LEIDSGH DAGBLAD.
Dinsdag 3 Mei-1921.
Donderdag a.s.s Hemel
vaartsdag, verschijnt het
„LEIDSCH DAGBLAD" niet.
De KINDERCOURANT ver
schijnt morgen, Woensdag.
Officieele Kennisgeving.
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
PRIJS DER ADVERTENTIE!1!:
Cis. P«r 'Za-terdags 40 Cts. per regel. Bij
^^bonöcawnt Wtmgrijk lagere prijs.
KLrfne adV«PUu»tS8a WoanA-Jag 50 Cts., Zaterdag
v, ny^Tim."n n n ni-i 1 woorden van 30.
Tcj^z&x) yoét^oA postrecit Voor eventueelo op zen-
Mn* tan SftewJi 10 Cts. porto te betalen. Bewijs-
gommc? Qa.
Bureau Noordelndsplein. Telefoonnummers voor Directie en Administratie 175, Redactie 1507.
PRIJS DEZER COURXNtt
Voor Leföen p. 3 mud. 2.35, p. woefl£ jf ftlfl
Buiton Lei dan, waar agenten gcvoatigd *jpt
per wook fc
Franco por post 2.35 4~' portokooten.
Nummer 1876 i
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen
EERSTE BLAD.
H.H. Adverteerders verzoeken wij,
hun advertenties voor het blad van
Vrijdag 6 Mei a.s., zoo mogelijk reeds
in den loop van morgen, Woensdag,
aan onze bureaux aan te bieden.
DE DIRECTIE.
GEMEENTELIJKE VISCHVERKOOP.
De Burgemeester van Leiden brengt ter ken
nis van do ingezetenen, dat morgen (Woens
dag) aan dc gemeentel ijko v ischwinkels (Yisch-
m&rkt en Stadahulpwcrf) verkrijgbaar is
SCHELVISCH a f 0.14, SCHAR a f-0.16,
SCHOL a 0.23, TARBOT a 0.70 en TONG
a f 0-8ö per pond.
W. PERA, Weth. Loco-Burgcm.
Lelden, 3 Mei 1921
Afscheid van den heer A. J. dc Lange.
In de Ohr. School aan do Pasteurstraat
heeft do he-er A. J- rlo Lange gistermorgen
bij het neerleggen van zijn functie nis hoofd
■daer school afscheid genomen van zijn- leer
lingen en hobbon dezen cn het onderwijzend
peTsonool hom geschonken aangeboden. In
ons blad van gister-en hobbcn wij daarom
trent reeds oen en ander medegedeeld-
Dos namiddags hebben het bestuur der
sahool, haar personeel, collega's van het schei
dende hoofd, en anderen in „Pniël" afscheid
van hem genomen en dc heer De Lange van
hen, en werd zijn opvolger, dc heer .T. Kals-
boek, van West-Ter.schclüng, als hoofd der
sohool geïnstalleerd.
Bij deze plechtigheden is door velen gespro
ken ©n is veel gezegd, zóó veel, dat wjj ons
in de hier volgende medcdeelingen slechts
tot het voornaamste moeten bepalén.
Teon de hoer Do Lange met dc zijnen
„Pniël" binnentrad, werden hem doer een ge
mengd koor uit dc leerlingen zijner school
welluidend en met gevoel toegezongen het
eerste en het vijfde vers van Gezang 221.
Namens het bestuu-r uer Vcreeniging voor
Ghr. Onderwijs ten behoeve van On- en Min
vermogenden nam daarop ds. J. Hoogenraad,
emeritus-predikant, voor deze gelegenheid uit
Teteringen overgekomen, het woord.
