- INGEZONDEN.
Uit 't hedendaagsch Parijs.
penningmeester was het geheels jaar na
gezien "door den accountant der Tereenig ng
en steeds in orde bevonden. De exploitatie
rekening, was, na enkels op' eld.r ngen ver
strekt te hebben, goedgekeurd. De prov si»,
salarissen van het bestuur en lieambten
worden geregeld in den geest a s in 1919.
Jn verband met de ralnd.re werkzaamheden
var. enkele bestuursleden, door het eindigen
der regeeringamaatregelen, wordt het sala
ris van 3 bestuursleden iets verlaagd.
Bjj de verk'ezlng van een voorz.tter. die
ieder jaar aftreedt, werd de aftredende, do
heer J. v. d. Perk, met bijna algemeene
stemmen herkozen.
Ook de secretarls-pennngoiceiter de heer
Jac. Wassenaar, en het bestuurslid da heer
H. Grimbergen verkregen weer bijna alle
stemmen. Onder dank voor het in hen ge
stelde vertrouwen, namen allen de benoe
ming 'aan.
H©t bestuur heeft een. voorstel om ook
landbouwgewassen op de veiling toe te /aten
«n dan tegen een lagere provisie, n.l. 3 pCv.
(voor tuinbouwpreduefcen is dit 4Va p-Jt).
."Wordt na eenige bespreking zonder noof-
oeJjjko stemming aangenomen.
Do heer D. Minnes heeft liet volgende
voorste] ingediend. Door het bestuur zullen
besprekingen worden aangeknoopt met vei-
ïng9besturen in het Westland en Noord-
H©lland om. een prqs vast te stellen voor
enze producten, opdat het bedrijf uiet te
gronde gaat. De voorsteller licht z'jn voor-
etel als volgt toe: Als ondergete.k.nde na-
gaai Xvat de uitkomst is geweest vim h^fc
tuinbouwbedrijf in 1919, dan geloof ik. dat
Ier niet veel winsten zijn te- boeken, doch
«en tekort. In 1920 gaan wij met een be
swaard hart planten en zaaien, omdat alles
te door is. En de omstandigheden wijzen
er op, dat weer alles voor een appel en
fcen ei van de hand zal moeten worden
gedaan. De duurte-commis8iö3 dom al haar
Eest om maar goedkoop voedsel te krijgm,
ï)e fabrikanten leggen: „dat ds de nrtjs"
■en minder gaat het niet. De artikelen, waar
van de prijzen vastgesteld zijn, -z'jn te veel
oir op te noemen. En dikwijls zóó hoog,
dat ze ons doen watertanden. En moeten
wij, tuinders, het ons laten welgevallen,
wat ze ons geven willen? Is hier ne s tegen
te doen. Mij dunkt het spreekwoord „Een
dracht maakt Macht'* is ook voor ons van
kracht. Kan er ge?n samenwerking gezocht
worden met andere veilingen om een prjjs
te bepalen voor onze proiuc.en, d e !oo-
nend is, en wjj dus kunnen blijven produ-
ceeren? Kan b.v. niet vastgesteld worden
een prjjs voor 3 dagen of voor een week,
na gelang de aanvoer en het beschot? Wat
den vastgestelden prgs niet op kan brengen,
zoo het bestuur aan een exporteur kunnen
verknopen of aelf exporteer en. Als wij hier
in slagen, waren we n:et zio afhankelijk va"0
de grillen van de kooplieden.
Ik vrees, dat de tuinbouw ander3 een
donkere toekomst tegemoet gaat.
Het prae-ady-ies van het bestuur hieroo
luidt: Het bestuur is met den voor3t?l'er
van oordeel, dat middelen moeten wot dén
gezocht opdat een loonpnden prijs voor on*.e
producten kan worden verkregen. Het ver
schilt echter met hem omtrent do wijze
van uitvoering. Een prjjs vast te stel'en
voor het binnenland van 3 dagen of een
■week en dan het surplus verkoopm aan een
exporteur of zelf exporteeren, achten wij
niet gewenscht. Wij hebben de vrije con
currentie vóór binnen- en bu'teniand óp
enzo veilingen herkregen, laten wij hier
voor dankbaar zgn. Doch waar schuilt de
ie lage prjjs onzer toinbouwpr.ducten? Im
mers alleen in den abnormaal lagen stand
der buitenlandsche valuta.
