LEIDSCH m DAGBLAD.
Zaterdag 30 April 1921.
Officieele Kennisgeving.
Het voornaamste nieuws
van heden.
BINNENLAND.
P3.IJS D£R AOVEHTENTIEN:
M CH J« Zaterdags 40 Cts. per regel. Bij
^eiabonacmeni belangrijk lagere prijs.
Kleins advertenticn Woensdag 50 O la., Zaterdag
ciJ_ jjij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecbt Voor eventndc opzen-
ang van brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijs
nummer 5 Cis.
Bureau Noordeindspleln. Telefoonnummers voor Dlrecfie en Administratie 175, Redactie 1507.
PRMS DEZER COURANT:
Voor Lekten p. 8 nutrL 'f 1M, p. woei fs 0>Ü
Buiten Leiden, waar agenten fovestigd aija,
por week H Oil
Franco per post 2.35 -F portokosten.
Nummer 18759.
Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
gemeenteujke vischverkoop.
Do Burgemeester van Leiden brengt ter
kennis van clo ingezetenen, dat hedenavond
(Zaterdag) aan do gemeentelijke visc-hwin-
kelo (Vischraarkb en Stadshulpwerf) ver
krijgbaar Is SCHIvLVISOH. a f 0.1-4 en
SCHOL a fo.is por pond.
W. PERA, Weth. Loco-Burgem.
Leiden, 30 April 1921.
verkoop van katoen en keper.
Do Burgemeester van Leiden brengt ter
uigemeene kennis, dat voor inwoners van
Leiden op Maandag 2 Mei a.s. te beginnen
om 9.30 's morgens in de Stads-G eh oor zaal
(ingang Breestraat) zullen worden verkocht
prima zwaar ongebleekt Katoen
94 cM. breed ©n p r i m a w i t K ep c r, 80
cM. brc-ed, tegen den prijs van
Katoen por 10 elf 2.60
Keper per 9 cl -1 A.65
W. PERA, Weill. Loco-Burgom.
Leiden, 30 April 1921
kostelooze genees- en
heelkundige hulp.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter kennis van hen, die zich daar
toe hebben aangemeld, dat de kaarten, ter
bekoming van kostelooze geneeskundige
hulp voor heb tijdvak 1 Mei 1921—30 April
1922, moeten worden afgehaald in het ach
terlokaal var. het perceel Br eestraat No.
119 (Bureau Militaire Zaken), op Dinsdag
3 Mei en Woensdag 4 Mei c.k., telkens van
des voormiddags hal fel f tot 12 uur en des
namid da-ga van ha-l'f twee to t 3 uur.
W. PERA, Weth. Loco-Burgom.
VAN STRI.TEN, Secretaris.
Leiden. 29 April 1921.
INSCHRIJVING VAN LEERLINGEN
VOOR DE OPENBARE SCHOLEN
DER TWEEDE KLASSE.
Burgemeester en Wethouders y:n Leiden;
Brengen ter algemeen© kennis:
lo. dat-tot het doen inschrijven van
leerlingen voor de openbare scholen der 2e
iktees© dit jaar gelegenheid zal gegeven
worden van den 2den tot en niet den 14en
Mei, dagelijks, behalve Donderdag 5 Mei
en Zondag 8 Mei, van (les vodrm. halfnegen
tot negen uren en op Maandag, Dinsdag, Don
derdag en Vrijdag bovendien van halftwee
tot- twee uren de3 namiddags en wel:
voor dc Jongensschool 2de klasse in het
achoolgebouw aan do Pieterskerkstraat;»
voor de Meisjesschool 2© klasse, in het
Schoolgebouw aan de Breestraat;
voer de scholen 2cle klasse vcor
Jongens en Meisjes, in de schoolgebouwen
aan de Langebrug, aan de Heerenstraat,
de Oude-Vest en aan den Maresingel;
2o. dat bij de inschrijving het bewijs van
geboorte-inschrijving moet worden ver
toond.
