LEIDSCH m DAGBLAD.
PRIJS DER ADYERTENTIEN:
80 Cts. per regel. Des Zaterdags 40 Ots.
per regel. Kleine advertentiëa Woensdag
75 Ots., Zaterdag f 1.bij'een maximum
aantal woordes van 30. Incasso volgens post-
reclit. Voor eventueel© opzending van brieven
30 Cts, porto te betalen. Bewijsnummer 6 Cts.
Bureau Noordeindspiein. Telefoonnummers voor Directie en Administratie 175, Redactie 1507.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden p. S rand. f2.50, p. weeï f 0.19
Buiten Leiden, waar agenten geves
tigd zijn, per weet 0.19
Franco por post 2.90
Dinsdag 7 September 1920.
Nummer 18563.
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen
EERSTE BLAD.
Officieele Kennisgevingen
GEMEENTELIJKE VISCHVERKOOP
D'e Burgemeester van Leiden brengt ter
kennis van do ingezettnen, dat morgen
(Woensdag) aan de gemeentelijke vischwin-
kcls (Vischmarkt en Stadshulpwerf) ver
krijgbaar is SCHELVISCH a f 0.20, gnoo-
tere SGHELVISOH a f 0.24 en f0.26,
SCHOL f 0.35 en f0 40 en versche HA
RING a f 0.24.
W. PERA, Woth.-Loco.-Burgyji.
Leiden, 7 September 1920.
BEWAARSCHOOL-ONDERWIJS.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
Brengen ter algemeene kennis, dat tot hefc
tdoen inschrijven van leerlingen voor de
openbare bewaarscholen gelegenheid zal ge
geven worden van den 8tn tot en met den
I8en September a.s op alle werkdagen van
8% tot DVn uur, des voormiddags en op
Maandag, Dinsdag, Donderdag en Vrijdag
bovendien van 1% tot 2'4 uur des namid
dags. -
De inschrijving zal plaats hebben, in de
bewaarscholen in het Elisabethshof, aan de
Oude Vest. en in de Groeneateeg.
W. PERA, Weth.-Loco-Burgem.
VAN STRLJEN, Secretaris.
Leiden, 7 September 1920.
STADSNIEUWS.
Hei 20-jarig bestaan der Lcidsche afdccling van.
den Alg. Bond van Politiepersoneel
en Nederland.
In verband met de op 14 September e.k.
te houden huishoude.jjke feestvisring Ier
afdeeiing Leiden van den Algemeen an Bond
van Politiepersoneel in Nederland, ter her
denking van het 20-jarig beslaan, zendt het
bestuur ons een overzicht van den toestand
der afdeeiing en haar werkzaamheden over
het afgeloopen tijdperk, dat te lang is om
in zijn geheel te worden opgenomen, doch
waaruit wij gaarne eenige zakelijke mede-
deeling doen. De. vraag, waarom do orga
nisatie werd opgericht, beantwoordt het be
stuur met de wedervraag: Wat is de een
ling in dezen woeligen tijd? Het was in
1900 evenwel een waagstuk voor de toen
bij dg politie dienende mannen, die het initia
tief namen en meenden oen organisatie te
moeten stichten. De oprichters me aide n ach
ter, door een Vereeniging in het leven te
roepen, daartoe door de treurige toestanden
bij de politie gedreven, niet afleen haar éigen,
maar ook het algemeen belang te dienen.
De tegenwoordige bezoldigd bestuurder
eu voorzitter vau den ruim 5500 leden tel
lenden Bond, de heer G. van Putten, de
pionier in het politie organisatie-leven, was
net, die het aandurfde de leiding te nemsn.
Hg werd voorzitter, bijgestaan door den heer
C. A Süerings, die da functie van secre
taris op zi^h nam en daarin ook zjjn baste
krachten gaf aan de Vereeniging.
Het tegenwoordig bestuur betreurt het, dat
de heer S., thansnog als koofd-agent bij
hefc Leïdsche politiekorps dienend, het ver-
eenigingsleven vaarwel zeide.
