WO. 18764.
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 7 Mei.
Tweede Blad. Anno 1928.
Brieven van een Leidenaar
Verhooging van het tarief van invoerrechten.
UIT DE OMSTREKEN.
IfcOiSCilE GRIEVEN.
Er dringen zich in onzen modernen tijd tal
ran vraagstukken op den voorgrond waar
vroeger geslacht geen aandacht aan had
wijden. Daavtae behoort ook hot verkeer
onze hoofdwegen en in drukke straten
jü steden en groote dorpen. Dat de straat
er alleen is voor den man (en de vrouw) van
tfe straat is al lang niet meer waar. De
vroedschap van een vijf cn twintig jaar gele-
<lea üeoffc wel haar best gedaan wegen en
«traten zooveel mogelijk voor voetgangers
e0 met cén of meer paarden bespannen rij
tuigen te trachten te roservceren, maar heeft
het mek de meest strenge verordeningen niet
fcunnen verhinderen, dat andere voertuigen
hun recht mede op do slaat hebben doen gol-
'den, Eerst wao het om bij onze gemeente te
blijven, de paardontram, die een doel van dte
«traat kwam opeisehen. Er waren er inder
tijd in onze vroedschap wel, ddo in een con-
oessie-verloening bezwaaT hadden; maar men
vond het nieuwe verkeersmiddel toch ook wol
doeltreffend. En gevaar voor de voetlangere
was or van ons ouderwet-soh, door een paard
langs ïïoogewoerd en Breesfcraat cn een tijd
lang ook langs de Haarlemmerstraat getrok-
ke trammetje niet te duchten.
Moeilijker was het voor het rijwiel om zich
het burgerrocht op straten en wegen te ver
schaf fcn. Niet alleen, dat do voetgangers en
rijtuigen het allerlei moeilijkheden in den
wog legden, ook de ovorheid duldde de fiets
rijder noode. Wat een straten en wegen zijn
voor 't rijwiel gesloten geweest- Ik herinner
mij nog levendig hoe de voornaamste sin
gels on het Plantsoen te leiden des Zondags
en op sommige uren van den dag gesloten
werd voor rijwielvarkeor. En wat waren de
gewone fietsen toch onschuldig vergeleken
bij do latere auto's motorfietsen en vracht
auto's- En toch heeft men ook deze in onze
voornaamste straten moeten toleroercn. Men
keert met papieren verordeningen cn zelfs
met den politiostok den tijdgeest niet. Men
heeft er zich bij aan te passen cn maatrege
len tc treffen, om het zeker niet denkbeeldig
gevaar, door het hee langer hoe drukker
wordende verkeer veroorzaakt, tot een mini
mum te beperken.
De maatregel, in den laatsten tjjd genomen
om op een daar drukke punten, nl. hoek
i koordeindeRapenburgKort Rapenburg
k c BlauwpoorfebrugHaarlemmerstraat
PriosesTsekade verkeersagenten te plaatsen,
worikfc daartoe ongetwijfeld aan mede en is
van harte toe te juichen Er zijn nog wel meer
puinfen, w - - 'n r»ost oen nuttig efiect zou
kobben.
Dook luien ue politic-autoriteiten er dan
ook voor zorgen, dat dc geposteerde verkoers
agent oea vaste, voor de veiligheid de meest
aangewezen plaats inneemt- Hij is op zulke
plaatsen hot verkee rsm i ddc-Lpunt hij moet ook
het ju ia to middelpunt zijn. Dc ervaring
van bekwame motorbestuurders leert dat dit
iriet altijd zoo ie. Waarom zou dc politic na
raadpleging van ter zake kun^cen 'lie plaats
fliet vaststellen?'
In het bijzonder werd aezer dagen onze
aandacht geleid naar de Brcestrant in ver
band met do talrijke bekeuringen van fiets
rijders die zonder noodzaak op dc klinkcrbe-
ötratin-g zouden hebben gereden. Ik zal niet
beweren dat de politie daarbij in do meeste
gevalles niet in haar recht is geweest al had
het m i. van meer tact getuigd wanneer op
eeuLgeriei wijze het publiek er aan was her
innerd dat aan de desbetreffende bepaling
in de politieverordening voortaan strenger
<ïe hand zou worden gehouden dan in den
la afeten tijd was geschied- Bovendien zal het
in vele gevallen moeilijk zij te constatecren
6f er buiten noodcaak op de kleine steenen
jgerodeD is. Voor zoover geen noodzaak aanwe
zig is, wat ochter ook niet een vaststaand be
grip is, omdat dit voor den één veel eerder
goldit dan voor den ander, moet het rijden op
'do klinkerbestrating niet worden toegelaten.
