No. 18432
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 3 April
Derde BlatL Anno 1920.
rum Fag el. to 's-Gravenhage; baronesse Taats-
van AmorongenViruly, la 's-Gravonhage.
Blijkens „Staatsct." No. 65 worden van
Rijksweg© dertig toelagen van f 125 be
schikbaar gesteld voor onderwijzers en on
derwijzeressen aan lagere scholen, die in.
1920 in het' buitenland een van de volgende
vacanbiecursussen in de Fransche, de Duit
scho of de Engelsohe taal wenscben bij te
wonen, om meer bedrevenheid te verkrij
gen in heb practiscb gebruik van die taal
voor de Fransche taal den cursus te Bou-
logno-sur-Mer, uitgaande van de „Univor-
sité de Lille", en die te Been agon Dyor.
en Parijsvoer de Duitsche taal den cur
sus to Freiburg (Baden) en de .Marburger
Forienkurse'te Marburg a. d. Lahnveer
do Engelsche taal don cursus, die uitgaat
van do ..University of Oxford" en dien van
de „University of Londonn.'-'
Do „S's.-Crfc bevat de statuten der
N V. Houtbouw- en Hcuthandol-Mij„Pa-
dox", 's-Gravenhage. Doeldo voortzet
ting van do ondernemingen. „PacSox" en de
Warmondsohe Houthandel. Kapitaaloen
millioen gul'lcn, .verdeeld in aandeden van
f 5000, splitsbaar in onderaandeclen van
f 1000- Direclio: H. Rutgers, F. J. v. d.
Vlugfc, A. Henkomar.s en mr. B. H. Yos.
In Den Haag zijn bij fcet openbaar
lager onderwijs vier vacatures voor hoofd
van een school. Aantal sollicitanten onge
veer 130.
Ia den ouderdom van 79 jaar is in Den
Haag overleden jhr. mr. D. G. van Tcijlicgen,
oud-Raadsheer in den Heggen Raad der Ne
derlanden. De ter-aardc-bestelüng van lic-t stof
felijk overschot zal plaats hebben Maandag a.s.
op de begraafplaats le Middelburg.
Overleden is jhr. 0. .1. A, Rcpolaer van
Driel, administrateur van het Kroondomein en
prcs.-kerkvoogd der Ncd.-Herr. Gom. lo 's-Gra-
venhage.
Do heer J. J. de Roede, lid dor hoofd
redactie van „Heb Volk", dio door zijn aan-
obetting tot hoofd der afdeeliug..Arbei-
Arbeidsbaroau van den Volkenbond, do
journalistiek voorwol zegt, zal in de hoofd
redactie van „Heb Volk" wordtin opge
volgd door .ion heer J. F. Ankersmit, thans
plaatsvervangend hoofdredacteur.
Door don Raad van Commissarissen van
lid! to Rotterdam op te richten soc.-dem.
dagblad zijn aan de redactie van het blad
verbonden dio heeren A. J. -IJzerman, ie
Den Haag, al9 parlementair redacteur; J.
van Overboek, te ArnhemW. Zuurbier, te
Don Haag, en H. van Dijkhuizen, te Am
sterdam, als recSaebeur-verslaggewer.
-— Voor het examen M.~U. L. O. hebben
zich voorloopig, reeds meer dan 2000 candi-
claten aangemeld. Het. schriftelijk examen
zal worden gehouden op 6-en 3 Juni.
Op de vragen van den heer Kruyfc, lid
der, Tweede Kamer, omtrent de plaats,
waar principieel© dienstweigeraars hun
straf, ondergaan, heeft <3y-Minister van. Jus
titie I April o.m. geantwoord, dat hei in
zijn bedoeling ligt, als voorloopigon maat
regel de pnneipieelo dienstweigeraars zoo
veel doenlijk op het fort bij Spijkerboor te
plaatsen, en hen althans niot in geaieen-
sohap met uit anderen lieofdo veroordeel
den hun straf te doen ondergaan.
2de lijst: mr. W A van Woudenborg
Hamstra, vice-pres. der arr.-rechtbank te
Amsterdam; mr. E. Jellingbaus, rechter
in de arr.-rechtbank te 's-Gravenhage. en
mr. P A. Rutgers van do rLoeff, rechter
in de arr.-rechtbank te Amsterdam.
