leidsch
DAGBLAD.
Maandaa 15 December 1919.
Officieele Kennisgeving.
STADSNIEUWS
BINNENLAND,
reus J)HR AT) VFUTKNTIENi
rA vet eeeaiDee Xaterdftgs 40 Cta,
Zf tit A. ua*'*™ adver-cntiSo Woensdag
rg „Ut. SUterdag I 1.— bq ten maximum
Ifjul woorden van 30. Incasso volgens post.
p,<?A. Voor eventueels opzending van brieven
JV Ota, poette betalen. Bewijsnummer 5 0t4#
Buraao Noordeindsplein. Telefoonnommers voor Directie en Administratie 175, Redactie 1507.
fBlJS DEZER COUBANTi
tVoor Leïden p. 8 mnd. f210, p. week 1019
Buiten Leiden, waar agenten ge
vestigd zijn, per week u n u v O.lft
franco per post 2.50
Nummer 18341.
Dit nummer bestaat uit TWEE Biaden
EERSTE BLAD.
MOSSELEN-
De Burgemeester van Leiden brengt ter
kennis van de ingezetenen, dat aan de ge
meentelijke vischwinkels (Yischmarkb en
Stadshalpwerf) ZEEUWSCHE MOSSELEN
tegen den tajdelijken prijs van 5 cent per
K. G verkrijgbaar zijn.
(Voor belanghebbenden zijn aan genoem
de visehwinkels recepten voor de bereiding
van mosselen en het boekje „Eet mosselen
bevattende mededeelingen omtrent de voe
dingswaarde en het gebruik van mosselen,
gratis? verkrijgbaar.
N. G. DE GIJSELAAR, Burgemeester.
Leiden, 15 December 1910
Selskip „Fryslan".
Zaterdagavond hield het Selskip Frys
lan' (Vereeniging van ïu Leiden en omge
ving wonende Friezen) een „büteng.wcane"
vergadering in de groole zaal vroi „Zomer-
zorg". Deze vergadering was ind.rdaad
„buitengewoon", ook dien zin, dat er
een spreker voor overgekomen was uit Friss-
land 2ell, 'nl. de heer Sjouke de Zee, lid
der. Prov. Staten van Friesland en, wat
vcor deze gelegenheid van meer beteek;nis
was Friesch letterkundige.
De opkomst was zeer talrijk en bestond
brna uitsluitend uit Friezen, wat onmid-
dë'Jrk nit de onderlinge gesprekken bleek,
die "natuurlijk in de moedertaal werden
geveerd.
Do Voorzitter, de heeï Jac. Tjalsma,
opende de bijeenkomst met een opwekkend
openingswoord, waarin hij den opbloei dér
FYiesche taal besprak en aantoonde, dat
irjarechen. zocals een zekere X, die in het
„Lcldsob Dagblad' het Friesch gelijkstellen
ïr.et een afzonderlijk dialect, geen inzicht
in de Friesch taal en haar litteratuur hebben
ea zeker nooit aan vergelijkende taalstudie
iebben gedaan.
Met entkusiasme werd door de aanwezigen
daarop staande het Friecche Volkslied ge-
icngen, waarna de heer De Zee het onder
werp; „Waarom onze Friesche strijd?" be-
I knoeide.
Hii schetste ons hoe het oud-Friesch als
zeïfetand ig» taal, waarin eenmaal 's lauds
weiten waren geschreven, in de 15de eeuw
an verval was geraakt, toen Gysbert Japdxs
van Bols ward de studie er van ter hand
nam en liefde voor deze taal wist ta wekken
b§ de beste iijner landgenopten, waarvan
mannen als prof. Wassenbergh, H armen
Sytètta, de gebroeders Halbertsma, Waling
Dykstra en vele anderen de dragers werden,
zoouat Friesland thans op een rgke litte
ratuur lr.ag bogen, waarvan spreker menig
voorbeeld gaf. Tegenwoordig vooral bloeit
de Friesche literatuur, het Friesch wordt
in de scholen onderwezen; van den kansel
gepredikt en heeft erkenning gevonden
zelfs bij de Regeering, zoodat er te Gro
ningen een leerstoel in het Friesch zal wor
den gevestigd, waarin spr. z.'ch verheugde,
doch waarvan kg hoopte, dat deze niet door
Gen vreemdeling bezet zal worden.
