LEIDSCH mDAGBLAD.
PRIJS DER ADVERTENTIENt
80 Cts. per regel. Des Zaterdags 40 Cts.
pw regel. Kleine advertentiëa Woensdag
7fi Ots., Zaterdag f 1.— btf een maximum
aantal woorden Tan 30. Incasso volgens post-
pcclit. .Voor eventueel© opzending van brieven
10 Pts, porto te betalen. Bewijsnummer 6 Cts,
Bureau Noordeii^spiein. Telefoonnummers voor Directie en Administratie 175, Redactie 1507.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden p. S mnd. fB.60, p. weeë f Ö.Ï9
Builen Leiden, Waar agenten geves
tigd zijn, per week 0.19
Franco per pcat e 2.00
Maandag 19 April 1920.
Nummer 18444.
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen
EERSTE BLAD.
Gfficieele Kennisgevingen^
GELDIGHEID BON 5 DER NORMAAL-
MARGARINEKAART 7c TIJDVAK.
■De Burgemeester der Gemeente Leiden
orengt ter algemeeue kennis dat BON 5 der
Normaalmargarinckaart van het 7e tijdvak
■geld.'" is vanaf Maandag 19 April tot en
TO et Maandag 26 April, 1920.
N. G. DE GIJSELAAR, Burgemeester.
Leiden, 1-7 April 1920.
G-EMEENTELIJSE VI3CHVERKOOP.
De Burgemeester van Leiden brïngt ter
kennis van de ingezetenen, dat morgen
(Tan-dag) aan de gemeentelijke viscliwinkels
(Vischmarkb en Stadshulpwerl) VERSCHE
SC-HELVISCK verkrijgbaar is a f0.16 en
SCHOL a fO.19 per pond.
N. C. DE GIJSELAAR, Burgemeester.
Leiden, 19 April 1920.
STADSNIEUWS.
Verjaardag van Z. K. H. den Prins
der Nederlanden.
Bij gelegenheid van den -listen verjaar
dag van Z. K. H. Prins Hendrik is namens
do Leidscke Christelijke Oranj e-Vcreoni-
ging alhier hedenmorgen het volgende tele
gram aan den Prins te 's-Gravenhage ver
zonden
,,Aan Zijne Koninklijke Hoogheid cfen
Prins der Nederlanden,
's-Gravenhage.
Do Leidtiche Christelijke Oranjc-Verceiii-
ging wenscht Uwe Hoogheid en de Ko
ninklijke Familie hartelijk geluk op dezen
daghoopt, dat God Zijn genade in alle
opzichten oyer Uwe Hoogheid gebieden
moge, en dab Hij Uwo Hoogheid bckwaine
nevens onzo geëerbiedigde Koningin,
gelijk tot nu toe, een Zegen te zijn voor ons
geliefde Vaderland.
Ds. THOMAS, Voorzitter.
SPAA, Secretaris.''
Van de. openbare gebouwen en van en
kele woningen wapperde do. driekleur. Hot
carillon en draaiorgels déden zich over en
door dj'^-tal Loeren
Voor licl Marine-monument.
Nu bij het Plaatselijk Comité de intee-
kcnlijslcn zijn ingekomen, welko door kra
nige Leidsche jongedames aan de buizen
zijn gepresenteerd, is eerst goed gebleken,
hoeveel.instemming het mooie doel het
slichten van con monument ter nagedach
tenis aan de 51 slachtoffers onzer Marine,
die-tijdens -do oorlogsjaren bij de uitoefe
ning van hun plicht om het leven zijn ge
komen bijna overal ten deel is ge-vallen.
