VERKADE'S
BISK WIES.
CURSUSSEN
Fröbeldoozen
Gezelschapspelen
CHINEESCHE THEE (zacht - geurig)
Firma A. F. MULOER Telefoon 616
I Begrafenis Onderneming „PIËTAS".
I
ZILVEREN THEELEPELTJES EN THEEZEEFJES.
A. Vlasveld Zoon,
0. A. KELDER ZHON Telef. 359.
STEMPELS VOOR ELK DOEL
Ook U is het zeker aangenaam
NIAGGI's PRODUCTEN
IN. MATVELO, Prinsessekade 2.
L. DEMBfflEflIE,
LANGE MARE 36.
De schuld aan den oorlog.
INSTITUUT „PONT",
Firma A. F. MULDER Telefoon 610.
H. M. PIERROT,
Aankoop van Zilver beteekent vermeerdering van bezit.
EEN NUTTIG EN BLIJVEND
ST. - NICOLAAS- GESCHENK
W. VAN ROSSUM DU CHATTEL BREESTRAAT 95.
Sleeperij, Veevervoer en
Goederendienst,
Schoenwerk. Schoenwerk.
Gisleren was de tweede sub-commissii
van ds enquête-commissie voor het mder-
zoek naar de schuld aan den oorlog weer
voltallig bijeen.
Warrauth, die Zaterdag het voorzitter
schap heelt neergelegd, nam plaats naast
Gothein. den nieuwen voorzitter. De ge-
tu'ger, die tot dusver gehoord zijn. waren
eveneens allen aanwezig, Helfferich ook.
Men verwachtte niet. dat dezen dag de
militaire leiders nog gehoord zouden wor
den, daar de vragen, die aan veldmaarschalk
ven Hindenburg gericht zullen woïden en
iien; op verzoek te voren zouden worden
meegedeeld, hem eerst Zondagavond zyj
meegedeeld en men hem tijd moet laten
om zqn antwoord voor te bereiden.
Gothein opende de zitting met ïe ver
klaring. dat de commissie opnieuw met nlge-
meene stqmmen heeft vastgesteld,, dat zij
louter het karakter draagt van een parle
mentaire enquêtecommissie en dat zij liet
tets taak heeft de instructie te voeren voor
het staalsgerechtsho'f of een strafrechtbank'.
H'j hoopte, dat de leden der commissie en
de getuigen zich daarnaar zouden gedragen.
Helfferich wilde hierop een verklaring
afleggen, wat de voorzitter als onpractisch
van Ie hand wees, waarbij hij aan Helffe
rich overliet of hij zijn verklaring .chrifte-
Igk wilde indienen en deze desgewenscht
ook aan de bladen ter hand wilde stellen.
De commissie zou dan haar standpunt tegen
over die verklaring vaststellen en haar zoo
nocdig in een openbare zitting beantwoor
den. Helfferich diende daarop zijn verkla
ring in, die hg tegelijkertijd aan de bladen
overhandigde. Helfferich teekent daarin
protest aan 'tegen zijn veroordeeling tot
300 merk boete wegens het weigeren om
een getuigenverklaring af te leggen en be-
toc.gt, dat van een weigering geen sprake,
is, daar de vragen van Jr. Coha evea
goed door een ander gesteld hadden kun
nen worden. Hij kan niet toegeven, dat lig
wettelijk verplicht is om dr. Cohn te ant
woorden. Verder zegt Helfferich, dat Cohn's
verklaringen van Zaterdag nopens de Rus-
siscbe gelden in tegenspraak zijn met zijn
verklaring van 26 December 1918. Hjj
keert zich voorts tegen het gebruiken van
dwang tot het afpersen van een getuige
nis volgens de voorschriften, die voor een
etrafgeding gelden, maar verklaart aan den
anderen kant geen bezwaar te hebben tegen
een oordeelkundige toepassing dszer voor
schriften, mits den leden van de vroegere
keizerlijke regeering dan ook het recht ge
geven wordt leden der commissie te wra
ken volgens de regelen, die eveneens voor
het strafgeding gelden.
Deze verklaring v^n Helfferich werd niet
vcorgelezen.
Er ontspon zich nu een grondwettelijks
discussie over den aard van de Commissie,
waaraan Bethmann Hollweg ook deelnam,
di9 daarbij de gelegenheid te baat nam om
op te merken, dat elk politiek streven hem
verre was en dat zijn eenige bedoeling is
mee te helpen om te zorgen, dat bij het
vaststellen van den gang van zaken, de
waarheid aan het licht gebracht wordt.