Gemengde gewaarwordingen, zoo ongeveer
zei hij tot den heer Dc Lange, dringen zich
voor u en voor mij naar voren bij oen terug
blik inzake ons onderwijs op dc drie en twin
tig jaar door mij ïïicr doorgebracht- Van de
hoofden onzer scholen Ui ttcebrook,, Méynen
en De Laojg© ontviel ons in den tijd zijner
ruste de eerste door den dood; de tweodo leg
de zijn functie neer cn is nu werkzaam op
ander terrein, c-n de dorde is thans hier om
t© scheiden. Het oude driemanschap is van
het tooneel af. Dit stemt tot weemoed. Veeil
goeds heeft God ons in u gegeven. Wij, het
bestuur, en gij, dc heengaande, zijn daar dank
baar voor. 't Is Gods trouw, die ons heeft ge
spaard, behoed en gedragen.. Niemand mis
gunt u de aanstaande rust. Een lichtstraal
°P uw pad is zce-r zeker geweest de opeüing
der nieuwe school in dc Pasteurstr-aat. Uw
gezondheidstoestand noopt u thans echler bot
neengaan- God heeft u in en tloor al-les lioen-
geholpen en de trouwe Vader in do Heme
len zal u vorder geleiden op den verderen
gang des levens.
Gij hebt oen stempel gedrukt op uw school,
getuig© uw sc-hij[onderricht. Mot vastbera
denheid werden de teugels door u in de hand
gehouden, in 't waarachtig belang van tta
school- Uit dao school is wat goeds voortge
komen. Gij hebt liefde weten in te-storten cn
ce onderhouden- Gij hebt mannen gevormd
als de schoolhoofden Chr. van Dijl, .Tan Lens,
Mieog, Door nevoid cn Zandee. Mot zegen
hebt gij gewerkt voor kinderen, schoolperso-
noel cn Gemeente. Gij Icefdot mee met dc
kinderen en de huisgezinnen, waaruit zij
kwamen. Gij zijt geweest een zegen voor uw
omgeving en voor de Sleutelstad. Er sluit
zich nu heolwat. af.
Met dankbaarheid, me!. lu?t cn met liefde
hebt gij uw r.i4)cmI ver rich Aan den cenen
kont zien wij u noode heengaan, maar aan
den anderen kant is het goed. Het oogenblik
is welgekozen. God spare u voor de uwen cn
de uwen voor u- Op u zij vau toepassing: Hij
is uw loon zeer groot. Ten tijde des avonds
zal het licht wezen Het bestuur, waarmede
R'J zoo aangenaam» hebt samengewerkt, geeft
oen gansch eervol ontslag, en biedt u^leze
jets aan, om er jong van hart cn Jicflicb-
r"?r na^uuir a's gij zijl', menig aangenaam
1 ie op to m aiken in Lei den s erft geving.
Na meegedeeld te hebben, dat B. en W.
verhinderd waren, door eon vergadering van
hun College, hior tegenwoordig te zijn, ging
ds. Hoogenraad over tot d© installatie van
den heer Kalsbeck als nieuw hoofd der
school.
Gedachtig aan het „Le rei est mort, vive
1© roi!" zei ds. Hoogenraad, dat de arbeid,
door den heer De Lange* neergelegd, moet
worden voortgezet- Met blijdsohap zag hij
den heer K abb eek in hun midden. Vol ver
wachting klopt ons hart, want de naam Kals-
beek heeft een goeden klank op het terrein
van het Ohr. Onderwijs. Noblesse oblige! Wij
hopen, dat hot zal blijken, dat do heer Kals-
beek erfelijk belast is. Na nog gewezen te
hobbeai op de moeilijke tijden, welkó wij bele
ven, ook inzake het onderwijs, sprak ds. Hoo
genraad den wcnscli uit, dat de sohool door
Gods geest onder bet regiment van den heeT
Kalsbeok moge groeien en bloeien-
De heer J. Baak, schoolopziener, sprak, mo
de namens den inspecteur van het 1>. O. in
de inspectie Leiden, eerst officieel een woord
van afscheid tot den hoor Do Lange en van
welkom tot den neer Kabbeek, en daarna
een persoonlijk woord van hulde voor het
geen de hoer De Lange in de school heeft
gedaan. Hij deed zijn taak goed en zijn ar
beid verrichtto hij met volle toewijding. Zóó
moest er kracht van hem uitgaan- Hij
wenschte hem het be3te voor de toekomst en
ried hem ann in den eersten tijd, doelende
op de verandering in do school, hls een goed
tuinman," het nieuwe plantje met rust te
laten er de handen af te houden; eerst later
er zioh mee to bemoeien.
