SPORT.
ZWEMMEN.
T Morgen wordt te Utrecht do waterpolowed-
Btrijd gespeeld tusschen U. Z. C. II on L. Z. C,
om het kampioenschap der goheelo 3e Masse.
Een gelijk spel is roer do Leidonaars reeds
3-oldoendo crm dit kampioenschap, te veroveren.
CRICKET.
Programma voor morgen.
f' i q t e k 1 a s s e; V. O. O.-Haarlem.
2de k 1 a s s e Zu i d: H. D. V, S. li
ra D. V. S. I.
■2 de klasse No Prd;V. R. A. H—
R W II. Haarlem II—V. Y. Y. EL
3de klasse: H. C, C. Hl-Y. V.
y. m. w
Teleg raafbeker: J. R .A.-B.W.
Overzicht.
Doordat een „Hr. Kesele. s elftal" n,
Engeland gaat toeren, waarvoor doofta
keUit H. O .0., v. n. A. en W. spe
lers zijn uitgenoodigd, wordt dezen kees
een zeer klein 1ste klos programma atgo-
werkt. Daardoor komen alleen V U. D.
en Haarlem in het veld. Wat sterkte be
treft doen beide Ver. niet voor elkaar on
der, maar wanneer bet op de Panten aan
komt, zoo is dit beter aan V. O. O. dan
aan Haarlem toevertrouwd. De-Kottei-
dammers bebben nog geen noemenswaar-
dieo groote nederlagen geleden, wat ze
hoofdzakelijk te danken had aan het goede
en standvastige bowlen van East, Bij
Haarlem steunt de aanval hoofdzakelijk
op Healy. Maar wanneer deze ontbreekt,
'is het bowlen zeer zwak, vooral nu
Schmeinck, die verleden jaar zoo n suc
ces had. iet in vorm kan komen. Wat
batten betreft, zoo vinden we dit, van da
Haarlemmers sterker, waai- minstens 5
spelers voor de noodige runs kunnen zor
gen, terwijl bij V. O. 0. dit weer op de
schouders van East terecht komt. lock ge-
looven we, dat East c.s. weer zullen zege-
.viercn.
In de 2de klasse Zuid ontmoeten de elt-
Jallen der Schiedammers elkaar voor de
2de maal. L.l. Zondag moest het tweede
«en inningsnederlaag lijden, wat nu ook
;wel weer het geval zal zijn. Om echter H.
O. O. II van de 1ste plaats te verdrijven,
moet H. D. V. S. I alle zeilen bijzetten
en mag niet meer verloren worden. Of
het haar zal gelukken is een groote vraag.
In het noorden behoeven de meeste nog
maar 1 of 2 wedstrijden te spelen. Wie
hier het kampioenschap zal verwerven, is
nog niet beslist, maar Y. V. V. II staat
er hier het beste voor, vooral nu haar
rwaarste mededinger naar den eeretitel
verleden Zondag verloren heeft. Morgen
krijgt zo echter de gelegenheid zich defi
nitief van het kampioenschap meester te
makon. daar zij bij Haarlem II te gas€
komt. Haarlem fl is wel is waar niet een
van de zwakkere zusters, maar toch zal zij
bemerken, dat de Amsterdammers veel
sterker zijn. Een wickets-of runs-overwin-
hing is voor V. V. Y. II al voldoende?
wat haar dan ook wel zal gelukken. Dé
andere wedstrijd gaat tusschen de reser-
.Ven van II. W. en Y. R. A. Volgens pa
pier moet R. W. II winnen, maar V. R.
A. II kan aardige dingen doen, wat een
paar weken geleden Y. V. V. I ondervond.
'tZou ons dan ook niet verwonderen, wan
neer V. R. A. II ditmaal met de zege giig
'8>J ijken.
In de derde klasse zal H. (J. C. III zich
weten to handhaven op de 1ste plaats
dcor V. V. Y. III te slaan. Alleen is de
S'iaag of V. V. V. III een inningsnedsr-
laag zal weten te voorkomen.
Ten slotte staat nog een Telegraafbel:er-
Wïdstrijd op het programma. R. W. en V.
