LEIDSGH
DAGBLAD.
Brandstoffen-Commissie -- Leiden.
Maandag 2 Februari 1920.
Officieele Kennisgevingen.
STADSNIEUWS
BINNENLAND
PRIJS DER ADVERTENTIE* s
80 Ofcs. per regel. Des Zaterdags 40 Cts.
per regel. Kleine advertentiën Woensdag
75 Cts., Zaterdag f 1.bij een maximum
aantal woorden van 80, Ineasso volgens post-
reoht. Voor eventueel© Gpzending vao brieven
30 Cts, po-rto to betalen. Bewijsnummer 5Ct$j
Bureau Noordeindsplein. Telefoonnummers voor Directie en Administratie 175, Redactie 1507.
1*BÏJS DEZER COURANT:
Voor Leiden p. 3 mud. f2 50, p. week f 0.19
Buiten Leiden, waar agenten geves
tigd zijn, per week r.u0.19
Franco per post ,,2.90
Nummer 18380.
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen
EERSTE BLAD.
GEMEENTELIJKE VISCHVERKOOP.
De Burgemeester van Leiden brengt ter
kennis \an do ingezetenen, dat morgen (Dins
dag) aan do gemeentelijke vischwinkels
(Vischmarkt en Stadshulpwerf) VERSCHE
SCHELVIS OH verkrijgbaar is f 0.17,
GROOTERE SOHELVISOH a f 0.24,
SOHOL a f 0.26.
N. C DE GIJSELA AR, Burgemeester.
Leiden 2 Februari 1020.
MOSSELEN.
De Burgemeester van Ledden brengt ter
kennis van de ingezetenen, dat aan de ge
meentelijke visch winkels (Vischmarkt en
Staddhulpwerf) ZEEUWSCHE MOSSE
LEN verkrijgbaar zijn a f 0.06 per K.G. DE
VERKOOP DUURT SLECHTS ENKELE
DAGEN.
Voor belanghebbenden zijn aan genoemde
Vischwinkels recepten voor de bereiding
van m-osselen en heb boekje „Eet Mosselen"
bevattende mecledeelingen omtrent de voe
dingswaarde en het gebruik van mosselen
gratis verkrijgbaar.
N. C. DE GIJSELAAR, Burgemeester.
Leiden, 2 Februari 1920.
Jubileum Romanesko.
Na eerst als inspecteur van politio te
Gouda en te Leiden werkzaam te zijn ge
weest, werd de heer J. Roma/nesko in De
cember 1894 door het toenmalig College
van B. en W. aangewezen om alhier de
organisatie van den havendienst ter hand
te nemen. De keuzo viel toen op hem, om
dat hij indertijd te Gouda ten genoegen
van bet gemeentebestuur ook daar reeds
den havenpoliiiedionst had waargenomen-
In do Raadsvergadering tan 10 Januari
189<5 word hij met aligemeene stemmen met
ingang van 1 Februari d. a. v. tot A ge
meen markt- en havenmeester benoemd
welko titel later is veranderd in directeur
van den markt- en havendienst.
Sinds dien en mode door zijn toedoen is
de opbrengst van do veemarkt van f 6000
per jaar gestegen tot f20,000, terwijl de
op zijn initiatief in. 1913 ingevoerde gemeen
telijke exploitatie der hokken op de markt
een jaarlijksclie zuivere winst oplevert var
pl. m. f 3000. Onder de verbeteringen van
hot marktwezen, door hun ingevoerd, ver
melden wij ook nog het penningstelsel,
waardoor oen betere controle op de aan
voer van vee kon wórden uitgeoefend.
Dat ook de havendienst geen sinecure
is, bewijst de doorvoer van vaartuigen,
vóór de opening van nieuwe Kanaal be
oosten de stad per jaar 25,000 k 30,000 be
dragend.
En nu was het 25 jaar geleden, dat de
heer Romanesko dit veel omvattend werk
aanvaardde. Zelf had hij reeds den wensch
te kennen gegeven, dat deze. herinnerings
dag ongemerkt voorbij zou gaan. Maar
in zulke tijden is men niet altijd zelf baas.
In stiilte werden liuldigingsplannen be
raamd en toen deze vasten vorm hadden
aangenomen, werd do jubilaris er mee in
kennis gesteld en na afloop zal hij er zich
zeker mee hebben vorzoend.
Het is Zondagnamiddag in den versierden
fojyer der Sta-dsza.nl een huldiging geweest
van je welsto.