In 1905 werd het eerste lustrum gevierd
en in 1910 hefc tweede. Na dien tijd werden
geen openbare feestelijkheden meer gehou
den. De kas liet het niet toe en niemand
voelde daartoe behoefte, vooral niet in de
oorlogsjaren, toen er in de kringen der po
litiedienaren ve.eïïs geleden. Gslukkig is'dit
thans voorbij. Thans zien de organisaties c-n
de leden met .trots tsrug op de afgelegd?
baan en denken zij met geestdrift, zij het
tlan ook op bescheiden wijze; 'het vierde
lustrum te vieren.
Nagaande het door de Vereeniging Ver
richte werk, wordt allereerst gewezen op
den stroom van adressen, aan den Gemeen
te-raad gezonden, in hoofdzaak over salai lee
ring en arbeidstijd. Doch er'is ook andere
arbeid geleverd in verband met he't leven
en het werk der pob'tiï en. daarom wordt
betreurd, dat in 1912 sommige leien meen
den niet langer. lid der organisatie te mogen
blijven en een R.-K. Vereeniging sticltiteh,-
ttc'k voorbeeld werd nagevolgd in 1920 door
eenige. anderen, dis een Christelijke orga
nisatie oprichtten. 1
Reeds in 1904, '07, '09 en '14 werd per
adres gevraagd om invoering van het drie-
plcegcn-stelsel met een 8-urig dienstverband.
Deze verzoeken moesten nog meermalen wor
den herhaald, totdat op 2 Februari het lang
gewenschte werd verkregen.
Reeds lang geleden werd een taalcursus
opgericht, die echter werd opgeheven, na
dat de Raad besloot geen subsidie meer voor
dit doel te geven, totdat do tegenwoordige
commissaris, met de persoonlijke energie,
hem eigen, den cursus'weder'in eer her
stelde. Op 23 Juni 1920 werd opgericht
een muziekgezelschap. Het ledental, dat her
haaldelijk schommelde, bedraagt thans 70.
Met groote waardeering wordt aan het 3lot
van het overzicht gesproken van ,,den hóog-
geachten chef", den Commissaris van Politie,
vcor de wijze, waarop; hij steeds de orga
nisatiemannen ontving, en steeds toont met
z'jn tijd mee te gaan. i
lir.f rï0r' ztSn welwillende medewerking, zou
succes der, Vereeniging niet zoo groot
geweest zijn en daarvoor wordt den heer
anel dan ook hartelijk dank gebracht.
I-loc het een Leidschc familie in Aken verging.
Ecu Leidsohe familie, die conigen tijd in Val
kenburg in pension was, maakte een auto
tochtje naar Aken. Daar werd op oen wandeling
door de slad de aandacht van moeder de vrouw
in ccn winkcl-étalago getrokken door een drie
tal beeldjes vogels voorstellend van Tu-
•rijnscli porselein, zooals bet hupsoho Madchcn
haar vertelde. Zij zouden als ccn aandenken dor
reis kunnen prijken op een in 't oogloopcndc
plaats in hel salon. Een bedrag van 1220 Mark
waarvoor de koop eindelijk word gesloten, was,
omgezot in Hollandsch geld. nog geen bagatel;
maar vrouwlief had het er voor over, als men
haar maar kon verzekeren, dal zij er aan do
grens geen last mee kon krijgen. De winkelhou
der verzekerdo het gozelschap, dal dezo beeldjes
al3 zijnde luxe-voorwerpen, vrijelijk mochten
worden medegenomen. Hoogstens zou- men er
enkels marken aan invoerrecht voor moeten
storten. Ook dat kon er nog wel af, meende de
koopster en met zorg droeg moeder de vrouw
do zorgVudig ingepakte voorwerpjes zelf.
Aan de grens werd het pakje aan do douanen
vortoond, door dozen geopend, en.... blijkbaar
bijzonder mooi gevonden.