R. A. moeten elkaar voor de 2de rUnüö
'cnimoeten. Of echter deze wedstrijd d-j'cr.
zal gaan betwijfelen we, daar juist de
'eiirkste spelers (bowlers) van V. R A.
niet het ,.Kessler"-elflal naar Engeland
»ijn gegaan, terwijl R. W. ook 2 spel ts sal
missen. Gaat de wedstrijd toch door, dan
zou dezen keer R. W. wel eens kunnen
zegevieren.
i VOETBAL
Olympische voetbalspelen.
f Omtrent do Olympische Voetbalspelen wordt
Eet volgen do bekend gemaakt: De wedstrijden
beginnen" Zaterdag 28 Augustus: a. dien dag
worden op 2 of 3 terreinen de wedstrijden van
do eerste rondo gespeeld; b. Zondag 29 Aug.
.wedstrijden voor kwaTt-eindstrijd; o. Dinsdag
31 Augustus de halve eindstrijden; d. zelfden
'dag ontmoeten de verliezors van den kwart-
eindstrijd olkaar; e. Donderdag 2 September
eindstrijd; f. zelfden dag wedstrijd tusschen
'do winnaars van d g. Zaterdag 4 September
verliezer eindstrijd speelt legen winnaar f; h.
zelfden dag, do ploeg, die door den lsten prijs
winnaar in den halven eindstrijd geslagen is,
epeelt tegen de ploeg, die. in de eerste ronde
legen No. 1 verloor; i. Zondag 5 September
wedstrijd tusschen winnaar i' en winnaar h.
Dc winner van dazen wedstrijd is no. 2; de
verliezer no. 3. Indien door de loting oen ploeg
een ander elftal zou moeten ontmoeten, waar
tegen zij roods tevoren gespeeld had, dan vindt
'de wedstrijd niet plaats, maar geldt de uitslag
van do eerste ontmoeting. In verband met het
bovenstaande is het zeer waarschijnlijk, dat de
Noderlandsche Voetbalploeg reeds Donderdag
26 Augustus vertrekt, indien zij Zaterdag d.a.v.
moet spelen. In hot andore geval vertrekt zij
Vrijdags. Do loting geschiedt vermoedelijk
medio Augustus.
KORFBAL.
Morgen speelt Vitesse (L.) een vriend-
schappelljken wedstrijd tegen A. L. O.
(Dten Haag) als soort oefenwedsfrijd voor
het a.s. seizoe<n.
WIELRENNEN-
Leidsche Ren-Toerislvereenlging „Swlft".
Morgen zal Swift" een algemeene ledenver
gadering hoiideh, waar het lid G. Hulst ge
complimenteerd zal worden voor zijn schitte-
ifextdo overwinning in den wedstrijd voor 'Ama
teurs over 110 K.M, Rotterdam:Utrecht v. v.
tótaéechjVven' door de R. R. O. „Dè Pedaal-
JA Zondag 1 Aliguetne,
BUITENLAND.
[1 nUITENL. WEEKOVERZICHT.
Do laatete twijfel, dat sovjet-ltusland de
militaire operaties tot een bepaald doel be
reikt is, wil voortzetten, is weggevallen,
nu de Poolsche delegatie, die over een
wapenstilstand kwam onderhandelen, on
verrichter zako huistoe is gekeerd. Niet,
omdat de bolsjewisten zulko overdreven
eischen hadden gesteld, dat oen aannemen
onmogelijk was, neen, omdat sovjet-Rus
land alleen over een wapenstilstand wilde
praten met een delegatie,, die tevens be
voegd was vredesonderhandelingen te voe
ren. Dat zondër nadere bespreking de naar
Baranowitsji gezonden Polen onder leiding
van gcnoTaal Ronor, met opdracht een
wapenstilstand te sluiten, niet tot vredes-
onderhandelaars konden worden gepromo
veerd, springt te duidelijk in -t oog, dan
dat daarop nader hoeft gewezen. Het was
er Lcnin c. s. beslist o mto doen, tijd te
winnen op handige wijze, waardoor tevens,
terwijl het militaire doel werd nagestreefd,
de entente in een hoek zou worden ge
duwd. Het kiezen van den datum 4 Aug.
voor do uitnoodiging aan Polen om dan in
Minsk, dus een heel andere plaats vredes
onderhandelingen te openen, bevestigt
slechts bovenstaande, want hoe kon Polen,
op 3 Aug. kennis krijgende van Moskou's
plotselinge gril, op 4 Aug. te Minsk een
vredesdelegatie aanwezig doen zijn?
Het plan van Lenin en de zijnen is in
beiderlei opzicht geslaagd. In de eerste
plaats ligt het militaire doel als het ware
voor het grijpen: Warschau, uit 't Noor
den en Oosten ernstig bedreigd, zoodat re
geering en alles wat. daarbij behoort, icods
naar Krakau de wijk heeft genomen. En in
de tweede plaats: de entente is in een
impasse gedrongen, waaruit zij zich niet
makkelijk zal kunnen loswerken.
