BUITENLAND,
BUlTtNL WEEKOVERZICHT.
I)e j.immerhïsiorie van het Roergebied
heeft vc-roorznakt e?n nieuwe spanning ia
Efcropo, is althans de aanleiding daartoe
geweest Zonder haar zou deze spanning
op 't oogenblik er niei zijn, maar of :e
op den duur vermeden ha l kunnen worden?
iWe twijfelen ten zeerste. Had Frankrijk
niet beschikt over dezort stok. orh, ze zou
ter, ge'.'genertjjd wel een anderen hebben
gevonden. Bedoeling is toch, dat spreekt
overduidelijk uit de aangenome houding,
Dnitechia ud ook in de toekomst klein te
houden. Rn och een stok is altijd wel te
vinden, wantaeer. men een hond wil slaan.
Het Versa ill er vredesverdrag zou het in een
of anderen vorm nog gelegenheid genoeg
geboden hebben!
Het is ook alleen Frankrijk geweest, die
gevaar, zag in het inrukken der Duitsche
troepen in het Roergebied en de nood
zakelijkheid daarvan ontkende. Zpn bond-
genooten hebben zich geheel o-athouden van
critiek. Vreemd is evenwel, dat zij Mille-
raud zoo geheel alleen de vrije hand neb
ben gelaten, hetgeen deze zal hïbbaa ge
stijfd "in zijn verzet Hoever Frankrijk is
gegaan moge blijken uit een officieel® ver
gelijking, getrokken tusschen wat de Duit-
sche regeering Ebert thans doet en wat
die van ex-keizer. Wilhelm destijds deed
in 1914. Men moet maar durven! Het was
hetzelfde militairisme, dat zijn macht deed
gevoelen, gesteund door de groot-indusfcrie-
magnaten als Hugo Stinhes enz. enz. Hnf
'de Duitsche regeering zich gehouden aan
do voorgeschreven ontwapening, dan zou
de opstand in het Roergebied niet hebben
plaats gevonden. Aldus de Franschéta. Zou
het echter, niet juist omgekeerd zijn, zooals
b.v. een vroegere correspondent der „Ti
mes" een 'der Engelsche jingo-bladeln, dra
Frankrijk steunen iïi z'jn houding het
ook voorstelt, n.I.. dat de Duitsche regee
ring zelf maar tal te graag al de oude
formaties, zooals de Baltische troepen, da
brigade Ehrhardt e.a. ontbonden zou nebben,
wanneer zij genoeg betrouwbare troepeh had
gehad om dat door te voeren? Die heeft
ile entente en met name Frankrijk zelf haar,
onthouden
We zouden trouwens we! e?ns hebben
•willen weten, hoede Fransche rege'aring zich.
in ernst oen herstel vaïi orde "en rust in
bot industriegebied had voorgesteld, nadat
de opstandelingen zich zelfs niet stoorden
aar, overeenkomsten als die van Bielefeld
en Munster. Overeenkomsten, waarin vla
Duitsche regeering verder was gegaan, dan
feitelijk overeen te brengefl is mïfc grondwet
en democratie. Op den grondslag der demo-
oratie berust de Duitsche fegeering im-
«suera nog taltftd, anders zou ze niet meer
bestaan njt de drie meerdebheidsparlijeii,
maar zouden democraten en centrum zien
.Vei hebben teruggetrokken. Zonder wapen-
geweld was 'een terugkeer van normale
omstandigheden onbereikbaar geweest, die
conclusie is heusch niet te boud. Het wapen
geweld is z°lts veel te laat toegepast; vaa
Duitsche zijde is juist te lang al]e3 gedaan
om langs den weg van minnelijke schik
king tot een resultaat te komen. direct
optreden zou Duitsehland heel wat bespated
hebben, want al is van vernieling van mij
nen etc. gelukkig dan niet veel* gekomen,
nii'lioenen zijn hiettemin verknoeid en ge
rooid als gevolg van de aarzelende hou
sing der, regeering, millioeneb; die indirsct
fcha.le voor Frankrijk tevens biteekenen,
daar deze nu niet meer in aanmerking
kunnen tecnuh voor s:hadevergced!ng als
anderszins.
Frankrijk heeft tevens door z'jn houding
in da taart van het bolsjewisme gespeeld,
aooals trouwens ook blijkt uit het op zich-
«elf wel zonderlinge leit, dat bladen als
do „Daily Herald"' het voor "dit land op
nemen, die met leedwezen zreta, hoe de
radicale arbeidersmassa in het industrie-ge-
bied niet de uiterste consequenties heeft
kunnen bereiken, die zonder miiitair in=_
grijpen als 't ware. voor het grijpen lagen.