En hierin verbeter ng aan te orengen,
schijnt een zeer moeilijke kwestie, waarmn
zeker de enkeling geen oplossing zal kun
nen brengen. Het doet daarom het bestuur
genoegen de vergadering te mogen mee-
Jeelen, dat door het Centraal-Bureau pa
4e veilingen in Nederland al het mogelftke
fordt gedaan om in de donkere toekomst
eenig licht te verkrijgen. Wjj moetm do or
ganisatie niet verlaten, doch allen hierin
onzo kracht zoeken. Het credietvraagstuk
(in welke richting n bekend is, wordt ge
werkt) moge niet aanlokkelijk zgn, indien
wj) reeds verzekerd kunnen zjjn van een
Joonenden binnenlandschen prijs, z.,n wij
leeds op den goeden weg. Onze belangd
zjja bij den heer Valstar en dien9 andere
collega's bestuursleden in goede handen. Hst
bestuur besluit daaorm u het voorstel, als
thans ingediend, te ontraden.
Uitvoerig wordt door de vergadering nog
over deze zaak gediscussieerd. De verga
dering neemt hierna aan het prae-advies
van het bestuur.
Hierna komt in behandeling een voorstel
van den heer C. Barnhoorn inzake het sta
tiegeld voor materiaal. Het bestuur aagt
in een prae-advies dit voorstel a's onuit
voerbaar te achten en het da vergadering
te moeten ontraden. De vergadering is van
hetzelfde gevoelen en na zeer lange d's-'
cussie wordt "het voorstel 'verworpen met
bijna algemeene stemmen. Wel wordt het
bestuur opgedragen, tegenover ko p rs die
misbruik maken van materiaal der leden,
door dit voor eigen bedrijf te gebruiken en
soms waardeloos terug te brengen, streng
op te treden. Om dit euvel t© voorkomen,
wordt nog aanbevolen verhoog'ng v n sta
tiegeld. Dit zal bepaald worden in de Juni-
Yergadering.
Bij de rondvraag vraagt den heer N. Bos
om een boogera boete te eischan bij over
treding van het reglement inzake het ver
plicht veilen of althans dit artikel beter te
haDdharcn. Indirect lijden die leden, dia
zich stipt aan het regloraent houden, schr.de
dcor het ontduiken door anderen. Het be
stuur noemt versch'liende oorzaken, die
sommigen ertoe gebracht ha'don z'ch n et
aan de voorschriften te lioudon, zegt ech
ter toe, dat voTtann aan het d sbetreff' nde
artikel streng de hand zal worden gehouden.
Het bestuur doet h'erna mcdedoeling, dat
door den terreinbeambto voor de leden wor
den vervaardigd z.g. koolkragen, we'ko
dienen ter besiherm'ng d r koolphnten te
gen de koolvlieg. Deze kosten - de leden
f0 50 per 10C0 stuks.'Zij worden door den
Phytopatolog'schen dienst te Wageningen
aanbevolen als een zeer goed middel f?gen
da koolvlieg, die haar eieren legt bfl de
koolplant waardoor z.g. worm ontstaat en
de planten voor een groot gedee te weg
vallen, "hetgeen soms voor den fcu nd?r een
groote schade zijn kan. De heer N. Bos
heeft vorig jaar in overleg met den JRjjks-
tuinbouwleeraar, den heer Vo'kertz, te
Lisso en Katwijk een proefveld aangelegd
en de uitkomsten waren srhitierend. De heer
Bos doet verslag van zijn bevind ngen op
da - proefveld en noemt de koolkragen ook
een afdoend middel tegen d ze gevreesde
ziekte. De uitkomsten zijn boven alle ver
wachting. Opgave voor deze koolkragen kun
nen gedaan worden bij den secretaris, den
heer Jac. Wassenaar.
Na nog enkele besprekingen, sluit de
Voorzitter, met dank voar de opkomst en
do aangename en zakelijke discussies, dezs
belangrijke vergadering.
LEIDERDORP.
Gemeenteraad.
Voorzitter: de burgemeester. Afwezig do
heeren C. do Gra-af en Jac. do Graaf.
Do hceren J. Boot en J. Rijnsburger leg
gen de eed en af, en nemen, na door den
burgemeester en hun medeleden te zijn
geluk gewenscht, zitting.
