Leidsch Dagblad | 1920 | 27 oktober 1920 | pagina 1

LEIDSCH

DAGBLAD.

Woensdag 27 October 1920.

Officieeie Kennisgeving

STADSNIEUWS

BINNENLAND,

PRIJS DER ADVERTENTIEN:

SO Ots. per re-get, Des Zaterdags 40 Cis.
peir regel. Kleino advertentiön Woensdag.
76 Ots., Zajerdag f 1.tij een maximum
aantal woorden van 30. Incasso volgens post-
recht. Voor eventueel© opzending van brieven
10 Ots, porto to betalen. Bewijsnummer 5Ct4,

Bureau Noordeindspiein. Telefoonnummers voor Directie en Administratie 175, Redactie 1507.

PRIJS DEZER COURANT:

.Voor Leiden p. S mud. f2.50, p. week; f 0.19
Buiten Leiden, waar agenten gevest

tigd zijn, pep weet 0.19,

Franco per post »...wr..nr>.«»wr. H 2.90.

Nummer 18605.

Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen
EERSTE SLAD.

GEMEENTELIJKE VISCHVERKOOP

De Burgemeester van Leiden brengt ter
konnis van de ingezetenen, dat morgen
(Donderdag) aan de gemeentelijke visch-
"winkels (Visch.markt en Stadshulpwerf) ver
krijgbaar is SCHELYISCH a f 0.18 en
f 0.20, groote SCHELYISOÏÏ a f 0.24 en
f 0.34, SCHOL a f 0.20 en f 0.24, groote
SCHOL a f 0.35, vcrscho HARING a f 0.18
en KABELJAU W a f 0.38 per pond.

N. C. DE GIJSELAAR, Burgem.

Leiden, 27 October 1920.

Oratie van prof. Einstein.

H-edlennami d'iag hield in het groöt-
ftuditorium der Academie prof. dr. A. Ein
stein, uit Berlijn, zijn augurale rede als bij
zonder hoogleeraar aan de Universiteit al
hier, met een. rede, getiteld Aether und
R el ativi i a ts the o r i e.'

Spr. stelde voorop de vraag hoe de phy-
sici er toe komen naast het abstracte idee
weegbare slof de gedachte van het bestaan
van een andere stof, van den ether te stel
len. De oorzaak hiervan is hoofdzakelijk
to zoeken in die verschijnselen die geleid
hebben tot do theorie van krachten op een
afstand en» in .de eigenschappen van het
licht, d-io voerden tot de uudulatietheorie.
Deze beide dingen worden in 'fc kort be
sproken.

Men kan zich moeilijk c5o krachtwerking
op een afstand voorstellen. Slechts van
nabij door aanraking, zijn krachten over te
brengen. Toch speelt ook in het dagelijksoh
leven één ,,afstands"kracht een voorname
rol te weten de zwaartekracht. Newton
zoekt de oorzaak hiervan in zijn gravitatie-
theorie, in do massa der lichamen. Hoewel
dit resultaat voor den samenhang der nar
tuurverschijnselen van het grootste gewicht
Was, kon men zich juist door de genoem
de omstandigheid dat Newton de zwaarte
kracht zich als kracht op een afstand dacht

er moeilijk mee vereenigen. Vandaar dat
men tot het besluit kwam, dat de Newton-
sche krachten slechts schijnbaar op een af
stand werkten, maar inderdaad werden
overgebracht door een medium, dat do
ruimte vult, den aether. De beteokenis van
de aanname hiervan werd versterkt toen
men in het begin der 19dé eeuw tot het be
sluit kwam, dat de voortplanting van het
licht niets anders wa-S dan transversale hél
lingsvoort planting van een elastisch me
dium. Zoo kwam men ook tot den „licbt-
aother."