Te Bloemendaal is door den Raad be
sloten, na ampele beraadslaging, met den
heer De Bazel, architect te Amsterdam, in
overleg to treden voor het bouwen van een
nieuw raadhuis te Overveen.
Als uiting van dankbaarheid, door de bier
te lande gevestigde hypotheekbanken verschul
digd. aan de nagedachtenis van mr. Pb. J. Ba-
cbiene, den grondvester van bet Nederlandsche
Hypotheckbankbodrijf, "is namens bet basluur
der Verceniging van Directeuren van Hypo
theekbanken een gedenksteen aangebracht in
den voorgevel van het buis te Amsterdam, aan
de Keizersgracht No. 703, bij de Utrechtsche-
Btraat, alwaar op den derden December 1814
Bachieno geboren word. De steen is uitgevoerd
door de firma D. Wcegewijs, le Amsterdam, vol
gens teekening van Eduard Cuypers, architect
fe Amsterdam. Namens hel bestuur der ge
noemde Vcreeniging is het eigendom van den
steen overgedragen aan den boer Ph. H. Nord,
eigenaar van het genoemde huis. en zulks is ge
constateerd bij akte, welke op 22 Maart JX Voor
den notaris \V. H. Voskuil, tc Amsterdam, werd
verleden.
Volgens „Dg Msb." zullen do pensioenen,
uit te kcorcn aan gepensioneerd personeel der
Nodcrlandischc spoorwegen en de nagelaten
betrekkingen van dat personeel, worden ver
hoogd met 40 pCt. Deze verbooging zal geacht
worden te zijn ingegaan op 1 Januari 1920.
Naar het „Hbl." verneemt, beeft een gewe
zen hoogloeraar in do chirurgio aan do Geut-
sche universiteit, die ia België niet terug kan
komen en zich hier te lande wildo vestigen, to
Utrecht getracht' het artsexamen af to leggen
Do gewezen hoogleeraar is niet geslaagd; zij»,
kennis van do chirurgie in het bijeonder wa.
geheel onvoldoende.
De Raaci van Alkmaar benoemde toe
directeur van het gemeente-slachthuis den.
heer W. Voorthuisen, vee arts-bacterioloog
aan het gemeente-slachthuis tc Rotterdam.
Do voorzitter van de arbitrage-com
missie van den Neder. Bond van Veehan
delaren. dr. A. van Leeuwen, do rechts
kundige adviseur van den VcehandMaren-
bond, mr. G. de Grooth, te Rotterdam, ra
do heer N. S. Fr enk, voorzitter van dra
Nederl. Bond van Veehandelaren, hebben
era onderbond gehad mot den secretaris
van hefc Kon. Nederl.' Lancioouwcotpité, dr.
H. Mol h ui j sen.
Do mogelijkheid werd besproken, om tö
geraken tot een arbitrage, die voor den
veehandel cn den landbouw nuttig kan zijn.
Da Raad van Schoteiland heeft beslo
ten aan het onderwijzend personeel hot
ieoht to -i-mtecggon bijbetrekkingen te be
lde ad on zonder toestemming van B. en W
De Minister van -Oorlog brengt ter
keunis, dat luj voor degenen, die hem in
zijn betrekking wenschen te spreken,
audiëntie zal geven eiken Donderdag des
namiddags to halftwee in hea gebouw van
het Departement van Oorlog.
BINNENUND.
De suikerdistributie.
Op do vragen van het Tweede-Kamerlid
'de heer Abr. Staalman betreffende hand-^
having dor euikerdistributio, beeft do Mi-^"
nister van Landbouw, raz 31 Maart geant
woord, inderdaad voornemens te zijn, ook
in het komonde campagne;aar een rant
soen suiker, overoonkomende met een ver-
Jsruik van 0.25 K.G. per hoofd en per week,
beneden den Icostenden prijs besohikbaar te
Bbellcn en daarnevens do gelegenheid tot)
hefc verkrijgen van verdere hoeveelheden
suiker tegen don hoogeren prijs te hand
haven.
De prijs voor die gerantsoeneerde suiker
zal worden bepaald op 70 cents per K.G.
bij heb vaststellen van dezen prijs is reke
ning gehouden met een oraigszins v or hoog
de winstmarge voor den bussohen- e,i_kleia-
handel.