Met een opwekking, ook tot de Friezen
buiten Friesland, om hun taal in eere te
houden, besloot spreker zgn toegejuichte
rede.
Hierna zong een dubbel kwartet een paar
Friesche liederen, het muziekgezelschap
„Sappbo", dat ook hier weder zijn welwil
lende medewerking wilde verl:enen. speelde
op verdienstelijke wijze eenige nummers,
fraarna de spreker verder zijn gehoor ra<et
ëen reeks voordrachten in ernst en kortswijl,
wist te boeien. De zangvoordrachten wetden
Op verdienstelijke Wijze door den lieer De
Rook op de piano begeleid.
„Sappho" sloot het programma, waarna
.vooral het jongere gedeelte nog geruimen
tijd van de geliefde Friesche dansen genoot.
„Onderling Kunstgenot".
Met genoegen hebben wij Zaterdagavond een
gedeelte van de zesde jaarfeestviering der eer
ste Leidsoho accordeon-veroenigïng „Onderling
Kunstgenot" in don. foyor der Stadszaol bijge
woond. Gezellig was men er aan tafeltjes ge-
zoton, kijkende naar het feestgroon en naar de
banier, en ook naar elkander, een praatje ma-
kendo over hetgeen te zien en te hooren sou
gegeven worden, gegeven werd of was eiT over
allerlei; cn genietende van wat men aan lekker
nij had meegebracht of had doen aanrukken van
liet huüct. Tegen billijke prijzen stelde de pach
ter do feestelingen hiertoe in de gelegenheid.
Voor extra-muziek zorgden een violist en een
pianist, een paar knappe lui.
Do voorzitter, de heer J. van Zijp, opende
den avond met eon toespraak. Hij heette allo
Aanwezigen van harte welkom; gewaagde van
den grooten bloei en don tooneraonden groei der
Veroemging; dit laatste hoofdzakelijk door het
toenemen van het getal donateurs on donatri
ces. Dank bracht hij dezon en ook workonden
leden, solisten, den directour, don heer Onder
water, en zijn mede-bestuurders, en hij wensch-
to tan skrtto allen dezen avond veel gonoogen.
Deze wensch is vervuld geworden. Het duo.
Helmaai en Van Leeuwen heeft ouder en goe
der gewoonte het groote gezelschap kostelijk
vermaakt; accordoon-virtuozon hebbep. doen
genieten zoo op hot tooneel als anderszins, en
hon bal heeft het samenzijn lang doen duren.
®n al moest men zioh met de regeling der
^erkeeamhedon en mot het bepalen van den
Jfroofen rusttijd en den rondgang richten naar
de huurders van de groote zaal, de zangers
cn do musici en hun hoorders, het ging alles
goed en verliep zóó, dat allen tevreden konden
zijn.
„De Stem des Volke".
Naar aanleiding van haar vijftienjarig be
staan werd Zaterdagavond in de groote Stads-
zaal oen feestavond gehouden door de arbei-
dors-zangvereeniging „De Stem des Volks'
met medewerking van de muziekverconiging
„Nieuw Leven" en van het kinderkoor „De
kleine Stem". De belangstelling was natuurlijk
zeer groot en het genoegen algemeen. Et
heerschte den geheeleu avond in de zaal een
geest van samen-zijn en opgewektheid, welke
geen onkel oogenblik verstoord ia geworden, en
welke waarschijnlijk nog grooter werd gemaakt
door de aanwezigheid en vroolgke opgewon
denheid dor talrijke kleinen, waarvan velen te
trappelen stonden van ongeduld om ook einde
lijk op hot tooneol te mogen vertoonen.
Allereerst werden enkele muzieknummers ten
beste gegeven door de muziekvereeuiging
„Nieuw Loven", waarbij begonnen werd met
de voor dergelijke gelegenheden traditioneele
„Internationale".
