0. 1SSS9.
LEIOSCH DAG3LAD. Donderdag 8 Sapterrsb©!*.
Tweed© Blad. Anno 1921.
UIT DE RAADZAAL
I Weer eens een zitting, die des middags
Lfc een einde werd gebracht. Een rara
j als het ware, al gaat de vergelijking
Jverigens wel wat mank.
TWEEDE KAMER.
KZ0N0EN.
FEUILLETON
|üa fölan met den Klompvoet
I rfoch was het, betrekkelijk genomen, een
klankrijke zitting, want benoemd is ira-
fer3 de opvolger van prof. Van der Pot
[s wethouder. Verrassingen leverde deze
knoei»ing niet op. Ten slotte is toch uit
bus gekomen, wie algemeen daarvoor
Lloodrerfd werd, n. 1. de heer De Lange,
(ie, wanneer rechts uit eigen kring moest
Kezen, door verleden en capaciteiten de
aangewezen persoon was, ook al heeft hij
zes kruisjes precies bereikt. Hij zal het
Ifeker niet gemakkelijk hebben. Ten eersto
Toet hij vervangen een zoo eminent voor
langer en ten tweede staat een deel van
Een Raad! nogal vijandig tegenover hem,
Irincipieel gesproken in den heer De Lange
Kende een der ergste „reactionairen" zoo-
Tls dat heet. Hopelijk ■zal men hem echter
„eerlijke kans" geven en zijn daden
Ifwachten voor te be-laat staan te veroor
deel en.
Tiet College van B. en W. is met dit al
libber geheel rechts geworden. Op zichzelf
Teker niet verkieslijk maar het ging in do
|egeven omstandigheden moeilijk anders.
Techts had wel anders gewild, maar er-
tond moet worden, dat het niet anders
king. O. i. had "rechts daarom beter ge-
Gaan de comedie met prof. Eerdmans maar
Echterweg© te 1, ten. Men wist immers, dat
Jdaze het wethouderschap niet kon aan
aarden, want een neerleggen van zijn
lOgleeraarsambt om wethouder te worden
Ron men tooh zeker geen oogenblik ern-
fctig verwachten. De thans afgelegde ver-
R'aring door den heer Mulder namens
[rochte had direct gegeven kunnen worden
met een aanvulling, dat men prof. Eerd
mans had willen kiezen, als dat mogelijk
[waro g-sweest.
Ernst was de euze van prof. Eerdmans
Icok al niet, omdat deze te voren absoluut
Let wa gepolst, hetgeen anders toch wel
[ucaace is en een goede usance mag heeten.
Hopenlijk zal het rechtsche college zich,
nu links dan afwezig is, op een ruim stand
punt weten te stellen, al mag natuurlijk
Igven .verkrachting Van eigen beginselen
■gevergd worden.
I De Raad is ook weer compleet, daar me-
Ivrouw Van Itallie—Van Embden als derde
JivTOUW in onze vroedschap haar entrée ge-
Imaakt heeft. Zij is de eerste vrouwelijke
afgevaardigde uit de burgerlijke" par
itten. Ook zij zal het als opvolgster van
|inr. Van der Pot niet licht hebben.
Als aardig curiosum zij nog hier mede
gedeeld dat de dochter van mevrouw Van
I itallie de installatie van haar moeder bij-
I woonde op een place reservée, om het zoo
I te noemen.
Verder is niet veel bijzonders op te mer-
Iken. De noodige commissie-benoemingen
hebben plaats gehad zonder verrassingen
of wat ook. Het ging met het stembureau
- een stembureau om te onthouden.
IToegepast werd het systeem: laat zitten,
|wat zit. Bij wijziging werd iemand gekozen
van dezelfde kleur. Af en toe probeerde
Imen het saaie stemmen doo: een grap wat
lep te fieurein, waarbij, naar het ons voor
Ikwam, één stemmer vooral aan het werk
j was, die het op diverse wijzen probeerde,
J ^eer of minder geslaagd.