Er werd tnsschcn de mannen gedelibereerd,
doch liet gozelsohap, dat slecht Diiitsch ver
stond, wist niet wat er besloten werd, totdal do
beeldjes in een ander vertrek verhuisden en
vrouwlief als een smokkelaarstcr werd -vastge
houden en gedirigeerd naar een gobouw, dat zij'
ons hoschreof als een soort kantongerecht. Do
reis daarheen werd met dezelfde auto onder
nomen. Do vrouw alloen ging moe, de overigen'
van hot gozelschap mochten aan do grens wach
ten. De man gaf zijn vrouw, om voor allo even
tualiteiten gewapend te zijn wat doe je zon
der geld? f240 aan Hollandsch bankpapier
moe. Zij werd voor oen zg. rechter gebracht,
die, uil een groolo Duitschc pijp rookend, haar
op barsche wijze ontving en haar beduidde
cenigo formaliteiten te teekenen, on toen deze
geteekend waren, duidelijk maakte, dat zij weer
kon vertrekken als zij 3500 Mark betaalde. Do
vropw haalde het Hollandsc-lic geld te voor
schijn, doch daarmodc nam men geen genoegen.
Hot moest Duilsch geld zijn. De chauffeur, dio
als tolk fungeerde, rood naar oon wisselkantoor
en moest, om 3500 mark te krijgen, er zelf nog
iets bij doen. Hij had het Hollandsch gezelschap'
echter als betrouwbaar leeren kennen en schoot
do vrouw het ontbrekende gaarne voor.
Nadat onzo Leidsoho mevrouw het bedrag
had gestort kon zij gaan. Ontdaan on zenuw
achtig kwam zij platzak bij haar huisgenoolon
aan do grens terug.
De hoop, nu de haar afgenomen voorwerpen
terug to krijgen, word ook niet verwezenlijkt;
deze werden op liet douanekantoor vastgehou
den cn 5000 Mark armer en zonder de mooie
boeldjos kwam liet gozelschap weder to Valken
burg aan.
De vrouw, die Ons het verhaal omstandig ver
telde, zerdc nu to kunnen begrijpen waarom de
„moffen" zoo gehaat zijn in de wereld. Geduren
de den oorlog was zij pr'o-Duitsch geweest en uil
medelijden' bad zij meer dan één Duilsch kind in
huis genomen, maar nu zou zij het nimmer meer
doen.
Zij vorzocht ons hel in dé courant to zotten,
tor waarschuwing van anderen, dio er ook zoo
zouden 'kunnenintoopén en worden afgezet',
wat wij bij'dézen gaarne dóen.
Ds. W1, Bouwman, alhier, komt voor
op het tweetal voor predikant bij de Geref.
Kerk te Stadskanaal.
Prof. dr. J. P. Kuenen, alhier, en dr. J.
Droste, lector te dezer stede zijn benoemd als
deskundigen voor hel afnemen van examens na
deze zomervacanlio aan de Technischo Hoogc-
sckool te Delft. v
Het gewone politic-diploma is te Utrecht
verworven door den heer G. Both, alhier
Hedenvoormiddag werd in de groolo
zaal van „Zomerzorg" een vergadering ge
houden van leden van de „Veehouders
Onderlinge", daartoe bij adverfcontie door
eenige leden opgeroepen. Zooals men weet,
is dezo Maatschappij opgericht tot ondcr-
lingo verzekering van vee tegen besmette
lijke ziekten on govestigd te Alkmaar. De
leden waren opgeroepen, omdat de per
sonen, .die tot do vergadering het initiatief
hadden genomen, bezwaren hebben tegen
cTe vaststelling dor te betalen premiën. Een
vrij groot aantal loden had aan den oproep
gehoor gegeven. Do besprekingen droogen
een voorloopig karakter, waaromtrent geen
nadero medëdëélingen konden worden ge
daan, doch wel vernamen wij, dat de actie
zal worden voortgezet.
Hot R.-K. Huisvestingscomité meldt ons,
dat den 15den September- een transport liindc-
ren naar Weoncn vertrekt. Pleegouders, die van
dezo gelegenheid gebruik willen maken, moeten
opgavo van hun pleegkinderen doen ,vóór 10
September.
