LEIDSCH
DAGBLAD.
Donderdag 19 Mei 1921.
OfficieeSe Kennisgeving
STADSNIEUWS
BINNENLAND
BUITENLAND.
Het voornaamste nieuws
van heden.
PRIJS OER ADVERTENT I EN:
M ets. por rosci. Zaterdags 40 Ots. per regel. B(j
.-nlabonnement belangrijk lagere prija.
'ïüomo advertentiën Woensdag 50 Cts., Zaterdag
175 cis. bij een maximum aantal woorden ran 30.
Incasso volgens postreeht. Voor eventueele opaen-
fling van brieven 10 Cta. porto to betalen. Bowij»-
nummer 5 Cts.
Bureau Noordelndsplein. Telefoonnummers voor Directie en Administratie 175, Redactie 1507.
PRIJS DEZER COURANT;
Voor Leiden p. 3 mnd. 2.35, p. week
Biaten Leiden, waar agenten gevestigd rijn,
per wede b 0.13
Franco per poet 2.35 "F portokosten.
Nummer 18773.
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen
EERSTE BLAD.
GEMEENTELIJKE VISCHVERKOOP.
De Burgemeester van Leiden brengt ter
kennis van de ingezetenen, dat morgen
(Vrijdag) aan de gemeente ijke visehwinkels
(Vischraarkt ett Stadshulpwerfl verkrijgbaar
is HORSMAKREEL it f012. SCHiLV.SCH
i £0.20, GROOTE SCHELVISCH a £0.28,
SCHAR ro.18, SCHOL k f0.24, GROOTE
SCHOL a f 0.45, groote roode POON a
10.45. KABELJAUW a £0.40 en TARBOT
i 0.55 per poud.
W PERA, Weth. loco-B urgem.
Leiden, 19 Mei 1921.
Ter-aarde-bcsielling M. van Wijk.
Hedenmiddag werd liet «stoffelijk overschot
van den hoor M. van Wijk, in leven hoofd der
Christelijke School aan don Hoercnsingol, al
hier, die in den avond van don Eersten Pink
sterdag na een korte ongesteldheid aan zijn
gezin on aan zijn school ontviel, op de begraaf
plaat „Rhijnhof" tor aarde besteld.
Een groot aantal deelnemenden was aan de
groeve aanwezig, om hot in. do kringen van het
Christelijk Onderwijs zeer geachte en gewaar
deerde schoolhoofd do laatste eer te bewijzen
Ha eerst cenigon tijd als onderwijzer aan de
school van den heer De Lange aan de Middol-
stegracht werkzaam te zijn geweest, aanvaardde
do hoor Van Wijk op den 8ston Mei 1893 zijn
tegenwoordige betrekking, welko hij dus 23 jaar
vervulde. Hem was juist een ziekteverlof toe
gestaan tot 1 Augustus en het bestuur der Ge
reformeerde Sohoolvcrceniging, dal hem dit
verlof verleende, zal niet hebben gedacht, dat
het hem nu reeds grafwaarts zou geleiden.
Aan de groeve stonden met de familie
<do vertegenwoordigers van verschillende
corporaties, collega's, bet perso-neel der
school en de ouders der kinderen, ook de
hoogste klassen der leerlingen, geschaard.
Toen do lijkkist, waarop een bundel
bloemen was neergelegd, in het graf was
neergedaald, trad ds. W Bouwman, pre
dikant bij de Gereformeerde Gemeente al
hier, naar voren, die zich het eerst richtte
tot. de weduwe en do kinderen, die hier
zullen staan met een dficp gewond hart en
een geroerd gemoed, waar zij hun dier
baren echtgenoot en vader onverwacht- in
de kracht des levens na een ernstige
krankheid moesten verliezen.
Deze dood is wel tragisch. Hij heeft het
Christelijk Onderwijs ender moeilijke om
standigheden gediend en nu hij weldra zou
hebben kunnen staan in de nieuwe, ruime
school, is hij opgeroepen.
