LEIDSCH mDAGBLAD.
PRIJS DER ADVERTENTIEN*
80 Cts. per regel. Des Zaterdags 40 Ota,
por regel. Kleineadveitentiën Woensdag
?B Ots., Zaterdag f 1.bij een maximum
aantal woorden van 30. Incasso volgens post*
reoht. Voor eventueele opzending vaa brieven
10 Cts, porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts,
Bureau Ncordeirispleln. Telefoonnummers voor Directie en Administratie 175, Redactie 1507.
PEOS" DEZER COUBANTt
Voor Leiden p. 8 mud. f2.50, p. wede C Ö.ffl
Buiten Leiden, waar agenten gores'
tigd zijn, per week M 0.10
Franco per post e 2.90
Woensdag 30 Juni-1920.
Nummer 18504.
Dit nummer bestaat uit TWEE
EERSTE BLAD.
Gemeenteraadsverkiezing.
Hedenavond zullen op de gebruikelijke wijze
vóór ons Bureel, Noordeindsplein, de stand en
de uitslag dezer verkiezing worden bekend ge
maakt.
Wij verzoeken noch onze Redactie noch onze
'Administratie per telefoon om inlichtingen aan
gaande da verkiezing te vragen, aangezien zij
die niet zullen verstrekken.
DE DIRECTIE.
Officieele Kennisgeving,
GEMEENTELIJKE VISCHVERKOOP.
Do Burgomoestor van Leidon brengt ter ken
nis van do ingozotenen, dat morgen (Donder
dag) aan do gomocntelijko vischwinkels (Visch-
jnarkt en Stadshulpwerf) Horsmakreel ver
krijgbaar is a f 0.12, Schelvisch a f 0.16, groo-
tero Schelvisch a f 0.22f 0.24 en Schol a
f 0.26f 0.30 por pond.
N. C. DE GIJSELAAR, Burgem.
Leiden, 30 Juni 1920.
STADSNIEUWS,
Verkiezingsactic.
Gisteravond werd in „Zomcrzorg" nog
een vergadering gehouden van de afdeoling
Leiden der Liberale Unie, waarvoor als
©preker was aangekondigd prof. dr. B. D.
Eerdmans. Dozo vergadering was slechts
matig bezocht.
Daar do vermelding dezer r~de, met het
oog op de verkiezing uitgesproken, toch
geen effect meer kan sorteeren, omdat, als
ons blad verschijnt, de stembus reeds ge
sloten is, geven wij er geen verslag van,
doch volstaan met de vermelding, dat. zij
met bijzondere aandacht werd gevolgd.
Op „Den Burcht" hield de S. D. A.
P. nog een meeting, opgeluisterd dooi
muziek on zang, waar als sprekers optra
den mevrouw Miedema Zondervan, van
Amsterdam, on de heer Hof, lid van den
Gemeenteraad te Rotterdam. Deze meeting
"was zeer druk bezocht. Naar schatting wa
ren or con (luizendial personen aanwezig.
Mr. Van Eek opende èn sloot deze vergade
ring.
In de Stadszaal trok do openbare ver
gadering der Communisten, met dr. Knut
tel en L. de Visser als sprekers, veel be
langstellenden.
's Avonds te tien ui en kwamen de pro
pagandisten van „Nederland en Oranje"
Cog in de groote Nutszaal bijoen.
Verkiezingsdrukte.
Er is in den afgploopen nacht pisr en
'daar nog druk met aanplakbiljetten ge
werkt Sommige muren mossten het weer
zwaar ontgelden. Waar de propagandisten
der R.-K. partij echter hadden geplakt, kwa
men socialisten en communisten, waar rij
daartoe de kans gunstig zagen, de biljetten
er weer afscheuren. Zóó had men van twee
kanten heel wat te doen.
Vandaag bleef de openbare on stille actie
doorgaan. Bjj de stembureaux werden nog
aanbevelingen uitgereikt, meestal door
meisjes en vrouwen, met oranje-strikken en
kokardes.
