No. 18407
LEIDSCH DAGBLAD Donderdag 4 Maari.~
Tweed? Blad Anno 1920.
KUNST EN LETTEREN
INGEZONDEN.
RECHTZAKEN
FEUILLETON
Met de Lappen op het Hoogland.
Vergadering van gisteren.
Interpellatie-Invaüditeüsvvct.
De heer BEUMRR (A.-R.) vraagt, verlof
om tot den Minister van Arbeid vragen te
richten over do uitvoering der Invaliditeit®-
wet-.
Wijziging Oorlogswinstbelasting.
Voortgegaan *,vordt met de behandeling
van het wetsontwerp tot wijziging der Wet
op de Oorlogswinstbelasting 1916.
Bij art. 1 is aan de orde een a n. end ©ment-
J. ter Laan, om do Oorlogswinstbelasting
ook nog ovor 1919 te heffen.
Do heer KOOLEN (R.-K.) bestrijdt het
amendement op grond van practische be
zwaren het zal tot onbillijkheden aanlei
ding geven.
Do heer J. TER LAAN (S. D. A. P.) ver
dedigt nader het amendement.
Het amendement wordt met 39 tegen 21
eteramen verworpen. Voor stomden de soe.-
dera. vrijz.-dem. en de revolutionairen.
Het artikel wordt z. h. e. aangenomen.
Het wetsontwerp wordt z. h. e. aangeno
men.
Do heer TER LAAN verklaarde, dat de
ooc.-dem. geacht willen worden te hebben
tegengestemd.
Recht op de mijnon
Aan de orde «is hierna het wetsontwerp
tot heffing van een recht op do mijnen.
De heer DE JONG (S. D. A. P.) geeft een
historische beschouwing over de heffing van
mijdrechten, welke in den Eranschon tijd
hun oorsprong vinden. Spr. vereenigb zich
met het wetsontwerp maar vreest, dat het
recht- op de verbruikers zal worden ver
haald. Daartegen moet de Rogeering maat
regelen nemen.
Spr. dient een motie in, waarbij de Re-
georing wordt uitgenoodigd het weteont-
werp terug te nemen en een ander ontwerp
in te dienen dat aan bepaalde eischen vol
doet, m—n. wat betreft' uitkeeringen aan
de ger-centen.
Do MINISTER VAN FINANCIEN, do
heer DE VRIES heeft bezwaar incidenteel
deze motie te beschouwen. Die debat 19 in
de stukken niet voldoende voorbereid.
Het oordeel der motie laat spr. aan de
Kamerhij stelt er prijs op, dat met de be
handeling van dit ontwerp wordt doorge
gaan.
Afwenteling van het mijnrecht op de ver
bruikers is thans niet mogelijk, omdat de
steenkool thans gebonden is aan prijzen,
door den Minister van Landbouw vastge
steld. Zijn dezo prijzen weer vrij, dan zal
zich voldoende de invloed der concurrentie
doen gelden. Tegen afwenteling van rech
ten hebben soc.-dem. anders geen bezwa
ren, getuige het paeadvies Wibaut over
S ta atsexploitatie.
Bij de repliek spreekt de heer v. d.
WAERDEN (S. D. A. P.) en betoogt, dat
de Minister het praeadvies-Wibaut ver
keerd opvat
De heer HERMANS (R.-K.) dringt aan
op behandeling van het wetsontwerp, om1
dat de gemeenten behoefte hebben aan de
uitkeering, welke hen gewaarborgd wordt.
Do motie-De Jonge woidt met 43 tegen
18 stemmen verworpen.
Bij artikel 9 licht- de heer HERMANS
(R.-K.) oen amendement toe om aan de pro
vincie niet 5, maar 10 percent van het reent
over een jaar uit te keeren
De heer MAROHANT (V.-D.) licht eor.
amendement toe, om de uitkeering aan de
gemeenten te doen geschieden, naar het
aantal mijnwerkers, dat er woont.