Spr ging vervolgens het leven van dezen
werkzamen en levensgeloovigen man na,
die aan zijn doodsbed nog getuigenis af-
legdo van zijn trouwen dienst aan God,
door zijn familie to verzoeken een Psalm
gezang aan te heffen.
Hierna sprak hij de ouders der leerlin
gen en de leerlingen zelf toe, om zich ten
slotte te richten tot al do aanwezigen, om
hun or aan te herinneren, dat dit storfbed
voor ons allen een prediking is van onze
vergankelijkheid en ons leert hoe ras onze
levensdraad kan worden afgesneden. Moge
van dit graf dan ook de roepstem tot ons
allen uitgaan onze roeping te verkiezen,
opdat wij, als de dood komt, vrede zullen
kunnen vinden in het bloed van Christus
en rust bij Zijn Kruis, aldus besloot spre
ker zijn diepgevoelde rede.
De heer J. Schaap, directeur van de Chr.
Kweekschool vcor Onderwijzers en Onder
wijzeressen alhier, herinnerde in zijn waar-
deèrend woord er aan, hoe de héér Van
Wijk, gevormd door twee practisohö man
nen als do heeron Scheffer, to Harlingen,
en Do Lange, tc Leidbn, tot een uitne
mend hoofd der school, hot Christelijk On
derwijs hier tr-r stede 23 ia-ren lang heeft
gediend.
Begonnen mei 110 leerlingen en drie leer
krachten, breidde de „Singolschool" zich gesta-
'd% uit, zoodat zij weldra 200 leerlingen tolde,
met zes 1 oerkrachten. Zijn ideaal, eenmaal te
6taan aan liet hoofd eener nieuwe, grootore
school, stond verwezenlijkt tc worden. Zelf had
hij dc Schoolvereniging hot terrein voor de
nicuwo school aangewezen.
Wel is deze dood tragisch, maar, volgens onze
Gereformeerde belijdenis, geschiedt niets bij ge
val. En zoo zal blijken, dat ook deze dingen
zullen medewerken tot verhooging van Gods
öer. Dit zij ons allen ten troost. Do slof ver
gaai, maar de ziel blijft leven, en zoo zal ook
zijn arbeid, waarin ziel lag, onvergankelijk blij
den, aldus eindigde de heer Schaap:
0 ^lce'-" W. Vros, hoofd dor bijzopdero school
voor M. U L. 0. aan de Ilooglandsche Kerk-
grac'ivc, schotste den. overledene als een Barna-
n con geel man, waarvan de jongere colle
gae vec'l korden loeren, doch die het ook wol
on vor 1 ragen, dat do jongeren hem iets durf-
ert opmerken of zelfs op zijn opvattingen op
se oolgobiod aanmerkingen maakten.
Ün heengaan is voor ons con groot gemis,
zoido hij, maar dat hij thans juicht voor Gods
woon, zij ons oen troost.
Do heer W. Koops Azn., hoofd eener opèn-
»aio school alhier, sprak hierop met groote
aardeering over don heer Van Wijk, zooals
J hom had loeren kennen als lid der Gom-
v \??r 'nc't Kinder feest op den verjaardag
Koningin, en bracht hom namens
Ten slotte trad de hoer J. van Vonotic, een
der onderwijzers aan do schooi van den over
ledene, naar voren en getuigde mot geroerde
stem wat meester Vau Wijk is geweest voor de
school, do leerlingen en voor het personeel,
waarna hij den leerlingen on verderen aanwe
zigen eerst verzocht tc zingen Psalm 103 vers 8
en tot slot Psalm 89 l; waarna de oudste zoon,
mode namens zijn moeder en broeders en zus
ters, dankte voor dc laatste eer. den overledene
bewezen.