Militair is Polen's lot vrijwel bezegeld,
alle vrijwilligers enz. ten spijt. Do leger-
organisatie der rooden sehijnfc uitstekend
in orde en de geest gelijk aan dien der hor
den in de Fransche revolutie. Alleen in 't
Zuiden weten de Polen zich nog eenigs-
zins staande te houden, overigens schijnt
het niet veel meer te zijn dan een sauve
qui peut.
En de entente? Wanneer Polen ethno-
grafisch werd geschonden, zou met sovjet-
Rusland finaal worden gebroken en Polen
met alle macht gesteund. Reeds hoe lang
heeft deze «thnograösohe schending plaats
gehad en is er iets van entente-zijde ge
daan? Hoe zou het ook. Een nieuwen oor
log voeren, vtkoral daar in 't'Oosten, zoo
ver van dto basis, zou schatten verslinden
en er zou een reusachtig leger bovendien
voor noodig zijn, wanneer eenige zekerheid
op succes zou bestaan. En zekerheid op suc
ces zou eerste eisch zijn, wanneer do geal
lieerden mochten besluiten tot een militair
optreden, dat spreekt natuurlijk van zelf.
Zelfs de kans van een nederlaag zou moe
ten worden uitgeschakeld. Afgezien nu van
de moeilijkheden, verbonden aan het four-
neeren der noodige gelden, lijkt het bijeen
brengen van een leger uitgesloten. Italië
zal geen man leveren, gezien hoe dit land
zelf inwendig voor een revolutie 6taat. In
Engeland is do stemming zonder dat daar
nu bepaald revolutie-gevaar bestaat de
Engelsche arbeider is gelukkig te nuchter
voor gevaarlijke avonturen niettemin
ook van dien aard, dat van troepen-zen
dingen van eenige beteekenis niets kan ko
men. En Frankrijk? Misschien zou men
daar nog wel iets voelen voor een ingrij
pen, maar alleen zal het daartoe niet dur
ven overgaan. Waar, ten slotte, nog bij
komt, dat een entente-leger in Polen ach
ter zich zou hebben een zoo niet direct
vijandige, dan toch onbetrouwbare, op zijn
minst niet helpende factorDuitschlanö.
En met Duitschland in den rug zouden ook
ten opzichte daarvan voorzorgsmaatrege
len noodig zijn. Overblijft alleen een vol
ledige hervatting der blokkade van Rus
land, maar welk 6ucces deze zou opleve
ren kunnen we niet inzien, daar momen
teel toch feitelijk evenzeer van een blok
kade kan worden gesproken, waarvan wei
nig of geen resultaat vrordt waargenomen.
Lloyd George, dien men van entente
zijde inzake de Russische kwestie de leiding
heeft gegeven, nu en dan door Millerand
geremd, gelijk reeds vroeger opgemerkt,
heeft zich dientengevolge wel gewacht om
het tafellaken met de sovjets geheel door
te snijden. Wat geeft een ballen van de
vuist, wanneer de arm met gespierd is?
Alles heeft de Engelsche premier als het
ware beproefd om door politieke drang
Lenin te bewegen tot een meer tegemoet
komende houding, doch de rem, door Mil
lerand te Boulogne in werking gebracht,
heeft Lloyd George'6 wagen, naar wij reeds
vreesden, doen derailleeren. Gelijk wij voor
zageD, wil Moskou van een vrede-sluiten
met Polen onder de auspiciën der entente
te Londen niemendal weten, wil liet de
kwestie met Polen, ontstaan door den aan
val van Polea, niet van sovjet-Rusland,
dat vergete men niet, alleen met dit land
regelen. Daarmee vervult Moskou niet de
voorwaarde voor verdere besprekingen met
de geallieerden ov9r een algemeenen vrede
etc. Met de conferentie van Londen ver
valt derhalve elke nadere betrekking tus
schen entente en sovjet-Rusland. Zelfs
Lloyd George zal zioh, wil hij niet met
Frankrijk breken, aan die consequentie niet
kunnen onttrekken.
De grooto impasse der entente van 't
oogenblik is daarmee aldus te definieeren
hoewel zij inziet, dat zij vrijwel onmachtig
staat en dus heb politiek op een of ander
accoordje moet gooien, heeft zij zichzelf
den pas afgesneden daartoe door Millc-
Tand's voorwaarde.
