LEIDSCH DAGBLAD.
?D6Koffie en Thee
Zaterdag 11 October 1919.
Officieels Kennisgevingen.
STADSNIEUWS
PBIJS DEK ADVERTlfflTIENi
*0 Ote. pel regel. Des Zatordaes 40 Ota,
por regel. Kleine advertentiSn Woensdag
J5 ots., Zaterdag f 1.—bij een maximum
gantal woorden Tan 30. Incasso volgens post-
Hecht. Vooir eventueels opzending van brieven
10 Ota porto te betalen. Bewijsnummer B Ots.
Bureau Noordefndsplein. Telefoonnummers voor Directie en Administratie 175, Redactie 1507.
PRIJS DEZIiK COURANT:
iVoor leiden p, 3 mnd, f2.10, p. week f0.19
Buiten leiden, waar agenten ge
vestigd zijn, pet week 0,10
Franco per post 2.o0
Nummer 18286.
Dit nummer bestaat uit DRIF. Bladen.
EERSTE BLAD.
GEMEENTELIJKE YÏSCHVERKOOP.
He Burgemeester der gemeente I/aidan
krengt ter kennis van de ingezetenen, dat
aan de' Gemeentelijke Vischwinkels (Visch-
markt en Stadshulpwerl) dagelijks (behalve
Maandag) van S'/s uur v. m'. tot 2 uur n m.
yERSCHE VISCH verkrijgbaar is.
AV. PERA, JVeth. lo.-Burgemeester.
Leiden, 11 October 1919.
DlSTRIBUTIEREGEI ING BROOD,
BLOEM. MEEL EN ROGGE.
De Burgemeester der Gemeente Leiden
brengt ter algemeene kennis, dat de Minister
van Landbouw. Nijverheid en Handel, met
wijziging, van Zijne beschikking van 29
Augustus 1919 Ne. 42606/6 Staatscou
rant" Na 188,
Heelt goedgevonden te bepalen:
ARTIKEL 1. Artikel 18 van zijn in den
aanbel dezes genoemde beschikking wordt
meetrekken en vervangen door liet volgen
de artikel:
ARTIKEL 18. (1) Onverminderd de straf
fen. deor de Distributienet 1916 bedreigd
tegen overtreding dezer regeling, kan de
Di.ecteur van het Rijksbureau voor do Distri
butie van Graan en Meel, al dan niet cp
voordracht van een Regoerings-CommissariS
cl van een Gemeentebestuur in het belang
'der distributie van brood, bloem, meel en
rogge een uitsluiting voor ijjdeljjk of voor
goed uitspreken:
a. ten aanzien van bakkers en winkeliers,
vcor zcov. r betreft de verkrijging van mieu
we grondstoffen overeenkomstig bet bepaal
de in artikel 10.
""Een uitsluiting van dezen aard schorst
verr eenzelfde tijdvak de mogelijkheid van
toepassing van artikel 15, ten aanzien van
den uitgeslctene;
b. ten aanzien van de personen, bedoeld
tri artikel 16, lo lid voor zoover betreft
Se toepassing van dit artikel;
c. ten aanzien van den houder cener in
lichting waar nachtverblijf weidt verstrekt
aan tijdelijk hier to lande vertoevende vream-
aUingen, vcor zoover betreft de te zijner
beschikkingstelling van dagbroolkaarteri, be
doeld in artikel 3, 7è lid;
d. ten aanzien van den. houder cener i»
richting, geheel of gedeeltelijk bestemd tot
het verstrekken van maaltijden aan het pu
bliek, vcor zoover betreft de toepassing van
artikel 7, le lid.
Een uitsluiting van dezen aard schorst
Vcor een zelfde tijdvak de mogelijkheid van
toepassing van artikel 16 ten aanzien van
den uitgeslotene.
De uitgeslctene is verplicht er voor zorg
te dragen dat de voorraad grondstoffen,
aanwezig bij den aanvang der uitsluiting, on
verminderd in natura aanwezig is op het tijd
stip, waarop de uitsluiting eindigt,
Is die voorraad niet meer aanwezig, dan
kan wederom een uitsluiting worden uitge
sproken.