Hot eindexamen voor het gymnasium al-
bier zal plaats hebben op 13, 14, 15, 16 en 17
Juni, cn voor de afel. gymn. St.-Willobrordus-
Collogo te Katwijk-aan-den-Rijn op 18, 20, 21
en 22 Juni a.s. Als gecommitteerden zijn aan
gewezen: dr. H- van Gelder, hoogleeraar alhier,
dr. J. J. S alver da do Grave on dr. Ph. Kolin-
stamm, hoogleeraar aan dc Gem.-unaversitoit te
Amsterdam.
Als gecommitteerden in verschillende andere
plaatsen des lands zijn verder nog benoemd:
dr. G. Kalff, dr. F. A. H. Schreinemakers, dr.
J. G. Kluyver, dr. W. van der Woudc, dr. J. P.
Kuenen, atlon hoogleeraar aan do universtieit
alhier.
Hot twee- jarig bestaan van het Leid-
sohe strijkoQsemblc Sappho'' is gisteravond
in intiemc-n lering herdacht. Sappho" ver
leende deze twee Jaren reedis verscheidene
malen zijn muzikale medewerking en hoopt
dit in de toekomst to blijven doen.
Bij vonnis van het kantongerecht te
's-Gravenhage ïs aan Adriaan Antkonie van
der Valk, wonende alhier, wegens overtre
ding van art. 15 der Motor- en Rjjwielwet,
de bevoegdheid motoirgtu'gen te beeiuren
ontzegd, voer den tijd van drie maanden,
tc rekenen van 13 Mei 1921 af.
Door die architecten Versteegu en Dc
Vries, in Den Haag, is aan Gobr. Den Ouden
alhier, cn Alphen aan den Rijn, na gehouden
aanbesteding, opgedragen do vakschool voor
schoenmakers te 's-G-raivcnhage te bouwen-
Gisteravond tc half tien werd door
de buren een begin sran brand waargenomen
op de bovenverdieping van het porceol Man-
denmalkersstoeg-15, waarin is gevestigd ©cm
winkel en magazijn van Gebrs. Visser,
wonende in do Haverzaklaan, zoodat het
perceel op het ©ogenblik, toen de brand ont
stond, niet bewoond was- Do brand is ont
staan in een achterkamertje van dc boven
verdieping, waar vermoedelijk een petroleum
kaoheltje vuur aan dc onigov-Lng heeft mee
gedeeld.
Brandweer en poLitic poogden eerst door
liet stukslaan van de ruiten der bovenverdie
ping binnen te komen, doch forceerden daar-
Da de winkeldeur en begaven zioh vervol
gens naar hot brandend gedeelte, dat nog
vol rook stond. Met een paar slangen op de
waterleiding is dc brand gebluseht. De scha
de, mede door het 'walrcr veroorzaakt, is
nogal aanzienlijk» tc meer,' omdat de boven
verdieping vrijwel geheel ia uitgebrand-
Aan de zaak was ook een Spaarkas ver
bonden.
Verzekering dekt de schade.
fcezc Commis?if
oen laatstèn groot.
Onderwijzersexamens in hel najaar van 1921.
Gemeld is, dat in het najaar van 1921
gelegenheid zal worden gegeven tot net
afleggen van do examens ter verkrgging
van de akte van bekwaamheid als onder
wijzeres). Dit examen zal aanvangen op
een nader te bepalen dag in October.
,,De Ned." verueemt, dat de weer-in-tel
ling van het najaarsexamen voor onder
wijzer verbaud houdt met het te.ort aan
onderwijskrachten. Wel is men van mee
ning. dat dit tekort langzamerhand zal wor
den aangevuld, maar daar in ons land vrg-
we! alle examens twee- of meermalen per
jaar worden gehouden, bestond er voor oen
Minister geen reden onder deze omstamPg-
heden voor het onderwijzersexamen een
uitzondering te blijven maken. Voor de ean-
ditaat-onderwijzers, die na begin April IS
jaar werden, is deze regeling een bijzonder
voordeel.