Hë is niet van zins onn in eenig opzicht
geheimdoenerg te betrachten, daar het volk
recht heeft om te weten hoe zgn lot zich
ontwikkeld heeft. Hierbg bestreed hij voorts
het verwyt, dat de vorige regeering het
volk om den tuiu heeft geield, waarbij bij
opmerkte, dat de partijleiders toentertijd
niet ingelicht zijn over het te verwachten
vredeswerk van Wilson, om dit n et van den
beginne af tegen te werken. Als hiervan
ook maar het geringste uitgelekt was, zou
vqcr Wilson elke mogelijkheid om verder
te gaan. afgesneden z'.'n gezetst Dit de
Rijksdag niet op de hoogte weid gebracht
van het besluit van 9 Januari om te be
ginnen met den onbeperkter: duikbootoorlog,
was on dat liet hier een militair besluit nad
gegolden, waaromtrent men geen discussie
over het al of niet in werking treden kon
toelaten. Voorts noemde Bethmann Holl
weg het een legende, dat de partijen uit den
Rijksdag niet geweten zouden hébben, dat
de onbeperkte duikbootoorlog den oorlóg
met Amerika beteekende, en wéas hij er
in verband hiermee dp hoe hg rekening
had moeten houden met de toenmalige sa
menstelling van het parlement.
Minister David verklaarde echter een
andere meening te zijn toegedaan. Hij is van
meening. dat de Rijksdag, als hg werkelijk
de toestand gekend had zich tegen den on-
meedoogenden duikbootoorlog zou hebben
verzet. Hg trok deze conclusie uit het feit,
dat de berichten van Bernstorff, die in den
loop van den zomer ran 1917 ook tot de
kringen van den Rgksdag doorsiepe'.den, in
den boezem der partgen grcot opzien teweeg
hebben gebracht.
Vocrts werd de vraag behandeld of 'ast
inderdaad wel zin gehad zou hebben om
den Rgksdag op de hoogte te brengen 7an
alle bijzonderheden. Hierbij speelde het tele
gram van Bernstorff van IS December ,916
weer, een groote rol. Bethmann Hollweg
wees er -nogmaals uitdrukkelijk op, dat men
Wilson heeft laten weten, dat men onmid-
dellg'A het besluit nopens den duikbootoor
log zou opheffen als de mogelgkheid zou
bestaan om toch nog tot vredesonderhande
lingen te komen.
Op een langdurig betoog van dr. Sinz-
heimer, den rapporteur, dat strekken moest
om opheldering te verschaffen over de
vraag of men, door de Duitsche vredesvoor
waarden bekend te maken en een duidelijks
verklaring af te leggen over België, de
tegenstanders nog tot onderhandelen oereid
had kunnen krggen, zeide Bethmann Holl
weg, dat hij zich bg het bepalen van zgn
standpunt alleen had laten leiden door net
afwijzende antwoord der entente. Hij her
haalde nog eens, dat het toch zeker wel
onpractisch geacht kon worden om op het
zelfde oogenblik, dat de entente voor den
dag kwam met voorwaarden, die overeen
kwamen met de verplettering van Duitsch-
lard. de Duitsche voorwaarden bekend te
maken. Bg de verdere behandeling van Je
vredesvraagstukken zou hg waarschgnlgk
gelegenheid vinden om mee te de^en of
een dergelijke gelegenheid zich op een
later tijdstip al dan niet heeft voorgedaan.
Dr. Helfferich wees er van zgn zant
op, dat "in ieder geval de Duitsche voor
waarden en het Duitsche standpunt teu aan
zien van "België vertrouwelijk aan Wilson
zgn' meegedeeld.
Bethmann Hollweg liet in zgn uiteenzetr
t:ng van het Belgische vraagstuk vooral in
het oog vallen, dat hg van zijn kant nim
mer gezegd heeft, dat Duitschland België
economisch, politiek en militair in handen
moest houden. Dit was een later gekomen
uitlating van dr. Spahn, den leider van het
centrum.
Op verzoek van prul Bonn. een der des
kundigen, werd hierop nog eens l:e: karakter
besproken van Wilson's boodschap aan den
Senaat, waaruit Helffericii gelezen had,
dat Wilson de voorwaarden der entente,
die voor Duitschland onaannemelijk waren,
als een gesckikten grondslag voor den vrede
zou hebben beschouwd. Het heels stuk zou
op dit punt blijk er van hebben gegeven,
I dat Wilson niet het kleinste begrip bad van
wat Duitschland noodig had om' te leven.
