AGENDA VAN DE WEEK.
GEMENGD NIEUWS
- UIT DE OMSTREKEN.
WETENSCHAPPEN.
De schuld aan den oorlog.
BUITENLAND
f
Donderdag.
„Prediker5"': Evangelieprediking. Kwart
yoor achten.
Schouwburg: N. V. Tooneel. Direct, dr.
JVillem Rooyaards. „Paarlen". 8 uur.
Stadsiaal (foyer): Piano-avond iloca Ka-
bo^j 8 uur.
Vrijdag.
Volkshuis: Vergadering bespreking In
validiteitswet. 8 uur.
Zaterdag.
Volkshuis: Bezoek aan de Sterrenwacht.
2 uur.
SchouwburgVlaamsch Operette-gezel
schap. „De Kuischo Susanna". Halfachi.
Deze week zullen 's avonds na acht uren
Zaterdag na tien uren en des nachts
geopend zijn de apotheken van
C. B. Duyster, Kieuw© Rijn 18, tel. 523, en
P. du Croix, Rapenburg 9, iel. S07.
lerminst worden onderschat! De vliegtech
niek is toch nog lang niet zoo ver gevor-
cierd, dat eesn vliegtuig te Amsterdam kan
opstijgen, om, na circa. 12.000 K. M. te heb
ben gevlogen, te Batavia te landen. Er
moot op worden gerekend, dat de tocht
word afgelegd in 17 trajecten van ieder
gemiddeld 700 K. M. lang. Wil dc tocht
dus kans op slagen hebben, dan moeten
minstens 18 vliegvelden, alsmede do tus-
schenliggende noodlandingsterroinen, :ieo-
danig in orde zijn, dat vliegtuigen hierop
bij elke Windsnelheid en windrichting veilig
kunnen landen^ opstijgen en, zoo noodig,
worden ondergebracht. Bovendien moet
naar elk dezer vliegvelden voldoende ge
schoold personeel worden gezonden, dat de
beschikking heeft over do noodige benzine,
smeerolie en reservedeclen, om neerdalen
de vliegtuigen in een minimum van tijd
weder in bedrijfsvaardigen .toestand te kun
nen laten vertrekken.
Verband zal moeten worden gezocht tus-
schen de weerkundige diensten der ver
schillende over te vliegeu landen, ten einde
de aviateurs telkens vóór hun vertrek voor
een nieuw traject- de weerrapporten te kun
nen geven. Op de groote landingsplaatsen
en enkel o noodlaudingsterreinen zullen
draacllooze stations moetea worden inge
richt. Neemt men nu verde-r den korten
levensduur van vliegtuigmotoren in aan
merking en rekeut men op eenige vrijwel
onvermijdelijke ongevallen, waarbij het
toestel ruin of meer wordt beschadigd, dan
kan men de onkosten van een dergelijke»
proeftocht toch zeker wel op f JOO.OOC gul
den schatten.
Het is dus duidelijk, dat de prijs van
10.000 guide?!, die thans, volgens een offi
cieel bericht, door bet Nederlandsck-Indi-
sche Gouvernement wordt uitgeloofd voor
den eersten vliegtuigbestuurder, die vóór
1 September 1920 binnen 14 etmalen van
Nederland naar Java vliegt, op zichzelf be
schouwd onvoldoende is. om het uitvoeren
van een dergelijke» vliegtocht langs een
nog ongebaande» luchtweg aan to xpoedigen
Er zal toch ©en prijs van circa f 150.000
gulden moeten worden uitgeloofd, wil het
beoogde doel worden bereikt".
De onderteekenaars der circulaire vra
gen ten slotte aan d© handelshuizen en par
ticulieren in Nederland, die belang hebben
bij een snelle postverbinding met .Neder-
landsch-Inchë, om het-streven der N.-I. re
geering te steunen, door daarvoor een be
drag af te zonderen.
Aanvoer van chilisaipeter.
Naar men meedeelt ie de aanvoer hier te lan
de, van kunstmeststoffen, ook voor zooveel be
treft Chilisaipeter, thans Terzekerd. Het is n.L
mogelijk gebleken, voldoende Nederlandsche
scheepsruüirtte beschikbaar te stellen om
tusschen nu en ultimo April 1920 hier te
laDcèo aan te voeren ongeveer 80.000 bon
salpeter, welke hoeveelheid, gevoegd bij
hetgeen hier nog Aanwezig is, geacht kan
worden, de behoefte ongeveer te dekken.