Aan de N. V. Wernink's Batonfabriek,
alhier, zijn bij ondershandsche aanbesteding
de navolgende bouwwerken in gewapml be
ton opgedragen:
Een textielfabriek voor de N. V. Kcder-
landsche Wolindustrie te y.eenendaal, voor
f 350,000; een-kade aan de Waalhaven vcor,
Gemeentewerken to Rotterdam, voor
f 118,000; de gewapend betonconstructies in
hefc hoofdgebouw voor Posterijen en Telo-
grafio te Den Haag, voor f207,900, zonder
bij levering van cement en ijzer.
In hefc „Luxor-theater", alhier, wordt
vanaf a. s. Vrijdag te zien gegeven de .pil
grim Fathers'-Herdenking" hier ter stede,
te Delfshaven, tc Rotterdam en op. Hefc
Loo..
Do controleun der Leidbcho Duin
water-Maatschappij, de 54-jarigo F. G. S.,
wercï gisteren dichtbij -pijn woning aan de
Parkstraat plotseling onwel. Hij werd in
zijn huis gedragen, waar do geneesheer dr.
Do Bruyne Blechts den dood dtoor hartver
lamming kon constateeren.
Gisteren kwam een met een paard bespan
nen wagen van het terrein van het in aanbouw
zijnd Ziekenhuis aan den Rijnsburgcrweg den
hoofduitgang uitrijden.De bestuurder lette er
niet op, dal er uit do richting Oegslgcest eijn
tram aankwam. De wagen kwam daardoor met
de Katwijksche tram in botsing. De 67-jarigo
bestuurder II. K. werd van don wagen geslin
gerd on kreeg eenige niet ernstige verwondin
gen. Ook do wagen, werd ernstig boschadigd-
Aan dc tram werd geen schade toegebracht.
Gisfceravonu to halfnegen reed aan den
Rijnsburgerweg bij de Poelbrug de 91-jarige
J J. K. achter de Haarlemseho tram aan,
waaraan bij zich vast hield, juist aan den
kant,- waar de andere rals liggen. Zoo ge
beurde het. dat hij door een van den ande
ren kant komende train werd aangereden
en ernstig aan zijn hoofd verwond. Hij werd
met" do tram naar do woning van dokter
Timmermans vervoerd on daar door dr. Do
Vries, die or toevallig aanwezig was, voor
loopig vorbonden. Daarna werd hij per-
brancard naar het Academisch Ziekenhuis
vervoerd en daar opgenomen. Zijn toestand
is, hoewel ernstig, niet levensgevaarlijk.
leidsche schouwburg.
N.V. Tooneelverceniging.
„Dc Koopman van Venctic"
door William Shakespeare.
Het schouwburgseizoen is gisteravond
geopend en goed geopend. Dc schouw
burg was uitstekend bezet, op de loges na.
die goed gevuld waren. Zelfs bijna uitver-
kocht en ter opening ging een klassiek
stuk, dat zijn voem nog nimmer heeft over
leefd, het niet spoedig ral ook, naar we
vermeenen, zoolang we beschikken over
den nestor onzer tooneelspelers, Louis
Bouwmeester, die immers van den ShylocU
een figuur maakt, waaraan zijn naam on
afscheidelijk is verbonden. En dat trots
zijn jaren. Zondag j 1. bereikte hij juist
den leeftijd van 7G jaren, hetgeen inen hen»
aan zijn'forsch spel 'op 't oog zeker niet
zou geven.
Het zal, dunkt ons. voor Bouwmeester
zelf een genot zijn geweest, den Shylock
te kunnen spelen in een omgeving, oio,
zijner meer waardig was in plaats van in
een entourage, die scherp afstak bij het
kunnen van den leider, zoojils zoo vaak ts
geschied. Naast hem stonden Ihans ver
scheidene goede figuren, zpqclat de gohecle
uitvoering; waaraan bovendien zorg was
besteed, door aankteeding nis anderszins,
heel wat 'hooger stond "dan we inlaatste
tijden den koopman zagen géven; Er zat
thans maar één lijn in, die -an hét; begin
tot het einde werd vastgehouden.
