P5o. 1B476
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 28 Mei
Tweede EJiad. Anno I8£L„
EERSTE KAMER
Vergadering van gisteren-
"Wetboek van Strafvordering.
VOORZITTER stelt voor (le hoeren
Diuuerto, tt A Mason de Sombrcff. Bosch van
Oud-Atnel'sveerd, Smeenge en Mende!-? te
«yeinemcn t'o' leden eener commissie van
Voorbereiding voor het Wetboek vau Straf
vordering.
Conform besloten.
Afbouw van de kruisers.
Aao de crue is het wetsontwerp tot vor-
hooging en wijziging van do wet tot voor-
loopige vaststelling van het Vide Hoofdstuk
<j0r Staatsbegrooting voor 1920. (Afbouw van
Je kruisos ,.Java" on „Sumatra")-
Mevrouw POTHUIS-SMIT (S. D. A. P.)
betoogt, dat men geen marinc-epccialiteit
behoeft te zijn, om een oordeel te kunnen
termen over dit ontwerp, dat h.i. niet moet
worden aangenomen- De specialiteiten zijn
bet trouwens niet met elkaar eens. Vast
staat, dat, als men nog vrijstond, men tot
dezen bouw niet zou besluiten. Achttien mik
hoen zijn verkeerd uitgegeven en het gaat
aan nu nog eens achttien millioen ver
keerd uit te geven. Het geld kau boter ge
bruikt worden voor andere doeleinden o.a.
.voor den nood der gemeenten.
Do Rogecring is voor ontwapening, maar
acht den tijd daarvoor niet gekomen- Wan
neer, vraagt spr., acht men dien t-ij-d dan wel
gekomen? Uitbreiding van deze marine is
oen voorbereiding voor een nieuwen oorlog.
Uitbreiding beteekent ook onttrekking van
k-raelit aan de industrie, die men juist zoo
hoog wil opvoeren.
Do schepen zu'llen alleen voor vlagvertoon
'dienen, d.w.z. voor louter vertoon gelijk dat
thans in Japan het geval is-
Do vrouwen moeten h.i. pioniersters zijn
óf wo-rdecn voor de ontwapening.
Dü lieer STAAL (U. L.) meont, dat wij
ons in Indiö moeten bepalen tot de verdedi
ging van Java en eenige belangrijke punten
daarbuiten.
Het nut der kruisers wordt voor die ver
dediging betoogd. Spr. gelooft, dat het op
treden daarvan als -een illusie is te beschou
wen. Aan het bezit van vliegtuigen hecht
spr. veel meer waarde dan aan dat van de
kruisers. Uit dit oogpunt ziet hij het nut
van den afbouw niet in. Wat betreft- de
handhaving der neutraliteit staat echter de
zaak anders. Versterking van onze pantser-
vloot acht hy dringend noodig. Spr. vraagt
wal de Regeering denkt over etn gewijzigden
afbouw, waarbij een geringere bewapening
maar een snellere vaart wordt verkregen.
J[eiinnidering van do exploitatie-kosten, ge
paard met vermindering van bet personeel,
zou hiervan het gevolg kunnen zrjn.
Spr. zal vóór net ontwerp stemmen in
ató belang van de handhaving der neutra
liteit-.
De heer VAN EMBDEN (V.-D.) vreest,
dat de kosten nog hooger zullen zrjn dan 18
nillioen. Hij acht het marine-plan niet ern
stig behandeld.
Uit een commercieel oogpunt acht hij het
voorster der Regeering zeer ondeugdelijk.
Uit een marine-technisch oogpunt is bet
niet duidelijk hoe men zich denken kan. dat
zoo'n paar schepen eeuig effect kunnen heb
ben. Deze kruisers zul.en. in 1924 gereed
zfjn en dan waarschijnlijk politiek en tech
nisch verouderd. Zij zijn het beeld van de
weifelachtige houding van ens land in de-
lensie-aangelegenheJsn.