(2) de aflevering van brood aan en door
een wederverkooper, die voorschriften van
dezo distributievegsling heeft overtreden, kan
gedurende een bopaalde termijn of voor goed
door den Directeur van het Rijksbureau
vcor de Distributie van Graan en Meel wor
den verboden.
(3) ten aanzien van den bakker, die ge-
gedurende den in het vorig' lid gestelden
toimijn aan dien wederverkooper brood af
levert, kan een uitsluiting vcor tijdelijk of
vcor goed door den Directeur van liet Rijks-
giaanbureau werden uitgesproken.
(4) van het verbod in lid 2 genoemd wordt
kennis gegeven aan den wederverkooper, als
mede aan den Burgemeester van de plaats
van inwoning van dezen wederverkooper.
(5) bij het uitspreken van een uitsluiting
cf een verbod als bedoeld in lid 2 kan aan
den daarbij betrokkenen het geldelijk bedrag
werden medegedeeld, tegen betaling waarvan
hij binnen den daarbij te stellen termijn de
uitsluiting c.f het verbod kan voorkomen.
De betaling van dit bedrag geschiedt aan
het Rjjksbureau vcor de Distributie van
Graan en Meel.
(6) Van de uitspraak van den Directeur
van hot Rijksgraanburean staat hooger be
roep open op den .Minister van Landbouw.
Npu-rheid en Ilandel.
(7) dit beroep moet binnen 3 dagen, na
dat de belanghebbenden niet de uitspraak'
van den Directeur van het Rijksgraanbnreau
in kennis is gesteld, bij dit bureau werden
ingediend.
ARTIKEL II. Artikel 23 lid 2 van zijn
in den aanhef dezes genoemde beschikking
.wordt ingetrokken en vervangen door het
volgende lid:
(2) Het is den bakker, die Regeerings-
gVf.ndstelfen ontvangt, verboden brood van
anacre dan Reeegringsgrondstoffen te ba",
kon met uitzondering van:
a. krentebrood, b. bruin of tarwebrood,
mits op de ongesneden bovenkorst ge
merkt V.
Deze broodsoorten mogen in dit geval
zender inname van bons verkocht worden.
SV. PERA', wetb'., Icco-burgeme^ter.
Leiden, 11 Oct. 1919. -
Ewa
ö7o a
uloLl
Nu wy weder in de gelegenheid zijn, zelf onze
Koffie's te importeeren, samen te,stellen en in onze
eigen br&ndery te branden, is het ons mogelijk,
in onze winkels
hoogfyne kwaliteiten verschgebrande koffie
verkrijgbaar te stellen.
Ook hebben wij wederom de beschikking over
de- fijnste soorten .Thee, die geleverd kunnen
worden, en die, vakkundig gemengd zijnde, aan
lederen gebruiker een waar genot verschaffen.
Opdat U zichzelf van onze ongeëvenaarde kwali
teiten zult kunnen overtuigen, noodigen wij U uit,
gebruik te maken van nevenstaanden reclame
coupon.
P. DE GRUYTER ZOON.
WINKELS DOOR GEHEEL NEDERLAND.
10% KORTING.
o GRATIS I ONS THEE TER KEURING!
b
s
Tegen inwisseling van dezen coupon
8 ontvangt U in onze winkels vanaf a.s.
s Maandag tot en met a.s. Zaterdag bij
aankoop van 1 pond Koffie
GRATIS TER KEURING
1 om Qet/ruylerj Thee a 30 cent,.
P. DE GRUYTER ZOON.
u a
Z l MODERNSTE WINKELBEDRIJF IN
J GRUTTERSWAREN - BOTER
J l KOFFIE - THEE - CACAO.
Verzuimt niet van deze buiten
gewone reclame - aanbieding te
profiteeren I
4585
11/10 '19
WINTERPROVISIE AARDAPPELEN.
