No. 18599
LEIDSCH DAGBLAD, Woensdag 20 October.
Tweede Blad. Anno 1920.
UIT DE RAADZAAL
TWEEDE KAMER
DE GOUDEN PIJPEN.
s
iWeer eens een ouderwetsche zitting, die
yan Maandag, waarbij de agenda zelfs niet
meer afgehandeld worden- kon. Voor een
'deel wederom te wijten aan de breedspra-
kerigheid, die tegenwoordig den Gemeen
teraad ontsiert door herhaa'delrjlc zicu op
zijpaden te begeven, die niet dan zeer ver
wijderd met het betrokken punt te maken
hebben. Het sterkste voorbeeld daar.van was
'a mid-Vgs wel de felle bestrijding Van den
heer j Lange van de C. B. V., terwijl aan
de orde was slechts een louter formeel voor
stel, dal z. h. st. ten slotte er natuurlijk
'doorging. En 's uyonds werd 40 minuten
verdaan aan eqn zoo luttel ding als het
omendement-Oostdam inzake het niet ver
leunen van vergunning a's veehoeder, op te
treden in geval men wegens openbare dron
kenschap was* veroordeeld, later door "hem'
gewijzigd in dien geest,'dat die veroordee
ling moest zyn ah veehoeder, toen het ver
zet terecht te krachtig bleek. Afgezien van
de- onmogelijkheid, om bet bewuste delict
.te constateeren een veroordeeling wegens
'dronkenschap 'als veehoeder of wat ook
.wordt immers niet gegeven begrijpen
iwe, dat bij de meerderheid het amendement
jgeen sympathie kon verwekken Behalve de
straf, door de rechtbank opgelegd, zou de
'delinquent dus nog een tweede straf te dra
gen krijgen. Bedoelt bovendien straf niet
een correctie, een verbetering? Wat zou
daarvan door de tweede straf terecht ko
men? De geheelonthouderspropaganda, .we
hebben er reeds vaker op gewezen, streeft
te dikwijls haar goed doel voorbij!
Daarbij 's middags nog een zitting met
gesloten deuren, die ruim een uur duurde,-
dan begrijpt men zoo ongeveer, dat van klaar
komen geen sprake was.
De zitting met gesloten deuren betrof *de
benoeming van een directeur van den ge
neeskundigen dienst. Heeft men het meer
dan een uur over beide candidaten gehad,
'dan zal van beiden de doopceel wel aardig
gelicht zijn en zal msn geen van beiden
zelfs het laatste kleedingstuic hebben aange
laten, dunkt ons.
Ie voren had prof. Eerdmans een waren
knuppel in het hoenderhok geworpen, om
't zoo eens te zeggen, door, voor te bellen
'de benoemmg aan 'te houden met diet* cog
op de zware lasten, waaronder de ge
meente zucht en betere tijden af te wachten.
Ongetwijfeld zit er aan het professorale voor-
Biel een sympathieke zijde, te meer, waar
er waarlijk moed toehoort om met alle ne
gatie van streven naar de kiezersgunst, zoo
iéts te durven wagen. De heer Dubbelde-
jnan deed direct een poging, om er een
Soliliek zaakje van te maken, doch kwam
aarb$ van een koudo kermis thuis. Het
fctreven van den heer Eerdmans op zuch
teer cfe leer: zet 'de nering naar de lering,
boude de raad in 't geheugen vond bij
,'den heer De Lange „Anorkennung" die
volmondig erkendo, dat er sprake is van
©en financieelen nood to es "na-I, zoodat de
ifDiterste zuinigheid zaak is in het gemeen
ste lijk beheer, maar overigens ondervoud do
prof. geen steun van eenige zijde. En afge
zien van bijkomende factoren a's b.v. het
©enigszins tot uiting komende gevoel, dat
hel toch niet aangaat, dat een nieuw raads
lid probeert onderste boven te werpen, wat
een vorige raad besliste, kunnen we 'ons
'de afwijzende houding van den raad overi
gens verklaren. Het betreft hier toch" een
der grootste volksbelangen, nl. Ie hygiëne,
.■waarbij het niet aangaat, kalm te zeggen:
.we hebben het zoo lang er buiten gedaan,
het kan nog wel een poosjo. Dat er buiten
gedaan was er bovendha soms ook na.