Het dien gezegd, dat het spel, vergeleken
bij den vorigen keer, toen in deze zaal werd ge-
ispeeld, aanmerkelijk beter waa. De voornaam
ste oorzaak hiervan was wel, dat er iets zach
ter werd gespeeld, waardoor het geluid voor de
toehoorders minder zwaar was, en dientengevol-
go niet pijnlijk aandeed. Het applaus was dan
ook zoer wel verdiend.
Na de officieele opening bij monde van den
heer De Bink, voorzitter van „De Stem des
Volks", die in het kort de geschiedenis 'der
Vereeniging en het doel, waarom zij wa6 opge
richt, schetste, kwam nu „De Stem des Volks"
aan do beurt om haar talenten te toonen. En,
om nu maar dadelijk onze meening te zeggen:
het was uitstekend. Hetgeen one ten gehoore
werd gegeven, was, ondanks den naar voren
tredenden tendenz, een uiting van zuiver kunst
gevoel, cn tevens een bewijs van de groote be
kwaamheid van haar directrice, mevrouw Van
Eek, die de haar aangeboden bloemenhulde al
leszins verdiende. Correct, doch met enthou
siasme, werden onder haar leiding de verschil
lende nummers uitgevoerd, welke dan ook bij
gevolg zeer gTooten bijval oogstten.
Nauwelijks was nu het scherm gehaald, of
de jeugdige zangera van „De kleine Stem" be
stormden hot tooneeL Onder leiding van den
heer Beniner hebben zij blijk gegeven, evenals
de ouderen, hun studie met ernst te hebben
opgevat. Het was inderdaad een waar genoe
gen te luisteren naar dat frissohe en heldere
kindorgeluidl Met groote belangstelling wer
den dah ook de verschillende liedjes gevolgd, en
ten slotte met een daverend applaus beloond.
Ook de heer Bcumer ontving een welverdiende
bloemhulde.
Na do pauze werden opnieuw door „Do Stem
des Volks" en de muziekvereeniging „Nieuw
Leven" enkele nummers met succes uitgevoerd^
terwijl evoncens de declamatie van don heer
Van der Woerd, van fragmenten uit „Offers",
aller aandacht vroeg.
Het was dan ook reods tamelijk laat, toen
ten slotte deze uitstekend geslaagde avond met
een woord van dank voor de groote opkomst
werd gesloten.
St. Nico!aas-viering Leidsche Meisjesgezcllon.
Mtet genoegen maakten wij Zaterdag
avond gebruik van de vriendelijke uitaioo-
diging van het bestuur der Leidsche af
deel ing van do Meisjes Gezellenvercenig.
om do Sint-Nicolaas-viering aan een 50-
tal meisjes leerlingen der 3de-klas'W scho
len in het Clubgebouw Pieberskorkgracht
No. 11 bij te wonen Het ging er in de met
groen en bloemen versierde lokalen vroo-
lijk toe. Do meisjes werden vergast op
chocolade en gebak, een too ver lantaarn
werd vertoond en ten slotte bood Sint-Ni-
coloas aan alle meisjes een geschenk aan,
bestaande uit speelgoed of passend klee-
dingstuk.
De Meisjesgezellen. die de kleinen bo
vendien met spelen en vertellingen bezig
hielden, hadden evenveel pret als de klei
nen zelf.
Een woord van dank brengen wij gaar
ne over aan de gevers en geefsters, die
de Meisjesgezellen in de gelegenheid stel
den dozen avond dezen meisjes aan te bie
den Laten zij en velen met hen voor een
volgenden keer de Vereeniging niet verge
ten I
Vermelden wij tevens, dat in het Club
gebouw de installatie plaats had van eeni
ge nieuwo loden Meisjesgezellen, waardoor
de Vereeniging werd versterkt.
In de plaats van mevrouw Hammes-—
Steenes, die gedurende 8 jaar aan het.
hoofd" der Vereeniging stond, treedt met
ingang van 1 Januari a. s. als hoofdleid-
ter op mevr. Van Vollenhoven-De Graag
Groenhovenstraat, 21, dio gaarne jonge
meisjes tusscheu 12 cn 18 jaren, die zich bij
de Vereeniging willen aansluiten, bij zich
zal ontvangen.