De R.-K. hebben vandaag nog met con-
trólè-bureaux gewerkt, om de wegblijvers
ten slotte nog te kunnen ophalen,
vanavond heeft do S. D. A. P. haar uureaux
in de Stadszaal, om er den uitslag af te
wachten. Zij zal vandaar in optocht gaan
langs Breestraat, Kraaisrstraat, Nieuwe-Rqn
en Heerengracht naar het Volksgebouw
aldaar.
De R.-K. komen samen in „Da Graan-
beurs" en trekken met muziek langs Nieuw-
straafc, Hooglandsche Kerkgracht, Pelikaan-
kaanslr., Haarlemmerstraat, Prinsessekade,
Kort-Rapenburg, Rapenburg, Kaiserstraat,
(Wilte-Singel, Zoeten: oudsche-Singel (tot de
rustieke brug), Plantsoen tot de woning van
den heer Bots, wien men een serenade
hoopt te brengen.
Klimaat en Gestel.
Hedenmiddag aanvaardde prof. dr. G. J.
S\'. Koolemans B&ynen het anrbt als bijzon
dere hoogleeraar in de Tropische Genees
kunde aan de Universiteit alhier vanwege
hel Leidsch Universiteitsfonds, met een voor
dracht over: Klimaat en Gestel.
De ziekteverschijnselen ontst.au door de
wisselwerking van het van buitenkomende
ziekniak-ndo agens en het die werking on
dergaande en daarop terugwerkende l.chaam,
aldus ving spr. aan. De aard van liet laatste
die de wijze bepaalt, waarop liet reageert op
van buiten komende prikkels, kunnen wij
het gestel noemen. Het spreekt vanzelf, dat
in den loop der trjd&n nu eens ds van bui
tenkomende factor, dan weer liet gestel voor
oen dominanten factor van beide gehouden
werden. De laatste halve eeuw was, aank
ztf de snelle ontwikkeling van de kennis' der
infectie-kiemen, het z'elc t e v erw eiclc e ndo
agens meer en meer overheerschend gewor
den in de beschouwingen over ziekte. Op
het gebied der tropische ziekteleer heeft
deze richting Van onderzoek een grooten
invloed .gehad. Immers, tropisehe ziekten
bleken bijna alle infectie-ziekten te zijn.
Vóór dien tijd meende men, dat door het
gaan naar de tropen het gestel een groote
verandering onderging en mist deze veran
dering aan den invloed van het klimaat. De
samenstelling van het bloed, de verdeeling
van het bloed over de verschillende organen,
do ademhaling, de werking der spijsverte
ringsorganen, alles was andere in tropische
itreken dan onder een gematigd klimaat.
Aan deze meeningen is een einde gemaakt,
in de eerste plaats, doordat ïloor physiolo-
gisch onderzoek, Veel door Eykman ver
richt, werd uitgemaakt, dat deze veranderin
gen niet aan te toonen waren; in de tweede
plaats, doordat bleek, dat de ziekelijke af
wringen, die men yoor een gevo'g hield
vnn dit acclimatiselieproces, iiwectleziekbeu
waren. Ef ontstond dus een geheel andere
opvatting vin hetgesn men onder acclimati-
satio te verslaan he&ft. In plant's van: ver
andering van gestel ten gevolge van veran
dering van klimaat, .kwam: heb doormaken
van een aantal acute infectieziekten, waar
aan men in Europa uiet had blootgestaan.
In de laatste jaren is het onderzoek van
dm andoren factor van het ges.e. weer slerk
op den voorgrond getreden; verschillende
reoeneo werkten hle.toe samen: ondervin
ding aan het ziekbed, ontwikkeling van de
leer der icnuïnifceit, belangrijke ontdakkingen
omtrent de functies van de klieren met in-
inweouige afscheiding en haar invloed op
bet gestel.
Ook in de tropische pathologie heeft deze
verandering van inzichten invloed gehad en
zoo is opnieuw de vraag gerezen: oefent het
overbrengen van het lichaam in onn zoo
geheel ander milieu al of niet invloed uit op
het gestel?