Maar dc voetgangers hebben ook schuld. Als
zij altijd rechts hielden en zooveel mogelijk al
leen van het klinkerpad gebruik maakten, zou
Cr voor het andere verkeer meer bowgings-
rvrykeïd overblijven- Het steven aar veilig
heid mag Diet van één kant alleen uevergd
wonde11.
Doch dit daargelaten, het is niet te mis
kennen, dat onze Breestraat op een druk mo
dern verkeer niet is ingericht. Wij hebben
in onze drukke verkeersstraten thans noodig
broede trottoirs, waarop zich het voetgan
gersverkeer dan vanzelf terugtrekt. Wat is
©r een jaar of wat geledon geklaagd over
het verkeersgeva-ar aan den Hooge Rijndijk
Sinds daar een breed trottoir is aangebracht
en een fietspad, klaagt niemand meer en van
ongelukken hoort men niet.
Het doet ook vreemd aan, in nieuwe,
stille straten, broede, mooi geplaveide trot
toirs aan te treffen, terwijl de drukke Brec-
straat er van verstoken blijft- In den tijd,
toen wijlen dc heer Korovaar wethouder van
Fabricage was werd elk jaar een grooter of
kleiner stuk straat van een trottoir voorzieD.
Op die manier zou men er geleidelijk geko
men zijn In de oorlogsjaren is men d -fmee
opgehouden en de moeilijke finaneieele toe
stand waarin ook onze gemeente verkeert,
zal daartoe hebben «^degewerkt De Gemeen
teraad hoeft onder den druk van machtige
organisaties wel voor alles en nog wat geld
ovar, maar wie win je nu met een verbete
ring van een straal? Mogelijk zullen er vrien
don van Oud-Lelden zijn, die zich bovendien
toge zoodanige moderniseering nog zouden
verzetten- En dan zou je or mee verliezen.
Ik ben voor zuinigheid^ maar een voorstel
om onze Breestraat van flinke trottoirs te
voorzien, zou ik, ondanks dit, toch steunen,
te meer, omdat het gold er voor kan worden
geleend en voor een doel op de schouders van
het nageslacht wo-rden, dat er tooh ook van
zai profiteeren.
En nu kom ik ten slotte nog op één punt
dat met dit onderwerp verband houdt. Het
„Lefdsch Dagblad'' deelde decor dagen me
de, hoe de straat meer en meer onveilig ge
maakt wordt door voetballende jongens,
een euvel, dat ook verband houdt met ons
modern leven, waarin de sport een groote
nol speelt- En wat beteokent een springtol-
letje, waarmede in den ouden tijd dc straat
jeugd zich vermaakte, vergeleken met een
harden voetbal, in alle richtingen voortgc-
schopt door eon overmoedigon kwajongen?
0, ik weet wel, ook dat raag niet worden
toegelaten maar ook hier geldt dc hygiëni
sche les dat het beter is do kwaal te voor
komen dan en nog wel met harde midde
len tc genezen.
Hoe zou nu driekwart van het mcnschdom
aan sport de van levenslust tintelende jeugd
er zich van kunnen spenen?
Het middel is te vinden in* verschaffing
van speelterreinen en sportvelden; Het is
best mogelijk, dat het sluiten van het vrije
speelterrein aan het nieuwe kanaal aan den
Hooge Rijndijk een dor reden is, dat in den
laatsten tijd dc straat door voctbaU-code jon
gens onveilig wordt gemaakt..
Of het particulier initiatief zich hier moet
laton gelden, dan wel de gemeenschap, of
beido gemeenschappelijk, laat ik in het rnid1-
don, doch ik zou willen, dat er op dit gebied
icfc3 word gedaan.
[1 BUITENL. WEEKOVERZICHT.