Er zit een kern van waarheid in cie woor
den van mr. Van Eek, dat een gemeens obap.
'die voor zulke belangen niet meer zorgen
kan, haar faillissement erkenue.
Bijkomende kwesties als de 50 pCJt. van
ft Rijk als bijdrage in den ontsmettings-
'dienst, wanneer deze dienst orkend wordt,
wat, waar de benoemde directeur ook aan
hel hoofd hiervan komt te staan, wel het
geval zal zijn. zullen we laten rusten.
Heqft prof. Eerdmans, die zoo verstan
dig was niet te doen stemmen, waar, zoo
als gezegd^ het verzet algemeen was, dit
keer ..geen succes mogen boeken, zijn be
doeling, ook o. i. hier misplaatst, moge ter
navolging dienen in andere gevallen, die wel
in aanmerking kunnen komen voor directe
bezuiniging. Waaraan dringend behoefte be
staat, wil men niet komen tot de revolutie,
waarvan de heer Knuttel a'tijd nog droomt,
gelijkstaande met den chaos.
De middag werd verder gevuld met een
reeks rekeningen, die werden goedgekeurd^
behoudens enkele opmerkingen, die niet de
rekeningen zelf betroffen en ander klein
goed, waarbij de heer De Lange opnieuw
blijk gaf zeer serieus zijn raadslidmaat
schap waar te nemen door den vinger te
leggen op een nieuwen post van uitgave,
verdwaald tusschen posten, waarvan ver
hooging werd. voorgesteld. En voorts met
den aanval van genoemden heer tegen de
C. B. V., die hij 't liefst zoo gauw moge
lijk zag verdwijnen, waartegen wethou
der v. d. Pot opkwam, met o. i. deugde
lijke gronden en ten slotte met de kwestie
der herfstvacantie. Het L. O. mag van ge
luk; spreken, dat de vacantieregeling daar
aan.B. en W. is overgelaten had de raad
moeten beslissen, dan vreezen we, dat het
de herfstvacantie evenmin had gekregen als
H. B. S., Gymnasium en Kweekschool,
haar krijgen dit jaar. De noodzakelijkheid
van een dergelijke vacantie werd direct ge
splitst in tweeën: lo. voor de onderwijs
krachten, 2o. voor de leerlingen. Dat van
noodzakelijkheid voor de eerste categorie
geen sprake was, daarover was mÊn het
vrijwel roerend eens. Alleen van den heer
Eerdmans werd een woord voor deze ge
hoord, hierop neerkomend, dat het verwijt
aan de onderwijskrachten' geuit door de
heeren Sijtsma en De Lange, zeer scherp,
door den laatste zelfs 's avonds lessen te
geven en hun vacantie in plaats van uit
te rusten te bezigen voor andere bijver
diensten, geschoven moet worden op re
kening der lage bezoldigingen. In 't laat
ste zit wel iets waars, maar de beschuldig
ging wordt daarmee geenszins, naar het
ons wil voorkomen, ontzenuwd. Bovendien,
al zij grif erkend, dat het onderwijs geven
een moeilijk en moeizaam bedrijf Is, dat het
zoover boven alle andere beroepen uitgaat,
als nu reeds in de vacanties wordt weer
spiegeld, durven we even beslist tegenspre
ken. Men moest elders eens aankomen met
dergelijke vacanties; hoewel er beroepen
zijn "die heusch in „zwaarte" voor onder-
wijs-geven niet onderdoen
In hoofdzaak zijn de vacanties voor de
leerlingen en uit dien hoofde kwam ei
steun voor de idee der herfstvacantie, nl.
