om opschooniii£ to houden waar haar dab
aoodig lijkt en zeer gewenacht is.
Toch wordt Millerand vastgehouden te
Parijs door een en ander, zoodat. wanneer
een Duitsch verzoek om uitstel dor confe
rentie van Spa binnenkomt, dat o. i. gaarne
zal "worden ingewilligd.
SPORT
VOETBAL.
Wedstrljdprogramma voor worgen.
Kampioenschap van Nederland.
Be QuickGo Ahead; M.V.Y.Y.O.C.
West. Eerste klasse.
AjaxD.F.C.
L. V. B. Halvo eindstrijd om den L. V. B.-beker.
Sportmanterrein 12 uur: L. F. G ILugdu-
,ninn I; 2 uur: A. S. G. IA. S. G. II.
Seriewedstrijden van L. F. C.
Ajax-lerrein Ille afd. a) L. F. C. Ill D. V.
S. 1011 uur: Ille aid. b) U. V. S. Ill—A. V.
V. 1112 uur; He afd. a) Hugenoot—L. F. C. II
12—1 uur; IIIo aid c) ver], a—verl b 1—2 uur;
He afd. b) D. L. V. I—V. S. H 2-3 uur;
lila afd. d) winnaar awinnaax b 34 uur;
Ho afd. c) vcrl. averl. b 45 uur.
Overzicht-
Go Ahead moet morgen op bezoek bij Be
Quick en zal wel niet de beide punten mee naai
Deventer nemen. Wij voor ons houden Bo Quick
voor bet sterkste elftal der kampioens-competi-
tie, eu do Noordelijke kampioenen hebben zeker
hun succes tot nog toe voor het grootste deel
te danken aan de sterke voorhoede, wat een le
grooter voordeel was. omdat aan de verdedi
ging van do andere kampioenclubs dikwijls het
een en ander hapert. II. V. V. krijgt bezoek van
V. 0. C. en ook al zullen de Rotterdammers de
steun van Steenhauer missen, (het Ned. XI ver
trekt nl. morgen naar Italië) wij gelooven toch
wel dat V. 0. C. het tot een overwinning zal
brengen; ten minsto als de heer en er weer niet
zoo hopeloos „uit" zijn als verleden week.
Op het Sportmanterrein wordt den halven
eindstrijd voor den L. V. B.-bekerl gespeeld.
Eerst krijgen wij L. F. C. ILugttunuml te zien
een wedstrijd, die zeker een gang naar „Pomona"
waard zal zijn. Lugdimum zal er ongetwijfeld
alles op zetten om in den eindstrijd te komen,
rntynr wij voorspellen dat do eindstrijd gaan zal
tuaohen de beide Leidsche derde-klassers. De
tweodo wedstrijd immers gaat tusschen A. S. C.
I en A. S. C. II en het ligt voor de hand dat
hier A. S. G. I zal winnen, zelfs al denken de
reserves er niet aan. om den wedstrijd zoo maar
aan hun clubgenootcn cadeau te geven. Intus-
eclien over oen ongelukkige loting hebben de
beide A. S. G.-elftaUen zeker niet te klagen dit
jaar. -
Tenslotte rast ons do bespreking van de L. F.
C.-seriewedstrijden. L. F. C. viert feest en zij
heeft er reden toe. Immers de geel-zwaiten be
staan thans 121/ijaar en voor de kenners van
ons Leidscbo voetbalwereldjo zegt dat heel waL
Wij herinneren ons L. F. G. nog, nit den tijd,
dat zij begon een belangrijker plaats in het Leid-
eohe voetbal in le nemen, uit dsn tijd dat L. F.
C. nog speelde op het sportterrein aan den Zoe-
tcrwoudschen Singel, en sindsdien heeft L. F. C.
zich van L. V. B.-clubje opgewerkt tot de groot
ste vblksvoetbalclub in Leiden. En de geel-zwar-
ten hebben zich weten te handhaven, zelfs in de
voor onzo voetbalclubs zoo moeilijke mobilisa
tie; ar cm.
L. F. C. viert feest, en langs dezen weg wil
len ook wij haar gelukwensehen. Dat L. F. C.
nog vele jaren haar plaats onder de leidsche
clubs mag inaemen( achten wij in het belang
van het Leidsoho voetbal. Een wanklank mis-
eohien zal or zijn op het L. F. C.-feest. De
herinnering aan den te vroegen dood, van één
der verdienstelijke L. F. C.'ers nl. van Kees v. d.