De heer DE JONGE (S. D. A. P.) verde
digt ccn amendement, om de uitkeoring aan
de gemccnton niet op 20, maar op 50 pCt.
te stellen, en bij do verdeeling te onder
scheiden tusschen gemeenten, die tevens de
lasten der ontginning dragen, en andere,
Waar in korten tijd een mijnwerkersbevol-
king zonder meer gevestigd is. Het minimum
mijn werkersbevolking wenscht hij voor de
uitkeer]ng niet op 25, maar op 100 personen
ie stellen.
Ge MINISTER cfeelt mede, dat nog an
dere een ten bate der mijngemeenten
bij de ilc -eering in overweging zijn. Het is
minder juist, dat de Staatsmijnen allerlei
subsidies geven ten bate van de mijnstreek,
rnaar dat de. bevordering van de belangen
der mijnstreek geheel bij de Regeering be
rust. De bedoeliug is te komen tot de vor
ming van een Mijnfordsde zaak zal onder-
worpen worden aan de goedkeuring der
I St-aten-Generaai. De gemeenten, die hier-
i aan behoeften hebben, zullen dan meer
steun kunnen krijgen dan bij dit wetsont
werp mogelijk is.
Do maatstaf van heb amendement Mar-
chant zal tot onbillijkheden leiden
Tegen liet amcndemenDHcrmans betref
fende het percentage voor de provincie,
heeft spr. geen bezwaar; hij neemt net
over; alsook diens amendement, om het
minimum aantal mijnwerkers van 25 op 50
te brengen.
Het percentage voor de gemeenten wil
spr. van 20 op 40 brengen.
De heer HEB MANS (R-K.) wijzigt zijn
amendement als door den Minister aangege
ven.
De heer DE JONGE (S. D. A. P.) trekt
zijn amendement in.
De heer .VAROH1NT (V -D-> trekt na
eenig verder bedat zijn amendement in.
De MINISTER neemt het gewijzigd amen
dement-Hermans over.
Artikel 9 wordt hierna z. h st. aangeno
men.
Het wetsontwerp wordt z h st. aange
nomen.
Verschillende wetsontwerpen.
Z. h. st. worden aangenomen de wetsont
worpen tot aanvulling der web op do Di
vidend en Tautièmebelasting 1917 en tot
voorkoming vaa d'abbel-e belasting
Pensioenregeling spoorwegpersoneel.
Z. h. ,sb wordt aangenomen het wetsont
werp tot bekrachtiging van overeenkomsten
met do Mij. tot Expl van Staatsspoorwe
gen, de H. IJ S. M., do Ned. Centraal Spw
Mij. en db N.-Brabant-Duitsclie Spw.-Mij.
betreffende wijziging van de pensioenrege
ling voor Ijoar personeel en uitsluiting van
belasting op haar reizigersverkeer.
De postcheque- en girodienst.
Aan de orde is vervolgons het wetsont
werp tot inrichting van den postchèque- en
girodienst van 't Staatsgirobedrijf en aan
wijzing daarvan als Staatsbedrijf in den
zin dor wet van 16 Februari 1912
De heer RINK (U. L.) heeft bezwaren,
Hij vreest er van benadeeling van de be
langen van het publiek, grooteno omslach
tigheid oq stijging van de kosten. Spr. acht
het overbrengen v.an den dienst van Water
staat naar Financiën niet gemotiveerd
De hoor VAN STAPELE (S. D A. P
is tegen het wetsontwerphij wenscht aan
het bestaande stolsel vast te houden. Hij
vraagt den Minister het ontwerp terug te
nemenanders zal hij waarschijnlijk tegen
liet ontwerp stemmen, omdat het niet ver
beterd kan worden.
De Keer LEI-Y (U. L.) is het in hoofd
zaak eens met de beide vorige sprekers.