De Vooratter deelt mede, dat B en W.
met directeur" en ingenieur der Lichtfabrie
ken te Leiden een bespreking hebben ge
houden omtrent bot voorzien var. de ge
meente van electricitoit. Aan bet verkrij
gen van aansluiting zijn vele en groot©
moeilijkbeden verbonden, en zeer bezwa
rend ie, dat een bedrag van ongeveer
f 50,000 moet worden gestort alvorens met
den aanleg een aanvang zou kunnen wor
den gemaakt. Bovengenoemde he eren heb
ben aan ook geadviseerd, ook met het oog
op het gering aantal aansluitingen, dat zal
wordlen verkregen, of te zien van electrisee-
riing, te meer, omdat de gemeente van gas
is vóórzien. Met dit advies kunnen B. en
W. zich vereenigen en stellen zij derhalve
voor deze zaak, voorlcopig althans, te laten
rusten, waartoe besloten werd.
Wordt ter tafel gebracht en gelezen een
schrijven van Gedep. Staten, waarbij zij in
overweging geven alsnog eon verzoek aan
H. M. do Koningin to richten, om toepas
sing van art. 2G novies 2&2> lid der wet op
het L. O. voor do bijzondere school, alhier,
to verkrijgen, opdat cïan bij Kon. besluit
kunne worden beslist of ten deze genoemd
artikel van toepassing is. B. en W. gaarne
willende medewerken om een beslissing in
hoogste ressort te verkrijgen, adviseeren
aan het verlangen van Gedep. Staten te
voldoendoch met uitdrukkelijke vermel
ding, dat het oordeel van den Raad, wat
de niet-inwilliging van het verzoek betreft-,
onveranderd blijft. Overeenkomstig dit ad-'
viea wordt besloten en het betrekkelijk
adres vastgesteld.
Modedeeling wordt gedaan van twee brie
van Gedep. Staten, de een omtrent de toe
voeging van den Hoogo-Rijndijk aan Lei
derdorp, waa^vnn reeds vroeger sprake
was, de andere omtrent de vereeniging van
gemeenten in t algemeen.
De Voorzitter deelt, nam ene B en W.
m ede, dat zij li ebben bericht, dat zij met
belangstelling do plannen ie gemoet rion
wat betreft den Hooge-Rijndijkdat zij
hebben medegedeeld het ongewenscht te
achten, voornamelijk met bet oog op do
groofco afstanden, en de uitgestrektheid,
©en naburige gemeente geheel aan de onze
toe te voegen. Dat zij ach, naar aanleiding
van het courantenbericht, dat do Raad van
Zoeterwoude pogingen in hot werk etelt
om Leiderdorp *an Zoeterwoude toe te
voegen, hebben afgevraagd of zij non Raad
zouden adviseeren, door het zonden van
een adres of op ndoro wijzer, rich daarte
gen te verzetten. Zij rijn echter tot de over
tuiging gekomen, dfat hot boter is van dit
gedoe geen notitie te nemen, wijl men met
grond kan verwachten, dat- de hoogero
autoriteiten, de toestanden te Zoeterwoude
kennende, do belangen van Leiderdorp wel
naet ter behartiging aan den Raad aldaar
zullen overdragen, hoe bekwaam, geschikt
en ijverig bij dan ook moge rijn.
Do vergadering betuigt roet een en ander
haar instemming.
Ingekomen is een schrijven var. de Ge
zondheidscommissie te Alp hen aan dfen
Rijn, houdendo bericht, dat geen bezwaar
bestaat tegen -het veerhoogd voorschot, ie
verkenen aan do Bouwvereeniguig „Dorps
belang."
Voo-r kennisgeving werd aangenomen do
mededeeling, dat do stukkon, ter verkrij
ging van het Rijksvoorschot, thans rijn in
gekomen.
Ingekomen ia een goedgekeurd besluit
van Gedep. Staten betreffende de wijziging
dor begrooting 1919. Voor kennisgeving
aangenomen.
In verband met een tekort wordt beslo
ten, aan de Christelijke Bewaarschool de
op do bogrooting uitgetrokken subsidie ad
f 200 to© te kennen.
Besloten werd geen adhaesie te betuigen
aan de bekende motio van don Raad van
Smallingerland. Evonzoo niet in zako een
brief van B. en W. te Schagon, wat betreft
wijziging van artikel 59 dor Gemeentewet.
Op een verzoek van den Voorzitter der
Vereeniging tot vaartverbetering van den
Ou don Rijn,wordt met algemeemo stemmen
besloten, overtuigd van hot nut dfer Ver-
eonging, als lid ciïer vereeniging too to tre
den.