Een groote wijziging in de voorstelling
van den &eÜier kwam door do electric-iteits-
theorie van Maxwell en Lorentz. Het \yas
niet mogelijk zoo'n aethermodel te fabricee-
ren, dat zich aanpaste bij d!e oleccromagne-
tischo wetten van Maxwell. Men begon toen

vooral ook onder invloed van Hertz
electrischo .en magnetische krachten naast
de mechanische als grondbegrippen aan to
nemen. Het dualisme, dat zoo .ontstond
trachtte men te ontgaan, door omgekeerd de
mechanica terug tc brengen tot electrici-
teitsverschijnselen. Bij Hertz vindt men nog
onverminderd het dualisme, dat tot ver
schillende onmogelijkheden leidde.

Zoo was de toestand, aldus spreker, toen
Lorentz ingreep. De aether verliest zijn
mechanische do materie haar electro
ns agnetischo eigenschappen. Mechanisch
blijft den Lorent-schon aether slechts over
zijn onbeweeglijkheid, welke hem later ook
nog door do gespecialiseerde relativiteits
theorie ontnomen is. Do Maxwollsche ver
gelijkingen voldoen aan deze theorie, zo
hebben echter hierdoor een nieuw aanzien
gekregen. Want volgens deze theorie gel
den ze niet alleen voor een coïdinaten-
systeem K ton opzichte waarvan de aether
van Lorentz in rust is, maar ook voor een
ander Kl, dan ten opzichte van K iri een
parige translatiebeweging is. Maar dan
rijst db vraagwat bevoorrecht het systeem
K bovan Kl dat de aether juist ten opzichte
van K alleen in rust is?

Het meest voor de hand ligt nu, zegt Ein
stein, aan te nemen, dat de aether in het
geheel niet bestaat, maar noodig is deze
aanname niet vo»>r het relativiteitsprincipe,
alleen moet men er van afzien hem een be-
.wogingstoe-sbi/'l te geven. Zoo lijkt do
aetherhypothoso dus zonder beteekenis voor
de relativiteitstheorie, maar toch is er nog
een argument, ten voordJsele hiervan aan
te voeren. Ontkent men toch het bestaan
van den aether dan neemt men aan, dat de
„leege ruimte'- geen. physischo eigenschap
pen bezit, wat in tegenspraak zou zijn met-
de fundamenteel e wetten der mechanica.

-Verder bespreekt Einstein hoe Mach zich
den aether voorstelde, welke echter niet
identiek is met den aether van Newton,
Fx-esnci cn Lorentz. Do gedachte van Mach
komt volkomen tot haar recht in den aether
van de algemeene-relativiteitslheorie. Vol
gens dezo theorie zijn de metrische eigen
schappen van het ruimte-tijd continuum
verschillend in de omgeving van de ruimte
tij dpunten afzonderlijk en medo bepaald
door d)o buiten dit gebied aanwezige ma
terie. Spreker wijst er dan op dat de Lo-
rentsche theorie al3 een bijzonder geval van
de algemecne relativiteitstheorie te be
schouwen is.

Resumcerend, besluit spreker, zouden we

kimnen zeggen, dat volgens de algemeen©
relativiteitstheorie -de ruimte met physische
eigenschappen behept isin die beteekenis
bestata dus een aether. Een ruimte zonder
aether is ondenkbaar,, want in zoo'n. ruimt©
zou geen lichtvoorplanting mogelijk zijn en
geen bestaansmogelijkheid van lengte en
tijd. Maar het bewegingsbegrip mag er niet
op toegepast worden.

Vrye gedachte of godsdienst.

Gisteravond hield* de af deeling Leiden
van de Vcreeniging „De Dageraad" in de
groote Stadszaal een openbare vergade
ring, min of meer te beschouwen als een
pendant van de vergadering cenigen tijd
geleden door de Leidsche afdeeling van
,.De Middaghoogte'' gehouden, in dien zin,
dat deze bijeenkomst bedoelde een ander
licht op het vraagstuk van den godsdienst
en de religie te werpen.