Voorts herinnerde dr. Helfferich er aan,
dat. blijkens een uitlating van Lansing, bg
de onderhandelingen te Versailles nimmer
sprake is geweest van de 14 punten. Als
karakteristiek voor Wilson wees hij er ver
der op, dat deze noch van het verdrag van
Londen, noch Van de afspraak tusschen Rus
land en Frankrgk iets had afgeweten-
Tegenover deze opvatting stelde de voor
zitter, dat graaf Tisza en de Duitsche finan
ciers de boodschap van Wilson een brui.c-
baren grondslag geacht hadden.
Bethmann Hollweg wees er op, dat
Duitschland te doen bad gchai met een pre
sident. die zelf had verklaard, dat hg in
hot belang Van zijn land niets tegen Enge
land kon doen. Had Wilson Duitschland in
handen gehad, dan zou het alle Voorwaarden
hebben moeten aanvaarden, die Wilson
gerechtvaardigd achtte. De toestand was
toentertgd echter niet van dien aard. dat
men daartoe had moeten overgaan. Als Wil
son inderdaad ideëels bedoelingen had ge
had, zou hij toch ten minste hebben moeten
antwoorden op het telegram van 30 Januari
1917.
Hierop werd de behandeling geschorst
tot 's middags.
INGEZONDEN.
(Buiten verantwoordelijkheid der Kedactie),
„Nationale Hiadérzorg".
Geachte lledactie I
Van bevriende zijde gewerd ons Uw blad
van 18 October, waarin een publicatie
van den Armenraad to Leiden, in zake
„Nationale Kinderzorg en vertrouw ik,
dlat zij do daaruit voortvloeiende conse
quenties wel zal willen aanvaarden.
Mag ik U eerst mededeelen. dat in het
begin van October, door mij bij bevoegdo
autoriteiten te 's-Gravenhage een klacht
werd ingediend tegen den Armenraad te
Amsterdam, in verband met een z.g. „ge
heime dienstbrief",, door haar verzonden.
Ddt systeem is al genoeg veroordeeld,
nog onlangs, op vinnige wijze, in de Twee
de Kamer.
In het avondblad van 16 October van
„De Maasbode" werd opgenomen een pu
blicatie als in Uw blad van 18 dezer, en
zond ik onmiddellijk bericht naar 's-Gra-
veaihageaan den Armenraad te Amster
dam en „De Maasbode", den eisch, mij
vóór 22 October 1.1. te doen toekomen of
te doen kennen de gegevens of bronnen,
waaruit zij putto, alsmedo dat ik haar
verantwoordelijk stelde voor de moreelo
en materieele gevolgen van haar optreden
Op 22 October ontving ik van den Armen
raad te Amsterdam dit antwoord
„In antwoord op uw schrijven van 18 de
zer hebben wij de eer mede te d.eelen, dat
diei door U gewraakte"publicatie niet van
ons Bureau is uitgegaan; dat ons onbekend
is, door wiens bemoeiing dc plaatsing ge
schied is, en dut wij haar niet voor onze
verantwoording wenschen to nemen. TJ zult
U daarvoor moeten wonden tot de redac
tie van ,,De Maasbode"."
Terwijl „De Maasbode" mij een afschrift
gaf van een schrijven van den Armenraad,
luidende
„In „De Maasbode" van 16 October tref
fen wij een publicate aan over de Nat.
Ver. „Nat. Kinderzorg", geredigeerd op
een wijze, die den indruk maakt, alsof de
daarin vervatte waarschuwing aan het pu
bliek van onzo instelling uitgaat.
Wij stellen er prijs op, u er op te wij
zen, dat de gepubliceerde gegevens een
niet geheel juiste en sterk geconcentreerde
wedergave zijn van een door ons verzon
den ,uit den aard der zaak vertrouwelijken
dienstbrief, welke in geen geval in dien
vorm voor publicatie bestemd was en die
slechts door ecu onbescheidenheid of een
misverstand in uw handen is kunnen ko-
mien.
Wij kunnen dan ook het stuk, zooals dat
in uw blad is opgnomen, niet voor onze
rekening nemen Ten slotte verzoeken wij
u met aandrang een en andér in uw blad
te willen rectificeer en, onder toevoeging
van het verzoek aan de bladen, die uw
bericht overnamen, om ook deze rectifica
tie over te nemen.
Wij vertrouwen, dat u aan dit verzoek
wel zult- willen voldoen en teekenen". Ge-
teekend door voorzitter en secretaris.