Of het nu zijn toevlucht zal zoeken door
tengevolge van drang kleine landen, die
aan de entente alles danken. Polen te hulp
te doen snellen, zooale Tsjecho-Slowakije
en Roemenië? Gezien Lloyd George's ant
woord op een desbetreffende vraag in bet
Engelsche Lagerhuis zou men er haast toe
geneigd zijn, dit aan te nemen. Het speelt
dan evenwel wederom een gevaarlijk spel,
dat wél eens anders zou kunnen uitpak
ken dan gedacht is. in beide genoemde lan
den is de sociaal-democratie geen te ver
waarlozen factor, afgezien van andere fac
ties als by. hoe een groot deel van Slowa
kije gaarne tot Hongarije zou terugkeeren
etc., ten gevolge waarvan in die landen zelf
wel eens beroeringen konden uitbreken.
Afgezien van de kwestie, hoe deze landen
te fouragceren, munitieeren en wat daarbij
komt, waar Duitschland en Oostenrijk
streng neutraal willen blijven.
Ook wordt gemompeld over een optreden
van Hongarije, misschien een militaire fac
tor, die van beteekenis zou zijn, doch voor
niets zal dit land de zaken der geallieerden
niet opknappen en belooning moet uit
pakken ten koste van Tsjecho-Slowakije,
Roemenië of Oostenrijk.
Drang op Duitschland sluiten wo a priori
uit als kunnende dit land direct in de
armen van het bolsjewisme werpen.
Yan gewicht is ook, en dit tot slot, de
vraag, of Lenin op de spits zijner bajonefc-
ten in Polen zijn zaligmakend systeem zal
willen invoeren. Zeer zeker is juist, dat een
geestelijke strooraing nimmer met. kracht
van wapenen de zegepraal kan behalen,
maar zij kan zich op die manier toch lang
handhaven, zie naar Lenin's positie in Rus
land, die eenmaal zal vernietigd worden,
dat staat vast, alle succes van 't oogenblik
ten spijt.
Zoo een poging cloor Lenin wordt ge
daan, wordt in Europa de verwarring niet
weinig vergroot en finantiëel opnieuw aan
Europa een zware slag toegebracht
Een bolsjewistische revuo in Petersburg.
Do Romeinsdhe correspondent van 't „Berl,
lagdbl.1' ontleent aan de „Secoio" een inte
ressante beschrijving van een bolsjewistische
revue, die eenigen tijd geleden te Petersburg
gehouden werd ter eere van de Engelsche de
legatie.
Het balcon der genoodigden bij het "Winter
paleis was van onder tot boven versierd met
rood© rozen uit -de vroegere keizerlijke kassen
en het plein was door een dioht cordon van
militairen afgezet. Twee hooge officieren kwa
men aangegaloppeerd: de .commandant van
het 7de legercorps en de commandant van het
Peter^buirgsch garnizoen, beiden in groot te
nue en behangen met bolsjewistische ridder
orden. De door Trotzky ingestelde orde van
de -roode vlag, in den vorm van een rood vlag
getje met het opschrift: „Proletariërs van
alle landen, vereenigt ui", prijkt eveneens op
hun boTst. Beide officieren dragen mo"bie wit
te handschoenen- Als zij voorbijrijden presen
teeren de troepen het geweer. De eene .com
mandant is veertig jaar oud on was vroeger
metaalbewerker, de ander© was postbeambte,
yoor hij tot dc eervolle positie van garnizoens
commandant van Petersburg opklom.
Hot is twaalifvuur; do.muziekkorpsen zotten
de Internationale in, de soldaten presentee
ren opnieuw het geweer, de burgers nemen
de hoeden af, Dan begint het défilé. Eerst
twee bataljons marinetroepen, in „stramme"'-
houding, dan twee di-viaies infanterie. Alle
mannen zijn goed gekleed en geschoeid'. Dan
komen er twee batterijen in galop, ivier batal
jons werk-soldaton en driehonderd „man"
vrouwedijke gendarmeD, mot goweren en ge
kleed in blauwe uniformeD.. Hierbij sluit zich
dan nog een feestelijke optocht aan, die bijna
aan een carnaval doet denken. De brandweer
met haar spuiten, postambtenaren, de ver
schillende categorieën van werklieden, be
manningen d&r handelsschepen, keukenmei
den, wasdhvrouwen, bakkers, tabaksarbeidere
en -arbeidsters, onderwijzers en onderwijzeres
sen, het personeel van de electrisehe tram,
dat een klein houten trammetje op een stok
meedroeg, boeren en boerinnen, spoorweg man
nen met een houten locomotiefjo, doktoren,
enz,. Het slot van den optocht vormden de
tuinlieden inet wagens vol bloemen, die door
snoezige boerenmeisjes met sikkels, korenscho
ven en bouquetten vergezeld werden.