De niet bijzonder druk bezochte vergade
ring er zullen een 250-tal personen ge
weest zijn werd geleid door -den heer
H. van Duuron, die als spreker bij de ver
gadering inleidde den heer N. J. Pabon,
gewezen Luthersch predikant te Kampen,
die in een uitvoerig beloog tegenover den
godsdienst, steunende op dogma en leer,
de levensreligie stelde. Het Christendom is
in de handen van vorsten en diplomaten
eeri gevaar voor den vrijen menseh ge-
v. vVr'en en de Christelijke moraal heeft
menschen, die zich er aan overgeven, tot
v illoaze slaven gemaakt. De Christen
moet, volgens zijn leer, tegen zichzelf ver
deeld zijn, omdat hij scheiding moet maken
tusschen stof en geest, tusschen lichaam en
ziel. In het belang van de ziel, die hij
Longer behoort stellen dan liet lichaam,
moet bij zijn natuurlijke begeerten onder
drukken. Doet hij het, dan komt hij in
cwfJict met het individueel recht van zelf
handhaving en met de voortplantingsdrift,
die tot het wezen van den mensch behoort.

Doet hij het niet, en dat is in onze maat
schappij in het algemeen het geval, dan
schept hij mede een samenleving van hui
chelarij en valseheid waarvan onze huidige
maatschappij een afschrikwekkend voor
beeld is.

Er is, volgens spreker, geen samenleving
denkbaar, waar zoo de brute zelfhandha
ving aan het licht treedt als in onzo Chris
telijke maatschappij en waar de geslachts
drift zoo onnatuurlijk tiert, dat volgens
medici 40 pCt. der bevolking er door aan
getast is.

Zoo is de menschheid hot slachtoffer ge
worden van een godsdienstleer - en zij zal
zich, door de oogen wijd open te zetten
voor de natuur en het leven, er aan moe
ten ontworstelen, door een vrij-uit leven,
zooals de bloem het doet, zich beschouwend
als oen eenheid en het leven als een daad,
die hijzelf moet uilleven. Zoo pleitte spr.
voor een levensreligie, een god-looze gods
dienst, die aan den mensch geven kan het
zelfrespect en de zelf-verantwoordelijkheid
en hem niet paait met een onbestemd hier
namaals, maar het leven leert te aan
vaarden als een daad, waarvan hij zelf te
maken heeft wat er van te maken valt.

Van de gelegenheid, om met den spreker
van gedachten te wisselen, maakten een
zestal personen gebruik, nl. de heeren Hen-
ning, De Graaf, Michelse, Veerman, an
den Bosch en Noordenbos.

De eerste vijf stelden tegenover spr. s
God-looze religie, levensbeschouwing,
steunende op een positieve Christelijke oe-
lijdenis, al deden zij dit, aan het spreken
in het openbaar niet gewend, soms wel eens
wat onbeholpen. Verder poogden zij den
spreker hier en daar met zichzelf in tegen
spraak te brengen. Dit laatste deed vooral
de laatste debater, blijkbaar een theolo
gisch student, die zeide, dat de heer Pa
bon talrijke moeilijke problemen slechts
had aangeraakt, gerukt uit haar historisch
verband en dikwijls dooreen gehaspeld.

De spreker beantwoordde de verschillen
de opponenten vrij uitvoerig en uit de
wederkcerige interrupties bleek, dat het
gehoor nog al gemengd was.

Te ruim olf uren werd de vergadering
gesloten.

Op 9, 10 en 11 November a.s. zal
alhier in de groote manége van de Doelen-
kazerne een ruiterfeest plaats hebben ten
bat© van het sanatoriumfonds voor onder
officieren ,,0ns Belang".

Het feest zal gegeven worden 'door offi
cieren en onderofficieren van het 2de reg.
veld-art., met -welwillende medewerking
van eenige dames (te paard).