De heer Kuivenhoven hield nog een warm
Ipleidooi voor het nut van de Arbeidsbeurs
I waaraan denkelijk wel niemand twijfelt
zoodat dit pleidooi gerust achterwege
Ihad kunnen blijven. Hij gebruikte dit plei
l'dooi als aanloop voor een voorstel de jaar-
I .wedde van don oud-nieuwen directeur te
1 erhoogen, welk voorstel hij weer introk,
J 'oen de Vooraitter hem aantoonde, dat
[hij zich vergiste bij de berekening.
De heer Knuttel, wien Rusland natuur
lijk zeer ter harte gaat, deed een voorstel
I? 10,000 uit do gemeentekas tot leniging
1 van den nood aldaar, beschikbaar te stel-
[len, hetgeen, afgezien van een weinig debat
I oyer de vraag, of de hongersnood in het
I bolsjewistisch dorado al dan niet alleen
I een natuurramp is, werd geweigerd om de-
I aelfde reden als destijds een voorstel-Huges
op heel wat bescheidener schaal - om
Oostenrijk te hulp te komen. Steun ligt
o. i. alleen op den weg van het rijk. De
heer Knuttel gaf zelf een afdoende reden
daarvooropdat iedereen meebetale. Al
leen bij rijkssteun wordt dat bereikt.
Nadat de Voorzitter nogmaals het boo
tekleed had omgord in zake het geval op
„Endegeest" gispte de heer Meynen met
enkele woorden het optreden van j. 1. Za
terdag tegen het mede-Raadslid. Kuiven
hoven. Hij deed dit op waardige en rake
wijze. Het ia te hopen, dat dit eens en voor
het laatst is geschied.
Vergadering van gisteren.
De heer Helsdingen herdacht.
Ingekomen is bericht van overlijden Tan den
heer W P. G. Helsdingen.
De VOORZITTER wijdt waardocrendo woor
den ©-©■t» do nagedachtenis van den overledene.
Hij vestigde zich ih de Kamer een naam door
allen steeds met achting genoemd. Voor velerlei
aangelegonhoden had hij belangstelling; trouw
was hij steeds op zijn post.
Een man, die door allen werd geëerd, is
heengegaan; zijn nagedachtenis zal in eere
blijven.
Do MINISTER VAN BINNENLANDSCHE
ZAKEN, do hear RUYS DE BEERENBROUCK
sluit zich namens de Regeering bij deze woor
den aan. De heer Helsdingen was trouw aan de
beginselen, die hem lief waren.
Beide redovoeringen werden staande aange
hoord.
Interpellaties.
De heer MARCH ANT (V.-D.) vraagt verlof
voor een interpellatie tot den Voorzitter van
den Ministerraad, over de jongste reconstructie
vam het Kabinet.
De hoer DE JONGE (S. D. A. P.) vraagt ver
lof voor een interpellatie over do staking aan
de Domaniale mijn en do gevolgen daarvan.
Morgen zal over idezo verzoeken worden
beslist.
Regeling van werkzaamheden.
De VOORZITTER stelt voor, overeenkomstig
de brieven, ontvangen van den Minister van
Financiën an van Oorlog, de burgerlijke en mi-
trtairo pensioenwetten van do agenda af te
voeren.
De heer VAN STAPELE (S. D. A P.) vraagt
of do Minister van Financiën reed» nu bereid
ie te verklaren, dat de voorgenomen wijzigingen
geen verslechtering zullen boieokenen.
Wanneer zullen deze wijzigingen verschijnen?
De heer DÜYMAER VAN TWIST (A.-R.)
geeft in overweging de pensioenwetten op de
agenda te laten staan. Speciaal kwam hij op
voor de militaire pensioenen, evenals de heer
WIJK (Dom. Weorm.) die voorstelt de mili
taire pensioenwetten wal te behandelen
Het vooralol wordt niet ondersteund en kan
dus gean onderwerp van beraadslaging uit
maken.
Do heer RINK (V.-B.) dringt bij den Minis
ter op grooten spoed aan.
De heer MARCH ANT (V.-D.) dient een motie
in, waarin aangedrongen wordt op een zoo
spoedig mogelijke indiening, zoodat de Kamer
do pensioenwetten nog vóór de Sboatabegrooting
zal kunnen afdoen.
