No. 18369
LEIDSCH
DAGBLAD Dinsdag 20 Januari.
Tweede Blad Anno 1920
BINNENLAND.
KUNST EN LETTEREN.
FEUILLETON.
De Gouden Kever.
1 Broodkaarten.
"KO r 'de 32ste broodkaartperidde zuilen
lals wifctebroodkaarten, aanvullingskaarten
lïlooT wittebrood en dagbroodkaarten gelden
'de kaarten: voion het 125ste tijdvak van de
groene kleur; voor het 126ste tijdvak van de
ittode kleur; voor het 127ste tijdvak van de
fcwartekleur en voor het 128ste tijdvak
van de paarse kleur.
Deze kaarten hebben een gelen onder
grond.
Suiker.
De Minister vaa Landbouw maakt bekend,
dat in het tijdvak van Maandag 19 tot en
met Zondag 25 Januari e.k. geldig zullen zijn
fle bons Nos. 15 en 16 der Rgkssuikerkaarfc,
en vestigt er nog eens de aandacht van
belanghebbenden op, dab de bons NoS. 9 tot
en met 12 uiterlijk Maandag 26 Januari
e.k. bij het Rijkskantoor voor Suiker ter ver
zilvering moeten zijn aangëboden.
Staatsloterij.
Ingediend is een wetsontwerp tot wijzi
ging der wet tot regeling der Staatsloterij,
ten einde in den financieelen toestand der
collecteurs en collectrices eeoige verbetering
to brengen.
Door een verhooging van den prijs der
•geheelc loten met f2 wordt verkregen, dat
zonder een noemenswaardige vergrooting van
het risico der spelers de bruto-onlvangsten
vüd do kleine collecten van 100 loten, welke
vesi voorkomen, zullen stijgen van plm.
'flSOO tot circa 12400. Om te voorkomen,
idat door dezen maatregel de inkomsten,
man 3e groote collecten verbonden, cnnoo-
Öig worden vermeerderd, kan het aantal
loten dier collecten zoodanig werden ver
minderd, dat de inkomsten daarvan ongeveer
gelijk blijven on kunnen de vrijkomende
(l6ten worden toegekend aan die collecteurs
en collectrices, die thans slechts over een
'geer gering aantal loten beschikken.
Zeeooriogsschade.
De Minister van Buitenlandsche Zaken ves
tigt de aandacht van belanghebbenden op de
Oproeping van het Bureau voor Zeecorlogs-
schade (ingesteld bij ministerieele beschik
king van 1 November 1919), waarbij aan
alle Nederlanders, die ter zake van onrecht
matige handelingen, "in den jongsten zeeoor
log gepleegd, aanspraken op de oorlogvoe
rende mogendheden meen en to kunnen doen
gelden, verzocht wordt, vóór 1 Maart 1920
hun naam en adres op te geven aan het
'Bureau voor Zeeoorlcgsschade voornoemd,
Keizersgracht 450 te Amsterdam, waarna
hun vanwege dit Bureau de formulieren voor
Re aangifte met* toelichting zullen worden
toegezonden.
Deze oproeping geldt ook voor hen, die
rich reeda rechtstreeks met heb Ministerie
van Buitenlandsche Zaken hadden in verbin
ding gesteld, doch nog geen bevrediging
hunner aanspraken hebben verkregen.
Amerikaansch spek.
Ie Minister van Landbouw heeft ter ken
nis van de burgemeesters gebracht, dat, in
Verband meb de daling der prijzen in het
buitenland, de prijs van liet Amerikaansche
gezouten spek, hetwelk ter beschikking
wordt- gesteld van gemeentebesturen, die
toezending daarvan mochten verlangen, na
der is vastgesteld1 op fl.50 per K.G. netto
Voor gewogen gewicht, inclusief verpakking
fianco station of boot der. plaats van be
stemming.
De bij heb Rijks-Gentraal-Administratie-
kantoor voor de Distributie van Levens
middelen bereids biunengekomen doch nog
mei- uitgevoerde bestellingen .zullen tegen
dezen prgs van fl.50 per K.G. worden be
rekend.
Da Amerikaansche kolen.
1 Bij de Rijkskolendistributie is tegen het
einde der vorige week telegrafisch bericht
ingekomen van onzen handelsattachó te
Washington, dat uit Amerika op het oogen-
Wik alleen atoomkolen kunnen worden uitge-
1 Voerd, doch geen gaskolen.
Bestrijding der duurte.