Het blad verneemt voorts, dat bestendi
ging van het oxamen zeer we' mogelijk is
voor de eerstvolgende jaren, indien door
een flink aantal geslaagden het onderwijs
zal gebaat worden.
De Kinderrechter.
Het alg. dag. bestuur van de Tucktu.nie
heeft zich tot den Minister van Just:tie
gtwena met een verzoek betreffende het
wetsontwerp „Invoering van den Kinder
rechter cn van de onder toezicht stefiing-
v&n minderjarigen", en daarbij de volgen-Ie
wenschen te kennen gegeven:
1 de kinderrechter worde in staat ge-
stelo ook overtredingen van kinderen te
berechten;
2 het ontworpen artikel 373 Burgerlijk
Wetboek worde zoodanig aangevuld, dat de
kinderrechter het kind niet alleen wegens
zyn bedreiging met zedelijken of lichame-
lijkeo ondergang, doch ook wegens ver.vaar-
Ioozing in zftn opvoeding (bijv. miskenning
van den leerplicht) voor een bepaalden tijd
onder toezicht kan stellen;
3. de zeer omslachtige procedure worde
zooveel mogelijk vereenvoudigd, het al to
formalistisch karakter worde er aan ert-
nomen en in de practijk der kinderrechts
pleging worde aan do paedogogie een be
langrijke plaats ingeruimd;
4. op de benoeming der vrouw tot kin-
.oderrechter worde zooveel mogelijk aange
stuurd;
5. de instelling van een Kinderraad is
gewenscht;
6. gestreefd moet worden naar een beter
bijhouden der voogdijregisters, waaraan
thans, blijkens de ondervinding, niet vol
doende zorg wordt besteed;
7. het verdient hanbeve'ing onder de op
sluitingsinrichtingen, bedoeld in artikel
373 m. en n. van het Burgerlijk We.boek
ook gemeentelijke inrichtingen te begrepen.
Onderteekend door do Raadsleden G.
van Lingen, J Douwes Jr., Jan ter Haar
Jr., en A P Staalman is het volgonclo
schrijven gezonden aan den heer W. H.
Vliegan, voorzitter der sociaal-democra
tisch o fractie van leden van den Raad van
Amsterdam.
..De R.-K.de A.-R., do Chr.-Hist, en de
Ohristen-Democratische gekozenen voor
den Raad diq 27 April jl. i3 samengesteld,
hebben gemeend zich met elkander to moe
ten beraden omtrent hetgeen him to doen
staat voor ue verkiezing van wethouders
in den nieuwen Raad, en of zij hiervoor
loden hunner fraction kunnen aanwijzen.
Zij zijn van meen mg, dat het getal stem
men, voor leden van den Raad op sociaal
democratische candidates uitgebracht, ook
uw fractie aanleiding zal hebben gegeven,
te overwegen, door wie aan het dagolijksch
bestuur der gemeciite diont te worden deel
genomen, led ei. uwer fractie en andoren.
Door hen worevfc derhalve overleg met u
gewenscht. indien dit op een goeden grond
slag zal kunnen worden gevoerd.
Ter bepaling hiervan meen en zij echter u
do verklaring schuldig to zijn, dat voor
hen de mogelijkheid van een dergelijk
overleg voor het bovenomschreven doel
met uw fractie alleen dan bestaat, indien
deze vooraf verklaart, dat wethouders, die
uit haar zullen voortkomen, het wettige
overheidsgezag in alle omstandigheden zul
len aanvaarden en het met alle kracht zul
len helpen handhaven uiteraard uiet het
minst, als dat gezag meer of minder ern
stig wordt bedreigd, of ondermijnd, zoo
als bijv het goval was bij dc staking van
gemeentewerklieden op 8 Juni 1920.
Aan de in aanhef dezes genoemde groe
pen zal het aangenaam zijn spoedig schrif
telijk de mededeeling van u te mogen ont
vangen dat uw fractie het bovengestelde
verklaart, opdat overleg over mogelijke
samenwerking voor do samenstelling van
het college van B. en W. onverwijld tus-
eohen uw fractie en hen kan worden ge
opend."