De MINISTER VAN FINANCIEN, do heer
•DE GEER, deelt mode, dat de wijzigingen zoo
spoedig mogelijk sullen worden ingediend, in
ieder geval op zoodanig tijdstip, dat de Kamer
de pensioenwetten nog vóór de Staats/begroo
ting zal kunnen behandelen.
Op de vraag van don hear Van Stapele, of do
voorgenomen wijzigingen verslechteringen of
verbeteringen zijn, antwoordt de Monaster, dat
zij naar zijn overtuiging alle verbeteringen zijn.
De hoer MARQHANT (V.-J).) trekt hierna
zijn motie in.
De hoor WIJK (Dein. Weorm.) dient daarop
een motie in om geen militairen te pensionee
ren alvorens do nieuwe pensioenwetten, rijn of-
gedaan, behoudens op eigen verzoek.
Deze motio zal later worden behandeld.
Hot voorstel van den VOORZITTER, om do
behandeling der pensioenwetten uit te stellen
wordt z. h. et. aangenomen.
Wijziging Kieswet, enz.
Aan de oade is hierna het wetsontwerp tot
wijziging van do Kieswet, van de Provinciale
Wet en rnn de Gemeentewet.
Eer wonden geen algemeen© beschouwingen
geveerd.
Bij art. 7 licht do heer RUTGERS (A.-R.)
een amendement toe. tot invoeging van een
nieuw artikel, om visschcrs, schippers en han
delsreizigers door een recht om anderen te
machtigen tot stemmen, in staat te stellen van
hun kiesrecht gebruik te maken en een amen
dement om do gehuwde vrouw te machtigen
haar stemrecht door haar man te doen uil-
oefenen.
De heer A LR ARP A (S. D. A. P.) meent, dat
deze oplossing van stemmen bij procuratie geen
aanbeveling verdient. Spr. vreest hiervan tal
van misbruiken, omdat de betrokkenen niet zul
len weten wat er mot hun overgedragen stem
gebeurt. Ook hot geheim van ons kiesrecht wordt
aldus aangetast.
De heer RINK (V.-B.) bestrijdt eveneens het
amendement, dat tot allerlei transacties zal
voeren. Duizenden anderen, die eveneens ver
hindering kunnen hebben worden bovendien
niet geholpen
De heer SN0ECK HENKEMA.NS achtte de
amendementen nog zoo slecht niet. Hij erkende,
dat er practische bezwaren tegen zijn aan te
voeren, maar dat geldt voor elke regeling. In
de praktijk is de behoefte gebleken aan het
vorleencn van bedoelde maohtïging.
Do MINISTER VAN BINNENLA N»QOHE
ZAKEN bestrijdt de amendementen en beroept
zich daarvoor op het oordeel van het Gontraal-
stembureau. Practisch is deze kwestie niet op
te lossen.
Mevr. GROENEWEG (S. D. A. P.) spreekt
oyer hot tweede amendement, dat zij bestrijdt,
omdat het de rechten ra de gehuwde vrouw
verkort. Do vrouw meet zelfstandig beslissen,
hoe zij van haar kiesrecht cbroik zal malen.
De heer VAN DE 5.AAR (Cbr. So© P)
vreest, dat de regeling van het amendement do
eenheid van het huwelijk zal schaden. Gaan
man en vrouw elk afzonderlijk stemmen, dan
zal mon dat uitleggen als verschil van opvatting
Do hoer VAN SGHAIK (R.-K). acht het
amendement niet noodig; de gehuwde vrouw
zal in den regel wel gelegenheid hebben om te
©temmen gedurende don tijd, dat de stembus
geopend is.
De heer RINK (V.-B.) bestrijdt eveneens het
amendement.
Do MINISTER VAN BINNENLANDSCHE
ZAKEN, de heer RUYS DE BEERENBROUCK
ontraadt.
Bij de repliek wees de heer BEUMER (A. R.)
er nog op, dat vele vrouwen bet kiesrecht niet
verlangen, daarom ia overdracht gewen saht.
Het is voor vele vrouwen een gewetenszaak.
Het amendement-Rutgers (nieuw artikel 7a)
wondt met 64 tegen 14 stemmen verworpen.
Hot tweede amendement-Rutgera (overdracht
stemrecht gehuwde vrouw) wordt met 63 tegen
16 stemmen verworpen.