De prijs voor do niet-gero.ntsoeneerdo sui
ker zal gelijk zijn aan die van de wereld
markt, verminderd met oem bedrag, gelijk
staande mob era in geval van uitvoer door
de N. U. hl. te heffen gooeelta der over
winst, welk gedeelte hoogor wordt al naar
gelang de prijs van de wereldmarkt den
kostprijs meer ovorsohiijdi.
Deze kostprijs ia door-den Minister ge
naamd f 73 per -100 K.G. to zullen bedra
gen. Zou aan. do bevolking suiker uitslui
tend tegen dra kosbraden prijs worden ver
strekt, cSan zou in dra kleinhandel een prijs
van f 0.82 a f 0.84 perK. G. berekend wor
den bij levering togen den prijs van de
wereldmarkt zou de suiker vermoedelijk
f 1.10 a f 1.20 moeten koston. Aangezien tot
dusvor do gerantsoeneerde suiker slechts
f 0.60 per K.G. geüd, zou levering tegen den
kostprijs of don prijs van cïe wereldmarkt)
neerkomen op oen zeer aanzienlijke prijs
stijging, die door ondersoheidene groepra
'der bevolking als te bezwarend zou worden
gevoeld. Hot is uit dezen hoofde, dat de
Minister besloten heeft, in het komende
campagne;aar, bijwijze van overgang voor
de - gerantsoraeerdo suiker, eer. prijs vast
te stellen, <lao ongeveer heb midden houdt
van den tegonwoordigen distributie-prijs en
den kostend ra prijs.
Melkprijs en melkvoorziening.
In tegenstelling met de oorspronkelijke
bedoeling van den Minister van Landbouw,
om, mot ingang van 28 Maart jl. den maxi
mumprijs voor consumpbiomelk' geheel op
te heffen, ra alle leveringra van zg. Regcc-
ringsmelk stop te zetten, werd tra slotte
tooh era maximum-verkoopprijs vastgesteld
van 18 cents per liter, zonder dat daarbij
ook dö inkoop-prijs aan banden gelogd
werd.
Voor do slijters is deze prijs van -18 cents
een welkome hulp, daar velen <7re melk reodï
goedkoop er verkoohtra, doch oor do melk
inrichtingen in do grooto steden, dfi-e een
hoogeren prijs bedongen, is do niëuwo prijs-
limiot oon zeea- grooto belemmering, daar
voor deze zaken hoofdzakelijk wat Am-
Bterdam betreft do winstmarge nu te
ldein geworden is.
Bovendien deelde men van veehouders-
zijde mede, dat, nu ten gevolge van de be
duidende afmetingen, die het mond- en
klauwzeer in versohillrado streken heeft
aangenomen, do melkproductie in sommige
Centra belangrijk is afgenomen, de veehou
ders zeker niob bereid gevonden zullen wor
den, de melk lager af te geven dan door
'den Bond van - Veehouders in de diverse
provincies word vastgesteld.
In vorband met een en onder hebben de
directies van verschillende groote inrich
tingen, naar men mededeelde, zich weder
om tob Den Ilaag gewend!, met ver-zoek om
van Regeeringawego, of door t-usschenkomst
van heb reeds in liquidatie zijnde Zuivel-
kantoor, te willen zorg dragen, dat do hoe
veelheden melk, welke door met-levering
der veehouders .aan do consumptie in de
groote steden onttrokken zouden worden,
ten spoedt goto binnen heb bereik komen van
bedooldo melldnriohtingon.
Men wijst er op, dat bij den thans inge
treden toestand zioh een nieuwe moeilijk
heid voordo(ot, daar de Minister van Land
bouw in zijn jongste circulairo aan do bur
gemeesters, de mogelijkheid van bijlevcring
door het Zuiveikamtoor, alleen dan open
stelde, indien gebleken zou zijn, dat in een
gemeente, van waar uit d© aan vraag tot bij-
levering geschiedt, zonder die bijlevering,
een tekort aan consumptie-melk zou ont
staan. Gevreesd wordt nu in vakkringen,
dab een dusdanig, van gemeentewege in te
stellen onderzoek, zóóveel tijd zou vorderen,
dat inmiddels aan de rich sterk uitend© be
hoeft© tooh Diet meer voldaan zou kunnen
worden op die dagou, waarop zij zich het
sterkst liet voelen.
De broodprijzen.