Er heeft zioh voor deze voorstelling-en een
cere-comité gevormd, bestaande uit: den
burgemeester, jhr. mr. dr. N. C. de Gij
selaar, prof. dr. R. P. van Calcar, kol. Van
VVeeren, garnizoenscommandant, kapt. ter
zee Van Buuren, commandant van de
Kweekschool voor Zeevaart, kol. Maris,
commandant van het 2de reg. veld-artil-
lerit; overste Methorst, detachementscom
mandant van het 2de reg. veld-artillerie,
jhr. Sickinge, adj. in buitengewönen dienst,
commandant 3de afd., alhier, overste Fris,
commandant 4de reg. infanterie, en den
praeses van het Loidsch Studenten-Corps,
den heer HütscJüer.

En om het goede doel, waarvoor de op
brengst zal worden besteed, en om de mooie
avonden, welke men zal te genieten krij
gen, vestigen wij dc bijzondere aandacht
op dit ruiterfeest en wekken op het bij te
wonen.

Wij vernemen van de Commissie voor
de Volksbrjeenkomstën, .dat de eerste bijeen
komst in de Stadszaal zal plaats hebben op1
3 November. De data voor de volgende bij
eenkomsten zijn: 24 November, 15 Decem
ber, 12 en 26 Januari, 16 Februari. 2 en
23 Maart.

Het St.-Nicolaasfeest zal gevierd worden
op 7 December, van' twee tot vier uren.

Bij de alhier gehouden ondershand-
ache aanbesteding voor de uitbreiding van
de fabriek der firma W. van Hoogenstraaten

Co., te Alkmaar, was laagste inschrijver
de firma F. H. Ringers Zn., te Alkmaar,
voor f 244.999.

Het R.-K. Huisvestingscomité deelt
mede, dat op 8 Nov. een kindertrein zal
vertrekken naar Oostenrijk.

Ouders, die kinderen willen meegeven,
kunnen, tot uiterlijk 29 Oct. 12 uur schrif
telijk daarvan aangifte doen Vischmarkt 2,
alhier.

Gisternamiddag te vijf uren sloeg de
bodewagen van Katwijk voor de brug van
do Hooglaudsche Kerkgracht en Oude-Rijn
door don schok bij het oprijden van do
brug om. Een deel van de goederen viel
door elkaar. Veel schade werd niet veroor
zaakt; alleen braken een 50-tal eieren, die
in een mand waren gepakt-.

Het was voor velen om te watertanden
bij het zien van die dooreengekloteto eieren,
thans haast niet meer te betalen.

Door een heer is bij' de politie te
Schiedam aangifte gedaan, dat een bedstel,
dat door hem van daar naar hier verzon
den was; maar dat hij hier een ander ont
ving dan door hem verzonden is. Een on
derzoek is ingesteld.

De Lager-Ondcrwijs-wct.

Gsti6ren is de wet van 9 October 1920 tot
regeling van het algemeen vormend lager
onderwijs afgekondigd.

De Eevredigingscommissie is ontbonden
onaer dankbetuiging.

Naar wjj vernemen, ontving minister De
Visser bij deze gelegenheid tal van hulde-
tclegrammen.

Bp Kon. besluit is jhr. mr. C. Feith, se
cretaris-generaal van jiet Departement vain
Onderwys, benoemd tot ridder in de orde
van den Nederlandscheai Leeuw.

Salarissen bij do Post-

Met ingang van 1 October jj. is voor
de leerling-kantoorbedienden, de leerling-te
legrafisten, -telefonisten bij den interlocalen
dienst, de adspirant-bureelambtenaren een
nieuwe salarisregeling vastgesteld. De nieu
we salarissen bedragen per maand, indien
de ambtenaren in de woonplaats der ouders
wonen, resp. opi 4.7- en 18-jarigera. leeftijd,
19-jarigen, 20-jarige>n en 21-jarigen leeftijd
of ouder: voor gemeenten 1ste kl. resp. f80,
185. fS9 en f93; voor gemeenten 2de kl.
resp. f77, f82, f86 en f90; voor ge
meenten 3d ekl. resp. f74, f79, f 82 en f86.

W.onen de betrokkenen niet in de woon
plaats hunner ouders, dan zijn deze bedragen
de volgende: voor gemeenten 1ste kl. resp.
f95, f100, f104, f108; voor gepioeinfceii
2de kl. f92, f96, f100 en f104; voor
gemeenten 3de kl. f88, f92, f96 en Ï100.