De toelichting noch de Memorie van Ant
woord heeft spr bevredigd. Wil men van
den dienst oen Staatsbedrijf maken, dan
heeft spr. daartegen niet veel bezwaar
dat is in hoofdzaak een- kwestie van boek
houding Anders staat liet echter met de
overbrenging van dezen dienst naar het De
partement van Financien; daarvan zijn ook
nieuwe uitgaven te vreezen
De MINISTER VAN WATERSTAAT,
dö heer KONIG, wijst er op, dat de post
chèque- en girodienst steeds in omvang toe
neemt, waardoor de postkantoren overbe
last zijn en niet meer over voldoende ruba
to beschikken. Noodig is, dat de amhtena-
ren voortdurend hun aandacht kunnen wij
den aan dezen dienst, wat bij de Post- niet
het geval is. Daarom wil men agent-schap
pen oprichten.
De MINISTER VAN FINANCIEN, de
lieer DE VRIES, motiveert de overbren
ging van den dienst hij Financiën. De giro
dienst is oorspronkelijk gedacht als een
vereenvoudiging van het postwissel verkeer
In de praktijk is echter gebleken, dat er
nog heel wat meer zit in dezen dienst. Het
postwissel verkeer is echter niet verminderd
Het oorspronkelijk doel van den dienst is
cius niet bereikt maar dat kan gerust op
zijdo gezpt worden. Do postchèque- en giro
dienst heeft zich belangrijk uitgebreid
daarom kan deze niet hij de Post blijven
De postkantoren zijn vrij wel overal te
klein voor den girodienst. Er is toen eerst
gedacht aan oen centraal-bureau in Den
IJaag, maar dat was niet practise!». Bij de
Post kan de dienst nmt blijven Feitelijk is
het een zuiver kasstorsbedrijf. Er zullen
nu agentschappen komen in verschillende
èteden
De Minister verklaart, dat. als de Ka
mer bezwaar heeft togen overgang van den
dienst naar Financiën, men den dienst bij
Waterstaat kan laten, maar in ieder geval
moet men er een Staatsbedrijf van maken
Donderdag om ëén uur voortzetting.
De staking der tooneelspelers.
Bh enkele gezelschappen zijn, naar „De
Tel." meldt, do oude coniractueele verbin-
ten-ssen van vóór de staking Uer-te'd.
Deze overeenkomsten zijn aangegaan ;us-
scher de N. T. K. V. en de heeren Simons
en Delmonte van den Frase .te-Schouwburg,
Braakensiek van den Plan age Schouwburg
en Hesse en Langenaken van het Rozen-
Theater, alle drie te Amsterdam.
In deze schouwburgen zal de arbeid met
ingang van Zaterdag worden hervat
In den strijd tusschen den D.recteuren-
bond en de N. T. E. V. brengen deze over
eenkomsten geen wijziging.
Van de eischen, die door de N. T. K. V.
bij den aanvang der staking werden gesteld,
zijn door de genoemde directies de salaris-
en séjonreisch volledig ingewilligd.
Wat het pensioenfonds betreft, hebben die
directies zich verbonden, zich neer te leggjn
bh de beslissing, die te dier zake door de
beide corporaties genomen zü worden, met
dien verstande, dat, wanneer op 1 Septem
ber a.s. nog geen afdoende regeling getrof
fen za! zjjn, van dien datum af door die
directies 3 pCt. zal geheven worden op ahe
hruto-recettes. Dit geld zal gedeponeerd
worden, totdat een beslissing aangaande
het pensioenfonds is verkregen.
Verder verplichten do di:e:ties zich, om,
wat betreft het afsluiten der contracten
voor het seizoen 192021 in onderhande
ling te treden met de N. T. K. V.
Het compromis met deze directies is ge-
sloien buiten de staking om. De be'dj pir-
tijen hebben verder verklaard geen rancuns-
naatregelen te zullen nemen, terwijl ook van
elke actie in rechten zal worden afg?z;en.
In enkele der genoemde schouwburgen
zijn de repetities reeds begonnen.
De Stadsschouwburg te Amsterdam,
Do gemeenteraad van Amsterdam heelt
gisteren met 25 tegen 14 stemmen aange
nomen de voordracht van B. en W., waarbij
hun machtiging verleend w.rdt om aan den
heer Royaards den Stadsschouwburg te ver
huren voor vijf avonden per week b:neveas
den Zondagmiddag van 1 Septen.ber'1929
tot 1 September 1923, op de voorwaarden,
vermeld in het cahier des charges.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie),
Het Doel heiligt de Middelen.