Bouwmeester s debuut bij de Tooncélvcr-
eeniging is over 't gejipel genomen dus wel
een gelukkige geweest.
Over den Shylock en zijn crealre door
Bouwmeester zullen wc, om niet in herha
lingen te vervallen, vorder zwijgen. Aan
het slot, toen hem een krans was overhan
digd, nam het applaus den vorm van oen
ovStie aan.
Noemen we voorts den Bassanio van Gil-
huys, waarin kleur en leven zat, de Porlia
van Rika Hopper, voor wie trouwens öe
Koopman van Venetië bekende geuren
meebrengt van de Koninklijke, den Auto
nio van Jaap van der Poll, hoewel die ons I
soms wat mat gehouden leek, Rafaël Bouw
meester was de Lancelot. Gobbo loebe
dacht. Het. komische, bracht hij wel wat to f
veel naar voren ten koste van het geestige.
dat in deze Shakespearïaanschc clownfi
guur is neergelegd. Zijn vertolking had
niettemin succes.
Bij de overige talrijke rollen waren er
goed en minder goed bezet, daaraan zij de
aandacht nog eens geschonken
Gisteravond heeft het bewijs geleverd,
dat de onlangs in don Raad geuite mee
ning, dat goede stukken geen publiek trek
ken er naast was, zooals in den Raad ook
reeds werd opgemerkt. Moge dat zoo
blijven.
Hinderlijk, zeer hinderlijk is hot te laat
komen van velen. Herhaaldelijk is daarop
vroeger al gewezen, bij de opening van het
nieuwe seizoen blijkt liet wederom zeer
noodig. Een groot deel van het eerste ta
fereel ging vrijwel verloren door het ge-
schuivel enz. der laatkomers.
De schouwburg is natuurlijk flink onder
handen genomen; in den gang beneden
Prijkt een nieuwe looper.
GEMENGD NIEUWS.
Men bericht ons uit Voorschoten,
Bat tot ce,n twaalftal, hoogstens vijftien, werk
lieden, in dienst bij de Kon. Ned. Edelmetaal-
bedrijven aldaar, de waarschuwing is gericht,
dat zij, in verband met een wijziging in do fa-
bricage-methode naar 'n ahdero betrekking
moeten uitzien, daar zij binnen afzienbaren lijd
zuilen worden ontslagen. .Voor het mcercndoel
betreft het werklieden,.workzaam in jlo lcpel-
ïnakerij.
R ij w e I p a d e n in 'de duinen. Dc
Vereeniging „Rijwielpad Zuid-Holland" hoeft
bet plan opgevat de oorlogswogon, dio tijdens
de mobilisatie door het Departomont van Oorlog
ia de duinen zijn aangelegd, of ontworpen,
dienstbaar to maken aan het wandel- en rijwiel-
toerisme. Aangezien de aanleg van alle ontwor
pen oorlogswegon nog lang niot was voltooid,
toen de oorlog eindigde, on sedert 'dien niets
moor daaraan ia gedaa'n, vorderen zoowel hot
onderhoud dier wegen als de voltooing daarvan
belangrijke tosten, zoodat het werkprogram' wel
over eenige jaren verdeeld zal moeten .worden.
Om een begin van uitvoering te imaken, stelt de
Vorocniging zich voor, het eerst onder handen
te nemen den weg bij Scheveningon achter het
Stille Strand tot aan den eerston dwarsweg, die
naar het terrein der Haagsche Burgorwachl
gaat, ook dozen weg to verbeteren cn aan to slui
ten op een aan te leggen fiets- en wandolweg
langs do schietbanen der Haagsche Burger
wacht tot aan het bosch van Poot. De wegen-
commissio hcoft het tracé van dezen weg opge
nomen en daarover oen rapport uitgebracht mot
oen raming van kosten, terwijl door het Dage-
lijksch Bestuur van den A. N. W. B„ Toeristen
bond voor Nederland, in beginsel een eubsidie
vaii f 400 in de aanlegkosten is toegezegd.