Ie heer VAN WASSENAEP. VAN CAT-
jVIJCR (C.-H.) betoogt, dat wij geen groote
vloot kunnen hebben, en dab wij dus volgens
een vast vloot-plan moeten nagaan, wat
,wrj wel kunnen hebben. Met zoo'n plan
zijn wij er natuurlijk niet, want dit ver
oudert snel. Maar dat; alles is geen reden
om niets te doen. Hij wijst op een raid
ais van d'Annunzio. Zoo iet-s zou cok mo
gelijk zijn in Indië en het zou dan toch
wel gewenscht ziju, dab wij daartegen iets
deden. Spr. verdedigt voorts den -ifbouw,
omdat wij schepen nocdig hebben. Ia ver
band met de defensie van Indië drinrt hij
aan op de stichting van vele draauleoze
3tations.
De heer DE WAAL MALEFIJT (A.-R.)
betoogt, dat, als de Minister deze schepen
niet krijgt, er over een paar jaren geen1
schepen meer ziju. Spr. is voor ontwapening,
maar gelooft niet, dat Nederland het voor
beeld kan geven. Hij acht deze schepen
lang niet waardeloos voor enze defensie en
schetst het nut van vlagvertoon.
De heer VAN DER FELTZ (Lib.) meent,
dat de doelmatigheid eischt vóór dit ontwerp
iü stemmen. Hij vraagt eenige inlichtingen
over de verdeeling der gelden over Neder
land en Indië en over de becijferingen van
den Minister.
Dc lieer POLAK (S.-D.) acht het onverant
woordelijk zooveel geld uil le geven voor een
dergelijk volkomen nullclooze zaak, terwijl er
ze wc-rkloozen rondloopen, die dc wan
hoep nabij zijn. Rn mot enkele millioeuen zou
die nood to lenigen ziju, maar daarvoor is geen
eld beschikbaar.
Ten slotte zegt spr., dat liij weot, dal zij.
ilio do kruisers moeten afbouwen, niels liever
1 dan die bouw .--top le zetten, ten einde de
hellingen voor andero schepen te gebruiken.
In de jaren die deze kruisers zullen noo
dig hebben, zouden zes koopvaardijschepen ge
bouwd kunnen worden.
De MINISTER VAN MARINE ai., dc beer
?D1', zegt, dat hij op zoo geheel verschillend
kmdpunt slaat als mevrouw Pethuis, dat het
onmogelijk is daarover to praten. Spr. acht het
noodzakelijk ceu vloot te behouden en dus moet
h'j meewerken om deze goed te maken. Vóór
ontwapening is spr. minstens even sterk als die
spreekster, maar hij acht liet onmogelijk daar-
^ede le beginnen zonder zelf dc wrange vruch
ten io plukken
Ren afzonderlijken oorlog van een Slaat te-
IWn Nederland alleen, acht hij ondenkbaar. Nc-
'ri za' aRÜ<l steun hebben, maar juist
r.aroln mo0f hot beginnen, dat het zelf den
aanval kan afslaan. Twee kruisers is
ft Md, maaT Nederland moet trachten te ko-
mcu tol efen zoodanig samenstel van de vloot,
dat een tegenstander daartegenover een stuk
van zijn vloot za) moeten stellen, hetgeen hij
ongaarne doet, juist omdat hij een andereu
vijand tegenover zich heeft.
Wijziging in den afbouw, gelijk de heer Staal
wilde, is niet mogelijk, omdat wijziging in een
project gevaarlijk is voor het geheel.
Het wetsontwerp wordt aangenomen met 25
togen 8 stemmen. Tegen de sociaal-democraten
en de heeren Van Embden, Van Houten en
Smeenge.
Goedgekeurd worden de ontwerpen in zake
aanbouw van marine-materieel; de wijziging
der mililiewet en de kostwinnersvergoedingen.
Verhoogir.g der pensioenen.
Aatn de orde is het wetsontwerp tot ver-
hooging der pensioenen.
De heer DE GIJSELAAR (C.-H) is van
oordeel, dat het Rijk ook do verhoogiug
der pensioenen voor de gem-ïente-amb'o-
tnaren voor zijn reken'ng h"d moeien nemin.
Uitvoerig licht hij dit toe. Hn betoogt
daarbij, dat de wet niet billnk is en met
tal van voorbeelden licht hij dit too
De heer STAAL (Lib) beloof lat de
begrenzing van het pensioen tot f4001 e?n
onbillijkheid is. Hij licht dit toe met voor
beelden aan de pensioenen der off:c:oren
ontleend.