Daar de Justitie thans een uitgebreid on
derzoek instelt, o. a. naar den inzender
van het ingezonden stuk aan „De Maasbo
de", mag ik niet uitvoerig antwoorden en
hoop momenteel tegenover allen, die mij
jarenlang (18) kennen en onbeveroordeeld
z'jn in hun opinie, met een korte verkla
ring.
De Armenraad te Ams-terdam is geheel
onjuist ingelicht! „Vergist" zich! De bron,
die z, g. inlichtingen gaf, is bekend en. ik
vertrouw, dat er nu voorgoed een einde zal
worden gemaakt aan het „gieten" in een
vorm, van feiten, overeenkomstig haar op
vattingen van moraliteit en zedelijkheid.
Met volle gerustheid wacht ik het onder
zoek der Justitie af, bij wie een klacht we
gens laster, beleediging en smaad is inge
diend; terwijl uitdrukkelijk ia verzocht pu
blicatie der feiten daar, waar dit gewenscht
is. Ik heb reeds Jangen tijd geleden be
dankt als lid-secretaris van „Nationale
Kinderzorg" en zal to zijner tijd hierop te
rug komen. Hoogachtend,
J. VAN VLIET.
Amsterdam, November 191Ü.
Heerengracht 2«13a.
[Na den Armenraad alhier omtrent het
bovenstaande ingelicht te hebben, zond hij
ons het volgende, door vborzitter en secre
taris van dezen Armenraad onderteekend
schrijven
Hooggeachte Redaotie! -
Uw schrijven van ld November kunnen
wij als volgt bot'.ubwoordenGeruimen
tijd geleden ontvingen wij van den Ani-
sterdamschen Armenraad een schrijven,
naar aanleiding van een zekeren Vroom,
zich noemend© directeur van eenige vacan-
tie-kolonies, met verzoek do Burgerij
Leiden te waarschuwen tegen de oplickt
rij van bedoelden Vroom. Wij deden <n
door een publicatie in de locale blad-
Nu ontvingen v/ij op 6 Ootober 1919'
derom een schrijven van den Armenraad
te Amsterdam, waarin thans gewaarschuwd
word tegen eea zekeren J. van Vliet 0Q
H. J. Eyck, respectievelijk secretaris 6Q
penningmeester der Nationale tVeaieenjv
tot uitzending van zwakke kinderen naar
buiten, genaamd „Nationale Kinderzorg"
te Amsterdam; personen, welke one ove!
rigens geheel onbekend waren. Wij konden
in bedoeld schrijven van vdon Armenraad
te Amsterdam niet anders lezen dan de be
doeling, ook thans het publiek hier ter ste-,
de te, waarschuwen. O. k nu riepen An
derhalve de hulp der pers in. De verant.
woordelijkheid is dus geheel voor onzo re
kening cn wachten wij overigens met ge-
rusthedd verdere stappen van den heer Van
Vliet af. Red. „L. D."]
De AmcriknanscKie schoenen.
Mijnheer de Redacteur 1
Beleefd verzoek ik U, onderstaande in
Uw blad te willen opnemen.
Zooals bekend is, worden er van ge
meentewege Amerikaansche schoenen ver
kocht, tegen zeer lagen prijs. Nu is mij
evenwel ter ooren gekomen, dat deze ver
koop op het oogenblik slechts zeer lang
zaam gaat,of nog beter gezegd, bijna geheel
stilstaat. Ddt schijnt in hoofdzaak "het ge
volg te zijn van heb ageeren der schoenen-
handelaars hier ter stecle, die voortdurend
en op alle mogelijke manieren, het publiek
trachten te overtuigen van de ondeugde
lijke samenstelling dezer schoenen. Zij
waarschuwen in het bijzonder den werk-
man, geen nutteloos geld te verspillen,
daar de echoenen van een dergelijke kwa
liteit zijn, dat men ze alleen kan dragen bij
mooi weer, omdat men er anders niet droog
in blijft, terwijl bovendien iemand, die veel
moet loopen, do zolen in veertien dagen, of
zelfs 'binnen dien tijd, geheel zou hebben
versleten.