De Burgemeester der Gemeente Leiden
brengt ter algemeene kennis, dat, blijkens
oirculairo van den Minister van Landbouw,
Nijverheid en Handel dato 18 September
1919 no. 92289, 6e afd. D.,
DE HANDEL IN A ARD APPELEN VAN
DEN OOGST 1919 IN HET BINNENLAND
VRIJ BLIJFT.
Voor vereenigingen, handelaren en par
ticulieren bestaat gelegenheid tot het be
stellen van aardappelen voor winterprovi
sie op de navolgende voorwaarden
1. Uitsluitend worden geelvleezige con
sumptieaardappelen geleverd.
2. Do BESTELLINGEN voor aardappe
len kunnen BIJ DE NEGEERINGSCOM-
MISSARIS, OAREL VAN BYLANDT-
LAAN 14, 's-GRAVENHAGE, worden in
gediend tusschen 10 October on 1 November
1919. Ze worden afgezonden in wagons- of
scheepsladingen van minstens 10.0UO K.G.
zoo mogelijk tussohen 15 October en 15 No
vember 1919.
3. De aardappelen zullen zoowel klei- als
zandaard appel en zijn, zooveel mogelijk ge
leverd uit de provincie, ressorteerende on
der den RegoeringscoiYvmissaris, bij wien
do bestelling is ingediend. De soort, welke
geleverd wordt, is door den Regeerings-
commissaris vast te stellen.
4. De aardappelen moeten zijn goede
consumptieaardappelen en goed gesorteerd
vrij van ziek en in- en uitwendige gebreken
worden geleverd, zooals in den handel ge
bruikelijk is.
5. Do levering geschiedt franco plaats
van bestemming voor den wal aan groot
vaarwater of per wagon op r.aaste spoor
wegstation, las verladen.
BIJ DE BESTELLING MOET TEVENS
DE BETALING AAN DEN REGEERINGS
COMMISSARIS GESCHIEDEN.
6. Gewichtsverschillen op hoeveelheid
worden na de uitlossing op basis van 7%
cent per kilo verrekend, met een maximum
speling van 10 pCt. De grootte der be
stelde partij kan bij aflevering niet precies
worden afgemeten. Is er bijv. een wagon
van 10.000 K.G. besteld en blijkt het bij le
vering dat. er slechts 9.600 K.G. is verla
den, dan kan de kooper zulks niet als een
reden van weigering gebruiken. Hem wordt
dan liet ontbrekende vergoed, terwijl bij
gebleken grootere hoeveelheid dan het be
stelde, de kooper dit nog heeft bij te beta
len. D'ozo onder- of overwichten zullen ech
ter niet aneer dan 10 pOb. mogen bedragen.
De betaling geschiedt op basis van 71/2
cent per K.G.
BESTELLINGEN, NIET VERGEZELD
VAN HET VERSCHULDIGDE BEDRAG,
WORDEN NIET UITGEVOERD.
7. Opdat de kooper de kwaliteit der te-
leveren aardlappelen zal kunnen becorclee-
len, ontvangt hij minstens 2 dagen vóór de
verladiug van den verlader schriftelijk of
telegrafisch bericht, waar zijn partij wordt
verladen.
De kooper of zijn schriftelijk gemachtigde
kan zich dan tijdig naar de laadplaats be
geven, om zioh te overtuigen van de kwa
liteit dor af te leveren partij. Op de laad
plaats kan hij bezwaren tegen de aanvaar
ding der partij kenbaar maken en de ver-
lading doen staken.
Hiervan geeft hij onmiddellijk kennis aan
den Regeeringscom-missaris en aan dengene
met de verlading belast.
Do bestelling wordt alsdan geannuleerd,
terwijl het Rijkskantoor voor Aardappelen
en Aardappel verwerking zal uitmaken, wie
de onkosten als ligdagen, staangeld, enz.
zal hebben to dragen.
Verschijnt niemand namens den kooper
op den aangegeven tijd op de laadplaats,
dan wordt de kooper geacht genoegen tb
nemen niet de ingeladen kwaliteit en heeft
hij, suet uitzondering van het in artikel 8
te noemen, zonder eenig voorbehoud de
partij bij aankomst te aanvaarden.
