Nu. 18267
LEIDSCH DAGBLAD, Donderdag 18 September.
Tweede Blad Anno 1919.
EERSTE KAMER»
BINNENLAND
RECHTZAKEN.
KUNST EN LETTEREN.
- BUITENLAND
V ergadering van gister-
namiddag.
Voorzitter Afdeelinyen.
Dc VOORZITTER deelt mede, dat be
noemd zijn tot voorzitter der af deelingen
de hecren Van Swaay, Do Waal Maleöjt,
Van den Berg, Van der Does de Willebois
£11 Reeckers en tot ondervoorzitter resp. de
heeren Diepen, Van Lanschot, Geertsema,
'h Hooft en Michiels van Kessenich.
Tot leden der redactie der commissie voor
liet samenstellen van hot Adres van Ant
woord op de Troonrede, de heeren Van
Wassenaar, Van Lamsweerde, Van der
Hoeven, De Vos van Steen wijk, Vcrhoijen.
Commissie Huishoudelijke Dienst.
Tofc leden der Commissie van den Huis-
houdelijkon Dienst worden herkozen de
heeren Reekers en Kraus.
Gemengde Commissie der Stenografie.
Tot leden der gemengde Commissie voor
den Stenografischen Dienst worden her
kozen de heeren Staal, Van Lamsweerde en
De Vos van Stccnwijk.
Gewijzigd oniwerp-adres van antwoord op de
troonrede.
Het gewijzigd ontwerp-adres van ant
woord luidt als volgt:
Mevrouw.
1. Heb was voor de Eerste Kamer der
Staten-Geheraal een groote vreugde, dat
Uwe- Majesteit, vergezeld van Zijne Ko
ninklijke Hoogheid den Prins der Neder
landen, Hertog van Mecklenburg, wederom
in persoon de gewone zitting heeft mogen
openen. Met Uwe Majesteit is zij Gode
innig dankbaar, dat ons Vaderland de ver
schrikkingen van den oorlog werden be
spaard.
2. Met voldoening vernam zij, dat na dc
'wereldberocring, bet zich laat aanzien, dat
de verhouding tot de andere mogendheden
van vriendschappelijken aard zal zijn, en
dat Uwe Majesteit met nadruk is opgeko
men voor de handhaving van de zelfstan
digheid van den staat en van zijne rechten
on belangen, waarvan de bedreiging op
onze verhouding tot België van invloed is.
Do geestdrift, allerwego in den lande ge
wekt door de kloeke en vaderlandslievende
houding der bevolking van Limburg en
Zeeuwscli-Vlaanderen, wier besliste wil om
Nederlanders te blijven telkens meer blijkt,
mogo voor Uwe Majesteit een bewijs te
meer zijn, dat de geheele natie met een-
parigen schouder ^chter Haar staat.
3. Met levendige belangstelling nam zij
kennis van de toezegging van de vele en
gewichtige wetsontwerpen, waarvan dc in
diening wordt aangekondigd.
4. Van ganseher harte stemt zij in met
de bede, dat Gods zegen op den arbeid der
Sta.ten-Generaal rooge ruston."
Het adres wordt in de afdeelingen be
handeld.
De vergadering wordt verdaagd tot Don
derdag te elf uren.
Het ontv/erp-Arbeidswet.
De Memorie van Aniwoord aan de
Eerste Kamer.
Aan de Memorie van Antwoord betref
fende het wetsontwerp, houdende bepalin
gen tot beperking van den arbeidsduur in
het algemeen en tot bet tegengaan van ge
vaarlijken arbeid is het volgende ont
leend
De Minister meent te mogen aannemen,
'dat stakingen tot verkorting van den
arbeidsdag na de invoering der wet tot de
hoogo uitzonderingen zullen beliooren.
Na bestrijding van eenigc geopperde be
zwaren van principieelen aard en erken
ning van do noodzakelijkheid eener zoo
hoog mogelijk opgevoerde productie wijst
de Minister er op, dat ook hier to lande
het aanbod van werkgelegenheid nog be
droevend veel kleiner is dan dat van werk
krachten. Voorloopig behoeft derhalve de
vrees niet gekoesterd te worden, dat de
invoering van den verkorten arbeidsdag zal
zijn de aanvulling van het wereldtekort.