Deze* salpeter wordt hier te lande van Chili
aangevoerd tegen een" vracht, varieerende
tusschen f 59 en f 75 per ton, terwijl de
open markfcvracht thans bedraagt 250 sh.
per ton.
Geparafineerde kaas.
Met ingang van gisteren heeft de Mimfster
van Landbouw, Nijverheid en Handel d9 be-
hcniEking van zgn ambtsvoorganger, waarbij
is bepaald, dat geparafineerde kaas, op grond
van het uitvoerverbod vaa parafine, niet
mear naar Earopeesch© lander zai worden
toegelaten, tenzij daartoe speciale vergun
ning is verleend, ingetrokken, z .odat voor
taan yoor kaas, in geparafmesrden toe
stand. geen afzonderlijke bepalingen ben op
zichte van parafine behoeven te worden
in acht genomen.
Kaifceieren.
De Minister van Landbouw heeft, te reke
nen van gistere© af, ingetrokken het ver
bod van vervoer van kalkeieren.
Onder groote belangstelling wordt in
Den Bang het tweede Koloniaal Onderwijs-
congres aangevangen.
In de vergadering der afd. Haarlem»
der Alg. Ver. voor Bloembol'encultu r zrja
in het hoofdbestuur in de plaats van de
heeren Van Meeuwen, Kruyfi en Alkemadt*,
gekozen, de heeren T. H. M. Hoog, te Haar
lem; W. "Wamaar, te Sassenheim, en K. Velt-
hu}'s, te Hillegorü'. Indertijd, zijn prijzen
uitgeloofd voor hyacinten op keuringen van
de Royal Horticultural Society te Londen.
Op verzoek van het hoofdbestuur, om z'ch
uit te, spreken over voortzetting dier prijs
uitloving, werd besloten dit voorloopig
althans niet te doen in verband met de
hoog© kosten, die de groote teatoonsballing
der Algemeen© Vereniging zelve mat zich
z?I brengen.
Te Amsterdam Êèeffc zich een commis
sie gevormd, om op 23 December a. s. den
honderdsten geboortedag van den dichtor
J. J. L. ten Kate te herdenken. De com-
missio bereidt een feestavond voor en wil
de gezamenlijke dichtwerken doen uitgeven
Zij bestaat uit de heeren prof dr. F. W.
Grosheide, voorzitter; A. J. da Costa, pen
ningmeester; "W. ten Have, secretaris; C.
V- v. Noppen, ds. J. W. P. Ie Roy, allen
te Amsterdam.
De Amsterdamscho Raad heeft beslo
ten voor het nieuw© stadhuis te Rotter
dam een geschenk aan te bieden. Blijkens
een uitlating van den heer Vliegen zal het
geschenk bestaan in een klok.
Bij de administratie van het Nationaal
Zeemansfonds is ruim f 1400 ontvangen ten
bate van de nagelaten betrekkingen van do
Nederlandsch© zeelieden, di© ten gevolg©
van de oorlogsomstandigheden op zee zijn
omgekomen, welk bedrag is samengebracht
aan boord van het stoomschip ,,Jan Pie
terszoon Coen", gezagvoerder d© heer H.
G. J. Uilkens, op de laatste uit en thuis
reis.
Bedankt is voor het beroep naar de
Ned.-Herv. Gem. te Wormer door ds. O.
de Jongh, te Nieuwveen.
Wijlen de heer B. J. ten Dam, t©
Wiene (Abt-Delden) heeft aan het R.-K.
kerkbestuur te Delden f15,000 vermaakt.
Volgens „De Tel." heeft de Minister
raad besloten ook aan alle ambtenaren, werk
zaam aan de crlsis-installicgende e:tra-
maand salaris als duurtetoesïag tos te
kennen.
Naar wij vernemen is tot inspeoteur
van de Burgenvacht door den Minister
van Binnenlaudsch© Zaken benoemd do ma
joor der artillerie P. D. van Essen.