Behalve het talrijk haven- en marktper-
BOincel, de ambtenaren ter Secretarie, van
het bureau van gemeentewerken, den Rei
nigingsdienst, het kader der politie, kwa
men nog vele anderen den jubilaris, die
met zijn familie er tegenwoordig was, ge
luk wenschen.
Allereerst voerdo daarbij hot woord de
voorzitter der huldigingscommissio do adj -
directeur, de heer Heerma, die een blijvend
aandenken in den vorm' va.n een kostbaar
mahoniehouten salon-ameublement aan
bood, vervaardigd en geleverd door de fir
ma Dreef, alhier. Bij het cadeau was een
oorkonde toegevoegd, met de keurig gecal-
ligrafeerdo namen van hen, die er aan had
den bijgedragen. Eu die waren, behalve
van het personeel, de gemeente-ambtena
ren en de politie, van markbbezoekèrs iu-
dustrieelen en zakenmenschen uit Leiden,
die met den directeur in betrekking tot
den markt- en havendienst nog al eens in
aanraking komen, en eindelijk van de
familieleden zelf.
Na den heer Heerma spraken nog de
direotour van gemeentewerken, de hem*
Driessen, en de referendaris ter gemeente
secretarie de heer Rosier, waarop de heer
Romanesko zeer onder den indruk van deze
huldiging in korte woorden dankte, welko
dank meer uitvoerig werd herhaald door
zijn pas uit Indië terugkeerenden schoon
zoon, den heer Sjdsma-, die schoonvader nog
oen paar aardige geschenken aanbood van
zijn twee- kinderen.
Eindelijk kwam ook nog het Colloge van
B. en W. zijn gelukwenschen aanbieden.
Do burgemeester richtte als voorzitter
eenige hartelijke woorden tot den jubilaris,
prees diens ijver en werkkracht en vooral
ook de hartelijke wijze waarop hij mot zijn
personeel omging.
Ook voor deze vriendelijke woorden be
tuigde de heer Romanesko zijn innigen
dank.
Do receptie duur die nog geruim en tijd,
terwijl er onder de bezoekers vorverschin-
gcra werden rondgediend.
De Directeur van het Brandstoffen-Bureau maakt bekend, dat met ingang van
2 Februari worden geldig verklaard de hierna te noemen bons en dat de op de kaarten
genoemde handelaar gemachtigd is op de gewone en nader op de kaarten omschreven
wijze, de navolgende aflevering te doen:
Brandstoffankaart Minimum-Rantsoen
op bon 6 (6a, 6b) 1 H.L. Anthraciet.
op bon 7 (7a, 7b) No. 13999 1 H.L. Eierkolen.
40004999 1 H.L. Anthraciet.
5000—55999 1 H.L. Eierkolen,
op bon 8 (8a, 8b) 2 HL. geklopte cokes, waarvan de aflevering door den
handel geschiedt naar gelang der productie van dc Gasfabriek.
Brandstofieukaart voor Same: bewoners.
op bon- 5 (5a, 5b) 1 H.L. Anthraciet.
op bon 6 (6a, 6b) 1 H.L. Eierkolen.
Brandstoffenk&art vcor Studeer- en Werkkamers.
op bon 3 C'óa, 3b) 1 H.L. Anthraciet.
op bon 4 (4a, 4b) 1 H.L. Eierkolen.
dat de maximum-prijzen zyn voor: 1324
2 H.L. Geklopte Cokes thuisbezorgd f 4.40, afgehaald f 4.20.
1 H.L. Anthraciet f 3.65, f 3.55.
1 H.L. Eierkolen f 3.05, f 2.95.
alles met inachtneming van de verhoogingen voor de verschillende buiten
gemeenten op de maximum-prijslijst aangegeven.
dat bestellingen uitsluitend mogen geschieden op de b\j de brandstoffenkaarten
verstrekte bestelbiljetten, welke ook bij ai Haling In het bezit der alhalers moeten zyn
en moeten worden voorzien van den dalpni der aflevering, om tevens te dienen
voor vervoerconseDt.
LEIDEN, 2 Februari 1919.
De Directeur van het Brandstoffenbureau
KRAMER.
Leidschc Concertversentemg.
Er zit in de concerten, door do Leidsolic Gon-
cerlverccniging in dit jaar don loden en intro
duces aangeboden, een merkwaardige climax.