Wanneer later dc gosohiedonis van deze onze
tijdon zal zijn geschreven, dan zal men zondor
twijfel bij het lézen daarvan wel eonigszins
vreemd opzien, dat voor don vrede, die volgde
op den grootston oorlog tot 1914 gevoerd
met opzet makon wij dozo restrictie, want wie
weet, wat in den schoot dor toekomst nog ver
borgen ligt? zoo veel tijd noodig is geweest.
Sinds den wapenstilstand op voorwaarden wei
nig minder daa een overgave op genade of on
genade omvattend, zijn al twee on con half jaar
verstreken, sinds het sluiten van den vrede bij
kans anderhalf jaar. En nog is van eenfette-
lijken vrode gcon sprake. Of hebben wij thans
soms dc laatste periode van den officieuzon
cconomischon oorlog, die op den oudorwet-
schen krijg volgde? Voor de rust en herstel
van ons wercldeei zouden we.het gaarne willen
gclooven, maar, helaas, voor een dergelijk op
timisme achton we het oogenblik nog niet ge
komen. Waarom niet, zal uit het volgende wel
duidelijk worden.
De Opperste Raad, die te Londen bijeen
kwam, omdat dc kolencrisis in Engeland nog
altijd voortduurde en nog altijd voortduurt,
heeft eon karwei achter den rug in de volle bo-
leékenis, die dit woord langzamerhand Heeft
gekregen
Inzake tie sohadcvorgoedingskwestie
is men het onder elkaar tenslotte eens gewor
den. Meermalen heoft het gespannen, dreigde
tusschen John Bull en Marianne oen niet te
overkomen kloof van. meeningsverschil te ont
staan, maar het inzicht, dat alleen eensgezind
heid tenslotte tot tastbaar resultaat kan voeren,
m. a wdat handhaven van de entente alleen
de gedachte goudstroom kan doen vloeien,
hoeft een dergelijke breuk voorkomen. Natuur
lijk is getracht de buitenwereld te houden bui-
ton de geschilpunten en buiten het onderling
gekijf, maar de lijden, dat zoo iets mogelijk
was, lijken gelukkig voorgoed voorbij. Hot is
tusschen Briand en Lloyd George een scherp
duel geweest, waarbij de overige geallieerden
zooveel als direct bij de kwestie geïnteresseerde
secundanten waren, n. 1. zoo geïnteresseerd,
dat hot duel geeD doodolijken afloop hebben
mocht. Speciaal do ^Belgische min. Paspar
heeft zich als secundant bijzonder onderschci-
don en tenslotte een weg gevonden, die tot ver
zoening leidde Eigenaardig was zeker, dat zoo
wel Briand, de man van het gaan a outrance,
als Lloyd George, de meer gematigde, kondon
zoggen tc spreken namens de overgroote meer-
dorheid der naties, die zij vertegenwoordigden.
Lloyd George zelfs namens de communis opinio
bovendien in Italië en het neutrale buitenland
tijdens den wereldoorlog.
Dat Lloyd Gcorgo tenslotte als overwinnaar
uit het duel is gekomen, was dus ©en lichtpunt
een lichtpunt van bedenkelijke zwakte, wan
neer. men het verkregen resultaat nader gaat
beschouwen. In zooverre n. 1. is slechts van
gematigdheid sprake, dat niet direct er op los
wordt geslagen maar dat de tegenpartij nog
een kans krijgt om liet pak slaag te onlloopen.
Echter alleen door binnen een bepaalden tor
mijn ,in dit geval 6 dagon, dc nu in Londen op
gemaakte voorwaarden te aanvaarden, zonder
meer. Die voorwaarden zijn beslist zwaar Of
ze te zwaar zijn voor Dui-tschland's draag
kracht? Daarover kan men heel wat theoreti-
seeron, maar alleen de workelijkheid zal dat
kunnon uitwijzen. De bedenkelijke zijde van de
kwestie wanneer Duitscbland's betaalcapaciteil
niet blijbi te zijn overschat, is deze, dat,
worden de voorwaarden geaccepteerd, dit altijd
zal zijn vi coactus, ook al rnag het niet er bij
gezet worden V/at. waar 37 jaren moeten ver-
loopcn, voor en aleer de laatste betaling zal
zijn geschied, steeds de mogelijkheid openlaat,
dat de aldus gedwongene. die alleen uit vrees
voor erger heoft gebukt, bij tijd en wyle, als do
politieke constellatie zich .wijzigen mocht, zal
zoggen: dank je bcstens verder, ik pas. We
willon niet ontkennen, dat ditzelfde ook gezegd
zou kunnen worden, wanneer een minnelijke
schikking was verkregen, doch In dat geval was
moreel Duitschland althans veroordeeld, iots,
wat gelukkig nog altijd meetelt in do wereld.