-Het voorloopig verslag ae verschonen omtrent
het wetsontwerp ter bestrijding van het onrede
lijk opdrijven en hoog houden van prijzen,
c Vrij algemeen werd het toegejuicht, dat de
Bogeering er toe ia overgegaan, wofctelijko maat-
,regelen voor te stellen ter bestrijding van de
■jheersohende duurte.
Sommige leden betreurden het, dat dit wets
ontwerp niet eerder word ingediend.
Vele andere leden brachten de Regeering hul
de voor den betrachten spoed.
Verscheidene leden koesterden geen hoog© ver
wachtingen van de practische resultaten, die
mot do wettelijke maatregelen tegen de duurte
zullen worden bereikt. Zij kenden aan dit wets
ontwerp meer een psychologische betcekenis toe,
dan dat zij er een practisch-economische wer
king van tegemoet zagen.
Sommige leden verklaarden in te stemmen met
de opvatting van den heer Wibant, op blz. 3
der Memorie van Toelichting vermeid en achten
de voorstelling van de M. v. T., dat do duurte
een oorlogsvraag&tuk is, slechts ton öeele juist.
Het vraagstuk zelf bestond reeds voor dien tijd,
doch het tempo, waarin het zich ontwikkelde is
door den oorlog aanmerkelijk versneld.
Een deel der ontwikkelde ortdememerscombi
ll aties zal wellicht uiteenvallen, doch een ander
deel zal van blijvenden aard zijn en zich voe
gen'bij de reeds vroeger gevormde combinaties,
die door den oorlog in haar ontwikkeling zijn
bevestigd De prijsstijging als gevolg met de bij
dit wetsontwerp voorgestelde maatregelen niet
afdoende worden bestreden. Slechte een stok
achter de deur: de wetenschap, dat zoo noodig,
tot ingrijpen in de productie en tot overheids-
boheer zal worden overgegaan, zal ton dezen
een doeltreffende uitvoering der wet kunnen
verzekeren en verzet van georganiseerde onder
nemers kunnen breken.
Eenige leden achtten hot ten eenenmale on
begrijpelijk, hoe van een productie van over
heidswege cenige invloed ten gunste van prijs
daling kan worden verwacht. Zoo ooit duur ge
produceerd wordt, dan geschiedt dit in do over
heidsbedrijven, terwijl een ingrijpen door de
overheid in de particuliere bedrijven om tot
meer productie te komen toch bezwaarlijk te
verdedigen valt.
Eenige leden waren van meening, dat do
maatregelen van het wetsontwerp, bestaande in
hot terugbrengen van den prijs tot een redelijk
peil met eventueele teruggave van het teveel
betaalde, te veel van <Kyi privaatrechtelijke ge
dachte uitgaat, doordat het prijsopdrijving in do
eerste plaats beschouwt als een zaak tusschcn
den overvrager en den overvraagde. Zij wensch
een, in overeenstemming met hetgeen andere
landen is voorgeschreven, meer strafbepalingen
in het wetsontwerp to zien opgenomen. Inzon
derheid tegen den noloiren woeker wonschten
zij strengere bepalingen. Boete schrikt le weinig
af, alleen tegen gevangenisstraf zullen de woe
keraars opzien.
Andere leden betwijfelden of voor dergelijk in
grijpen van overheidswege wel voldoende rechts
grond aanwezig is.
Een ingrijpen van de Overheid in de produc
tie wordt tegenwoordig verdodigd door de be
wering, dat de arbeider het meest geholpen dient
te worden, maar de juistheid dezer bewering
wordt door de feiten gelogenstraft.
De bij dit wetsontwerp voorgestelde maatre
gelen geven aanleiding tot breedvoerige beschou
wingen. De hoofdzaak, die neergelegd i3 in de
bevoegdheden van den Centralen Duurtoraad,
kan gosplitst worden in de enquête, publicatie
en adviseeriDgsbevoegdheid van dien raad
oenerzijds en de bevoegdheid om in de burger
rechtelijke verhoudingen in te grijpen ander
zijds. De eerste bevoegdheid werd algemeen toe
gejuicht. De tweede bevoegdheid ontlokte van
meer dan één zijde krachtige critiek.