Bij art. 31 licht de heer ALBARDA (S. D.
A. P.) een amendement toe, om het aantal stem-
bureau's te vermeerderen.
De hoer VAN DIJK (R.-K.) heeft practische
bozwa.ron tegen het amendement, dat hij niet
noodig acht.
De heer K0LTBEK (S. P.) verdedigt het
amendement
De hoer RUTGERS (A^R.) bestrijdt het amen
dement, waarvan de uitvoering veel kosten met
zich zal brengen.
Ook de heer RINK (Y.-B.) bestrijdt het
amendement.
Do MINISTER VAN BINNENLANDSCHE
ZAKEN, de heer RUYS DE BEERENBROUCK
heeft evaneens bezwaren.
De heer ALBARDA (S. D. A. P.) trekt zijn
amendement in.
Bij art. 36 licht de heer OUD (V.-D.) een
amendement toe, waardoor de vrouwelijke can
did aten op de lijst kunnen worden gebracht,
onder de naam welke zij voeren; dus ook hun
eigen, naam al zijn ze gehuwd.
Mevrouw GROENEWEG (S. D. A. P.) geeft
wijziging in overweging, zoo dat de vrouwelijke
candid-aten aangeduid zullen worden, als bij
den buxgeriijkem stand, dus met hun meisjes
naam, en c.q. met de vermelding huisvrouw, ge
scheiden vrouw of weduwe van die en -die.
De heer DRI0N (V.-B.) merkt op. dat de
overwogiiingon van het amendement niet alleen
voor de vrouw golden, maar ook voor vele man
nen. Spr. is tegen het amendement.
Do heer RUTGERS (A.-R.) is tegen do ver
andering van haamsaanduiding met het noemen
der voornamen voluit heeft hij geen bezwaar.
Do MINISTER, do heer RUYS DE BEEREN
BROUCK bestrijdt het amendement. Er moet
eenheid zijn in de naamsaanduiding.
De heer OUD (V.-D.) wijzigt zijn tweede
amendement aldus, dat de volledige vermelding
van voornamen ook voor mannelijke candida-
ten kan geschieden.
Het eerste amende ment-Oud, betreffende de
naam der vrouw, wordt mot 51 tegen 21 stem
men verworpen.
Hot tweede amendement-Oud (voornamen
voluit) wordt z. h. ©t. aangenomen.
Bij art. 37 licht de heer SN0ECK HENKE-
MANS (G.-H.) een amendement toe, om het
maximum-aantal candidaten per lijst op 20 te
6t ellen.
De MINISTER, de heer RUYS DE BEEREN
BROUCK, betoogt, dat het amendement ingaat
tegen het stelsel Yan de Kieswet, dat juist uit
gaat van de opvatting dat zooveel mogelijk
stommen op de partijen moeten wordon uitge
bracht. Spr. raadt aan het amendement niet
te aanvaarden.
Do heer TEENSTRA (V.-D.) ondersteunt het
amendement.
Do hoer v. d. LAER (Ghr. S. P.) aahrt het
amendement geen voldoende oplossing voor het
geen de voorsteller beoogt.
Ook de heer B0NGAERTS (R.-K.) bestrijdt
liet amendement.
De hoor OUD (V.-D.) wijst op de beteekenia
van het amendement, dat zijn instemming heefL
Morgen komt het amendement in stemming.
De vergadering wordt verdaagd tot morgen
één uur.
De vergaderingen konden niet bijwonen: de
heer Treub, voorloopig, wegens de vergadering
van don Volkenbond te Genève; de hoer Smeenk
deze week, wegens verblijf in het buitenland;
de boor Van Rijzewijk, hoden en volgende dn^en
wegens verblijf in hot buitenland; do h.eoc
Schaper, wegens liohte ongesteldheid; de heer
Gerritsen, hoden en wellicht volgende dagen,
wegens ongesteldheid.
Mededecling 33 gedaan van een schrijven van
jhr. mr. dr. D. J. de Geer, waarbij hij zijn ont
slag neemt als Kamerlid.
Ingekomen zijn twee missives van E. M.
Mulder, arts te 's-Gravenkage, betreffende eon
door hem uitgevonden middel ter bestrijding
van het mond- en klauwzeer. Voor kennisgeving
aangenomen.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie).