Op ©en missive *an Ged-ep. Staten, in
zako do Politieschool te Hilversum en poli-
tio-cursussen, wordt besloten te verklaren,
dab do gemeente bereid is een jaarlijkscho
bijdrage te verkenen ad f 20 aan den Algo-
meenon Politiebond ten behoeve van do
Commissie van Vakonderwijs.
Modedeeling wordt gedaan van een schrij
ven van de Gezondheidscommissie te Al-
plien san den Rijn, dat zij rich kan vereeni
gen met den inhoud der toegezonden ont-
werp-vorordoning op do keuring van eet-
on drinkwaren. Met algemeen© stemmen
wordt besloten de betrekkelijke verorde
ning vast te stellen.
Op verzoek van den heer Boot, zal een
lantaarnpaal iets worden verzet, en een
straatje, *oo dit noodig blijkt, worden her
steld.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie),
Woningbouw.
Gaarn?. zageu wij ons nuw eenmaal in de
gelegenheid gestold, den liter Henkemans
van antwoord te dienen. Bij voorbaat onzen
dank.
Wij zuilen niet meer trachten üen heer
Henkemans duidelijk te maken, dat do 150
pCt rente, die de aandeelhouders ontvan-
gon, arbeidsloos inkomen is. Wij weten, welk
een hardgrondigon afkeer hij heeft van ar
beidsloos inkom.n, waar het arbeiders geldt.
Wij willeb ook niet betwisten, dat de 3 ton
gouds, welke directie en commissariaten te
verdoelen krijgen, eer jjk verd.end is, omdat
oto hoeren hun krachten hebben ingespannen,
do handen uit de mouwen hebben gestoken
en dat daarmede die 1.03 millioen is ver
diend.
Alleen moeten wij opkomen tegen de vooi
stelling, welke de heer Henkomane geeft,
als zouden wjj heeren aandeelhouders en com
missarissen, die zich zoo hebben ingespan
nen, de handen uit de mouwen hebben gesto
ken en al bun werkkracht hebben gegeven,
willen uitbuiten, als wjj ©en flink deel van die
1.03 millioen zonden willen bestemmen om
de belastingbetalers te ontlasten.
Wij moeten er tegen opkomen, dat wij uit
buiters zouden zijjn, als wij aan de aandeel
houders 5'/z in plaats van 150 pCt. rente
zouden geven.
Wjj zouden er zelfs geen bezwaar tegen
hebben, om dieo aandeelhouders, als tege
moetkoming in deze dure tijden als duurte-
toeslag 6'/» pCt. te geven, al een maar om
den schijn te .ontgaau, dat wij de heeren,
wier werkkrachtresultaat js een winst van
1.03 millioen, zouden willen uitbuiten.
En waa1- de heer Hemke>man3 zegt, dat een
belangrjjk bel van dat slordige mlllloeutjo
is verdiend aan het bouwen en weer
afbreken van intemeerlngskamfen in ver
schil! ende deelen van on3 land, wil en wij, om
vooral niet te kort te doen aan de vertelen
de warkkracht van de coram ss ri sen, zelfs
aannemzn. dit de werkkracht van deze hee
ren evenredig is geweest aan die van de tim
merlieden, die deze barakken hebben ge
bouwd en afgebroken. Nu weten wij niofol
het reservefonds van die timmerlieden ook
is gestegen.van f729.631 tot f 1.094.858.80.
Wij weten niet, of hun meubilair ook voor
f 1 op hun balans staat. Wij weten niet of zij
ook als commissarissen f320.000 aan tan
tièmes ta verdeelen hebben gehad. Ook we
ten wij niet of zij evenais de aandeelhouders,
die bijna 30-maal 5Vz pCt. rente kregen, ook
bijna 30-maal het hun toikomsnde Icon heb
ben ontvangen. Wij vreezen van niet.
W ei 'weten wij, dat de heer Henkemans ot-
komen gelijk heeft, als' hjj beweert, dat er
miaischf.n zijn, die begeeren de winst, door
anderen behaald, te annexesren; in plaats
van zelf de handen uit de mouwen te steken.
Doch dan vragoi wrj ons af, of het de aan
deelhouders niet zijn, 150 pCt. rente trek
kende die de werkkracht van anderen an-
hexoeren.
En dat i8 het juist wat wij hebben betoogd,
dat do Staat, in het belang vaD de belas
tingbetalers, zeker Cj van die 1.03 millioen
winst zou moet.n anneseeren, in dit geval,
cm daarmede do nocdige millioenen voer den
woningbouw te bekostigen.