Naar ,,H e t Vader I." v e r-
nccmt, heeft de directeur van stadsontwik
keling in Den Haag f 150,000 aangevraagd
om daarvoor proefwoningen te laten bou
wen in beton. Verschillende betonbou-
wera in binnen- en buitenland zijn nitge-
noodigd, mee te doen. De deelnemers zul
len allen hetzelfde type arbeiderswoningen
moeten maken. Do huizen komen fco staan
aan den VVestduinweg, op de plaats, waar
vroeger do schoolbarakken waren
Men schrijft aan het „Hbld"-
Do veel verwenschtc tol te Muiden bljjft
voorloopig. Maar dat is nog nie: genoeg.
Het bestuur heeft gemeend, vóór zijn af
treden eerst nog wat ged te mo.ten weg
gooien en het gevaar voor ongelukken bjj
de Vecbtbrug te vergroó. n. Aan weers
zijden vóór de brug wordt een prachtige,
stevige hardsteen;n pja. gep'aatefc, waardoor
dv oprit met ongeveer 2 M wordt ver-
sn a'.d Overal wordt voor de v.i ijheid de
oprit verbreed, zooals in Amsterdam bijv.,
hier liet t gsngeste de. Het heet voor de
veiiigheid van ds vo-"tg-ng rs Cet r zon
hot vo gens velen gswesst zijn als men d?n
tolboom verplaatst had en dien juist an
dersom had laten draaien, dm was er een
groote ruimte gekomen tusschen - het tol
huis. en het daartegenover iiggende rijksge-
bouw „De Dosten". De doorgang van Muiden
kan nu we. duor de automobi.ist n gjnoemd
worden het móllengat met-een vel 't Is te
hopen, dat wij 't mis'hebban, dorli het ge
vaar voor ongelukken is er niet m:nler op
geworden Wij vreezen, dat de p .len. niet-
tegensia.nde hun so icd voorkomen, spoedig
zullen sneuvelen.
Uit een der tenloonslellingsza-
lén" van hot Museum van Kunstnijverheid (e
Haarlem worden vermist oen gebatikte reticule
cn zes vingerdoekjes, toebehoörcnde aan de er
ven van mevrouw Doorens, te Arnhein.
Dc f.o d e r a fc i c ltofc fc o r dam;
der S D. A. P. en de Rotterdamsche Be-
stuurdersbond hebben ,op hefc oxercifcie-
veld in Grooswijk een provinciale befcöo-
ging voor de socialisatie cn tegen de reac
tie gehouden.
De deelnemende vercenigingen, ongeveer
195, met zes muziekcorpsen, van hier, uit
Delft, Schiedam, Gouda, Dordrecht en om
streken, stelden zich to 12 uren op. de yee-
markt oper waren naar schatting een
6000 tot 7000 personen. In optocht' ging hefc
langs Boezcmsingel- Goudschesingcl, Jon-
kerfransstraafc, en Linker-Rofcfcekado naar
de plaats van bijeenkomst. Een groot aan
tal roode banieren werd in den stoet mee
gevoerd.
Nadat do muziekvereenigiog „Kunst en
Strijd" op het exercitieveld eclnige muziek
nummers ]iad uitgevoerd, stelde dc heer A.
A. Liihrs vast, dat de befcooging schitte
rend was geslaagd, hoewel hefc weer niet
meewerkte.
Do heeren mr. G. W. Saunes° en F. van
dor Walle hebben vervolgens hefc woord
gevoerd.
Hefc hospita» 1-ic erks c h ip
„Do Hoop", dat naar do visscherij vertrok
heeft, behalve draadloozc telegrafie, ook
draadloozc telefonio aan boord; zoodat dit
het eerste Nedcrlandschc schip met een
dergelijke inrichting is.
Aan dc suikerfabriek „Hol
land-", te Halfweg, wordt door dc groote
hoeveelheid beetwortelen een campagne
van niel minder dan drie maanden ver
wacht.