Hei Leidsche Volkshuis.
Het jaarverslag 191S1919 van de stioh-
tiDg „Het Leidsche Volkshuis" ziet er dit
maal bgzonder goed verjwrgd uit. Een af
beelding van heb gebouw zelf prijkt op het
titelblad en tusschon den tekst vindt mm
veisckillonde afbeeldingen: de kinderlees-
esai, een oudere-meisjesclub, de ontspan-
nirgszaal, een lees- en schrijflat de meisjes-
gymnastiekles, de zangclub en een afbeelding
van het lentefeest Er was daarvoor aanlei
ding. Het is het twintigste jaarverslag, door
het bestuur de wereld ingezonden.
„Kunnen wg thans, na twintig jaar", zoo
vraagt het bestuur, „getuigen, dat de stich
ting aan de verwachtingen bg den aanvang
gesteld, heeft beantwoord?"
Het antwoord wordt in toesfcemmendem zin
gegeven.
En als dat zoo is, als werkelgk het Leid'
eche Volkshuis ia geworden wat de oprichten*
er van verwachtten, dan is dit te danken aan
he groote medewerking van «ovalen, dio
er hun beste krachten aan geven wilden, en
ook aan de persoonlijkheid van de eerste di
rectrice, mej. E. C. Knappert, die zestien
jaar lang de stichting leidde.
De leegte, die zij bg haar heengaan achter»
He leek onherstelbaar. Toch is het bestuur
zoo gelukkig geweest in de tegenwoordige
directrice, mej. Tunke, iemand te in
den. die zich met zooveel ijver en toewijding
aan haar taak geeft, dat het Leidsche Volks
huis zich steeds in toenemenden bloei mag
vei heugen.
Bezoekers en medewerkers beiden kondefl
steeds getuigen, dat op het Volkshuis alles
beter was dan thuis. Warmer, lichter, ge
zelliger: op geestelijk, maan o>k opt stoffe
lijk gebied.
Nu wordt het laatste al moeilijker. La
steeds grootere financieel© eischen, aan de
exploitatie gesteld, maken, dat op alles moet
worden bezuinigd. Alleen de verwarming
kost ongeveer het vierdubbele van vroeger.
Meerdere inkomsten heeft men niet. Alle ver
meerdering van noodzakelijke uitgaven moet
Öus gaan ten koste van het werk. Het be
stuur heeft er over gesproken of men niet
zou trachten een gemeentelijke subsidie te
krijgen. Het heeft er echter voorshands van
afgezien, omdat het diep doordrongen is van
Ge moeilijkheid van het Stadsbestuur, om in
deze tijden den druk vier belastingen binnen
redelijke- grenzen te houden.
Boven de gewone onkosten komt neg
gedurende vier jaar de extra-post van f940
voor den aanleg van het electrisch licht,
dat, de installatie inbegrepen, óp f 6002
kwam te staan.
De eerste termijn werd ruim gedekt dooi
de f1200, die het bestuur ontving als ant
woord op de circulaire om hulp bij den
aanleg.
Voor den eerstdaags vervallenden 2den
termgn zijn geen extra-gelden beschikbaar-
Verdere hulp zal dan ook dankbaar aan
vaard worden.
Een zware slag trof het Volkshuis door
het vertrek van mej. Philips©, die gedurende
een reeks van jaren haar groote gaven en
haar nooit verslappende toewijding aan het
werk heeft willen geven,
In de vacature van wijlen den heer H. C.
van der Heyden in het bestuur, werd voor
zien door de benoeming van den heer JL
Wisse. Voor de heeren Hoogenboom, Zun-
derman en Schumacher, die periodiek af
traden kwamen in de plaats de heeren Wu
C. Mulder, J. Mater en mej. A. M. Zaayer.
De rekening in ontvangst en uitgaaf
f 1&280.561/2, sloot op 31 Aug. 1919 met
een nadeelig saldo van f861.68.