Men kan deze vraag o.a. brachten op te
lossen door na te gaan of bepaalde ziekten
in tropische landen anders verloopen dan
in lauden met 'n koeler klimaat. Deze wijze
van onderzoek, hoewel eenige malen toege
past, heeft tot nu toe slechts" geringe ver
schillen aangetoond, in de laatste jaren
is hel vraagstuk op een andere wjjze aan
geval en is men systematisch de physiologie
i van den tropen mehscli gaan onderzoeken,
zooals dit reeds door Eykman was begcu-
nen. Vooral in de scheikundige samenstel-
i Zing van het bloed zijn hierbg verschillen
j gevonden. Zoo bleek uit onderzoekingen van
j pc Langen, dat in onze koloniën veel bij
j inlanders, maar ook, zij het in mindere mate,
bij Europeanen, het cholesterinegehalte van
I het bloed lager, het suikergehalte hooger
is, dan in Europa. Op grond van deze en an-
aere verschillen heeft De Langen ten slotte
üo nypcSfiese opgesteld, dat hot sympathi
sche zenuwstelsel onder den invloed van
hel verblijf in de tropen in een. toestand van
prikkelbaarheid gaat vei-keer en. Deze be-
schouwingen hebben zelfs gevoerd tot een
I andere zleoswgze aan enkelen, over sommige
j vroeger meer aan infectie toegeschreven
1 ziekten, bijv. de zoogenaamde Lou fever en
de Indische spruw.
Is nu echter "het klimaat alleeo, de oorzaak
van dergelijke veranderingen? d.t is aller
minst bewezen, al is het ontwgfelbaar, dat
het klimaat op het verloop van sommige
ziekten oen invloed uitoefent. Het begrip
klimaat omvat een groot aantal verschillen
de factoren, aan welker afzonderlijke wer
king op het lichaam nog zeer weinig bekend
is, zoo bijv.: hoogte der temperatuur, rela
tieve vochtigheidstoestand van de atmos-
I pheer, zwaarte van den luchtdruk, kracht
en wijze van optreden der heerschende win
den en zoo meer. Dit alle3 maakt het het
en.ossen van het vraagstuk uog zoovee! in
gewikkelder.
Een andere vraag is: Zijn er, behalve
het klimaat, geen andere factoren, die tot
oe gevonden verschilien in het 'gestel aan
leiding kunnen geven? Een dier factoren
Is het ras, van den invloed waarvan nog
zeer weinig bekend is. Op ©en anderen fac
tor heeft Litser gewezen, Het doorstaan van
malaria veroorzaakt veranderingen in het
lichaam, voornamelijk in do milt, waardoor
de reactie van het lichaam op rafectiekiemen
anders kan worden. Eon zeer belangrijke fac
tor is de voeding. Sedert de baanbrekende
onderzoekingen Van Eykman en Grijns heb
ben de inzichten over de waarde ran de sa
menstelling daarvan voor onze gezondheid,
een groote verandering ondergaan. Men
heeft leeren inzien, dat bepaalde, in kleine
hoeveelheden in ons voedsel voorkomende
öl-'iien, de vitaminen, noodzakelijk zijn voor
de instandhouding vau onze gezondheid; in
den laatsteo tijd werd aangetoond, dat. ook
de bouw van de arv.'tmotuculen, die in on3
voedsel voorkomen, van groote be'.eekenis is.
Uit onderzoekingen van Mc. Garrison is
onlang3 gebleken, dat door het toedienen
van vitaminearen vosdselveranderingen in
do klieren met inwendige afscheiding optre-
oen, en dat dus op deze wijze veranderingen
in de stofwisseling verklaard kunnen wor-
uen Het diëet ven inlanders en van
Europeanen in de tropen is zoodanig, dat
een tekort aan vitaminen gemakkelijk kan
ontstaan. Dit geeft dus alle aanleiding om
ook in de voeding voor een deel de oorzaak
der gevonden veranderingen te zoeken. De
directe invloed van liet klimaat op het ge
stel, die aanvankelijk zoo hoog werd aange-
slagen, later zoo gering werd geacht, jal
ons ten slotte blijken wel van een'gp belang
to zijn, maar toch geen overwegende rol tc
spelen.