Plas. Wanneer wij met weinigo woorden L. F.
G.'s 121/;-jarig bestaan herdenken, dan mogen
wij hier zijn naam niet weglaten. En nu de se-
riewodstrijden, waarvan morgen alleen het pro
gramma der lagere goden wordt afgewerkt. Het
zou ons (o ver voeren telkens do zeven, op één
dag te spelen wedstrijden één voor één te moeten
hespreken. "Wij vemvijzen sleohts naar het pro
gramma, en volstaan met do mededeeling dat
de drie klassen waarin do docluemers (en L. F.
C. heeft waarachtig niet to klagen over gebrek
aan deelname) zijn ingedeeld geheel onafhan
kelijk van elkaar spelen. Wij hopen dat het
weer L. F. C. Zondag wat ter wille zal zijn,
hopen vooral op de medeweikiak van de dcelne-
mendo elftallen, wat betreft precies op tijd aan
wezig te zijn; want zeven wedstrijden moeten
worden gespoeld van 10 uur v.m. tot 5 uur n.m.
Zijn dus do diverse hceren niet op tijd, dan mag
L. F. G. Wel nachtpermissie aanvragen. Hoezeer
wij hot L. F. C.-feest ook toejuichen, één ding
vragen wij ons toch ai: „Is het programma niet
wat t e uitgebreid. Gaan wij met zeven Wedstrij
den telkens op drie voetbaldagen niet heel erg
lijkon op voctbalmaniaccon?"
Volledigheidshalve laten wij hier het geheele
programma dor L F. C.-seriewedstrijden vol
gen:
le A f d e c 1 i n g.
a) U. S. IA. S. CL I 121 uur op 13 Mei.
b) L. F. C. IV. C. S. J, 34 uur op 13 Mei.
p) Graaf Willem II—B. M. T. I, 4-5 uur op
13 Mei.
d) Verl. b—Verl. a, 10—1L uur op 16 Mei.
e) Winn, dVerl. c, 11—12 uur op 16 Mei.
f) Winn. e—Winn. e, 12—1 uur op. 16 Mei.
g) Winn. a"Winn. b, 12 uur op 10 Mei.
h) Verl. fVerl. g, 34 uur op 16 Mei.
i) Winn. fWinn. g, -15 uur op 16 Mei.
lie Afd o.cl.i n g.
a) HugenootL. F. G. II, 121 uur cp 9 Mei.
b) D. L. Y. I—U. V. S. II, 2—3 uur op 9 Mei.
A. S. C. II vrij.
c) Veil, aVerl. b, 45 uur op 9 Mei.
,d)— Winn. a—Winn. b, 10—11 uur op 13 Mei.
e) A. S. G. IIWinn. c, 1112 uur op 13 Mei.
f) Verl. d—Verl. e, 1—2 uur op 13 Mei.
g) Winn. d—Winn. e, 2—3 uur op 13 Mei.
IIIo Afdeeling.
a) L. F. C. IllD. V. S., 1011 uur op 9 Mei.
b) U. V. S. Hl—.4. V. V11—12 uur op 9 Mei.
c) Verl. aVerl. b, 12 uur op 9 Mei.
d) Winn. aWinn. b, 34 uur dp 9 Mei.
Bij gelijken stand zal worden geloot.
LAWN-TENNIS.
Voor morgen staan in de Eerste klasse op
't program:
Rotterdam: Anglo Dutch—Noordwijk.
Dordrecht: Dordtsche L. T. C.H. L.
T. O. 1911.
Derde klasse: LeidenPlioenix-
Garnc, Animo—Phoenix II.
KORFBAL.
Programma voor morgen.
Kampioenschap van Nederland. -
Voorwaarts—D. H. B. S. O.