Achter dit verslag vindt men uitvoerig
overzicht van het laatste werkjaar, uitge
bracht door de directrice, dat tevens, mede
door de illustraties, bedoelt een indruk te
geven van den toestand op den twintigjari-
geD herdenkingsdag.
Van de, kinder! eeszaal maakten gedurende
83 weken 8621 kinderen gebruik. Het aan
tal lezers op de leeszaal voor girootere
jongens en meisjes steeg tot 41 per avond.
Van de uitleenbibliotheek voor de rijpere
jeugd maakten 716 personen gebruik; uit
geleend werden8909 banden.
Er waren 12* jongens- en 18 meisjes
clubs, geleid door 80 jongemannen en vrou
wen.
lie kinderclubs, ieder en Woensdag en Za
terdagmiddag, worden druk bezocht en val
len m den smaak; de ontspanningszaal wordt
meer en' meer een toevluchtsoord voor de
jongens, die meestal"niet onder de bekoring
kunnen komen van een mooi boek; de licht
beelden-avonden hebben nog niet altijd een
beviedigend. verloop, als gevolg van de aan
wezigheid van vreemde elementen.
Het aanvullend onderwijs omv3t: lezen, de
Nedeilandsche-, en de Fransche-, D uitsche
en Engelsclie taal, het rekenen, de gymna
stiek «en den zang. Verder lessen in kunst-
geschiedinis, boekbinden, fröbelen, borduren
er. zagen.
Voor het onderwgs, dat zich het meest
aansluit aan de behoeften van het dagelijksch
leven, was weel belangstelling. De avond
lessen in do handwerkern tellen ruim 250
meisjes, voorgelicht door 23 onderwijzeres
sen. De maakkniplessen weiden door 40
meisjes en die van het mazen door zes leer
lingen gevolgd. Voor ontwikkeling en ont
spanning zorgen een reeks cursussen, ouder
avonden, voordrachten, tentoonstellingen, mu-
zi( kuit voeringen, feesten en museumheio^k.
Het bureau voor kosteloos rechtskundig
advies, dat eenmaal per week zitting hield,
wera door 479 personen geraadpleegd.
De kinderen uit Weenen.
Men meldt ons, dat do tweode extra-trein met
Weensche kinderen van bet Comité „Wachter",
to~ Rotterdam, dezer dagen aldaar aankomen zal
en dat zich onder die kinderen een honderdtal
bevindt, dat te Leiden en omgeving zal worden
onder gebracht.
In v.erband daarmede drukken wij, op verzoek
van het sub-comité „Wachter", afd. Leiden,
Maredijk 151, de voedingswijze af, opdat de
menschen, die één of meer kinderen tot zich
nemen, weten op welke wijze die kinderen in
de eerste dagen gevoed moeten worden. Met het
oog op don zwakken toestand, waarin het mee-
rendecd dier kinderen verkeert, mag van die
voedingswijze niet' worden afgeweken.
Aangezien het niet met zekerheid bekend is,
wanneer do trein met kinderen zal aankomen,
Bal het misschien niet mogelijk zijn om de per
sonen, die één of meer kinderen tot zich ne
men, vooraf te waarschuwen op welke tijd de
kinderen sullen aankomen. Het Sub-comité
„Wachter", afd. Leiden, verzoekt dien menschen
te willen zorg dragen, dat in -de eerste dagen
stoeds iemand thuis is om de kinderen, die ook
'a avonds kunnen aankomen, te ontvangen.
Verder verzoekt het comité om zoo min mo
gelijk met telefoongesprekken te worden lastig
gevallen.
Do voeding don zij aldus:
Bij aankomst: slappe melk (half-melk, half
water). Geen volle melk, te velll
lste dag, 's morgens 8 uren: 2 a 3 boterham
men, mager gesmeerd, met koek, jam of suiker;
een glas dunne melk of theemelk. 's Middags 12
uren: bordje waterpap, meel gekookt in water
en wat suiker; 2 boterhammen, mager ge
smeerd, glas dunne melk. 's Middags hatfvier:
kop theemelk met beschuit. *s Avonds 6 uren:
kop bouillon (van mager vlcesch), enkele aard
appelen, paar lepels groenten, magere jus (geen
vleeschl), fruit.