Van protectionistische maatregelen als
middel om onze industrie tegen buitenland-
Eche concurrentie te beschermen, moge
voor een bepaalde industrie eenig voordeel
te wachten zijn, als middel om onze volks
welvaart in liet algemeen te verhoogen,
verwacht de Minister daarvan weinig keili
De Minister kan niet toegeven, dat do
wet niet ver genoeg, noch dat zij te ver
eou gaan, en argumenteert dit uitvoerig.
Wat de mogelijkheid betreft van het mis
bruik, dat arbeiders hun werkgevers in hun
vrijen tijd concurrentie zouden aandoen,
zou de Minister niet schromen een voorstel
to doen, om deze handelwijze der arbeiders
strafbaar te stellen, indien hem dit noodig
bleek. Hij blijft echter vooralsnog van mee
ning, dat de werkgever hier sterk genoeg
staat door de bevoegdheid tol ontslag, en
door de collectieve arbeidsovereenkomsten.
Die deelen der bovengrondsche werken,
welke inderdaad accessoir van liet onder-
grondsche mijnbedrijf zijn, zullen bij alge
meen en maatregel van bestuur aan de wer
king der Arbeidswet onttrokken worden.
Do overige kunnen geheel onafhankelijk
van het ondergrondsche toezicht gehouden
worden en onder de arbeidsinspectie wor
den gesteld, voor zooveel betreft de nale
ving der Arbeidswet en dc Veiligshcids-
wet.
De tijd tot 1 September 1922 wordt door
'den Minister na gepleegd overleg met zijn
ambtgenoot van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen voldoende geacht om de
leergelegenheid voor den 13-jarigen in het
leven to roepen.
Met den wensch, dat iedere onderneming
een bepaald aantal uren voor overwerk en
Zondags werk tot.haar beschikking zal heb
ben, kan dte Minister niet instemmen. Ver
vulling van dezen wensch zou het consta-
teeren van overtredingen eenvoudig tob
een onmogelijkheid maken.
In-behan deling-nemen van de Arbeidswet.
De Eerste Kamer zal eerst tegen einde
October het ontwerp-8-urige arbeidsdag in
behandeling nemen.
Brandstoffencommissies in Zuid-Holland.
Do Vereeniging van Brandstoffencom
missies in de provincie Zuid-Holland heeft
gistermiddag, onder voorzitterschap van
mr. P. E. Briët, uit Leiden, in „Den
Doelo", te Rotterdam, een vergadering ge
houden.
De Voorzitter deelde mede, dat het be
stuur ten gevolge van verschillende omstan
digheden deze vergadering, die aanvanke
lijk op 10 dezer bepaald was, op gisteren
had moeten stellen. Het lag in het voorne
men, deze bijeenkomst nog meer aantrek
kelijk te maken door een lezing van prof.
De Vooys over de kolenpositie van ons
land. Prof. De Vooys was echter door ver
blijf in het buitenland verhinderd, aan de
tot hem gerichte uifcnoodiging gevolg te
geven. Het bestuur stelt zich nu voor, bin
nen betrekkelijk korten tijd de volgende
vergadering to houden, waarboe dan wel
licht de brandstoffencommissies (b. s. c.)
uit andere provincies zullen worden uitge-
noodigd, om de lezing van prof. De Vooys
mede te kunnen bijwonen.
Zonder discussie en met algemeene stem
men werd besloten, ook den penningmees
ter, van 1 Jan. j.l. af, een jaarlijksche ver
goeding too to kennen.
Omtrent de financieele positie van dc
Vereeniging zullen in een volgende "verga
dering mcdedeelingen worden gedaanzoo
noodig zal daarbij over mogelijk noodige
heffingen gesproken worden.