Wij zeggen „bijna" Niet iedereen toch zal
op een eersten oproep daarvoor enthusiast
opspringen, da- zou, bij de betrekkelijk
geringe bekendheid, tMe de voorgeschiedenis
van het Monument nog heeft, ondank
baar zijn. Maar zij, die deze wèl kennen;
zij, die beseffen, wat het voor de weduwen
en weezen betcekent, dat drar in Den Hol
der een grootsch, waardig monument zal
verrijzen, als symbool van dankbaarheid
van het Ncdcrlandseho volk, van.erkenning
voor het; grootste offer, c'iat door een men-
sohenkind op hot altaar -van zijn plicht kan
worden geplengd, n.l. zijn levenzij, die bij
ccnig nadenken inzien, dat het tooh niet
aangaat, dtit er over die talrijke arme
slachtoffers van bun plicht, waarvan de
meeaten een ontijdig graf in de golven heb
ben gevonden, nu zij bij hun taak onze kus
ten bevrijden van de ontelbare helsoho mij-
nen, om do veilige vaart) te bevorderen voor
handel, scheepvaart en viseoberij, om het
leven gekomen zijn, eenvoudig maar niet
verder gesproken wondt; zij, die weten, c'iat
o.a. een weduwe van een dier slachtoffers,
vernemende dat er een Comité gevormd was
voor het- monument, hetwolk ook de nage
dachtenis van haar man gold, van haar
pensioentje van f 110 'a jaars, (denk U eens
in, lezer of lezeres), bij heb Comité f 10
wiklo afdragen als haar aandeel; zij die
allo treurige, ontroerende bijzonderheden,
kennen, die de voorgeschiedenis van dit
Marine-monument vormon, zij zijn warm ge
worden voor dit Vader 1 aaicüjc h o^do elzij
hebben ingezien, dat het een taak van
piëteit ré van het Ncderlanckche volk, om
elk naar ziju eigen, bescheiden krachten
daaraan mede tc werken! En dezulken zijn
er in Leiden velen getuige do talrijke
enkele zelfs zeer aanzienlijke giften,
daarvoor beschikbaar gesteld on heb grootc
aantal plaatsen, dat reeds genomen is voor
do op 28 April a.s. in den Leictechen
Schouwburg voor dit doel te geven uitvoe
ring. (Voor de lioogcre rangen toch is voor
bijna allo plaatsen reeds ingeschreven
Moderwerking tot het sla-gen van dezen
avond is toegezegd door do jongedames 'ter
Kweekschool voor Onderwijzers en Onder
wijzeressen, heb Muziekgezelschap „Bluo
Band", do 1 uitcuaril9-ter-r.ee J. II. Scholten
ci; C'. C. F. Jager, de onderofficieren-
instructeurs der Kweekschool vcor Zeevaart
■en de leerling-onderofficier dier inrich
ting en belooft een mooie avond to worden.
Er worden althans alle zeilen voor bijgezet
Mogo het in alle opzichten slagen en hot
Plaatselijk Comité in de gelegenheid zijn
een flinke som aan hot Uitvoerend Comité
af to dragen!
Oud- en Actiefdicnenden in het Ned.-lnd. Leger.
In café ..Zomerlust" werd'Zondagnamid
dag een vergadering gehouden, uitgeschre
ven door dé afd. Leidon van den Bond van
Oud- e-n Actiefdioncnde korporaal en sol
daten in Ned. Oost-Indië. Do vrij druk be
zochte vergadering werd geleid door den
afdeclingsvoorzitter, den lieer W. Mensen,
die zijn vreugde uitsprak over de mooie
opkomst van de leden en. meedeelde, «lil
ook uitgenoodigd waren de leden van de on
deroffibierenvoreoniging „Madjoe" en ctc
leden van den Mavmebond.
Hierna gal hij allereerst het woord, aan
den hoer Ronselaar, die als afgevaardigde
r.aar een te Utrecht gehouden vergadering
daarover verslag uitbracht.
Vervolgens trad op do bondsvoorzitter
de heep A. P. cïa Hart, t.o Botterdam, met
het onderwerp Fusie of Federatie. In eb
Utvoclitacho vergadering was o.a door den
-heer Weyl betoogd, dat men één grooten
Bond moest, vormei;. Spreker was daarvan
aanvankelijk ook oou voorstander, dooh bij
nac3?r inzicht is hij tot een ander gevoelen
I gekomen. Hij vreest namelijk, dit „Voor-
I waarts" do Bond van korporaals en sol
daten door. de „Madjoe", waarvan alleen
onderofficieren lid zijn zal worden over-
beoracht. hoewel het ledental veel klei
ner is.