8. Wanneer door vorst, vertraagd ver
voer of onoordeelkundige aflading, d$ par
tij bij aankomst op de plaats van bestem
ming in kwaliteit blijkt te. zijn achteruitge
gaan, heeft de kooper recht de aanvaarding
uit ie stellen, totdat een onderzoek zal zijn
ingesteld door een controleur van het
Rijkskantoor bij wiens uitspraak de afne
mer en d-o verlader der betreffende partij
zich hebben neer te leggen.
Aanvragen om controle moeten telegra
fisch worden ingediend bij den betreffen-
den Rogeeringscommissaris, die onmiddel
lijk het ,R. K. A. telegrafisch of telefonisch
(indien schriftelijk bevestigd) hiermede in
kennis stelt, en wel voor wagonladingen
binnen 1 x 24 uur en voor scheepsladingen
binnen 2 x 24 uur na aankomst.
Er mag dan niet tot lossing worden over
gegaan.
Op aanvragen om controle na verstrij
king van dien termijn wordt, geen acht ge
slagen, terwijl de betreffende partij als
zonder reclame geaccepteerd wordt, Zon-,
Christelijk erkende en Nationale feestda
gen vallen buiten dien termijn.
Wordt een zending zonder geldige reden
geweigerd, dan komen alle kosten, tenge
volge van die weigering, ten laste van den
betrokken besteller.
9. Als het juiste gewicht wordt aangeno
men bij wagons het gewicht door de Spoor
wegmaatschappijen bij weging geconsta
teerd, bij schepen het ijkgew'cht, ter,vijl
ook weging over Fairbanksweegbruggen als
officieel cn bindend erkend wordt Indien
niet op één der voórgenoemde wijzen het
gewicht is kunnen vastgesteld worden, zal
do lading bij lossing door een beëedigd we
ger. moeten worden uitgevoerd met een
kleine bascule, waarbij speling van 2 pCt.
manco is toegestaan.
Bestellingen kunnen alleen voor dezen
herfst worden aangenomen.
Voor eventucele voorj aarsleveriagen zul
len alsdan nadere voorwaarden worcJen
vastgesteld.
ZIJ, DIE NIET IN DE GELEGENHEID
ZIJN OM (in combinatie bijv.) EEN HOE
VEELHEID VAN 10.000 K.G. TE BESTEL
LEN, OF NIET OVER OPSLAGRUIMTE
BESCHIKKEN, kunnen. UITSLUITEND
VOOR EIGEN GEBRUIK, door bemidde
ling van het levensmiddelenbedrijf winter
provisie bestellen onder de navolgende
voorwaarden
1. De bestellingen moeten schriftelijk
worden ingediend bij hot Levensmiddelen-
bedrijf, Visclimarkt 18, vóór Vrijdag 17 Oc
tober aanstaande, onder opgave van de
grootte van het gezin van den besteller,
van de verlangde hoeveelheid aardappelen
en van na aim en woonplaats van den bel
steller.
2. De bestelier verbindt zich het geheele
bestelde kwantum vóór 1 Maart. 1920 te ont
vangen cn bij ontvangst te betalen.
3. De prijs zal bedragen f 7.50 per 100
K.G.. bij minstens 25 K.G. tegelijk afge
haald aan liet magazijn. Voor hen, die min
der dan 25 K.G. tegelijk wensclien te ont
vangen EN DIT BIJ HJJN BESTELLING
DUIDELIJK TE KENNEN GEVEN, zal-
een nadere regeling worden getroffen.
4. De bestellers ontvaugen van hun bc-
stolling een bewijs, waarpp later dc aard
appelen verkregen zullen kunnen worden.
W. PERA, Weth., lo.-Burgemeester.
Leiden. 10 October 1919.
VERGADERING
van den
GEMEENTERAAD VAN LEIDEN.
op DONDERDAG JG Octilor 1919
des namiddags te twee uur.