En het is daarom, Mijnheen do Redac
teur, dat ik dit schrijven wonsch te pliat-
sen onder de oogen van het publiek. Ik
verklaar n.l. bij dezen, dat deze voorstel
ling van genoemde heeren, totaal onjuisfc
is. Ook ik heb onmiddellijk van de aange
boden gelegenheid gebruik gemaakt, en
mij een paar Amerikaansche schoenen aan
geschaft-. Ongeveer veertien dagen lang, heb
ik ze eiken dag gedragen, terwijl toch de
straten juist in dezen tijd verre van schoon
zijn, en ik, als wissellooper, bijna altijd in
de weer ben. Ib meen dus, dat ik er tamen-
lijk goed over kan oordeelen. En dan zeg
ik nogmaals, dlat het geheel© verhaaltje van
slechte kwaliteit, enz., absoluut onwaar is.
Ondanks de sneeuw en de modder, heb ik
nog geen oogenblik natte voeten gehad,
terwijl de zolen nog geheel intact en onge
havend zijn.
Hopende, dat vele werklieden door deze
verklaring er alsnog toe zullen overgaan,
om zich voor geringen prijs eon paar uit
stekend© werkmansschoenen aan te schaf
fen, en U, Mijnheer de Redacteur, Tïonfcend
voor de verleende "plaatsruimte, verblijf ik
Hoogaohtend,
Uw dw. Be
NEDERL. TAAL.'
EKGELSCH.
DUITSCH.
FRANSCH. -
BOEKHOUDEN.
STENOGRAFIE-PONT 6208
vanat f2.50 per maand
worden geregeld gevormd®
AiinN. NIEUWE RIJN 28.
Goela Djnwa, Kroepoek Oedaug. Mie, Assan,
Oedaug Kring, Kerry Iijawa, Knoflook, Djinten,
Koenjit, Ketoembar, Djnhè, Agar Agar, Candarln,
Petehboontje., Ketjap I en II, (Sambals.
2643
Horlogemaker.
Maarsmanssteeg 14.
Telefoon No. 1293.
STEEDS GROOTSTE
SORTEERING UURWERKEN
OP IEDER GEBIED.
Zie onze keuze CARILLONS
Vertrouwd cn aanbevo
len adres voor reparatiën aan'alle
soorten Uurwerken. 616
Weder voorradig, van nieuwe oogst,
Per pond f 1.75, f 1.50.
SSF" Vondt U nog geen Thee naar Uwen smaak neemt dan
eens proel, 't zyn weer de oude melanges. 6246
Kantoor: Aalmarkt 10 Telefoon 801. 5617
Directie e H. KEEStEWEER.
ZIJN
6247
mu/rvt uU dboulIieikcuwnJWi ew, Smoia^.
"3-D -tuAL VinJUesdbaa/o^p
"bo/ïaoax /z - V+ - '/to K2
per uur, per dag, per week
en per aanneming.
Oude Vest 109.
Telefoon 1320.
6173
Tegen fabrieksprijzen
voor H.H. Winkeliers.
6289
I!
dat de van ouds beproefde 6075
(Bouillon-Blokjes, Soep-Tabletien, Soepen-Aroma)
^^ln onovertroffen kwaliteit thans weder in den handel verkrijgbaar zijn.
Aangekomen een schitterende collectie Kinderschoentjes,
van 1 tot 3 Jaar, in bruin en zwart met lakneus, ook Hak-
bandjes. Dames Rijglaarzen, zeer soliede, voor lastige voeten
zeer gemakkelijk model, ook met platte hakken. Heeren
Bottines, ln zeer veel modellen en prijzen. Vraagt onze
Bottines met Lakneus 110.75. Dames Riemschoenen met
platte hak, vanat t 6.—. Dames Pantoflels in chroom f 8.75.
Dames Winterpantoffels, Bordeauxrood, prima zool 13.50.
Kinder Gespschoentjes, van 2 tot 3 jaar 11.50.
Zeer nuttige Sint-Nicoiaas Cadeaux.
ZIE ONZE ETALAGE 11In den Volka-Schoen*
bazar, Haarlemmerstraat 96. 6284
om kinderen spelende te leeren
6268
In ruime keuze en billijke prijzen.
in korten tijd. CAOUTCHOUC en STALEN
NUMEROTEURS uit voorraad. METALEN
DATUMSTEMPELS. 6261
Kantoorboekhandel
HAAR L.STR. 160.
THE AMERICAN OFFICE SUPPLY Co.
HEQEN GEOPEND het filiaal:
Underwood Schrijfmachines. Duplica-
tors-Schrijffmachinelinten voor
alle systemen.
Moderne Kantoormeubelen. Handels-
Copieerinrichting. Onderhoud en Repa-
reeren van Kantoormachines.
6124 J. N6EUWENHUYZEN.