24e dag. 's morgens 8 uren: 2 u 3 boterham
men gewoon gesmeerd, met koek, jam of sui
ker; glas dunne melk of theemelk. 's Middags 12
uren: bordje karnemclksche pap met stroop, 2
v boterhammen gewoon gesmeerd, glas dunne
melk. 's Middags half vier: kop theemelk met
besluit, 's Avonds 6 uren: bordje soep, enkele
aardappelen, paar lepels groenten, klein stukje
mager vleesch, fruit.
Sde en volgende dagen: zeeT langzaam stij
gen met hoeveelheid vet, ten slotte volle melk.
Ook tusschentijds geen gebakjes of andere
snoeperij geven, om de maag tijd te laten het
voedsel rustig te verteren.
In de «alhier gehouden vergadering van
de vooruitstrevend Joodsche Kiesverecnigdng
„Kerkelijk Belangg' is besloten tot don Kerke-
raad der Ned. Is. Gera. 't verzoek te'richten, 't
mogelijk te maken, dat ieder manlijk lidmaat,
boven 23 jaar, onverschillig voor welk bedrag
hij in de kerkelijke belasting is aangeslagen,
verkiesbaar zal zijn als lid van don Kerke-
raad. Tot dusver waren alleen zij verkiesbaar
die toot f20 of meer waren aangeslagen. Ver
der werd besloten aan te dringen op een billij
ker belastingstelsel, waarbij een bepaald per
centage, bij voorkeur progressief, van iemands
inkomen zal worden geheven, met zooveel mo
gelijk als grondslag de inkomens, wagrvoor men
in de plaatselijke directe belasting is' aangesla
gen. Verder ^zal in het adres worden verzocht,
dal voor den Kerkeraad het stelsel van even
redige vertegenwoordiging wordt ingéroord,
zooals te Amsterdam reeds is geschied.
Bij de discussie hierover werd er op gewe
zen, dat bij do laatste herstemming1 voor den
Kerkeraad de candid aat der kies vereeniging
slechts enkele stemmen minder behaalde dan
de tegencandiaat, dus dat de kiesverceniging
bijna de helft der stemgerechtigden omval, wat
evenwel nietbelet, dat de richting dezer kie3-
voreeniging, ten gevolge van het bestaande kies
stelsel, door geen enkel lid in den Kerkeraad
kan worden vertegenwoordigd.
In verband met de aanzienlijke verhooging
van don hoofdelijken omslag werd besloten,
nogmaals op openhaarheid dor begrooting aan
te dringen.
In den Schouwburg had gisteravond de
7203te opvoering plaats van „Op hoop van ze
gen". Het publiek was in grooten getale aan
wezig, en herhaaldelijk werd het spel met warm
applaus beloond.
De heer A. Korteweg, commies-tituiair
ten postkantore alhier, wordt met ingang van
1 Febr. op zijn vorzoek overgeplaatst naar het
posfc- en telegraafkantoor te Tiel.
In do Stedelijke Werk-Inrichtiog zijn op
genomen van 7 Dec. tot 13 December: 231 vol
wassen personen, 47 kinderen, totaal 278.
H. M de Koningin heeft gisteravond
met gevolg in den Koninklijken Schouw
burg in Den Haag Dijgewoond de voor
stolling, welke ,,Het ïooneel", dir. dr. W.
Ptoyaards, heeft gegeven va-ri Strindberg's
tooneelspel ,,'n Roes".
Er was een talrijk publiek, dat door veel
applaus zijn erkentelijkheid toonde. Mar
tha Janssens kreeg bloemen. In verband
met het Koninklijk bezoek werd zonder
pauze doorgespeeld.
H M. do Koningin heeft de eere-me-
claillo voor kunst en wetenschap in goud,
verbonden aan de Huisorde van Oranje,
verleend aan den heer S. van Milligen, on
der-voorzitter der Maatschappij tob Bevor
dering der Toonkunst te Amsterdam.