Copy van al of niet geplaatste stukken
wordt niet teruggegeven.
Warmonds watervoorziening.
Geachte Redactie.
In het „Leichsoh Dagblad" van Maandag
5 September vind ik een ingezonden schrijven
van „Een Warmonder" over Warmonds water
voorziening. De geachte inzender, die heel
slecht op de hoogte schijnt te zijn, geeft een ver
keerde voorstelling ven de zaak, in hot belang
waarvan ik hier de volgende opmerkingen wÜ
maken.
Schr. begint te zeggen, dat de met Leiderdorp
aangeknoopte onderhandelingen zonder resul
taat bleven en men in plaats daarvan in onder
handelingen trad met de Leidsche Duinwater-
Mij. Het is juist andersom geschied. Men begon
met de L. D. M., cm toen dit niet vorderde, heeft
men een paar malen, helaas tot nog toe zonder
resultaat, waarvan de schuld niet aan Leider
dorp ligit, onderhandelingen met Leiderdorp
aangeknoopt.
Dan critiseort schr. de houding van den Raad.
van Leiderdorp. Leiderdorp had Warmond voor
een fait accompli moeten stellen, had Warmond
de levering©voorwaarden moeten voorleggen,
terwijl een zuivero kostenberekening, in alle dé
tails uitgewerkt en omschreven, deze had moe
ten vergezellen. In plaats hiervan, aldus schijnt
schr. te meenen, heeft Leiderdorp tot nog toe
alleen boslotan Warmond water te leveren en
nog steode geen voorwaarden genoemd.
Ik geloof, dat Warmond Leiderdorp wel
dankbaar mag weeen, dat zij niet voor een faü
accompli is geplaatst. De leveióngsvoorwaarden
zijn door Leiderdorp reeds 10 Aug. tor kennis
van B. en W. van Warmond gebracht. Een
kostenberekening zal wel nooit door Leiderdorp
worden overgelegd om do eenvoudige reden, dat
Leiderdorp daar niets mee te maken hoeft. Lei
derdorp verbindt zioh alleen water te leveren.
Hoe dit water ia Warmond komt, boe de aan
leg dor leading onz. zal geschieden is oen vraag
die aileon voor Warmond van belang is.
Vervolgens meant schr. dat men van één
zijde de waterlevering door Leiderdorp wil far-
cearea, omdat door Leiderdorp steeds op spoed
ia aangedrongen. Dit was noodzakelijk omdat
Leiderdorp op Warmond moet wachten voor
het aanleggen der leiding door den Zijsdijk.
Schr. noemt dit dreigen, dat den sohijn van
gewone koopmanMrucjes aanneemt. Wanneer
sohrslechts een weinig op de hoogte was ge
weest en zijn gezond verstand gebruikt had,
zou hij deze insinuatie aan het adres van het
Leidcrdorpsche gemeentebestuur niot geuit heb
ben. Hij zou dan goweten hebbon, dat Leider
dorp voor iedere kub. M. water 11 cent aan
Boskoop betaalt. Leiderdorp vraagt 14 cent aan
Warmond, zoodat 3 cent winst wordt gemaakt.
Hiervan krijgt de gemeente Zoeterwoud© 1.7,
cent en Leiderdorp zelf 1.3 cont per kub. M.
Waar het waterverbruik geschat wordt op
30 L. por hoofd en por dag, zal dit voor War
mond nog geen 22000 kub. M. per jaar bedra
gen, zooda-t de winst voor Leiderdorp te maken
pl.m. f 280 per jaar zal zijn. Hiervoor gebruikt
Warmond dan den watertoren Yan Loiderdorp
en de gemeenschappelijke aanvoenbuis van Zoe-
tenvoud© en Leiderdorp. Het gebruik van do
aanvoenbuis in Leiderdorp zelf geschiedt gratis.
Zal het gemeentebestuur van Leiderdorp
hiervoor koopmanstrucjes toepassen?