Dirk is Leidsch goed rond
dat moet men zoo verstaan:
i»4j is rond als een kloot,
men kan er niet op staan.
Toen de> leeke-dichter bovenstaand
rijmpje gaf, had hij het over een „Zeeuw-
schen" Dirk, wellicht ook omdat hij niet
wist dat er te Leiden een coöperatie be
staat, die den wijdschen titel draagt van
,,Ons Doel". Een der middelen, waarmede
de heeron coöp eratoren hun cöoel meenen
te moeten bereiken, was het oxploitoeren
van vier winkelbedienden, waarvan 1 ge
organiseerd in- onzen jBond. Ongeorgani
seerd personeel, dus schandelijk lage
loonen e-n geen kans door de vakorganisa
tie er verbetering in te brengen. Tot op
een mooien Zaterdagmiddag de vier bedien
den hun winkeljasje uittrokken en gingen
wandelen. Nu opeens Leiden in last-. De
secretaris onzer afdceling trad als bemid
delaar op en na een half uur was de sta
king weer achter den rug, nadat het per
soneel een opslag had gekregen van f 2.50
per week cn de toezeging dat de loonen be
hoorlijk zouden worden herzien. Gevolg
dezer voorstolling was mede, dat do drie
ongeorganiseerden "tot dezen Bond toetra
den, westhalvo enkele dagen later onze i
Bondsvoorzitter een onderhoud had met 1
het Dag. Bestuur der OoÖp. Bij monde van
den voorzitter der coöp. werd do toezeg-
ging gedaan dat, hoewel de coöp. in finan- 1
cieelen noodstand verkeerde, het bestuur
een behoorlijke loonregeling zou ontwerpen en
aar» den vakbond voorleggen, terwijl deze levens
na de vaststelling der loonen zou overgaan lot
het indienen ccner arbeidsovereenkomst, waarbij
do arbeidsvoorwaarden behoorlijk geregeld
worden en conflicten als gepasseerd voor-
komen.
Twee weken later ontsloeg het "Bestuur 1
der coöp. de vier winkelbedienden zonder
verder motief op sta ancien voet m-et 14 da
gen loon. De bedienden waren bereids ver
vangen door ongeorganiseerd vrouwelijk
personeel. Op een conferentie .tusschen het
Bestuur der coöp. en "een bestuurder onzer
afdeeling gaf eerstgenoemd bestuur als re
den op dat het was overgegaan tot deze
daad om vertier verschoond te blijven van
werkstakingen en loonsverhoogir>gen.
Op een conferentie welke onze Bonds
voorzitter Vrijdag 27 Februari j.l. had met
heb Dag. Bestuur der coöp. over dit ont
slag cm de vroeger gedane toezeggingen,
deelcïe het Dag. Bestuur bij monde.van den
voorzitter mede
lo. dat cïit ontslag al vast stond vóórdat de
eerste conferentie plaats vond.
2o. de toezegging omtrent loonsverhoo
ging en arbeidsovereenkomst slechts was gedaan j
bijwijze van misleiding, omdat
3o. het, evenals in den handel nu een
maal gewoonte is, niet pleit voor een goed
beleid, wanneer men de tegenpartij toe
laat in de kaart tc kijken en tijdig even-
tueele maatregelen te nemen.
De Bondsvoorzitter kon dus niet anders
dan nadrukkelijk constateer en, dat hij op
de eerste conferentie door bet Dag. Be
stuur der Coöp. met voorbedachte rade en opzet
misleid en bedrogen was en uit dien hoofde van
verdere besprekingen afzien. Met bewuste
leugenaars on bedriegers maakt men nu
eenmaal geen bonafide afspraken meer, wijl
men geen enkelen waarborg heeft in hoe
verre hun ja, ja en hun neen, neen is.
Wij zullen dus naar andere maatregelen
moeten uitzien om behoorlijk zaken te doen
met deze coöperatie.
BONDSBESTUUR v. d. ALG. NED.