D. E. V.-D. O. S.
Z. N. v. d. Dag-bal.
D. T. V. IIRozenburg (te Leiden).
Overzicht
Er zijn oogenblikken, dat een overzicht
schrijver naar zijn haren grijpt en be
peinst „Hoe moet ik mijn overzicht in-
kleeden om niet in herhaling van een vo-
rigen keer te komen, en daardoor vei ve
lend te worden". Zoo'n oogenblik is nu
gekomen, want de paar wedstrijden die
op het programma voorkomen zijn al
meer dan eens vastgesteld en zijn door ons
even veel keêrén besproken. Wij zouden
misschien kunnen volstaan met een terug
wijzing op onze vorige overzichten .Het
eenigste bezwaar daartegen is, dat onze
getrouwe lezers(essen) hoogstwaarschijn
lijk de oude couranten uit den kelder of
iets dergelijks zouden moeten opdiepen.
Om hun deze moeite te besparen zullen we
dan nog maar eens in herhaling treden.
Zoo zal morgen de beslissing vallen voor
het kampioenschap van Nederland. Voor
ons staat het vast, dat D. E. V. met deze
eer gaat strijken, hoewel de Enschedee-
sclie kampioen nog aardig van zich zal
afbijten. Wij hopen dat deze sympathieke
Vereeniging niet voor den 2den keer een
vergeefsche reis maakt, want een reisje
van Enschede naar Amsterdam is niet
voor de poes, en is ten slotte voor sport
liefhebbers niet meer te betalen. Naar we
vernomen hebben zal D. E. V. de helft der
reiskosten vergoeden, waarmee de Amster
dammers een zeer sportieve houding heb
ben aangenomen. Als ten slotte D. O. S.
nog wat heeft opgestoken van het lesje
dat Fluks haar in Enschede heeft gege
ven, zoo voorzien we toch nog een aardige
kamp
In West II D. trekt de wedstrijd Voor
waartsD. H. B. S. C. onze aandacht,
daar hierdoor beslist wordt wie er kam
pioen dezer afdeeling zal worden n.l. D.
H. B. S. C of O. S. G. R. H. Tegen een
van deze 2 moet Fluks II 16 Mei a.s. uit
komen voor het kamp. der 2de klasse.
Leiden blijft gelukkig nog niet geheel ver
stoken van wedstrijden. Morgen komen
twee vreemde clubs elkaar voor de Z. N.
v. d. D.-bal bestrijden. D. T. V. II voor
zien we als overwinnaar.
CRICKET.
Morgen wordt het seizoen officieel ge
opend, daar volgende wedstrijden zijn
vastgesteld.
2e klasse NoordV. R. A. IIAlbion.
3e klasse: VleermuizenV. V. V. Ill
R. en W. Ill—H .C. C. II..
W1ELR1JDEN.
Leidsche Ren- en Toeristen-Ver. „Swift".
Morgen rijdt heb lid G. C. Hulst in de
openingswedstrijd voor amateurs op efe
Stadionbaan to Amsterdam.
Wij wcnschen hem veel succes toe.
Ter gelegenheid van de opening van de
Stadionbaan zal Swift" een elubtocht
naar Amsterdam organisceren, waarvoor
allo wielersportliefhebbers worden uitge
nood] gt.
Do Burcht is do reünie-plaats.
ZWEMMEN.
Naar bet IJ-Nieuws meedeelt is het IJ
uitgenoocLigd om een tournéo door Noord
en Zuid-Frankrijk te maken.
De sport en de Zondagsrust.
Volgens de „Tel." koestert de N.V.B.
bet voornemen om met nog andere sport
bonden een actie té beginnen tegen het
ontwerp-Zondagswet.
BRIEVEN UIT FRANKRIJK.
II.
Pau, 1 Mei 1920.