W. PERA. Weth. Loco-Bug,
VAN STRIJEN. Secretaris.
Leiden, 30 April 1921.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden j
Gezien het verzoek van do N.V. Conscr-
venfabriok ,,Do Verwachting" voorh. E. J.
Schoondorgang—Speet, oin vergunning tot
uitbreiding der fabriek van verduurza-mclo
levensmiddelen in het perceel Hecrcngracht
No. 65—67 ICftd. Sectie C. no. 1761, door liet
plaatsen van een electromotor van 4 P.K.
ter vervanging van een electromotor van
2 P.K. voor het aandrijven van do bestaan
de machine-s in do blikslagerij, het plaatsen
van oen electromotor van P-K. voor het
aandrijven van een ventilator en het plaat
sen van een electromotor van J/2 P K. voor
hot aandrijven van een pomp en door het
bij dc bestaan do fabriek trekken van het
perceel Heerengracht No. G3, Kad. Sectie
O. No. 1058 en in dit perceel plaatsen van
een electromotor van 3 P.K. voor het aan
drijven van oen stamp-, een bord-el- en oen
sluitraaohine, en een electromotor van '4
P.K. voor het aandrijven van een dop- cn
een sortbermaohine.
Gelet op do artt 6 en 7 der HIXDEPu-
WET;
Geven bij dezen kennis aan het publiek,
dat genoemd verzoek -niet do bijlagen op
de Secretarie dezer gemeente ter visie ge
legd is
alsmede dat op Zaterdag, den 1-len Mei
e.k. des voormiddags te halfelf, op het
Raadhuis, gelegenheid zal worden gegeven
om bezwaren tegen dit verzoek in to bren
gen, terwijl zij er de «aandacht op vestigen,
dat niet tot beroep gerechtigd zijn zij, die
niet overeenkomstig art. 7 der Hinderwet
voor het gemeentebestuur of een zijner
leden zijn versohenen, teneinde hunne be
swaren mondeling toe to lichten.
W. PERA, Welli. Loco-Burgem.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 30 April 1021.
Vorjaardag van Prinses Juliaua.
Keden, op den twaalfden verjaardag van
Fringes Juliana, wapperen hier in den vroo-
lijken zonneschijn de vlaggen van alle open
bare gemeente- en Rijksgebouwen en ook van
menige particuliere woning.
Ook de trams vlaggen aan de beugels.
De straatorgels en het carillon van den
Stadhuisloren lieten zich, evenals trouwens
anders op Zaterdag, den Leidschen markt
dag, hooren; maar vocral het laatste gaf
blijk, dank zij onzen wakkeren carillon-be
speler, van bijzondere aanpassing aan den
dag van heden.
Vanavond hebben openluchtconcerten plaits
in het Park door hot Leidsch Muziekkorps
en op de Lammerenmarkt door het Leïdsch
muziekgezelschap „Orpbeus". Men kan dus
wel wat goeds verwachten. Te hopen is het
na maar, dat liet stil zal. wezen in den omtrek
der muziekcentra tijdens de uitvoering der
nummers, want anders heeft niemand er iets
aan.
De onderofiicierjvorecniging „D. V. V."
houdt heden, mede alsnog in verband met
haar jubileumviering, maar toch zeer zeker
speciaal vandaag, omdat de Prinses jarig is,
wedstrijden en een avondfeest in „Den
Burcht' en „De Gfaanbeur.?."
Menigeen heeft zich met oranje getooid.
Vanwege de Leidsche Chr. Oranje-Veroenï-
ging toog haar onvermoeide secretaris, de
heer P. Spaa Jr., naar de' Residentie, om
daar zijn naam in zijn genoemde hoedanigheid
te zetten in het felicitatie-register ten Ko
ninklijken Palcize.
Feestvieren zal deze Veieeniging op 26
Mei, als zij twaalf-en-een-half jaar bestaat.