Waren wij den vorigen keer al weer beter vol
daan dan over het voorgaand concert, wal wij
gisteren hebben genoten, spant de kroon De
Zweedsolie sopraan-zangeras Karin Törngren
Kwant, de pianiste Francica van Renncs en do
hear Cor Kwant,solo-fluitist van hot ütrechtscb
Stedelijk orkest, vormen een superieur trio cn
vullen elkaar op gelukkigo wijze aan,
Dat wij mevrouw TörngrenKwant hot oerst
noemen, is, omdat zij van het drietal nog het
gedaan, en de heer H. J. van Nouhuys, notaris
to Ziorkzoe, dankte allen voor do deelneming,
zijn vader en de familie, waarvan yelon in don
vxeemdo vertoeven, betoond.
In „Do Graanbeurs", alhier werd gister
avond door het symphonie-orkest der staf mu
ziek van bot 2de Rog. Veld-Art. uit Don Haag,
onder leiding van den kapelmeester, den heer
J. J. H. van Rosmalen, het tweede concert ge
goven. Al direct na den maiwb, welke door
den direotour zeiven was gecomponeerd, zat bij
hot. aanwezige publiek do goede stemming er
in. Do staf-trompetters toonden ook nog iets
anders dan alleen signalen voor don militairen,
dienst, op muzikaal gebied te kunnen, prestee-
ren. De ouverture „Norma" van Bottin©, „Pil-
gorekor" uit „Tannhausor", van K. Wagner en
„Les SaJtimbanquos", fantaisde naar arrang.
van Tavan, zijn muziekwerken, welko, vooral
aan de vioolpartijen, geen geringe eischen
stellen.
Het aanwezige publiek gaf na olk nummer
luide zijn ingenomenheid te kennen. Dit deed
den dirigent besluiten nog een extra-num
mert je te geven. Jammer, dat zoo vele plaatsen
in de zaal, waar men zoo gezellig en familie
van de goede muziek kan genieten, onbezet
waren-Wij twijfelon echter niet, dat, gezien
hot succes, by een volgend concert de zaal he
ter gevuld zal zijn. De executanten verdienen
het ten volle.
In d© Zaterdag namiddag gehouden al-
gemeene vergadering van azvndeelhouders
der Leidaohe Handolsvereeniging word, na
goedkeuring van de balans en de winst- en.
verliesrekening, het dividend o-ver het &£-
geloopea jaar vastgesteld op 8 pet.
Tot commissarissen werden herbenoemd
do hoeren P. A. de Gooye-r en M. F. J.
Smith.
Besloten wend de nog in portefeuille
zijnde aandeel en ad 100,000 uit te geven
met reohfc van voorkeur voor do aandeel
houders.
In verband met de invoering van de
wet op den acht-urigen-werkdag werden
moest imponeert. Haar zuivere sopraan-stom, ken watsrelichb werk voor kelders.
rliut miurnlivn nan non n Af.rmL-i>r» fir-rrnMnAn rl»r>f
daar verbond n zyn en gemeenschappelijk
weerstand bieden aan de krachten, die op
do constructie werken. Ais hoofdzaak geldt
hierbij, dat beton do Brukkrachten, het yzer
do trekkrachten opneemt. Van de samenstel
lende doelen werd het beton eerst uitvoerig
behandeld, zyn samenstelling uit cement en
zand, die de mortel geven- en het grind, ^°?r den burgemeester als hoofd de-r po-
(kt. met de mortel t-ot een mass:ef geheel 14~~ J *--J <A v
wordt. In korte trekk.o werd het hand- en
machinaal mcag.n besproken, doch uitvoerig
weid behande.d hoe men komt tot de meng-
verhouding;n tusschsn cement, zand en grind
vooi verschil lende doeleinden als fundee-
ringsbeton, gowapend beton aan vloeren, baJ-
die bijwijlen aan een heerlijken orgeltoon doet
denkon to hooren, is eon waar kunstgenot.
Vooral als zij do zoete melodieën van haar eigen
land laat hooren, geraakt men onder haar be
koring. Het is, zooals het in haar eerste Noor-
-sche liedje zelf werd gezegd, gelijk Sang i Sko-
gon. Sang pa Vagen (gezang in het woud, ge-
zalig op de golven).
Als de soki-fluitist deze Liederen begeleidt,
gaat er een groote bezieling van uit. Gor Kwant
bespeelt zijn instrument met -zel,dz{imo virtuosi
teit. Fluitist cn zangeres hooren ;bij elkaar.