Enkele leden vestigden er de aandacht op,
dat do Regeering, wier economische politiek er
op gericht schijnt te zijn de wet van vraag en
aanbod zooveel mogelijk te doen herleven, en
daardoor prijsdrukkend te werken, anderzijds
maatregelen treft, waardoor de prijzen noodza
kelijk moeten stijgen, zooals de verhooging van
de salarissen der ambtenaren met ruim 20 mil-
Lioen.
De bevoegdheid van den Centralen Duurte-
raad werd exorbitant genoemd, nog nooit aan
eenige verbintenis verleend. De grondslagen van
het verbintenissenrecht worden er door aange
tast. De bepalingen van het B. W. kunnen
voortaan als ijdole klanken worden beschouwd.
Deze bevoegdheid is aan geen grenzen of nor
men gebonden. Do eenige beperking, dat het
ingrijpen in het algemeen belang der bevolking
moet zijn, is uitermate vaag.
De uitlevering van den ex-keizer.
Over de uitleveringskwestie van ex-keizer
iWilhelm is reeds menige inktflesch lea ge
schreven. We hebben ons destijds onthouden,
omdat we meenden, dat het geschrijf op
dat oogenblik was een vooruitloopen' op de
gebeurtenissen met allerlei bespiegeling wat
gebeuren zou en kon in bepaalde gevalieb.
Niettemin hebben we het voornaamste uit die
beschouwingen toch geregeld vernield, zoo-
da c, nu de uitleverrngsvraag inderdaad tot
ouztf regeering is gericht, gelgk we gisteren
tonden m'eedeelen, weinig nieuws me'er over
dc vraag is te geven. Men mag het als vrij1
zeker beschouwen, dat op juridische gronden
de uitlevering van de gevallen grootheid',
niet tan worden geëischfc. Zelfs in de entente^
landen is het meerendeel der bekende juristen
van oordeel, dat het internationale geschre
ven recht geen uitlevering kan afdwingen.
Dan wel volgens dc nieuwe moraal, neer
gelegd in de volkenbond-principes? Dat zou
mogelpk kunnen zgn, doch als beletsel treedt
dan direct op den voorgrond, het feit, dat
Nederland moeilik iemand kan overgeven
aan een rechtbank, waarvan de voor-inge-
nomenheid a priori is vast te stellen.
Hoe ook bekeken, men mag veilig aan
nemen, dat het antwoord onzer regeeriug,
hoewel natuurlijk even hoffelijk en beleefd
als de uitleverrngsvraag gesteld, eon be
sliste weigering zal zijn. Dan aal een ge
deelte der buitenlandsche pers vermoedelijk
wel een groeten mond opzetten, maar of
de" regeeringen der entente-lahden niet inge
nomen zullen zijn met dezen gang van zaken?
De S. D. A. P. en den Volkenbond.
Zondag vergaderde de Partijraad van de
S. D. A. P., ten einde de houding der partij
inzake de aansluiting van Nederland bg den
Volkenbond te bespreken en de Kamerfractie
in dezen te adviseeren.
„Hei Volk" meldt, dat, na uitvoerige be
sprekingen. de volgende resolutie, met slechts
3 stemmen tegen, is aangenomen:
„De Partijraad der S. D. A. P., kennis
genomen hebbende van de statuten van den
Volkenbond en van het Regeeiiugsvoorstel
inzake de toetreding tot dien Bond, protes
teert tegen den imperialistischen geest van
het vredesverdrag, waarvan die statuten deel
maken, tegen de uitsluiting der overwon
nen Staten en de onvoldoende medezeggen
schap der neutralen bij het tot-stand-komen
van dien Bond; rekent den plicht der neu
tralen en dien der arbeiderspartijen aller
landen, om een Volkenbond tot stand te bren
gen die een werkelijke waarborg voor den
wereldvrede en het middel is om te komen
tob algemeene ontwapening.
De Partijraad acht den aangewezen weg
hiertoe niet, dat de neutralen zich houden
buiten den Bond, die daardoor ^geheel zou
blijven overgelaten aan de huidige macht
hebbers, zoodat deze daarin vrij spel zouden
hebben voor hun imperialistische bedoelingen.
Dc toetreding der overwonnen Staten, het
eenige middel, om den Bond zijn eenzijdig
karakter te ontnemen en zijn ontwikkeling
tot een wezenlijk internationale organisatie
mogelijk te makeh, zou "door die onthou
ding slechts worden bemoeilijkt.