Er bestaat, meent de heer Henkemans;
eveii webig verbind tusschen zijn zuur ver
diende 1.03 milllo:n en den woningbouw,
als tusschen suiker en gestampt glas. Mis
schien heeft de heer Henkemans in de oor
logsjaren ttn tijde van den suikernood, een
o( anderen kettinghandelaar suikcz zien aan
lengen met zand of gestampt glas.
Er zfjn meer van die annexeerders in de
c.rlogsj r n g w est, M nl.ee. Henkemaos.
Maar wij, ~.e de handen uit de mouwen moe
ten steken, van 's morgens tot 's avonds, om
de uitkeering van 150 pCt. mogelijk te ma
ken, zien die dingen zoo niet.
Wat wjj wel zien is dit.
Dat d rectie en ci mm ssaii.sen een dikke
drio ton te verdeelen krijgen, dat de aandeel
houders 150 pCt. in de wacht slepen, dat die
1.03 millioen winst moet worden opgebracht,
door wien dan ook.
Dat wij do belastingen zien stijgen, om
dat er woningnood is, en- daardoor de be
zittingen van Nationaal Grondbezit met 200
pCt. waarde stijgen, wat door de aandeel
houders geannexeerd wordt.
Dat, Mijnheer Henkemans, is voor ons liet
gestampte glas in de suiker.
P. J. BOMLI.
Leidon, 9 Maart 1920.
PARIJS, Februari 1920.
Behalve van af den top van de Arc do
Triomphe b.v., heeft de reiziger, die
gaarne op hoogten zich begeeft ten einde
van-daar af in de wereld te schouwen, een
pracl i-.g gezicht over Parijs wanneer hij
slaat op do terrassen van da grooto ver
koopbuizen der Galcr'es Lafayette. D.zo zjjn
vlak achter de Opera gelegen, met do lift
gaat men dit. circa veert g meter hoogs
gebouw op. Wanneer de hemel b auvr is
eri do zon sehfjnt, teekent z.cii tegen dat
azuur vooral zoo tooverachtig mooi af,
d.iar ginds in het Noorden, op don top van
Mcntmartre, de in 1875 begonnen en nog
niet geheel voltooido basi iqua Sacré Coeur
die .ii2 uit een lichtgrijze zee Van fiui'en
en schoorsteenen omhoog streeft. In dezo
tooverachtig mooie nawinter d igen die un
de lente deden denken, heb ik di-e wijde
pracht opnieuw aenschouwd. Terwijl ik daar
mij ovor do ballustrade boog van d t térras,
waarop Védrlnes eenige jiren geleden m t
een vliegtoestel is galand, heb ik mij oen
oogenblik trachten voor ta stellen, wat Parjjs
wei moet geleden hebben onder het bom
bardement van uit de .kanonnen van langen
afstand. Daar ginds ovor die stat'ge blank
heid van het Heilige Hart,'kwamen ze uit
hot noorden aangegierd, om het kwartier.
Po barbaren moesten nu pn tlan da nood'ga
herstellingen aan hun verwoestiugwerktu gen
uitvoeren, vandaar dat nu en dan, een ti:-n
h veertien dagen geen bommen vielen in
Parijs. Doch veelal van vijf uur in den
morgen uf, tot laat in deu 3vond kwamen
de helsetd'ngen ne.r. Daar ginds, over
bet Gare du Nord, over da kerk St. Vincent
de Paul. hel Gare de l'Est, de Theaters:
Folies Bergère, du Vaudeville, Variétés,
Du Gyninasc de oude poorten St. Den:s,
en St. Martin; de Opera, Beurs, Opéra
etunique, de heerlijke >uin der Tui'erieën,
Louvre, St. Germain I Herrois, Hétel Je
Ville, Notre Dame, Clunv, den tuin van het
Luxembourg, het Panthéon, tot vlak bij
sterrewacht en het Mluseum des Gobel'ns in
hei zuidelijkBt deel van Parijs jankten da
bommen voort Ze kwamen altijd in een
zelfden hoek neer, spionnen in de stad,
regelden het vuur op gehelmz'nn'ge wijzen.