Het hoofdbestuur dpf Nederlandsche Ver-
eeniging van Werkgevers m hot Bakkers
bedrijf, genoopt door don"onhoudbaren toe
stand, waarin heb bakkorsbed/rijf in Neder
land verkeert, heeft rich, omdat op her
haaldelijk verzoek van Regeeringswege
geen verbetering werd aangebracht, gewend
tot den heer J. G. Oh. Volmer, buitenge
woon hoogleeraar in het boekhouden en de
bedrijfsleer aan de Technische Hoogeschool
to Delft, mot verzoek oen onderzoek in te
stellen naar dra host enden prijs van het
brood in de hoofdplaatsen van Nederland.
Op grond van dit rapport is aan de Re
geering nogmaals verzocht onverwijld maat
regelen to treffen, waardoor de afstand tus-
schen den kosbendsn en den verkoopprijs
van het brood, volgens de uitkomsten van
vorengenoemd onderzoek, wordt vergroot-.
De arbeidsduur-
Het Eerste-Kamar-Lid do heer Polak stel
de aan den Minister van Arbeid de vragen,
of het den Minister bekend is, dat nu reeds
vele ambachtslieden (als timmerlieden, schil
ders, enz.) rioh yvatigra als zelfstandige
ondernemers, ten einde te ontkomen nu
aan do bepalingen li opens den arbeidsduur
straks aan desbetreffende wettelijke voor
schriften. Voorte, dab cliOntengovolgo werk
gevers mob hun arbeiders in werkelijkheid
of in schijn coöperatief gaan werken, met
het dool om bedoelden concurrentie der
nieuwe baasjes hefc hoofd te kunnen bidden,
door eveneens langer dan den voorgesohre-
ven arbeidstijd te werken. Ten slotte, of do
Minister togen een en ander maatregelen
wil ontwerpen.
De huisvesting van den Raad van Arbeid te Tiel
Op de vragen van hefc Tweede-Kamerlid
den heer L. M. Hermans betreffende den
aankoop van een huis voor den Raad van
Arbeid te Tiel, beeft do Minister van Ar
beid 31 Maart uiieoerig geantwoord
Het gepubliceerde antwoord concludeert
o.m. tot hefc volgende;-
1. Hefc is «aar, dat te Tiel ten behoove
van den Raad van Arbeid een huis ia ge
kocht, dat 40,000 guldra kost.
2. Het is waar, dat twee panden te koop
warén, onderscheidenlijk voor 18,000 ra
35,000 gul don. Het. eerst© pand, dat geschikt
zou zijn geweest voor het gebouw van den
Raad van Arbeid,, was oohter bewoond, ter
wijl redelijkerwijze kon worden verondsr-
stold, dat de huur dor nog geruimon tijd in
het genot van do buur zou blijven gehand
haafd. Het 1-wèeüe pand bleek, in verba-ad
met het ontbreken van de mogelijkheid van
aitbroiding, ongeschikt,
3. Het is niet waar, dat hefc gekochte huis
totaal of nagenoeg ongeschikt is en geheel
moet worden verbouwd. Uib den aard der
zaak zullen aan era woonhuis, dat voor
bureau wordfc ingericht,, verbouwingen moe
ten geschieden. Zoodanige verbouwing zou
echter ook bij den aankoop van elk ander
woonhuis noodzakelijk zijn geweest.
4. Het door den Verzekeringsraad te Arn
hem ingestelde onderzoek heeft, naar de
overtuiging van den Minister, geen hande
lingen of gedragingen van. den voorzitter
van den Raad van "Arbeid to Tiel aan het
licht gebracht, ter zake waarvan dezen amb
tenaar ccnigo blaam kan treffen.
Do Minister heeft oohter gemeend, aan
dgn bedoelden voorzitter de--aanmerking
niet to mogen onthouden, dat hot beter
waro geweest, indien liij was blijven sfcaan
op hefc aanvankelijk door hem ingenomen
standpunt-, dat de taxatie van do waard
van zijn pand zou zijn fco geschieden door
een of meer door het bestuur der Rijksver
zekeringsbank aangewezen deskundigen.
Aangezien, echter do door dfcen voorzitter
aangewezen deskundige, do heer Beu ten or,
bekend staat als een achtenswaard en be
trouwbaar persoon, en het bestuur der
Rijksverzekeringsbank volledig bevoegd ivas
desgowenscht oen nieuwe taxatie door an
dere deskundigen te bevorderen, kan dea
heer Rink in deze uitsluitend hefc verwijt
van onvoorzichtigheid treffen, waarbij ech
ter do goeds trouw van dien voorzitter vol
strekt onaangetast blijft.