Juist wilde ik beginnen u nog wat van
mijn verblijf te Bordeaux te vertellen, toen
ik „La petite Gironde, hét blad hier van
de provincie ontving, meldend, dat 1 Mei
de algemeene staking der spoorwegwerkers
zou worden afgekondigd om 13 uur des
nachts, de nacht van Zaterdag 30 April op
1 Mei. Dus daar zou ik dan, evenals den
eersten keer van mijn verblijf in Frankrijk,
de zegeningen van het na-oorlogsche tijd
perk, thans in de provincie meemaken. Ik
had mij voorgenomen dezen Zondag met
den trein van 7.25 des ochtends naar Biar
ritz voor één enkelen dag te vertrekken,
hetwelk zooals men weet, een der Zuide
lijkste badplaatsen van Frankrijk, aan de
golf van Gascogne is, en alhoewel het sei
zoen daar nagenoeg afgcloopen moet we
zen, kon ik een indruk krijgen van dit bad-
oord, om daarna Oostwaarts te gaan;
Orthez, Dax, Pau en Lourdes te bezoeken,
daarna Toulouse en Carcassonne. Doch
daar begint die plotselinge kwelling weer,
die een fanatieke minderheid, de woeden
de meerderheid van Frankrijk vermag aan
to doen, en daar ik niet de kans wilde loo-
pen, om bij een onbeperkt aantal stakings
dagen in het mij veel te mondaine Biarritz
opgesloten te zitten en zoodoende het doel
van mijn reis, de Pyreneeën zien, te mis
sen, wachtte ik den nacht niet af, doch
ben, na nog een langen zwerftocht door
Bordeaux, maar met den 6.30 trein des
avonds naar de bergen van Pau vertrokken,
waar ik nog voor 12 uur zou moeten aan
komen,,
Laat ik u nu eerst nog wat van Bordeaux
vertellen. Zooals ik hierboven schreef, is
ook hier de woede van de bevolking tot
het hoogste punt gestegen, om de vepl-
eischendheid der arbeiders, wien het eigen
lijk om politieke voordeelen te doen is, en
tevens om voor zooveel mogelijk geld, zoo
min mogelijk uit te voeren. Het is de echte
na-oorlogsche geest, die over de volken van
Europa gekomen, ook thans de Franschen,
toch een zéér werkzaam volk anders, heeft
aangetast.
En die veelbegeerde nationalisatie van
een arbeid, waar de arbeiders met hun fa
natieke leiders naar toe willen, wat is het
anders dan de slavernij in den nieuwsten
vorm. Wegens de vrijheid van den arbeid
militair gedwongen, gedrild zwoegen de
arbeiders 12 uren in plaats van 8 uren in
Rusland!
Met kan begrijpen, boe het koren op
den molen van de „Petite Gixend»" en
van alle tegenstanders van de terrorisatie
door de arbeiders, Jb, nu in het kamp dier
arbeiders zelve, stemmen opgaan tegen die
nieuwe slavernij. De Franscbman heeft
dan ook in het algemeen veel te veel ge
zond verstand, dan dat hij zich maar met
huid en haar zou overgeven aan de ge
dwongen arbeid, do afschaffing van pri
vaat bezit. En den leider van een dier wilde
arbeidersvergaderingen werd het tot zijn
groote woede door zulk een nuchtere Fran-
sche arbeider nog eens mt nadruk gezegd:
„Er zijn uren, waarin ik tot de vaste
overtuiging kon(, dat ik de vrijheid
van den arbeid, zooals die in de tegen
woordige maatschappij bestaat, verre ver
kies boven de arbeidsorganisatie die gij
verlangt". Dit is niet alleen de stem van
den Franschman met het nuchtere oordeel,
doch m. i. ook die, en dat is alweder een
minder gunstig teeken van dengene, die
voor veel geld veel wil luieren.
Maar in de prachtige havens van Bor
deaux heeft tot nog toe de arbeid geduurd.
Langs de kaden rollen heel den dag de kar
ren" met de zware tonnen van het edelste
druivennat ter wereld, vol schepen liggen
beide oevers der Garonne, hard wordt er
op de kantoren gewerkt. OI In Bordeaux
klopt nog een kerngezond hart ende
wereld is er nog lang niet droog, noch as
cetisch, noch zonder zonden. Want ondanks
den oorlog is, hier, ook in de dagen dat
do regeering hier tijdens den oorlog zetel
de, de welvaart gebleven. Het land bracht
bovendien al het vette der aarde voort en
al stegen: de prijzen van alles, wat hier in
het departement zijn weg over de aarde
vindt, wordt ook tegen hoogere prijzen
verkocht, en massa's geld komen binnen.
Daarom zijn de théaters' de cinema's,
iederen avond vol, iedereen is bier goed ge
kleed. iedereen eet en drinkt goed, dat is
vooral een gewoonte van den Bordelais.