Communisten en dergelijke scfeldeh altijd
op politie t» militairen, zoolang deze tegen
hen worden gebezigd. Om ze zelf te ge-"
bruikeh en dan liefst zoo scherp mogelijk,
dat is een heel andere kwestie,
Hoe gevaarlijk het is, ,om met bolsje
wisme zeil? bij tegenstanders t? spelen,
had Frankrijk anders wel kunhen leer en uit
do geschiedenis, die ons alien nog versch
in het geheugen ligt, nl. vaa het door
Bcitech toedoen importeren van de öolsjê-
v. 'stisciie^ondermijning iti Rusland
Moge waar zijn, dat Duitsehland eenigs-
liivK té ver ging door wat meer troepen
naar de neutrale zóne te zenden dan waar
toe het gerechtigd was zonder toestemming,-
die het "niet krijgen kim. dat gaf Frank rij ic
echter zelfs oan nog uit', het recht tot een
eigenmachtig optreden als het heeft toege
past. Van dit optreden voorspellen we het
(overigens weinig plezier. In de allereerste
plaats heeft het spanning veroorzaakt in
eigen kiing van bondgenooien, die, a! zul
len zo dan hoogstwaarschijnlijk niet cischen
©en smadelijk retireeren, voortaan o.i. niet
zullen nalaten het scherp op de vingers te
zien, opdat herhaling van dergelijke d'Annuh-
ziad-.fi \ocrkomen worde, waardoor de ver
standhouding er niet beter op wordt. In
do tweede plaats heeft de brutale bezetting
^an de Duitsche Main-.teden, waaronder hot
hitte; ische Frankfort, de haat in Duitseh
land nieuw voedsel toegevoerd en dus de r;-
v^nihe-idee, die Frankrijk Duitsehland a tout
rt a travers wil aanwrijven, niet weinig ver-
rtei kl. En ten slotte bevordert het door deze
bezetting do onrust en onzekerheid in het
land, dot als het war® door zrjn schadever
goeding Frankrijk zeif meet redden van een
debacle op financieel gebied, waar het niet
zoover af Ls, dat bewees de jongste uitla
ting vaa tien Frcnschen oud-minister van
firzociën Kibot, al ging deze daarmee zrjn
boekje te buiten. De positie der regeeriog-
Mullc-r is door een ei ander toch geenszins
versterkt. De combinatie t-ussehen de meer-
dtrfeosdspaiiijen kraakt bedenkelijk, als ge
volg van lwt ongrondwettig en ondemocra
tisch buigen voor elschen, door Sën catego
rie gesneld, zooaifi nu wear yoor de nieuwe
eischen der Eerljjnsche yakvereenigingen.
Democraten en centrum uit het ïudusfcrie-
gebied "zouden uit verontwaardiging over het
iriiuche optreden daar ze'Is het liefst terug-
li eden. En wat er geschieden zal, wanneer
het tot een splitsing komt? Dan doemen
op spookbeelden van een uiteenvallen van
het Duitsche rijk, een radendictatuur ea alles
wat dies mee: zjj.
Frankrijk zou.een splitsing van Duitseh
land gaarne zien, ook al zou Oostenrijk zich
dan bij Zuid-Duitseblond aansluiten. Een
wcag-politiek evenwel, want een dergelijke
combinatie zou ook gevaarlijk kunnen wor
den. wanneer ze zich eens tegen Frankrijk
koerde en wie bewijst, dat dit nooit het
geval zijn zal? Afgezien nog van de blijvende
mogelijkheid van een herstel der Duitsche
landen tot één agglomeraat. Zij he: dan dat
Pruisen sr;-n domineerenden invloed verliest,
hel geen toch trouwens al meer en meer het
getal is. Is Pruisen, bevrijd van het „Jun-
kertum" trouwens nog wel, wat het ge
weest „is?
Frankrijk's optreden beteekelnt ten slotte
een slag voor de Volkenbond-idee.
Dc Volkenbond maakt eeö integree-
rend deel uit van het vredesverdrag
van Versailles. Men mocht dus verwachten,
dat zeker degene, die het meest in dea mond
beeft een vasthouden aan dat verdrag zon
der eenige afwijking, zichzelf daaraan zoa
houden. Niets blijkt echter, minder waar,
helaas
Een terugblik uit het Roergebied.