't Is evenwel nog niet zeker, dat Duitschland
zal toegeven, ook al lijkt dc kans daarop groot.
Zal Gcrmania n.l. de bezetting van het Roer-
bokken als erger beschouwen dan aanvaarden
van de gestolde voorwaarden? Met een week
zuiLon we het woten. De regeoring Fohrenbach
zal ovenwei de nieuwo eischen niet ondertcc-
kenen, in ieder- geval, want zij is „dahin". Zij
heeft de consequentie aanvaard van het mis
lukken van het inroepen der Amerika an sclic
bemiddeling, waarop we niet nader meer hoe
ven in te gaan, daar deze mislukkig automa
tisch voortspruit nil hel stellen van genoemd
nltimatum cn zij is afgetreden. We slaan daar-
meo voor een zelfde mijlpijl als bij de ondor-
teokening van het verdrag van Versailles. De
Duitsche regeer mg van Brockdorff Ranlzau
weigerde dezen te aanvaarden, verdween
de nieuwe deed don zwaion stap. De rcgccring
Simons is heengegaan komt nu een da capo9
Hot eigenaardige zou dan ditmaal zijn, dat
dezelfde kringen, die aanvankelijk neen zeiden,
tenslotte ja spreken, want v rij zeker zal de
nieuwe Duitsche regccring steunen op de bc-
J staande rogeeringscoalilie!
Gezien het ultimatum op korten tormijn mag
met de samenstelling der nieuwo Duitsche re-
i gcoring wel niet getreuzeld worden en voorts
ook niet mot hot oog op wat zich in Oppcr-
Silczic afspeelt. Blijkbaar is Polen dc coup
d'ótat van generaal Zcligowski inzake Wilna
i zoo goed bevallen, dat het deze probeert le hcr-
halen voor Opper-Silezië, dat een dergelijk on-
sympathiek optreden in ieder geval nog meer
1 waard is dan Wilna Officieel heette Polen
niots uitstaande te hebben met het optreden van
genoemden generaal, dit herhaalt zich met Kor-
I fanty, den Poolschen leider in Oppcr-Silezic.
Ook deze wordt officieel in^den' ^teek gelaten,
j wordt zolfs als plebisciet-commissaris ontsla-
gen maar intusschen probeort deze niets
meer of minder dan de wereld voor een fait
accompli to stellen en zijn zin een verdeellng
volgens do z.g. Korfanty-linie door te drij
ven. Duitschland is daarbij geheel overgeleverd
j aan hetgeen de entente-bezetting vermag tegen
dit Poolsohe optreden Zplf optreden kan het
niet In de eerste plaats niet, omdat het vrijwel
i ontwapend is en in de tweede plaats, omdat een
Duitsch optreden Polen officieel in het geweer
zou brengen, dat lijdt geen twijfeL Dat Duitsch
land zich allesbehalve gerust gevoelt, zoo gc-
heel overgeleverd aan wat de entente zal en
wil doen, is te begrijpen. Wanneer de huidige
macht het oens niet afkan, zal dan versterking
worden gezonden? En door wie, Frankrijk,
Italic of Engeland?
Voor de rust in Oost-Europa zou een flinke
afstraffing der land-hongerigo Polen niet on-
gewenscht zijn. Hot wordt tijd, dat aan het
„verbalkaniseeren" van steeds grooier gebied
eens paal en perk wordt gesteld, maar zullen
do verwekkers daarvan daartoe in staat
blijken.
We vrcezen, dat nog meer periodes zullen
moeten volgon, voor on aleer bet oude Euroop
ongestoord don arbeid Yan herstel en weder
geboorte zal kunnen aanvangen!