Voor honderd sous"; Iwijn inbegrepen,
(vijf francs) kan men bier in menig res
taurant voortreffelijk déjeuneeren, en mid- 1
dagmalen. Wil men wat meer betalen, dan
zoeke men de mondainer gelegenheden op
Allées do Tourny of Cours de l'Intendance
daar krijgt ge ook goed eten, .al zijn de
hoeveelheden niet zeer groot, iets, waar
een Bordelais, die graag véél eet, niets
over is te spreken. Wilt gij een van de
vele adressen die volstrekt niet mondain
zijn, zonder pompcuse inrichting van meu
bels, wanden, enz., noteer dan dit adres:
Restaurant „de la Presse", 6 Rue Porte
Dijeaux. De bediening is. als overal in
Frankrijk, uitnemend, zonder het nerveuse,
jachterige van Parijs. Trouwens, we leven
hier te midden van een kerngezond ras,
dat den levenskracht brengenden zeewind
dikwijls ademt, en zich lichamelijk, ook
door gymnastiek en sport, flink onderhoudt
en oefent. Hoeveel beter zien de kinderen
er hier uit, dan in Parijs. Het is een ware
vreugde ze gade te slaan bij hun wilde en
luidruchtige spelletjes, rond het standbeeld
van de Girondins op de Place des Quin-
conces aan de Garonne, of het anders wel
stille pleintje Tond de prachtige ruïnen
van het amphitheater der Romeinen van
het oude Burdigula uit de derde eeuw: le
palais Gallien genaamd. Maar op ziin prach
tigst zijn de kiuderen in den verrukkelijken
tuin van Bordeaux, een waar Paradijs,
waai- do nu bloesemendo palmen groeien
en allerlei boomsoorten en bloemen, en
subtropische planten. Daar, in dien Jardin
publique, vooral rond het vijvertje, waarin
ze, als de kinderen in de vijvers van het
paleis der Tuillcriecn, scheepjes laten va
ren, nabij het koloniale museum, zijn ze
op hun best.
En thans, na voprspoedige reis hoe
heerlijk ruim en zindelijk zijn die groote
expres-treinen in Frankrijk, daar kunnen
vrij nog een voorbeeld aan nemen met
bun restauratierijtuigen, ben ik te Pau aan
geland. Het was reeds bij halféén, en dus
lant; na den voorgeschreven tijd waarop de
staking een aanvang nemen moet, dat we
in den maannacht, die de sneeuwgedekte
toppen der Pyreneeën in de verte zoo won
derschoon verlichtte, te Pau aankwamen
en ons maar dadelijk ter ruste begaven.
Da machinist woonde te Pau en wilde ook
naar bed.
Nu is het Zondag en ik ga den brief voor
u op do bus brengeD, en door de stad wan
delen, om te zien, hoe het met de staking
staat en met nog veel meer.
HENRI VAN BOOVEN.
FAILLISSEMENTEN.
Uitgesgrolcein:
I. P. vain Hattum, kok, Egmond-aan-Zee.
R.-c.: mr. Th. Maasseh; cur.: mr. D. Sluis.
H. Brjsterveld, sigarenfabrikant, hande
lende onder de firma H. Bijst:r\rald Co.,
Eindhoven. R.-c.: mr. R. de Mentiion Bake;
cur.: mr. J. B. Hengst.
H. Wolfman, Den Haag. R.-c.: mr. J.
v. Gelein Vitringa; cur.: mr. A. N. Speger.
Mej. B. Roornan, Den Haag. R.-c.: mr.
A. W. Kist; cur.: mr. J. Wegl.
De Hollandsche fabriek van pakkingstof-
fen en ieoleermaterialen, firma Gebroeders
Loeff, kooplieden en fabrikanten, geves
tigd te Rotterdam Binnenweg 105b en Theo
dorus Adrianus Loeff en Jacob Thomas
Loeff, te zamen handelende onder boven
genoemde firma. Curator: mr. H. v. Wijk
P. Sauer, koopman te Bergschenhoek.
Curator: mr. L. K. E. van Eyck.
J. M. Plantbeijer, koopman, Rotterdam
Curator: mr. G. H. Lambert.
W. Kool, melkhandelaar, Schiedam. Cu
rator mr. J. H. Welcker,- te Schiedam.
Rechter-Commissaris in deze faillissemen
ten: W. Lunsingh Tonckens.
Eerste Nederl. Speelgoederen-Industrie,
Den Haag. Rechter-Commissaris mr. O. J.
J. de Joncheere; Curator mr, N. C. M. A.
van den Dries.
W. H. DriesseD, motorschipper te 'e-Gra-
venzande. Rechter-Commissaris mr. H. E.