(Het moet helaas gezsgd, dat het Franschen,
en dus landverraders waren). Het grootst
aantal slachtoffers maakte een bom, din op
Goeden Vrijdag 29 Maart de kerk 'Saint
Gervais trof. Saint Gervais is gelegen op
den rechter-oever van de Seine, op don
hoek van de Quai des 'Célestins en de Rue
St. Paul. Het is een der oudste kerken
van Parijs. Reeds in het jaar 62 der Chris
telijke jaartelling stond op die p'.ek een
kapel. Tot na vele vernieuwingen an ver
anderingen in 1639 de kerk werd voltoo.d.
zcoals die er nu nog staat. In de kerk
wordt thans een heel interessant boekje
verkocht, dat van het bombardement ver
telt Er waren 200 menschen door het
projectiel, dat de kerk voorop getroffen
had geraakt; 100 dooden, ICO gewonden.
Alles wat thans in de kerk nog n:et her
steld is. werd met planken afges-hoten. Het
oogenblik. waarop het projectiel net dak
trof, moet helsch geweest r/'n. De J'enst
was juist bejfonnen. Na de droge, s-berp-
hardo, vcrdiovende en' vertwjjf I ndé} s'ag,
ztond plotseling onder een regen vau groote
en kleino brokken van het gewelf, het gi-
heele echip der kerk vol slof en verstik
kende rook.
Maar ik mag niet te lang bij deze onver-
getolilke schanddaad stil st-an. Coethe in
zijn zjjd, altijd èn overal zijn landgenooten
bespottend, (men leze o. m. „Gespracha
mit Eckermann") zeide, dat het nog
wel tweehonderd jaren duren
zon, voor de Duitscher 'een
mensch kon zijn, tlans zijn er pas
120 jaren ongeveer voorbij s'nda dien. Bo
ven de grove, starre verstandelijkheid der
Duitschers heb ik altijd de verhevenheid,
de gen'ale bewegelijkheid de kristallen
helderhe'd van den instru-t'even Fran
schen geest verkozen. Ik beschouw de
zoogenaamde „Kultur" der Duitschers als
een weerz'nwekkende poging van een voo
rlagen m'nderwanrdig duivelachtig ras. om
de beschaving en de bewustword'ng der
Menschheid zoo niet geheel te vern'etigen,
dan toch honderden jaren achteruit te zet
ten. Ik neem deze woorden geheel voor
mijn vcrantwoord'ng, wanneer tt mij niet
uit het hart welden, zou ik ze niet met
zoo volle overtuiging kunnen zeggen. Trou
wens een uwer beroemde stadgenoot m. pro
fessor Hartman, zou nog oneindig heter en
overtuigender dan ik kunnen zeg >n wddr-
cm het éen ramp voor onze volksontwlkkj-
ling is geweest en nóg is, dat wjj veel
te voel ons van de Latpnsolie beschaving
hebben afgewend. Maar goddank wrj kun
nen do waardelooze gekleurde steenen weg
werpen en nog zooveel juweelen zamefen
als we maar willen. Doch ik had
het over Duitsche heldendaden. Ik heb hier
en daar de plaatsen bezocht, d'e door dè
bommen getroffen waren, en er zijn ve'o
van die plaatsen geweest. Overal is "do
schade hersteld 'of wordt er aan herstel
gewerkt, al zijn de gevels der diehtstoij-
zjjnde huizen als met reusachtige hrjtels,
(do brokstukken der bommen) verir'eld.
Het sombardement maakte her s'achts
indruk in het begin, de eerste dagen waren
verschrikkelijk, later ging het leven zijn
gewonen gang. Het Louvre was echter
leeggehaald, uit alle museums waren de
kunstschatten naar veiliger oorden ver
voerd. Dit heeft dit voordeel gehad, naar
ik in het Lonvro kon opmerken, dat da
stukken thans veel ordelijker zijn gerang
schikt. dat er een zuiverder overzicht is.
Vlak hij het huis van een mijner Fran-
sché vrienden hier, een dichter, en eerzaam
ambtenaar aan een ministerie, kwam een bom
neer, die onschuldige s'achtoffers de be enen
afrukte, hpt hoofil afsloeg.
Veel verschrikkelijker werden o. m. de
aanvallen der „Gotha's" gevondon, de bom
men dier vliegtuigen, dio ondanks feilen
afweer, toch over Parijs konden woeien
uitgestrooid nu en dan, deden do menschen
in ondergrondsehe schnilholen, de „Métro"
vooral vluchten. Nog ziet men hier en daar
aangeplakt: „Abri pour 40" of meer per
sonen.