Voor de leerling-telefonisten, bij den lo
calen dienst en de tijdelijke schrijvers gel
den de volgende bedragen:

Voor gemeenten 1ste kl. resp. f72, f76,
f80 en f85; voor gemeenten 2de kl. f70,
i73, f77 en f82; voor gemeenten 3de kl.
resp. f67, f70, f74 en f79.

Buiten de woonplaats der ouders: voor
gemeenten 1ste kl. resp. f87, f91, f95 en
f100; voor gemeenten 2de kl. resp. f84,
fSS, f92 en f96; voor gemeenten 3de kl.
resp. f81, f84, f88 en Ï92.*

Van 1 Januari 1920 af tot en met 30 Sep
tember 1920 wordt een toeslag van f5 per
maand gegeven.

De verplichte lichamelijke ontwikkeling.

„De Tel." schrijft-, dat zij in staat is ge
steld, een esn ander te ontleenon aan de
memorie van toelichting van den Minister
van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen
op het te verwachten ontwerp van wet tot-
regeling van de lichamelijke ontwikkeling
van de rijpere manlijke jeugd.

Alle physiek geschikte jonge mannen van
15- tot 19-jarigen leeftijd zullen, zoo zou
o.m. in deze memorie worden gezegd, bij die
wet verplicht moeten worden, lichamelijk
zioh L^oefenen. Dezo, bij voorkeur in de
open lucht te houden oefeningen, zullen elk
militair karakter missen. In het bijzonder
treden lichte athletiek, springen, speerwer
pen, hardloopen, vrije en orde-oefeningen,
Zweedsche gymnastiek, wandel- en rnarsch-
oefeningen alsmede de verschillende open
luchtspelen op den voorgrond. Bij het be
reiken van den militieplichtigen leeftijd zijn
dan, na de geregelde deelneming aan der
gelijke oefeningen, alle gezonde jonge man-
non lichamelijk voorbereid voor den mili
tairen dienst. Intusschen zal, naar die plan
nen van den minister van Oorlog, slechts
een gering deel van hen door loting worden
aangewezen om bij het leger te worden inge
lijfd. Het contingent wordt belangrijk be
neden het thans bestaande gebracht. De
groote meerderheid blijft vrij. Het zal vol
doende blijken, dleze jongelui op eenvoudige
nader te ontwikkelen wijze de vereischte
militaire bekwaamheden bij te brengen om,
mocht onverhoopt ons Vaderland worden
aangevallen, hen in korten tijd tot bruik
bare soldaten te vormen.

De uitwerking van de boven geschetste
denkbeelden heeft de minister zich aldus ge
dacht, dat, zooveel mogelijk, aansluiting
wordt gezooht aan het bestaande. Wie lid
is van een te goeder naam en faam bekende
verceniging, welke zich lichaamsoefening,
als hier bedoelt, voor oogen stelt, zal mits
zekerheid bestaat, dat hij zich geregeld,
ernstig oefent, niet nog verplicht behoeven
te worden aan andere oefeningon deel te
npmen. Voor degenen, die niet in eon der

gelijk geval verkeeren, zal op terreinen of
in lokaliteiten, van gemeentewege beschik
baar to stollen, onder burgerlijke leiders,
die de minister van onderwijs, kunsten en
wetenschappen zal aanwijzen, geregeld ge
oefend worden.

De kosten van terreinen, lokaliteiten,
oefenmateriaal, enz. zullen voor drie vier
den ten laste van 's lands schatkist komen;
de kosten aan de leiding en het toezicht
verbonden, zijn geheel door het Rijk te be
strijden.

B. en W. van 'S-Gravenhage steileh
den Raad een verhooging van of bijslag op
de pensioenen voor, in 'fc algemeen van 40
pCt.

Dr. Th. L. Haitjema, vroeger predi
kant te Hoogmade, thans te Apeldoorn, heeft
voor het beroep haar de Ned.-Herv. Gem.
te Voorburg bedankt.