Dan zal ds. Douma, uit Den Haag, als
spreker optreden, on zullen do aanwezigen
in de groote Stadszaal worden vergast cp
muziek, zang, voordrachten, gymnastiek cn
tableaux, waarvan de voorbereiding, naar
wij hooren, in goede handen is.
,,Bc Middaghoogte"-
Gisteravond hield de vereenigmg „De Mid
daghoogte" nogmaals een openbar© veigade-
ring in de groot© Stadszaal, waarvoor we
der als spreker was aangekondigd dr, A. H.
de Hartog, Nod.-Herv. predikant t© Amster
dam; met het onderwerp: „Het geloof in
een persoonlijk God".
Dit onderwerp was blikbaar gekozen, om
dat in een der vorige vergaderingen esn
der tegenpartijders den spreker had gesom
meerd te bewijzen, dat er ©en persoonlijk
God bestaat-.
Do zaal was, evenals bij vroegere gele
genheden, weder geheel bezet.
D© Voorzitter, tf\ W- Th. Boiseevain, van
hier, sprak een inleidend woord, waarna dr.
Den H. cfp het podium verscheen, docr het
talrijk gehoor met applaus ontvangen.
Hij hield een populair wetenschappelgk-
wjjsgeerig betoog, dat met gespannen aan
dacht werd gevo.gd en vooral door do dikwijls
ietwat pikante voorbeelden en humoristische
invallen boeide, doch zich daardoor minder
voor eer. uitvoerig verslag leent. Uitlatingen
bijv. als de beestmensoh begeert de stof, de
geestmensch bet hoogere, uitgesproken naar
aanleiding van het feit, dat iemand in de
zaal midden in oen diepzinnig gedeelte yan
het betoog een sigaar opstak, typeeren deze
rede.
Wij zullen trachten de groote lijnen van
spr.'s improvisatie to volgen. Hij ving aan
met op to merken, dat de natuur onpersoon
lijk is. De mensoh, hoewel product van de
stof, gaat echter boven het onpers-xmlijke
uit; zgn hart zoekt het Eeuwige. En waar
hij, hoe klein ook, naar de stel met zijn geest
het heelal omvat, de loop dor sterren en pla
neten berekent, en deze hun plaats geeft,
blijkt, dat hij oneindig meer is dan de onper
soonlijke stof, dat hü is een persoonlijkheid.
Dit werd als inleiding gezegd, ora aan zijn
hoordei3 te doen kennen de probleemstelling,
waarom het in deze lezing ging.
Waar de mensch naar den geest boven de
natuur uitgaat, zich als een eenheid voelt,
ia hrj ook verantwoordelijk voor zijn daden
zedelijk en sociaal, en zoekt hrj naar vaste
wetten in denken en willen.
Spr. gaf daarna een omschrijving van wat
hij bet persoonlijke noemde. Ho© meer een
wezen zich onderscheidt van wat buiten hem
is, van hot andere dan hijzelf, des te meer
dit het persoonlgke benadert. Men wordt een
ik door beperking, doch de raensch is een
ikheid door ontperking, d.w.z. dcordat zijn
geest boven tijd en plaats-uitgaat.