Een onzer Fransehe kennissen had haar
man, die giftige gassen had ingeademd, to
verplegen. Zij woonden hoog en wanneer
de waarschuwingsseinen do menschen nit
de huizen maanden om onm'ddel.ij'i naar de
„abri's te vluchten", kon zij bij den onge
lukkige blijven op haar post. Toch is zij
weduwo geworden, na twoo jaar haar hel-
denlaak vervuld to hebben-. Vergaten wij
zelfgtnoegzamo, vetgomeste Hol andeis toch
noo» wat wij aan het moedige Frankrijk
van thans te danken hebban gehad. Bijna
tweo millioen menschen, waaronder ander-
hall millioen dooden, heeft Frankrijk, zoo
als ik in mijn vorigen brief reeds schreef,
te betreuren, en daaraan zjjn even zoovele
drama's verbonden. En toch zal dit ras
onsterfelijk blijken. Wat Griekenland en
Rome vroeger waren, is thans Frankrijk,
en niet -alleen wij, doch een oneindig aantai
generaties zal nog do vruchten plokken
dezer nieuw-Griekscli-Romeinsche (Fransehe)
beschaving.
Intusschen is de 3taking der spoorweg
werkers hier afgeloopen. Veel hebben wij
er hier niet van gemerkt, ook niet van het
zoogenaamde revolutionnaire karakter. Bij
do stations en langs de spoorbanen stonden
al3 standbeelden, de gehelmdo „horizon-
bleu"-gekleede soldaten op wacht, de pa-
trouilles, agenten op rijwielen doorkruisten
do stad. In de restaurants werd ons een
„plat" afgenomon, en ook de melk was
gerantsoeneerd. Overigons was er ge»
sterveling, die eenige sympathie had v_.,or
de staking, zoomin als mijn strijkster l„
alle lagen -dor bevolking werd <!•- staking
fel veroordeeld. Veel zijde hebben de sta
kers .er dan ook niet bij gesponnen. 1)q
emchen van al wrat „werkt", werden al ij
bespottelijk. Zoo eischten de grondwerkers
een loon van: -40 francs per dag, f8.pet-
dag in ons geld. f 240 of 12)9 Irancs ppp
maand. Leuk 3potten de bladen. Zoo ga»
LeJournaT een afbeeld'ng vaneen fcunsi-
schilder (het intellect en da knust natcnr ijk
vertegenwoordigend) die voor zijn onver
kocht kunstwerk staand, uitToept: ijver
zuchtig: „Ach! grondwerker te zijD-"'
Welk een geweldige uitgestrekte stad is
Parijs. De nieuwe Fransehe schilderkunst fc
op 'dit oogenblik al even geweldig vertegen,
woordigd in het Grand Palais, waar de onaf.
haDkeljjkcn in uitgestrekte zalen hun kunst-
piodukten hadd n u'tgcstad. 'E nd Fe-
biuaii is deze tentoonstelling gesloten, in
kleine kunsthandels heb ik heel wat degelij
ker kunstwerken gezien, dan daarg'nds in die
uitgestrekte za'eft' van het Grand Palais, het,
enkele goede niet te na gesproken.' Den len
dezei opende Aiidré Lhote, in de Galerie E.
Pit et 20 Fue Royale hier ook een tcntooc-
etoliing. Zro werk werd ook in Holland ten.
toongesteld. Het is belangrijk sterk en ge
zond werk, vol van gloed en ingehouden
kracht. Doch laat ik u niet 'van het onemdig
aantal exposities op het gebied van.' schilder
kunst hier vertellen.
Het is hier voor den tijd van het jaar do
laatste dagen heel zacht weder geweest, 200
zacht, dat sommige kastanjeboomen zelftï
reeds bezig zijn hun bladeren open to vou
wen. Bij den ingang van do Métro op da
Champs Elysfes start zulk een boom. Ook
in het Bois is het thans schitterend. Maandag
j.i was het een ware Me'dig toen ik in het
Eois wandelde, en overal bloesems wit eri
roso der prunissen; ook anemonen, s'eutri-
bicemen, viooltjes cntluikon, en de vogels
zfcn druk in de weer. Hoe zuidelijk exotisch
bijna is Parijs dan in de zon met dien azu
ren hemel.
Het théatcr hoeft hier nog altjjd de groot
ste liefde der Parjjzenaars, eu ook de oaba
rc-ts Onder de stukken o'e ik 2ag heeft voor
al Bataille's „La Vierge Folio" indruk op mij
gemaakt. De intrigue is zeer eenvoudig.