Voor de Weensche journalisten.
De heer V. Calesloot, te Utrecht, deelt
aan „De Msb." mede, dat hij voor de ka
tholieke Weensche journalisten in hot ge
heel ontving f 1094.15. Van dit gold be
steedde hij f 1073 na overleg met den di
recteur van het R.-K. Hu isvOTtings-Có.mité
voor heb koopen van levensmiddelen
(melk, boter, gort, boor.en, zeep, chocolade,
koffie en Jovis), terwijl van het retirerende
geld een cheque, groot 51,133 kronen is ge
kocht, betaaibaar aan de LTnion Bank te
Weemon.
Met dea cerstvolgendcn levensmiddel ra-
trein gaan c)e levensmiddelen ince, terwijl
voor dé spoedige overdracht van do chéquo
"zal gezorgd worden.
Waar hefc geld gegeven is vcor do Ween
sche journalisten, zal ook hefc grootste deel
aan hen worden afgedragen, terwijl het
overblijvende zal wordra aangewend voor
het „Verband Kafcli. Schriftsteller."
In hefc tijdvak van Maandag 5 April tot
en mot Zondag 11 April c.Ic. zullen geldig
zijn bon nos, 26 en 27 der liijkssuikerkaart
H.M. de Koningin cn Z. K. If. de Prin3
waren Goeden Vrijdag des morgens in de Re-
gontessekerk in Don Haag onder fcet gehoor van
de. Te Winkel.
H. M. de Koningin-Moedor woonde de gods
dienstoefening in do Kloosterkerk bij, welke
geleid werd door ds. Vermeer,
Ton einde do oprichting veor te bereiden
van een Genootschap, hetwelk fen doel zal
hebben do bevordering van (lo vriendschaps
betrekkingen met hel Britsche Rijk, beeft zich
onder presidium van den heer Jcost van Vot-
lenhovcn, een voorloopig comité gevormd, waar
in zitting hebben genomen de hoeren: 0. J. K.
van Aalst, pres. der Ned. Handelmaatschap
pij, to Amsterdam; prof. J. A. Barrnn, le Gro
ningen; dr. P. G. Boutons, letterkundige, to
's-Gravechage; prof. dr. H. Prugmans, te Am
sterdam; jhr. mr. E. A 0. de Casembroot, lid
van do Provinciale Stalen van Zeeland, le Mid
delburg. Louis Couperus, letterkundige te
o-Gravenhage; E. Cromers, lo Noordwijk-aan-'
Zee; H, Dunlöp, to V-Gravenhage; dr. Frcderik
van Eeden, letterkundige, te Bussum; prof. dr.
D. van Ernbden, lid van dc Ecrsto Kamer, (e
Amsterdam; S. P. van Eegnen, president van
de Kamer van Koophandel en Fabrieken te Am
sterdam; J. J. baron Fagcl, (e Eilocom; F. C. 0,
M. Hombach, lid van de Prov. Slaton van Zee
land, te Ifulst; prof. dr. J. lïnizüiga, tc Leiden;
P. J. de Kanter, president der Verceniging „Ne
derland, in-den Vreemde'', te Dordrecht; prof.
dr. G. W.: Kernkamp, te Utrecht;-prof. dr. -J.
P. Küencn, "te Leiden; mr. B. C. J. 'Lodciy
raadsheer in den Hoogen Rasd der Nederlan
den, - te 's-Gravenliagc; J. Mees G-.Hzn., direc
teur van do Nodorland.sdi-Trausatlantische Hy
potheekbank, to Amsterdam; Johan de Meester,
letterkundige, te Rotterdam; dr. W. W. van
der Mouten, lid van den Gemeenteraad le 's-Gra-
venhago; prof. J. F. Niermoyer, te Utrecht;
Phs. v. Ommeren Jr., vicc-prcstflenl van de
Kamer van Koophandel cn 'Fabrieken, tc Rot-
tërdcftn: prof. dr. P. van Romburgh, te Utrecht;
dr. M. P. Rooseboom, letterkundige te 's-Gra-
venhage; J. Rijpporda Wierdsraa, presidenl^di-
recteur der HoHand-Amerika Lijn. te Rotter
dam: prof. dr. J. J. Satverda de Grave (e Am
sterdam; Willy Sluiter, kunstschilder to 'n-Gra-
venhage; prof. dr. G. Snouck Hurigronje, te
Lëidon; prof. mi-, dr. A. A. H. Struyokcn, lid
van den Raad van State, le.'s-Gravonhage; J.