Wel wenscht hij voor actuocle punten sa
menwerking, zooals bijv. voor do te voeren
actie voor hooger pensioen, enz.
Spr.'s conclusie is- dus: geen fusie, wel
federatie.
Er volgde op het gesprokene een zeer
ruime gedachten,'wisseling, die nogal eens
een persoonlijk karakter verkreeg. Tot een
conclusie kon de afdeeling niet komende
beslissing zal moeten vallen in een alge-
mceno vergadering.
.Ten siotto beval do spreker oen verloting
aan. uitgaande van „Madjoe" on „Voor-
waarts" ten behoove van bet. Ondersteu-
J Jiing.ïfonds van gemolde vereenigingen.
Er werden op cïo vergadering reeds vele
loten verkookt.
Te vijf uren werd de bijeenkomst met een
woord van dank lot de aanwezigen door den
'afdeclingsvoorzitter gesloten.
Te 's-Gravenhage is als onderwijzeres
geslaagd mej. H. Gaspari, alhier.
Op uitaioodiging var. do Universiteit
te Londen gaat prof. dr. A. Eekhof, buiten
gewoon hooglceraar in de geschiedenis van
Gereformeerd Protestantisme alhier, naar
Londen, om in de Universiteit aldaar don
12den Mei a.s. een voordracht fce houden
over „Holland and the Pilgrim Fathers."
Do heer J. H. Broers, alhier, Lot arts
bevorderd, is bestemd tot reserve-officier
van gezondheid bij het personeel van den
geneeskundigeu dienst der landmacht-.
Zondagvoormiddag liad in de grootc
Nutszaal een vergadering plaats, uitge
schreven door de afdeeling Leiden van de
Communistische Partij.
Voor een kleine honderd personen trad
er op dr. Van Bavesteijn, lid der Tweede
Kamer. Als onderwerp was aangekondigd
„Do Russische toestanden", doch door
spreker werd als bijzonder actueel de thans
in de Tweede Kamer in behandeling zijnde
schoolwetgeving behandeld en van com
munistisch standpunt uit belicht.
De vergadering werd geleid door den
voorzitter der afdeeling, dr. J. A. N. Knut
tel,
Er worden pogingen aangewend om in
de nu nog vacante Kerkwijk der Xecl.-Herv.
Gem. van ds. Soliokking een wijkgebouw op
te riohtcn, niet deri opvolger van dezen
predikant, db. Fortgens, van Lage-Zwaluwo
die een groot voorstander van wijkarbeid
is, als hoofd.
In tegenstelling met rooger zal
voortaan do avondgodsdienstoefening op 3
October, wanneer deze op oen werkdag valt,
bij de Ned.-Herv. Gem. niet meer plaats
hebben, aangezien dra belangstelling daar
voor, nu cb Leidsclic Christelijke Oranje-
Vereeniging lret Ontzet in do Stadszanl her
denkt, t'e geidng is.
Met ingang van 26 "April wordt- de
j openstelling van het postkantoor voor don
dienst der postwissels, quifeintiën, Rijks-
verzokeringbank, uitbetalingen ingevolge
do Invaliditeitswet en van chèques, thans
vastgesteld .op lialfnegen 's morgens tot
halfvier 's namiddags, beperkt tot van
halfnegen tot drie uren.
Door Ged. Staten zijn aan do betrok
ken gemeentebesturen flo kaarten, teoke-
ningen, enz. gezonden voor den aanleg van
do tram. Wasser,aan—Leidenton eïndo
dezo op Je Secretarie Voor een ieder ter
inzage to leggen. De zittingen voor het
aanhooren van bezwaren zouden geh.ou.cbn
worden omstreeks 12 Mei
Gedurende de a.s.- Leidsche Algemeeno
Winkelétalage-Tentoonstelling (,.L. A. W.