Ed Polak schrijft aau „liet Volk" over de
jongsio gebeurtenissen in het Roergebied en
geeft daarvan nog volgende instanlancetjes:
Een communistisch leider stelt vast, „dat
de inaniion (veelal) in plaats van le vechten, dc
„roodo kruis-zusters'' behulpzaam waren bij
hol aanilecdcn."
In de buurt van Dortmund „was voor niets
gezorgd". Nog vandaag had hij bij zijn terug
tocht van Munster uit gezien, dal 25 man in de
voorslo stellingen 24 uur lang zonder brood
waren. Men had het ze best kunnen brongen,
maar was or te lui voor."
Bij do mannen waren te veel jongens, ook
volgens dezen communist.
Op Goeden Vrijdag wordt nog overal dc
*itrijd yoortgezet, ondanks dat tot wapenstilstand
besloten is. En natuurlijk geeft men daarvoor
on'der do Rooden <Je schuld aan de Rïjksweer.
Do politieke leiders der rooden willen niets
lierer dan uitscheiden. Dodh dc gedelegeerden
der troepen willen verder vechten. En nu is het
in het hoofdkwartier in het Kaïserhof le Essen
een voortdurend gekijf en gescheld en getwist.
De correspondent vond er veel vakch pathos
en declamaties als „Overwinnen of sterven!"...
„Wij zijn verkocht en verraden!" enz. Men was
gewoonweg bang.
En in dc vestïbnla stoeide een „edel-anarchis-
lo" met twee jeugdige matrozen, die ieder een
grooten revolver in dc gordel droegen.
Dan klinkt huilen een schot Men vraagt,
waarom de schildwacht geschoten heeft. „Zoo
maar" is het onverschillige antwoord. En dc
heele avond weerklonken die „zoo-maar"-
scboten.
Overal begint hel gezag der roede gardisten
te taneu. En dan volgende passage:
„Op de eerste verdieping zetelt de Centrale
Raad nog. De verslagenheid is nog grooter dan
gisteren. De Rijbsweer marcheert voorwaarts.
Op verschillende deelen van het froirt houden
resten au het roodc leger op eigen vuist
«tand. Er vallen honderden. Het zal zonder nut
zijn. Een der leden zei mij: ..Het boste was nog,
dat de Entente tusschcnbeiden kwam en heel
het industriegebied bezette Dan was het
uit." NeeD, deze communist.sche en onafhankc-
lijke leiders maken in deze moeilijke uren niet
den indruk van grooto helden te zijn. Zij heb
ben augst. Angst voor de Hijksweer, maar ook
voor liet Roode leger. Zij vreezen, dat de
strijders van het front zich ook legen hen zul
len keoren. Zij hebben hen in den strijd gedre
ven, zij hebben hun allerlei beloften godaan
als de rijkswoer komt zullen zij dio beloften
niet kunnen nukomen. De maouen komen strak*
van het front terug, zonder god, het oenigo pak
klecren, hel eenige paar schoenen door 14 da
gen harden velddienst opgesloten. Hoe zullen
zij zich gedragen, als dc Centrale Raad dan
met leege handen staat? Zoolang men nog geld,
klecren, schoenen, „requirceren" kan, is 't mis
schien mogelijk iets le doen. Meu kan dan de
gemeenten, de - industricelen, de grossiers en
wjiikcliers wel dwingen tot het afgeven van
ivat men noodig heeft Doc-h als de Rïjksweer
er is, gaat dat niet meer. En dan.... In af
wachting jan dat kwade oogenblik bleven de
leden van den Ccnlralcn Raad maar zitten in
deze rijke vertrekken van bet weelderig hotel,
in plaats van raarste punten le gaan, waar de
it rijd nog woedt en te trachten daar te doen
wat ook naar hun inzicht noodzakelijk is, nl.
met alle middelen te zorgen voor het afbreken
van den strijd...."
De schrijver wil met een auto naar Dussel-
dorf weg zien te komen. Doch auto's zijn niet
le krijgen. Zij worden gerequireerd en danT.
voor niets gebruikt. De Centrale Raad ge
bruikt er maar eventjes 14. De auto's blijven
aan bel front hangen. Roodo gardisten jagen
het pen of ander lid van een centralen raad er-
uil en gaan dan zelf toeren, of versjacheren zo
ook naar Holland. Verscheiden van die „ge-
reqni'reerde" en vervolgens gestolen. auto's
„zullen nu al wel in Holland rond toeren", ver
zekerden deskundigen den Volk-man.