Een advocaat üit Parijs, veertiger, word!
veihrfa op een achttienjarig adolljjk meis
je, dat nog heviger op hom verlof) raakt.
Verleiding volgt, ook al omdat veei tiger's
vjouw niet schoon, en vroog oud gewerden
is Deze vrouw is echter eop wonder van
odelmoedigheid. Zij vergeeft haar man zijn
zwakheid, en beschermt hem zelfs, wanneer
de razende broeder van het meisje den
irinnaar zijner zuster in een hotel in Lpn-
den zoekt to dooden. „De dwaze maagd"
is zoo door dit onzegbaro zei ff pof f erende
van do andere vrouw, die zij bedrogen heeft,
ontzet, dat zjj in haar wanhoop om d't feit,
richzelvo doodschiet. I
Het onderwerp is zeker n et alledaugscb,
doch alleen het inderdaad schitterende, nse
tuurlijko spel van een Réjane, die wel ge
bukt gaat onder haar jaren, maar nog altjjil
een uitnemende actrice is, is in staat am dit
gegeven aannemelijk te makon.
Op Montmartro zijn nog verscheidene aar
dige cabarets. Ongesteldheid verhinderde mi]
iederen avond in théaters, music-haLs, ot
cinema's te zitten; doch hoe graag bad ik
do suecesttukken „La Captive' in Antoino
gezien waar Suzanno De.iprès triomfen viert,
of in 't „Théatre Sarah Bernhardt" „Les
Ncuvoaux Riches." Intusschen heeft een gang
naai do aardigste der cabarets op Monlmar-
tie in do Rue Pigalle No. 58 mij dermate
geestdriftig voer dit genre gemaakt, dat ik
niet vergeten mag n iets te vertellen tod
„La Lune Rousse."
Een goed chansonnier te zjjn is ©on heels
kunst. Een chansonnier moet zrjn: intelli
gent, geestig, bn-de-pinken, een weinig vi
cieus somwijlen, (doch nauwelijks opgemerkt,
als zout in den maaltijd b.v.) verder steens
klaar om een aanmerking uit het publiek ou
te vatten ais een welkome gelegenheid om
dat publiek een grap een satyro, een gevat
gezegde toe te wuiven als het ware. Hp
meet een pakkend geluid bezitten en verdes
alle hoedanigheden van mimiek, bonding,
tred, van gestyleerde imitatie en nog vete
andere eigenschappen meer, of zooals de Vil
lon zeide: „H n'est bon bee que de Par is f'
Een zevental van zulke chansonniers en
compositeurs bezit het „Logis dé Ia Lune
Ronsso" on daarenboven tweo alleraardigste
vicuwtjee: Francette Martis en Renée DeS-
langes, die in de na de pauze gespeelde,'
allergeestigste Revue (door de leden van hel
gezelschap: Bonnaud, Boyer, Stanialar sa
mengesteld) van een allernatuurlijkste en
lieftallige geestigheid wareD.
AUe liederen en ook da Revue hielden ver
band-met de politiek: met den oorlog, dt
leening, de „bociios", het dagelijksche leven,
de oude gewoonten die uit Frankrijk verdwe
nen, de premies op de groote gez'naen dio
ftieewerken tot de repopulatio van Frankrjjk,
de duurte, belastingen de taxe de luxe, en
fin het bekende menu van 'da cabaret. Aller
aardigst waren de satyres op do Duitschers,
die gevreesd zijn omdat zij werken ter.vj-
far ijs danst. Prachtigo zelf-Ironie lag or in
alles, en geest, geest .intelligentie, gevat»
heid heel een avond.
En nu is do droom gedaan.
Van ochtend hing er een nevel over Parjja
Ik dacht aan de nevels van ons vadarlanA
waarheen ik over enkele dagen wcdei- terej
moet.
Hier is de nevel goud verlicht meestal
door do zon, die altjjd tracht door to breken
Bij ons is het do zwaro vochtigo, grij!'
die ons de zon onthoudt, ons afsluit van te*
groote licht, om dan p'.aats te maken voof
de stormen, de orkanen, de stroomon rege"i
die ik hier nimmer zag.
Adieu Parjjs, vaarwel Champs Blyséa-t
Marais, Métro, Louvre; Are do TriompbC
gegroet gioot volk, dat de wereld alttp
nieuwe gedachten en idealen hebt gegevf'
Weldra floot er do trein onherroepaliP»
Tot weerziens.
HENRI VAN BOO VEN.