De deelneming aan den optocht was zoo
groot, zegt de correspondent, omdat de deel
nemers als belooning een grooter rantsoen le
vensmiddelen kregen.
De financieele „toovenaar".
De New-York-correspondent van de „Daily
Telcgraph'' meldt dat geheel Nieuw-Engelnnd
thans spreekt over de financieele operaties
van zekeren Charles Ponzi, die in" 1903 uit
Italië den „grooten vijver" was overgestoken
met tien shillings in zijn zak en nu volgens
zijn eigen opgaven 2'/i millioen pond sterling
bezit. Ponzi Staat aan het hoofd van dc „Se
curities Exchange Co.", een instelling van hem
zelf, die gebruik maakt van de huidige wis
selkoersen. Geldbeleggers, die hem hun geld
toevertrouwen, ontvangen van dien „finan-
cieclen toovenaar" binnen negentig dagen 60
pCf, rente. Begonnen met de hiulp van eenige
vrienden als geldbeleggers, betaalt hij den
hoogen interest zóó punctueel dat hij grooten
naam kreeg en spoedig had hij duizenden
geldbeleggers. Zóó groot werd zijn zaak dat
de regeerings-ambtenaren het noodig vonden
eens te onderzoeken of hij wel langs eer
lijken en wettelijken weg werkte. Maar Ponzi
lachte er wat om en liet allo onderzoek gaar
ne toe- Hij zegt dat Hij hot geld eenvoudig
naar het buitenland zendt om internationale
betaald-antwoord postcoupons te koopen en
wacht dan kalm af hoe de premie op den
Amerika an schcn dollar hem zes, acht weken
later een voordeel brengt van 300 a 400 pCt.
Toen het bekend werd dat de regeering
bezig was zijn zaken te onderzoeken, kwam
er een „run"' op zijn kantoor te Boston en
kwamen duizenden geldbeleggers hun geld
terug vragen. Ponzi ontving hen kalm en
•liet zijn klerken do volle 100 pCt. van hun
stortingen over de toonbank uitbetalen.
Woensdag j.l. stond er een lange rij klanten,
die een millioen dollars terug kregen en toen
3e anderen bemerkten dat grif werd uitbe
taald, verlangden velen hunner hun geld niet
en lieten het waar. het was. Ponzi maakte
zich nog meer populair toen hij dc menigte
gratis saus ijsjes en warme broodjes liet uit
deden. Hij zegt dat al die last te wijten is
aan dc jaloersohheiid-der andere financieele
instellingen, die niet velen kunnen dat hij
60 pOt. rente geeft. Elke 'bankier weet hoe
goedé zaken zijn te maken door de koersver
schillen, Het eenige verschil tuegchen-ken cn
mjj ia, dat zij het moeste van de winst voor
zei-ren houden, al'dus Ponzh
De toestand inSovjet Rusland.
Door het Internationaal Arbeidsbureau
van den Yolkenboüd is uitgegeven een
boek, waarin uit alle beschikbare bronnen
een beeld wordt gegeven over de toestan
den in Rusland betreffende werktijden,
werkstakingen, gedwongen arbeid, de in-
dustrieele toestanden en de gevolgen van
nationalisatie.
Men heeft de samenstelling van dat
boek zoo onpartijdig mogelijk geput uit
alle gegevens, die men heeft van de bolsj c-
wistische wetgeving, geschriften en dag
bladen.