In Dusseldorf vond de correspondent nog
weer hetzelfde operette gedoe van geladen ge
weren en ratelende sabels. En ook daar hoop
te men op de tusschenkomst van de entente
voordat het komt tot het vechten, waartoe men
het heimelijk toch maar liever niet wilde doen
'komen.
BEKLIJNSÖHE BRIEVEN.
n.
De overwinning der democraten.
Berlijn, 24 Maart.
Er beslaat geen twijfel meer aan: de demo
cratische gedachte heeft een overwinning van be
slissende beleekcrii8 behaald. Of zij vruchtdra
gend zal blijken is een andere vraag. Maar de
overwinning'Welf is een historisch feit en moet
als zoodanig geacht en gewaardeerd worden.
Wij Duïtsehers mogen wivr ooft gevoel heb
ben, dot we ons al ecu beetje afgewend hadden:
wij mogen tiolsch zijn. Niet op materieel suc
ces, doch op den triomf van een cthisch-poliliscli
principe van do hoogste en moest algeuieene
waardevan een principe, waarvan do we
reld lot nu toe juist Duitsehland niet als liet
geboorteland beschouwd heeft.
Men bedenke: in oen land, dat do gemeen
schap derjvolkercn gaarne voor een schuilplaats
van brutale gewoldsideeën aanzag, lijden juiBt
deze ideeën de erbarmelijkste schipbreuk.
Het is ternauwernood auderhalf jaar geleden,
dat de militaire machten tplopiUig bij ons nog
bijna ile absolute heerschappij bezagen nu is
z:j zoo grondig van ons afgeschud, dat de
proeve van haar wederoprichting een weliswaar
ia haar gevolgen gevaarlijke, maar op zich zelf
een belachelijke tragi-komedie is gewordpn.
Dc radikaal-socinlritische partijen stellen nu
de dingen voor, alsof door hen ullccn het hoog
verraad van dc reactionairen zoo snel tot val
gebracht ^verd. Nu, zoo wahr het is, dat zon
der hen do staatsgreep van Kapp, Liittwitz eu
consorten niet met zuo'n geweld in de kiem ge
smoord zou zijn geworden, even weinig kan
men hun opvatting huldigen.
Wat do samenzwering, terwijl zij nog ter
nauwernood het hoofd opgeheven had, den nek
brak, wan de oensgezindheid van een heel volk.
Hot werd duidelijk, duidelijker dan ooit, dat
liet een dwaling is, wanneer onze ultra's van dc
linkerzijde do gcbeelc overige bevolking ala
„één rcakiionairc ma-ssa" betitelen.
Waar waren de burgerlijke kringen, die den
„Putsch" den eersten stoot gaven, toejubelden
of nok maar stilzwijgend goedkeurden? Xij wa
ren ei niet.... Ja zelfs de konservatjevc partij-
pcis was niet met hart en ziel bij dc zaak!
Noen, de „Pulschislen" hebben evenmin suc
ces gehad bij de burgers als bij de arbeiders.
Op dat oogenblik toen zij 's morgens 13
Maart niet wapengeweld zich van de Berlijn-
:che rcgceringsgebotnven meester maakten,
was liet al met hen godaan. Zij hadden blijk
baar geloofd, dat als zij met volle muziek in de
hoofdstad van liet rijk zouden trekken, althans
ctn groot deel der Berlijners hen met „hoera"
ontvangen* zou. Zij rekenden op den ouden
Duitschen hartstocht voor uniformen en mili
taire optochten. Maar watjgebcurdo er? Men be
waarde een ernstige, stilte, toonde verontwaar
digde en verwijtende gezichten en onmiddel
lijk was do kracht van hun onderneming lam
geslagen. Toen zij hun „succes." behaald had
den. was ook hun nederlaag reeds geteekend.
Wat hier mot misdadige lichtzinnigheid in
scène gezel was, was geheel uit den geest van
onao militairen en jonkers gebor'eD, die zich al-
lijd verbeeldden, dat zij hun Iroeven slechts uit
te spelen hadden, en dio .nooit een idee had
den van dc levende krachten in het volk en in
do wei PM.