Het is opvallend hoe. voora' op het
platteland van Frieslind. in dei laat tea tijl
hes aantal scholen voor ChrTste'jfc Onder
was vermeerdert. Hier is mea r:eds aan
het bouwen, eld?rs heeft da aanberte "iog
plaats gehad, op ardire p'aat en is.men druk
bezig met de plannen en te?ke 'ingm. Hit
alles blijkt, dat men z'ch met- die st'cifïng
haast. "Als- oorzaak daarvoor wordt opge
geven. dat men in kerkelijke kringen vreest,
dat bij de behandeling der nieuwe School
wet het aantal leerlingen, vo r de oprich
ting eener school geëischt. wel eens hooier
kon worden va~tge:teld, dan in het o twerp-
wet is bepaald. De scholen zijn er dan aj
vast. zoo wordt ger? deneer 1. In soirrm'ge
dorpen znllen twee Chr"s'.e'jj':e schoen te
gelijk verrijzen. Zoo b'iv. te Harderwijk,
waar reeds een Christelijke s~hoo' naast
twee openbare, bertaat In het d rp Oo^ter-
vsoide, met nog geen 1900 inwoners, be-
stona tot nog toe geen school voor Chris-
te!r;k Onderwas. Nu zullen er twee ver-
razeil. Toen van Hervormd? z"d? a-tre ia
dien zin ontwikkeld werd en de Gerefor
meerden dit benrrl:ten, z'jn ook de laats ten
aan het werk getogen, zoodat dit dorp
spoedig twee scholen rijker zal 'zijn.
Het heeft in den afgeloopea
uachi sterk gevroren. Z?lf3 breed? sloo-
ten waren hedenmorgen met een flinke 'js-
laag bedekt.
Uit Haarlemmermeer
meldt men ons: Als het prachtige weder
nog blijft meewerken, zal het niet lang meer
duren, of de laatste bieten zijn in deze ge
meente gerooid. Er is wel eenige kans op,
dat er voor vele arbeiders na de bieten
campagne een tijd van werkloosheid aan
breekt. Deze zullen dan niet ten onrechte
met bezorgdheid den winter tegemoet
gaan. Met het oog hierop is het wel te be
treuren, dat er zooveel vreemd werkvolk
in dezen polder verblijf houdt om hun hefc
gras voor de voeten weg te maaien en
met welgevulde buidels te kunnen vertrek
ken.
Men meldt uit Schevenin-
gen: De vrachtlogger „Borias", kapitein
H. Veenma, behoorende aan baron Sloet
tot Everloo, te Hilversum, vertrok 18 Octo
ber j.l. met een lading zuurkool en een
motor van Rotterdam met bestemming naar
Riga.
Op 19 October bevond het vaartuig zich
op 53 gr. 13 N.b. en 3 gr. 5 O.l. en bemerkte
men, dat het stootte, vermoedelijk op een
wrak. Het vaartuig sloeg lek .en zonk.
Schipper M. Dijkhuizen van de „Sch. 458",
bevond zich in de Vischgronden, zag den
vrachtlogger stakelen en begaf zich er heen
ter assistentie. Inmiddels ging de equipage
van den vrachtlogger over in de sch^eps-
boot. Het Schevëningsohe vaartuig bevond
zioh 3 mijlen West-Noord-West van boei 6
en heeft de equipage van het gezonken
schip overgenomen en gistermiddag te
Scheveningen in de haven aangebracht.
Die equipage bestond uit 5 man, te we
ten kapitein H. Veenma, stuurman J. Kooi
en matrozen. D. Neis, W. van Es en T.
Bon inga.
Men schrijft aan Tie „N. R. Ct.":
Omtrent de verbouwing v. d. oo>tel. gevet
y. fr. "Centr -Stat'on t? Amst rd. m tot gebouw
voer den Rijk;-Posfrak tt ndeost vera?met-
wij nog, dat de ni-uwe v'engel geheel hefc
\arakfcer van een d enkgebouw zal dragen.
Doordat dr. 7. Th. Cuypers, de bouwmeester
Pan het Centraal-station, in d?ze vertegen
woordigd-door zijn zoon. den heer Joe. Cuy
pers, als aesthefcisch adviseur van ile IJ. IJ.
o.- M. zal optreden, is de zekerheid verkre
gen, dat het nieuwe gebouw zich bouwkun
dig stipt zal aanpassen aan het oude gedeel
te van het Centraal-station. Het zal echter,
in verband met zijn bestemming, veel min
der rijk worden. In het algemeen kan gezegd,
dat niet zal worden g streefd naar een imi
tatie van, een voort nou wed in, den ouden
stijl, maar dat de nieuwe bpuwkunstgo be
grippen hierbij tospa^s'ng zuTea vinden.