van de zijde van den heer Knuttel en van
den heer Meynen, welke laatste, deskun
dig als hij is op dit gebie'd ,een goede mai
denspeech hield. Beiden vroegen zich ech
ter nog* af, of het geven van een week
herfstvacantie niet gekort moest worden
op de andere vacanties, die mischicn meer
oordeelkundig te verdeelen waren. En het
lijkt ons, dat hier de weg werd aangewe
zen, waar het lieen moet. Met elkaar zijn
de vacanties o.i. ook voor de leerlingen
voldoende, alleen een andere verdeeling
verdient wellicht aanbeveling. Dit voor zoo
ver althans de huidige manier van onder
wijs geven wordt gehandhaafd en niet wordt
overgegaan tot andere methoden als b.v. de
vrije middag, gelijk in Engeland, etc., din
gen, die wij nu buiten beschouwing zul
len luien Door het aannemen van het
voorstel-Mulder met overweldigende meer
derheid, heeft de raad trouwens den goe
den weg ingeslagen, zwodat bij tijd en
wijle een voorstel in den geest van een
betere vacantie-verdeeling, waarbij het mis
schien ook mogelijk zal zijn rekening te hou
den met de belangen der ouders, te wach
ten is. Dat do heer Knuttel tegenstemde,
mogen we zeker stellen op rekening van,
zijn wensch in ieder geval dit jaar de herfst
vacantie te doen doorgaan, al was op be
korten op een andere vacantie geen moge
lijkheid meer.
's Avonds zo\i het punt van den gas- en
elcctriciteitsprijs den hoofdschotel van het
menu vormen, maar de voorgerechten la-
gén den raad te zwaar op de maag, zoodat
de hoofdschotel tot Maandag a.s. werd be
waard. Behalve uit reeds genoemd amende-
rnent-Oostdam waren die voorgerechten in
hoofdzaak de warmwatervoorziening en 't
bouwplan der woningbouwvereeniging
„Eensgezindheid", met daarbij ingediend
amendement-De Lange.
Dat de warmwatervoorziening op den
kostprijs werd gebracht, is zeker geen bij
zonders en als zoodanig beschouwen we al
evenmin*, dat, gezièn liét gebruik, dat er
van gemaakt wordt, niet werd overgegaan
tót een besluit op 1 Mei a.s. definilief met
deze verschaffing op te houden.
Het bouwplan der „Eensgezindheid" op
zich zelf ondervond ernstig# tegenkanting
van de zijde der socialisten, wier woord-*
voerder de heer Dubbeldeman Vas. Deze
noemde het woningtype te klein. Overi
gens ging het bouwplan er glad in.
Op 't eerste gezicht was,wel iets te zeg
gen voor het amendement-De Lange, nl.
te bepalen, dat in geen-geval meer dan
f ISO subsidie per woning en per jaar zou
worden verstrekt, om zoodoende tegen te
gaan, dat te veel aan den zuinigen kant
wordt gerekend bij het opmaken van de
balans, waarmee wordt aangevangen, ge
lijk nog al eens het geval is, gelet op het
hinkende paard, dat steeds achteraan komt
Met het oog op de tijdsomstandigheden
heeft de raad o.i. echter toch de wijste par
tij gekozen, om zich niet aldus te binden.
In normale tijden zou het iets anders zijn,
majr nu, nu de prijzen nog stijgen in
plaats van dalen
We willen niet eindigen zonder nog even
te memoreeren, dat bet schenken van thee
s avonds in eere is hersteld. Deze kleine
uitgave zullen de Leidonaars, vermoeden
we, niet als een te groote weelde beschou
wen voor hun zaakwaarnemers, hoezeer
begrijpelijkerwijs onder de burgerij als pa
rool geldt: zuinigheid.
IZ i t 't i a g v a q g i st e r e m
Rede van den Voorzitter.
De VOORZITTER zegt behoefte te heb
ben zjjn da nik uit te spreken voor het be
wijs van vertrouwen, dat de Kamer hem gaf,
door hem no. 1 op de nominatie te plaatsen-
Mr. F ook, door de Regeering naar Indië ge-
reepen, heeft de Kamer op zóó voortreffe
lijke wijze geleid, dat het een zware taak
zijn wenk avèr te nemen. Spr-s beste wen-
sclien vergezellen den heer Fook; zijn voor
beeld zal eeD lichtend voorbeeld zijn voor
alle volgende Kamervoorzitters. Het ambt
van Voorzitter stelt spr- buiten de bora ad
el a gingen van de Kamer; maar het heoit
ook zijn voordeel. Spr. zal zeer tevreden zijn,
als hij eenmaal een onderwerp van alle kan
ten ziet belicht; spr. hoopt, dat de Kamer op
kortheid zal aansturen, opdat er een regel
matige verpoozing in den arbeid zal zijn.