Dat is dezelfde begrensde geest, die de Duit
sche politiek in don oorlog met bijna de gc-
heele wereld gedreven heeft. Mon zal vragen:
hoe was het dan mogelijk, dat dio zoo machtig
worden kon? Het antwoord luidt: omdat hij
door liet genie van den krachligcn Bisnvarck
a's instrument gebruikt en met leren bezield
werd, tegelijkertijd echter door dc behoedzaam
heid van den staatsman aan banden gelegd
word.
Van den dag af, dat Bismarck? genie van het
tooncel verdween, verloor de militaire-jonker-
goest zijn inhoud evenals zijn matiging cn stond
'en slotte, .als een monstrueus kolos op onder
graven fundamentMet ontsteltenis moeton
wc dat langzamerhand bekennen. Men beeft
van lieverlede bemerkt, dal ook m den ooi-log
(loze klingen dc innerlijke gebeurtenissen in het
volk, ofschoon zij wel daarvan wisten, niol
wilden zien en verkeerd beoordeelden; zij be
perkten zich daarbij, de civiele besturen vorwij-
ten tc maken, dat zij de dreigendo beweging in
het vaderland „niet energisch genoeg bestre
den". Diezelfde kringen, ja diezelfde personen
waren nu ook degenen, dio do samenzwering
aanvuurden. Steeds meer tastbaar blijkt de
noodlottige rol die generaal Ludendorff daarbij
gespeeld heelt. Met diep medelijden zien wij do
laatste rest van den stralenkrans verdwijnen,
dio om het hoofd van dezen hoogbegaafden le
geraanvoerder. ondanks zijn fouten, onsympa
thieke eigenschappen en verkeerde berekeningen
voor den onbevooroordeelden beschouwer, nog
steeds zweefde. Wal Ludendorff nu gedaan
schijnt le hebben is, wanneer zijn modewerking
bevestigd wordt, hoogverraad geweest, niet
slechts jegens de Duilscho regeering, doch
hoogverraad jegens het Duitsche volk.
Zinloozc lust tot avonturen en een politiek, die
den naam niet meer verdient, vonden een ijze--
ren eenheidsfront tegenover zich. Nu is het de
vraag, of de democratische gedachte sterk ge
noeg is. oin zich ook tegen het radikalisme van
den anderen kant le weren cn zich in stand te
houdtn. Volgens dc oude wet, dat druk legen-
druk wakker roept, lieeft deze zijn hoofd opge
heven. Maar do eerste aanslorming van links
nu door geheel andere aanhangers gedragen,
ontvlamd door gioote ideeën voor dé toekomst,
gestound door honderd gunstigo voorwaarden,
is vooreerst nog niet doorgedrongen
Zeker, de algemeene arbeidersstaking richtte
zich in absolulen zin niet slechts tegen de roak-
lionaire mannen van dc staatsgreep, maar mijns
inziens, met dezelfde woede ook tegen de oude
regeering, waaronder zoo iels mogelijk was.
Doch het feit blijft beslaan, dat het oproer
op dat oogenblik zijn Innerlijke kracht verloor,
toen do room van den heer Kapp voorbij was
en do Putschistentroepen voor goed Berlijn ver
laten hadden. Het duurde weliswaar nog een
paar dagen totdat het werkelijk verbrokkelde;
er waren moeilijke onderhandelingen met de
partijleiding van dc onafhankelijke sociaal-
demolralen, het zag er een tijdlang dreigend
genoeg uit, en de „Freiheit", hot Berlijnschc or
gaan der onafhankelijken, spreekt ook nu nog
niet van ophouden, maar van een „onderbre
king"- van de algemeene stakingniette
min.,..: het is tot een einde gekomen, zonder
dat de urterste linkschen zich hot doel van al
hun wenschen verwezenlijkt gezien hebben.
Het was een merkwaardig beeld: de ontwa
pende reuzenstad. waarvan na den geweldigen
schok, dien het gansche rijk had gekregen, het
eeno deel na het andere weer begon tc func-
tionccren. Een reuzenlichaam als dit komt niet
met één slag weer op gang Teekeneud was hel
tijdstip, waarop toen de staking reeds aan het
minderen was met een juist begrip van ile situ
atie de „wilde vervoermiddelen" weer opdoken,
dio het publiek een vergoeding voor de nog
vacant ie-verwende verkeersmiddelen aanbieden
wilden. In'hel begin ik schreef dit reeds iri
mijn laalsicn brief waagden zij zich nog niet
op straat. Zij hadden angst, om als onderkrui
pers behandeld te worden, en wan.- er eens één
te vroeg opdook, werd hij inderdaad leelijk te
pakken genomen. Men dwong den koetsier tot
stilhoudcu, dc inzittenden tot uitstappen, dreig
de met omvergooien eu joeg do nieuwsgierigou
weg. Maar nu waren zij niet meer te houden.