D'e „Daily Telegraph", die er een en
ander uit mededeelt, noemt het een aller
merkwaardigst boek, dat de studio ver
dient .van allen ,die zich op economisch
gebied bewegen. Zéér sprekend is zeker
Hetgeen medegedeeld wordt omtrent de re
sultaten van nationalisatie. De mededee-
lingen dienaangaande zijn allen geput uit
bolsjewistische bladen van 1919: alle Tex
tielfabrieken te Petrograd, negentien in
getal, zijn gesloten on ongeveer 30.00Ó('
arbeiders zonder werk. Het aantal indus-
trieele ondernemingen te Moskou daalde
van 6SI in 1917 tot 173 in Maart 1919. In
het administratief gebied van Novgorod
staan 162 groote ondernemingen, drie
vierden van het totaal, stil door gebrek
aan grondstoffen. De bolsejwiek Anisti-
mof verklaart, dat de nijverheid in het
district Olonetz geruïneerd is; van de 21
ondernemingen werken er slechts zes. De
toestand van de tabaksnijverheid is droe
vig; de ondernemingen zijn tot op "de
helft verminderd en de productie is ge
weldig gedaald. De boterproductie door
leeft een hevigen crisis. In het gebied
Saratof, bijvoorbeeld, dat 735 fabrieken
telde, werken slechts de negentien groote
en een klein aantal der middelmatige ch
productie is sterk gedaald. In I9"17 wer
den geproduceerd 1.710.0000 puds, in i918
slechts 710.000 en voor 1919 verwachtte
men een nog veel kleinere productie. De
suikerindustrie doorleeft bange dagen. In
plaats van negen millioen poeds in 1917,
werd slechts 1.542.000 poeds suiker voort
gebracht, En in de zuiveldistricten daalde
het aantal stuks vee van 16.262 in 1917 tot
5204 in 1919. Dc glasindustrie is vernie
tigd. Slechts een vijfde der ondernemin
gen werkt met groote moeite en de op
brengst daalde onrustwekkend. De papier
opbrengst daalde van gemiddeld 8 millioen
poeds per jaar tot 1.505.000 in zes maan
den van 1919.
De vermindering in productie voor de
meerderheid der Russische nijverheidson
dernemingen kan geschat woren op 4ÖÖ 1
50o procent.
INDISCHE BRIEVEN.
(Nadruk' verboden).
Bij aankomst! en vertrek der exprese-trei-
nen was eenige jaren geleden nog heb sta
tion te Bandoeng een van de drukste op Ja Va1.
En dab zegt veel, want op Java wordt zeer
veel gereisd. Het is merkwaardig zoo ge-
keiijk de bevolking zich heeft aangepast aan
he8 moderne verkeer. Het pracligohe daar
van weet ze wel te waardeereu.
Nil was heb reizen over het' algemeen!
niet zoo heel duur. Althans niet per derde
klasse. Voor 6 a 7 jjld. zat men den hee-
kti dag in den trein en legde men een
groeten afstand af. Men kan veilig dien
alstand vergelijken met dien tusschen Am
sterdam en Parijs.
Vermoedelijk is heb tegenwoordig op hef
station Bandoeng wat minder druk, daar
het doorgaande verkeer BataviaSoerabaja
niet meer over deze plaats loopt, maar
lafigg Cheribon en dan dwars door Java naar
Kroja, benoorden Tjilatjap, om daar weer
dc zuiderlijnen te volgen. Die nieuwe route
brengt den reiziger nu in dertien uren van
Batavia naar Soerabaja, zoodat onderweg
niet' meer overnacht behoeft te worden.
Maar druk was het vroeger te Bandoeng
zeker. Vooral 'a morgens om' .6 uren, wan
neer twee expressetreinen vertrokken, eefn
Oost- en een Westwaarts en dan 's avonds
om 7 uren als er twee aankwamen.
Het heeft me steeds verbaasd, dat er
bij dit aankomen geen pngelukken gebeur
den. Voorzorgsmaatregelen zag men niet
nemeh en het overloopen over de rails
van het eene perron naar het andere was
gemakkelijk, en bij drommeh zag men de
menscheU dan ook overgaan, wanneer do
treinen al in zicht waren. Maai' dan dat
aawijr.en voor de perrons! Suizend kwam
do Soèrabaja-trein aan en terwijl hij nog
een aardige vaart had, sprongen de koe
lies rc-eds op de treden en drongen zei de
W3gens binnen, -om een vrachtje te bemach
tigen. En terwijl dit dan gebeurde, hoorde
men even een luid: Past er op en de Bata-
via-trein reed langs het tweede perron en
hetzelfde zag men daar gebeuren.
Maar van een ongeluk hoorde men niet.
Dat binnenkomen der avondtreinen was
een phantastisch gezicht. In Europa kent
men dat wel, de lielder verlichte treinen,
doch' in Indië tot voor kort heel weinig.
Alleen deze expresse-treinen waren elefr-
trisc-h verlicht en dat gaf ons al dadelijk
zoc'o gevoe/ nu toch eoht in het wereld
verkeer te zijn opgenomen.
Jaren geleden was er van eenige Irein-
yerlichling geen sprake. Dat behoefde trou
wens -ook niet, want na 6 uren werd niet
meer gereden. Zoo gauw de duisternis in
viel, stopte het verkeer, behalve dan dat
er nu en dan een goederentrein reed.