Voort» vernemen wjj, dat da heeren Cuy«
pers ook advies zullen uitbrengen ovar de
uitbreiding van liet Centraal station aan de
achterzijde, dus aan den kant van de De-
Rnyteivkade. In beide gevallen betreft het
eenter alleen nee uiten ijk aanz/eu van nee
station: het plan voor de indeeling van de
nieuwe gebouwen en de inrichting daarvan
is van de H. IJ. S. M. zelve.
Maandagnacht h ebb en vier Rus
sen, in het kamp fce Harderwijk geïnterneerd,
getracht 'te ontvluchten. Buiten bet prik
keldraad -werden zij door de wacht aange
roepen om halt te houden. Zjj voldeden daar
aan doch één van hen rukte z'ch bij de
terugbrenging naar het kamp I03 en zette
het op ©en loopen. Toen de daarop volgende
schoten vau de soldaten misten, trok dé
aanwezig zijnde luitenant z'jn revolver en
troi den vluchteling, dia neerviel maar niet
levensgevaarlijk was verwond- N
Doordat twee koeien, die naar
da veemarkt te Doesburg werden geleld,
plotseling voor de tram sprongen, is op de a
Dierensche dijk nabij dei Ellekomschen draai
de stoomtram ontspoord. D? machi.ie sloeg
onderstboven en ook de bagagewagen ont
spoorde Van de beide machinisten werd
de 28-jarige Addïnk, uit Doetinchem, ter
stond gedood, terwijl zijn collega on edeerd
bleef. De machinist Addink laat een weduwe
met vier kinderen na.
Te Hardegrijp (Ft.) heeft gis
teren, naar hei „Leeuw Nteuwsbl." me'dt,
J. H. V. zijn echtgenoobe met een scheer
mes vermoord en daarna z!chz??f van het
leven beroofd. Men vermoedt, dat fkancieele
achteruitgang de oorzaak van bat ge
beurde is.
Naar aanleiding van het
plan van minister De Vries, om 20 millïoen
gulden belasting op de tabak te teggen, be
cijfert do voorzitter van den Sigarenma-
keTsbond in „De Vakbeweging", dat, als
men de binnenlandsche consumptie op
600,000,000 sigaren per jaar Btelt, dit plan
beteokent ongeveer 3^» cent per sigaar, ook
op de minste soorten.
Eioife Nov ember zal een nieuw
transport Joodsche kinderen uit Wecnen
naar Nederland komen. Hun verblijf hi?r te
iaode zal weer vier maanden duren.
ALPHEN. JJis'A'riiamicIdag reed de
heer F., uit Vorde-u. mot zijn motorrijtuig
in Steekt. Drie kinderen speelden op den
weg. De beer E., dit bemerkend, gaf sig
nalen, reed langpa.tm, doch daar de twee
jarige E. Oop het laetste mon-ent nog
den wog overstak, werd het kind door de
auto aangegrepen e.i op Hen grond gewor
pen. Het bekwam eenige bailen aan he«t
hoofd, terwijl de bovenlip was beleedigd;
verder ltep hefc ongeval nogal gunstig af.
Den bestuurder treft geen schuld.
BOSKOOP. Do gemeeiiterekening over
I9J8 bedraagt in gewone o/ifcvangsfcen
f 110.350.49, gewone uitgaven f 123v639i80te,.
radeelig saldo f 11,2^9.31V2 De buitenge
wone ontvangsten bedragen f 101.22 3.04^
en de buitengewone uitgaven f' 113 600 j
nadeelig saldo f 12.378195^.
HILLEGOM. De „Sts.-Crtw" bevat
de statuten van die. Burgerwacht alhier.
HAARLEMMERMEER. Naar wij ver
nemen, bestaat het plan, om alhier bij vol
doende deelneming onder leiding van een
bekwaam architect, «an cursus voor ar
chitectuur to openen, die in hoofdzaak be
stemd zal zijn, voor in deze gemeente ge
vestigde patroons in de bouwvakken.