Da4flijk kwamen ze met honderden tegelijk, uit
allo stallen en remise?; dc heele stad was plot
seling bezaaid met deze vervoermiddelen. Een
gekrioel zonder weerga. Afgedankte "omnibus
sen, eerwaarde „kremscr" (de reeds lang rus
tende wagens voor tochtjes van de Berlijnys
der vorige eeuw), vrachtwagens van ieder mo
del, dio zich, met een paar oude banken of stoe
len cn flodderige klceden hoogsl-elegant voor
passagiers ingericht hebben, meubelwagens met
ingebouwdo zitjes, kokette kleine jaebtwagenijes
het stroomt, maar te voorschijn.
Voornamelijk op dc Potsdammer PJatz is een
ongelooflijk druk verkeer: hier is hot groote
eind- en overstapstation. De prijzen zijn natuur
lijk gepeperd, maar zij worden door bet publiek,
dat genoeg van voetmarseben beeft, graag be
taald.
Dezo „wilde voertuigen" of wel Krümper-
wagen" (een oud-Beriijnsoh woord) waren de
zwaluwen die den zomer verkondigden. Nu
komt do niadhine allengskens en moeilijk weer
op gang. Er wordt weer gewerkt! Zelfs de cou- -
ranton zijn vanmorgen weer verschenen en ook
zij, dio uit .gewoonto op de bladen schimpen,
verheugen zich, nu weer te weten, wat zij er
van denken moeten.
Is dat alles slechts een tnsschcnspcl voor
nieuwe zware schokken? In bet Westen, niet
ver van de Hollandsche grens, ziet het er nog
donker en dreigend uit. Doch tusschen de Tcle
berichten, dio van daar komen, ontbreekt het
ook niet aan die, die de mogelijkheid van een
ontspanning in den toestand ten minste laten
liopen.
Hoeveel or nog to ordenen is .hoeveel poli
tieke handigheid de regeoring, die nu juist van
gedaante verwisselt, nog te ontplooien zal heb
ben, om de rust (e doen weerkeeren, toch be
staal er gegronde twijfel, dat dc aanhangers
van dc radenrepubliek cn de diktatuur van 'het
proletariaat nu van meening zouden zijn, dat
zij maar recht op de Tervulling van hun plan
nen zouden kunnen aansturen. Veranderingen
naar links moeten en zullen er komen en dat is
maar goed, want de reaktionairc tegcnrevolu-
tio moet op den duur onmogelijk gemaakt wor
den. terwijl het noodig is dat de democratie in
socialen zin uitgebouwd wordt. Doch als dege
nen, die nu en straks aan het roer slaan, om
het staatsschip tot aan de rijksdagverkieeingen
die spoedig uitgeschreven zullen worden te stu
ren, geen buitensporige onhandigheden begaan,
moet het mogelijk zijn, de democratie te bevcs-
tiién.
Dan zou men aau den samenzweerder Kapp,
die nu gezocht wordt, een driedubbele verdien
ste tegen wil en dank kunnen toeschrijven; ten
eerste omdat het crodiot van de republiek, die
haar bestaansmogelijkheid zoo krachtig verde
digd heoll, in de gansdhe wereld stijgen moet.
ten tweedo omdat dc radicale rechtschen nu
welen, dat zij geen vooruitzichten meer heb
ben en ten derde omdat de railikale linkschen
toch ook don machtigen legenstand moeten
erkennen, die zich niet minder tegeh oen ge-
weldspolitiek van hun zijde, zou kanton, cn
omdat zij moeten inzien, dnt een teveel van dien
kant vroegey of later eveneens weer een tegen
beweging zou doen ontslaan.
Nog loert het spook van nieuwe ontzettingen
en van den Troeselijksten burgeroorlog op ons
Maar gelukt het, het te bezweren, dan zou dc
Duitsche democratie nog dank verschuldigd zijn
aan do „Putschisten" der Maartdagen. Hnn
misdaad was ongehoord en vraagt gebiedend
om bestraffing, maar zij heeft in zekeren zin
do positie verbeterd. Wanneer de patient in le
ven blijft,- dan heeft hij het aan deze pijnlijke
"radikanl'kuur tc danken.
