoncn, dio menig
maal in het geheel niet meer weton van waar
zij afkomstig zijn dit is oen onderdeel dezer
Turksoho „opvoeding"!), voorloopig huisYeeliq'
en verpleging zal worden gegeven.
Is ook de regeling der mandaten niet een'
onderwerp van humanitairen aard? Men kan
het veilig beweren. Wanneer men bedenkt, dat'
in vorige jaren de inboorlingen van veroverde
koloniale bezittingen slechts als voorwerpen,
van winstbejag voor d^n veroveraar golden, is
er een rousachtigo humanitaire vooruitgang
vast to stellen, nu do Volkenbond do beginselen'
vastgesteld heeft, volgens welke de bevolking
der veroverde Duitsdho no Turksoho bezittin
gen in Afrika en Aziö door do Stalen, wien een,
„mandaat" over dat góbied is toegekend, be
stuurd moet worden. Dank zij do behandeling
van dit onderwerp in do Twoodo Volkcnlbond*-
vergadering, zal thans dit mandatenstelsel, hs*
welk voorschrijf», dat in do eerste plaats ,.do
welvaart en do ontwikkeling" der inboorlingen
moet worden behartigd, woldra in werking tre
den. Het was een plechtig oogemblik, toen
een rede van Lord Robert Cecil, dio altijd erf
altijd weder de goodo geest der vorgadering on,
de zuiverste vertolker van do ideale Volken-
bondsgcdachlen is, een half-zwarlc gedelogeen-'
de van do Nogorrepubliek Haïti de veo^gadorinj
toesprak en uiteenzette, wat do zwarte bevol
king yan den Volkenbond hoopt en verwacht.
'r*
Do Volkenbonds verga dering hooft drie nieu
we leden tot den Volkenbond toegelaten: Est
land, Letland cn Lithauen. In do openharo ver
gadering word goan enkoio stem tegen uitge
bracht; slechts hebben enkele Staten blanco ge-,
stemd. In de commissie was er daarentegen oeo
hardnekkige oppositie van Polen togen do toe
lating van Lithauen/ waarmode Polen op hot
o ogenblik het bekende Wilna-goschil heeft^
Slechts Polens bondgenoot in de kleine Entente,
Roemenië, ondersteunde echter dezo oppositie*
Door Jdo onverzettelijkheid, waarmede do Pool-
sc*ho gedelegeerde, Prof. T-skenazy, weigeren
bleef aan allo vermaningen van Zwitsersche,
Nederlandsdlie, Zwcodscho, Noorsohe, Chinees
sche, Engelsoke, Italiaanscho en zelfs Franscbo
zijde gehoor to geven, om door vóór LithauenS
toelating te ©temmen, een blijk van verzoening!
to geven, heeft Polen zich opnieuw van veel
6ympathieën beroofd.
Door doze toelating is het getal Voikenhomls-
leden tot 51 gostegen. Hierbij zal het dit jaaf
blijven, want Hongarije hoeft, na do juist ont-.'
©lane verwikkelingen met Oostenrijk, hol vort
zoek om toelating voorloopig ingetrokken. En
Duitschland heeft nog steeds geen verzoek ge
steld. Men betreurt dit hier vrijwel algemoeu*
Want inderdaad, hot is do oveihcersohende mec(
ning, dat Duitschland dit jaar zou zijn toege
laten. Frankrijk zou waarschijnlijk met dc vier
Staten der Kleine Entento alleen hebben ge
staan in haar verzet, indien haar oppositie ern
stig zou zijn volgehouden. En do Franscho de
legatie zou daarbij zelfs door een belangrijk"
doel dor openharo meening in het eigen land
zijn in den steek gelaten. Nadat do gezagheb
bende Franscbo Volkenbondsveréomiging ziclï
op de internationale conferentie van Gonève in.
Juni vóó Duitschlands toelating uitgesproken
had, was do weg voor een toelatingsverzoek
van Duitschland geopend. Het is jammer, dat
de Duitsche Regeering, ook al met het oog op
de in Duitsolilajid nog heersohonde oppositie
tegen den Volkenbond, geen officieel verzoek
gedaan heeft. En niet minder to betreuren is,
dat do Duitsche pers nog steod-s voortgaat don
Volkenbond, die onder leiding van Van Karne-
beok vergadert en waarin do kleine onzijdige
Staten van Europa een zoo grooto rol speten,
als een „Overwii.-naarsbond" te bestempelen,
die slechts do voortdurendo onderdrukking van
Duitschland ton doel heeft!
Het geschil tusschen Polen cn Lithauen heeft
twee dagen do aandacht van den Volkenbond
gevorderd. Eerst heeft do Raad, heden do Vol-
keiibondsYergadoring zich hiermede bezig ge
houden. Ondanks do toewijding en onpartijdig
heid van den Belgischen oud-Minister Paul
Hijmans, die do onderhandelingen tusschen
beide partijen hooft geleid, zijn do geschilheb-
bonden niet tot elkander to brengen. Raad 011
Vergadering hebben het bomiddelingsplan van
Hijmans eenstemmig goedgekeurd. Maar Polen!
verklaarde dit onaannemelijk en Lithauen wil
het sléchts mei zekere wijzigingen aanvaarden.
Macht, om de Staten tot aanneming van zijn
advies te dwingen, heeft do Volkenbond helaas
niet. Het is droevig, dat do Staten, dio op h«-
mamair gebied tot zooveol opofferingen ovei!
en weer bereid zijn, op politiek gebied de kunst
van toegeven nog zoo weinig geleerd hebhon.
Propaganda voor den waren VolkenbomVsgecst
's 'overal hot eerst noodige.