Als er van koopmanstrucjes gesprokens
kan worden, zouden ze voor een aanslui
ting bij dc L. D. Mij. reden van bestaan
hebben. Daar wordt geld 'verdiend! Do
kostprijs van het water zal daar wel niet;
meer wezen dan in Boskoop, waar zij "hoog
stens 10 cent per kub. M. bedraagt. War
mond betaalt 30 cents zoodat jaarlijks cücor
Leiden pirn, f 1500 aan Warmond zal wor
den verdiend Dit kan, wanneer na 3 jaren*
de concessie der Mij. aan de Leidsche ge
meente zal overgaan, een groot voordeel
voor de aandeelhouders opleveren.
Dab de watervoorziening door Boskoop
alleen 's nachts zal geschieden, is niet een
gevolg van te weinig clruk, maar van de te
engo buizen. Had Warmond 8 jaar geleden
besloten te gelijk met Leiderdorp water,
van Boskoop te betrekken, waartoe toen
gelegenheid bestond (zie verslag gezond
heidscommissie 1913) maar wat Warmond
toen zeer oftpraotisch weigerde, dan waren
toen wijdere buizen gelegd en hadden wij
nu water kunnen betrekken zondfer inscha
keling van een bassin.
Misschien is het om meerdere verwar
ring te voorkomen, goed om hier eens na
te gaan, wat er gedurende de laatste we
ken is geschied.
Op 14 Juli werd een vergadering van
Warmondsche ingezetenen gehouden in
hotel „De Zon" ter bespreking van het
geen in het belang der watervoorziening
kon worden gedaan. Heb resultaat van
dezen avond was, dat met algeheel© stem
men een motie werd aangenomen, waarin
er bij den Burgemeester en Gemeenteraad
van Warmond op werd aangedrongen, dat
zij door aansluiting aan dé Boskoopsche
waterleiding den op dit punt onlioudbaren
toestand zoo spoedig mogelijk zouden doen
ophouden.
In de daarop volgende raadszitting werd
toen in principe aangenomen, dat War-
mondzich bij Leiderdorp zou aansluiten en
dus, wat van zelf hieruit volgt, van Lei
den geen water zou betrekken. Iedereen
verwachtte nu, dat onderhandelingen met
Leiderdorp over de Boskoopsche waterlei
ding zouden worden aangeknoopt en dat
over Leiden niet mee* aou worden gerept.
Maar wat geschiedde? Terwijl aan Leider
dorp de condities voor watorlevering wer
den gevraagd, verzocht de burgemeester
van Warmond tevens aan Leiden een de
finitief antwoord. Dit antwoord kwam. en
hield ïn, dat Leiden wel in beginsel bereid
i3 water te leveren, maar niet de risico
op zich wil nemen, dat er misschien niet
voldoende water zal zijn. Integendeel War
mond kan water krijgen, wanneer blijkt
dat. er voldoende is.
Omclab Leiderdorp voor 1 September
antwoord verlangde, zag d© loco-burge
meester van Warmond zich. verplicht nog
tijdens het verlof vai\ den Burgemeester
een raadsvergadering uit te schrijven. In
deze vergadering las de Voorzitter een
adres voor, waarin ondergeteekenden er
op wijzen, dat aansluiting bij Leiderdorp
zeker f 50.000 duurder zal zijn dan aan
sluiting bij Leiden, en bovendien voor het
eersto plan waarschijnlijk geen gelden van.
Rijkswege beschikbaar zullen worden ge
steld, redenen, waarom zij den Raad ver
zoeken aansluiting bij Leiden te bevorde
ren. Het is to begrijpen, dab dit adres,
door DOUGLAS VALENTINE
G^autoriseerdo vertaling vam W. E. P.
(Nadruk verboden)).
|4)
Ik keek over oen donkere, smalle gracht,
°P bot stilstaande water doemden de
tehanmen op van groote vuxtehtschuiton
I °ver hot water heen keek ik in de ramen
van kale, verweerde huizen. Uit eon van
venafc*re scheen eenig licht. In do
vet-"te sloeg dezelfde kllok van straks het
kwartier, één enkele, beldoro. slag.