De schuld van deze gemeente, die
loopt over een 12-tal leeningen en is aan
gegaan tegeo een rente van Z*/> a 5 pCt.
oorspronkelijk uitmakencte ee© gezamen
lijk bedrag van f 363-000, bedraagt op 1
Januari a. s. f 29S.520. De waande van de
bezittingen dezer gemeente bedraagt echter
aanmerkelijk meer dan bovengenoemde
Bchuld, zoodat de financieele draagkracht
van deze gemeente gunstig is te noemen,
KATWIJK-AAN-ZEE. Van de haring
visBcherij kwam te IJmuiden binnen de
logger KW 38, mat 25 last.
Onze vroegere plaatsgenoot, de heer
J. Bierling, is benoemd tot hoofd -eener
bijzondere school te Ierseke.
Aan de markt werden drie partijen
haring aangevoerd. De prijs was als volgt,
volle haring f 32.40, ijle haring kz. f 31-80.
ijle haring z. vast f 32, ijle haring f 28.60
tot f 29, steurharing zuid f 27.30, steurha-
ring Eng. f 30 tot 30 70.
OUDE WETERING. Dezen winter zal
or aan de gemeenteschool weer berhalings-
oii der wijs worden gegeven Er hebben zich'
n.l. niet minder dan veertien jongens aan
gemeld.
VOORSCHOTEN. Morgenavond om
halfacht vergadert de Raad.
ZOETKRWOUDE Vanmorgen werd
langs den Hooge-Rijndijk aangetroffen een
12-jarig jongotje, M. v. d. M. bibberend
van koude. Het ventje vertelde, dat hij
gistermorgen te Lisse uit het Vincentius-
gesfcicht was weggeloopèn, uit vrees voor
straf. Den geheel en dag en nacht had hij
rondgeloopen zonder eten. Door de poli
tie werd hij weer naar de inrichting terug
gebracht.
Royaffe schenkingen.
De Amerikaan-:;he universiteiten beleven
?oede tijden. Onlangs ontving de beleende
ole-Universiteit een schenking van niet min
der dan 15 millioen dollar en daarna, ontving
de Universiteit van California van lekeren
C. F. Searles een som van een millioen
dollars in effecten.
Het verhoor van graaf Bernstorff is gisteren
voortgezet. Hij lichtte'zijn uitlating, dat "Wilson
verklaard zou hebben Engeland niet te kunnen
dwingen om bnmen de grenzen van bet volken
recht te blijven, daar hjj de handelsbetrekkin
gen tusschen Engeland en de Ver. "Staten niet
in gevaar kon brengen, nader toe, door te wij
zen op het feit dat Amerika geheel op den han
del met de entente was aangewezen. Vandaar
dan ook Amerika's weigering op het Duiiscbe
verzoek geen gewapende koopvaarders in 'Ame-
rikaansche havens binnen te laten.
Naar aanleiding van verschillend© vraagstuk
ken kwam Bernstorff tot de conclusie, dat een
poging van bemiddeling door Amerika, Waarbij
liet volledig herstel van België niet op detn voor
grond zou hebben gestaan, volkomen ondenk
baar was. Dat "Wilson ten slotte genoegen nam
met een voorloopige verklaring, dat Daitachland
niet van zins was om België in 4e lijven, was
alleen om met de vredespogingen een begin to
maken. Naar aanleiding van een andere uitla
ting van Bernstorff bij zyn verboor van giste
ren, dat op het beslissende oogenblik steeds
weer de openbare meening in Amerika tegen
Wilson is opgehitst, we'd gesproken over do
•zoogenaamde Duitscho samenzweringen in de
Vereeiugde Staten Bernstorff verklaarde, -dat
hij niet wist of ook maar een der beschuldigin
gen, die toentertijd geuit zijn, inderdaad onibc-
vnnroorrl°Qld vaststaat De vonnissen, dio in
deze zaken gewezen werden, volgden pas na
zijn vertrek. Graaf Bernstorff gaf als zijn mee-
•ning to keimcn, dat er wel enkele gevaQen
zijn, waarin gehandeld is in strijd met de Ame-
rikaansche wetten, doch dat daarop zeker niet
de naam van samenzweringen toepasselijk is.