Beroepen is bij de Geref. Gem. te
Gouda, ds. A. Verhagen, te Dirksland.

Ons is ter oore gekomen, dat de le
denvergadering der Haagsche afdeeling van
de S. D. A. P. besloten heeft bij eventueel©
verwerping van liet voorstel tot oprichting
van de Haagsche Aanneming-Maatschappij
door den Raad, den soc.-dem. wethouders te
verzoeken, zicli uit het college van B. en
W. terug te trekken. („Hbld.")

Gedep. Staten van Zuid-Holland heb
ben den dag van opening der najaarszitting
van de Staten bepaald op Dinsdag 7 De
cember a.s.

Op 55-jarigen leeftijd is overleden te
Delft dr. W. van Krimpen, wrjk-arts. De
overledene was zeer geacht en gezien, en was
lid van verschillende commissies.

Gisteravond is in de volle Nieuwe Kerk
op den Dam te Amsterdam een dank- en be
destond gehouden, belegd idoor de plaatselijke
afdeelingen van Cbr. Volksonderwijs, Chr.
Nationaal Schoolonderwijs en „De Unie",
een school ipet den Bijbel, ter herdenking
van het feit, dat het Staatsblad" van gis
teravond bevatte de lageronderwijswet van
minister De Visser. De dank- en bedestond
werd geopend door ds. J. J. van Nocrfc,
predikant der Ned.-Herv. Gemeente van Am
sterdam, die zeide, dat na lange worsteling
de schoolstrijd is beëindigd, en -God daarin
het Christenvolk rijk heeft gezegend. Hij
stelde voor, minister De Visser oen telegram
le zenden, waarin ifem ae diepgevoelde dank
wordt gebracht van de velen, die in de
Nieuwe Kerk bijeen waren, en liem Gods
rijkste zegeningen worden toegeboden.

De tweede spreker, de heer J. C. van de
Does, leeraar aan de Chr. H. B. S. te Am-
Sterdam, wekte de Christelijke onderwijzers
en onderwijzeressen op, het Evangelie Onder
ons volk uit te dragen.

Ds. P. Groote, Evangelisch-Luthersch pre
dikant te Amsterdam, sprak over de taak der
gemeente en zeide, dat juist door do be
haalde overwinning het gevaar van verflau
wing van de liefde voor het Christelijk on
derwijs dreigt. Hij waarschuwde hieFtegen
en wekte tot krachtige actie voor het Chris
telijk onderwijs op.

_Dsu T. Ferwerda, predikant der Gerefor
meerde Kerk te Amsterdam, sprak over de
taak der besturen. Hij zeide, dat nu de
financieele zorgen voor heb grootste ge
deelte van de schoolbesturen zijn afgeno
men, zij de taak hebben, ten eerste het con
tact tusschen de ouders en de school te
bewaren, opdat heb blrjve: de school voor de
ouders; ten tweede, het toezicht houden op de
principie&le richting, waarin het onderwijs
aan de school wordt gegeven, gedachtig aan
het woord bewaart het pand, u toevertrouwd.

De toespraken werden door gemeenschap
pelijk gezang afgewisseld.

Om 10 uren werd deze dank- en bedestond
d'/or ds. Ferwerda met dankzegging geslo
ten. Bij de uitgangen der kerk werd gecol
lecteerd voor de oudstrrjders en voor de
weduwen, die uieü van het Rijkspensioen kun
nen genieten.

Gelijk bekend heeft ds. J. H. F. Remme
predikant der Ned.-Herv. Gem. to Huizen, het
beroep van de Herv. Gem. te Amsterdam
Amsterdam aangenomen. Het gerucht doet de
ronde, dat ds. Remme zijn woord aan den
Am sterdamsclien Kerkeraad zou hebben te
ruggevraagd in verband met het feit, dat
geen huis voor hem to Amsterdam beschik
baar zau zijn.