Dc heer BERGSMA '(Lib-) is n'e! tevre
den over dit ontwerp. Hrj acht de verhoo-
giüg te gering en hjj bsple't ook Rjjlceste'in
voor de gemeente.
Dc heer POLAK (S. D.) acht de 40 oCt.
ook te laag. Hij hoopt, dat de Min-ster i
alstoog zal nagaan of het niet mogelijk is
vooral 'de kleine pensioenen nog rïfcs meer
te helpein.
De heer VAN WASSENAER VAN CAT- l
WIJCK (C.-H.) steu'nt het b°t"OT van den
heer Staal, om de gr sas van f d'IOO te 1" ten
vallën. Daardoor worden velen verongMfjkt.
Do fieer VAN HER MARSEN DE SOSf-
BREFF (R.-K.) acht 40 pCt. onvoMosnde
en vindt de regeling op vele punten on- I
billijk. Hii hoopt, dat de Minister zal toe
zeggen, dat hij spoedig de algemene rege
ling zal herzien.
Do MINISTER VAN FINANCIEN, de beer
DE VRIES, zal over do rechtsgronden niet meer
spreken. Ook over het bedrag der verhooging zal
1(Ü niet meer dobatleeron. Z.i. is 40 pCt, op do
uiterste grens, hetgeen spr. in de Tweede Ka
mer heeft uiteengezet.
Een individualiseerondo regeling, die mis
schien noodig ware geweest, is eohter onmoge
lijk.
Vervolgens verdedigt spr, de houding der Re-
gcering op dit punt tegenover do gomoentc-
penrioenen. Met die pensioenen heeft het Rijk
niets te maken. Het draagt er niot aan mee en
dus is er geen aanleiding om de verhooging to
betalen.
Verhooging van het maximum kan spr. niet
toezoggon. Enkele gevallen die genoemd zijn wil
spr. gaarne nader onderzoeken.
Het wetsontwerp wordt z. h. r. goedgekeurd.
Verschillende wetsontwerpen.
Aan de orde zijn thans eenige ontwerpen,
welke deels werden aangenomen, deels uitge
steld.
Tot deze laatste behoorden de wijziging van
art. 77 der Gemeentewet en van art. 35 der
Prov. wet (twee wetsontwerpen) en de wijriging
van do artikelen 60 en 67 der Prov. wet.
Daarop werd de vergadering gesloten.
TWEEDE KAMER,
Vergadering van Donderdagnamiddag.
Regeling van werkzaamheden.
Eesloten wordt Woensdag 2 Juni a.s. om
halltwaalf verschillende wetsontwerpen in
de afdeeüngen te onderzoeken.
Conclusie,
Aan de orde ig de conclusie van het Ver-
slag der Commissie omtrent de inliohtmgeto
op het adres van, G. B. Goossens, eervol ont
slagen districtsveearts te Roermond, betref
lende zjjn ontslag.
Do heer SCHEURER (A.-R.) zegt, dat het
ontslag van adressant op een e&nigszmis
vreemde en eigenaardige wjjze is geschied1.
De commissie beveelt nu een financieels te-
De heer VAN DER WAERDEN (S. D. A.
P.) betoogt, dat adressant meer wordt gege
ven, dan waarop hij recht heeft.
De Minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel, de heer VAN IJSSELSTE5YN licht
de financieels zijde der kwestie toe. Spr. zal
da zaak aanhangig maken.
De conclusie wordt z. h. st'. goedgekeurd.
Interpellatie invoering 8-uren-dag.
De heer SCHAPER vraagt verlof voor een
interpellatie tot den Minister van Arbeid,
over de invoering van den 8-uren-dag.
Vrijdag zal hierover worden beslist.
Verschillende wetsontwerpen.
Aan de orde zjjn verschillende wetsont
werpen, die z. h. st. worden aangenomen.
Grenswijziging Delft, enz.
Aan de orde is het wetsontwerp tot wijzi
ging van de grenzen der gemeenten Delft,
Schipluiden en Pijnacker ea opheffing van
do gemeenten Hof van Delft en Vrijenban.
De Minister van Binnenlandscb,e Zaken,
"ae heer RUYS DE BEERENBROUCK, vleit
zich met de hoop. dat zij, die thans ernstig©
bezwaren hebben, na eenige jaren zullen
inzien, dat er door de annexatie vee! ver
beterd is.