De secretaris deelde vervolgens mede,
dat bij de Rijkskolendistributie (r. k. d.)
schriftelijk is aangedrongen op het verkrij
gen van een grootere afschrijving voor ver
gruizing. Daarop is nog geen antwoord in
gekomen. Uit de mededeelingen van de af
gevaardigden der b. s. c. uit o. m. Maas
sluis, Gorkum, Middelliarnis, bleek, dat
men veel last ondervindt van de groote ver
gruizing, die voorkomt bij zendingen zwarte
brandstof, voornamelijk bij Belgische en
rhotsche anthraciet. Verscheidene b. s. c.
c: celden voorts hun ervaring mee met zen
dingen anthracict, die meer uit steenkolen
bleken te bestaan. Gorkum en Briellc had
den tegen zulke zendingen geprotesteerd en
gevraagd een controleur te zenden, die ech
ter niet gekomen was.
Do Voorzitter deelde mede, dat gerecla
meerd is tegeu de wijze van distributie in
Den Haag en Rotterdam, waar elf eenhe
den anthracict beschikbaar zijn gesteld,
met het gevolg, dat in omliggende plaatsen
als Leiden en Delft telkenmale klachten zijn
vernomen. Op de bij de r. k. d. ingediende
klacht is nog geen antwoord ontvangen.
Het bestuur zal op antwoord aandringen
on na ontvangst daarvan zoo noodig op de
klachten der b. s. c. wijzen.
Naar aanleiding van het in de vorige
vergadering behandelde voorstel om de
Vereeniging van b. s. c. in Noord-Holland
voor te stellen, zich met de Zuid-Holland-
sche Vereeniging te combineeren, heeft het
bestuur zich gewend tot de Vereeniging in
Noord-Holland, maar het heeft tot dusver
geen antwoord ontvangen, en vergeefs ge
tracht, den secretaris van die Vereeniging
te bereiken. Van de combinatie kan dus
voorloopig niets komen, evenmin als van
het voornemen om ook te Amsterdam of te
Haarlem te vergaderen.
Do likwidatie van de tui-fvoorraden. De
Voorzitter merkte op, dat, gelijk hekend. is,
zich vele onaangenaamheden met den handel
hebben voorgedaan als gevolg van de vrijge
ving van de turf, en stolde do vraag, hoe het
met de likwidatie van de voorraden der b. s. c.
slaat en hoe zij daarbij gehandeld hebben.
De secretaris wees er op, dat het bestuur
van den Nationalen Bond van b s c. over
dezo zaak met de r. k. d een bespreking heeft
gevoerd, waaTbij de lieer Frowijn heeft mee-
gedeold, dat het in de bedoeling lag, eventueelo
baten van de b. s. c. te bestemmen voor de
gemeenten in de districten dor commissies,.
Daarna is de circulaire der r. k. d. betreffende
de vrachtprijzen verschenen. Het bestuur
'meende, dal het vrachtverschil ten bate van de
b. s. c. zou komen en die geldon goed van pas
kwamen voor de bestrijding van de kosten ier
likwidatie. De r. k. d. wenschte echter het
vr ach her schil aan te wenden voor dc betaling
van dc stroppen, die voor haar uit de turf-
kwostie voortvloeien. Hat bestuur was van oor
deel, dat dc r. k. d. dan ook alle schade, die
verband houdt met de likwidatie van de turf
voorraden, voor haar rekening moet nemen,
maar de r. k. d. wijst dit af en handhaaft haar
standpunt. De vraag ia nu, of hieromtrent nog
een krachtiger actie bij de r. k. d. ingesteld
moet worden.
Oud-Beierland bleek nog een overschot van
10 a 15 ton turf te/Bezitten, waarmee de b. s. c.
geen weg weet. Gouda had haar voorraad ver
kocht niet een verlies van f 1200 k f 1300.
Sassenheïm was van meoning, dat nu de r.
k d. een achterdeur hoeft opengelaten om de
schade te vergoeden, liet niet billijk is, dat een
b. s. c. schade lijdt.
Brielle heeft van de r. k. d. het prijsverschil
vergoed gekregen. Hardinxvcld heeft nog 1690
eenheden van elk 200 K.Gdie zij echter nog
niet betaald hoeft. Middelharnis bezit nog 250
ton, en heeft van het kolenbüreau f 4000 ver
goeding ontvangen; niettemin zal de turf haar
geld kosten. Giessendam heeft twee dagen vóór
de turf is vrijgegeven 1000 eenheden ontvan
gen van elk 400 K.G. De b. s. c. heeft nu nog
770 eenheden; zij heeft om vergoeding gevraagd
en nog geen antwoord ontvangen. Betalen wil
zij niet, want zij heeft geen gold. Do afgevaar
digde meende, dat deze zaak haar f 9000 zal
kosten, en stelde de vraag, of men de commis
sie „iets kan maken" indien zij niet betaalt.