Bij informatie bleek „De (chr.) Amster
dammer", dab dit gerucht allen grond mist.
JVei zal ds. Remme eerst in het begin van
'*et' volgend jaar intrede doen. Maar van
een besluit als bovenvermeld was bij den
kerkeraad niets bekend.

Het Int. Congres van Fabrieksarbei-
derf» te Amsterdam heeft in beginsel beslo
ten tot stichting van een nieuwe Internatio
nale van fabrieksarbeiders.

De heer Van 't Sant heeft afscheid
genomen ais hoofdcommissaris >an politie
te Utrecht. Alle rechercheurs met hun chéf,
den heer Brandt, hadden meldt „Het N. v.
d. D." zich Laten fotograieeren en boden
den heengaande deze foto aan. Verder ont
ving de heer Van 't Sant een foto van heb
bestuur der afdeeling Utrecht van den Neu
tralen Bond van Politiepersoneel en een van
de Politie-Muziekvereeniging. Het korps in-
SpecteuT3 bood een aquarel (de Domtoren)
aan. Voorts zijn nog als aandenken twee
foto's aangeboden van de op initiatief van
den hoofdcommissaris gevormde bereden bri
gade.

D© Ned. Protestantenbond kwam cfct
jaar in zijn 50ste j aar vergadering te Utrcch
bijeen, omdat 50 jaar geleden do Protestan
tenbond te Utrecht werd gesticht.

De openingsrede werd uitgesproken door
ds. A. C. Schade van Westrum, Luthersch
predikant te Groningen, deu Bondsvoorzit

ter, en de jubileumsrede door prof. Mey*
boom, uit Groningen.

Hefc ledental van den Bond bleek te zijn.
vooruitgegaan met 95 en van 21,743 te zijn
gestegen tot 21,838.

Gistermiddag hebben de afgevaardigden
zich begeven naar Soesterberg, naar heb
Bondshuis, dat aan den Amersfoortsche-
Straatweg is gelegen. Nu was het cogen-
bi ik gekomen, waarop de commissie van op
richting het Bondshuis plechtig zou over
dragen aan den Protestantenbond, als ju
bileum-geschenk.

Met een extra-tram gekomen, werden de
afgevaardigden in het Bondshuis namens do
commissi o van oprichting, verwelkomd door
mr. G. J. C. Jo os ting, uit Groningen. Deze
zotte de geschiedenis van de stichting uit
een. De gedachte van het Bondshuis is in
kiem afkomstig van mej. W. Snellen, uit
Leiden, die voor haar wijkgebouw-jongens
en -meisjes een buitenhuis wilde tot stand
brengen. De Bond zette deze gedachte op
grooter plan en de idee van een Bondshuis
was geboren. Mr. Jcosting zette den groei
en. het werk van den Protestantenbond nog
eens uiteeneen werk, dat een eigen huis
noodig heeft. Nu is de heer Blooker, uit
Huis ter Heide zoo gul geweest een stuk
grond aan den Amersfoortsche-berg ten ge
schenke te geven. Enhierop kan de com
missie bouwen.

Nu, zij het nog niet geheel onbezwaard,
is, het Bondshuis er. Met een hartelijkcn.
gedukwensch en onder het uitspreken van
de hoop, dat het Bondshuis voor veel werk
op vrijzinnig godsdienstig gebied zal wor
den gebruikt, droog mr. Joosting namens
vele leden en in het bijzonder namens d©
commissio van voorbereiding aan den
voorzitter van het hoofdbestuur het gebouw
over.

Da heer Schade van Wostrüm nam daarna
als voorzitter het woord.

Ds. A. H. van der Hoeve, de secretaris
van den Bond, heette B. e>n W. van Soesfc
welkom, bood mevrouw Visser en mej. Cool
een bouquet rozen aan, als dunk voor hun
toewijding, die zoo schoon© vruchten droeg..
Verder bracht spr. hulde aan den ontwerper
der meubelen, den architect, en meerder©
medearbeiders aan het gebouw.

Do heer Blooker sprak als penningmees
ter van de commissie van voorbereiding en
noemde enkele getallen, de kosten betref
fende.