Bij art-. 17 is aan de orde oen amende
ment der Commissie van Rapporteurs, ge
wijzigd door overneming van ceu sub-amen
dement-Van Bere-ste-ijn, om te bepalen,
dat aan de burgemeesters en de ambte
naren der gemeenten Hof-van-Delffc en
Vrijenban, die ten gevolge van dc veree-
niging worden ontslagen en op 1 Januari
1921 den leeftijd van 50 jaar nog niet heb
ben bereikt, uiterlijk tot 1 Januari 1931
en voor zooverre zij dien leeftijd wel heb
ben bereikt, wordt tot aan het tijdstip,
waarop hun 'pensioengerechtigdh'eid in
treedt, ten laste van de gemeente Delft
een wachtgeld verleend.
Dc MINISTER, ontraadt het amende
ment en de financieele consequenties.
Het amendement wordt met 32 tegen 21
stemmen aangenomen.
Het wetsontwerp wordt z. h. st. aange
nomen.
Verschillende wetsontwerpen.
Aan de orde is o. a. een wetsontwerp
tot vaststelling van de begrooting van in
komsten en uitgaven van het Leeningfonds
1914 voor 1920.
Bij dit wetsontwerp is tevens aan de or
de de motie van den heer TEENSTRA,
luidende
,,Do Kanier, van oordeel, dat de opcen
ten op den suikeraccijns dienen te verval
len, gaat over tot de orde van den dag".
Dc heer TEENSTRA (V. D.) licht zy.n
motie toe. Spr. herinnert aan de geschie
denis van het z. g. suikerpotje, en betoogt
de> wenschclijkheid tot afschaffing van den
accijns; dc heer Oud heeft er verleden jaar
reeds op aangedrongen: de Minister nam
een zeer welwillende houding aan. Over
het nut van de suiker behoeft niot te wor
den gesproken.
Dc heer VAN DEN TEMPEL (S. D. A.
P.) ondersteunt do motie.
De MINISTER VAN FINANCIEN, de
heer DE VRIES, zegt. dat hel suikerpotje
16 millioen inhoudt, welke echter gebruikt
zijn voor kasgeld. Geeft men het suiker
potje een andere bestemming, dan wordt
de vlottende schuld dus met 16 millioen
vermeerderd. De vraag is of men nu wijs
zal doon do opcenten op dc suikeraeeiins
op to heffen. Spr. is er tegen omdat deze
opcenten moeten dienen-tot aflossing dor
crisisleeningen. Principieel staat spr. sym
pathiek voor do motie en hij is er voor tc
vinden, als de Kamer kan besluiten de
crisisschulden in 30 jaar af te lossen Spr.
betoogt verder, dat de minder gegoeden
thans niet zouden profiteeren van afschaf
fing der opcenten, of althans slechts zeer
weinig. Spr. becijfert dat op 5 cents pc-r
weck, per gezin. De Minister meent daar
om, dat de Kamer niet mag mede gaan
met do motie. Onder meer normale om
standigheden kan de Kamer latei er toe
overgaan.
De heer TEENSTRA (V, D.) merkt op,
dat 's Ministers houding sedert verleden
jaar veranderd is. Diens houding van toen
was aanleiding, dat spr. met zijn motie
kwam. Er is echter niets veranderd dsn de
Minister.
De Minister zei nu, dat eerst •- eslist
moet worden over de heffing ineens, bet
voorstel-Marchanthet antwoord daar
omtrent ligt gereed. Maar hoe staat de
Minister hiertegenover
De heer VAN DE LAAR (Clir. Soe. P.)
verklaart zich voor de motie; de bezuini
ging welke voor de gezinnen verkregen
wordt, is wel degelijk van beteekenis.
Dc MINISTER merkt óp, dat hij niet
anders gesproken heeft dan verleden jaar.
Principieel voelt spr. alles voor de motie
en hij heeft er geen bezwaar tegen als de
aflossing van He crisisschuld wordt ver
lengd. Spr. wijst er nog op dat de opbrengst
der middelen ver 1920 wel is waar gunstig
is tot dusver: maar boven de begrooting
zal nog 80 a 100 millioen gedekt moeten
worden. Nog merkt spr. op. dat er voor
de arbeiders geen verlichting zal komen
door afschaffing der opcenten, omdat dc
maximumprijs voor suiker verre neneden
do wereldmarkt blijft. De Minister van
Landbouw denkt er niet aan den maximum
prijs te verlagen.