Spr. vertouwt dan ook. dat de Kamer hem
zal steunen bij zijn leiding en hij hoopt, dat
het dit jaar weer zaL gelukken de begrooting
vóór Kerstmis af te werken- Alleen dan zal
het mogelijk zijn de andere maanden aan
wetsontwerpen, w.o. Ide- Grondwetsherzie
ning, af te handelen.
Hiermee aanvaardt spr, het Voorzitter-
schap. (A p ip 1 a u a),
Interpellatie-Van don Tempel.
Aan -de orde is de interpellatie van den
heer Van den Tempel (S.-D) betreffende de
verbetering van de ealarieering van het
Rijkspersoneel en in het bijzonder van het
personeel van den Rijkspost-, Telegraaf- en
Telefoondienst.
De heer VAN DEN TEMPEL (die, on
danks herhaalde verzoeken van de journa
listen, wederom met den rug naar de tri
bune, gaat spreken, en "dientengevolge tel
kens onverstaanbaar is) licht een negental
vragen toe. Hij herinnert aan de tot-stand-
koming van de salarisschalen, waarbij afge
weken is van het ontwerp van de salaris
commissie. De verhoudingen zijn daardoor
vaak (verbroken, o.a. bij de salariccring van
het corps commiezen bij P. en T. Een grief
33 het ook, dat er geen eenheid bestaat bij
1de öalarieevin-g, hetgeen spr. met voorbeel
den toelicht. De achterstelling van het P.
T. T-^personeel toont spr. met vele cijfers aan
De Regeering bood niet genoeg aandacht
aan de bezoldiging van het Rijkspersoneel
in verband met de wijziging der omstandig
heden.- Zij loopt altijd achter de feiten aan.
Vervolgens wijst spr, op het tverkéerde
stelsel van de uitbetaling der wcrklooncn.
Io 1920 zijn 53 Vrijdagen voorgekomen,
waarop het weekloon uitbetaald Wordt. Toch
sleclits berekend op 52 weken.
Daardoor is in October aangevangen inet
uitbetaling van minder dan ©en 1 wee-en-
vijftigste deel van het jaarloon. Dit moest
Ion tevredenheid wekken.
De regeling van den kindertoeslag hielp
niet do lager-gesalarieerden, maar wel de
beter gesitueerden, precies, klus het. omge
keerde van hetgeen onmiddellijk moest ge
schieden. Spr. gaat na wat de Regeering
achtereenvolgens heeft gedaan in haar hou
ding tegenover do ambtenaren en bespreekt
het pas gepubliceerde voorstel. De regeling,
die- tot nu toe bestond,'was voor het lagere
postpersoneel 4, 5 en 0 gulden per week la
ger dan in andere beroepen. Daarvan geeft,
spr. ook "voorbeelden.
Vervolgens behandelt hij de kwestie der
staking. Deze was oen "gevolg van de verbit
tering. De organisatie-besturen wilden haar
niet en deden alles om haar tegen ho gaan-
Maar de hoarding van den Voorzitter van den
Ministerraad was verkeerd. Spr. hooft zijn
meoniing bver het sabotage-manifest reeds
gezegd-
Met de nieuw-voorgestelde regeling heeft
de Regeering een belangrijke concessie ge
daan. Hij betreurt hefc, dab zij den kinder
bijslag voor ^alle «alarissen heeft gehande
haaifd en in het algemeen dezen pas doet in
gaan op 1 Juli j.l.
Spr. stelt daarna do volgende vragen:
1. Is door do Regeering vóór do vaststel
ling van haar nadere" voorstellen bctreffon-
<ie den kinderbijslag, welke 16 Sept. jl. zijn
gepubliceerd, het advies ingewonnen, hetzij
van de salariscommissie voor burgerlijke
Rijksambtenaren, hetzij van de Commissie
van Advies voor <5e Arbeidsvoorwaarden
van Rijkswerklieden hetzij van de Centrale
-Commissie voor Georganiseerd Overleg, en
zoo ja, hoe luidde het advies?
2. Is door de Regeering vóór die vergade
ring der Centrale Commissie voor Georga
niseerd Overleg op 1 Oct. jl. met de Regee-
ringsvertegenwoordigers in deze Commis
sie overleg gepleegd aangaande bij het ge
organiseerd overleg aan te nemen houding,
en, zoo ja, wat was de inhoud on dio betee-
kenis van hefc overleg?