E. T.") zal do gevel der Sta-dszaajf eleetrisoh
verlicht Worden. a
De eerste film van het Slandaardpro-
giam, die het Luxorbkeatér alhier thans
vertoont, getiteld „Vijandige Harten1', is in
derdaad een prachtfilm, zooals is aangekon
digd. Ook verder is het een bijzonder goed
gekozen programma, zoowel wat de overige
ÏTims betreft als wat de twee variéténummer3
aanbelangt, dre beide van prima kracht zijn.
Gistervoormickbg jreden eon jonge
man en een meisje ieder op oen rijwiel
over cbn Witte-Singel, terwijl een
78-jarige vrouw, do weduwe Tegel aar, er
ook liep. De wielrijder en -rijdster reden
arm aan arm, vrij onvoorzichtig en woest,
zoodat het vrouwtje niet wist hoe heb moest
uitwijken. Zij werd daarop aangereden
kwam te vallen en brak een dijbeen, ter
wijl zij ook r.og meerder letsel bekwam,
zoodot baar toestand vrij ernstig werci go-
acht.
Zij werd per brancard naar baar woning
in de Gcrrit-Dou-straat vervoerd.
Do twee wielrijders maakten zich zoo hard
mogelijk uit de voeten, zoodat hun namen
niet kondien worden opgenomen. Do poli
tie kon dus -geen proces-verbaal tegen het
tweetal opmakon.
Heb wordt inderdaad. tijd, dat ook
hier maatregelen worden genomen, tot be
perking der clrankg e lege nhedonvooral des
Zaterdagsavonds. Verleden Zaterdag- op
Zondagnacht, moesten door.die politie weder
oen zevental personen die in staat van
dronkenschap zich op straiub vertoornden,
ter ontnuchtering in verzekerde bewaring
worden genomen; een maatregel, waartoe
do politie eerst in liet uiterste geval over
gaat. Wanneer iemand ©enigszins beschon
ken zijii weg vervolgt en huiswaarts gaat,
laat ctc politie hem met rust.
In de Stedelijke Werk-Inriehting zijn
opgenomen van 1117 April 161 volwassen
33 kind'eren, totaal 194.
BINNENLAND.
De toestand van onze
Luit. ter zeo 2de kia-s3C J. B. de Meester, in
Indië verblijf houdende, heeft ook namens een
groot aantal eveneens in Indië dienstdoende
rang-genooten en lui tents ter zee 3cle klasse een
adres gezonden aan de beide Kamers der Sla-
len-Generaal. waarin adressanten tc kennen
geven:
dat zij den toestand, waarin de Marine thans
verkeert, als hopeloos beginnen to beschouwen,
vooral, waar maal regelen uitblijven om dien
toestand te wijzigen: dal zij hiervan den ver-
latnmenden invloed op het moreel van zichzelf
en. het personeel, waarmede zij moeten werken
ondervinden: dat hun werkkring, die toch
hoofdzakelijk bestaat in liet oefenen.van het per
soneel en het gevechtsklaar houden van de
weermacht ter zee, lien onder deze omstandig
heden onmogelijk meer bevrediging kan geven;
dat zij. wanneer geen spoedige afdoende verbe
tering van den toestand in do bedoeling mocht
liggen, hiervan billijkerwijze op de hoogte moe
ten -worden gebracht, teneinde al dadelijk iedere
I gunstige gelegenheid te baat te kunnen nemen
om hun eens mot liefde gekozen boroep vaanvel
tc zeggen on een andere betrekking te kiezen;
dat zij, wanneer er gegronde hoop op verbete
ring beslaat nog steeds gaarne wilien mede
werken aan den wederopbouw van een weer
macht ter zee, -hot Nederlandsoho volk en Ne
derland als zeevarende en koloniale Mogendheid
waardig; redenen waarom adressanten ten
sterkste er op aandringen om een beslissing te
nemen omtrent den toekomst der Koninklijke
Marine, terwijl zij hel zeer op prijs zouden stel-
lon op dit adres een duidelijk antwoord te mo
gen ontvangen.