De Voorzitter gaf daarop een ontkennend
antwoord met de toevoeging: mits gij de zaak
behoorlijk beheert. Als do b. s. c. zich tot het
bureau der vereeniging wenden on de noodige
gegevens verstrekken, is het bestuur bereid,
hun belangen bij de r. k. <L te behartigen.
In verband met de vraag van Giessendam
betreffende de rechtspositie der b. s. c., merkte
de Voorzitter nog op, dat bij de b. s. c. te Lei
den de vraag is gerezen, welke de toestand
ten opzichte van de handelaren zou kunnen
worden indien met 1 April de distributie mocht
'""^digen en de brandstoffen vrij zouden komen.
De b. s. c. zouden dan opzichzelf niets kun
nen doen tegen handelaren, dio nog schuld
hebben en nalatig in hun betaling Wijven. Ten
einde daarin-- te voorzien, heeft de b. s. c. een
formule ontworpen, waarbij bepaald wordt, dat
de verkoop geschiedt namens de b. s. c. door
haar directeur, die persoonlijk het recht heeft
logon een handelaar op te treden. Die voor
waarde wordt den handelaren ter onderleeke-
ning voorgelegd. Het bestuur zal de bedoelde
formulieren laten drukken en aan allo aange
sloten commissies zenden, die zeker gaarne
daarvan kennis zullen nemen.
Is er ter plaatse geen directeur, dan kan men
in zijn plaats den voorzitter of don secretaris
of een lid der b. s. c. stollen.
Op de vraag van Oud-fieiorland of een b.
s. c. hot recht heeft, de levering van brand
stoffen aan den handelaar te staken, die wei
gert de bedoolde overeenkomst te teekenen,
antwoordde de Voorzitter bevestigend
Delft bracht nog do vraag lor sprake, of liet
niet gewenseht is, in Den Haag te onderzoeken,
hoo men daar denkt te handelen bij het ten
einde loopen van do distributie, en gaf als
haar meening lo kennen, dat het voor de b.
s c. van belang is tegenover den handel, in
dien zij daaromtrent worden ingelicht. De voor
zitter antwoordde, dat r. k. d- reeds eenige
maanden geleden mondeling heeft meegedeeld,
dat de likwidatie ten bate of ten laste van het
vorzekerbnreau zal komen. Gorkum deelde
mede, dat zij van de r. k d. de toezegging heeft
ontvangen, dat er een behoorlijke likwidatie
van de vooraden zal plaats vinde n
Het bestunr zal ook deze zaak met de r. k. d.
behandelen en zoo mogelijk daaromtrent in
de volgende vergadering mededeelingen doen.
Vervolgens deelden de afgevaardigden mede,
hoeveel eenheden dc b. s. c. reeds beschikbaar
hebben gestold. Daarbij bleek, dat de afgelegen
eilanden zoo goed als geen voorraad, meer
hebben.
De lieor Van der Laan, uit Delft, merkte
daarna op, dat de aldaar bestaande commissie
van advies voor de minder gegoeden hem ver
zocht had, de kwestie van een Rijksreductie
ter sprake te brengen. Do commissie zegt n.l.,
dat in het algemeen de arbeiders de hooge
prijzen niet kunnen betalen, hetgeen ook wel
blijkt, meende spr., uit dc in de meeste plaat
sen goringe afneming van dc beschikbaar ge
stelde eenheden. Zij vreest voor den komenden
winter groote moeilijkheden, cn heeft spr.
daarom gevraagd do wenscheüjkhcid vaji het
verkrijgen van een Rijkshijslag ter sprake te
brengen.
Molenaarsgraaf zcido, dat zich daar ter
plaatse dezelfde omstandigheden voordoen.
De Voorzitter herinnerde or aan, dat indor-
tijd besloten was, hier geen sociale kwesties
te bespreken. Daarvan is echter wel eens meer
afgwekén. zoodat hij tegen deze bespreking
geen bezwaar wilde maken.