3. Om welke redenen heeft de Regeering
geweigerd op 6 Oct. jl., toen de '5 Oct.
d. a. v. te Amsterdam uitgebroken staking
in hefc Staatsbedrijf der Posterijen, Tele
grafie en Telefonie was opgeheven, den ver
tegenwoordigers van de ambtenaarsorgani
saties een onderhoud toe te staan
4. Welke is thans d& rechtspositie van hefc
personeel van hefc Staatsbedrijf der P. T.
T., voor zoover het heeft deelgenomen, na
hefc beekenen eener verklaring, den arbeid
heeft hervat? Is de bedoeling voor dit per
soneel het dienstverband, zooals dat be
stond vóór de staking, weer spoedig te hor
stellen of worden strafmaatregelen tegen
dat personeel overwogen?
5. Is het persbericht juist, dat, op last
van den Minister van Justitie, een strafver
volging wordt voorbereid tegen een aantal
personen, bohoorende tot hefc personeel van
het Staatsbedrijf der P. T. T., op grond
van de artikelen 35S bis, ter en quater van
hefc Wetboek van Strafrecht?
6. Is de Regeering bereid, nu de reden,
die tot het ontslag van een achttal bestuur
ders van den Gentralen Bond van Neder-
landsch Post-, Telegraaf- en Telefoonperso
neel heeft geleid,, niet meer aanwezig is,
hen in hun betrekking te herstellen
7. Is de Regeering bereid, in afwijking
van hefc advies van de meerderheid der Cen
trale Commissie voor Georganiseerd Over
leg, met welk advies de vertegenwoordi
gers van de ovorgroote^meerderheid van het
Rijkspersoneel zich niet konden vereenigen,
op meer afdoende wijze in d.en oogonblik-
kelijken noodtoestand van dat personeel to
voorzien 2
8. Is hefc de bedoeling der Regeering, dat
do maatregelen, welke eventueel zullen
wordon getroffen voor hefc personeel, waar
van de bezoldiging is geregeld in het Bezol
digingsbesluit van 23 Januari 1920,, ook toe
passelijk zullen zijn op hefc overige Rijks
personeel 1
9. Is de Regeering bereid zoo spoedig mo
gelijk een algemeene herziening van de be
zoldiging van de onderscheidene groepen
van Rijkspersoneel in onderling verband,,
te doen voorbereiden
De MINISTER VAN" BINNENLAND-
SCHE ZAKEN, de heer RUYS DE BEE-
RENBROUOK, zegt, dat hij de financieel©
kwesties overlaat aan zijn "ambtgenoot van
Financiën. Wat de stakingen betreft, houdt
epr. vol, dab politieke, economische en de
monstratieve stakingen van ambtenaren on
toelaatbaar zijn. Of do Regeering haar
plicht deed, valt niet te beoordeel en door
de ambtenaren, maar door haar zelf en de
Staten-Gen er aal. De Regeering. erkennen
de hefc recht der ambtenaren om te petio-
tneeren, hun verzoek mondeling en schrifte
lijk toe te lichten, ontkent dat. ambtenaren
heb recht hebben tot stakon. Dat zullen do
sociaal-democraben ook erkennen, als zij de
Regeering vormden.
Do staking to Amsterdam een wilcSo
staking was ongeoorloofd. De aanlei
ding er toe was niet een beslissing van de
Regeering, maar een vergadering van de
Commissie van Overleg, waarvan de samen
stelling wel door do Regeering wordt be
paald, maar waarvan de uitspraak buiten
do bevoegdheid der Regeering ligt. Er
waren er, die meenden, dat de regeerings-
vertegenwoordigers daar zaten met een op
dracht. der Regeering. Aangezien deze geen
uitspraak konden doen, zouden zij een
onderhoud hebben met de Regeering.
Een uitwisseling van gedachten over het
salerisvraagstuk in het algemeen had
plaats. Eenige opdb:acht aan de Regeedings-
vertegenwoordigers is niet gegeven en er
was geen sprake van. Dat. zou ook niet wel
passen bij de aanwezigheid van 7 stemge
rechtigde vertegenwoordigers van de Re
geering. Als er een opdracht werd gegeven
kon men mot één volstaan. De veertien ad
viseurs brachten een advies uit aan de Re
geering on deze neemt zelfstandig een be
slissing.