In de algemeene vergade
ring van de Tuinbouwvereeniging „Beem-
6(er cn Omstreken" werd besloten om voor
de eerste kwaliteit wlnter-aardappelcn eea
minimumprijs van f 10 per mud te bepalen.
Dit besluit heeft veel ontstemming verwekt.
Te Purmerend hebben enkele vercenigingen
reeds besloten voor haar leden elders aard
appelen te lcoopen.
De f e O-s t olijke herdenking van 't
50-jarig beslaan der Machinefabriek van Gobrs.
Stork Go. te Hengelo (O.) had Zaterdag plaats
Twee jaar geleden herdacht de firma liet 50-
jarij bestaan der fabriek, doch de tijdsomstaii-
licdcn lieten toen niet toe, feest te vieren. Do di-
rcclierbood nu het personeel een openluchtfeest
aan op een terrein achter het Tuindorp. Er was
gezorgd voor tal van vermakelijkheden. Allen
werden ruim onthaald, terwijl 'a avonds een
schitterend vuurwerk, afgewisseld door water-
vuurwerk ,werd afgestoken,
Op de publieke t r i b u n o van
de Raadszaal te Zuidland is oen ledikant
goplaatsb voor een der huisgenooten van
den gemeenteveldwachter. De man moesfc
een door hem gehuurde woning, dio ver-
Jcochfc was, verlaten en die op hefc gemeen
tehuis betrekken. Deze is echter zóó klein
'dat men voor dc keus kwam een der arres-
tanfcënlokalen of de publieke tribune voor
slaapplaats in te lichten. De keus viel op
de laatste. Bij de zittingen van den Raad
is liet ledikant 'door een gordijn aan hefc.
oog onttrokken.
Op de Friese he klei blijkt, dat
op; tal van ^klcers de helft der aardappelen
verforen is. Zij zijn niet door de ziekte
aangetast, maar verrot door da vele regens.
Men schrijft uit Maastr ichfc
Nauwelijks was de plechtige opening der
tentoonstelling voor Handel en Nijverheid
achter den rug, of een nieuwe plechtigheid
wachtte. Na aankomst van den trein van
2,14 u. werd het zangerskorps in optocht
naar hefc feestgebouw van do Kon. Zang-
vereen. „Mastreechter Staar" geleid, waar
te drie uur op hefc podium vcreenigd wa
ren het comité van ontvangst met den
Commissaris der Koningin, baron Van Hö«
veil tot Wcsfcerflier, en den burgemeester
hoofd. Verder het bestuur cn de,directeur
van Maastricht, mr. Van Oppen- aan heb
der „Mastreechter Staar", mr. J. A. N,
Patijn, burgemeester van 's-Gravenhagc,
eere-voorzifcter van „Die Haghe Zangers",
en de voorzitter der vereeniging.
Kr werden versGheidene redevoeringen
göhouden.
De -opbrengst van den vcf
koop van den vredespostzegcl, welke zal
dienen voor het her3fcel van den kathedraal
van Reims, is voor Nederland ongevacf
f 16,000, welk bedrag aan hefc Deenscho
hoofdcomifcé te Kopenhagen zal worden af
gedragen, na aftrek van gemaakte on
kosten.
Hot socrctariaat van het N. V. V<
meldt aan „Het Volk", dat besloten is van Maan
dag 1.1. af do steunbeweging vóór de bouwvak-
uitsluiting stop te zotten. Van donzelfdcn datum
af is do steunbeweging voor de stakende karton-
bewerkers, welke tot nu toe lot dc provincie Gro
ningen beperkt was, over hot geheele land uit
gestrekt.