Rötr was het gewone typo slaapkamer
I een „gemeubileerd appartement"
versleten karpet, veinkHieurci en vuil
behang, verschoten ripsen overgordijnen
Gn een mahoniehouten ledikant met een
teusaohtog dekbed, als een groot speldon-
Ais3on. Mijn kaam, die hevig afdruppelde
f°°r den ongowonen toohib in do voobtége
amer, was de eenig o verlichting. Er was
ëeen g&3 0f edectrieoh Echt aanwezig.
dot huis wen weer tot doodsohe stilte
teruggekeerd. De slaapkamer zag er naar
en ook tfo vochtige luohrb van do gracht
er niet too bij om mijn gedachten
vteolijk te stemmen.
i.Zetg," göi ik bij mijzelf, „je bent rao
'€3e^' Daar zit je nu óls Eaxgelsoh
^ueier, je uitgevend voor een hroedor-
een moorddadig moffenlboted, mot
taui keldn^' cÜe er uitziet als de Pruisische
geböi
in eigen persoon. Wat zal er met jo
'uren, ventje, als mevrouw de eige
nares thuiskomt en met, dat je «en Engel-
eoben pas hebt? 'fc Is een mooie bod, dafc
moet ik zeggen 1
En verbeeldt je eens, dart» dat mensoh liet
in baar hoofd krijgt hl-er vanavond aan te
komen waggelen en je onbesohoamdh-edd
gaat uitbazuinen en dat zij den vri ende
lijken Hana of Fritz of hoe cfeo vl-egeil van
een kelinor heet«n mag, boven laat komen
om een appeltje met je te schillen 1
Wat zou je daar voor gevecht moeten
leveren in die nauwe gang daarbuiten, met
naast je en waarschijnlijk aan alle kan
ten roadbm je moffen, terwijl de gang aan
dezen kant doodloopt? Je kent geen le
vende ziel te Rotterdam en niemand zal
er een spat wijzer door worden, als jij
van den aardbodem verdwijntten
minste niemand aan cfeze zijde van den
Oceaan."
Toen ik me begon uit te kloeden, merkte
ik een kleine deur op, aan den linkerkant
van hot bed. Bij onderzoek bleek die toe
gang te geven tot een kleine „toiletka
mer." een nauwe pijpenla met een waseh-
tafel en een vuil raam dat. beplakt was
met geel papier. Ik duwde dit raam mez
groote moeite open het was zeker in
geen jaren open geweest en zag, da*
het uitkwam op een kleine, diepe binnen
plaats, neb een luchtkoker, waaromheen
het huis was gebouwd. Diep beneden lag
een klein, bestraat plaatsje, niet meer dan
vijf voet in hef vierkanthet lag geheel af
gesloten, behalve aan één kant, waar et n
kelderraam was met een paar treden, die
van af de plaats door een ijzeren traliewerk
naar beneden voerden. Door dit venster
was een flauwe streep licht ziohtbaar. Do
lucht was vochtig en kil, en afschuwelijke
geuren uit een vuile keuken stegen op de
binnenplaats omhoog. Ik sloot dus het
venster en ging mijn kamer weer in. Ik
deed mijn jas en vest uit en dacht toen
weer aan het geheimzinnige papiertje, dat
Dicky mij gegeven ha^l. Nog eens staarae
ik op die raadselachtige woorden:
„O eikenhout I O eikenhout (dat was nu
duidelijk genoeg)
Hoe kaal zijn uwe takken.
Als Aohlles (met één 1) in de tent.
'Als twee honden vechten om een been,
loopt c?e derde er mee heen.
Wat beteekende dat alles toch?
Had Fro.nois odeenïgheden gehad met
een of anderen bondgenoot en zou deze, na
zioh op mijn broer gewroken te hebben
door hem te laten veroordeelen, nu op
aoo'n manier het lot' van zijn slachtoffer
nan diens vrienden meedeeler.: „Zooals
'Achilles In do tent l" Waarom niet „in
zijn tent?" Zeker
Plotseling klonk in de diep© stilte van
liet huis een vreemd geluid als van ee&
benauwden, versbikkenden ho^st. Mijn hart-
scheen voor een oogenblik stil te staan. Ik
durfde mijn oogen nauwelijks opslaan van
het papiertje, dat ik, in mijn hemdsmou
wen over do tafel geleund, bezig was te
bestudeer en.
Het. geluid bleef voortduren, een akelig
gerochel, diep uit de keel. Toen hoorde ik
een zwakken voetstap In de gang buiten.