Maassluis verzette zich tegen het denkbeeld
van een bijslag, achtte dit in strijd, met de
juiste politiek der regeering om te trachten
het bijslagsysteem zooveel mogelijk op to hef
fen* tot herstel van den normalen toestand,
en meende, dat arbeiders zijn aangewezen op
hun werkgevers en armlastigen op armbestuur
en dergelijke instellingen.
De Voorzitter zeide, dat het bestuur even
zeer van oordeel is, dat het niet op den weg
der vereeniging ligt, bij de regeering aan te
dringen op het geven van een bijslag, en dat
het in het algemeen gewenseht is, de bijslagen
to doen ophouden, Bovendien zal het rijk geen
bijslag willen geven, maar er zal op de ge
meenteraden wel een heftige aandrang geoe
fend worden om dat te doen, en dan zal het
veelal van hun samenstelling afhangen, of zij
een andere sociale politiek wenschen to vol
gen dan liet rijk. Overigens zijn de tegenwoor
dige prijzen reëel, in overeenstemming dus met
de kosten, en het is natuurlijk juist, dat er
menschen zijn (al wordt dat wel eens over
dreven) die die prijzen moeilijk betalen kun
nen, maar die zullen zich dan tot de daartoe
aangewezen instellingen moeten wenden.
Gorkum gaf te kennen, dat velen iïi dc
meoning verkeoren, dat or een bijslag zal ko
men. De afgevaardigde zag daarin de oorzaak
van de geringo afneming van de beschikbaar
gestelde eenheden en achtte het daarom ge
wenseht, dat dc regcering publiceert, dat er
geen bijslag gegeven zal worden.
De vergadering werd daarna gesloten.
ARNHEMSCHE RECHTBANK.
O.-W.-belasting.
P. E., stalhouder te Arnhem, had zich
voor de rechtbank aldaar te verantwoorden
negens opzettelijke onjuiste aangifte voor de
oork gswinst-belasting.
Volgens het bg dagvaarding ten laste ge
legde had hij voor die belasting 1914'15
een aangifte gedaan van £3200, terwijl de
winst later werd vastgesteld op f46.200,
ten gevclge waarvan een belastingsom van
f .2.660 aan de Staatskas zcu zijn onthouden
geworden.
Fekl., die zelf de-boeken niet houdt, ver-
fciaarne voor de rechtbank door domheid tot
een dergelijke onjuiste aangifte te zjjn geko
men, c-mdat hij in de veronderstelling was,
dat de afschrijvingen, waardoor het groot
veischil in aangift een werkelijk gewonnen
brdiav valt te verklaren, niet als „winst"
behoefde te worden aangemerkt.
requisitoir nemend meende de Officier van
Justitie, dat bekl.'s verklaring, als zou hier
een vergissing in het spel zijn, onaannemelijk
is en eischte bekl.'s vcrcordeeling tot drie
maanden gevangenisstraf.
Mr, If. J. Wolff als verdediger optre
dend, meende dat in dezo niet aan kwade
trcuw mag worden gedacht. Ook omdat geen
schade voor den staat het gevolg is geweest,
pleitte mr, J?olff vrijspraak.
Opgave van personen, die zich te
Leiden hebben gevestigd.
Mej. W. Geut, Wasstraat IS. 1. van
Et-jningen, warmoezier, Oosterdwarsstraat 1.
yM, F. Flrank, agent van politie, jtijudijn-
straat 30, D. C. H. van 7,col, sigarenma
ker, Burgsteeg 9, Mej. J. A. Visser,
huishoudster, Breestraat 78. Mej. H. A.
Beek, dienstbode, Koordeinde 15, Mej. J,
Zwager, Bilderdijkstraat 4, Wed. H. Grave
v, d. Bcrgh en gezin, Gangetje 1. Mej..
B, ae Vet, Pr. Frederikstraat 32. M.
G, Verwey, apcth.-assistent, M. Moonsstraat
65, R. Lcrentz, Groenhovenstraat 11.
tóe;. L. van Nes, Witté-Singel 6. Mej.
•J. li. Filippc, Morschsingel 7. Mej. H.
l'iedenburg, Stationsweg 12, Mej. 11. P.