Bij do Tweede Kamer is ingediend eon
wetsontwerp tot verhooging van bet tarief
vam invoerrechten
In de memorie van toeliohting wordt op
gemerkt, dat het zooals reeds werd uiteen
gezet bij cJe behandeling van het wetsont
werp van 31 Dec 1920 tot verhooging van
den gedistilleerd-accijns, met het oog op de
belangrijke toeneming der Rijksuitgaven
noodzakelijk is dat middelen worden aan
gewezen, welke, op korten tormijn, 's Rijks
schatkist zullen versterken. In dit verband
geeft de Minister eon overzicht, waaruit
blijkt, da1 reeds aanstonds oen bedrag van
f 55,510,103 valt te dekken, waarvan slechts
beschikbaar zijn do baton uit de bovenbe
doelde verhooging van den accijns op ge
distilleerd Stelt men die baten op
f 15,000,000 dan blijft te voorzien
f 40,510,103. Een onverwijlde en belangrijke
versterking van 's Rijks middelen is mits-
I dien onvermijdelijk.
Dit klemt te meer, waar binnenkort een
j voorstel tot. wijziging van de Invaliditeits-
1 wet aanhangig gemaakt zal worden, hetwelk
1 beoogt de jaarlijkscbe lasten van den Staat,
bedoeld bij art. 20, le lid dier wet, met een
1 aanzienlijk bedrag te vorhoogen.
De Rogeoring is van oordeel, dat noch tot
de zooeven bedoelde wijziging noch lot an
dore maatregelen, welke een belangrijke
vermeerdering van uitgaven zullen mode-
brengen, mag besloten worden, zonder dat
tevens de middelen tot dekking zijn aange
wezen Onder deze middelen zou zij willen
rangschikken de verhooging van het tanief
van invoerrechten. Naar den maatstaf van
de in 1920 uit deze belasting verkregen op
brengst zou de in het thans ingediende
ontwerp voorgestoido verhooging een bate
van sleohts f 18,500,000 in 's Rijks kas doen
vloeien. Het is intussohon, met het oog op
de ingetreden prijsdaling, niet te verwach
ten, dat de voren omschreven opbrengst zioh
op het peil van 1920 zou handhaven, zoodat
de Minister de inkomsten uit de verhoo
ging niet hoogor meent te mogen ramen,
dan f 15,000.000
Bij het vorenstaande is geen rekening ge
houden met de aanneming door de Tweede
Kamer var do wetsontwerpen tob het bof
fen van een tabaksaccijns, tot het heffeyl
van een recht op zeebrieven en tot verhoo
ging van do successiebelasting, noch met
do binnenkort in openbare behandeling te
nemen herziening van de Grondbelasting.
Doch hiertegenover staat vooreerst, dat
deze regelingen niet. reeds aanstonds na
haar tot-stand-koming baten zullen af wor
pen, terwijl voorts in aanmerking is te ne
men, dat die baten, welke op een gezamen
lijk bedrag van 60 a 65 millioen gulden kun
nen geschat worden niet voldoende zullen
zijn ter voorziening in het ongedekte tekort
cn tor bestrijding van de uitgaven, welke
zullen voortvloeien uit versohillende, reecb
getroffen of bij de Tweede Kamer in over
weging zijnde maatregelen. Hierbij heeft
cïo Minister op het oog de uitgaven, welkö
hot gevolg zullen zijn van de nieuwe Lager-
Ondorwijs-wet van de nieuwe Pensioen
regelingen voor het burgerlijk en militair
personeel van de noodregeling ten behoeve
van do gemeenten, van cle instelling van ge
zondheidsdiensten en, in eenigsrins verdere
toekomst, var do regeling dor vrijwillige
ouderdomsverzekering iii het overgangs
tijdperk
Het ligt nog steeds in het voornemen van
den Minister om zoo spoedig doenlijk do
indiening van een ontwerp tot algeheele
herziening van het tarief van invoerrechten
le bevorderen. De overwoging en behande
ling van de verschillende, posten van een
geheel omgewerkt tarief kost echter veel
tijd. Waar de nood dringt, is het daarom
niet mogelijk ae invoering van eon geheel
nieuwe tarief wet af to wachten. Het thans
aangeboden- ontwerp beoogt, in afwachting
van de nadere meer technische tariefsher
ziening, het invoerreoht eenvoudig in eon
zekere evenredigheid te verhoogen.