Toorop, kunstschilder, te 's-Gravcmkago; mr.
M. W. F. Treub, oud-minister van Financiën,
lid van do Tweede "Kamer, te 's-Graveubage;
baron F. v. Tuyll van Serooskerkon, tc Bloe
mendaal; prof. "dr. J. Pk. Vogel, le Leiden; prof.
mr. C. van Vollenho. cn, ie Leiden; Joost va a
Vollenhoven, dheoteur der Nod. Bank to. Am
sterdam; J. M. Vas' Visser, to 's-Gravehhage;'
dr. F. G. Waller, industrieel ie Delft; cn de da
mes: mej. Th. J. E, van Aken, directrice H. B.
S. te "s-Grarenkage; gravin Van Limburg Sli-
Do Nod. Unie voor Vrouwrabelaugen
zoncl onderst,aand telegram aan don Minis
ter van Biuneidandscho Z.vcra:
,,Hob bestuur van bovengenoemde Unie.
gevestigd to Amsterdam, verzoekt U Exc.
dringend, om, nu zich daartoe de gelegen
heid voordost door het overlijden van mr.
Kappeyne van de Coppello, era vrouw als
lid van do Staatscommissie voor Grond
wetsherziening te benoemen." (w.gM.
Boisscvain-Pijnippel, voorzitster-; mi. W.
L. P. Molengraaf, onder-voorzifcfcer.
Door befc gerechtshof to Amsterdam
zijn, ter benoeming van twee Raadshecren
in dat colieg.-, de navolgende alphabetische
lijsten van aanbeveling opgemaakt:
1st© lijstmr. G. W. Eekhout, mr. J. M.
Jolles cn mr. F. J. Versokucre, allen rech
ter in de arr.-rechtbank te -Amsterdaan
Mr. L. J. Rlijdónstoin, kantonrechter to
Hilversum, is met liefc lot afgevallen tegen
eon van i>ove.ngenoemde candidate®.
UIT NED. OOST-INDIE.
Rijst en nog iets.
Men schrijft uit Padang aan het „Nws."
Dat er vaak' nogal luchthartig meb
'i lands gelden wordfc omgesprongen, be
wijst wederom het volgende
Te Emmaliavon zijn nieuwe gebouwen
verrezen ten behoeve der verschillende
diensten. Era dozcr gebouwen, hof) z.g. tol
kantoor, heeffc oppervlakkig beschouwd
een imposant voorkomen. Wat is oohter
hot geval, wanneer men het gebouw van
Ismnra cons nrur.vkeurig bc -.ickfcigb 1 Overal
Wijken de muren van bet nieuwe gofar/uw
belangrijke sohouren te vertoonra; geen
onkele deur of raam sluit bekoorlijk- alles
is uit het lood geraakt. Met stopverf zijn,
zoo goed en zoo kwaad als heb gaat, do te
smalle paneel en in do deurlijsten gewerkt-;
Mct on daar begint do stopverf uit te val
len en vertoon en do pancclcn reten van
ó'én oM. brcoctie
FEUILLETON
OE HOEVE IN 'f BROEK.
Een roman uit Masooren
door RICHARD SK0WR0NNEK.
(Nadruk verboden.)
Schrijf dos aan Morok, dut hij zijn luitjes
gereed moet houden voor don eersten nacht
na nieuwo maan, mits er oen sterke wind
is, want bij kalm weer kunnen wij niot va
ren, want dan hooren de Russen ons op een
ihalve mijl afstands roeien." En Chaim Ro
senthal dan weer„Ja, dat weet ik, mijn
heer Baginsky, dat weet ikwant hot is
toch ook niet de eerste keer, dat wij samen
taken doen?" En hij doch zijn geldbeurs
open en telt zes en dertig tlhaler op do ta
fel, voor olkra ton spiritus drie. „En je
vader laat zo één voor één nog oona op de
itafel klinken, want Chaim had er nogal
«ons zoo een tussohen, die niet goed was."