Te behandelen onderwerpen
lo. Benoeming van een lid der Commis
sie voor het Stedelijk Museum ,,De Laken
hal(293)
2o. Benoeming van twee leden van de
Plaatselijke Schoolcommissie. (290)
3o. Benoeming van een schoolarts. (298)
lo. Benoeming van een onderwijzer aan
de Herhalingsschool voor Jongens, voor
den cursus 3919—1920. (299)
5o. Praeadvies op het verzoek van dr. S.
G. dc Vries, om eervol ontslag als Cura
tor van hob Gymnasium. (291)
6o. Praeadvies op hot verzoek van dr
H. J. Taverne om eervol ontslag als lcoraar
aan de afd. B dor Kweekschool voor On
derwijzers en Onderwijzeressen. (30*))
7o. Praeadvies op het verzoek van mej.
B. A. Greeve. om eervol ontslag als on
derwijzeres aan dc Meisjesschool 2de klasse
(294)
8o, Rekening, dienst 191S, van de verec-
niging tot bevordering van den Bouw- van
Werkmanswoningen. (292)
9o. Voorstel tot verhuring van het pak
huis aan hot Vrouwenkerkhof, Sectie H.,
No. 2616, aan J. H. L. Brummelkamp.
(307)
lOo. Voorstel tot verhuring .van het per
ceel teelland, gelegen bewesten het Raana
bind, Sectie M., No. S53, ged. met de zich
daarop bevindende schuur, aan C. Boekee.
(303)
llo. Voorstel,
a. tot ontbinding van de overeenkomst
met de N.V. A. W. Segboer's Uitgevers-
Maatschap pij, in zake de verhuring van 5
stukjes grond tot het plaatsen van kiosken
b. om te verklaren, dat de 5 stukjes
grond sub a bedoeld weder voor den open
baren dienst bestemd zullen zijn. (304)
12o. Vaststelling van de verordening, hou
etende aanwijzing van een gedeelte der ge
meente Leiden, waarin door Burgemeester
en Wethouders geen vergunningen mogen
worden verleend voor den verkoop van
sterken drank in heb klein voor gebruik
ter plaatse van verkoop of elders, naar
aanleiding van het desbetreffend adres van.
het DranCVeer-Comité te Leiden. (296)
13o. Voorstel tot beschikbaarstelling van
gelden voor de meerdere kosten van uit
breiding van het aanlal kamertjes in de
dames-afo'ecling van de Zweminrichting na
bij den IIooge-Rijndijk eoi van de verrui
ming van het damesbassin dier inrichting.
(305)
14o. Praeadvies op het voorstel van den
heer J de Lange in zake wijziging der ver
ordening, regelende de heffing van belas
tingen voor het gebruik van hot Openbaar
Slachthuis te Leiden. (297)
i5o. Praeadvies op het voorstel van den
heer Knuttel, in zake den bouw var. ge
meentewege van ccn 1000-tal woningen.
(306)
16o. Praeadvies op het adres der commis
sies, benoemd uit de besturen der af dee-
lingeii Leiden van den Cenfcralen Nedor-
landschen Ambtenaarsbond, den Bond van
Werklieden in openbare diensten cn bedrij
ven en den Algemecnen Bond van Politie
personeel, voor zooveel betreft de toeken
ning van een .uitkcering ineens aan het
personeel in die us t van de gemeente.
(301)
17o. Praeadvies op het yoorstel van de
boeven Van der Zeeuw, De la Iüe cn Dub-
beldeman en op het verzoek van het Plaat
selijk Revolutionair Socialistisch öotóitlé,
in zake iiet van gemeentewege ve-rlecnen
van een bijslag op de brands toffe np rijzen.
(302)
ISo. Praeadvies op liet voorstel van de
lieeren Do la Rio, Van der Zeeuw en Duk-
beldeman, inzake wijziging van den gas-
pnis. (308)
BR ANDSTOFFENCOMM TS<51E.
Daar het minimum-rantsoen ook voor
dezir winter is bepaald op II eenhedeD.
vestigt de Commissie er nogmaals de aan
dacht op, dat door het vrijgeven der turf.
deze tol elke hoeveelheid bij den handel
kan worden aangekocht en dat het aanbe
veling verdient om in den voor winter turf
te stoken waardoor de zwarte brandstoffen
tot de strengere koude kunnen worden be
waard. 4603
De Commissie voornoemd.