Maar wij mogen, de bekwame? pianiste ook
niet vergeten. Zij had' do moest mpoilijko taak
on zij heeft dezo op zeer loffelijke wijze ver
vuld. Bijna den goh ooien .middag zat zij aan het
klavier en versterkt en samensmeltend met de
tonen, welke zij mot haar meesterlijke greep
aan den vleugel ontlokt, kwam de fluitspeler
eerst goed tot zijn recht, wend de zangeres'het
heerlijkst genoten.
Het programma rijk cn vol afwisseling
toonde bij den eersten aanblik al roods wat deze
drie artistcn aandurven. De uitvoering bewees,
dat zij hot ook aankunnen.
Toonwerken van Handel, Bach, Mozart en
Beethoven wisselden elkaar af, gevolgd door
stukkon van Edvard Grieg, Claude Debussy
Georg Hue, Jacques Pill'oie, Widor en Dann-
ström.
Na elk nummer steeg hot applaus op uit de
zaal on meermalen werden de spelers terugge
roepen. Vooral do sympathieke verschijning
van mevrouw TörngrenKwant, gevoegd bij
haar lieflijk stemgeluid, maakte haar tot favo
riet van de zaal.
Boide dames liaddon een rijke bloemenhulde
in ontvangst te nemen.
Het was een mooie namiddag on als het
st uur het een volgende maal evon mooi weet te
maken, zijn wij dubbel en dwars tevreden.
Chr. H. B. S.
Uit het eerste jaarverslag van de vereeniging
voor Chr. Middelbaar Onderwijs te Leiden, loo-
pen-de over liet jaar 1919, blijkt o.m., dat op 2 j
Sept. van dit jaar do Hoogere Burgerschool
werd geopend in een door do Vereeniging aan
gekocht heerenhuis aan den WiWo-Si.ngel, dat
tot schoolgebouwwerd ingericht. Wol zal hot
mettertijd moeten worden verwisseld met een
nieuw gebouw, maar in den eenden tijd is mon
er kostelijk mee geholpen.
AÏct tweo klassen werd begonnen, de l&te
kla-sse met 25, de 2de met 9 leerlingen. Mot don
directeur geven zeven docenten onderwijs.
Het aantal leden der Vereeniging steeg van
127 tot 309; hel aantal begunstigers bedraagt
31. Als leden van hel bestuur bedankten ds. W.
J. Roscam Abbing, wegens vertrek, en de hoor
N. Parlevliet, uit Katwijk, wegens drukke be
zigheden. V
Beton cn gewapend beton.
Zaterdagavond hield ir. R. J. Verwy9,
direteur van ,,M. S. G.", in dc bovenzaal
van café „De Harmonie'' voor do Vereeniging
van Mathesianen een lezing over bovenstaand
ondenverp.
De voorzitter, <Je lieer P. A. Jansen,
heette de talrijke aanwezigen, waaronder
bestuurder en leeraren van „M. S. G.M, wel
kom, waarna hij er zyn vreugde over uit
sprak, dab de directeur der school bereid
weid bevonden, deze lezing te houden, waar
uit blijkt, dat hy met de school meeleeft.
De heer Verwys begon met een defiuitie
te geven van gewapend beton, als zijnde een
zoodanige samenvoeging van cemeutbeton
en yzer, dat beide materialen innig met gl-
seivöirs, cementraam enz,
Na een korte geschiedenis gegeven te
bobben van het gebruik van beton vanaf den
tyd der Rómsin <n, bracht spreker in herin-.j
nering hoe de Fransche tuinman Mon'er op
toevallige wijze de grondiejger werd van
tiet gewapend beton. Zijn groove bloempot
ten. <?n -bakkan, die van gewoon beton ge-
ton gemaakt w rd n, waren d- or hun zwaarte
orhandeLarr en onpractisch. Hij bracht om
streeks 1S6S te Parijs zyn Mon er bloembak
ken op de markt, die zeer dunne wanden
hadden waarin een vlechtwerk van dun ijzer-
draad dezs bakken bleken sterk en water
dicht te zyn. Na dit eerste succes kwam hij
er toe muren, trappen, kléine vloertjes,
enz in hetzelfde materiaal te bouwen.