De bestudeering van het gestel in de tro-
vm en van de factoren, die daarop blijken
invloed uit te oefenen, zal ten slotte bijdra
gen, en misschien belangrijk bijdragen, tot
de kennis van het gestel in hot algemeen.
Immers, de eigenschappen daarvan zullen
'OUS duidelijker worden, naarmate wij de
veranderingen loeren kennen, 'clie van bui
ten komende krachten daarin te weeg oren-
gen. Dat dergelijke veranderingen door het
gaan vaa eau koel klimaat naar een tro
pisch worden veroorzaakt, is feeds doer
de nieuwe onderzoekingen aangetoond.
Spreker eindigde met de gebruikelijke toe
spraken.
Ncderlandsche Pilgrim-Fathers-
Herdcnking 1920.
In verband roet de nadere vaststelling der
plannen voor en -do regeling van de deelneming
aan do Nederiandsche Pilgrim-Fathera-Herden-
king, te houden alhier, te Amsterdam en te
Rotterdam, op 30 Augustus tot 2 Sept. a s., is
onlangs dr. D. Plooij, alhier, secretaris der
Nederiandsche Pilgrim-Fathers-Coramissie naar
Engeland geweest en kwam met hom uit En
geland Rev. M. E Aubrey, secretaris van de
Engolsche Council. Op dit oogenblik vertoeft in
Nederland prof. George P. Baker, van Harvard
University (Cambridge, Mass., U. S. A.), aan
wien is opgedragen het schrijven van den tekst
on de voorbereiding van de opvoering van een
historisobcn „Pageant" (Openluchtspel), dat
do geschiedenis der Pilgrim Fathers in beeld
zal brengen cn in grooten stijl zal worden op-
govoard te New-Plymouth gedurende don zomer
van 1921. Prof. Baker heeft reeds een studiereis
daartoe gemaakt in ...Engeland en zijn bezoek
hier te lande heeft ten doe! persoonlijk de
plaatsen le bezoeken, waar do rilgrims hebben
gowoond, do resultaten der jongste onderzoekin
gen in Nederland le leoren kennen on oen zoo
juist mogelijk beeld te verkrijgen van de Pil
grim Fathers en hun verblijf, hier te lande.
Dezer dagen is ook in Nederland do heer H.
S. Perris, secretaris van de Anglo-American
Society in Engeland, met de opdrachttc spre
ken over hot zendon van een afvaardiging naar
do Ncderlandsche Pilgrim-Falhcrs-HerdenkLng.
Ala sprekers op het Congres worden ver
wacht: uit Amerika prof. dr. Van Dijke, vroe.-
ger gezant der Vereenigde Staten bij ons Hof;
rev. dr. SamElliott; Bishop Darlington; dr.
Griffis; mr. Arthur Lord; dr. Cornelius Woelf-
kin; the Hon. Judge Russell Benedict; mrs.
Coleman en anderen Utt Engeland o.a. Lord
Brycc; Lord Weardale; dr. J. Rendel Harris;
dr. F B. Mcyor; dr. Horton; H G. Wood; -Rev.
Aubrey en anderen.
Als gedelegeerde namens den Staat Massachu
setts is door don Governor aangewezen mr. Wm.
Bradford Homer Dowse. Do Zwilserscho Kir-
chen Konferenz heeft prof. dr. Engine ChoLsy
(Geneve) aangewezen als vertegenwoordiger van
Fransch Zwitsorland; en prof. dr. Ruegg (Zii-
rich) als vertegenwoordiger van Duitsch Zwit
serland.
I Vermoedelijk zulten ook do Fransche Protcs-
tantsche Kerken op het Congres vertegenwoor
digd zijn. De uitnoodigingen aan de binncn-
I landscho corporaties worden binnenkort ver
zonden en de definitieve lijst van sprekers cn
voorzitters op de samenkomsten zal eerlang ge
publiceerd kunnen worden.