Don arbeid voor het nieuwe lieofd zal z.i.
zijn gemakkeijk cn moeilijk, waar in diens
tank een grootc tegenstrijdigheid ligt. Hij
vindt het bedje half gespreid; maar is dc op
volger Yan iemand, die dc kinderen in het
goedo spoor hooft geleid Den goeden naam
van do sch-ool hoeft hij nu te handhaven.
Spreker hoopt, dat hij dit deen zal.
De voorzitter der Plaatselijke Schoolcom
missie, dc hoer T. S. Goslinga, wijzende op de
bcteekenis dezer Commissicc dankte namens
dc Leid-sche burgerij den hoer De Lange voor
de ontwikkeling en vooral voor do opvoeding
•der kinderen, met liefde en nauwgezette
plichtsbetrachting. Zijn naam zal nog lang
worden herdacht in do harten van duizenden
leerlingen en ouders- Den hoer K-a-bbeok riep
hij het wolkom toe. Als vertegenwoordiger
der Geref. Schoolvcroeniiging, als hoedanig,
hij teveii3 sprak, \Vces hij o-p do goede ver
standhouding tussehen beide Lei-dscho school
besturen-
Do hoor IT. J. van deh Bosch, onderwijzer
aan dc Ohr. school aan do Pastcurstraat, die
's morgens had gesproken namens de leer
lingen; deed het nu namens het gehcele on
derwijzend personeel, in do cersto plaats ech
ter namens het oude. Hij gedacht o. m. wij
len den onderwijzer Boot, moer dan de rech
terhand van den hoer De Lange; die, zelf
eenmaal hoof-d, onder dezen wil-do werken cn
zich naar hem voegen; den tijd op school,
toen die er onderwijzer was. Hij ging na wat
dc heer De Lange is, geweest voer zijn perso
neel van zos dames cn zeven hoeren, dat een
goed personeel is, en hoopte, dat de weder-
zijdache verhouding ook onder den lieer KaLs-
boek goed moge zijn. Hij gewaagde op boei
ende en zeer aangename wijzo van de groote
orde op school en trad. in allerlei beschou
wingen ovct het in do schoot beleefde,
vooral ook in dc dagen van de tekorten, on
der leiding van den heer Do Lange. Ten
slotte 'belichtte hij do groote vriendelijkheid,
het geduld cn den tact van het scheidende
•'hoofd cn eindigde ongeveer aldra s:
U gaat hoen, maar u soheidt niet yan ons.
U vergeet ons niet. Vergeet en vergeef alle?,
wat u gehinderd, in den weg gestaan of ver
driet gedaan hoeft. ons in vriendelijk
aandenken, zooals wij het u deen zullen.
Do hoer J. B. Mcvncn, oud-hoofd der m. u.
L o.-school aan het Koordeinde, door de Ver.
Chr. Volies-onderwijs aangezocht om op zich
te nemen de inspectie van o-'ngè schokt in
Zuid-Holland, bad hot oen moeilijke taak ge
vonden oen oordooi uit to sproken over De
Lange's werk. Maar zijn moeilijke plicht
werd hem zee-r aangenaam gemaakt door den
vrlendelijkcn, gunstigen, ordelijken indruk,
dien zijn school o-p hem maakte. Waren allo
scholen van Chr Volksonderwijs als deze, dan
zou het g<oed zijn. Ook hij hewondc-rdo de
eenheid in het schrijfonderwijs. Vóór dit on
derzoek van verleden jaar kende hij De Lan
ge reeds lang en hij somde allerlei levens
herinneringen on, van huis cu school, welke
stem-men tot ontzaglijk groote dankbaar
heid. Zooals gij do cchoal -vertaal, lcrrn het h
ccn voldoening zijn. "Spr. hoopt, drat de heer
De Lang© zien-zal, dat hek er verder goed
gaat; en ook, dat eenmaal zal blijken, dat
liet werk van hom en zijn personoel vruchten
zal dragen naar het woord „Laat. do kindor-
kons tot mij koinou IP on dat hij nu zooveel
werkzaam boden zal vinden als precies past
in zijn kader.