Door buiten den Bond te blijven, die op
den duur het centrum van het internationaal
verkeer der Staten kan worden, zou Neder
land meer en meer buiten dat verkeer komen
te staan, wat voor dea economischen voor
uitgang en de internationale positie van ons
land noodlottig zou kunnen werden. Boven
dien kan de S. D. A. P. haar wenschen om
trent de reorganisatie van den bond, de
herziening van het vredesverdrag en haal
verdere eischen van. internationale politiek
in den Bond slechts aanhangig maken, in
dien ook ons volk is vertegenwoordigd.
Om deze redenen acht de Partijraad in het
algemeen aansluiting bij den Bond geëischt.
Hij verzoekt echter de Kamerfractie, haar
stemmen niet vóór het Regeeringsvoorstel
uit to brengen, dan nadat omtrent d© directe
gevolgen dier aansluiting, niet name over de
aan ons volk te stellen militaire eischen, na-
cadere gegevens zgn verstrekt. Wat onze
partij betreft, is die aansluiting voorname-
lgk liet middel, om te komen tot ontwapening.
De overweging echter, dat da vermindering
van oorlogsgevaar, die deze Bond. mede-
fciengt, op den duur ons streven naar ontwa
pening zal ten goede komen, is ons votr-
naaraste motief voor aansluiting. Indien dit
streven door toetreding tot den Bond zou
worden belemmerd, zou daarvoor door de
b. D. A. P. de verantwoordelijkheid niet kun-
neu worden aanvaard.
Verder dringt de Party raad ei* bg de Ka
merfractie op aan, dat bij de benoeming van
de vertegenwoordigers van. ons land do Twee
de Kamer wordt gekend ©n dat onzentwege
terstond -op openbaarheid der verhandelingen
van den Bond wordt gestaan.
Overigens is de Partgraad overtuigd, dat
slechts door verdere toeneming van den in
vloed der arbeidersklasse de ontwikkeling
van den 'Bond in onze richting mogelijk is,
en dat alleen van vervanging van het kapi
talistisch stelsel door het socialisme voorgoed
de vestiging van de onderling© verhouding
der volken op den bodem van het' Techt is te
verwachten. Hiervoor is noodig de samen
werking aller groepen van het proletariaat
in den strtfd voor heb socialisme/'
De zeven-uiige arbeidsdag voor mijnwerkers.
Mr. dr. Frowein, lid der Staatsmgndirectie
en directeur der Rgkskoiendistributie, be
vindt zich in Limburg, ten einde als voor
zitter den z.g. contract-commissie, waarin
de beide mijn werkersbonden en de irdjndi-
recties vertegenwoordigd zgn, de onderhan
delingen te leiden over den door de mjjti-
werkersorganisaties geselden eisch van in
voering van den zevenurigen arbeidsdag.
Bij Kou. besluit is, met inging van 31
dezer: lo. do vicc-admiraal W. 0. J. Smit,
eervol ontheven van de betrokking van
commandant der Marine te Middelburg, te
vens commandant der Stelling van de
Monden der Maas en der cv.helde2o. de»
betrekking van commandant der marine te
Middelburg, tevens commandant der Stel
ling van de Monden der Maas en der
Schelde, opgedragen aan don vice-admiraal
H. W. G. van Bley&wijk Pos
Te Scheveningen hecfb zich een com
missie gevormd, welke beoogt hetepaatsen
van een gedenkboeken op het graf van wij
len den heer Hoogenraad.
De Minister van Landbouw heeft met
ingang van heden; a. opgeheven de Ver
trouwenscommissie voor de controle op 't
gewicht cn het cetmeelgehalte van aardap
pelen, bestemd om te worden vermal en of
gedroogd in de fabrieken, gelegen in de
provinciën Groningen, Friesland, Drente
en Overijscl, benoorden de lijn Almelo—
Zwolle.
In do to Utrecht gehouden vergade
ring van den Ned. R.-K. Bond van Spoor-
en Tramwegpersoneel „St.-Raphael" rijn
de loonregeling en de kindertoeslag be
sproken door den heer F. L. D. Nivard,
die, ondanks zijn benoemiog tot wethouder
van Rotterdam, voorloopig niet uit de or
ganisatie zal treden, en door den lieer 3.
Jlellemons, uit Boxel, voorzitter van de
Vereniging.