Ad. 3. Woensdagmorgen werd een onder
houd gevraagd door de moderne en neu
trale organisaties. Zij zouden om halfelf
komen. Tegen halftien had spr. zijn ambt-
genoofcon samengeroepen. De eerste vraag,
die daar werd besproken, was deze of spr.
goed deed die audiëntie toe te staan. Die
vraag werd eenstemmig ontkennend beant
woord. Dat werd den heeren meegedeeld en
deze verklaar den, dat zij dan hun maatrege
len zouden neiUen. 's Middags om twe©
uren op hefc gewone audiëntie-uur kwamen,
eenige Kamerleden, drie vertegenwoordi
gers van de Soc.-Dem. Partij, die aandron
gen op het verlecnen van een audiëntie..
Spr. deelde mede, dat hij niet op zijn be
slissing kon terug komen, meedeelend, dat'
hij zijn gronden te eeniger tijd wel zou mee-
deolen. Do Minister wilde volharden aan
zijn neen.
De heer DUYS (S.-D.): In November
1918 was dat andiers.
De MINISTER: Men wordt iederen dag
een dagje» ouder en naar wij hopen ook
wijzer. (Gelach).
Hefc wordfc gewoonte te me enen, dat de
Minister ieder oogenblik gereed moet zijn
dergelijke audiënties te ontvangen. Spreker
laat zich daartoe niet dwingen. Hij weiger
de de bosfcuren be ontvangen op grond van
do proclamatie, waarin openlijk tot sabo
tage werd aangezet. Van de onderteek©-
Naar 't Engelsch van
SIR GILBERT PARKER.
(Nadruk verboden).
Glanzend, koperkleurig hingen zij alle
maal tegen de helling van den berg
(Margath, dë lange en bijna volmaakte pij
pen van het orgel, dat eens, to-t»n dö wereld
nog jong was. doo con of andoren goden
zoon was bespeeld geworden. Teil minste
iHopnon, de kreupele» zei, dat dit zoo was,
toen hij nog maar een kind was, en toen
ihij ouder werd, zei hij, Sxi zolfs nu nog een
gouden-muziok uit do pijpen kwam met
zonsop- en -ondergang. En niemand lachte
om Hepnon, want jo kon niet in zijn warme,
donkere oogen zien, die wijd open stonden,
als hij enthoüsiacfc wao over iets, of den
/warmen gloed over zijn gezicht zien komen,
'dien blik van een drcomer over allo dingen,
zonder hem te golooven en je eigen meening
voor do zijne te geven. Je voelde dadelijk,
dat hij had gereisd langs wegen waarlangs
jezelf nooit zou kunnen gaandat hij droo-
men droomde, die verder gingon dan je
eigen fantasiedat zijn rijke geest onder
vindingen had gehad, waarvoor je zelf ja
ren van je eigen, eentonige loven zou wil
len geven om die te kennen.
En tooh was hij niofc alleen geschapen
zooals vrouwen zijn gemaakt, tenger en
(trillend van zenuwen. Want hij was stbrk
van arm en er was in de bergen geen moei
lijk© plaats om te beklimmen, die hij met
ssijn krukken en ingekronjpen been niet
bon. bestijgen. En- hij was een dappor paard
rijder, zijn knieën en één voet ir. den stijg-
;.beugc4, zijn kruk naast zich. Daardoor was
Ihofc misschiendat hards, ruwe mannen
luisterden naar zijn fantasieën ever de Gou.-
don Pijpon. Soms gingen zij uit tegen zons-
en koken naar waar de Pijpen hin-
(?©n, on daar bleven zij in de dauwige glo-
van den morgen ©n slopen stilletjes
hoen tegen zonsondergang, om ergens op
een verscholen plekje to luisteren naar 'fc
vlammende instrument, of er ook muziek
klonk.
De legende, dat een van de Machtigen
der Krimashheuvolen daar kwam, om met
onzichtbare handen de muziek van de eerste
jaren der wereld te spelen, werd langza
merhand meer dar. logendeeen waarheid,
die niemand kon bewijzen. En langzamer
hand kwam het zoo vei, dat niemand ooit
meer door hefc dal reisde zonder zijn hoed
af to nemen, als hij voorbij do Gouden
Pijpen kwamdat was de invloed, dien de
fantasieën en droomen van een kreupelen
man ovor hefc heele land hadden gehad.