Ik keek naar de deur.
Iemand of iets krabbelde angstig, kramp
achtig togen de paneelen van 'de deur aan.
Do deurknop werd heftig heem on weer ge
rammeld. Dit gerammol overstemde voor oen
oogenblik hot afschuwelijk r00T1elep.de geluid en
hot bracht me nJotsoliiur tot mezelf.
Vastboradon ging ik naar de deur. Juist toen
ik oen stap naar voren deed, ging hot gerochel
over in een gesmooiden schreeuw.
„Adh, ieh eterbe," waren de woorden, die ik
hoorde. Toon vloog de deur met een ruk open,
een vlaag van wind en regen schoot door d»
kamer, de gordijnen woeien wild op en neer.
De kaars flakkerde heftig.
Toon ging zij uit.
Met een zworen smak viel er iets -de kamer
binnen.
HOOFDSTUK IV. r.V
Het noodlot klopt aan de deur.
Ex zijn minstens twee dingen, <üe een oorlog
in den togenwoordigen tijd je leert: ten eerste
kalm te blijven bij elke onverwachte gebeurte
nis, en ton tweed)©: niet bang te zijn voor een
lijk. Ik was daarom nauwelijks verbaasd., dat
ik daar kalm in dé duisternis mijn eigenaardige
positie stond te over denk on. Dai ia het gekke
van getroffen te zijn geweest door een granaat
scherf: daarna kan hot knalion van een motor
of hot springeu van eon band je in tranen' doen
uitbarsten, maar in gevaar ben je jezelf vol
komen meester, zoolang er geen plotseling
hevig lawaai ia.
Snel als de geluiden daarbuiten geweest wa
ren, was ik in slaat te begrijpen, wat dat ge
rochel on dat gejaagde gekrabbel van handen
botcekend». Iedex, die wel eens een man vrij
plotseling heeft zien sten-en, kent dat. Ik
maakte er uit op, dot iemand, <üe op het punt
was te sterven, naar mijn deur gekomen was,
waarschijnlijk om hulp to zoeken.
Toen dacht ik aan den man in de kamer
naast mij, hoe benauwd en buitan adem hij ge
weest was, hoe blauwachtig zijn lippen waren,
toen ik hem -daar vond peuteren met zijn sleu
tel; en ik begreep, wie mijn nachtelijke bezooke?
was, die daar in de duisternis voor mijn voeten
op den grond lag.
Ik boschermdo den kandelaar met mijn hand
en stak de kaars weer aan. Daarna begon ik
een worsteling mot de flodderen-de gordijnen en
slaagde er in de ram on te sluiten. Toen eerst
hield ik den kandelaar omhoog, zoodat het
schijnsel op de zwijgende figuur viol, die dwam
over den drempel van de deur lag.
Het wis de man van no. 38. Hij was mors
dood. Zijn gelaat was lijkwit en verwrongen, de
glazige oogen schenen door de half-opon oog
leden. Zijn vingors waren nog krampachtig sa
mengeknepen en onder de nagels was het stof
en de vernis on de verf zichtbaar, die hij in
zijn doodsstrijd van do deur en het karpot had
gekrabd.
Hier was geen dokter noodig am to oonstatee-
ron, diat een plotselinge hartaandoening
een 'einde aan <Üit loven had gemaakt.
Nu ik hot enigste wast, handaLde ik mot
va^bbaradanibeid. Ik sleepte heh lichaam
bij do schonden*© do kamer In, totdat hot
raiddein op hot aarpet lag. Toen deed ik
do deur op slot. Heb voorgevoe-1 van onge
luk, dat ik gehad had, sinds ik don drempel
van dmt sinister© hotel overschreed, kwam
weer stork over mij Inderdaad waa mijn
positie, op zajn zachtst gezegd, niot benijd
baar. Daar stond ik, een Brrtsoh officier
met! Britsohe identiteitspapieren, op heb
punt ontdekt te worden in een Dudtsah
hotel, waarin ik mijzelf onder valsche voor
wendsels had binnengeloodst, midden in
den naoht, alléén mot een lijk van een
Dititsoher of Oostenrijker (want dat wa®
de man blijkbaar) l
(Wordt vervolgd.)