Aan don naam Kalsboek hooht hij. Aan de
samenstelling van het gedenkboek „Van
Strijd cn Zegen" had de heer ^alsbeok,
van Woerden, do vader van den nieuwen
functionaris, een hoogst belangrijk aandeel.
De hoer Mcynen, sprekende over de komen
de uitbreiding van Chr. scholen, hoopt, dal
er ook verdioping zal komen en het onder
wijzend personeel zal volgen de voetsporen
van de voortrekkers in de eerste ja-ren van
don tachtig jarigen schoolstrijd.
Dc hoer A. J. Doorucvcld, hoofd der school
aan dc Pieterskerk-gracht, bood nu naniens
zijn collega's Do, Reuver, school Noord-
eino'e, on Zandee, hoofd school Middektc-
graeht, den lieer De Lange een vulpenhouder
aan. Hij toekende, mede met gevoelens van
persoon!ijko dankbaarheid, den heen vn and©
uit jarenlange bekendheid "met hem en be
groette den h-^e-r Kalishoek, ïn wion hij oen
aangenomen oolloga hoopt te zullen krijgen.
AI3 oud-oollcga dankte de heer J. Schaap,
directeur dor Chr. Kweekschool voor Onder
wijzers en Onderwijzeressen, mede tegenwoor
dig als voorzitter van do afd. Leiden cber
Ver. van Chr- Onderwijzers, den heer De Lan
ge voor diens vriendschap, vooral in de eer
ste jaren van zijn aanwezigheid alhier- Hij
noemde trouw Do Lange's grooten karakter
trek; trouw in zijn arbeid; trouw in zijn
vriendschap. Hjj wenschte hem jaren van
werkzame rost Persoonlijk deed het hem
groot genoegen den heer ^alsbcek hier ais
zijn opvolger te zien.
Dc leerlingen zongen nu den heer Dc Lan-w
ge Gezang 9G (gewijzigd) toe.
Do hoor J. van Dijl zei de daarna het aan
doenlijk'voorrecht te# hebben, na een afwe
zigheid van vior en twintig jaren in Zuid-
Af rika, hier dezo plechtigheid Bij te wonen;
aandoenlijk vooral, waar zooveel w or
den van waardocring had gehoord voor zijn
vroeg gestorven vader, don voorganger van
den hcc De Lange- Daarvoor betuigde hij
zijn dank. Persoonlek dankte hij den heer De
Lange voor diens vriendelijke leiding.
Nadat ds. Hoogenraad, die gaarne hier te
genwoordig was geweest, na volbrachte taak
huiswaarts moest, was hot woord aan don
hoer De Lange zelf.
Om des tijds wiRe moest hij zijn toespraak
bekorten.
Had hij tc vorc-n geweten, dat hier zooveel
goeds zou gezegd zijn over zijn persoon en
zijn werk, hjj zoa den moed niet gehad heb
ben liior tc komen, "t Was te veel, te vrien
delijk. Daarna wierp hij een terugblik: op
zijn wenech als kind om timmerman te wor
den; op den invloed van wijlen den heer Van
der Harst, schoolhoofd, om onderwijzer te
worden; op zijn ideaal: schoolmeester tc we
zen o-p oen dorpje, in 't gyoen; hoe hij de op
volger word van den heer Van Dijl; hoe hij
niet durfde weigeren, geloovcnd-e ïn de roe
ping van Godswege in den weg, dien wij
volgen. Het werk in dc school was een roe
ping; con, die hoogo eisohen oplegde. Hij
kon het met lust en opgewektheid doen. Hij
gelooft, als hy denkt aan wat er gezegd is
en aan dc ondervonden liefde, dat zijn
a-rbcid niet ongezegend is geweest. Het oog
hield hjj gevestigd op Hem, die hom geroe
pen had. Geen dag durfde hij beginnen, zon
der do knieën te buigen om zijn Zender om
hulp to vragen.