BOND v. HANDELS-EN KAN
TOORBEDIENDEN.
KRIJGSRAAD TE 's GRAVENHAGE.
Diefstal en heling door militairen.
Voor dozen krijgsraad stond terecht; de
sergeant-majoor A. J A. G administra
teur van de 1 de comp. lilde bat 15de reg.
inf. te Delft, thans gedetineerd, beschul
digd, dat hij to Noorciwijk. kamp van
Waalsdorp en Delft, verschillende militai
re goederen, honden, onderbroeken en sok
ken, ton geschenke had aangenomen. ter
wijl hij wise, dat deze gestolen waren; te
vens had hij verschillende militaire dekens
weggenomen en deze weggegeven of verkocht.
Beklaagde bekende volledig Het bleek
nog, dat hij verschillende staten van ver
lofgangers val schel ijk luid ingevuld, ten
einde alzoo de vergoeckiig voor levensmid
delen voor deze militairen machtig te wor
den. Ook mot verschillende reparaiiosta-
ten was er geknoeid
Beklaagde beweerde, diat udt gescliied
was op Jast vao den kapitein. Door den
kapitein werd dit echter ontkend
Bokl. gaf voor onder den invloed gehan
deld te hebben van een vrouw, m-et wie hij
in Noordwijk connecties had "angeknoopt
en die hem overal volgde. Verschillendie
molen had hij getracht zich aan dezen in
vloed to onttrekken, Joch het was hi-m
nooit gelukt.
In zijn requisitoir weas de auditeur-mili
tair er op, dat cte dog van 5 November een
zwarte dag was voor liet garnizoen Delft.
Op dien dag werd door de militaire politie
een gesprek opgevangen over den verkoop
van militaire goederen. Dit gesprek leid
de tot- een onderzoek, waarbij bleek dat
talrijke personen to Delft bij diefstal lea
van militaire goexlcen betrokken v.aren.
Het onderzoek heeft vele diefanalicn ia
liet garnizoen te Delft aan het licht ge
bracht. Ongenschijiili.ik zijn deze diefstal lea
klein, cloch in werkelijkheid ocstond er te
Delft een geregelde markt in van diefstal-
afkomstig© militair© goeclcrcci Het ging
niet met pakjes, maar met pakken on wa
genvrachten te gelijk
De beklaagden, die thans terecht zullen
staan, vormen, volgens spr., slechts ecu
deel te van de werkelijke schuldigen. Tal
rijke personen zijn de slachtoffers g *wpr Au
van de verleiding, Vast staat, dat er h>e-
genaamd geen controle bestond. .0© com.
mandant ltot dezen beklaagd© werkzaam
heden verrichten, die niet de zqno wan.a,
terwijl bekl. nooit door den kapitein werd
gecontroleerd.
Er zal, zeide spr., hior crnstêg moeien
worden ingegrepen Bekl. is ccn sergeant-
majoor met 15 dienstjaren, die als goed
onderofficier bekend stond. De vrouw,
waar\an hij sprak is de irroote oorzaak,
van zijn val geweest. Bekl. is dan ook roods
zwaar gestraft èn in zijn maatschappelijk
èn ir» zijn huislijk leven. Do»«r degradatie
zal hij zijn positie en zijn aanspraak r p
pensioenkwijt zijn
Spr. wilde daarmede rekeniog houden
en vorderde 5 maanden gevangenisstraf,
met degradatie en aftrek van het vóór-ar-
ïest van November af
Hierna stond terecht •-© 34-jar.ige sr rgeanfc
P. J. M. da V. van ulo compagnie. )IIe
bat15de reg infanterie tc DeJft. Dezen
was ton laste gelegc. dat hij i.i ito'k en »M9,
gedurende der» tijd dat lig fouiier was «n
het ktfmo to Waalsdorp, Noerdwijk en
Delft, verse hill en ie Itijksg >e-leren, aln on
derbroeken, hemden en sokken van militai
ren, welke hij onder zich had, van de rust
kamer heeft weggenom ca
Do Auditeur-militair wees er op dat hot
oox bier gel it- e -n uudorof fivicr die vel©
dienstjaren her ft n 'hn-n. gedegradeerd
moet worden Biermede rekening houdende
vorderde Z E.A ecu gevangenisstraf van 9
maanden met degradatie en aftrek an het
voorarrest
Vervolgens stond terecht do 22-jaiig®
sergeant J. can df 2ie c.»m.mgtu© II da
bat. lódo reg. ir/a«it«*ne te Delft Ook do
ze had zich schuldig gemaakt aac verschil
lende verd lijd toelage i.