Door B. en W. van Gravenhage is
aan de Ministers van Binnenlandsche Za
ken en van Financiën een uitvoerig schrij
ven gericht omtrent do financiën der ge
meente. In dtt schrijven is betoogd het
goed recht van de gemeente op ectn ?.oo-
dianig aandeel uit de Oorlogswinstbelas
ting, dat daardoor de burgerij niet meer
door d<e tekorten en door die bijzondere uit
gaven ten gevolge van dien oorlog zal wor
den belast en is voorts aangedrongen op
het treffen van een nadere regeling be
treffende de financieel0 verhouding tus-
schen het Rijk en de gemeenten.
Bij Kon. besluit is, met ingang van 1
Januari, benoemd tot burgemeester der
gemeente Hartcelen eoi Veldhuizen de heer
iTb. P. J El se a, met toekenning van ge
lijktijdig eervol ontslag als burgemeester
der gemeenten Montfoort en Willeskop.
Omtrent dien groentijd te Delft zegt
de D elftschei Studenten-Almanak in
de gieschiedonis van bet D. S. C., dat is
geconstateerd, dat heb patronaat gunstig
gewerkt heeft. Het was een proef en een
begin, veel was dus gebrekkig, maar het
patronaat heeft den band bevorderd tus
schon de ouders en de candidaatleden en
hot heeft v-eraQtwoordeiiikheidsgevoel ge
kweekt, daar waar ploizier vroeger een
hoofdrol speeldo.
Het blijkt, dat op 1 November 11)19 aan
dq Technische Hoogeschool waren ingeschre
ven totaal 2137 studenten, waarvan voor
do eerste maal 494. Het totaal dier inge
schrevenen voor den cursus 19181919 be
droeg 2127 waarvan 4S9 voor de lste maal.
Het totaal der ingeschrevenn in 1917 be
droeg 1865, waarvan 355 voor de eerste
maal.
Do Centrale van Vereenigingen van
Personeel in 's Rijks clienst heeft haar vor
gadering te Amsterdam voortgezet.
Een voorstel van den heer Base om het
voorstel tot aansluiting bij het A N. V*
aan te houden, werd goedgekeurd.
Den voorzitter stelde hij een motie voor,
luidend'©
Het Congres, gehoord de besprekingen
in zake de ealaneering, de rechtspositie,
de pensioenregeling der Rijksambtenaren,
zoomede dio betreffende het georganiseerd
overleg; gelet op do door de Regecring
in November 1918 gedane "toezeggingen;
spreekt afkeuring uit over het negeeren
van het georganiseerd overleg en besluit
zoo noodig in samenwerking met andere
vakcentrales, daartegen tio protè^tseren,
met alle ten cienste staande middelenia
van oordeel, «lat spoedige publicatie van
de voorstellen der Salariscoramissie voor
Burgerlijke Rijksambtenaren, benevens
de daaruit voortvloeiende regeeringsvoor-
stellen, in hoogo mate gewooseht is; dat
een afdoende 6alarisregeling behoort tot
stand te komen, voorziende in die behoef
ten van den tegenwoordigen tijd en wel
zoo tijdig, dat de opnieuw vastgestelde sa
larissen' in de zraand Januari 1920 kunnen
worden uitbetaald; dat, zoo de uitvoering
van de in dezen te treffen maapegelen on
verhoopt niet tijdig is te verwachten, een
voorloopige maatregel dient te worden ge
troffen, waardoor het Rijkspersoneel vanaf
I Januari 1920 althans een traktement zal
genieten, hoogcr dan voor 1919 werd be
paald; da/t spoedige indiening van een
wetsontwerp, regelende de rechtsDOsitic
.der burgerlijke ambtenaren en werklieden
wordt te gemoet geziendat de voorstel
len van de Sta-uscomraissie voor de pen
sioenregeling met dcu moesten spoed die
nen te worden belichaamd in een wetsont
werp, ten einde te kunnen worden inge
diend bij de wetgevende macht; dat door
de Stateu-Generanl aë wetsvoorstellen in
zake" salarieering, rechtspositie en pen9ic
neering onmiddellijk ia behandeling behoo-
ren te worden genomendat zoodra moge
lijk wordt voldaan aan de toezegging van
Z. Ex. den Minister van Justitie', aan het
dagelijksch bestuur der Centrale op i8 Juli
1919 gedaan, tot invoering van bet over
leg tusschem «le regeering en de vakorga
nisaties, waarbij aan de bestaande central-
Je organisaties, in het bijzonder aan de Cen
fcrole, een behoorlijke vertegenwoordiging-
behoort te worden geschonken in do in te
stellen commissie, regelende dtt overleg.