Het moast echter nog pim. 20 a 25 jaar
d-.ien voordat Hmnebigue in Frankryk en
de Ingenieur Wayss in Duitschland aan het
gewapend beton een groote uitbreid ng wis
ten te geven.
Na einige mededeeiiagon over den strijd
die de zuivere gewapend betonbouw o.a. in
Duitschland had to voeren en welke spreker
giootend.;-eis perso.n.ijk meemaakte, werd
meer uitvoerig behandeld de eigenaardig
heid van gewapjnd boton als constructie
jnatöriaal, en we&I iu het bijzonder gewezen
op do schuifkraehtan o.a. in balkconsGructie3,
waaraan do gewapend betonconstructeur zijn
brzondere aandacht heeft te wijden.
Vervolgens' werden behandeld de voor- en
nadeden van het gewapend beton, in alge-
meeno trekken de stoffen die een min of
met.rjiadeelige invloed- op beton uitoefenen,
teiwryl ten slottaan de hand van eenigë
seh&fcsm enkee hoofdvormen der g.wap nd
betonconstructies besproken werden, en eeni
ge zeer speciaal voor gewapend beton ge-
eigende constructies voor keldervloeren,
kaaimuren, paalfundeeringen enz.
Na de z.er warm toegejuichte lezing sprak
de Voorzitter nog een kort opwekkend slot
woord waarin hrj den heer Verwys harte
lijk dankte voor zrjn leerzame rede.
Zaterdagmiddag -door het op den laat-
sten. dag der week vroege verschijnen van ons
blad konden wij cr in ons vorig nummer geen
melding meer van maken werd op de be
graafplaats aan de Groenosteeg alhier ter
aarde besteld het stoffelijk overschot van oen
hoog geacht inwoner dezer gemeente, n.l. van
den heer H. J. van Nouhuys.
Zeer velen in onze gemeente hebben den heer
Van Nouhuys gekend èn als eigenaar van do
zweminrichting „Rijnzicht", aan het Galgewa
ter, door de exploitatie waarvan hij den zwem-
liofhebbers en de zwemaport alhier groote
diensten heeft bewezen en den stoot gaf tot
meordere beoefening van dezo sport, èn als
oud-directeur van do Stoomboot-maatschappij
„De Volharding", welko hij door zijn ijver en
nauwgezet bestuur tot grooten blo.ed wist te
brengen.
To voren was do heer Van Nouhuys gezag
voerder tor Koopvaardij. Het water was dan
ook zyn element en alles, wat het verkeer te
wator betreft kon op zijn groote belangstelling
rekenen, ook nog in de jaren van rust na de
stipte vervulling zijner ambtsbezigheden, tot
dat hij op 84-jarigen ouderdom overleed.
Groot was de deelneming bij zijn begrafenis.
De heer Schoenmakers, zoon van den voor
ganger van den heer Van Nouhuys als direc
teur van „Do Volharding" herinnerde aan al
hetgeen de overledene in de verschillende tijd
perken van zijn leven voor de samenleving had J
litie in den laatebem tijd een 40- 50-tal
nieuwo politie-agenten benoemd, die in dé
afgeloopen weken, in hun nieuw ambt wer
den ingeleid door oudere collega's, zoedat
men in de Laatste maanden nogal eens drie
agenten van politie tegelijk op post vond
of zag surveilleeren.
Deze werdeoi nu geacht den dienst ge
noegzaam te kennen en zoo is met ingang
van heden de acht en een ha f urigei-
werkdag voor do politie ingevoerd, en in
verband daarmede hot driep 1 oegonstelsel
zoowel vóór het kader als voor het corps,
waardoor ook uitbreiding van. het aantal
inspeotonra noodig word.
Met het oog op de uitbreiding der
gemeente is het aantal wielrijders Iwj
de politio aianmerkelijk versterkt. In de nu
veel grooter gewordenbuitenwijken zdet
men dan ook de surveillance voornamelijk:
uitgeoefend door wielrijders. Heb geheel©
politiecorps bestaat nu uit 140 man, het
kader uit één comimrissaris, een hoofdinspec
teur, drie inspecteurs lste klasse, drie
inspecteurs en óón adjunct-inspecteur.