De volgende motie werd aangenomen:
„De vergadering, enz.gehoord de be
sprekingen in zake loonregeling en kinder
toeslag, hecht haar goedkeuring aan de ter
zake gevoerde actie door het- hoofdbestuur;
van oordeel, dat het o. m. ter bevordering
van den socialen vrede dringend noodig is,
dat naast oen behoorlijke belooning voor
iederen werknemer in hot spoorwegbedrijf
aan de groofce gezinnen een bijzondere te
gemoetkoming wordle verleend; van oor
deel dat de thans voor het spoorwegperso
neel geldende kindertoeslag te geriug is;
dringt aan op verhooging van dien toeslag
overeenkomstig do getroffen regeling voer
het Rijkspersoneel; draagt fc hoofdbestuur
op met al/o kracht te ijveren opdat: I.
oi er 1920 dezo verhoogde toeslag worde
verleend; II. ook bij invoering de.r nieuwe
loonregeling deze Kindertoeslag gehand
baafd blijve; besluit deze motie ter ken
nis t-o brengen van de Regeering de Di
rectie, de leden van oen Loonraad, de Be
sturen der andere organisaties en te pu-
bliceeren in do pers''.;
In dc te Utrecht gehouden vergadering van.
secretarissen van Radon van Arbeid in Neder
land is besloten lot de oprichting van een defi
nitieve vereeniging van secretarissen, zich ten
doel stellend in het algemeen werkzaam te zijn
in hot belang der verzekermgswetgeving. Ook zal
getracht worden te komen lot de uitgifte van
een orgaan in overleg met de voorzitters en le
den van de Radon van Arbeid. Het bestuur wórd
als volgt samengesteld: Voorzitter mr. B, J. Nö-
thern, secretaris R. v. Arh. Zulphen; secretaris
mr. do Vink, secr. R. v. Arb. Utrecht: penning
meester mr. v. Lier, secr. R. v. Arb. Amster
dam.
Beroepen is bij de Ned.-Heiv. Gem; te
Antwerpen clr. J. W. le Roy, te Sloterdijk.
In de Raadsvergadering to Arnhem
heeft de burgemeester, mr. A. J. A. A.
baron van Heemstra, medegedeeld na lang
durige overweging besloten te hebben aan
de Koningin ontslag uit zïin ambt te vra
gen.
De gewone audiëntie van don Minis
ter van Koloniën zal Vrijdag 23 dezer niet
plaats hebben.
JANUARI-TENTOONSTELLIN&
DER LEIDSCHE XUNSfCLUB
DE SPHINX.
II.
Het valt altüd te betreuren, dat iemand werk
ter oxpositie inzendt, dat, in donzolfden geest'
als voorgaand, aan dat voorgaande mindcry
waardig is of op een of andere manier minder
vorzorgd.
Kunnen we voor het werk van N. van Rijn in,
principe veel voelen, omdat deze schilder ons
bfj vroegere gelegenheden een rusteloos zoekend»
blcok naar de uitbeelding der lovende vibreeren-f
de kleur der dingen en dit trachtte te bereiken
door het naast elkaar plaatsen van zuivere toet--
sen van puro verf, een pointiJló van ongebroken.'
kleuren: in hetgeen ons hier in do nummers!
1, 2 en 3 wordt geboden geeft hij ons 3lechta
wat haastigen ondoordachtcn arboid, dio vrij cru
aandoet. Het mag wel eens gezegd worden dat
van Rijns werk, om bij het onderhavige geval
te blijven, ons niet als schilderij mag worden'
aangeboden, niet als voltooid werk dat uit han<
den kan worden gegeven. Dat we het in verschil-
lende gevallen kunnen waardeeren als studie,
ia om wat hel ons belooft, niet om wat het ons'
nu reeds biedt. Het streven alleen schept nog]
geen kunstwerk, net zoo min als wat een schil
der bij zijn arbeid denkt of er bij schrijft.
Om even tol het algemeene over te gaan. Eif
is in dezen tijd van berooring eon geweldige^
reactie waar te nemen op wat cle Renaissance
ons in haar verwording hooft gebracht. Allcr-i
wegen is de vraag naar een horstel van het
geestelijk clement; en het is typeerend hoe na'
tijden van verregaande vermaterialiseermg de
kunstenaar vreemd is komen te staan tegen- J
over het zuiver spiritueclo, en onmachtig bleek
in evenwichtigen vorm zichzelf mee te geven!
dn zijn werk. Is het le verwonderen dat waar!
op geestelijk gebied een bijna chaotische vore
bieondcrong heerscht, dit in schilder- cn bceldk
houwkunst op zulk een bedroevendo wijze tot"
klaarheid komt? Ook in liet schilderkunstige zal
de collectieve idee moeten groeien, willen we.
komen te staan voor werkelijk groote kunst-:
uitingen.