Daar ligt het verschil tusschen een na
tuurkracht en oen mensch. De natuurkracht
is onpersoonlijk,- de -mensch is een ik, zoodat
spr.'s conclusie was: de mensch is meer dan
de natuur. En daar de mensch als persoon
lijkheid is redelijk zedelijk en geestelijk,
ziet hij zijn God niet als een natuurkracht,
maar als een persoonlijk wezen. Met een per
soonlijk God zal de mensch als persoonlijkheid
eerst in verband kunnen treden. De mon3ch
als geestelijk wezen kan zgn oorsprong niet
onkel hebben uit de natuur, hij moet voort
gekomen zijn uit den Algeest, en zoo moet
ook God een persoonlijk God zijn. „Wat er
uitkomt, moet or o<&. in geweest zijn", zeide
spreker en illustreerde dit plastisch door
uit het glas, dat voor hem stond, het water
te storten. Is de mensch een persoonlijkheid,
dan moet zijn oorsprong ook persoonlek of
meer dan persoonlijk zjjiu
^Als de Christolgke Kerk, dio dit persoon
lijke van God het sterkst heeft gevoeld,
spreekt van den drieëenheid „Vader, Zoon t«
Heilige Geest", dan wil dit zoggen, de drio
wijzen waarop God Zich openbaart, wat,
volgens spr., duidelijk wordt, wanneer men
dc beteekonis dezer woorden in do Grieksch©
taal in aanmerking neemt. De openbarings
wijze, (lie d© Kerk .Vader noemt, wipt op
den verborgen oorsprong van allei Do uit
gang van dien verborgen oorsprong e« kracht
beeldde zij uit als de Zoon. De derde peisocn,
de Geest, is de openbaringswijs, die het al
in de wereld doet doordringen, de Voleinder
aller dingen dus.
Door deze drie openbaringswijzen werdt
het algebeuren uitgedragen en wie deze
met zijn geest omvat, als persoonlijkheid,
gevoelt, beseft en gelooft, dat Gcd is een
persoonlijk, ja, een bovenpersoonlijk wezen,.
De mensch staat met zijn voeten op de
aarde, doch h3it en hoofd verheft hg tot
God en zijn handen strekt hij uitr om met al
zijn verlangens, zijn zorgen en zijn nooden
aan het hart van den boven persoonlijken
God rust te vinden.
Met deze indrukwekkende peroratie be
sloot spr. zijn luid toegejuichte rede.
Eigenlijk debat had niet plaats, hoe ds.
Bcissevain er ook herhaaldelijk tc© uïtnoo-
digde.
De heer Fxaacken, die zeer door spr.'s
rede was getroffen, vroeg alleen hoe de
naam is van dezen door spr. genoemden bo
ven persoonlijken God".
Dr. Den II., deze vraag beantwoordend,
spreekt van Elsjadaih, de Almachtige, Jehova
zeide, dat dc Bgbel haar het best oplost, die
ü6 Heilige, en Immanuel, do Liefde.
De Voorzitter dankte ten slotte den spre
ker, (li© dezen dank weder terugwees tot
Hem, die daario© hem de kracht en den
moed had gegeven.
Aan den uitgang werd een collecte ge
houden.
Vcrecniging „Oud-Leiden"-
In he. Nutsgebouw hield prof. dr. J. Hui-
ziaga gisteravond voor de vereenigmg „Oud-
Leiden" een voordracht over het onder
werp: „Iets uit de geschiedenis der klee-
dei drachten".
Spreker ving aan met mede te (ieelen
niet te zullen pogen de geschiedenis der
kleederdrachten door alle eeuwen hesn te
behaude.en, evenmin als die der Oudheid^*
die van het Oosten, enz. S.echts was het
zijn bedoeling een beeld te geven van ver
schillende soorten kleederdrachten, hoofd
zakelijk uit de latere eeuwen, door middel
van contrasten. En speciaal wenscht-e hij
daarvoor de roaimenKostuüms te behande^
ien, die in het begin der 18de eeuw een
.groolc mate van stabiliteit hebben ver
kregen. welk© zich in de 19de en 20ste eeuw
volkomen heeft gehandhaafd. Men kan. al
dus spr.. de kostuumgeschiedenis uit tweeër
lei oogpunt bekijken.
Immers, zrj is een onderdeel van de be
schaving, en tevens is zij of kan z'j wor*
den een belangrijke "hulpwetenschap voor
de kunst
De bronnen voor de kostuum-geschiedenis
zijn de verschillende beschrijvingen en de:
afbeeldingen welke, laatste echter pas waarde
raaur clan ook zeer groote waarde, krijgen
als portret.