MAX OSBORN.
INGEZONDEN.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie)^
„*s Zomers Buiten*
Geachte Redactie!
Niet zonder venvcmclering las ik het in
gezonden stukje van den heer P. J. Bomli in
Uw blad van 6 April i.l. en verzoek II fce-
leefd ook mijn beschouwing een plaatsje te
willen geven.
Er zal wel niemand zijn, die een arbeider
zijn week ontspanning in de vrije natuur mis
gunt; evenmin zal men kunineln ontkennen, dat
zoo'n vacantia overbodig is voor een werk
mansgezin, hier toch gaat het in het geheel
niet om, maar wel om „w i e" dat.betalen zal.
In het onderhavige gevai wórden deze
uitstapjes voor een groot deel betaald met
ae belastingpeoningen der Leidsehe burgerij;
het is dus volkomen te begrijpen, dat c-r nog
nadenkende Raadsleden zijn, die het uiet met
hun geweten in overeenstemming hebben
kunnen brengen, gelden toe te staan voor va
catie-genoegens van een groep burgers
Ion koste van de portemonnaie der overige
inwoners.
Waarom moet de „arbeider" aTeo hebben
ten koste van de gemeenschap? Ju iet in ar
beiders-kringen worden thans ongneoorde
Iconen en Verdiensten binnen gehaald.
Duizenden en nogmaals duizenden Leï.l-
sehe burger-gezinnen met een inkomen
van minder of omstreeks het loon van een
werkman, zouden 'óók zoo dolgaarne eens een
week per jaar-er uit v ;n, hebben 'dit even-
zécr hoog. noodig. doch kunnen niet, daar
zij door de gemeentelijke belastingadministra
tie letterlijk „uitgekleed" worden en dia
nu nog bovendien inee moeten opbrengen, om
de groep „arbeiders" voor h u n ge'.d te la
ten uitgaan, terwijl zij juist* daardoor :e".f
moeten thuis blijven.
Dcor dergelijke financieefe bevoorrechting
vordfc b(j "flefc overgroots deel van den miï-
"uensland, dat toch al genoeg in 't nauw zit,
een zekere wrevel gewekt, die zicli uit op
diverse wijze, al naar gelang van den per
soonlijken aanleg, en het is m'jjns inziens
ook .juist daaruit te*verklaren, dat ouder da'
miudeuste.nd.ri het- revolutionair idoo zulke
uitgebreide veroveringen koi maken.
Tevens ri ook hiermede verkia.rd het nog
steils toèneme.id ledental van den Ncder-
lanuschcn Eoad van Belastingbetalers, een
,Veresniglng, ontstaan uit oatevredensn, af
komstig uit, alle rangen eu standen, doch die
met klem wenscht op te komen tegen het
smijten met geld door R&geeringscolie-
ges; met geld, opgebracht grootendeels door
de kleine burgerij, waarvoor deze krom ligt
eu zich veel ontzeggen moet en wat gelijk
bovenstaand geval, in plaats ten bate van
het algemeen, slechts ten behoeve van een
bc-paaldo groep wordt aangewend.
Van d?n Heer Bomli las ik leeds meerdere
stokken :"n Uw blad, waaruit mjj óïeek. dat
deze Heer niet ondoordacht iels neerschrijft,
wanneer hij echter tot ongerijmdheden komt
als in het door mij gewraakte stuk. dan
zot. ik dat alleen kunnen verklaren, indien ik
mag aaijnemen, llat de heer B. in deze piet
geheel én al belangeloos ia en in zekere
mate mogelijk(?) geïnteresseerd is bqvbet
wèl en wee dc-r Vereenigmg „'s Zomers
Buiten
U dankend voor de verleemde gastvrijheid,
Hoogachtend,
JOSEPH FRANKEN.
(Drie-October-straat 32 a),
""Leiden, 10 April 1920.
KUNST EN LETTEREN.
BORSTBEELD VAN PROF. SOL-
LAND, door Mej. L. BEYER-
MAN. LakenhzL
In welk verband mqj. L. Beyerman uit
Amsterdam deze opdiacht heeft vervuld, kan
ik u niet zoggen; duidelijk spreekt hier ech
ter, dat Prof. Bolland voor haar een dank
baar onderwerp is geweest, een waarin ae
zich geheel heeft kunnen inleven.