Dc stemming over de motie wordt op
Vrijdag bepaald.
Het wetsontwerp wordt z. li. st. aange
nomen.
Aan de orde zijn o. a. nog: het wetsont
werp tot verlenging van den termijn, waar
voor de Verdedigingsbelastingen krachtens
dc wet van 11 Aprl 1919 (Staatsblad No.
171) worden geheven, enz., dat z. b, st.
wordt aangenomen.
Ook wordt behandeld een suppletoirs
Oorlogsbegrooting voor 1919. (Buitenge
woon krediet).
De heer VAN ZADELHOFF (3. D. A.
P.) is tegën het ontwerp en zegt, dat de
demobilisatie Diet met de noodiga voortva
rendheid is geschied. Hij keurt het af. dat
jongelieden, die na hun ontslag uit den dienst
ziek zjjn geworden of ongeschikt /oor ar
beiden, geen gratificatie krijgen.
Verder vraagt spr. verhooging van de sol-
djjeta of weder-invoering van het vrije ver
voer bjj verlof.
Spr. klaagt over de trage berechting vrn
overtredingen. Hij vraagt hoe de Minister
staat tegenover de dienstweigeraars en
welke maatregelen hij te hunnen opz'chte
denkt 'te nemen.
Besloten wordt het wetsontwerp en de vol
gende ontwerpen der agenda t; behandelen
na aldoening van het ontwerp Lager-Omler-
wijswet.
*De vergadering wordt "verdaagd tot Vrij
dag 1 nnr.
BINNENLAND,
Chris lelijk-Nationale Werkmansbond.
Gistermorgen is in het sociëteitsgebouw van
do Rotterdamsckc Diergaarde, onder voorzitter
schap van den heer P. J. Nahuizen, uit Utrecht
do vergadering voorgezet. De Minister van On
derwijs, dr. J. Th. de Visser, en de burgemees
ter van Rotterdam, rar. A. R. Zimmerman, woon
den do opening van de vergadering bij.
Do voorzitter heette dr. De Visser, eerovoor-
zitler van don Bond, on mr. Zimmerman wel
kom. Als een blijk van erkentelijkheid bood hij,
namens den Bond, dr. De Visser een zilveren
inktkoker aan.
Dr. De Visser zeide vervolgens: Het ligt in
den aard van de zaak, dat de gedachten zich in
mij vermenigvuldigen en dat ik behoefte heb
er uiting aan te geven. "Wat zijn wij 25 jaar ge
leden eenvoudig begonnen! Spr. herinnert het
zich nog goed, dat 25 jaar geleden zes of zeven
■werklieden bij hem kwamen met do vraag, of
het niet mogelijk was een organisatie to slich
ten, waarin Christelijke werklieden als zij, zich
op hun plaats zouden gevoelen. Zij beseften in
den knel to zijn geraakt, doordat zij van den
linkerkant worden opgedrongen door de socia
listen en van recht; door „Patrimonium", van
welk Verbond den klagers de politic-ke actie
niet aanstond. Spr. wil er wel voor uitkomen,
dat hij toen geaarzeld heeft op dio klachten in
ie gaan; hij begreep, dat zijn leven daardoor
een wending zou nemen in dc richting vau do
christelijk-nationalo arbeidersbeweging. Toch
heeft hij, na overleg met ambtgenooten er toe
besloten en hü gevoelt thans groot en blijdschap
over dien stap.
De Bond is in 25 jaar van een kleine kring,
die slechts uit vier aldeeüngcn Amsterdam,
Rotterdam, ';-Gravcnkage en Middelburg be
stond, gegroeid tot ecu der machtigste organisa
ties in het land; een organisatie, welke thans
nagenoeg 300 afdcelingen on veertien a vijftien
duizend leden telt Maar op uitwendige sterkte
komt er niet in de eerste plaats aan. Het voor
naamste is, dat do bond 25 jaar lang getrouw
gebleven is nan zijn beginselen. Juist in dezen
tijd is dat van beteekenis, nu er teu gevolge van
•Jen oorlog een reuclio "ontstaan is, die vele gees
ten verhit en vele zielen vermaterialiseerd heeft.