Hij stelde op den voorgrond, dat het "Dnitscdie
gezantschap zich nimmer met zulk© dingen had
-ingelaten -en dat hij, als gezant, in overleg met
het ministerie van buitenlandsche zaken te Ber
lijn steeds uitdrukkelijk van de Duïisobo onder
danen in Amerika geëischt had, dat zij do Aroe-
rikaansche weten zouden eerbiedigen.
In hoeverre het bewijsmaterieel tegen den
Daitschen militairen ^ttachó von Papen en •den
marine-attaché Boy-edd steekhoudend is ge
weest, weet hij niet; hem is echter goen -enkel©
bijzonderheid over het hun ten laste gelegde
bekend. Daar do beide attaches bun kantoren
verplaatst hadden van Washington naar New-
York was de band met het gezantschap slechts
heel los geweest en Bernstorff sprak hen olechts
toevallig als hij te New-York vertoefde. Een
zekere kapitein Binteln heeft hem eens om
steun verzocht, doch.BernstoTff bad dit verzoek
van de hand gewezen zoolang hij niet xrft Ber
lijn onderricht was of Rinteln als een officieel
vertegenwoordiger kon worden beschouwd. Eon
tweetal verzoeken om inlichtjngen bleef echter
onbeantwoord en eerst op het derde verzoek
kreeg. Bernstorff van von Jagów ten antwoord,
dat de regeermg met Rinteln niets uitstaand©,
had. Deze was intusschen al weer vertrokken
en op de terugreis door de Engelecben aange
houden. Het verzoek der Vereenigde Staten om
Boy-edd terug te roepen was o.a gegrond op
de verklaring, dat bewezen was, dat Roy-odd
Rinteln een half millioen dollars ter hand had
gesteld Op de uitdrukkelijke vraag of hu go-
loofde, dat Durtsche rogéeringskringen de zoo
genaamde samenzweringen en daden van sa
botage in Amerika steunden, antwoordde "Berns
torff: Het mirtfsteri© van buitenlandsche .zaken
zeker niet. Toen hij er op werd gewezen, dat de
Amerikaansche bladen afdrukken hadden open
baar gemaakt van chèques van den militairen
attaché von Papen voor zoogenaamde Duilsch©
agenten, verklaarde Bernstorff, dat von Papen
met een vrijgeleide uit de Vereenigde Staten
vertrokken was, maar dat hem niettemin later
zijn chèqueboek is afgenomen. Nadat d© hoi de
attaché'9 waren teruggeroepen moesten in de
eerste plaats hun zaken te New-York afgewik
keld worden. De kantoren aldaar werden op
een goeden dag door Amerikaansche ambtena
ren bij verrassing doorzocht. De brandkasten
stonden toevallig open en -do stukken lagen,
overal verspreid. Deze namen de ambtenaren
met zich. Bernstorff's protest, dat gegrond was
op de Gx-territorialiteit, werd van de hand ge-
vjezen met de bewering, dat de inbeslagneming
geschiedde'omdat de heer von Ichel, die met de
afwikkeling der zaken belast wa9. werd ver
volgd wegens een misdaad. Bernstorff had de
stukken niet in zijn archief opgenomen, omdat
zij niet töt het gezantschap xin ongeren zin be
hoorden.
Naar aanleiding van een vraag jan profes
sor Bonn kwam ter sprake, dat deze dingen
geen verandering brachten in de vertrouwelijk©
verstandhouding tusschen Bernstorff en kolo-
nel House en dat zoowel Lansing als House
hem uitdrukkelijk verklaarden, dat zijn positie
door |deze gebeurtenissen in geen enkel opzicht
geschokt was en dat zij een mogelijk heengaan
van Bernstorff ten zeerste zouden betreuren.
Professor Schückhig wees op "Wilson's bood
schappen aan het Congres, waarin hij klaagde
over do misdadige handelingen van Dnitschers
op Amerikaansch grondgebied. Bernstorff zei-
de, dat dit alleen op de Duitsche Amerikanen
sloeg maaT niet op de Duitschers, die rjjkson-
derdaan waren.
Dan werd nogmaals ingegaan op de Duitsche
vredesvoorwaarden van 12 Dec. 1916 en "Wil
son's vredesbemoeiiBg van 18 Dec. van dit jaar.