Die nachtelijke goederentreinen, vooral
op het traject SemarangSalo, hebben
noga] wat slachtoffers geëischt. De bevol
king hield er geen rekening mee en ging
'ri avonds gezellig zitten boometi öp de rails;
ja, velen legden er zich te slapen, wanneer
het in de woningen wat al te warm was.
Eo 'dan gebeurde het wel, dat men den
volgenden morgen een verminkt lijk op den
weg vond. Een eenzame! slaper was door
den goederentrein overvallen en dood vóór
hij kon begrijpen wat er met hen? gebeurde.
•Wat gebeuren moet, gebeurt. De Moha-
i medaan iru^nkt zich over zulke dingen niet
zoo heel druk. Daarvoor is hü nu eenmaal
fatalist.
Om even wei op de verlichting terug te
kernen
Js men qx-noodzoakt by uitzondering ecus
een avondreis to maken in eon niet. verlich
ten trein dün voelt men zich niets oj> zjji}
gemak. Het is' mij in 1899 even. na Kerstmig
eens overkomen. We waren 's morgens om
7 uren uit Batavia vertrokken en moesten
'Havende om 6 uren te Maoa.. aankomen.
Doch door een bandjir hadden we onge
veer 5 urea vertraging en zoo moesten wtj
tiusscher, 6 'uren en 10 ur.en in donker door
do wildernis rijden. Want dat laatste deel
voorbij Manondjaja tot Macs is vrijwel een
wiloernis. En het was stikdonker, zoo. dón
ker als het in dichte wouden maar zijn kan.
Do eenige verlichting was een lantaarn met
een klein .eindje kaars, dat' spoedig don
geest gaf, en toen suisden we maar voort
door do dikke duisternis, Prettig is anderö.
Al die oude toestanden zijn begraven in
het rijke verloden. Eu tegenwoordig reist
men langs de hoofdlijnen heel wat aange
namer Laten we nu eindelijk het station
Bandoeng maar verlaten. Op het plein ér
voor 'taan netjes, in vele rijen, oen hoiï-
aeiulal sado's, kleine rijtuigjes, dos-ü-dc©
genaamd op zijn Europsesch, in den vólke
rn cm ci verkort tot sado's of nog korter, do's.
Natuurlijk nemen we .er een. Handig stu,urt
'de koetsier, verkort tot sier, zijn kleine
paardje tusschen het gewoel en gekrioel
van paarden en monschen heen en heeft hij
eenmaal de ruimte, dan gaat het vliegens
vlug de Chineesche kamp in. In het heldere
hc-htl der electrisehe lampen zien we, dat deze
kamp het gewone aanzien heeft. Lange
rjjen'van kleine en volgepropte toko's met'
r.itstalkasten en tafels tot op. straat pn daar
tusschen kalm gezeten de koopman, "de Chi-
neescK- pijp in den mond. De steel van
zoo'n pijp is lang en heeft de dikte van
een dikken wandelstok, terwijl de kop bui
tengewoon klein is.
Weldra is de aloon-aloon bereikt, rijden
we jaDgs de Missigit-, voorbij oen bioe-
coopteot, en drommen inlanders, die ge
hurkt zitten om kleine warongs, waarvan
een valm oprijst van ranzige olie en vetj,
waarin koekjes, vleeschsoorten en andere
lekkernij gebakken of gebraden, wordt.
En dan meteen vervaarlijken zwaai zwenkt
onze sado het voorc-rf cp van hotel Homan
en rijden we op zij onder de portiek, of
emper. I
De gérant, een keurig in rok gekleed
Europeesch beambte, ontvangt ons ,en deelt
,ons tot onze vreugde mede', dat hij nog
öen kamer open heeft. i
We komeo er beter af, dan zij, die ach
ter ons aankomen. Ze kunnen doorrijden
en een ander hotel opzoeken.
Assen.'A'. v. Wl
KUNST EN LETTEREN
Nationale Opera.