Dc waan is gewekt, dat door middel van een
revolutie verbetering van maatschappelijke toe
standen le bereiken zou zijn; togonovcr deze stelt
do Christelijke Nationale Werkmansbond de
leuze: wij wilien mannen bij de gratie Gods en
kinderen van dezen tijd zijn. Wij geloovcn de
eeuwige waardij van Jezus Christus als maat
schappelijk hervormer. Wij willen menschea
zijn iu den meest volkomen en zuivoi'sten zin
van hot woord. Wij beseffen, dat geen enkele
godsdienststichter uit hét verleden, geen enkele
philosóof van het heden en geen enkele maat
schappijhervormer van deze dagen ons geven
kan wat Jezus Christus do menschheid ge
schonken hoeft.
Schaart u om de banier van den Bond, riep
spr. den aanwezigen toe. Tracht mannon te'
zijn bij de gratie Gods, doch daarnaast ook kin
deren van dozen tijd. Blijft de leuze getrouw:
door werklieden voor werklieden. Erkent, dat
staatszorg op sociaal gebied dringend noodza
kelijk is, doch blijft bedenken, dat er nochtans
plaats is voor werkliedenorgauisaties, die los
van pliilantropie, gemeente- of staatszorg, op
oigen kracht vertrouwen.
De Christelijk-Natioualc Werkmansbond doet
dit. Staats-socialiricn mogen neerzien op zijn
ziekenkassen, zijn zorg voor weduwen oa wce-
zca en ouden van dagen, maar spr. noemt
hetgeen den Bond voor zijn leden gedaan, heeft
cn nog doet, juisl het mooie, wat door zijn ar
beid van 25 jaar is verkregen. Wij willen niet
met don bedelnap rondgaan, zegt spr.. wij wil
len zien vrat wij zelf kunnen doen. Ons eigen
werk draagt de kiein in zich van een blijvenden
zegen. Tot den completen mcnsch behoort ooi op
eigen kracht te vertrauwen ea de handen uit
de mouwen te steken.
Een zegen van het Christendom is mede het
besef van dc waarde der individualiteit, doch
naast dal besef beware men de erkenning van
do beteekenis der gemeenschap. De individuali
teit gaat niet in deze onder; integendeel ver
sterkt zij haar. Die individualiteit en dat ge
meenschapsbesef beeft elke tijd en elke organi
satie noodig. Dat de Bond dit erkent, heeft spr.
met blijdschap de uitnóodiging tot het bijwonen
van deze vergadering doen begroeten- Maar in
dio blijdschap mengt zich weemoed, als hij
denkt aan de mannen, die den Bond in zijn
25-jarig bestaan ontvallen zijn. Spr. denkt aan
de heeren ds. Karris, Berkelbach van der
Sprenkel en vclo anderen. Hij herdenkt ook het
geen de heer Schrieken voor den Bond heeft ge
daan. Doch wat de dood ook heeft wegge
maaid, de Bond is gebleven.
Men zegt wel eens. dat de tijd voor algemeene
bonden voorbij zou zijn, maar spr. ontkent dit
en do overtuiging, dat de Christelijke Nationale
Werkmansbond eon toekomst heeft, vervult hem
met vreugde. Blijve de bond zich wachten voor
het gevaar van dezen tijd: in het rnateriëele
spoor to gei aken. Blijvo hij de gees lelijke waar
den erkennen. Dc leden van den bond moeten
kunnen zeggen: ik ben wel een kind van den
tijd, maar de tijdstroom voert mij niet mee, in
zekere mate beheerscli ik hem.
Doordringt u, zegt spr. ton slotlo, van de
hoogo boleckonis, on de ernstige roeping, welke
bij als Christelijke werklieden hebt. Leeft in ge
meenschap met uwen Hcila.nd. Tracht een per
soonlijkheid lo zijn. doch handhaaft tevens hel
gemccnschapsbescf.