De auditeur-miliiair wees cr op, dat fev
ze bekl. gro*»t, berouw heeft otcr liet ge
beurde, heeft aangeboden, de geleden scha
de to vergoeden en oa i reeds een bo-
drag van f 00 Jiccft gerestitueerd. In ver
band hiermede vorderen* Z.S.A 6 maarden
gevangenisstraf met degradatie en aftrek
van hot voorarrest
Vervolgens stonden een groot aantal sol
daten van vorsehUiende compa&rieou van
het 15de i*eg infanten© uit Delft terecht,
die zich allen aan diefstal en heling vaa
militaire goederen hadden schuldig gemaakt
Geëiseht werd tegen 3oJdaafc W li", wo
gens diefstal 1 maand en wegens heling 0
maanden gevangenisstrafJ. G. V. wegens
diefstal 6 maanien; 0 P idem 3 maanden;
O. B. idem 5 maanden; L. J. van G. idem
3 maanden detentie cn wegens heling 6
maanden gevangenisstraf; J d© M. weger
heling 3 maanden en wegens diefstal 4 maat
den gevangenisstrafL. vaa G. wegons dief
stal 7 maandenA. W. v. d. wegesna
diefstal en heling 3 maanden cn 4 maanden
gevangenisstraf; van alten met aftrek vqa
voorarrest.
De Krijgsraad, hierop uitspraak doende,
veroordeelde don sergevib-maj oor A. J.
A. G. tot 4 maanden gevangenisstraf ën de
gradatie tot den stond van soldaat; den
soldaat L v. G. tot 0 maanden gevangenis
straf de overige beklaagden werden con
form den oisch veroordeeld.
Morgen zal de Krijgsraad de verschillen
de menagediefstallen behandelen, welk© te
Delft hebben plaats gehad.
HAAGSCB GERECHTSHOF.
Schending van teiegramgeheim.
Het O. M. bij dit Gerechtshof oischte ba-
vestiging van het vonnis, vau de rechtbank
(zes maanden) tegen den voonnaligen tel©
grafist, die den inhoud van een telegram
mededeelde aan mr. P. J. Troelstra.
Hit. het Deensch vertaald door M D. Z.
(Nadruk verboden.)
34)
Eens, toen Gods Zoon hier op aarde
voorbij ©en Lappenwoning kwam, zag Hij,
dat zij een been met vleesch er aan naar
buiten gooiden, en toen sprak Hij„Hier
zal ik het brood vei-rninderen." Zij leek op
©en spook, een geest, die de levenden vloekt
het was een verlichting voor me, toen vij
opstond en naar het groole vertrek terug
keerde. Toen ik naar later ook. kwam, lag
zij in haar slede. Veel moois als beddegoecl
had zij er niet in, ïij wa£ te gierig om iets
beters in gebruik te nemen, en als men te
gen haar zeide dat zij als welgestelde vrouw
toch betere dekens moest hebben, zei ze,
dat het zijden (Sevens waren, cn stoeek .lief-
koozend over de oude vellen en vodd u als
over de fijnste- stoffen. Misschien geloofde
zij wel vast, dat het mooie dekens waren,
zij waa haar halve leven blind geweest cn
in haar omgeving beweerde men, dat zij
bijna honderd jaar oud was, dis voorstel
lingen van haar verbeelding kon zij dus
niet tet-sen aan de werkelijkheid.