Als grondslag is nu in verband met de
behoefte der sohatkiat genomen een verhoo
ging van het normale invoerrecht voer dc
naar de waarde belaste goederen van 5 tot
7 pCt. Reeds minister Pierson was inder
tijd van oordeel, dat een algomcene ver
hooging van 5 tot 6 pCt. aan het tarief het
fiscaal karakter niet zou ontnemen. Sedert
dioD zijn door de stijging der loon en en
door de verkorting van den arbeidsduur de
productiekosten hier te lande aanmerkelijk
verhoogd Wel zijn elders de productiekos
ten wellicht nog meer gestegen, doch wan
neer men ook de gewijzigde valutaverhou
dingen in aanmerking neemt, zal die stij
ging, in ^ederlandsch geld uitgedrukt,
veelal geringer zijn dan hier. Thans is der
halve vaa een 7-percents-heffing geen ster
kere bescherming van de binnenlandsche
industrie te verwachten dan toenmaals van
een G-perccnts-tarief Het ia ook daarom
niet aannemelijk, dat de verhooging der
waarderechten tot 7 pCt. een verdere prijs
daling hier te lande van binnen- en buiten-
landsohe producten zal tegenhouden, ter
wijl evenmin grond bestaat voor de onder
stelling, dat de remmende werking op den
invoer van eeinige betcekenis zal zijn.
Wat de overige met een ander waardo-
recht of mot een specifiek recht belaste goe
deren betreft, zijn de in beginsel in gelijke
verhouding verhoogde bedragen, mede ter
vereenvoudiging der heffing, doorgaans
naar boven afgerond Voor de met een recht
van 3 pCt der waarde belaste halffabrika
ten is de verhooging echter tot 4 pCt. be
perkt Het slechts in zeldzame gevallen ge
heven recht voor schepen de in de inter
nationale vaart gebezigde vaaruigen blijven
hiervan vrij is van 1" tot V/> pCt. ver-
li oogo
Ten aanzien van bier, houtgeest, hout-
geestproducten en zout bevat het ontwerp
alleen ceD evenredige verhooging van dat
gedeelte van het invoerrecht, dat niet over
eenkomt met den accijns. Ook voor choco-
I lade, koekbakkerswerk, suiker (maesé, enz.)
en in suiker ot stroop ingemaakte vruchten
is de verhooging beperkt met het oog op de
omstandigheid, dat het invoerrecht hiervoor
tevens verband houdt met den suikeraccijns,
die niet verhoogd is.
Art 3 van het wetsvoorstel beoogt, zoo
veel mogelijk alle uit het buitenland her
komstige tot binnenlandsoh verbruik be
stemde goederen, die bij de in-werking-tre-
ding der wet nog niet in het vrije verkeer
zijn gebracht, in do hoogere heffing to be
trekken
Heb laatste artikel van heb ontwerp heeft
ten doel do gedeeltelijke vrijstelling van in
voerrecht voor geraffineerd zout bij voort
during overeenkomstig de biervoor thans
geldende bepalingen tot den biimenland-
sohen accijns ad f 3 (gelijk maal f 4 tot
maal f4.50) per 100 kilogram to be
perken.
ABBENES. De christelijke gemengds
zaugteresniging „Excelsior" alhier, direo-
tcur de lieer Ittersoq, behaalde Donderdag
te Leidschendam den 3en prüa. Voor dese
rereeniging, die 34 leden telt, is dit oen
mooi succes.
HAARLEMMERMEER. De heer D.
Cncssen alhier, is benoemd tot agent ran
politie te Rotterdam.
I Naar wij vernemen, doet zich in deze
gemeente een geval van miltvuur voor. Een
koe-, die aan deze ziekte is gestorven, werd
I gisteren onder politietoezicht verbrand brj
1 een koudsiachter alhier, alwaar het dier.
was heengebracht.
liet heeft in de laatste nachlen zóó hard
gevroren, dat aan. de veldvruchten in dezen
polder groote schade is toegebracht. Vooral
do aardappelen hebben erg geleden, terwiji
j ook de appel- en pereboomen het moesten
J ontgelden.
Donderdag werd op het gemeentelijk
ccEConrsterreiu een voetbalwestrrjd gehoudai
tusschen Hoofddorp H. V. V. en Uithoorn
U. V. V. Na een spannendeu strjjd was de
uitslag 2—2.