Spr. dankte den Boud voor hel hem aangebo
den huldeblijk, maar meer nog voor hetgeen dc
Bond 25 jaar lang voor ziju geestelijk leven bo-
teckend heeft. God blijve den leden van den
bond met Zijn zegen en Zijn eeuwige genade
nabij.
Dc voorzitter dankte dr. Do Visser, waarna de
vergadering den cercvoorzittcr do zegebede uit
Psalm 34 toezong.
In de voortgezette vergadering heeft de
voorzitter meedeeling gedaan vau de ont
vangst van een telegrafische dankbetuiging
namens de Koningin, in antwoord op het
Raar Woensdag toegezonden hulde-telegram.
Aan de orde was vervólgens een voorstel
van do afq&elmg Zwolle, luidende als vólgt:
De afdeeling Zwolle verzoekt het bonds-
bestuur te overwegen, op welke wijze een
betere samenwerking is te verkrijgen met de
bonden, die naast den Ghr. Nat. Werkmans
bond staan. Of, zoo mogelijk, stappen te
doen in de richting, dio kan leiden tot in
eensmelting van alle Chr. sociaie bonden.
De bondssecretaris, de heer A. vaa Oov,
bestreed het voorstel.
's-Gravenhage, Enschedé, Zubphec, Leiden,
het hoofdbestuurslid Van der Ploeg ea de
bondsvoorzitter bestreden het eveneens.
Ds. Do Voogd, uit Oosterhout, stelde
dc volgende motie voor: De jaarlrjksehe ver
gadering. enz. verzoekt het hoofdbestuur,
naar aanleiding van het voorstel Zwolle,
voort te gaan op de tot neg tos gevolgden
weg en, waar mogelijk samenwerking te
zoeken.
Het voorstel-ZwoItó werd met bijna alge
meene stemmen verworpen; de motie-Ee
Voogd daarna met algemeene stemmen aan
genomen.
De afdeeling Almelo stelde voor: De Bond
besluite den eventueel aan te stellen vrijge
stelde alleen voor .propaganda-aoeloinden te
ueslemnveu. Men geve hem gvtn administra
tief werk. II(j worde bij hoofdelijke stem
ming door de jaarvergadering benoemd.
Na uitvoerige gedachtenwisseling stelde
de Bondsvoorzitter voer, aan het Bondsbe-
stuur pp te dragen deze zaak in overweging
ging te nemen. De verg idoring verecnigde
zich daarmede.
Beslctsn wérd vervolgens eenige voorstel
ler» tot eea latere vergadering aan te hou
den, o.a. van de afdeeling Leiden: Men over-
voge de vraag, waarom een Christelijke In
ternationale gewenscht is.
Christelljk-Historische Unie.
Te Utrecht wordt gehouden een algemco
ne vergadering van de Ohristelijk-Histori-
scho Unie.
In zijn openingsrede zeide de voorzit
ter, mr. dr. J. Schokking, uit Leiden, met
vreugde de vrouwen te begroeten in do
Unie. God geve, zoo zeide hij, dat het kos-
teliik goed, dnt de vrouw boven den mau
bezit, ten goede moge komen aan het po
litieke leven, en dat de politieke actie van
dc vrouw niet tot schade moge zijn van
haar arbeid, dien wij op ander gebied niet
kunnen missen.
Onze tijd, zoo ging spx*. verder, worde
gekenmerkt door de ernstige onrust. Som
migen gaan blijkbaar van dc meaning uit,
dat om ons land een soort Chinccscho
muur is gebouwd. Juist in den meer en
meer zich voltrekkenden innerlijken snniea
hang der volkeren is het van belang te let
ten op wat er elders voorvalt, en ra:de to
helpen tot den opbouw van wat verwoest
is. We zullen op onbekrompen wil ie moe
ten meehelpen, om den hongerenden el
ders van voedsel te voorzien, gast.ri.ihehl
tc verlcpnen aan het ondervoede kind, en
door credietverleening de andere volken
in staat tc stellen om krachtig aan den
arbeid te kunnen gaan. Spr, waardeert do
bedoeling van de regcering om ook vnu
Duitsehland crediet te vcrlcenen.
Een van de belangrijkste dingen van den.
laat-sten tijd is de aansluiting van ons lund
bij den Volkenbond. Spr. is overtuigd, dat
de Regeering haar voorstel tot aansluiting
heeft gedaan, omdat zij het zag als een
middel om mede te werken aan horstel.