De stellers van dit schrijven hebben ge
meend, het antwoord hierop te moeten af
wachten, voordat zij hun gedragslijn ten
opzichte van mogelijk overleg over de ver
kiezing van wethouders met andoren nader
kunnen vaststellen
Bij Kr-" besluit zijn benoemd tot offi
cier in de orde van Oranje Nassau: de
luit.-kolonel dor inf. van het legor in Ned.
lildiië J- V- L- Oppermann; do majoor der
inf. van dat leger H. Helb bevorderd tot
officier in diezelfdo ordo de luit.-ter-zee
1st© kl. L A. O. M. Doormanbenoemd
tot ridder in dc orde vaai Oranje-Nassau
do kapitein der inf. va»n het leger in Ned.-
Indië G A Ilgende gep. kapitein der
inf. van het leger in Nod.-Tndië J. F. E.
ten Klooster do gewezen luit. ter zee 2e
kl. J. .L Chaillet; de gewezen R.-K. mis
sionaris ir. Nicuw-Guinea J. J. H. Vlie
gen begiftigd met de zilveren eere
medaille der ordo van Oranje-Nassaude
inlandsche verkenner Noordia Galar Iman
Maharadja Soetaide serang bij do gouv.-
marine in Nod.-Indie Doollak.
Dc Minister van Justitie zal Zater
dag a.s. m een der za'en van zijn Depar
tement installeer en de bij Kon. besluit van
16 April j.l. iugestelde Staatscommissie \oir
de rechtspositie van de Kerkgenootschappen!
Na cf oop dier installatie zul en de leden
der Commissie een vergadering houden ter
vaststelling van onderscheidene deelen har er
werkzaamheden.
In de alg vergadering van de Ver.
V,an Chr Onderwijzeressen) te Haarlem
is aangenomen het voorstel van het Hoofd
bestuur, om, met behoud van de uitkeering
aan de afdeelingen van f 1.50 per lid, de
contributie te bepalen op pCt. van het
salaris.
Een statutenwijziging is aangenomen.
De heer A J Drewes, van Amsterdam,
hield een inleiding over de ideëelo zijdo
van de salarisactie. Spreker noemde een
salarisactie de meest gewenschto vakactio
en deed opmerken, dat echter een salaris
actie nimmer liet. doel, maar alleen het
middel moet zijnhet einddoel is do ver
heffing var het vak. Salarisactie is noodig,
om ;de goede krachten voor de lagere
school te kunnen behouden.
De Amsterdamsche Raad benoemde
tot lector in de getallen-, vormen- en in-
varianten-theorie prof. Roland Weitzoaböck,
te Graz.
De Raad van Beheer \an het Kolo
niaal Instituut te Amsterdam heeft dr N.
H, Swcllengrèbe], zoöloog der afdee'.ing Tro
pische Hygrine van genoemd Instituut, aan
gewezen voor liet bekleeden van eon mau
wen leerstoel aan de Universiteit van Am
sterdam in de kennis van de dierlijke para-
sitismcu van den mensch in Ned.-Indic.
Ter alg. vergadering van de Maat
schappij tot Nut van 't Algemeen te Rot
terdam is gebleken, dat van October 1916
t-ot Februari 1921 het ledenaantal van 16,736
tol 23.022 is vooruitgegaan.
Ter gelegenheid van het bereiken van
den 70-jarigen leeftijd van den hoogleeraar
dr. Brockema, te Wageningen, die, in ver
band met het bereiken van dezen leeftijd,
binnen korten lijd zal aftreden, heeft zich
naar de „N. R. Ct." meldt een com
missie gevormd, bestaande uit fedea van
den senaat der Landbouw-Hoogeschool en uit
oud-leerlingen van prof. dr. Broekema.