Abonnementskaarten S. S. Met
ingang van 1 October 1920 zal de geldig
heid van nieuw af te geven algemems
abonnementskaarten, groepkaarten en tra-
jectkaarlen uitsluitend den 1st-n van eoa
maand ingaan, en zullen deze abonnements
kaarten aangevraagd moeten worden vóór,
tien 15den van de maand, voorafgaande aan
don geldigheidsduur. Algemeene abonne
mentskaarten, groepkaarten cn frajecfc';.aar
ten, waarvan de geldigheid ingaat op I
October 1920, moeten dus vóór 15 Sep
tember 1920 aangevraagd worden. Boven
dien worden de prijzen eenigszins gewij-
ziga. De nieuwe prijzen bedragen: Alge
meene abonnementskaarten voor de e'ïrsta
maand I kl. fSS, II kl. 166, Hl ld. f44;
voor elke-vólgende maand f "60, f45, f30.
Groepkaarten voor de eerste maand I kl.
f68. He kl. f51, IHe ld. f34; voor elke
vólgende maand fqS, f 42, £.28..
(,/Centr.")'
UIT ONZE STAATSMACHINE
(Nadruk verboden).
Ziekenverzorging.
Daar ziekenverzorging, d. i. in dezen de
geneeskundige verzorging, een volksbelang
en niet in het bijzonder oen arbeidersbe
lang is, regelde de Ziektewet dit punt niet.
Medische hulo moet gebracht worden onder
hefc bereik van allen, die doze noodig heb
ben, en dan in den ruimsfcon zin, en uit den
aard der zaak komen voor een.verzorging
met medewerking of onder regeling van den
Staat hefc eerst in aanmerking degenen,
die haar bezwaarlijk zouden kunnen bekos
tigen uit eigen middelen, en due allicht om
geld te sparen te kort zouden schieten in
dio zorg en daardoor ongewild de volks
kracht zouden verminderen.
Daaruit volgt, dat de ziekenverzorging,
voor zoover zij op Staatsbemoeiing steunt,
niet alleen de arbeiders en do gezinshoof
den moet betreffen, maar allo leden van:
het gezin, cn een vermindering der kos
ten en lasten, daaraan verbonden, is het'
best te bereiken, door een regeling te ma
ken, waardoor die kosten gezamenlijk wor
den gedragen door allen, de geholpen moe
ten worden.
Ten einde tot ccn regeling der ziektever
zorging te leunnen komen, heeft d© Regee
ring den veel betreden weg gevolgd van
instelling eencr Staatscommissie en tot eer,
van deze Commissie moet getuigd worden,
dat zij met grooten spoed heeft gewerkt
In hoofdzaak is de regeling, die zij ont
wierp, door de Regeering overgenomen,
cu verwerkt tot het ontwerp: „Regeling
der Ziekenverzorging". Slechts voor zoo
ver hefc betreft den wensch der Commis
sie, om, als het particulier initiatief in ge
breke bleef, de gemeenten te verplichten
ziekeninrichtingcn op te richten, wijkt d©
Regeering van het voorontwerp af.
Do vraag, of degenen, dio in aanmerking
komen, om steun van den Staat te ont
vangen ten behoeve van do ziekenverzor
ging verplicht moeten worden zich goede
geneeskundige behandeling te verzekeren,
beantwoordt de regeering ontkennend. Een
verplichte verzekering zal het dus niet
zijn. Immers, verreweg de mcesten, die go
holpen worden, zijn reeds vrijwillig lid van
ccn ziekenfonds; dat lidmaatschap is een
gewoonte geworden. Bovendien, de Ziek
tewet onthoudt den arbeider ziekengeld, in'
'dien hij niet tot een ziekenfonds is toegc-
tredon, of niet kan aanfcoonen, dat hij over,
de gelegenheid, om geneeskundige hulp fco
krijgen, beschikt. En ten slotte maakt do
Rijkshulp het zoo aanlokkelijk, om zich bij
een ziekenfonds aan tc sluiten, dat dwang
wel niet noodig zal zijn.
Het wetsontwerp bepaalt zich" tot dö
eigenlijke ziekenverzorging; maatregelen
om ziekten tc voorkomen schrijft het niet
voor.
Hoe zal 'nu dé verzorging geregeld wor
den Deze geheel door den Staat te doen
overnemen, acht de Regeering niet gc-
wonscht; er kan voortgebouwd worden op}