De belangstelling voor de klederdrach
ten is reeds begonnen in de 15de eeuw.
(De tegenwoordige historici willen steeds
het begrip evolutie toepassen op de kos
tuum-geschiedenis, en, zeide spr., m deze
is dit ook zeer begrijpelijk. In verband
daarmee wenscht hij ook het woord mutatie
te gebruiken.
Ten einde, een en ander zoo duidelijk
mogelijk tc maken, nam spr. als punt van
behandeling het hoofddeksel, waarvan men
drie vormen onderscheidt, n.I. de hoed, de
kap (caproen) en de mats, en gaf hg met
behulp van talrijke krijtteekeningen op het
berd een interessant beeld van de ontwik
keling van dat costuum-onderdeel.
Wij kunnen in het algemeen zeggen, zeide
spr., dat de kostuum-ontwikkeling niet gaat
naar den meest prac tisciien kant, maar daar
entegen zelfs naar den meest onpractischeu.
Zoo is bijvoorbeeld do mode er in geslaagd
de militairo kleederdracht, die zoo prac-
tisch mogelijk moet zijn, dikwijls uiterst
onpractisch te maken. Do vroegere lands
knechten droegen d© meest absurd over
laden kostuums, welke zeer onpractisch,
onaar buitengewoon opzichtig eu b.nt wa
ren. Eerst na den Boerenoorlog is men er
toe gekomen khaki te dragen. De veran
deringen in het kostuum ontstaan door
twee verschillende richtingen.
Ten eerste namelijk doordat nonchalance,
6!or(l:ghei(i of gemakzucht zich tot mode
verheft en ten tweede door woekeringen
van een bepaalden vorm, waarbij dan de
ikleecing heel dicht bij de kunst staat!
Een en ander werd door spr. met lee-
kc-ningen verduidelijkt.
Alles, vervolgde hg, vVordt behcerschfc
door de mode. Hoe deze eigenlijk veran
dert is nooit juist na te gaan. Den eoaen
keer gaat het zeer sne/, terwijl het een
andermaal ten gevolge van laaie tradities
uiterst langzaam gaat.
Zeer veel invloed in West-Europa heeft
Frankrijk op de kleeding gehad, terwijl ook
verschillende omstandigheden het hunne
hebben bijgedragen tot verandering.
Zoo bracht bijvoorbeeld de sport de En-
gclsche dracht in (le mode.
Na vervolgens nog in groote Ignen de
ontwikkeling en de sterke afwijkingen van
enkole onderdeden van het manscos luum
te hebben besproken, eindigde spr. onder
apphans van de kleine schare belangstel
lenden zgn interessante voordracht.
Gymnastiek- en Scheruiwcdstrijden.
Do ondoroffïcicrs-Veroenig. „Door Vriend
schap Vereenigd besluit vandaag dc reeks
der feestelijkheden tor gelegenheid van het
CO-jarig beslaan der Verconiging met eon
on do Hing© gymnastiek-, scherm- en. voor
drachten wedstrijd in do concertzaal van Den
Burcht- Do gymnastiek- en sekermwedstrij
den hadden vandaag plaats. Van avond zul
len de leden er feestelijk hijeen zijn-
Van morgen om negen uren waren de leden,
donatetira, kunstlievende leden mitsgaders
de deelnemers, reeds pro«on(. Oofc de jury,
bestaande voor de gymnastiek uit de heeren
kapt. M- van Mens, J do Kok en p- ter Wcot
cn voor schermen kapt. Van Mens, P- ter
Weer en J. de Troye, was op haar post-
Do zaal was keurig en voor liet doel toe
passelijk versierd, terwijl cïc diverse prijzen
welwillend ter beschikking gesteld, in de
zaal tentoongesteld waren,
Dc deelneming was zeer bevredigend.