Do houtsnoden van Jan Frank zijn bepaald
een verrassing. Zagen we op de verlotïngstcn-<
toonstelling door hem voor dit doel afgestaan!
de twee danseressen (ook nu aanwezig), wolk©
toen al oven do aandacht trokken, wat hij nu'
ingezonden heeft is zeker waard even nauwkeiH
rïger te worden hekeken.
De herleving der grafische kunsten is een
zeer verblijdend verschijnsel. Do houtsnede als
reproductiemiddel (houtgravure) heeft nu gew
lukkig langzamerhand afgedaan. Zc is weer go*
worden terrein van vrije uiting der beeldende'
kunstenaars. Niet meer een gravnre-achtig am*
bachtelijk raffinement, maar een spontano Iris-
scho uitingswijze. Als zoodanig is het opnieuw
naar voren treden der houtsnede een tijdsver-t
schijnsel. Naast den gevoelig gesneden lijn i9
het spel Tan fluweelig-zwart en ivoorachtig witi
hier het bijzoudcr aantrekkelijke.
Jan Frank snjjdt nog niet lang. Maar zijn
werk toont nu reeds dat hij hier zeker moor in
kan bereiken Hij heeft een goed gevoel voor do
decoratieve waarde van partijen. In deze en-
kelo exemplaren is reeds vooruitgang to bemcr-<
kon. Zooals iedere grafisch© uiting heeft ook*
de houtsnede haar typische eigenaardigheden
uit den aard der technische werkwijze voort-:
vloeiend. De houtsnede-techniek in een hout
snede lo verloochenen, of weg te doezelen geeft
onzuiver werk. Zoo zit in de technische werk
wijze der pront met de twee danseressen nog
te veel het tcekenachtige.. Not als bij een ge
wone schets zijn dc lijnen van de figuren door
uitsnijden van het niet gewensehte geheel vrij
gemaakt. Het karakter der houtsnede had hij
hier nog niet begrepen. De figuren zijn anders
op schoono wijze tot een geheel vcrcenigd; niet
temin ware tusschen de hoofden op een of an
dere wijze een vulling wel geweuscht geweest
De andere houtsneden zijn zuiverder, vooral
No. 7, een sater, een half menschelijko half
dierlijke demon met stompon neus, borstelig;
haar en bokkchoornen, zijn ruwe natuur open
barend door allerlei klwaze sprongen. Juist
dit dolle zijner- bewegingen wordt zoo goed on
dersteund door het geestig aangebrachte wit. No.
6 geeft den grijzen blinden Oedipus, die verge
zeld van zijn dochter Antigone, door zijn eigen
zonen verdreven, liet land moet -\orlaten als ge
volg van den vroeger in onwetendheid bedreven
moord op zijnen vader Laios.
De nummers 9 cn 10 zijn schamele studicljeZ
van een beginner; 11 en 12 van L. Scheltema
zijn nog altijd even sonoor van kleur on mis
van schildering; in No. 13 is Ar thus Feudel voor
de zoovcclsic maal niet bij machte weer te ge*
ven wat'hem bezig houdt. Mm.
Ü-
door
EDGAR POE.
I..J0)
- 'W)j vinden een dergelijke herhaling niet
(minder dan 7 keeren de teekens zijn48.
tLat-cn wij dus maar gerust zeggen, dateen
jifc vertegenwoordigt, 4 een h, en 8 een o.
[Dit brengt ons weer een stapje verder. Wij
£-ihebben slechts één woord uitgeplozen,
zomaar dit ééne woord helpt ons aan iets
van meer gewicht, nl. aan den aaoivang en
r den uitgang van andere woorden. Kijk bij-
voorbeeld maar eens naar den voorlaat-
^.Bten keer, dat dio combinatie van 48 zich
voordoet, bijna aan het einde van den cij-
i f^r-brief. Do die er naast staat, is er
jtergo het begin van een woord en van de
jr.aes volgende teekens kennen wij er alreeds
vijf. fndien wij die teekens vervangen door
do lel tors. welke zij vertegenwoor digen,
oen op c o ruimte latend voor de onbekend©
letter zoo krijgen wij
t eeth
D'e th dient weggesohrapt te worden,
daar deze onmogelijk kan behooren bij dit
woord, beginnend met t. Na alle letters
van het alfabet geprobeerd te hebben, om
de leege plaats te vullen, kon geen woord
gevormd worden, waarvan die th deel uit
maakt. De overgebleven letters zijn nu
t eo
en ter aanvulling weer kiezend uit het al
fabet, besluiten wij op het woord tree
(boom) als het eenig mogelijke. Dit is een
nieuwe aanwinst, n.l. de letter r, vertegen
woordigd en tevens twee naast elkaar ge
plaatste woorden, the tree (de boom).