De samenstelling van het gezelschap
N.V. Nationale Opera, directeur Willem ts
Korlaar Jr., in het 2e speelseizoen zal zijn:
Willem van Korlaar Jr., Directeur, Albert
van Raalto, Algemeen Muzikaal Leider on Mn-
ziek-Direoleur, Karei F. van Bijlevelt, Alge
meen Zakelijk Leider en Plaatsvervangend D.-
recteur, Henry Engelen, 1ste Regisseur. Piorré
Versturme, leto Regisseur, Jacq. van Bijlevell,
2do Regisseur, Hermann Fïohr, 2do Regisseur',
Willem Deering, Decorateur. Louis van Koppe
len, Solo-Repctiteur, Jan Louis Kok, Koor-Re-
petiteur, Sem Dresden (ale gaet). Kapelmees
ter, Henri Zéldonrust, Kapelmeester, Willem
Lohoff, 1ste Concertmeester, tevens Kapelmees
ter, Leo Ruygrok, 1ste Solo-Cellist, tevens Ka
pelmeester, Willem Gehrels, Koor-Directeur,
Jacobs S. Houckerotb, Solo-Harpiste.
Solisten: Jac. Ürlus, Heldentenor (als Gast
voor het Seizoen), Liesbeth Poolman-Meïssney,
Hoogdramatische Zangeres, Halene van Raaltö-
Horneman, Jeugdig dramatische Zangeres, F^-
nïölla Ldhoff, Dramatische Zangeres, Lea Ful-
daucr, eerste Coloratuur Soubretto, Greta San-
tihagens-Manders, Dramatische Zangeres,
Maartje van der Meer-OIfers, AH en Mez
Sopraan Zangeres, FJse Helnrich, Coloratuur-
Zangeres, Magda Litof, Jeugdig dram. Zan
geres, Greta dc Harlogh, Alt en Mezzo-Sopraan
Zangoros, Fritai Pollak, Coloratuur-Soubrette.
Annette Gardenier, Mezzo-Sopraan Zangeres,
Elize de Haas, Coloratuur Soubrette, Louis Dof-
nay (als gaet) Heldentenor, J. R. Sohulze, Ly
risch Tenor en Tenor Demi-caractère, Rudoll
van Schaïk, Lyrisch cn Jeugdig Heldentenor,
Louis van Tulder, Lyrisch Tenor, Jos. Besse-
ling. Tenor Jan Stoinmetz, Tenor, Richard van
Helvoirt-Pel, Heldenhart ton, Anton Dirk;, Hel»
denbariton, Leonard van Rhonouwen. Lyrisch
on Jeugdig Heldenbariton, André Span, Lj-
risch-bariton, John de Nocker, Lyrisoh-bariton
Hendrik Kubbinga, Sorieuze Bas, Coen Muller,
Bassc-Ohantanlo, Jacq. van Bijlevelt, tweede
Bas en Bas-Buffo, "Bernard Leeuwin, derde Bas
Dans-Ensemble onder leiding van"Lili Green
en Margaret Walker.
Uit de volgende nieuw in te sludeeren werkm
zal een keuze gedaan worden:
De Lachende Cavalier, Julius Röntgen, Een
Mcidroom, (naar Adoma van Scheltemal, Cor
nells Dopper. Dc Vliegende Hollander, Richard
Wagner, Het Rijngoud, Richard Wagner, Do
Bruiloft van Figaro, W. A. Mozart, (mot secco-
rocitatiovcn van Hermann Levi) Don Giovannii
W. A. Mozart, Elektra, Richard Strauss, Revo-
lutiebruiloft, Eugen d'Albert, Dc Dorpsschool
(Terakoya), Felix Feingarlner De Getemde
Feeks, (naar Shakespeare) Hermann Goetz.
De Vleermuis, Johann Strauss. Louise, Gustavo
Charpcnticr, Samson on Dalila, Camillo Sainl-
Saëns, L'Houro Espagnolc, Maurice R'avol, Don
Pasqnale, G. Donizetti, De Afreis, Eugen d'Al-
bert, Dc Barbier van Bagdad, Peter Cornelius
Wederopvoeringen van: Lohengrin, Tannhao-
ser, De Walkürë, Siegfried, Tristan on Isolde,
FSdelio, Czaar en Timmerman, Laagland, D«
Dood'o Oogen, Do Tooverfluit, De Zwerver.
Faust, Carmen, Mignou, De Hugenoten, Hoff
mann's Vertellingen, Do Dochter van Mme Aa-
göt, De Barbier van Sevilla, Bigoletto, De Trou
badour, Arda, Cavalleria Rustieana, Palj"af>
Bohème, Tosca, Mme Butterfly.
Balletten: Les p'lils Riens, W. A. Mozart;
Garnaval, Robert Schumann, Lo Spectre de
Rose, Web'er-Borlioz, Der Goti und die Daju
dore, Leonid Kreutzor, La Pén, Paul Dukas,
Ma Mèro l'Öye, Maurice RaveL