Bellen, onderwijzeres, Plantage 20. J.
Ws Cahen, winkelbediende, Nieuwe-Rijn 32.
A. van Meteren, les werkman, Vestestr.
49. P. N. Mulder, Heerenstraat 54.
J, Luigy en gezin, smid, Noordeinde 26.
F, F. v. Bern mei, Papengracht 2S.
Mej. M. C. v. Kerkhof, dienstbode, Bres
straat 109. J. M. M. A. Blcemers, mo-
dista. Maarsmansteeg 4. A. H. Wiegers,
a arenmaker, L. Agnietenstr. 9. S. El-
larbcut, dienstbode, Wasstraat 3. A. 0.
Elsbach, student, Witte-Singel 96. Mej.
C, B. Rbrjnshurger, dienstbode, Hoogewoerd
G. van Manen, timmerman, Vliet 49.
C. Kuipers, sigarenmaker, Volmolengr.
1], H. Brienen, .gem.-cpzichter, Stille-
Rijn 6. Mej. wed. G. J. KiihnKcppe en
gszin, Middelstegr. 59. 1. Kager, lood
gieter Vliet 36. A. Baars, sigarenma
ker, Ambachtsstraat 16. G. H. Euisch,
sipaienmaker, Amb^chtstraal 16. G. v.
Ditmnrsch, machin.st, Ambachlstraat 16.
L. Boender, broodbakker, Poelgeeststr. '12a.
Mej. M. J. Maat, Haarl.straat 70. C.
C. Hendriks, verpleegster, Grosneveldstich-
L. M. Schopman. priester, Haarl.slr.
j 0'.. H. P. M. Janssen, priester, ilaarl.str.
iOo. D. Bcukuys, sigarenmaker, N.-Be?s-
tenmarkt 19. Mej. J. G. M. Even, mo-
и.si^. Lange Mare 52. it. B. Kaste?!,
4e-Pinnenvestgr. 37. E. J. M. Bruinsma, 1.
v. Goyenkade 18.
Opgave van personen, die uit Leiden
zijn vertrokken.
C. Kaas, Heiloo, Holleweg. A. Mozne,
Kampen, Oudestraat 281. M. lepers,
harderwijk, Sonnevanck. Mej. -i. \I. Gbr.
Bcury, Dordrecht, Singel 162. ihr. A.
H. Gevers, Den Haag, Joh. ilaetsuycker-
slraat 53. Mej. BuisBurgejoa, Helder,
Achterstraat 17. Mej. W. C. v. Ilufiel,
Den Haag, De Riemerstraat 156 - N.
Rozier, Rct.erdam, Rodekaan, S^h.ed.-weg.
E. J. P. teenhuizen. Amsterdam, Toils.
Vermeerstraat 52. W. B. F. Hofman,
Delft, Voorstraat 29. M. P. G. de Man,
'Zosterwoude, H. Rijndk 210a. Mej. C.
v. Valkenburg, Den Haag, Juliana v. Stol-
nc-rglaan 88. Mej. W. Alta, Amsterdam,
Halve Maansteeg 14. G. fr. v. Ejdik,
Voorburg, Achterweg S5. Mej. E. M.
Sleeuw, Utrecht, Nic. Beetsstraat 24.
Th. Ij. J. v. d. Helm, Eindhoven, Vroom
en Dreesman. L. Chr. Betgen. Rotter
dam, Gouvernestraat, Johanna-Hof Kb.
W. Chr. Zandvoort, Den Haag, L. v. Meer-
dervoort 295. W. Maarse. Krimpen a/d.
IJsel. Stormpolder. L. Stronken, Merkef-
bach (Z.). Mej. A. Schlief, üidam, bg
de familie. G. Mol, Den Haag, Wagen
straat 67a. W. fr. v. d. Heijden. Den
Haag, C. Sleijffers, banketbakker. P.
Hillenaar, Alphen aan den Rijn, Stl-Josephs-
stichting Ifej. S. Immlnk, Den Haag,
2de Sehuijtstraat 175. A. Corbrjn ran
Willenstvaard, Amstelveen, bij J. Koolhaas.