Donderdag nam alhier de bestuurder
1 motorrijwiel bjj een brug, door de woeste
vaart waarmede gereden werd, nijn draai
te kort, met het gevolg, dat de metor om-
s'.oeg en zoodanig werd vernield, dat de man,
dio er behoudens enkele ontvellingen nogal
vrg goed atkwaï»; zijn reis met een andec
vervoermiddel moest vervolgen.
HOOFDDORP. Gisteren is de heer C.
Bouma, gereformeerd predikant alhier, te
Amsterdam gepromoveerd tot doctor in de
godgeleerdheid.
Den oiisvii iceer eindigde ik met te
.wijzen op het tekort aan geneesheeren. Ik
^öd dit naar aanleioMiig van een praatje
over ziekten. Meen nu echter niet, dat deze
ziekten alleen meerdere krachten noodii;
fflaken. Er i» h-'el wat meer. Daarover
nu.
Weet U>u nel gros iJer veertig
niillioen Nedcrlandsoho onderdanen in In-
oië nooit oen geneesheer zien of raadple
gen? Begrijpt men wat dit zeggen, wil?
Tooh hebben die monsclien geneeskun-
ige hulp noodig. Deze wordt verstrekt
oor zoogenaamde doekocn's. Doekoen's
zijn mannen of vrouwen, meest vrouwen,
van wie do bevolking meent, dat zij ziekten
nnnen gene-zen. Gewoonlijk weten zij er al
net zooveel van of minder dan een buur-
.vrouw h, Holland, wier advies liever wordt
opgevolgd dan dat van een bekwaam ge
neesheer. De mentaliteit van het volk zelfs
\aJ ontwikkelde menschen, is in dit op-
zicht al heel zonderling.
Hoe vaak heb ik niet hooreri zeggen, dat
o een of andere cfame er meer van weet
*n dc arts. Te Salatiga was eens één
dacr^r'ï ^"'nt^eron on dc dlokter kwam
driff Toen sprak mij op een goeden
een mijnheer'' aan en die raadclc
had lran,zl,*n vrouw eens te raadplegen. Die
daan land yan kincterziokten, opge-
kinctavT Praktiik- Zij hadden n.l. drie
n m leven en vijf dood. Ik was zoo
vrij dien mijnheer te z-eggen, dat ik mijn
kind liever uiet in de gezelschap van ck>
vijf dooden bracht en dus den dokter maar
hielcl. Mijnheer keek me de volgende dagen
niets vriendelijk aan. Dio ctoekocn's, meest
inlandsöhe vrouwen, doen ontzaglijk veel
kwaad. Er zouden zooveel meer menschen
genezen kunnen worden, wanneer men al
leen de natuur maar liet werken en dezo
hulp liet loopen. Maar breng dat den men
schen eens aan het verstand. Meer artsen
zijn daarom noodig.
Een zaak, waarop al lang gewezen is,
moge hier nog vermeld worden.
Men kent het verhaal, dat bij natuur
volken bevallingen heel wat gemakkelijker
geschieden dan in onze Westersehe maat
schappij. Dat zal ook wel zoo zijn, maar
daaruit mag men nog niet tot het besluit
komen, dat het altijd maar evengoed af
loopt.
Waarheid is, dat. in Indië vele kraam
vrouwen door gebrek aan deskundige hulp
omkomen met haar kind.
Het is treurig, maar waar.
Dit is ingezien en eenige geneesheeren
hebben getracht te hulp te komen door
zelf Inlandsche accoucheuses op te leidert.
Ik noem hier gaarne dein naa-m van me
vrouw dr. Stokvis, geboren Cohen Stuart,
echtgenoolc van den Inspeoleur van Mid
delbaar Onderwijs.
Haar pogingen on dio van haar collega's
dio zioh geheel belangloos aan dit nuttige
werk geven, zijn vruchtbaar, 'doch om ge-
j heel tot. haar recht te komen, is al weer
noodig, dat de Rogeoring met kracht in
grijpt. Geen laprniddtel, maar degelijk werk.
Er is nog een zaak, die dringend voorzie
ning behoeft Wel wordt iets *getiiaan, maar
niet voldoende.