Cost Budde; Curator mr. F. Donker Cur-
tius.
A. van Bergen, kruidenier te Boskoop,
Rechter-Commissaris mr. O. W. Sipkes
Curator E. A. Cosman.
J. B. Deen, Amsterdam. Rechter-Com
missaris mr. Enthoven; Curator mr. P. H.
F. van "Vloten.
A. F. K. van Houte, Amsterdam. Rech
ter-Commissaris en Curator als voren.
W. Meyer Jr., handelende in effecten on
der de Firma Meyer en Co., wonende te
Hilversum. Recliter-Commissaris mi-. Ent
hoven Curator mr. A. C. N. Pieren, Hil
versum.
J. WeinbergOrausfeld, koopman, Vaals
Rechter-Commissaris: jhr. mr. Teste; Cu
rator: mr. J. D. Onland, Heerlen.
A. Kik, timmerman, Zierikzee. Rechter
commissaris mi1. N. A. L. OttenCurator
mr. J. A. O. van Heusde..
Opgeheven:
P. Pans, Rotterdam.
H. van Straten, Amsterdam.
A. J. Kommers, Baardwijk.
Geëindigd:
A. Aukema, koopman en winkelier, Har-
lingen.
G. Weirich, koopman, vroeger Heerlen,
thans Oberhausen.
A. van der Heijden (Fa. Franssen on Co.),
koopman, Zwolle.
VARIA
De Ncderlandsche Cacao- en Chocolade-
Industrie-
In „Ncdoxlandsch Fabrikaat" schrijft D. eon
artikel over do Nedcrlandschc Cacao- en Cho
colade-industrie, waaraan do volgende lezens
waardige bijzonderhoden zijn ontleend
Do oprichting van do eerste chocoladefabriek
dateert in on6 land van het einde jjor 17e eeuw,
doch van oen eigenlijke fabrieksnijverheid was
toen feitelijk nog geen sprake. De cacaoboonën
werden slechts, na vooraf gebrand te zijn, op
primitieve wijze in een gewonen molen gemalen
en daarna werd do warme, stroopachtigo massa
in vormen gegoten en afgekoeld, waardoor
dikke, vierkante tabletten werden vorkregen.
Voor de bereiding van een cacaodrank wer
den do tabletten geraspt en daarna suiker en
warme melk toegevoegd, (of water) Voor het
oten uiU-de hand leende zich do bittere, ovci-
vette chocolade uiteraard niet. Het hooge vet
gehalte (circa 50 pCt.), was oorzaak, dat het
cacaoproduct een moeilijk verteerbaar voedsel
vormde, dat voor zwakke magen en kleine kin
deren minder geschikt was.
De omzet was dan ook bij lange na niet zoo
groot als in onze dagen, maar toch breidde zich
de cacao-fabricatie in Nederland .gestadig uil.
Na. den eersten molen werden successievelijk
verscheidene andere in bedrijf gesteld en voor
al in Zeeland wist dezo nijverheid zich tot een
zekeren graad van bloei to verheffen.
De Zeeuwsche chocolade genoot de reputatie
van bijzondere zuiverheid, voor do fabricatie
werd in hoofdzaak Surinaamschc cacao bennt,
die van zeer goede kwaliteit was, en do fabri
kanten stelden er prijs op, om het Zeeuwsche
product een eervolle plaats le doen innemen.
Tot ver over de grenzen geraakte de Zeeuwsche
chocolade bekend en do verpakking van dit
product, voorzien van het Zeeuwsche wapeD,
gold zoowel tcu onzent als in het huitonlnnd als
oon waarborg voor goede hoedanigheid.
De Napoleontische oorlogen, waardoor de
aanvoer van cacaoboonën ophield, brachten aan
onze cacao-industrio den doodsteek toe, en eerst
in 1815 werd do fabricatio ten onzent weder
hervat.
Aanvankelijk waren hot weder de Middel-
Lurgscho en Ylissmgscho molens, dio het be
drijf opnieuw ter hand namen, later werden
echter ook in andere provinciën, o.a. Noord-
Brabanl, Noord- en Zuid-Holland ou Utrecht,
cacaomolens opgericht. Alle bepaalden zich ech
ter uitsluitend lot do vervaardiging van do be
kende, dikke, vierkante tabletten bittère cho
colade.