Onder de prijzen trokken vooral de aan
dacht twee verguld-zilveren en een zilveren
medaille, aangeboden door de officieren van
de vierde en de derde brigade, als eerste
prijs voor sabel-schermen, en 1ste en 2de
prijs schermen geweer. Ook stelde de
gérant van „Den Burcht", de heer Backer,
mooie prgzen beschikbaar. Er werd rpet
groote ar.ïmo geschermd.
De uitslagen van de wedstrijden zgn, voor
zoover ze bekend zijn:
F/orel-schermen, 6 deelnemers. 1st? prijs
fourïer Va v. Duur en, 2de prijs sergeant-
■majoor WcTinekes, 3de prijs sergeant Van
der Ve'de 4de prgs sergeant Kühne.
'Gfcwi er-schermen, 12 deelnemers, in 2
ronder De eerste ronde werd gewonnen
door de hecien Van Duuren en Van Nieuw-
kerk, die dus thans in de tweede rond©
moeten uitkomen.
Mr. L. Lindeboom, adjunot-inspccteur
der direct© belastingen, invoerrechten ©n
accijnzen t© 'ö-Gravenhage; is bij Min. reso
lutie mot ingajig van 1 Moi a.s. belast met
d© tijdelijke waarneming van het ontvang
kantoor dor directe belastingen, alhier.
Do heer A. Vreeken, alhier, is be
noemd tot onderwijzer aan do Chr. Sohool
to Oudewetering.
Do heer E. J. van der Mijle, chef-
acquisiteur der Stedelijke Lichtfabrieken
alhier, heeft tegen 1 Mei a.s. eervol ont
slag aangovra-agd uit deze betrekking, welk
ontslag hem werd verleend.
Op dien datum treedt hij op als directeur
der N.V Drukkerij en Kantoor-Instal la tic-
bureau voorheen C. do Bink en Zoon, al
hier, in welke vennootschap hij werd opge
nomen
Op hartelijke wijzo nam do heer Van der
Mijle afscheid van het personeel der Toon-
kamer, dat hom tot aandenken een stoffe
lijk blijk van waardcering aanbood.
De eerste luit- J. H- Droste, van het 2de
rog. veld-art, aDiier, is te 's-Gravenliage g-e-
detaehcerd-
De pogingen van l»et vroeger door ons
vermelde damescomité om te komen tot op
richting van'een afdeeling Leiden van den
Ned. ObristeivVro.iiwopbond, zijn geslaagd.
Gisteravond is de afdeeling met aanvanke
lijk reeds vijftig leden tot stand gekomen.
Later zal worden overgegaan- tot hetrbc-
noenren van een definitief afdeelingsbestuur
Door don Lewischen Chr. Besturenbond
is eisteravonid opgericht een Chr- mannen
koor Als voorloopig bestuur zijn gekozen de
hoeren H. J. Singerling, O. d<u Pon en N- Ver
biest, sccr., Evertsenstraat 30.
Op 13 Mei a. s zal de natuurwetenschap
polïjke veroeniging „OhrLstiaan Huygono",
van Delft een bezoek brengen aan het cryo-
geen laboratorium, alhier, waarbij prof- dr-
H. Kauierlingh Onnc-s vloeibaar helium zal
demonsfcreeren.
In de heden gehouden vergadering van
Dijkgraaf, Hoogheemraden cn Hoofdinge
landen van Rijnland, werd de rekening van
het Hoogheemraadschap over het dienstjaar
1920 goedgekeurd in ontvangst op f657.008.14
cn in uitgaaf op f 599.882.57, alzoo sluitende
met een batig saldo van f57.125.87.
Do ontvangsten wijzen aan o.a. inkom
sten uit bezittingen f 50.016opbrengst van
eluis- en bruggolclen f 17.08-1omslagen van
landerijen in Rijnland f 426.119.