P. E. BRIËT, Voorzitter.
M. KRAMER, .Secretaris.
Leiden, 11 October 1919.
Mnatsc-happij van JSedeilamlsi 110
Lpffcrkniidp.
In do gisteravond gehouden eerste maand
vergadering van de Maatschappij van Ne-
dprlanusche Letterkunde, onder voonitter-
schap van pref. dr. J. Huiringa, werd een
voordracht gehouden door prof. dr. A. A.
van Schelven, hcogleeraar aan de Vrije Uni
versiteit te Amsterdam, over: „Do wenscho-
lijkheid van een bibliografisch -inlichtingen
bureau in Nederland."
Spr. begen met er op te wijzen hoe de
tegenwoordige toestand van ons bibliotheek
wezen den onderzoeker, dio een zeldzaam
weik o£ tijdschrift op het spoor is, al heel
specdig in den steek laat. In omliggenda
Tanden z'ette hij toen uiteen is men
ens in dit opzicht heel wat vcor. Met name
in Duitschland. Dank zjj het Auskunftbiiro
für deutschen Bibliotheken to Berlijn, van
wUks werking oen uitvoerig overzicht werd
gegeven.
Liefst spoedig moest daarom onze vadef»
landsche wetenschap ook over zoo'n derge
lijk instituut met ziju uitgebreid bibliogra
fisch hulpmateriaal, zjjn centraal-catalogua
„Suchkasten" en „Suchlisten" de besohikking|
krijgen. En daartoa werd ten slotte de hulp
dei Maatschappij van Nederlandsche Let
terkunde met aandrang ingeroepen.
Daarna hield pref. dr. H. T. C'olenbran-
dei, hoogleeraar aan de Universiteit alhier,
een rede, getiteld „J. Pzn. Coen- herdacht
als grondlegger van Nederlands macht in
Dcst-Indië."
Ccen's verwachtingen in hoofdzaak be
kend veronderstellende, legde spr. zich vooral
toe op de toelichting van Coen'e gevoelens
en denkbeelden uit minder bekende passages
zijner brieven aan de Bewindhebbers, waar
van do volledige verzameling spoedig het
licht zal zien door de zorgen van .het Kon.
Instituut vcor de Taal-, Land- en Volken
kunde van Ned.-Indië. Spr. toonde aan dat'
slechts vcor_een gedeelte de denkbeelden
V3n Coen in" vervulling zijn gegaan. Hjj
n e ft geloofd aan de moeglijkheid van de
fceheersching van den Archipel door de Ne
derlanders als afgesloten handelsgebied, ©u
in dit opzicht zijn zrjne verwachtingen ver
wezenlijkt. Niet ten volle uitgekomen is zijn
verwachting van de rol die voor deNederland-
eche natie in Indië ken zijn weggelegd. Hij
Dad zich voorgesteld dat de voornaamste
punten, die de Compagnie bezet houden!
meest om de handeisbeweging in Ijet Oosten
té heheerschen even zoo vole Nederlandsche
V Iksplantingen zouden kunnen worden, zo-
t'la «ener Nederlandscho burgermaatscbap-
pti; doch reeds voor zijn vertrek ia 1623
bfijkt, dat zijn Batavia iu werkelijkheid een
stad wordt van slaven en van Chineezen.
Na zijn terugkeer in het Moederland heeft-
Coen zrjn denkbeelden bij de Bewindhebbers
neg warm verdedigd. Zoowel op Ambon en
Eauda als te Batavia stelt hij zich Nederland
sche koloniën voor die in de behoeften dier
nederzettingen zullen voorzien; hun bedrijf
zal zijn het voeren van den Inlaudschan
handel tegen betaling van rechten aaa de
-Compagnie. Particulieren, meent hij, zulle®
hun belang beter waarnemen dan agenten
der Compagnie dat hunner lastgevers.