En misschien had zijn muziek er ook wel
iets mee te maken gehad. Toen hij een kind
was, had hij met meer dan een eenvoudig©
harmonica gehad, maar als hij er op speel
de, kwamen do reiziger en de bergbeklim
mer en de werker boneden in het dal, tot
hom als tot een magneet. Er was iets. in,
wab hij speelde, een zachte, stille melodie,
dat hen aangreep, zelfs al spoolde hij de
oude, overbekende melodieën. Van de har
monica kwam hij tot do viool en zijn kennis
en meesterschap werd dagelijks grooter on
dc invloed op die naar hem luisterden ook.
Toon lcwam er een onvergetelijke dag, dat
van ver over de bergen een orgel aan hem
word gebracht. Toen was er toevallig een
zwerveling, vorstooten uit een ver land, die
hier in de bergen een veilige schuilplaats
had govondën, die hem onderwijs gaf. Een
jaar lang werkten en studeerden zij samen
in- vriendschappelijke opgewektheid één
zelfde aanbidding voor de Gouden Pijpen
bond- hen. Toen stierf dc minstreel on liet
Hepnon alleen achter.
En nu zeiden zo, dat Hepnon trachtte
uit het. oude ergel de muziek van de Gou
den Pijpen te krijgen. Maar er kwam een
bedroefde trek op zijn gezicht, die er maan
den lang bleef. Toen kwam er'plotseling
verandering en bij ging uit. de wouden in,
en begon daar te werken in hefc prachtige
zomerweer, en liet gerucht ging, dat hij
bezig was een orgel te bouwen, opdat hij
voor allen, die zouden komen, de muziek
zou kunnen spelen, die hij van af zijn jeugd
van de Gouden Pijpen had gehoord, want
altijd hadden zij zijn oor gestreeld en nu
moest hij al die wondere melodieën wel uit
zijn hoofd kennen, zeiden ze.
Mot oneindig geduld droogde Hepnon
het hout en gaf het den vorm van lange,
melodieuze buizén, en hij sloeg hefc zachte
metaal, dat hij dien morgen Iiad gekregen
van de smidse in hefc dal, en looide hefc leer
voor dë blaasbalgen en stelde eiken morgen
al zjjn arbeid bloot aan de stralen der
vroege ochtendzon, die aan at zijn werk een
eigen melodie gaf en zachten rijkdom, zoo
als een rijpe herfstvrucht. En ook zeiden
de menschen, dat- hij al de stukken uifc-hefc
orgol nam met zonsopgang en zondsonder-
g&ng, opdat de melodie der Gouden Pijpen
in hen zou overgaan, zoodat, wanneer het
orgel was gebouwd, elk deel als verzadigd
zou zijn met- die melodie, die.hot had inge
zogen, volgens zijn bouw en structuur.
Zoo ging het bouwen vanjiot orgel verder eu
een jaar ging voorbij en weer eon en het was
weer zomer en spoedig begon Hepnon nu ook
een huis voor zijn orgel te bouwen; een groot
huis van cederhout, verbonden met zijns vaders
huis. En elk stuk hout, olko plank daarin was
klaargemaakt door zijn eigen handen, en in do
zon gezot en gedroogd tot het' degelijk was en
goed, en hij gebruikte geen ijzeren spijkers,
maar houten pennen van een bepaalde boom
soort, en alles was gepolijst; geen verf of vernis
■was ergens aangebracht en wanneer iemand
met hem sprak, klonk zijn 9tera sterk en helder.