Omtrent liet aantal to verwachten deelnemers
aan het Congres is nog-zeer weinig mot zeker-
hoid bokond. Hel Noderlandscho prospectus dor
Herdenking is en wordt dezer dagen Jcr post be
zorgd en wordt op aanvraag door het bureau
der NederlandsehPilgrim-Fathcrs-Gommissfe
(Heerenstraat 45, Leiden) gaarne toegezonden
Reeds heelt zich een vrij aanzienlijk getal Ne-
derlanders als loden van het Congres doen in-
schrijven; terwijl ook uit Engeland en Amerika
reods eenige inschrijvingen zijn ontvangen. De
deelneming van Amerikanen wordt ten zeerste
bomoeilijbt door hel buitengewoon gebrek aan
passage van Amerika naar Europa.
Met het oog op de sohaarsche gelegenheid tot
logies hier te Leidon, ia een beroep gedaan op
do gastvrijheid der burgers, welk verzoek ook
is of zal worden gericht tot do burgers van
Amsterdam, Haarlem, Den Haag cn Rotterdam.
Met het oog op een en ander verdient een
spoedige aanmelding als lid van het Cngres
ton zeerste aanbeveling.
(De rodactio van een blad alhier was zoo on
bescheiden deze mededcelingen, den bladen of-
fiaieel verstrekt om eerst heden-. Woensdag
avond gepubliceerd tc worden, reeds gisteravond
te plaatsen.)
Bescherming van Dieren.
Gisteravond hield de .afdeoling Leiden
van do Noderlandscho Yereoniging tot Be
scherming va/n Dieren in het Nutsgebouw
een algemeono ledenvergadering.
De goedbezochte vergadering werd met
een koert welkomstwoord geopond door den
waarnemend voorzitter, den heer Hugo Van
Poelgeest, die in hartelijke woorden dan af
gestorven voorzitter, jhr Des Tombes,
herdacht.
Daarna d'eelde het bestuur mede, dat het
een jury wilde benoemen voor het uitschrij
ven van een prijsvraag "voor heb vervaar
digen van oen dierenvoorsfcelling door kin
deren van 19 jaar en ouder, waarvoor niet
onaanzienlijke prijzen zullen worden uitge
loofd:
Dit denkbeeld werd door dc aanwezigen
zeer toegejuicht.
Tot bestuurslid, tevens voorzitter, werd
in de plaats van wijlen jhr. Des Tombes be
noemd dr. Prins,, emeritus-predikant al
hier.
Hierna kwam ter tafel do vraag, welke
maatregelen de af deeling zal moeten nemen
tegenover de houders van trekhonden,
wier dieren, in verband met do
trekhondonwot onder de maat zijn.
Gaarne zal de afdeeling zooveel heb in
haar vermogen is zich het lob dezer dieren
aantrekken.
Na de rondvraag, waarbij nog door het
bestuur" word medegedeeld, dat do oprich
ting van een jeugdvereeniging voor dieren
bescherming wordt overwogen, werd do
vergadering gesloten.
Uitsluiting der bouwvakarbeider-s.
Door de Patroonsorganisatie! wsrden ons
vaiidaag eenige 'gegevens omtrent do uitslui
ting medegedeeld.
Hot- aantal uitgestotenen bij Leidsch© pa
troons, waaronder ook begrepen eenïgen,
die zelf het werk hebben neergelegd, be
draagt, volgens deze opgave. 16S. eat ge
tal, dat vrijwel lclopl met de cijfers der
werknemersorganisaties, ons verstrekt.
Het aantal nel-uitgestotenen, behoorende
tot de Christelijk en Katholieke organisaties
en ongeorganiseerden, bedraagt, volgens de
patrociisopgave, nog 165.
Op, verschillende groote werken in de stad
zaï eerst met ingang van Zaterdag de uit
sluiting worden geproclameerd.
Op het werk van. het Ziekenhuis, dat in
eigen beheer wordt uitgevoerd, zijn natuur
lijk geen uitgestotenen.
Eet gerucht, dat, wanneer werklieden van
de organisaties, waarmede de patroons een
contract hobbtsi afgestoten, onder pressie
'den arbeid neerleggen, hun organisaties dit
zouden goedkeuren, is van allen grond ont
bloot. Wie dit doet ontvangt geen uïtkee-
rïng, aldus werd ons medegedeeld. Wie
vreest door de uitgestotenen lastig te wor
den gevallen, kan assistentie vragen.