In een bij hel adres gevoegde nadere uileen- -
zettiug wordt verklaard, waarom dit adres uit
sluitend uitgaat van luitenants ter zee 2c en 3e
klasse, van do jongere zee-officieren dus. Adres
santen hebben zich niet om adhaesie tol de
oudere, zeeofficieren, officieren Tan gezondheid"
cn officieren-machinist gewend, omdat de
oudere zeeofficieren, meestal gehuwd zijn, en -
dus'als zij do marine vorlioteu, voordal zij
reoiit op pensioen hebben, zichzelf eri hun gezin
zouden benadCelen; de officieren van gezond
heid en de officieren-machinist kunnen gemak-
keb'jk in de burgermaatschappij een nieuw be
staan vinden, zoodat bij hen do vraag, of zij d'e'
marine al dan niet zullen verlaten, niet op zoo
korten termijn om antwoord vraagt.
Adressanten zullen echter, als zij zich ge
noodzaakt zouden zien, de marl no te verlaten,
meorondeels geheel van onderaan moeien begin
nen; voor hen is het dus van groot belang in
staat gesteld fe worden zoo spoedig mogelijk een
besluit .ten deze te nemen.
De Ziektewet.
Bestuursledenvan liet Ned. Verbond van Zie
kenkassen en -fondsen, vertegenwoordigend 372
roréonigingen mol ruim 112 000 loden, waren in
bijzondere audiëntie bij den Minister van Ar- j
brid, ten einde van hem te vernemen, in hoever I
genoemde Minister bereid is, de Ziektewet tc
wijzigen ten opzichte van de bestaande bijzon-
dero kassen of fondsen.
Do Minister verklaarde zich bereid, ©en wijzi
ging der Ziektewet te bevorderen, waardoor aan 1
de erkende bijzondere kassen groötero vrijheid I
van beweging dan de Ziektewet geeft, zou wor
den toegestaan. I
Do Ministor achtte het .voorts gewenschl, 'dat
vooral do kleinere ziekenkassen in bonden zijn
georganiseerd. Dozo bonden zouden door het op*
richten van herverzekeringen het weerstands
vermogen der kassen beduidend kunnen ver-»
grooten.
De Minister is voornoinens. do commissie
uit den Hoog on Raad van Arbeid, welko voor
de sociale verzekering is ingesteld, voor de be«
handeling van het ontwerp van wet tot wijzi
ging dor Ziektewet te doen uitbreiden 'met
eonigo bestuursleden van hot Ncderl. Verbond
van Ziekenkassen.
Het bleek bij de audiëntie, dat de "Minister
ccn overtuigd voorstander er van is om aan da
bijzondere ziokenicassen bij do uitvoering der,
verplichte ziekteverzekering een ruim veld van
medewerking open te stellen, mits die zieken*
kassen voldoende waarborgen opleveren vooc
rïchtig administratief cn geldelijk beheer.
Woonwagens en .-schepen.
Het voorloopig builen-werkiug-laten van art.
31 dor Wet op woonwagens en woonschepen
vindt zijn grond in de omstandigheid, dat in
gevolge do wel van ll Januari 1919 („Staats
blad" no. 16) eerst dd. 1 Februari 1920 do Wet
op woonwagens en woonschepen haar vollo
kracht zou ontplooien. Intusschen is, in verband
met den woningnood, bij de Staten-Genoraal
een wetsontwerp aanhangig, strekkende tot het
nader vaststellen van dozen datum op 1 Fe
bruari 1921. Wet en verordening blijven dus
voor-hands naast elkaar bestaan.
Het lager gezag kan echter zijn verordenin
gen' reeds nu aan den veranderden stand van
zaken aanpassen
Hel is den Commissaris der Koningin in Z.-
Holland bekend, dat in enkele gemeenten vatt
dit gewest, o. a. Rotterdam, liet gemeentebe
stuur het daartoe noodigo reeds heöft verricht.
Hel is naai' de ihcening van den Minister van;
Juslitio ongetwijfeld wenschelijk. dat ook elders
dit voorbeeld zooveel mogelijk navolging vindt.
Overeenkomst in de Metaalindustrie.