Op grond van art. 94 der Radonwet moe
ten de gemeentebesturen elke twee maanden een
opgaaf zonden aan de Raden van Arbeid van
do personen, die in de gemeente wonon en in
den loop dier tv/oo maanden den leeftijd van
65 jaren hebben bereikt of zullen bereiken. In
verband daarmede is aan den Raad van Ar
beid alhier door onkel e gemeentebesturen me
degedeeld, dat oen opgaaf voor een. geheel jaar
weinig meer moeite kost dan oen opgaaf uit
sluitend voor twee maanden en aanvankelijk'
minder moeite dan een zesvoudige opgave over
.twee maanden. In verband daarmede is aan de
gemeentebesturen, bohoorendc tot het ressort
Leiden, door den Voorzitter van den Raad van
Arbeid bericht, dat hij gaarne een opgaaf voor
een geheel jaar zal ontvangen van bovenbe
doelde personen. De meerdere tijd, die het sa
menstellen van zulk een opgaaf uiteraard zal
kosten, weegt, ten volle op logen, het herhalen
van een tlorg-olijko opgaaf elke twee maanden.
Geslaagd is aan de Technische Hooge-
scliool to Delft voor hel examen voor bouw
kundig ingenieur mej. E. C. Zeeman, alhier.
Bij beschikking van den Minister van On
derwijs, Kunsten en Wetenschappon is lo. met
ingang van 1 Februari 1920, op zijn verzoek
eervol ontslag verleend aan den heor W. Groe-
ncweg, als assistent bij' de vergelijkende patho
logie aan de Rijksuniversiteit alhier, en 2o.
voor hot tijdvak van 1 Februari tot en met 31
Decembor 1920 als zoodanig benoemd de heer
G. A. Radomaker, a-lhior.
De Ambachtsschoolleerlingen J. P. J.
Fleur en J. de Nöbel zijn voor het machinislon-
diploma, groote vaart, geslaagd.
Op a.6. Hemelvaartsdag zal een groote
tentoonstelling met keuring gehouden wor
den vanwege de Leiidsohe GeitenfokvereenL
ging alhier.
Dondorda-g te halftwee zal eeu Leïd-
sche jongedame met een vliegenier in het
huwelijk treden. Een vriend van den brui
degom zal op dien dag uit Den Helder "naar
Leidon komen vliegen en ten tijde van de
huwelijksvoltrekking eenige rondvluchten
maken boven het Stadhuis.
Bij de Leidsclie Spaarbank is in Ja
nuari ingelogd f 218.616.48 en terugbetaald
f 188,613.78, terwijl 173 nieuwe inlcggons zijn
ingeschreven on 96 boekjes geheel worden uit
betaald.
Het tegoed der 15,268 inleggers bodroeg
einde Januari f 8,899,821.38, hieronder begre
pen de bijgeschreven rente over 1919.
In de staking der transport-arbeiders
is, naar men ops meedeelt,- nog geen ver-
ancter.fng gekomen.
In do Stedelijke Werk-Iurichting zijiï
opgenomen in de week van 25 lot en met 31
Januari 253. volwassen, personen en 62 kinde-»
ren, totaal 315 personen.
LEIDSCHE SCHOUWBURG.
Het Bouwmeestertooneel.
j „Z'n tweede Ik?", telepatischo
klucht in drie bedrijven van Ja-
coby cn Lippsehitz.
Om van een klucht een „inhoud" ta
eischen, is te veel, maar om te vragen naar
geest (om niet direct te zeggen geestigheid)
zelfs al is de klucht in da pract-yk moeilijk
bestaanbaar, dat is, dunkt ons, toch redelijk.
Slechts sporadisch hebben we echter geest ia
heb jongste stuk, waarmee het Bouwmeester-
tooneel hier Zaterdagavond kwam, kunnen
waarnemen en dan no-g niet altyd van gosd
allooi. Er komen enkele, goede momenten in
voor, maar in doorsnee genomen meet men
o.i. reeds in een vroolijke stemming zyn,
ora werkelyk van deze klucht die telepatisch
als adjectief aan zich ziet toegevoegd, te ge
nieten. Telepatisch lykt ons maar een
toevoeging, berekend op de aantrekkingsr
kiacht van publiek-lokken, want van wer
kelijke telepathie is geen sprake; slechts een
schijn-scène geeft gereede aanleiding daar
toe.
Op zich zelf is de klucht overigens dol
genoeg, daar ligt het niet aan, reden, waar
om we op den inhoud niet nader zullen in
gaan en aan het spel ligt het ook, want er
woidb in kluchtspel-genre gespeeld, met
Adolf Bouwmeester aan het hoofd, die er
weer lustig op los chargeert. Maar geest
is geestigheid
Over den smaak valt echter niet te twis
ten, dat bleek ons uit het feit, dat een deel
der weinige aanwezigen er zullen ruim
honderd toeschouwers in den schouwburg
zijn geweest! van bijzondere ingenomen
heid getuigenis aflegde door luid applaus.