Verder gedacht cn noemde hij „voortrek
kers"; handelde over theoretische cn practi-
söho paedagogïck; noemde en bracht hulde
o. m. aan wijtendc heeren J. A. -van Dijk,
L. van Dijl, J- Visser en ds. Joh. Drost, dc
vroogero schoolopzieners Houwing en Kiel-
stra; aan mcj. Drost, mej. De Gaay Portman
en mej. Van Riet, hier aanwezig; bracht al
len dank, dc spraken, belangstelling toon
den (ook het gemeentebestuur) on cadeau*
gaven, inzonderheid het schoolbestuur, en
sprak zijn vreugde uit over de komst vam
den heer Kalebcck.
Deze dankt© allen, dac tot hem woorden
van vertrouwen en verwachting gerioht
hadden; zcidc rcet grootou schroom zijn werk
hier te aanvaarden na tvroc cn een hall jaar
te West-Tcrachclling te hebben gearbeid,
waar hij met grooten durf was begonnen,
want daar viel toen niet voel te bodervcn,
en hier ligt gaaf, rijp werk vóór hem. Maar
hij aa-1 hier aanvatten met geloof en vertrou
wen en met oen beroep op aller vriende
lijkheid- Hij eindigde met oen hartelijk woord
tot zijn vader, die hem als erfenis bij zijn le
ven hoeft meegegeven oen naam met een
klank, die deuren opent cn vertrouwen wekt.
Do hoer II. M. Sasse, lid van het school
bestuur, eindigde met oen kort woord. Daar
na zongen allen Psalm 72 11 on drukten den
lieer Do Lange de hand, die vervolgens in
dezeg namiddag cu ook 's avonds nog voal
belangstelling ondervond.
Tehuis voor Militairen.
In hot Hobu» voor Militairen werd gis
teravond -op feestelijke wijze do twaalfde
verjaardag hordacht van H. K H. Prinses
Juliana. Tovert had do uitreiking plaats
van dc prijzen naar aanleiding van den
verleden weok gehouden schietwedstrijd.
Hot gezellige zaaltje van het Tehuis was
goheel gevuld met deelnemers van den wed
strijd on belangstellenden.
Behalve hei bestuur waren vorder o. a.
aanwezig do regimentscommandant, overste
G. W Fris en do luitenant-ter-zee Van
Nauta Lomkc
Nadat de voorzitter, de heer P. J. Mul
der, den avond met gebed had geopend,
sprak do vioe-voorzatter, de heer A. Mul
der, vervolgens nog een kort welkomst
woord.
Sprckor herinnerde er aan hoe mon hier
thans bijeen was voor oen tweeledig doel,
n.l. om den uitslag van den wedstrijd te
hoor en en tovons den twaalfden geboorte
dag der Prinses to herdenken. En dit laat-
sto was eigenlijk wol hot hoofddoeL
Feestvieren, reide spr., is niet ieders
werk, en men doet het op ver schillende ma
nieren. Er znii dezen avond twee groepen,
en wel do eeno, do hoogroode, die feest
viert in do Stadazaal, en de andere, die hier
nu in het Tohuiis bijeen is.
Wij allen hebben bloed in ons corpus, al
dus spr., maar zooals bij a-llê kleuren is er
ook hior nuanceering. Hel blood van de
mensohen daar in de Stadsza-al is hoogrood
en vreeselijk ontvlambaar. Dat vain ons is
natuurlijk ook rood, maar er loopt ecin
teint Oranje door, welke zelfs aan den
bovenkant zit. En het is gelukkig, dat wij
dat Oranjobloed bezitten Immers, daar
door is onze aanhankelijkheid aan het
Oranjehuis zoo sterk. Wij danken God, dat
men in hot Vorstelijk Paleis nog den ver
jaardag van ©en der Oranjes kan vieren.