De Zaterdagavond markt.
Herhaaldelijk is de klacht geuit, zoowel
(toer de burgerij als van de zijde der kooplie
den, dat de Van-der-Werf-straat niet de
geschikte buurt is voor de Zaterdagavond-
markt, omreden men daar veel last onder
vindt van de straatjeugd, welke 'zich niet
ontziet van de uitstallingen te gappen, aller
lei baldadigheden uit te halen, marktbezoc-
kers en kooplieden la^ig te vallen, met vuil
of andere voorwerpen.te gooien, enz,; waar
door, zooals men beweert, een fatsoenlijk
mensch daar eigenlijk niet Iran komen om zijn
of haar inkoopen te doen. Als gevclg. daar
van hebben zich een aantal kooplieden per
adres tot B. en W. gericht, met het ver
zoek de gelegenheid te openen des Zater
dagsavonds ook op de Visch- en Botermach-
ten een algemeen© markt te doen houden,
hetgeen nu, bijwijze van proef, tijdelijk is
toegestaan. Zaterdagavond jl. 26 Juni had
dan ook de opening plaats en men kan
wei zeggen: aanvankelijk met vrij goed suc
ces.
Enkele kooplieden, die anders nooit op
de Van-der-Werf-straat komen, waren ïr.et
mooie uitstallingen, vooral bloemen en frp.it
aanwezig, terwijl het- publiek ook nog al
belangstelling toonde. Het was er werke-
l,0k een gezellige- en tevens orde'ij ka drukte.
En toch is het de vraag: „Zn!, niettegen-
staanót na de bezwaren der Van-der-Werf-
straat zijn opgehevcb, deze markt tod bloei
komen?" Van de zrjde der kooplieden kan
men yeker op alle medewerking rekenen.
Zij zullen beslist hun bast doen om eau en
ander, tegen do meest concurreerende prij
zen, aan den man te brengen, maar als Let
publiek nu niet geregeld opkomt, om van die
koopjes te profiteered, ja, dan zullen zij
yanzeli het- 'bijltje er weer bij neer moeten
leggen, want ten slotte staan z* er toch
ook om een boterham te verdienen. Wanneer
men o.a. in Den Haag, Arnhem, Nijmegen
on 's-Herfcogoobosch ziet, hoe jelfs dames
uit den gegoeden burgerstand (met en zon
der dienstbode) de markt bezoeken, gewa
pend met een net, groote tasch, korf of
hengselmand, om allerlei inkoopen te doen,
dan heeft men er werkelijk schik in, hoe zij
zich beijveren om de beste waar voor den
minst mogelijken prijs te bekomen. Te Lei
den schijnt men echter nog een zeker voor
oordeel tegen het marktbezoek te hebben;
do een-gen eer d zich (vóóral onder het meer
gegoede publiek) blijkbaar vcor een ander.
Dc Leidsche huisvrouwen moeten daartoe
nog flinker worden en. zich niet schamen haar
voorcreel te doen en zich er van te overtui
gen waar zij het best èn het goedkoopst
terecht kunnen. Een goed voorbeeld van en
kelen zal ook hier navolging vinden.
Dan kan de avondmarkt op de Visch- cm
en Botermarkten in btoei toenemen.
Mocht ei- aanvankelijk geen voldoende
verscheidenheid" van koopwaar a^nwecig zijn,
men late zich daardoor de paar eerste-we
ken niet ontmoedigen. De koop.ieden zullen,
als er kans voor hen is hier wat te verdie
nen, ook steeds in aantal toenemen en wel
licht komt de tijd dan nog, dat er zelfs twee-
en driemaal per week een avondmarkt zal
gehouden motoen worden.
Hét marktbezoek kan tevens de gezellig
heid bsverdirea, waaraan tegenwoo.dig wel
wat behoefte is.
Voer de vacature van hoogleeraar in
lio pharmacografie ei de galenische pharma-
cie aan de universiteit alhier, ontstaan door
het vertrek van prof. W. O. de Graaff naar
Utrecht, zal geea hoogleeraar worden' be
noemd, maar een lector.