Do uitvinding van den fabrikant C. J. van
Houten gaf aan do Nodcrlandsche cacao- en
chocolade-industrio een geheel andero richting
Het ontvettingsprocédé, waardoor het vetge
halte van 50 pCt. tot circa 30 pCt. word terug
gebracht, vergemakkelijkte do oplosbaarheid
van de cacao en deed liet verbruik belangrijk
toenemen.
Do Zeeuwscho fabrikanten volhardden in hun
conservatisme bij do verouderde fabricatiè-
wijze; zij meenden, dat hun product, hetwelk
zich een bescheiden, doch eervolle plaats op de
wereldmarkt had welen to veroveren, op den
duur de concurrentie van hel grootendeels onl-
vetto nieuwo fabrikaat wel zou overwinnen, en
zij zetten hun bedrijf voort op dezelfde wijze,
als zij dit sinds tientallen jaren hadden uitge
oefend.
Hun opvatting bleek echter tfhjuist to zijn en
had den ondergang van do Zeeuwscho choco
lade-industrio ten gevolge.
Het centrum der chocolade-industrie verlegde
zich geheel naar Amsterdam en zijn omstreken,
waar thans 23" fabrieken gevestigd zijnook te
Rotterdam on 's-Gravcnhage geraakte deze nij
verheid tot bloei, terwijl in laleren tijd Breda
zich eveneens een voornamo plaats in de cho
colade-industrie wist te verzekeren.
Met uitzondering van de Zeeuwsche werd
het ontvettingsprocédé, door Van Houten uilge-
vonden, succossiovelijk door allo NederlaniJn'.he
fabrikanten toegepast.
De meeste Nedorlanilscho fabrieken tor vaar
digen thans zoowel cacaopoeder als chocola;;,?
Terwijl in audere landen de chocoiaile ve-l
vuldig door toevoeging van Treemde bestand-
deelen, zooals aardappelmeei, rijstinee), iCi.
trine,haver-, gerote-, kastanje- en rogseautl
werd vervalscht, bleef de Ncderlandsche iadu-
trie zich, enkele fabrikanten uitgezonderd, ,.,p
de vervaardiging van eon zuiver product toeleg
gen en juist daaraan ia do gunstige reputatia
der Nederlandsche chocolade te. danken.
Met cacaopooder was dit eveneens het gevai.
Vóór den oorlog werd bijna 50 pCt. van de ia
Nederland geproduceerde cacao en ehocoiaiu
uitgevoerd. De export geschiedde naar allo lan
den ter wereld, doch hoofdzakelijk naar as ooi-
liggende landen, do Scandinavische Staten, Rut-
land. Italië en de Ver. Staten.
Tegenover een uitvoer- van circa 9 miUiuca
K.G., (waarvan circa 8 millioeu K.G. aoa ca
caopoeder) stond slechts een invoer van bijna
250.000 K.G. en dezo import betrof bijna uit
sluitend tabletten chocolade, pralines en ohoco-
lade Toor medicinaal gebruik, welko laatste ki
nine, ijzerpraeparaten en santonine bevatte.
De ingevoerde tabletchocolade kwam hoofdza
kelijk uit Zwilsorland, de pralines en de medi
cinale chocolade kwamen uit Duitschland.
De grooto uitbreiding der Nederlandsche ca
cao- en chocolade-productio dateert voorname
lijk de laatste 30 jaren, in welk tijdvak de pro?
ductie tot het twintigvoud is gestegen en Ne
derland naar het inwonertal gerekend, het voor
naamste cacao-produceerencl land ter wereld ge
worden is.
De oorlogsomstandigheden, die op zoovele in-
dustrieelo bedrijven een rerumeiiden invloed
hebben uitgeoefend, slaagden er niet iu, om,
zooals ruim 100 jaren geleden het geval was,
de Nederlandsche cacao, en chocolade-industrie
te dooden.
De Nederlandsche cacao- en chocolade-in
dustrio verheugt zich thans weer in tocncmendeu
bloei, en de uitschakeling van de Duitsche con
currentie, die wegens den lagen stand der va
luta niet in staat is, om zich van voldoende
grondstoffen le voorzien, zal op do voortduring
van dezen bloei ongetwijfeld van invloed zijn.