Deze commissie heeft het voornemen een
bedrag van ongeveer f 60,000 bqeen te
brengen voor de vorming van een fonds:
De Broekema-Sticht'ng, bestaande uit 6h8
HA. voor proefneming geschikten grond,
om prof. Broekema in staat te stellen zijn
verdere proefnemingen en werkzaamheden
voort te zetten in zake zijn kruisings-proeven
met verschillende tarwe zaden, speciaal de
bekende Wïlhelmina-tarwe.
Nu Amerika zijn grenzen voor de
NederI, boomkweekerijprcducten heeft ge
sloten, omdat de autoriteiten aldaar mee-
nen, dat dit de eenige manier is on) Euro-
peesehe p'antenziekten en schade'ijke insec
ten buiten de landpalen te houden, is voor
de tweede maal een commissie van kwee
kers over zee gestoken om Amerika open
tc boren, maar het gelukt nog steeds niet.
Naar „Het N. v. d. D." mededee't, is prof.
Rilzema Bos, die als wetenschappelijk phy-
topatholoog en ook als organisator van den
plantenziektenkundigen dienst zoo'n goedsai
naam heeft in Amerika, door het Neler-
landsche comité, dat thans te New-York
verblijft, uitgenoodigd zoo spoedig mogelijk
naar Amerika te komen. De Regeeringriteunt
deze pogingen en zoo zal prof. Bos 14 Jani
a.s. naar Amerika gaan. Van dit bezoek
wordt veel verwacht.
Ia de „R.-K. Vakbeweging" wordt mede
gedeeld, dat het R.-K. Vakbureau op de lldo
Jaarvorgadoring op 30 Mei a.s. een bestuurs
voorstel zal behandelen, om in haar bestuur
een rechtskundigen economist op to nemen.
Naar wij vernemen, ligt het in do bedoeling, bij
aanneming van dit voorstel, prof. mr. J. A.
Veraart als zoodanig to benoemen.
G.Hot Centrum").
In de voorjaarsvergadering van de
Algemeen© Synodale Commissie der Ned.-
Herv Kerk bleek uit> de rekoning van het
foncfis voor noodlijdende kerken en per
sonen, dat dit fonds weder ©en gift van
f 2000 mocht ontvangen van H. M. d© Ko-
-ningin
Do collecten brachten f 3,666.24 meer op
dan in het vorige jaar en bedroegen in
totaal f 23,855.34. Do gifben bedroegen in
het geheel f 6,423.32. De aanzienlijke ver
meerdering van dezen laatstèn post is t©
danken aan eon gift van f 4,031.S2, inge
zonden door de financieele commissie der
Diaconie te Amsterdam. Aan groote toe
lagen werd f 22,570 uitgekeerd, waardoor
het bedrag der toegekende en nog niet
uitbetaalde groote toelagen f 64,885 wordt.
Veisplienen is een Oraujoboek, houden
de motlödeelin.gen van don Minister van Bui-
ten-Iand^ohe Zaken aan de Staten-Geneaal,
over aangelegenheden, knopende van Mc: 1920
tot Mei 1921.
Deze mcdedeolingen dragen gelijk de
Minister, in den aanvang, opmerkt djit, jaar
voornamelijk een aanvullend karakter.
Nopens verschillende belangrijke aangele
genheden (herstel van betrekkingen met Ve
nezuela, betrekkingen met Servië, positie
van den Rijn, credieten aan andere Staten,
Volkenbond, Permanent Hof van Interna
tionale Justitie) zijn roods de noodigo gege
vens bekend gemaakt. Voor zoover dit is ge
schied, wordt naar" de openbaar gemaakte
stukken cn beseheiden verwecken.