Bernstorff zei, dat Wilson's vredesvoorstel voor
al daarom zooveel opzien baarde hi Amerika,
omdat het zoo snel op het Duitsche voorstel
volgde, zoodat het den schijn had alsof dit Wil
son moed had ingeblazen. De openbar© meening
in AmcTika beschouwde Wilson's poging als
pro-Duitsch. Voorts verklaarde Bernstorff, dat
hij de nota van Wilson, dio met opzet onzeker
en tastend gehouden was -om afwijzing onmo
gelijk to maken, ook in verband met vroegere
gebeurtenissen, beschouwt als een ernstig© po-
.gïng tot bemiddeling.
Hij had toentertijd in de mèening verkeerd,
dat het Duitsche antwoord het bijeenkomen
eener vredesconferentie op deze wijze goed
keurde. Later evenwel was hij tot hc*t inricht
gekomen, dat het Duitsche antwoord eigenlijk
bedoelde om de poging van Wilson opzij te
schuiven. Wilson geloofde echter in ieder geval,
ondanks Dpitschlands weigering om zijn vre
desvoorwaarden bekend te maken, dat do Duit-
j sche regoering daartoe ten slotte toch wel zou
overgaan. Bernstorff zelf vernam, behoudens het
telegram dat België niet zou woTden ingelijfd,
yoor den 29sten Januari 1917 niets aangaande
den inhoud van de Duitsche vredesvoorwaar
den. Bernstorff noem do da toentertijd opgas teL
do vredesvoorwaarden zeer gematigd. Op d«
vraag van Amerikaaneohe zijde waarom ai)
niet bekend gemaakt werden, antwoordde
dat zu door hun gematigdheid den Indruk •au
zwakheid zouden maken. Lansing antwoordde
hem, dat hij niet begreep waarom Dnltachland1
niet evenveel eischte als de anderen, dan zou
meu zich met een tusschenweg kunnen veree-i
nigen. Vooral de Amerikaansche bladen eisebt» a
het openbaar maken der Doitsche vredesvoor
waarden. Zij werden echter pas gelijktijdig m©C
de verklaring van den onbeperkten duikboot-
oorlog meegedeeld, waardoor do mededeeling
naar Bernstorff's inzicht, waardeloos werd, ter
wijl Wermnth, de voorzitter de" commïaaie, con
stateerde dat in die nota uitdrukkelijk aan pre
sident Wilson verzocht word om zijn pogingen
voort te zetten en tevens werd medegedeeld,
dat Duitschland bereid was den duikbootoorlog
te staken, zoodre Wilson's pogingen uitricht
gaveu op sucoos.
Hiernaar gevraagd, zei Bernstorff nog, dat
Lansing's uitlating over do doeltreffendheid van
boogere ©iscben om op oen middenweg samen
le komen niet heeft kunnen slaan op België,
daar de vredespoging van Wilson afhankelijk
was van DuitsDhlands afzien van België.
Graaf Bernstorff was van meening, nat na
het afbreken der diplomatieke betrekking de
oorlogsverklaring onvermijdelijk volgen moest,
daar Duitschland door het uitschakelen vai. het
Duitsche gézantscnap te Washington geheel
weerloos kwam te staan tegenover de tegen
Duitschland gericht© propaganda,
Bernstorff verklaarde nog, dat hij gelooft aan
de oprechtheid van Wilson om -eer. vrede «on
der overwinning tot stand te brengen, waarbij
Duitschland d© positie, die het voor den oc-log
in do wereld bekloedde, ten volle zou behou
den. Hij heeft Wilson steeds als een eerlijk ma
kelaar beschouwd. Met name is van Amerihaan-
©che zijde nooit met Bernstorff onder' andedd
over een vrede, waarbij DuiUchland ook raaar
het kleinste stukje van zijn gebied rm bobben,
moeten afstaan.
Hierop, is het verhoor geschorst en de zitting
tot heden verdaagd.
DE OORLOGSLIQUIDATIE.
De opperste Taad heeft de commissie voor ds
uitlegging en ten uitvoer leggingvan het vre
desverdrag met Duitschland in elkaar gezet.