Wij bleven een paar dagen wachten en
toen kwam Heikla met de rendieren. Hot
vroor harcl dien Zaterdagavond, toean do
bloden. gepakt, -verdien en wij op weg gin
gen naar hot gebergte. Nu ging de reis in
f/pgaaode lijn naar de Noorsche grens Wij
baddrtn slechte 6én pulk waar Gate, Raima
vl: otd beunten in konden zitten, terwijl
Heikla den sleep van de vi'achtslcden leiddo
Toon vrij wn poos_ondorweg waren, hield
Heikla stil, om een flink stuk dennenhout
op een der sleden te laden. Ik begreep, dat,
als hij brandhout meesleepte, wij heel hoog
zouden komen, waar wij misschien niet
genoeg hout konden vinden.
De sledenrij werkte zich langzaam naar
boven, gestadig aan hooger bet bergland in
alles was dien nacht zoo vreemd vormeloos
en onwezenlijk, wij hoorden geön ander ge
luid dan het fijne kraken van de sneeuw en
de voetstappen van do rendieren. Iets
zachts streek eens half onzichtbaar langs
ons heenhet kwam als een spook in een
vaart de rotshelling afgegledenwitte vos
sen waren het. Do induik van de sleden
was aanstonds weer verwaaid en vóór ons
was geen spoorwij waren alleen in dien
doodschen, witten nacht. Heikla hield een
oogenblik stil, om iets aan de sledenrij te
veranderen. Gat© gmg op de sneeuw zitten
om haar pijp aan te steken en dadelijk
hoopte de sneeuw zich om ons op in min
der dan geen tijd hadden wij ingesneeuwd
kunnen zijn.
Plotseling klonk er ergens uit. het sneeuw
donker een akelig gehuil, vermengd met
een soort geblaf. .,Ja, dat is de vös, en dat
voorspelt iets kwaads," zei Gate. „Wan
neer de vos zich laat hooren als een Lap
pen-gemeente naar hofc gebergte verhuist, is
er een minder in de gemeente bij haar te
rugkomst in het naj'aar."
Gate kreeg eindelijk haar pijp aan, Hei
kla bromde iets binnensmonds en Raiuia
waagde het oven iets to zeggen over den
ouden hond, dien zij hadden achtergelaten
daarmee waren zij uitgepraat, en zwijgend
zetten zij den tocht voort, de sledenrij
gleed, gleed uren lang. Eindelijk begon het
lichter te worden, de gezichtseinder werd
zichtbaar en de zon kwam op, prachtig als
een weldoend wonder. De sneouwhoenders
trippelden ^ond op de sneeuw zonder zich
aan ons te storen. Alle domme nachtelijke
angst was verdwenen en tegen de lage berg
ruggen in de verte ontdekten wij de hutten
der reisgenooten, dtie zich vroeger ver
plaatst hadden dan wij. Rook zagen wij er
j nog niet uit opstijgen, maar Gate's fijn
reukorgaan had de nabijheid der hutton al
waargenomen, eer wij ze nog hadden ge
zien.
I De zon was geheel boven de kim, toen we
I bij de sida aankwamen. De rendieren wer-
I den vrij gelaten en bleven in den lichten,
1 rustigen morgenstond dicht bij ons, grazen-
de op een paar plekken, die vrij van
i sneeuw waren. Heikla zocht bijeen wat wij
J noodig hadden terwijl Raima in de slede
nog wat ging slapen. Onze hut werd in alle
kalmto opgezet en toen wij het bedde-goed
er in hadden, sliepen ook wij nog oen paar
uur.
Het was waar, wat do Falmalappen ge
zegd haddenhierboven in het gebergte
hadden zij kleinere hutten, de onze was
echter groot genoeg voor vier menschen.
De dag van onze aankomst bij de sida
was een Zondag, de 24ste April. Een wijde
witte wereld lag vóór ons, beschenen door
de zon; en over die grootsche eenzaamheid
van het bergland klonk tegen den avond uit
een der hutten gezang.
Als de Lappen zingen, is het of men na
tuurgeluiden hoorthet suizen van don
wind door struiken en door gras, het kab
belen van het water, het gonzen der insec
ten, zoo klinkt het als er kalm en nauw
hoorbaar gezongen wordt onder de eon of
ander© huiselijke bezigheidmaar het go-
luid kan ook ruw zijn en geweldig van
kracht, als storm in oen bosch, als het kras
sen van raven en het woeden van boos weer.