Vorgoleken bij zooveel andere landen in
Europa, waar de voorstenkroon naar beno
den ïs gehaald, heeft ons Volk dan toch wel
een groot voorrecht.
Speciaal voor de militairen is het noodig,
dat sij dit weten, opdat zij steeds pal staan
voor cllat Huis on voor dio Oranjetelg, die
ons dierbaar is.
Wij hopen van ganschor harte, dat haar
leven gespaard moge blijven tot in lengte
van dagen tot zegen van ons Nederland-
sche Volk
Nadat vervolgens door allen staande het
Wilhelmus was gezongen, werden door den
secretaris, den heer C. T. Rreebaart de prij
zen uitgeredkt.
A1 Ier eerst braohfc dozo hartelijk dank aan
allen, die tot het welslagen van den schiet
wedstrijd hadden meegewerkt-, en wol spe
ciaal aan „Vader Joostén", van wien het
initiatief tot het organiseeren daarvan was
uitgegaan.
Hij bracht verder hulde aan militaire
autoriteiten zoowel als aan burgers, die er
voor gezorgd hadden, dat thans zulke
prachtige prijzen konden worden uitge
deeld. Eer extra-woord van dank kregen
daarbij de firma wed. Van Nello op wier
kosten dezen avond haar welbekende koffie
werd geschonken, de firma Gardinger, uit
Leeuwarden, voor do gratis versterkte cïoo-
zen sigaretten, cn de firma Maa-rtens, al
hier. voor do door haar als prijzen uitge
loofde zilveren potlooden.
Hierna reikte de heer Dreebaart met
eenigo toepasselijke woorden de prijzen uit.
Er waren 69 deelnemers ©n niemand ging
met leogo handen naar huis.
Van de lange lijst vermelden wij slechts,
dat do eerste prijs werd gewonnen door
den milicien Veerman, met 59 p. aHet hoog
st© was 60 p.) de tweede prijs door den mi
licien De Lange mot 53 p. en de derde prijs
door den milicien Mafchijsen met 57 p.
Dat de prijzen niet allemaal even mooi
en even kostbaar waren, ia natuurlijk be
grijpelijk, te meer, waar hier het aantal
sollicitanten zoo groot was. Toch was do
keuze van hen, die een en ander hadden
ingekocht, zeer gelukkig geweest, zoodat er
af en to© harbelijk werd gelachen, o. a. toen
een der winners in het gelukkige bezit wercl
gestold van een burgerpet. Even gingen
toen tooh die harten open, en het „Leve do
burgerpet!" klonk wel heel eerlijk gemeend.
Zonder twijfel ware-n allen boogst vol
daan. Een der korporaals der artillerie,
duo zioh bij de regeling van don wedstrijd
zeer verdienstelijk had gemaakt, had een
keurige medaille in ontvangst te nemen.
Namens do miliciens van do ze vends bat
terij werd het bestuur hierna een portret
in lijst van Prinses Juliana aangeboden,
hetgeen in dank werd aanvaard.
Toen kwan- het moor amusante gedeelte
van den avond. Terwijl do aa.nwezrigen op
Van Nolle'? koffie en op limonade werden
getrakteerd, wisseldon voordrachten, liede
ren en muziek elkaar voortdurend -af.
'Herhaaldelijk werden do fachspioren
damg op do proef gesteld en menig applaus
klonk door het volle zaaltje
Zoowel luim als ernst waren in ruime
mat© tegenwoordig, en deden den avond
omvliegen.
Nog werd het woord gevoerd door ds.
Thomas namons burgerlijk „Pro Rege" en
door een afgevaardigde van het militair
dito.