Door de „K. C. N." of de samenweN'
kemio Mefcaalbewerkersbondcn te weten: dem
Nedeii. R.-K. Metaalbewerkersbond, dert
Christ. Metaalbewerkersbond in Nederland en
don Neiïerl. Neutralen Bond van Metaal
bewerkers, zijn naar "vanwege deze bonden)
gemeld wordt dezer dagen aan den „Me-
i-aalbcnu" eeo reeks voorstellen, ingediend,
tot verbetering van de het vorige jaar afge
sloten collectieve arbeidscontract overeen
komst in de Metaalindustrie.
De voornaamst? dezer voorstellen luiden
als volgt-:
Locnragelicg-Ouderen: 1. Het. minimum!
uurloon voor alle arbeiders van 25 jaar en
daarboven, die geacht kunnen worden het?
bepaalde onderdeel van het vak waarin zij ató
regel werken voldoende en behoorlijk te ver-
staan.
2 Het aantal Gemeenteklassen te vermin*
deren met één.'
3. De persoonlijke minima bij 'de 48-
tJilge werkweek zrjn als volgt:
lste Gemeenteklasse: 80 cent Iangge-
schoolden; 75 cent geoefenden; 70 cent otn-
gcoefenden. 2de Gemeenteklasse: 77 cent
laaggeschoolden; 72 cent geoefenden; 67
cent ongeoefenden. 3de Gemeenteklasse:
74 et. langgeschoolden; 69 cent geoefenden;
64 cfc. ongeoefenden. 4de Gemeenteklasse:
71 cent langgeschoolden; 66 cb. geoefenden;
61 ct. ongeoefenden.
De vaste weekloonen worden gevormd,
dorr heb bepaalde aantal arbeidsuren te
vormenigvludigen met de vastgestelde minï-
rr.um-uurlooncri in de resp. Gemeenteklassen
Git vakgroepen.
Ce verhoeging der overeen te komen
Ioonen zullen ingaan op 1 Juni 1920, zijnde
het tijdstip waarop de eventueel hernieuwde
coli. overeenkomst behoort aan te vangen.
4. Loonregeling-Jongeren. Minimum unr-
loontc Eerste Gemeenteklasse: 13 jaar S ct.;
14 11 ct,; 15 j. 15 ct.; 16 j. 20 ct.;
17 j. 25 ct.; 18 j. 30 ct.; 19 j. 36 ct.;
20 42 ct.; 21 j. 54 ct.; 23 j. 61 ot.;
24 3. CS ct.
Voor de andere 3 Gemeenteklassen is diG
minimumuurloon c-venredig hger naar ver
houding van het loon der werklieden van
FEUILLETON
0E HOEVE IN 'LBROEK.
Een roman uit M.isoeren
door RICHARD SKOWRONNEK.
(Nadruk verboden.)
21)
Eu terwijl men «laar zoo achter hagen cn
hekken stond to babbelen, werd reen heb' er
over eons, dat na verloop van tijd «lcn laat-
ston van die jongens van Baginsky hetzelf
de lot zou te wa-chton staan. Nu al had hij
zich v erbondon met dat gemcene sujeb, dien
béruchben Samuel Guzck, die vroeger
knecht bij zijn vader geweest was en sinds
dien lner in die dorpen maar wat 'rond
zwierf, als hij toevallig niet in de gevan
genis zat, en als die twee maar cersb weer
eens do Brookhoevo hacfden, dan begon het
oud© gedoo weer. van voren af aan, ;)o
nachtelijk© tocht en over hel meen cm de
Strijd legen de grenswachten.
Zoo boroofdo men in huizen en stegen den
armen jongen, die teruggekeerd was om
zjjn vaderlijke hoeve te beschermen, van
zijn goeden naam en do grondbezitters en
keuterboeren in het dorp overwogen nu .al
do vraag of het wel raadzaam zou zijn, hern
het ambt van schout op te dragen, voor het
geval, dab hij het procos legen zijn moeder
Winnen zou. Slechts weinig stemmen ver
toeven zich om nan to toon en, dat de ge
meente hot recht nie-t hacï die; strijdvraag
®P te werpen, omdat sinds jaar cn dog do
>07.1 ter van oe Broeklioeve schout was ge- j
•weost en de corate man va« het dorp.