Behalve mededeolingen omtent de eerste
vongadéruig vam den Volkenbond, welke
reeds bekend zijn, handelen de verschillende
hoofdstukken over de:
Typhud>estrijding in Polen; Registratie van
Verdragon; Conferentie te Brussel; Interna
tionale confo-rc-ntie ter «bevordering van rei-s-
veaigeanakkcb'jking; Arbitrage tusschcn Oos
tenrijk cn Tsjecho-Slovakije; .Kwestie van
do TubantLa; Door Nederlanders geleden oor-
Iqgösolmidc; Eoonomisohe voorlichting; Kapi-
taalshcffing in het buitenland; Invoer van
Nedcrlandschc likeuren in sommige Europce-
selie tandenContracten door Nederl'andselie
firma's in Diiitsoh'knd gesloten;Noderkmd-
achc petroleumbelangen in Róöniónië; In
voer van hout uit Tsjeoliö-SlovahijcCom
missie en Bureau voor Zèe-oorlogssohade: en
ten laatste het uit deü 'aard der zaak bedang-
rijksto deel n 1- de gedaoli ten wisseling met
die Amerikaansohe Regeering over de wet
geving in zake do winning van petroleum cn
over de exploitatie der Djanïbi-torreinon
De gewone audiëntie van don Minister
van Financiën zal morgen niet plaats hebben
UIT NED. OOST-INDIE.
Bezuinigingen op de begrooling.
Weltevreden, 13 Mqi. („De N.
Crh"). Aan do desbetreffende mede-dee-
lingon kan nog worden toegevoegd
Aari het einde van de eerste vergadering
blijkt, dat in totaal de bezuiniging op den
gewonen dienst ongeveer ,22V£ millioen be
draagt.
In do tweede vergadering verklaard© do
directeur var. B O. "W., dat hij dc uitgaven
voor de havens niet kan beknotten, maar
bezuiniging voor volgend© jaren is waar
schijnlijk or. mogelijk.
De directeur van Justitie deelde mede,
dat hij, in verband met do daling van den
rijstprijs, nog 1V6 millioen kan schrappen.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Terwijl officieus getracht werd olie op
de in de entente hooggaande golven van
oneenigheid speciaal tusschen Engeland
on Frankrijk door de verklaringen van
Lloyd Georgo cn Briand te worpen, ge
lijk gisteren gemeld, heeft Lloyd George
scherper nog dan hij reeds gedaan had de
BINNENLAND.
Onderwijzersexamens in het najaar van 1921*
Prof. Rilzema Bos gaat naar Amerika lot
ondersteuning van de pogingen om Amerika
voor de boomkweekerij-producten geopend te
krijgen.
Bezuiniging van 221/- mislioen op de Indische
begrooting.
De soc.-democratische Raadsfractie te Anw
sterdam gaat niet in op het voorstel der ker*
kelijke Raadsfracties-
BUITENLAND
Lloyd George geeft nog een nadere verklaring
over zijn standpunt inzake het Opper-Silezïsche
vraagstuk. Hij handhaaft geheel zijn eersto
verklaring-
Duitschland aanvaardt de ontwapenings-»
eischen, vermeld in de nota van generaal
Noliet.
Inzake een oplossing van het Engelsche mijn-
conflict domineert een optimistische stemming.
Het Oostenrijksche Salzburg gaat toch stem
men over al of niet aansluiten bij Duitschland.
puntjes op de i gezet in de Opper-Sile-
zische kwestie. Hij werd daartoe als het
ware genoodzaakt, doordat de Fransche
pers uit de gisteren geciteerde uitlating
uit Londen over herstel der eenïgüieid t©
mogen afleiden, ctat Lloyd George zich
vereenigde met de uitlegging, door Briand
aan do rede van den Britschen premier ge
geven, terwijl dit officieus bericht juist be
rekend was, gelijk wij er gisteren ook in
zagen, op een terugwijken ran Briand.