Deze motie werd goedgekeurd.
De Centrale N&d. Ambtenaarsboiid
hield gistermiddag in een der zalen van
„Do Beurs", te Amsterdam, een druk be
zochte openbare verga-dier Log, om te pro-
tostieeren tegen hot uitblijven van de defi-
nitievo voorstellen tot vor hooging der sa
larissen.
Met groote meerderheid werd aangeno
men de volgende motie
„De openbare vergadering van Rijks
ambtenaren, uitgeschreven door den Cen-
tralen Nederlandschen Anibtcmaarsbond
overwegende, dat door het uitblijven van
do definitieve voorstellen- tot yerhooging
van de salarissen ten behoeve van het
Rijkspersoneel de kansen op uitbetaling
d'c-r verhoogde salarissen per 7 Januari
1920 steeds k^eauer worden en dientenge
volge groote ongerustheid onder belang
hebbenden, ontstaat; overwegende, dat, ton
gevolge 'dezer toenemende ongerustheid
bij het personeel allerlei al arme-erende ge
ruchten gretig ingang vinden, waardoor
de stemming onder «Kt personeel in ongun-
stigen zin wordt beïnvloed; van oordeel,
dat op de Regeering de onafwijsbare plicht
rust, er voor tc waken, dat belanghebben
den niet do dupe worden van de ver
traagde tot-sfcaiid-kómhig der nieuwe sa-
larisregeiingdringt er daarom -ben krach
tigste bij haar op aan, dat zoodanige
maatregelen worden genomen, dat de nieu
wè salarisregeling ten spoedigste tot
stand komt, on in afwachting dlaarvan door
betaling van liet inkomen per 31 Decem
ber 1919 wordt gewaarborgd, en besluit,
deze motie op te zenden aan de Regeering,
en ter publiceering in de pers".
De vergadering wordt hierna gesloten.,
Zaterdag werd to Amsterdam liet con
gres tegen de duurte heropend, thans onder
leiding van den heer H. J. Bruens, bestuur
der van het N. Y. Y. Het debat werd voort
gezet. Na de pauze legde do heer Lansing
jr. de verklaring af, dat de besturen van
het N. A. S. niet zouden meestemmenZon
dag zou het N. A. S.-bestuur nader over cïe
rosolutio vergaderen.
Nadat de afgevaardigden van het N. A.-
S. waren heengegaan, stelde de voorzitter
voor, dat cle resolutie zou worden aangeno
men en daarbij uitgesproken do volgende
verklaring
„■Do gedelegeerden van de hij het N. Y.
Y. en de Re-stuur dersborden aangesloten
afdeelingen kouron de resolutie, zooals die
door do besturon is voorgesteld en do daar
op door do beido inleiders gegeven toelich
tingen goed en spreekt do hoop uit, dat de
hoofdbesturen van do bij het N. A. S. a-an-
^gesloten bonden eenzelfde besluit zullen
nomen."
Met algemceno stemmen werd deze ver
klaring aangenomen en de vergadering ge
sloten.
In de gistermiddag te Amsterdam gehou
den vergadering van de besturen van do bij
het Nationaal Arbeidssecretariaat aange
sloten vereenigingen is met groote meerder
heid besloten tot samenwerldng met het N
V. Y. in zake de actie tegen de duurte. De
op het congres tegen de duurte voorgestel-