C. B Zon, Amsterdam, v. Ostadestraat
409. J. A. J. Barge, Oegstgesst, Leid-
sehe-Slraatweg 6. G. de Graauw, Utrecht;
Spoorstraat 10. Mej. A. EL v. Ditz-
huijzen, Amsterdam. Nic. Maesstr. 60.
Mej. J. M. Schmaltz, Heider. Spoorstraat
48. L. J. v. Lange, Laren (N.-EL), Hout
weg 486. S. G. Binnerts, Zandvoort,
Ocsterparkstraat 26. Wed. A. "Kouwen-
berg-Droog, Rotterdam, Zaagmol ens tr. 290a
Hangaarsch Strijkkwartet.
Voor de vele vereerders van het, sedert
vele jaren hier tc lande zoo bekende ra
beminde, Hongaarsche Strijkkwartet, be
staande uit de H.H Waldbauer, Temes-
vdry, Kornstein en Kérpely, zal het een
goed tijding zijn, te vernemen, dat dit scbib
terende ensemble in October wederom een
groot Concerttournee door Noderland zal
maken.
Nieuwe Uitgaven.
KAREL DOREN'CA., van G. HoDc.
Bij de heeren Van Holkema en Wuren-
dorf, te Amsterdam, is verschenen een nieuw
jongensboek voor wat rijperen leeftijd (ous
dunkt zoo van 1317 jaar) van tie hand
van G. Holle, getiteld Karei Doringa.
Deze titel geeft reeds aan, dat men hier te
doen heeft met de lotgevallen van een
jong.-iensch. Deze weet liet, dank zij goe
de geestesgaven, die hij echter nimmer vor
waar loost verder te ontwikkelen en eeu
kerngezonden inborst zeer ver te brengen
op den maatschap pel ijken ladder. Speciaal
in deze tijden van jeugdbedërf kan dit
boek <een heilzamen invloed oefenen.
Toch vervalt het niet in een brave-Hendrik
geest. De schrijver is er in geslaagd op
frisschc wijze levenslessen in te weven.
Joh. Braakensiek heeft voor de illustra
ties gezorgd; een aanbeveling op zichzelf
Jaarboek der Rijksuniversiteit te Leiden
1919. Uitgave van de N. V. Boekhandel en
Drukkerij, voorheen Ek J. Brill, te Leiden.
Lijst van onbestelbare brieven, en blief,
kaarten, van welke de ateende;?.
onbekend zijn.
Brieven, Binnenland.
L. J. v. Arighem', Rotterdam. Blanche
Adam, Scheveningen. G. Th. Bakker,
Rotterdam. D. A. v. d. Berg Haag
Arie Byland, alhier. Cacao- en choco-
ladefabr., Rotterdam. Huffnage], Haag.
Kamraers Sr., Raamsdonkveer. Re
dactie de 100,000, Haag. Smit Colpa,
Leiden. v. Wageningen, Voorschoten.
JVitser-burg, Amsterdam.
Briefkaarten, Binnenland.
A. v. Bennekom, Amsterdam. M". v.
Dichond, Amsterdam. C. Edward, Leiden.
D. de Jong, Noord wijk. P. Lochmond,
Geldermalsen. J. L. Na-veld, Grams-
bergen. EI Onstwerdo. Rotterdam.
E. Prins, Leiden. Scharen! erg. Rotter
dam, A. Sirag, Amsterdam. H. Stof
fers, Schiedam. M. Verbeek, Amsterdam
4 briefkaarten zonder adres.
Brieven, Buitenland.
'W. J. Mohnen, Julich.
Briefkaarten, Buitenland.
Boerakker, Kinlen. Cichard Comely,
Aachen. E. R. 106, Berlin. E. Stok
vis, Lennatfc. A. Wonderlich, Aachen.
Een boodschap van I.loyd Gccrge.
Maandag is in Engeland con blad ver
spreid met don titel ,,Tbo Future", dat
onder de auspiciën van Lloyd George uit
gegeven. is en verklaringen van <lo voor
naamste staatslieden ov?r dc teekomsf: be
vat.