Italië zal vertegenwoordigd zijn door graaf Bo-
nin Longare, don Italiaanschen gezant en Palla-
no; Frankrijk door Pichon, en Berthélot; En
geland door Lord Derby; Japan door Mr+suL
In Amerika schiet men met de ratificatie vaii
het vredesverdrag in den Senaat weinig op.
Weliswaar zullen deze week nog een'ge stem--
mingen plaats hebben, maar wat beteekent dit,
wanneer na het verwerpen van een motie een
nadere van oilgeveor dezelfde strekking wordt
ingediend, zooals bv. met -le Shantoeng-motio
het geval is geweest? Zoo komt er iiooit een
einde aan.
Op het té. Atlantie City bijeenzijnde werëld-
handelsoongres der vijf groote eotente-macMer.,
worden credieten van 210 milliard voorgo-
gteld voor Frankrij1:, Italië cn Japan, Engeland
kan zich zelf redden, zegt h^
Uit het Oosten weinig nieuws.Lithaóen
schijnt echter de Duitschers bij hun afmarseh
to zullen hinderen. 1 Wordt hoe langer
fraaier desorganisatie!
BELGIE.
Nadat de Senaat nog eenige kleine wets
ontwerpen heeft aangenomen, w. o. de
inkomstenbelasting, ie het Belgische par
lement gesloten. £>e verkiezingscampagne
reeds begonnen, zal nu met volle la-acht
worden gievoerd. 16 November zijn do stem
rainpen 17 November zal het kabircfc af-
tredeu. De koning keert, begin 17ovember
terug.
RUSLAND.
Omtrent den stand der krijgsverrichting-u'
nabq Petrograd verlnii" volgens de la t te
berichten, hefc volgende: Het Noord-We le-
l^ke Russische leger heeft Poelkowo, ten
ZuideD vanSt-Pefcersburg bezeu. eJoede*itsj
heelt zijn stafkwa-teer verplante, naar Tsars-
fcoje Selo. De Engelsche vloot is met Kroon
stad in een heftigen ^ijd gewikkeld. Ora-
nienbaum staat in brand. Hst witte leger,
heeft vorderingen gemaakt in de r;cht:üg
van Pakof. De bolsjewisten zijn terugge
trokken achfcer de Wilikaja, ten Zu.den van'
het Peipoesmeer.
De val der stad gaat dus niet zoo vlug
als gedacht werd. De bolsjewisten tzu*'en
zich bovendien verdedigen. In een order
aan het roode leger zegb Trotsky toch. dat
de trcepen, die hefc front van St-Pet rsburg
verded'gen, den «ersten vjjandelijkem efcoot
niet afdoend hebben gepare?rd, zoodafc de
stad wederom- gevaar loopt. „W^j zullen ze
echtei nooifc overgeven."
Sinowjef heeft in eeu vergadering vato
de St.-Pefcerburgsche sovjet in denzslfdeni
geeot gesproken. Hij voegde er bij, Jat de
Jar.tste dagen sterke, gauw uitgeruste strijd
krachten naar hefc front tegon Joedeaitej zjjn
gezonden.
Verder deelde hjj mede, dat het uitvoe
rend conité had besloten, 't geheele prole
tariaat van St.-Petersburg be mobiliseeren
ter verdediging van de stad.
Er is, zeide Sinowjef, geen reden voor eeü
paniek en .zij, die aiiarmeerende gerhchfce'i
rondstrooien zullen streng gestraft worden.
Dat belooft derhalve nog heeten strijd l
Denikin stuit ook op meer tegenstand,
naar mate hij Moskou nad£rfc. Zijn verbinding
door Georgië heen met Ko'.tsjak is verbro
ken. daar Georgië alle betrekkingen met De-i
nik in heeft afgebroken.
Hoever het L. sovjet-Rusland zelf al heen
is, kan blijken uit het feit, dat de opbrengst
dei* buitengewone heffing van de bourgeoisie,
ge&chat op 10 milliard, nog niet- 1 nd&
liartl heeft opgebracht.
Moskou en St.-Pefcersburg, die naar achate
ling resp. 2 milliard en itfa milliard zouden
opbrengen, hebben slechts 25 millioen enjft
millioen betaald. De grootste bedragen z^jri
gekomen uit üe't pi a t leland s-gou ver n emenf
yiatka, dat 133.253.1C0 roebel heeft opg^»