De onderwijzeres in de school.
Het Comité van Actie tegen art- 25 ont-
werp-Lager-Onderwys-wet meldt, dat eeü
groep onderwijzeressen (alleen religieuzen)
adbaesie heeft betuigd aan het p'.an van
minister De Visser, om huIpond:-rwijz res?cn
aan te stellen in de lagere klassen der la
gere school, welke adhaesiebetuiging geba
seerd is op de volgende' grónden:
lo. de lagere klassen der school zullen
meer -gebaat zijn met speciaal voor die klas
sen opgeleide leerkrachten;
2o. voor minder begaafden is hierdoor
een werkkring geschapen;
3o. de. volledig bevoegde onderwijzeres
kan nu geplaatst wurgen in de hoogere
klassen.
Het comité merkt,, naar aanleiding hier
van, hef volgende op:
lo. De hulp onderwijzeres, zooals deze door
minister De Visser gewenscht wordt, is een
zeer onvoldoende opgeleide leerkracht; zij is
byna een onbevoegde. Met dergelijke krach
ten is ons onderwijs niet gebaat; dergelijke
krachten haien de lagere Idassen d:r school
en daarmee de geheelo school naar beneden.
En lr'ertegen zullen zich verzetten het over-
groele deel der onderwyzeressen, zullen zich
verzetten alle moeders, die -haar kinderen
niet aan dergelijke krachten wenschen toe
te vertrouwen.
2o. Hot onderwijs is er niet om betrek
kingen te scheppen voor minder begaafden.
Jnitl de vorming van het kind tot mensch,
welke is de vorming van de ganscke komen
de generatie, vraagt de allerbeste krach ben.
So. Het laatste argument, dat de volledig
bevoegde onderwijzeres in de hoogere klas-
sen een plaats zal vinden, is absoluut iti
strrjd met de practijk, zooals deze zal wezen,-
als art 25 mocht worden aangenomen. Im
mers in al 1 van dit artikel staat dat de
onderwijzer bij voorkeur zal werken in de
hoogere. de onderwijzeres in de lagere klas
sen. Dit laatste deel wordt weersproken
docr alinea 2, welke do hulponderwijzeres
in de laagste klassen plaatst. Voor de vol
ledig bevoegde onderwijzeres is derhalve
(behalve op de meisjesscholen) noch plaats
in de hoogere, noch in de lagere klassen.
Wij kanten ons sterk tegen art. 25. kan
ten ons sterk tegen het instituut hulpónder-
wiizeressen. Reeds kwamen van alle kanten,
van vrouwenvereenigmgeln, van onderwy-
zeievereenigmgen, van personen werkzaam
by het onderwijs, van moeders, van belang
stellenden, adhaesiebetuigingen in. Indien
er nog personen zijn, welke wij hiet bereik
ten, kunnen deze toog een adliaesiebefcuigrng
doen toekomen aan het secretariaat. Van-
Speyk-strant 30"Dén Haag, een financaeele
bydrage aan de penningmeesteres, Nissau-
kade 98, Amsterdam.
Willen wij krachtig actie voeren, dan zal
er ook veel geld noodig wezen. Laat geen
onderwijzeres, laat geen moeder, laat in het
algemeen niemand, die 'iets voor ons lager
ouderwijs voelt, zich onbetuigd laten. Alle
giften zijn zeer welkom'.
Wij zien nu lioe een gro?p onderwijzeres
sen van zekere richting £ch om minister
De Visser scharen; laat eeu oneind:g veel
grootere groep onderwijzeressen, laten alle
moeders zich verzetten tegen de hulpouder-
wyzeres in de school. De eeuw van het kind
kan niet dulden, dat. het weinige, wat wjj
ons hadden veroverd op het geb ed van on
derwijs en opvoeding, nog naar beurden
wordt gehaald door de intrede van zoo go?d
als onbevoegde leerkrachten in de lagere
school.
Salarisactie onderwijzers.
Hei comité voor salarisactie onderwijzers,
gevormd uit de drie groote vercenigingen
van openbare onderwijzers, Bond N. 0. G.
en Hoofden vereeniging. vertegenwoord gndi