Ach ter eon volgens brachten ook de heer
Joosten en overste Fris eenigo hartelijke
woorden van dank, en werd ten slotte een
driewerf hoera uitgebracht op het bestuur
en „Vader Joosten".
Rest ons nog te vermelden, dat in het be
gin van den avond de aanwezigen op do
gevoelige plaat vereeuwigd werden.
Do heor Breebaart sloot met gebed.
Do 1-Mei-viering tc Leiden
De Optocht-,
Met het oog op deomstandigheid, dat
in deze gemeente op Zondag geen vergun
ning wordt ver,eend tot het houden van
optochten en men van sociaal-demccratisphe
zyde zich een 1-Mei-vier mg zonder optocht
niet kan denken, zagen de besturen der af-
deeling Leiden van de S. D. A. P., den Leid-
schen Bestuurderebond en van de Coöperatie
„Vooruit", welke vereenigingen als gewocn-
lgk deze feestviering op touw hadden gezet,
zich om bovenbedoelde redenen genoodzaakt
deze op Maandag te doen plaats hebben,
nadat reeds Zondag in meer huishoudelijken
kring in het Voiksgebouw bijeenkomsten wa
ren gehouden, eveneens met een feestelqk
karakter, en waarin ook gisteren nog strijk
en pianomuziek--werd gegeven,
*s Namiddags te zes uren kwamen de deel
nemende vereenigingen met haar vaandels
en banieren op de Lammerenmarkt bijeen en
werd de stoet opgesteld, die zich met de
muziekkorpsen „Nieuw Leven" en „Werk-
mans Wilskracht", en met opgestoken banie
ren in beweging stelde. Er namen circa 25
organisaties aan deel. Hoe groet het aantal
deelnemers aan den stoet was, is moeilijk
op te geven, doordat velen, die er feitelijk
niet bijbehoorden, als nieuwsgierigen mede-
liepen. De schattingen liepen van 600 tot
2000. Van de z\jde der deelnemers zelf
hoorden w'ó het getal 3000 noemen. De weg,
zooals wij dien gisteren aangaven, werd ge
volgd en oen sterke politiemacht onder lei
ding van den inspecteur den heer Duval,
zorgde uitnemend voor de orde, terwijl ook
do besturen zelf den optocht- goed hadden
ineen gezet en geregeld. Van tegen demon
straties. werd niets bemerkt. De talrijke ba
nieren en vaandels, waarin de roode kleur
de overhand had, werden fier in de hoogte
gehouden en de muziekkorpsen speelden de
„Internationale" en andere socialistische lie
deren. Lang duurde de tocht niet.
Tegen halfacht werd de stoet op de Kal
vermarkt ontbonden. Do voorzitter der af-
deeling van de S. D. A. P., mr. Yan Eek,
werd door sterke werkliedenscliouders bij een
lantarenpaal in de hoogte geheven en sprak
BINNENLAND.
Do jaarvergadering van het Pilgrim Fa®
thora Genootschap alhier is eonigon tijd uit*
gesteld-
De Minister van Waterstaat hooft het
nieuw© administratie-gebouw der Ned. Spoor-,
wogen te Utrecht geopend.
BUITENLAND
Do Opperste Raad komt tot een beslissing.
Duitschland krjjgt tijd tot 13 dezer om dc/
cisehcn der geallieerden te aanvaarden.
Washington verklaart de Dnitsche voor-
stelleo thans niet geschikt voor bespreking
en dringt op nieuwe voorstellen aan. Vol
gens dc „Times*' geeft Duitschland daaraan
gevolg-
Do Franschc lichting 1919 is opgeroepen.
In Opper-Silezië gaan de Poolschc miju-
werkers in staking
van daar eenige opwekkende woorden, ge
waagde van het welslagen van den optocht
en bracht tevens hulde aan de politie voor
haar medewerking.. De deelnemers on de tal
rijke nieuwsgierigen versp.eidden zich over
de stad en de banieren en vaandels w© den
naar de Stadszaal gebracht en daar opge
steld om er te prijken op het
Avondfeest
De groote Stadszaal was voor deze gele
genheid overvloedig getooid met vuurroode
tulpen, die als slingers over de hoofden van
hei publiek waren gespannen en de wanden
sierden.