Ten slotte was het zoo ver, dat hot orgel,
stuk voor stuk, in zijn huis kon worden opge
zet; en toon dc dagen en weken voorbij gingen,
en de herfst overging in den winter on de mu
ziek' der Gouden Pijpen langs de besneeuwde
bergketen naar hun hartstochtelijke minnaar
gleod, en de lento met haai; vruchtbare sappen
kwam en kleine, roze bloempjes en eindelijk do.
zomer aanschreed, warm en hartstochtelijk,
werd Hopnon's gezicht bleoker en bloekcr; een
vreemd diep licht was in zijn oogen on het was,
alsof er van zijn heele persoon een 600rl van
glorio uitging. Hij reed niet meer en klom geen
borg meer op óf lichtte met 2ijn sterko armen
zware gowichton, zooals hij, arme kreupele, zoo
trotsch was geweest om te doen. Een soort van
verfijning kwam over hem en meer en meer trok
hij zich bij zijn orgel terug en fci die hooge een
zame plaatsen, waar hij de Gouden Pijpen kon
zien en hen zachtjes over het dal hooren gonzen.
Ten slotte was alles klaar, zelfs dc fijn-ge
sneden bank van cederhout, waarop hij zou zit
ten, als hij het orgel zou bespelen. Nog nooit
had hij meer gedaan aan olke noot, die hij
maakte, te onderzoeken, die dan zachter, dan
harder makend in vindingrijke combinatie met
hot hout; maar nu was het uur daar, waarop
hij de fciel uit do Gouden Pijpen in zijn vingers
zou afbidden en aan de ooren van do wereld
hot lied der morgensterren, de muziek van Ju-
bal en zijn gezellen zou geven, die melodie,
waarop in de eerste worolddagen, de wereld in
een ander rhythmo ging met de gedachten dor
goden. Dagen lang leefde hij alleen in zijn ce
derhuis en wio weet wat hij daar doed: droo
men, luisteren of bidden? Toen ging door het
dal en over de heuvels het gerucht, dat hij op
een avond zou spelen Yoor allen, dio naar hem
wilden komen luisteren, en dien dag was het
Allerzielen.
Zoo kwamen zij allen, jong en oud, en zij.
kwamen niet binnen, maar wachtten buiten, op
de met mos begroeide rotsen of ouder en tusschen
de boomen on keken hoe do zware zon daalde
on de Gouden-Pijpen vlamden in het avondlicht.
Diep in het dal stroomde ruischond de rivier,
maar er was anders geen geruohl; alleen dal
eentonige ruisohen, dcit het hart verrustigt.
Toen hoorden zij een toon uit het orgel ko
men, een zachten diepen toon, die uit de goede
aardo scheen^op te komen en zich 60heon to
vereenigon met de trillende lucht, hot gezang
der vogels en het stroomondo water. Toon kwam
een andere, en weer een en weer een, daarna
accoorden en weer accoordon en stil aaneenge
sloten melodieën, tot, zooals het den luisteraars
scheon, de heole lucht scheen te zoomen van
onvorgetelijk-schoone klanken; mannen en vrou
wen snikten cn kinderen stopten hun hoofdjes
weg in den schoot van. hun moeder en jonge
mannen en vrouwon droomden droomen, dio zij
nooit meer vergaten. Een klein uur duurdo de
muziek; toen daalde de schemering. Plotseling
werden de klanken zachter en bijna pijnlijk on
toen was het alsof oen doffe snik door het heele
organisme van het orgol heenging; toen viel er
een stilte en in die heilige stilte trad Hepnon
naar buiten in. hun aller midden, bleek en ale
hopeloos. Hij keek hen allen droevig aan ge
durende een oogenblik, dat eindeloos scheen, en
toen zijn armon strekkend naar de Gouden Pij
pen, die nu in de duisternis onzichtbaar waren,
riep hij zacht en als gebroken: „0 God, schenk
mij mijn droomen weer!"
Toen scheen het of zijn krukken ouder hem
bezweken en hij viel neer op den grond, een
flauwte "nabij.
Zij richtten hem op en mannen en vrouwen
fluisterden in zijn oor:
„0, Hepnon, geef ons weer die heerlijke mu
ziek-"
Maar hij zeide niet anders dan:
„0 God, mijn God, schenk mij mija droomen
weer!"
Toen hij het driemaal had gezegd, draaide hij
zijn gezicht naar het orgel in bot liuis van ce
derhout en zijn oogen sloten zich en hij viel iu
slaap En zij konden hem niet meer wakker krij-
gon. Maar den volgenden morgen tegen zons
opgang ging een huivering door al zijn- ledema
ten en een koudo stilte bekroop hem cn Hepnon
on do muziek der Gouden Pijpen verdween van
de Vcsthi Heuvels on kwam niet weer,