Ons volk heeft niet voldoende beseft, dat
wii •daarmede een offer hebben gebve.'ht,
zooals elk volk dat heeft gedaan, als het
zich ten minste met gelijke bedoeling aan
gesloten heeft. Eiken dag, dat de aanslui
ting der overwonnen volken langer duurt,
zal tot schade ziju van het welslagen van
den Volkenbond. Dat Amerika zich niet
heeft aangesloten, is al een teleurstelling.
Blijft ook Duitsehland achterwege, dan
zou deze aansluiting wel eens tot schade
kunnen zijn voor ons land. Van nieuwe vor
men vervrachten wij geen vernieuwing,
wel van het beginsel en de gezindheid ach
ter die nieuwe vormen. Geen verzet tegen
den Volkenbond, maar dien gezien in een
bepaald licht. Het kau er anders mede
gaan als met elke menschelijke instelling,
dan er mee bedoeld is. Spr. beziet hierbij
de positie van leger en vloot. Het is vol
komen te begrijpen, dat na den oorlog ve
len in de stemming gekomen zijn, dat
zwaarden moesten worden omgesmeed tob
sikkels en de kanonnen moesten worden
vastgenageld.
Men heeft vroeger vaak betoogd, dat eon
leger oorlog tegenhoudt: dat is onjuist ge
bleken. Maar evenmin is juist, dat een leger
oorlog opwekt. Oorlog is geen op zichzelf
staand verschijnsel, dat hem tegenhaudc,
of opwekt, maar de uiting van een stem
ming, die in de volkeren gokweekt wordt
De Volkenbond moet gebruikt worden tot
vermindering van bewapening, maar als
niet het beginsel volmaakt vernieuwd is,
kan nog niet tot ontwapening worden
overgegaan. Spr. wees op wat we in da
laatste dagen zien, n.l. dnt de Iractaten-
kwestie van 1830 nog altijd niet is opge
lost en vestigde in dit verband de aan
dacht op onze verplichting tegenover dö
koloniën.
Voortgaande zeide spr., dat de Unie zich!
vóór socialisatie zou kunnen uitspreken,
maar er ligt iets zeer govaarlijks in, om'
dnt te zeggen. Heeft Troolstva niet op het
"congres gezegd, toen zij V.em naar een
definitie vroeg, dat. socialisatie in hoofd
zaak was hetverlangen vnn de arbeiders
naar socialisme. Daar kwam de aap uit
den mouw. In dit verband gezien, moet
dc Unie zich verklaren tegen socialisatie
Intussehcn zal gezocht moeten worden nryir
de beste, oplossing van het vraagstuk van
meer medezeggenschap der avbciders in do
bedrijven, mits er rekening mee gehouden
wordt, dat de bedrijven er in de eerste
plaats zijn voor het algemeen belaug en
er aanwezig is bij de arbeiders de wil om
te werken ca mede te werken. Spr. waar
schuwde tegen het te veel aanwendon van
scherpe wapenen als staking en uitsluiting;
hij betreurde de houding der werkgevers
in de transportsteking. Hij waanschuwdo
ook tegen het verwachten van alle heil
van den Staat, van Staatsbemoeiing.
De Christelijk-Historische Unie wil gnnr
ne- het woord .,houd vrede met de men-
schen" tot de haro maken, doch zij zal
zich verzetten tegen hen. die het wettig
gezag willen aantasten. Wanneer het ge
zag gebruikt wordt in dienst van een klas-
sebelang. wordt het misbruikt; deze on
wrikbare overtuiging is meer dan vast, dat
regeering fin t*olk lespeten samenwerken
als gezonde tot gezonde omwikkeling van
het staatkundig leven. Kef re i moeten wij
ons tegen het saboteeren van de wettige
instellingen, al erkennen wij schuld in do
gebrekkige handhaving
Spr riep ten slotte het welkom loc aan
den nestor der pratij, tevens nestor, der
Kamer, jhr. mr. De Savornm I.ohman, <cr-
de het te betreuren, dnt de kleine Christ.-
Hist. Knmerclub den zorgzanvrn steun ont
beren zal van jhr. De Geer, en hoopte,
dat diens werk tot zegen moge zón