(„N. Crt.")
Voor het examen als werktuigkundig
ingenieur aan dc Technische Hoogesehool
te Delft ia geslaagd de heer C. I. de Lan
gen, alhier.
Bij vonnis van het kantongerecht te
's-Gravenhage is wegens overtreding van
art. 15 der Motor- en Rijwielwet, de be
voegdheid motorrijtuigen te besturen ont
zegd aan Fr. L. Jurgeos, alhier, voor den
tijd van 3 maanden, te rekenen van 25 de
zer af.
De „Stï.-Crt." bevat de statuten van:
Automobiel- on Motorhandel „Het Mctor-
hui&", alhier.
Kapitaal f 109,090, verdeeld in 10O aan-
deelen van f 10X». Directie de lieeren J. G.
en G. K. Boon, alhier.
Na de annexatie zijn verschil!, stra
ten en wegen, vroeger toebehoorende aan
buitengemeenten, oigendom geworden van
Leiden. Zoo is o a. ook hot bekende Mare-
dijkje aan Leiclan overgegaan. Iedere Lei-
denaar weet lióo gevaarlijk de tóestand
daar voor wandelaars cn fietsrijder was.
Men heeft nu een aanvang gemaakt dozen
weg geheel gelijk to maken, on zoo ver
dwijnt het gevaarlijke smalle pad.
BINNENLAND,
Hoogo Raad van Arbeid.
Hot bestuur der Vereeniging van Nederland-
6clic Werkgevers schrijft in een open brief aan
den Minister van Arbeid, dat in breedte kringen,
van industrieelcn ernstige ongerustheid heerscht
over do wijze, waarop op hot oogenblik de be
langen der nijverheid door do Regeering worden
behartigd bij het tot-sland-koinon van maatre
gelen op cociaal gebied. Hot wil zich niet koe
ren logen den Hoogen Raad van Arbeid als ad-
vis ooread college. Integendeel, het bestuur i*
van oordeel, dat zulk een college zeer nuttig
werk kan verrichten. Zooals echter op hot
oogenblik dc Hoogo Raad van Arbeid is samen
gesteld en zooal3 hij op het oogenblik werkt,
meent hel bestuur, dat voor .ongerustheid alia
roden aanwezig is. Dat aan do Vcreeniging van
Ncderlandsche Werkgevers .slechts óéu plaala
in den Hoogen Raad van Arbeid is ingeruimd,
wordt als oen grooto onbillijkheid gevoeld. Het
wil het bestuur voorkomen, dat in den Raad of
in ioder geval in die sub-commissios verte-
woordigers van de meest belangrijke takken -
van nijverheid als lid zitting moesten hebben,
en hot wijst or op, dat in commissie III, die on
der meer do cischen der textiol-nijverheid onder,
do oogen moet zion, als ©enig werkgever-gede
legeerde een wolfabrikant uit Tilburg zitting
heeft. Do Twontsche textiol-nijverheid is door
geen onkelen werkgever-gedelegeerde noch in
den Hoogen Raad zoïvon, noch in de commissio
III vort-ogonwoordigd.
Als dorde bezwaar tegen do samenstelling van
den Hooien Raad van Arbeid meent het bo-
stuur te mogen wijzen op het leit, dat het den
loden van den Hoogen Raad van Arbeid niet
vergund is, zich door plaatsvervangers te doen
vervangen. t
Ook kan hot bestuur zich niet vereenigen met
de werkwijze van dien Raad, zooals die tot nu
loc gevolgd werd. Het meent, dat alle takken
van bedrijf het recht of althans dc gelegenheid
moeton bobben, dosgewonsoht door dc op hun
bodirijf betrekking hebbende subcommissies te
worden gehoord. Hot bestuur zou er zich zeor
good meo kunnen voreenigen, indien uitsluitend,
aan organisaties, die aan kepaallde eischoa
voldoen, dit recht werd geopend.