moeren deel eter boorcu stond bij l
August Bogdan in het krijt en verdedigeüe
daarom de meening, dat hij als te voren het
ambt van schout moest bokleeden. Als hij
er lust in had, kon hij heb halve dorp in
moeilijkheden brengen, waart er waren
slechts weinige boeven, waarop hii niet een
hypotheek had, en bijgevolg prezen zijn
schuldoaarcn hem als een welwillend cn
hulpvaardig man, al dachten tij in stilte
ook heel anders oven hem, cji men. vond
den hoogmoed on do verwaandheid van zijn
zoons volkomen gerechtvaardigd Het wa
ren nu eenmaal rijke boerenzoons, wien da
broodkruimels een beetje staken, zooals
overmoedige veulens, die achteruit trapten
van levenslust. Als zij wat ouder werden,
ging dat vanzelf over. Bovendien waren zij
alle drie nog ongetrouwd, en daar er in het
dorp veel ongetrouwde meisjes waren,
hield menig huisvader- zorgvuldig zijn oor
deel vóór zich, hoewol hij anders misschien
de aanmatiging van c9o Bogdansohe kliek
onverdraaglijk zou gevonden hebben.
Slecht© weinigen van hen bemerkten, waar
de bron was van al rlio geruchten, dio den
teruggekeerden erfgenaam van to -Broek
los vo zco'n slechten naam boreicWon, en
dat or een wèloverdaeht plan ach tor stok.
Langzaam, maar zeker, was tie vroegere
keuterboer Bogdan zijn gang gegaan, na
dat hij door zijn slimme relatie met rtbn
comandanl van de Straachmks begonnen
was zonder gevaar of moeite geld tp ver
dienen. Adam Baginsky had één Moedigen
sbrijr'J met de Russen gevoerd, nianr hij
was oen vredelievend man geweest, die voL
Sens de grondstelling har-lelde, dat "men
meer vliegen met honig; dlan mot azijn
vangt, en. düe bij zichzelf zei de, dat-hij met
tli helL tevreden.-kon zijn, als hij maar
zijn rust CM' mede bewaarde.
De andere helft, kreeg de commandant
en die had óan de vriendelijkheid, om in
de nac-hten, dit zijn zakenvriend Bogdan
een transport spiritus over de grens had
te brengen, met zijn Sbraschniks een expe-
cïïtie naar deai anderen ikamt te onder
nemen.
Dan reden hec-le rijen hooggcstapelde
wagens uit do uoevo van Bogdan over heb
land naar heb van de grens verwijderde
eindo van Prawdawol», die clan voor het
huis van mijnheer Morek Pfoffer werden
algeladen, en er was niemand, die hefc ook
maar Ln zijn hoofd kreeg -een geweer moe
te nemen. -Dab had immers bij ongeluk
wel eens kunnen afgaan er, dien schildwacht
van het douaneburcau in zijp. zoete rust
storen
De heer Bogdan had daarer.tegcai eau
buks, die, zooals.hij zich geestig placht uit
te drukken," de .mensehen niet doodschoot,
maar ze voor sommige dingen doof en blind
maakte, namelijk zijn met papieren roebels
gespekte portefeuille.
Daannoo begaf hij zioh op cien eersten
van iedere maand over dé grens naar zijn
hoogmogend;m vriend cal dan doelden zij
eerlijk op En daar "hij graag vricnöolijko
gezichten om zich heen zag, werd on ook ito
sergeants van de Strasclmiks vereerd met
oen veel inhoudenden handdruk, en Ln de
chambrée was ar dan zooveel brandowijn
met suiker, dat de arme duivels, wien hel
leven zoo weinig geniietinge-n versohafte,
zich eens ordentelijk en behoorlijk bedrin
ken kónden.