De uitgaven bedroegen o.m.kosten van
huishoudelijk bestuur f 76.341van open
bar© werken f 459 225 vaai waarnemen en
toezicht f 3845
Aan buitengewoon en onvoorzien werd
uitgegeven f 1G.095
Dc bijzondere aandacht onzer lezers wordt
gevestigd op dc advertentie in liet nummer
van ons Blad van heden, waarboven staat:
Blindenhulp. Mot- do daarin aangekondigde
collecte wordt begonnen op 2 Mei a. s-
Eenigcn tijd geleden werd in ons blad
besproken een nieuwe zaak in comestibles,
fijne vlccsohwaren, enz., welke toen door den
hecvr D. van Donk geopend wcrcl in hot per
ceel Rapenburg 3- Thans is deze winkel over
genomen door den lieer A Korenhof, die dc
zaak zal voortzetten. Nogmaals hierover oen
verslag te schrijven, is natuurlijk overbodig-
Wij wijzen or slechts op, dat do heer Koren-
koC a/1 het mogelijke zal doen oin door uit
stekende bediening cn het leveren van pri
ma kwaliteiten liet vertrouwen van het pu
bliek tc verwerven,
- o
Gedurende do maanden Januari, Febru
ari en Maart hoeft de tramlijn LeidenKat
wijkNoordwijk vervoerd voor f 139,110,54,
togen f 115,979,0272 in deze periode van 1920
Voor LeidenHcemsFedc zijn deze cijfers
reap f 57,037,62Va, cn f 39,740,10, voor Den
Haag—Leiden f 69,145.33V* c-n f 47-899.60.
Geduten/do Maart vervoerde de lijn Leiden-
Katwijk-Noordwijk 227,771 passagiers, tegen
181,908 in Maart 1920- LeidenHeemstede
68,551 tegen 42,317, LeidenDen Haag 119,903
tegen 106.845-
BINNENLAND.
Verschenen rijn de Memorie van Antwoord
aan de Tweede Kamer inzake het ontwerp-
Luchtvaartwet (met wijzigingen in verband met
de Intern. Luchtvaart-conventie van October
1919); en die betreffende het ontwerp-Zondags*
wet (met enkele wijzigingen).
Hef Djam W-ontwerp is door de Tweede
Kamer met 49 tegen 30 stemmen aangenomen.
Oprichting eener nieuwe tabaksmaatschappij.
BUITENLAND
Geen wijziging inzake de schadeloosstellings
affaire. Hedenmiddag komt de Opperste Raad
bijeen. Frankrijk schijnt overwinnaar.
Lord Derby treedt inderdaad op als bemidde
laar tusschen de Engelsche regeering en Sinn-
Fein.
Bloedige botsing te Fiume.
Rel.-Soc- Verbond: Zondagnamiddag te
vier uren, in de Nufcsaaial, prof. dr. J. van
Rees^ uit Hilversum-
Vorooniging van Vrijz-Herv-: Zondagmor
gen, to halfelf, in het Volkshuis. A. van
aer WisseL
KERKELIJKE BERICHTEN.
Li© ld an, Ev-Lufh. Gom.: Zondagmor
gen, te hahteH, ds J- Pk- Makkink.
Egliae walloanc: Dimanohe matin ii lO1/*
heitres, nir. H. G- Mell, pasteur a Zurich, lo.
S- Clcr.
De Zondagswet-
Verschenen is dc Memorie van Antwoord ia
zake dit wetsontwerp.
Bij do bestrijding van dit voorstel verliezen,
zoo wordt er in gozogd, cle tegenstanders uit het
oog, dat reeds in 1815 oen Zondagswet tot stand,
kwam, welke beoogt clo Zondagsheiliging
krachtdadig to bevorderen. Die wet is nochtans
begrijpelijkerwijze verouderd, met liaar bepa
lingen wordt getransigeerd en reeds de eerbied
voor dc wet gebiedt aan zulk een halfslachtigen
toestand een einde te maken. Daartoe deze kort
weg af tc schaffen, ware een maatregel, tot
welken dit Kabinet zeer stellig niet zou kunnen
modoworkan. In een Christelijke samenleving
moet do dag des Heeren wijding vindon en die
nen andersdenkenden zich to onthoudon van
daden, welke dio wijding kunnon verstoren.