L>aar tusschen in prijkten de banieren der
veieenigingeD, benevens een aantal op rood
doek geschilderde leuzen en uitspraken met
socialistische lendenzen, De hoofdleuze op
dezen 1-Mei-dag was: herstel der internatio
nale solidariteit, tegen de wereldreactie en
vóór de socialisatie, en dit kwam in de
verschillende spreuken vooral uit.
Tegen halfnegen was de groote zaal boven
en beneden geheel gevuld; velen moesten
zich mee oen staan plaatsje in middenpad en
gangen tevreden stellen.
De muziek van „Nieuw Leven" bracht
de stemming er in, welke zioh reeds voor de
opening uitte in het zingen van de Inter
nationale.
De voorzitter van den L. B. B., de heen
J. Baart, opende de demonstratie met een
opwekkend woord, waarin hij getuigde van
zijn blijdschap over het welslagen van dezen
dag, die stond in het teeken van het opmar-
oheeren naar het groote doel, de verwezen
lijking van het socialisme.
Het verzoek was tot hem gekomen van
de Voorzitster der Socialistische Vrouwen-
club, mevrouw Suze BaartBraggaar, om
even het woord te mogen voeren, wat on
der applaus werd toegestaan. Zg. bracht een
eeresaluut aan de Amsterdamsche vrouwen,
die zich in de verkiezingen zoo dapper had
den geweerd, en verzocht den heer Vliegen
een groet tot haar over te brengen, terwijl
zij meedeelde, dat een collecte zou worden
gehouden voor het zwaar aangesproken Am
sterdamsche verkiezingslonds.
Deze collecte bracht f92.60 op, welk be
drag den heer Vliegen werd ter hand gestelde
Toen de heer Vliegen op het podium ver
scheen, werd hem staande de Internationale
toegezongen.
Hij ving aan met .een woord van dank, aan
de Leidsche Vrouwenclub on voor de spon
tane begroeting met de Internationale, het
lied, dat gisteren over heel de wereld uit!
100.000-den kelen heeft geklonken.
Hg herinnerde er aan, hoe hij in 1889 het
internationaal Congres had bggewoend,
waar besloten werd, den dag van 1 Mei te
verheffen tot een internationalen feest- en
strijddag voor het proletariaat.
Toen was de beweging klein en zwak en
het kapitalisme groot en sterk, maar de
kleine schaar werd gedragen door een be
ginsel en had moed, twee onmisbare voor
waarden om te slagen.
Spi\ schetste het zioh toen ontplooiend ka
pitalisme, dat geweldige resultaten heeft be
reikt vooruitgang heeft gebracht op elk
gebied, dank zij den scherpen prikkel van.
den winsthonger. Vóór 1914 kan gezegd
worden, dat de techniek en heb arbeidsver
mogen een zeldzame hoogte bereikte.
Ten koste waarvan en met welk doelt
vroeg spa-.
I Het kapitalisme had den strijd der wilder-
I aio overgebracht in de beschaafde maat-
j schappij. Een klein deel trok alle3 tot zich,
voor de arbeidersklasse was het ééne wor
steling van de wieg tot het graf.
De winsthonger van liet kapitalisme werd
landhonger, ioder land wilde beslag leggen
op de kapitaalaanbrengende stukken der
aarde.
Dit bracht ons het militairisme, wel ka
vreeseljjke macht in den laatsten oorlog
zich zoo fel heeft gemanifesteerd.
Onze maatschappij heeft thans vooral nog
twee duistere vlekken: de verarming der.
massa en het militairisme.
Daarop is 't uitgangspunt van deze 1-Mei-
viering geficht.
Wg gaan thans op onder de leuze: tegecï
het militairisme en voor de socialisatie, zeide
spr.. waarna hij het eerst de beteekenid