Ccen's denkbeelden werden bestreden door.
lieaoi die er op wees dat Indië voldoends
uevolkt was en Nederlandsche particulieren
er geen plaats zullen vinden. Zij zullen niet
tegen den Inlander kunnen ccncurreeren,
wiens behoeften geringer zrjn.
De Bewindhebbers gaan aanvankelijk met'
C( n mede, maar komen daarop spoedig te
rug. Cc-n had glewensclit uitzending van
'lieden met kapitaal; hierin hebben Be
windhebbers een gevaar gezien voor de hand-
hovnig van Corapaghie's monopolie. De po
sitie waarin Bewindhebbers de vrijburgers
liefst gevestigd zouden hebben gezien, ware
die van landbouwers geweest, zij verlangd-
den m.a.w. het onmogelijke.
In plaats van een Eurcpeeschen, heeft me®
ia Indië een Chineeschen tusscheostand ge-
klegen. Eerst wanneer in de 19e eeuw, de
iu-tf'.oming van het psrticu'iere Nederland
sche kapitaal wordt to?nelaten, begint in
werkelijkheid de economische rol van den
particulieren Nederlander in Indië.
Den beiden sprekers werden door dekt
voorzitter namens de aanwezigen d3nk get-
Vccrzitter namens de aanwezigen dank be
tuigd vcor hnn belangrijke voordrachten.
Tot voorzitter voor het vereenigingsjaar
1219/20 wordt benoemd r/rof. dr. J. Wi
Muller.
De Kegeering en duurte en prvizenwueker.
Vanwege de* besturen der Lsidsche af-
deeling van de S. D. A. P., den Leidschen
Bestnnrdersbond en de Coöperatie „Voor
uit" «as gisteravond in de groote Stads
gehoorzaal een openbare vergadering be
legd oin te protesteeren tegen de werkeloos-
beid der Kegeering, die tegen duurte en
prijzenwoeker geen maatregelen neemt.
De vergadering, die naar schatting ifoor
ruitr 500 personen was bezocht, werd, na
dat er eenige socialistische liederen waren
gezongen, te ongeveer halfnegen door den
voorzitter der aldeeling van de S. D. A. P.,
nu. D. A. van Eek. geopend, die er aan
herinnerde.' dat a.s. Dinsdag het Kamer
lid Salines in de Tn'eede Kamer de Ke
geering inzake de heerschende duurte in
gebreke zou stellen. Om aan diens betoog;
klem bij te zetten en om te toonen, dat do
partij in de Kamer de arbeiders achter ziclt
heelt, wcr'den vergaderingen als deze tie-
tegd.
De heer K. ter Laan, lid der Tweede
Kamer en burgemeester van Zaandam, wees
cp de groote duurte, waardoor het leven
voc.r msnschen met bescheiden inkomens
schier onmogelijk wordt. Zij wordt, vol
gens hem, ten onrechte geweten aan de
hoogs prijzen der grondstoffen en de da
stijgende loonen der arbeiders in verband'
ntec de verkorting van den arbeidsduur.
Deze factoren zijn niet beslissend. Do voor
naamste factor is de prijsopdrijving, een
gevolg van de zucht om 'groote winsten
te maken. Dit blijkt vooral uit de hoogo
dividenden, aan aandeelhouders van onder
nemingen van nijverheid en handel uitge
keerd Kleine ondernemers, die voor den
oorlog slechts matige inkomsten hadden,
zijn nu voor groote bedragen aangeslagen1.
De Begeering treedt daartegen niet met
de noodige kracht op, wat van haar kapita
listisch standpunt ook niet kan verwacht
worden.
De arbeiderspartij moet haar in die rich*
ting drijven en daarvoor moeten vergade
ringen als deze medewerken.
Da vergadering juichte dezen spreker,
warm toe.
De tweede spr. was de heer R. Stenhuis,
uit Amsterdam, die ongeveer in denzelfden
geest sprak. De arbeiders maken nog altijd
te' weinig studie van liet socialisme, anders
zonden zij wel begrijpen waar zich 'do
schoen wringt. Men heeft de duurte in ver
band gebracht met de schaarschte, doch als