Een opmerkelijk teeken is het verder, dat do
Zwitserschc tablet-chocolade, die in het laatste
tiental jaren vóór den oorlog haar omzet ten
onzent gestadig zag vergrooten, in de Noder-
landscho winkels thans bijun geheel door bet
inlandscho product verdrongen is.
Terwijl in de laatste jaren vóór den oorlog tal
van Nederlanders, in ongomotiveerden voorkeur
voor alles, wat uit het buitenland kwam, spe
ciaal Zwitscrscho merken eischten, blijkt thans
het eigen fabrikaat meer waardeering gevonden
te hebben!
VRAGENRUBRIEK,
Mej. H., to R. Het stuk, door u be
doeld, ia aaiet voldoende; voor een te stam tot
ia altijd een notaris noodig.
A. S- te L. "Wij lie a naai- aanleiding
Yan uw vraag, wanneer >nct de uitvoering
van het bouwplan „Tuinstadwijk'' zal wor
den begonnen, rechts en links geïnformeerd
en zqn, ovenals bij een vorige gelegenheid,
niet veel wijzer geworden. 4'oor het at as té
gelooven wij, dat de vertraging niet aan ue
gemeentelijke autoriteiten is to wijten. Met
name meet de wethouder van openbare wec
ken zeer voor het plan geiiarteend zijn. Hoe
het komt, dat plannen, lie veel korter voor
bereidingstijd hadden, voorgaan, is door den
buitenstaander moeilijk uit tc maken.
TYij zouden belanghebbende rnden nag
eens met een adres bij den llaad op epoeu
aan te dringen. Dat kan nooit Icwaad.
W. C- Z. te A. a/d. E. Gordijnen, die
door de zon zijn verkleurd, kunnèn alleen
door lakten verven, de klem- terug krijgen.
Als ide gordijnen van linnen zijn, kunt IJ ze
misschien zelf wel verven. Op de pakje», dié
u bjj een drogist kunt koopen, vindt u öe
gebruiksaanwijzing.
"VVed. C. v. d. K., te L. Inkomen tot
f £000. U hebt er, wat uw leeftijd betreft,
reebt op.
G. C. H., te L. Uw dienstbode heeft
in dit geval volkomen gelijk. Maak O
vooral niet boosl
Abonnée to G. Als er tevoren niets
is afgesproken, hebt U als dienstbode
daarop geen recht.
G N., te L. De door U bedoelde reis
naar Puttershoek (Z.-H.) is van Leiden
naar Rotterdam 3de kl. f 1.25 n verdeg
per tram.
B. S., te L. Particuliere adressen
kunnen wij in deze rubriek niet opnemen
maar wel mogen wij U verwijzen naar de
Vakschool voor Meisjes aan ?e Heerezi-
gracht en aan die van de R.-K. Zitu-
vereeniging, aan het Noordeïnde. Daar
zullen wel cursussen in het maatknippen
ook van mantels, worden gegeven.
A. P., té L. Gaat U even naar hei
politibureau aan de Breestraat en vraag
er den hoodfinspecteur, den heer Froor,
te mogen spreken. Die kan u alle moge
lijke inlichtingen geven en u den weg aan-
wijzen, die u volgen moet.
P. v. P., te K. Aanmelden bij dé
Leidsche Arbeidsbeurs aan de Stadstim-
merwerf. De directeur kan u den weg wij
zen. Wij gelooven eohter niet, dat u nog
ldaar kan komen. Het is trouwens goed,
dat gij wordt ingeschreven.
J. de G., te L. De plaatselijke directe
belasting op het inkomen is hier hoog.
dat weten wij, maar Den Haag begint on*
al aardig te volgen. Daar is voor het be
lastingjaar 1920 het. Vermenigvuldiginga-
cijfer op 2.2 bepaald on van de lioogelQ
inkomens zal men er bijna 12 pCt. hef
fen. Dat is wel een paar procenten minder
dan in Leiden, maar omdat de propressie
er niet zoo groot is, wordt bet verschil bij
do kleinere inkomens geringer.
Iemand met een inkomen van f 3C00 zul
in Den Haag moeten betalen f^ 211.64. U
kunt nu zelf nagaan of u hier er erger
aan toe zijt dan daar het geval zou zijn.
U moet echter bedenken, dat bet lev^n
or duurder is en dat u in ieder geval bo*
langrijk meer zult moeten verwonen.