Ik kan dan ook niet anders zeggen. daJn
dat dezo beeldhouwster er zeker in geslaagd
is ons den welsprekendea geleerde t-e geven
in do vollo eigenaardigheid zijns pei'soons.
Bolland is bier de welsprekende: dc fcofc
vuist, saamgeknspen rejjlfferhani opgeheven
tot tjruk gesticuleeren, de rechterschouder,
daartoe even hooger en naar voren gebracht
en het gelieele lichaam iets achterovergebo
gen; zijn diepe blik wijd-uit over de hooren
den, de aandacht scherp concenïreeread op
de wonderlijke problemen der zuivere Rede;
de aikk:- onderlip en de forsch gebuowde
karakteristieke kin zijn die van den man, die
beschikt over een vlood van woorden, over
tuigend, meesleepead, overweldigend.
Maar tij is ook de geleerde, de vic doctus,
en hy js dat sterk en onmiskenbaar in dén
zoo jujpt getroffen expressie der kop; dat
zi» 'u.- in de wijze, waarop de oogea ia de
kassen liggen en de wenkbrauwen haar veel
zeggend overhuiven, in de ietwat nerveus
opgetrokken neusvleugels, in het kloek ge
bouwde vocrho.fd nut den gespannen mus
eums corragator, den fronser der wonkbrau-
on n, :t de aanzet van het hoofdhaar. Hét
geheel o gelaat doortrilt ecu spanning, welke
tenslotte op uitnemende wijze zich concen
treert in de blik der oogen.
In tegenstelling met den kop, welke ons
den stoer en ic'.nvat barschen denker geeft in
zijö diepzinnig mensch-zijn, doet het lichaam
als deel der compositie genomen ons leeg
aan. Ik kan me begrijpen wat hier heelt voor
gezeten: kop en hand meeaten hoofdmoment
zijn, het andere minder sterk sprekend,
slechts in de laatste plaats de aandacht vra
gend. Dc oplossing, die de kunstenares echr
ter hiervoor vend, kan ons nie: bevredigen.
Bij het hakken in de Noorsche steen liet ze
in jas' en vest de groeven der bijtels meer
staan, zoodat hier een andere kleur werd
verkregen, dan in de veel gladder bewerkte
ktp en hand, terwijl de vormen slechts even,
en* op sommige plaatsen vrij slecht, kun-
ner. worden vermoed. Daardoor verkrijgt het
lichaam tegenover de steik eprekepde andere
deeltu Iets onwezenlijks, iets immaterieels,
wat niet de bedoeling kan zijn geweest.
Het onbevredigende deze* oplossing daar
gelaten heelt mej. Beyexman ons een stuk
werk gegeven, waarin we baar kunnen waar-
deeren, als een artiste die ons nog veel
schóóns zal kunnen voorleggen. J
Mm.
VARIA
Do kunst om lang tc leven.
De eerste medische ambleoqar van 'esA
der grootste *Amerikaansche varzekerings-1
maatschappijen raadt zijn angeslolenen ódnj
3L Erger je niet.
2. Ga veel in de frissche Jncht.
3. Wees matig.
4. Laat je ééns per jaar geneeskundig
onderzoeken.
5. .Wordt niet dik.
De zorgeloosheid van den doorsneden
Amerikaan brengt de I e v onsve rzebri ngs-
ïuaatschappijen in vertwijfeling. Hij wacht
mei. een arts te raadplegen tot hij onge-
neeeelijk ziek is en stoort zich dan nog
weinig aan den geneesheer.
Paarden en auto's in Amerika.
Sindz. 1899 weiden in de Vereenigde
Stater, bijna S millioen auto's vervaardigd.
Voor 1920 wordt hst am!a! t; maken auto's
op twee milüosn geschat ter waarde vau
vier. duizend millicen gulden. Merkwaardig
is het, ilnt paarden cn muilezels nog noqjt
zoo tak;.': en zoo duur waren in de Ver-',
c-enigdo Staten, pis tegenwoordig; van
dieren zrjn er aldaar totaal 27 millioen
aanwezig.
De reten, dat dc paarden niet minder
t.-Irqk werden bij het vermeerderen d;r
automobielen, ri. dat de groei dar b.volkiag
en he: in-cultuur-brengeu v.:n wce:t: gron
den meer transportn'dd 1 n ris.h.n d:n b:-,
schikbaar zijn. Op kleins b.erderr.n wordt,
nog altijd dc voorkeur gegeven oat hot be-
werken van lie1 kind met paarden, boven
dat mot mechanische 'middelen.