Lloyd George heeft or do vobgencle op
wekking in geschreven: „Millioenen dap
pere jonge mannen hebben voor de niouwo
wereld gestreden. Honderdduizenden zijn
gesneuveld om haar te vestigen. Als wij in
gebreke blijven om de belofte, die hun ge
geven was, te vervullen, onteeren wij ons
zei ven. Wat beteeke ot een nieuwe we
reld? Hoe zag de oude wereld er uit? Het
was een wereld, waarin allo gezwoeg aan
myriaden van eerlijke arbeiders, mannen
en vrouwen niets opleverde dan vuilheid,
armoede, zorg en ellende een wereld,
cie door achterbuurten ontsierd cn door
uitbuiting geschandvlekt werd, waar werk
loosheid ten gevolge van dc wisselvallig
heden van de nijverheid wanhoep in een
menigte van nederige gezinnen brachteen
wereld, waarin zij auu z.j met gebrek, -de
onuitputtelijke rijkdom van dc aarde ver
spild werd, ten de Mie door onkunde en ge
brek aan inzicht 'i-n dëeJe door bekrom
pen zelfzucht-
Als wij de oude verted v. .urnen,
plegen wij verraad aan de heldhaftige doo-
dcii. Wij zullen schuldig staar, aan de laug-
hartigstc trouweloosheid die ooit den
naam van een volk bevlekt heeft ?(cen,
wij zullen voor ons zeiven en onze kinderen
een vergoeding scheppen. Aar. do oude
wereld moefc en zal een einde komen. Geen
poging kan haar veel langor schragen. Als
er menschen mochten zijn, die zich geneigd
mochten voeten haar in stand te houden,
moeten zij zich in ac.iit nerribn. opdat zij
'niet op hen valt en hun gezinnen ten on
dergang voert.
Het moet de verheven pjicht, van allen,
zonder gedachte a-.m partijschap, zijn, om
bij het opbouwen van do nieuwo wereld to
helpen, waar arbeid zijn billijke belooning
krijgen en alleen traagheid gcte-ck lijden
zal".
Woekerwinst in Engeland.
Een circulaire, die Sir Auckland Geddes,
de Engelsche minister van koophandel hcett
rondgezonden voor de plaatselijke overheids
personen een richtsnoer ten aanzien van
de uitvoering van de wet tot bestrijding
van voekerwmet.
De minister zegt, dat hij besloten heeft,
de plaatselijke ovevheid uit te noodigen
om commissies te benoemen, aan welke hij
de bevoegdheid wil verlccnen om allo
klachten ten aanzien van den verkoop in
het klein en in de verdeeling van de ar
tikelen, waarop de wet van toepassing is,
to onderzoeken, hooren en beoordeeler..
De werkzaamheid van de plaatselijke com
missies zal 'n rechtsprekend karakter dra
gen cn daarom is het van belang, dat in de
commissies personen benoemd worden, dio
cte zaken onpartijdig beschouwen. Ook zal
men veelal personen moeten benoemen, die
niet tot- de plaatselijke autoriteiten be-
hooren. Ten minste twee leden van elke
commissie moeten vrouwen zijn, eu verder
moeten er op sajn minst drie leder, var de
plaatselijke, commissie van !e J v -Me
iencontrole in zitten.
Daar het work van dc coui.nte .c ten
zeerste do behingen van den werkenden
stand zal raken, zegt de minister, dat het
gebiedend noodzakelijk is. dat de arbeiders
er behoorlijk in vertegenwoordigd zij::.
Ooneurreorende neringdienden moeten
niét over beroepsgenootcn recht spreken
en geen lid van de plaatselijk© commissi©
moet een klacht behandelen, waarbij hij
jjersoonlijke belangen heeft.
Iedereen kan voor de commissie gedaagd
worden en moet clan de inlichtingen geven
cn stukken overleggen, die men van Imni
verlangt. Blijft iemand in gebreke om to
verschijnen, dan kan hij deswege veroor
deeld worden tot een boete van ten hoog
ste 50 pond sterling of gevangenisstraf van
ten hoogste een maancl of beide.
Als <1© commissie de klacht gehoerd heeft
kan zij haar ongegrond verklarc of, als
zij de overtuiging heeft gekreg At on
redelijke winst genomen is, ui n wat
do prijs "had moeten zijn, als een behoor
lijke winst op den inkoopprijs gelegd was.
Do neringdoende moet dan aan den geen*