Wait oen tweede bezwaar togen do werkwijze
van den Hoogen Raad van Arbeid betreft, d«
Minister van Arbeid is reeds den 16den Juni
1919 begonnen met dc voorbereiding van de uit
voering van de Arbeidswet. Hot bestuur vraagt
zich af, waarom do minister toen, voordat dus
met do uitvoering van de wet een begin was ge
maakt, niet den Hoogen Raad van Arbeid heeft
Ingesteld, om dien Raad advies te vragen over
'de instructie, die den ambtenaren, met de voor
bereiding van de uitvoering belast, verstrekt
moest worden. De ambtenaren, dk> met de voor
bereiding van do uitvoering belast waren, gin
gen thuns liran enkele-bcsinsolen, <üo zij in
liet systeem der uitvoeringsmaatregelen ver
werkt hebben. Daardoor wordt een goede cri-
liok zeer bemoeilijkt. Het bestuur spreekt als
zijn overtuiging uit, dat dc voorbereiding meer
naar den wonsch van<3>clanghobbenden ware
gowoest, indien, voordat met dio voorbereiding
bogonnen ware, de vertegenwoordigers van do
werkgevers vcn werknemers het eens hadden
kunnen worden over bepaalde beginselen van
uitvoering noemt het bestuur b.v. do maatstaf,
die moet worden aangelegd om onder de over
gangsbepalingen to val ton; het al dan niet ruim
toestaan van een fwoeploegenstol; in hoeverre
het stollen van bijzonder voorwaarden geoor
loofd, mag heeton.
Genoemd bestuur hooft verder oen open brief
gericht tol do ledon van den Hoogen Raad van
Arbeid naar aanleiding van liot voor-ontwerp
werktijdenbesluit voor fabrieken en werkplaat
sen. Hot verzoekt daarin onder meer te bevorde
ren, dat in hot werktijdenbesluit op ruime
schaal de gelegenheid worde geopend', desge-l
wensclit met tweo ploegen te mogen werken.
Voorts wijst het er op, dat het voor-ontwerp
werktijdenbesluit in verschillende opzichten
nog belangrijk grootoro beperkingen in den ar
beidstijd bevat, dan do Arbeidswet 1919 reeds
oplegde.
Hot meent, uit aangehaalde .voorbeel
den do gevolgtrekking te mogen maken, dat
do Arbeidswet 1919 op den duur niet ongewij
zigd gehandhaafd kan blijven. Do fouten, zoo
schrijft hel, dio nu roods vóór dc invoering van
do wet aan hot licht zijn gekomen, zullen na do
invoering nog mot vole andere worden ver
meerderd. Hot bestuur is vau oordeel, dat dit
zoo moot zijn, wanneer oen systeem van wet
geving gevolgd wordt, waarbij getracht wordt,
het bedrijfsleven tot in de kleinste puntjes t'e
regelen.
De landsverdediging cn de droogmaking der
Zuiderzee.
Ingediend is eon wetsontwerp, houdend©
maatrogolcn cn werken, noodig tot voorziening
iu dc belangen van do land3vordodiging in ver
band met do afsluiting on droogmaking van d©
Zuiderzee.
In hot wetsontwerp zijn do to troffen maaire-
golon on uit to voeren werken, uoöddg tot voor
ziening in do belangen van de landsverdedi
ging, uit don aard der zaak slechts in groot©
lijnen aangegeven.
Dè uitvoering zal geschieden door de zorg
van hel Dep van Waterstaat, met uitzondering
van dc zuiver militaire werken.
Bij do samenstelling van hot wetsontwerp
is dc omstandigheid onder de oogen gezien,
dat onzekerheid bestaat, omtrent de ontwikke
ling van de internationale verhoudingen, in 't
bijzonder omtrent don invloed en de positie ren
don Volkenbond
In verband daarmede is de uitvoering van do
Kii Ivor militaire workon tot een zoo ver mo
gelijk tijdsstip uitgesteld. Hierdoor wordt d©
mogelijkheid geopend, do ontwikkeling dor in-
toriiationalo verhoudingen gedurendo meerder©
jaren af te wachten en daarna zoo noodig lot
wijziging van de in algemeene trekken ontwor
pen militaire voorzieningen over to gaan.
In dit verband zij er ten overvloede de aap-
dacht op gevestigd, dat alvorens met de uit-