Het is verbazend zooveel ooglijders er
onder do Inlanders zijn. Onoordeelkundige
hulp bij de geboorte is daarvan niet zelden
de oorzaak. Geneesheeren weten dat wel en
houden dan ook bij het reinigen van een
pas geborene nauwkeurig toezicht, als ze
het zelf al niet doen. Bij de inlanders is
dat alweer anders. Zij weten niet, wat er
van afhangt en dragen niet die zorg, welke
noodig is. Vandaar het talrijk aantal blin
den en menschen met ziek© oogen. Hier
kan geholpen worden, maar dan moeten
er ook meerdere oogartsen komen. Men
weet dit. doet iets, maar 1 weer niet
genoeg.
Ik zou zoo voort kunnen gaan, doch wil
liever over deze minder aangename zaken
ophoucPen.
Neen, laat ik liever nog even wijeen op
een paar ziekten, die ook in Indië veel
voorkomen. Jk bedloel hier lepra of me-
laatsohheid en geslachtsziekten.
Europeanen worden door de molaatsoh-
heid niet zoo heel dikwijls aangetast. Al
weer is het de zindelijkheid, die ons hierbij
beschermt.
Onder Chineezen en Inlanders is het
aantal gevallen betrekkelijk zeer groot
veel grooter dan bijv. het aantal verpleeg
den in leprozen-inrichtingen. Deze inrich
tingen staan tegenwoordig onder beheer
van het Leger des Heils". Hier is het
alweer een woord van lof, dat mag worden
gehoord aan het adTes van dit Leger. Met
een volkomen overgave aan de belangen
der lijdende mensohheid hebben de ledeu
van die corporatie dit moeilijk werk begon
nen en vol eerbiod slaan we hun werk gade
Er is een tijd geweest, dat door sommige
artsen werd beweerd, dat lepra niet be
smettelijk was. Gelukkig denkt men er nu
weer anders over. Men kan niet te voor
zichtig zijn.
Nu meene men niet, dat al die afzichte
lijke wezens, die bijv. 's Zondags cle kota's
afloopen om te bedelen, leprozen zijn. Dan
zou men zich vergisen. Daar loopen heel
wat lieden ondor door, ja, het zijn do
meesten, die lijdende zijn aan geslachts
ziekten, welke nooit behandeld werden cfoor
een arts. Ook onder do Europeanen komen
deze ziekten voor, doch minder afzichtelijk,
omdat zij zich onder behandeling stellen.
Velen doen ödit helaas nog te laat. En nog
meer helaas dat het noodig is. Men be
grijpt, hoe we bedoelen, dat het moreele
leven de noodige waarborg tegen deze ziek
ten moest geven.
Hoe ernstig geslachtsziekten zijn, leert
ons de geschiedenis der bevolking van
Nieuw-Guinea. Daar sterven heele volks
stammen uit. In tal van dorpen zijn de
meeste huwelijken onvruchtbaar, daar man
en vrouw beiden zijn iliigetast. Genezin*
is hier uitgesloten. Het eenige is nog, dat
men d'e gezonde kinderen en hun aantal
is niet groot wegneemt en afzonderlijk
opvoedt.
Doet men dit niet, dan bestaan deze
stammen over een halve eeuw niet meer.
Uit hetgeen we in de laatste artikelen al
zoo meedeelden, zal de welwillende lezer,
die belang stelt in Indië en in het lot van
de bewoners dier landen, wel begrijpen,
hoe noodig het is, dat Nederland hier zijn
plicht doet. We bezingen die schoono eilan
den, ,,dien gordel van smaragd, d'ie zich
slingert om den Oceaan", wc dwepen vaak
ziekelijk met ,,dicn braven Inlander, dien
zachtmoedigen Javaan, dien sympathieke.i
bruinen broeder". Maar dat is alles huiche
larij, wanneer we niet meer doen.
Words! Words! Only Words!
Nederland heeft zich van die landen
meester gemaakt en daarmee zich een taak
op de schouders gelegd. Eeuwen lang is
dat niet begrepen. Sinds een halve eeuw
begrijpt Nederlaud dat wel. Het begrijpt
dit in klimmend-e mate. Maar dan ook aan
gepakt Dan zijn woorden van syrapathio
en liefde niet voldoende
Dan moet er de daad zijn!
Niet de daad van u en van mijGeeft
particuliere liefdadigheid, dio natuurlijk
onvermogend is!
Maar de daad van gansch het volkl
De daad der Regeeringl
'Arnhem.
A. v. W.