Den volgende dag komt de spiritus, in
achtsteraat; es afgetopt, twee aan t wee
met een touw samengebonden, om zoo maar
even over je nek fco hangen. Maar wij wach
'ten op nieuwe maan en wind.En de Strasoh-
nika aan den overkant beginnen te patrouil-
- floeren on nog eens te patrouilleeren, want
die weton ook wol, als heb heldere manui is
en het water goed verlicht, dan kunnen
zij weer uitslapen.
En je vader zegt mc„Samclek, we zul
len de booten maar in orcls maken, want te
gen den nacht zal hot gaan waaien, want
de zon is geheel rood ondergegaan." „Mooi
zoo, lieor," zeg ik, en wij dragon alles in do
booten, de vaten spiritus, de roeiriemen en
de geweren. En wij hadden vier booten,
voor iedor een, en allemaal van eikenhout,
zooclafc er geen kogel doorheen ging. Maar
do dollen -omwikkelden wij met natte lap
pen, want als een roeiriem piept, dan kun
;o dat door hefc watergokabbe.' hoon aan
den anderen oever hooren En jo moeder
loopt rc:id als een kloek, wanneer haat
jonge eendjes te water gaan. huilt in stilte
cn smeekt met die oogon, want om h.-Irdop
iets te zeggen, «fob durft zij niet zoo, totdat
;o vader haar beveelt in huis to gaan. Wij
vlu" in de booten; je vader, "Willem, Ada-
mek en ik. De wind is opgekomen, de gol
ven hebben al witte koppen en de Rnygrod
maakt era lawaai, dat je jo eigen woorden
niet verslaat. En wij roeien en roeien steecj,
met alle vier do booten dicht bij elkaar en
wachten op het tcekon. Want je moet We
ten, ebt wij maat moesten uitvisschen waar
de Straschniks lagen, en in welke van de
5 bochten Mor elm mannetjes op ons wacht
ten. Wan-b Mor-ek had zijn spionnen, die
hem alles kwamen vertellen, wat do com
mandant bevolen, had, en hoeveel man
moesten uitrukken en waar naar toe. Zoo
dra hij dat to weten was gekomen, klom
>©en van zijn Hutjes in een boom er. trok
eventjes de schuif van vóór zijn dievenlan
taarn weg, zóó oventjes maar als een stor-
refcj e kan opschitfcerenmaar Toor ons was
heb genoog, want wij wachtten e>r op en
hadden goede oogen.
Als eenmaal hot tecken kwam, dan was
alles in or-ie. Wij voeren stilletjes naar den
oever. Morek ra zijn mannen namen den
spiritus over en hoe die verder er doorheen
kwamen, dat was ons een zorg! Maar als
den man in dra boom liet- teeken tweemaal
kort na olkaar gaf. dra was er in dien
nacht niets to halen, cn dan konden wij met.
onze booten, terugkoeren."
„Maar dat was dan toch niet erg gevnai'-
1 ijk, maai- doodeenvoudig," zei Jan teleur
gesteld. Hij had na de uitvoerige inleiding
iets veel spannendera verwacht.
Guzek glimlach le.
„Neen, heer, wat ik jo hier nou net ver
teld heb, daar was niet veel gevaar bij
dat was om zoo te zeggon een pleziertochtje
Maar dikwijls ging.het- andera; dan floten
de kogels óm je hoofd of wij vochten man
togen man en moesten blij too zijn, als wij
booten on al- in den stook konden laten en
den weg lerngzwemmcn, dien wij gokomea
waren. Je vader heeft eens ©cn heclon
nacht en een dag in eb biezen gestaan, tot
zijn hals in hét water, on de Russen met
onze booten voeren maar rondom hom heen.
Als een eend heeft hij rr.ootcn duiken, want
zij doorzochten clkon struik, totdat zij oin-
delijk geloofden, dab hij verdronken was.
Wij geloofden liet ook en jo moeder
Bchreido en jantme-rdle, totdat"hij den vol
genden nacht terug kwam. Hij was lussohen
de Russen doorgeslopen, hoewel zij overal
aan den oever groote vuren hadden aange
legd, en toen was hij om het meer heen naar"
huis gekomen. Ja, zoo eenvoudig was hefc
nog niet, mannetje. Na zoo'n nacht was hefc
dan weer groot gejammer, boe wij ter we
reld de booten "terug zouden krijgen, want
zonder booten waren wij geen oortje waard
Do Rus3en hadden ze aan olkaar gebonden
cn er twee man als wachtpost bijgezet.