Iets verder vinden wij de combinatie 48
nogmaals en nemen dit als slot van dat
gene, wat nu volgt. Het geeft onderstaan
de rangschikking
+9:
the tree4(]p?34 the
of do teekens veranderend in de ons beken-
do letters:
the three thr^Vh the
En als wij nu in do plaats van de vreem
de teekens stipjes zetten, wordt hot:
the tree thr h the
waartusschen uit het woord through als
vanzelf te voorschijn komt.
Deze ontdekking doet ons drie lettors
meer aan de hand, o, u en g. voorgesteld
door en 3.
Laat ons thans oplettend dn dezen rebus
zoeken naar samenstellingen van reeds uit
gevonden letters. Drcht bij den aanvang
staat:
83 88, of ogree
hetgeen klaarblijkelijk het einde is van het
woord degree (graad) on ons oen nieuwe
letter levert: d, vertegenwoordigd door
Tier tcokens verder van het woord degree
vinden we:
46 88
waarvan we de bekende teekens omzetten
in letters en de onbekende weder door eon
stip aanduiden; dit maakt:
th.rtee
hetgeen ons dadelijk het woord thirteen
(dertien) suggereert, en ons twee nieuwe
letters verschaft, i en n, voorgesteld door
6 en
De rebus begint, met:
Dit verklarend als te voren, ontsUab:;
.good
De eerste letter kan moeilijk anders zijn
dan een a, en do aanvangswoorden van het
document luiden dusa good (een goed,
een goede).
Om verwarring te vermijden, wordt het
tijd, dat wij onze ontdekkingen rangschik
ken in een tabel, die don sleutel van het
raadsel worden moet.. Aldus:
5 is
a
i+
d
S
e
3
S
4
h
6
i
n
i+
o
r
li
b
Zooals je ziot, hebben wij do tien voor
naamste teekens ontcijferd. Dit is thans
voldoende, om je aan te toonen, dat zulk
soort problemen vrij gemakkelijk zijn op
te lossen, cn om je een voorbeeld te geven,
hoe mon het gedaan krijgt.
Ik moet je nu alleen de lieelo overzet
ting van het document nog laten lezen.
Kijk! Hier is het:
A good glas sin the bishop's hostel in the
devil's seat fortyone dogrees and thirteen
minutes northeast and by north main
•branch seventh limb east side shoot from
the left eye of the death's-head a bee
lino from the tree through the shot fifty]
feet out.
(Een goed glas in heb bisschops-hotel op
den duivolsstoel een en veertig graden on
tien minuten noord-noord-oost grootste zij
tak zevende tak oostkant, werp het schiet
lood door linkeroog van den doodskop een
rechte lijn van den boom door het lood
vijftig voet verder.)
Nu, jo raadsel blijft mij oven duister
als voorheen, zeide ik. Wat voor zin heeft
dit brabbeltaaltje met zijn duivelsstoel,
doodskop cn bisschopshotel 1
Ik moet toegeven, dat liet zaakje cr
•gewichtig uitziet, hernam Legrand. Mijn
eerste werk was, om do phrascering uit te
vinden, zooals de schrijver die bedoeld had,
Dus van leesteekens voorzien?
Ja.
En lioe deedt jo dat?
Ik dacht wel, dat de schrijver doza
schrijfwijze gekozen had, hopendo de op
lossing te bemoeilijken. Maar iemand, dia
niet uiterst gevat is, zal allicht gaan over
drijven.
Wanneer hij dan ook in zijn epistel lieb
gedèelte nadert, waar een leesteeken zou
moeten staan, is hij geneigd, de teekena
dichter in elkaar te dringen. Bekijk hett
manuscript maar goed je zult vijf plaat
sen kunnen vinden, welko een fi^öenhoo*
ping van teekens zijn.
(Slot volgt.)