Ik heb het niet zoo dikwijls gehoord, dat
zingend© dichten, maar zoowel het lieflijke
hoorde ik als het harde, en altijd heeft liet.
mij herinnerd ran de geluiden in de bos-
schen on de oergem
De Lappen hier hadden hun zin voor
kleur en nun vreugde over alles, wat glin
stert en. schittert, zniver bewaard. Hot zil
ver, het koper en de glazen kralen waren
nog niet van hun kleeding verdwenen.
Groot© zilvoren knoopen versierdten do rie
men van mannen cn van vrouwen, en zelfs
de kleine kindoren hadden zilveren knoop
jes op hun goed. Dat zilver dient ter be
scherming van de kinderen; het belet, dat
zij door de ondoruardscho machten omge
ruild worden; een kind, dat gestempeld
zilver dra-agt, kan dat niet overkomen. De
onderaardschen hebben geen stempel op
him zilver en kupnen dus nooit de knoopen
verwisselen ,al zijn alle kleertjes van de te
ruilen kleinen ook precies gelijk.
Er waren veel kleine kinder-en in de sida
en ik werd bijzonder goede vrienden met- de
zevenjarige Ingas, do jongste dochter van
onzen gemeentevoogd. Haar vader was een
paar jaar geleden weduwnaar geworden en
kon niet over het verlies heenkomen. Het
allerjongst© kind, da-fc bij zijn geboorte het
leven van de moeder had gekost, was op een
Noorsche boerderij in verpleging gegeven,
want het is onmogelijk een zuigeling mee
te voeren op de zwerftochten, als het kind
de moedermelk moet missen.
Onze ised ''gemeentehoofd) had veel vol
wassen. zoons en dochters, maar (ie kleine
Ingas was zijn troost, zijn alles. Die twee
zag men altijd hand in hand, als zij ea-mon
waren, en met droefheid dacht hij aan den
plicht, dat hij spoedig hert kind voor jaren
zou moet-cn afstaan, als haar schooltijd be
gon. Indien ik Ingas lezen en schrijven wil
de lecren, terwijl ik bij hen was, zou ik een
tam rendier van hem ter leen mogen heb
ben bij alle verhuistochten, dan behoefde 'k
niet zooveel te loopen. Do oude man waa
rijk en had rendieren genoeg van allerlei
soort;
Maar noch hij noch ik konden onze belofte
houden. Er was or-der het gestadig voort
trekken te weinig rust, dan dat er van
eenig geregeld onderwijs iets had kunner
komen. Wel zou er goede gelegenheid zijn
den kinderen 's winters en 's zomers in de
hut les te geven, als de Lappen een paar
maanden achtereen op dezelfde plaats blij
ven. Nu was het onmogelijk. En met hot
tamme rendier was bet maar zoo-zootam
was het-, heel tam zelfs, maar sterk was heb
niet. De hcclo kudde leed, helaas, honger
dat voorjaar, cn alle verhuistochten waren
enkel ellende. Eerst ging het nog wel, daai
de dieren nog eenig weerstandsvermogen
bezaten door het wintervoedsel in de hos-
schen, ofschoon iat in den herfst ook al
slechts was geweestmaar toen wij verdei
kwamen in den tijd en het geen lente wilde
worden, namen de krachten van de dieren
onrustbarend af.
Te Naclgge-oaivve konden wij niot langet
Jjlijven, de sneeuw lag ovoral dik en wit,
wij moesten 'n betere plaats opzoeken. Het
was een lange, vermoeiende tocht, dien we
nu ondernamon over het besneeuwde ge
bergte:- Schoonheid was er genoeg, de zoa
scheen en de glad bevroren sneeuw leek op
helder water met een schitteronde zonne
streep er over. Dan verdween de zon een
paar uur achter een berg, en wij zetten
onae reis voort in den daglichton nacht.
(Wor dt. ^erypj£dtk-