Zoo min mogelijk behoort \oorts tot hot verrich
ten van werkzaamheden op Zondag te worden
genoopt. De overheid dient bij een en ander
het goode voorbeeld te gevon.
Van dezo be-ginsolon gaat het wetsontwerp
uit, dat, wel verre van iemand te dwingen lot
handelingen, met zijn overtuiging in strijd, ieder
vrij laat zich te gedragen als hij passend acht,
alleen hem belet dalgeno to doen, wat tegen
het gestelde postulaat zou kunnen indTuischen.
Geheel onjuist ip do opmerking, dat alle wed
strijden op Zondag onmogelijk gomaakt wor
den. Reeds in zijn oorspronkelijke redactie
opende art. 9 gelegenheid om in alle gemeen
ten waar daartoe aanleiding bestaat, vrijwel
alle wedstrijden to doen plaats vinden.
Thans is het artikel aldus geformuleerd, dat
elk reëel bezwaar uil dezen hoofde aan het
wetsontwerp le ontleenen ,ook waar dit is ge
richt tegen andevo openbare vermakelijkheden^
do pas wordt afgesneden.
De beperking van den Zondagsdienst voor
de openbare middelen van vervoer is noodza
kelijk om eon zoo breed mogelijke groep van
ambtenaren en beambten in het genot van den
vrijea Zondag te stellenvrijon Zondag te stellen.
Werd de dionst geheel stop gezet, dan zou er
reden zijn voor (le klacht, dat stadsbewoners
de gelegenheid benomen wordt zich in Gods
vrije natuur te bewegen. Thans zal liet voor
schrift, dat trouwens reeds iu menig opzicht is
verwezenlijkt, slechts ten gevolge hebben, dat er
minder keuzo is van reisgelegenheid en dat
men zich wellicht met minder ruime plaatsen
heeft to vergenoegen. Hot nut dat de bepaling
afwerpt, weegt stellig wel op tegen deze kleine
ongeriefolijklicdcn.
Do bezwaren van het Algemeen Collego van
Advies in zake lichamelijke opvoeding van ver
schillende afgevaardigden van sportvereenigin-
gon zullen, na do aangebrachte wijzigingen van
art. 9 .stellig grooicndeels zijn vervallen.
Het schijnt bh' nadere overweging onnoodig,
in do wet (art. 2) vrijwillige oefeningen gooor-
loofd to verklaren. Zij zijn dat vanzelf en alleen
moet vaststaan, dat een militair of ambtenaar
niet gedwongen kan worden aan zoodanig©
oefeningen op Zondag medewerking te ver-
leonen.
Het is wel ccn raiuimum-cvisch (art. 4), dat,
ook al wordt gedurende vrijwel den goheeJcn
dag in een kerk godsdienstoefeningen gehou
den, geraas dat sloornis kan veroorzaken, ver
boden wordt.
Voor het houden van optochten (art. 5)
ploegt reeds thans do mid<lag bestemd te wor-
don. Het zou met liet karakter van het wets
ontwerp strijden, indien ook dispensatie voor
do morgonuren mogelijk werd gemaakt, waar
aan trouwens blijkens <lo praotijk geen vol
strekte behoefte bestaat.
Landarbeid (art. 6), dio niet volstrekt nood*
zakelijk is, bijv. ten gevolge van dc wèexsgo-
stoldhcid, blijft reeds thans op Zondag achter
wege. Het. artikel is aldus gewijzigd, dat hot
dorgelijkon arbeid zal verbieden. Arbeid ia
oigon tuintjes zal op Zondag vergund blijven,
omdat dergelijke arbeid niet ia eer.ig beroep
of bedrijf" plants vindt.