Dnt waren nu eenmaal onvermijdelijke
en noodzakelijke onkosten, maar de omïer-
neamng kon dio keel wel dragon, want zij
had in den loop dor jaren con grooten
bloei bereikt, on ten slotte bezat- <Se beer
Bogdan mijlen ver in den omtrek een soort
onaantastbaar monopolie. Hot geld stoom
de zijn huis binnen en hij was tevreden, op
dezo eeno kleine verdrietigheid na, dat zijn
wagens den terugweg over de grens leeg
moesten maken. Maar daar moest men zich
inschikken, want de chefs van de Pruisische
grenswacht waren zonderlinge snaken, die
zich liever mot een karigo soldij vergenoeg
den dan clab zij meb hem zoo'n voorrikelig
compagnieschap aanging©'. Eén keer had
óa heer Bogdan den-chef van de Pruisische
douane eens héél voorzichtig gepolst;,
maar daarop zoo een duidelijk antiwoord
gekregen, olit. hij niet don minsten lust-had
dat nog eens te herhalen. Zoo verdroeg hij
zuohtend dien uitval en was tevreden, dat
d; Russische gronsjager uit oude vijand
schap tegen hun collega's van de andere
zijde er zich niet om bekommerden, wat hij
e'laarhéen in zijn wagSr. Over do grens
bracht
In den eersten, tijd, toen zijn zaak neg
om zoo te zoggen in do kinderschoenen
stek, had hij ook nog onder zijn' dorpsge-
nooten menige openhartige on hatelijke op
merking to verdragen gehad. Zij benijdden
hem, dat hij als de eerste op deze geluk
kige cn rcrn.deörendo gedachte gekomen
was, cn menige aaaiwijzing kwam do grens
.over, dio bestemd was om do Russische be
ambten' op' zijn handelwijze opmerkzaam to
maken. Maar hij lachte daar maar eens om
want al die -aanwijzingen kwanven terecht
op een plaats, waar zij eigenlijk niets
nieuws belichtten, cn daar dezo plaats het
inzicht huldigde, dat een al tc goed inge
licht zijn maar last gaf aan de chefs en hun
misschien wel op de gedachte zou brengen
cyn billijkerwijs ook hun winstaandeel Tan
hun ondergeschikten te verlangen, werd or
op al deze aanwijzingen zeer actievelijk be
schikt, d. w. z. zij kwamen onmiddellijk na
ontvangst in de papiermand terecht.
Maar rils heer Bogc'/an vergold kwaad mob
goed. Zoo dikwijls hij hoorde, diat ee-n van
zijn dorpsgenoot en in verlegenheid zat hoo
hij zioh zijn noodzakelijke landbouwwork-
tuigein moest aanschaffen of iets dergelijks,
dan verscheen hij als welwillend buurman
en bood zoo iunmid tegen een kleine rente
zijn ondersteuning aan. En ook in grootcra
behoeften sprong hij bij, als bijvoorbeeld
een boer een bruidsschat voor zijn dochter
noodig had, of do zoon des huizes zija jon-
gore broers on zustere ergens moest uit-
koopen. Hij hielp immeis zoo graag, want
waarom moest zijn geld in de ksst beschim
melen, als hij er iots goeds mee kon uit
richten, en langzamerhand kreeg hij_ op die
wij-zo vasten voet in de groobo boorehtfocvein
van hot cbrp van den keuterboer, olie
vroeger bescheidonlijk in do grootc. gelag
kamer van de herberg zijn I err cl ge-dron
ken had, werd hij een vriendelijk gedulde
bezoeker van hot opkarnortjockr 'heeren,
waar 'a 2tonc3agsavonds c?e hoeren hun flescïi
Dalilcr-wijn dronken, en"ten slotte verwon
derde niemand cw zioh meer over, dat hij
cm zoo te zeggen vanzelf een echte groote
boor was geworden.
Zijn buurman Pogoda had een beetje..slor
dig gefinamcieerd Icon op zekeren dag ;'do
ronton niet meer opbrengen, en r tiaar do
heer Bogdan tot zijn spijt juist op" -iat
oogenblilc zijn contanten zeer dringend zeK
noodig had, zag li ij zich genoodzaakt, voov
zijn butwgsan Pogoda- liquidatièr aan te vra
gen,
(Wordt vervolgd).