Lloyd George heeft geen blad voor dfen
mond genomen, toen hij de pers volgend©
nadere verklaring deed toekomen
„Natuurlijk kan ik slcdhts d© verantwoor
delijkheid aanvaarden voor hetgeen ik wer
kelijk gezegd heb cn niet voor de verdraaiin
gen, die Franscho binden ervan hebben go-
maakt. De bijna algcmeenc instemming van
de Am erikaa nsohe, Italiaanse he en Engol-
solie pers met do gevoolen3, waaraan ik uit"
drukking heb gegeven, bewijst, dat de groo
te naties, die Frankrijk in het Westen ter
zijde hebben gestaan, van mcening zijn, dat
het Verdrag van Versailles eerlijk moet wor
den ton uitvoer gc-legd. Nooit heb ik een zoo
gTootc ecnstemmigihoiid bijgewoond ten op
zichte van eenige kwestie- Alle sdliakoerin"
gen in de openbare mooning van deze landen,
staan op hetzelfde standpunt.
Met alle respect zou ik de Fransche pers
willen zeggen, dat haar gewoonte, om elke»
uiting van do openbare moening bij de bond-
genootcn, die niet met haar eigen meeninig
harmonieert, als een onbeschaamdheid te be
handelen, heel ongelukkig. Eon dergelijke ge
moedögesteldilieiid moet op don duur noodlot-'
tig worden voor iedere Entente. Het stand
punt dat dc Amerikaansche, Italiaansclhe cn.
Engolsölie pers in dc Opper-Silezische kwes
tie heeft ingenomen, mag niet als vijandigi
tegenovor Frankrijk worden opgevat. Zij
houden vast aan het verdrag van Versailles-
Zij willen de bepalingen van het verdrag;
vau Versailles eerlijk toepassen, onverschil
lig of deze toevallig ten gunste of ten nia-
deole van Duitschland zijn- Over liet lot van
Oppcr-Silezië moet beslist worden door den.
Op.porsten Raad en niet door Korfanty- Do
kinderen van het verdrag van Versailles kon
men niet veroorloven ongestraft het vaat
werk in Europa stuk tc slaan. De een of an
der moet hen bij dc kraag nemen, anders
hebben wij onophoudelijk onrust.
Men kan den loop van de werekl in do
eerstvolgende jaren niet voorspellen. De mist
rvoor ons is dikker dan gewoonlijk. Veel zali
afhangen van liet eensgezind blijven van de
geallieerden. Behalve dc uit de verdragen
voortspruitende verplicht, ingen zullen ge-1
bourtenissen, die men nog niet voorzien kan,
beslissend zijn voor -dc groopeorïng van do
volken. De toekomst van de wereld, en in het
bijzonder nog die van Europa, zal worden be
paaLd <loor oude of nieuwe vriendschap. On
der die -omstandigheden is het verdrag van
Versailles oen document van oneindig belang
vooral voor de volken van de Entente. Het
houdt ons bijeen, terwijl er zooveel is, daf
ons verdeelt. Wio do bepalingen ervan bc*
handelt, als lieten zij hartstocht en vooroor
deel vrij spel. zal niet lang hoeven to wach
ten om berouw le krijgen over zijn heethoof-»
dLghei'd- net Engelsche volk zal Diet trach
ten, eenige verantwoordelijkheid, die hot
verdrag het opleg,t ontduiken. Er zijn tij*
delijke beletsels, die het moeilijk maken, dati
wij troepen zenden, maar wij verwachten met
vertrouwen, dat die spoedig voorbij zullen
zijn- Ik wil er dc aanlacht op vestigen, dati
bij ,$e laatste conferentie wij onze bereid wilt»
ligheid te kennen gaven, onze vloot ter bei
schikking van de geallieerden tc stollen voort
eenige operatie, waatoc besloten zou wonden,
aks Duitschland weigerde dc voorwaarden tej
aanvaarden.
De Engelsche regeering had dc verdcelingf
van Opper-Sllezië gaarne geregeld op de laat
ste Londenaohc conferentie; men kendo toen'
reeds alile bijzonderheden van d© stemming.;
Onze bóndgonooteu waren toen echter niet'