De afdeeling Utrecht van de Vrijzinnig-
Hervormden bood den Bond een klok in de
lezingzaal aan als jubileumgeschenk. Mej.
Tichelaar, uit Amsterdam, gaf eenige zang
solo's ten beste. Toen gingen de aanwezi
gen het terrein, dat 4Vfc H.A. groot is, en cfe
gehouwen bezichtigen.

Te ruim 4 uren begaven clie aanwezigen,
zich weer per extra-tram naar Utrecht om
zich te halfzes aan een gemeenscha.pp.elijken
maaltijd te vereenigen.

Tc Utrecht is na kort, doch hevig lijden
overleden dr. A- G. A. Idenburg, bekend ge
neesheer te dier stede, o.a. arts by het zie
kenfonds der Nederh Spoorwegen- Aanvan*
kei ij k geneesheer te Westbroek, vestigde hij
zich later te Utrecht,-waar hij'zich spoedig
een drukke praktijk verwierf.

De ex-kroonprins arriveerde j.l. 'Za
terdag van zijn reis naar Doorn weder opi
.Wieringen terug. Behalve het bekende
volg was volgens „De Tel." een broe
der van den ex-keizer, prins Seinrich, in
het gezelschap, die den ex-kroonprins een
bezoek in de pastorie te Oosterland bracht.
Zondagmiddag vertrok prins Heinrich weer
van het eiland.

Men meldt uit Groningen:

ZooaLs men weet, zal H. M- de Koningin
o November het Electriscli boezemgemaal
..Eléctra", te Lammerhuren, by Zoutkamp,
officieel openen. De Koningin en de Prins
zuil-en des voormiddags tc 11.03 met gevolg
per gewonen trein, waarin het koninklijk©
rijtuig is aangebracht, te Groningen aanko
men- Men .zal dan onmiddellijk per auto n3arl
„El-eetra'' rijden langs db volgende routed
Bodum, Oniderdendam, Obergum, den Hoarn,
"Warfhuizen, Zuurdijk en Nieuwe Eiver. Na'
de opening van het gemaal biedt het water
schap „Electra" aan een klein gezelschap het
noenmaal aan in de woning van de beamb
ten van het waterschap. Het vertrek van de
Koningin zal plaats hébhen. te ruim 2 uur*
Men Tijdt dan over Nieuwe Eiver, Zuurdijk'.
Roode Haan( Saaxum, Oldehove, Noordhom,
Zuidhom, Niéuwe Klap, Leegkerk en Hoog
kerk naar de woning van den commissaris
der Koningin, waar de liooge gasten de tlveo
zullen gebruiken. Zij vertrekken met den
trein van 4-31.

Naar men vérmeemt, zullen ook de Minis
ter van Waterstaat, de heer König, en de
heer Rosenwald, administrateur bij hét De
partement van Waterstaat, de plechtigheid
bijwonen.

Ter gelegenheid van zijn 40-jarig
arts jubileum is prof. Nijhoff, to Groningen,
heden gehuldigd, o.m. door den Geneeskun
digen Kring, fc© Groningen, waarvan liq
Voorzitter, en door de Maatschappij tct be
vordering der Geneeskunde^ jyaarvan prof.
Nijhoff vice-voerzitfcer is.

Tot lid van do Regöc-ringscommissie'
\oor kweekerscrediet is benoemd de heer
F. A. R. A. baron van Ittersum, voorzitter
van de Coöperatieve Centrale Raiffeisenr
bank te Utrecht. („St.ct.") i

Verschenen is het Voorloopig Verslag
van het afdeelingsonderzoek (Tweede Kamer)
over Hoofdstuk I der Staatsbegrocting 1921.
Het beleid van den Minister van Financiën!
vond veel critj^k.

YIn aanfluiting 'op Let bericht betref
fende een uitvoer wan 50 procent der kaas
productie over de week van 4 tot 9 October,
meldt, „De Tel.", dat een hoeveelheid van