Nou eens op een keer heeft je vadlcr zich
verkleed als landloopcr en toon is hij naar
hen toe gekomen, terwij! rij bij hun vuur
zaten. Eerst waren zij heel wantrouwig,
maar toen dronken zij van zijn schnapps
en vertelden wait een zwaren dic-nsfc' zij had
den, en zoo allerlei tot zij insliepen, want
in do schnapps zat natuurlijk oen slaaproid-
cMfcje. Maar je vader haalde zijn vijl uit
zijn zak, vijlde de kettingen door en weg
was.hij met zijn booten.
Don tweeden keer ben ik gegaan met
Willem. Toen waren er geen twee Strasch
niks, -maar do commandant had er vier bij
gezet. Toen moesten wij natuurlijk ieder
eerst twee keer schieten en toen bliksem
snel met de booten er van door, voordat
van de nabijgelegen wachtpost hulp kwam."
Jan's bloed stolte in rijn aderen.
„Hebben jullie ëi'.e arme kerels zoo kalm
weg omgebracht?"
Guzek haalde zijn schouders op.
,.Ja, heer, wat moestra wij doen? Onze
booben moesten wij toch terughouden! Als
er maar twee Straschniks hadden gestaan,
dan waren wij stilletjes naar hen toegekro-
pen en hadden ze gebonden. Dus hefc was
toch hun eigen schuld."
„En had dat dlan nooit gevolgen? Ik be-
dloed, heeft do Pruisische regeering rich
daar nooit om bekommerd?"
„O, jawel, heer, want do Russen hadden
ons natuurlijk aangeklaagd. De landraad
ia een paar keer bij ons geweest, maar toen
waren wij nog in goede verstandhouding
mot onze overheid, want naar Pruisen heb
ben wij nooit wat over de grens gebracht,
wat verboden was, hoe dikwijls Morek ons
daarmee ook aan de ooren zanikte en ons
voorhield hoeveel wij daarmee verdienen
konden. Je vader lachte dan altijd maar en
zeide„Nou, Morek, dat zou toch wel era
slechte wolf zijn, die Me schapen wilde ste
len bij den boer, op wiens veld hij rijn leger
heeft!" Dus de landraad nam ons in ver
hoor cn vroeg een cn ander en zond daarna
zijn verslag aan de Regeering te Gumbin-
nen. Maar rij hebben van daar nooit wat
terug laten hooren, want het komt er maar
juist' op aan hoe iemand een verslag op
maakt En de Russen deden al net zoo, oE
liover, zij hadden eerst net zoo gedaan,
toen onze landraad zich bij hen beklaagde;
dus zij behoefden zich niet te verwonderen,
als onze landraad ook bij zijn onderzoek
nooit iets to weten kwam Maar nu is het,
helaas, anders geworden i Nu kruipen zij
hier bij ons dadelijk in hun schulp, als clio
lui daar aan den overkant den mond maar
open doen, en wij komen dadelijk in d©
kast, als wij zoo'n Straschniks maar even.
schuin aankijken. Ja, kerel, zoo veranderen
de tijden!"
Samuel Guzek zweeg en keok nadeakond
in het uitloovende vuur, als maakte "hij al
lerlei vergelïjkendo beschouwingen over
heden cn het verleden.
Maar zijn jonge metgezel zat onbeweeg
lijk on ademde ternauwernood, om hem in
zijn gedachten niet t© storen. Een geheel
nieuwo wereld had zich voor hem geopend,,
een wereld vol avonturen cn gevaren, en
het was alles werkelijkheid geworden,,
waarvan hij in vroegere, dagen soms wel
eens gedroomd had. In deze gewelddadige
wereld was veel, wat zijn door lange ge
woonten week geworden gemoed afschrikte..
Gij zult niet dooden, had hij op 6chool ge
leerd, en nu hoorde hij van cÜcn ouden mar.,
dat zijn vader ©n zijn broeders, die hem
toch door de banden des bloeds het naaste'
stonden op deze wereld, bij hun ruw hand
werk een menschenleven evenveel waard
hadden geacht als don snel voortschrijden
den wandelaar den worm, clio in het stof
der wegen onder rijn voet geraakt. Hij
kreeg bijna berouw, dat hij zoo bereidwil
lig uit zijn vreedzaam leven was opgesproa-
