No. 13259
LEIDSCH DAGBLAD Dinsdag 9 September.
Tweede Blad Anno 1919.
BINNENLAND.
KUNST EN LETTEREN,
INGEZONDEN.
VRAGENRUBRIEK.
fVlijn eerste Luchtreis.
Nijverheids- en Middenstandsraad. Bij
rgoii. besluit is erkend en vastgesteld, dat er is
^en Nijverhéidsraadwelko tot taak heeft aan-
olegenheden van commorcieel^cconomieohen
aard. welke voor de Nederlandsche nijverheid
van algemeen belang zijn, te behandelen en
'daaromtrent overleg te plegen met of voorstel
len to doen aan do tor zake bevoegde Minis
ters en verder zoo danigo ooileges, autoriteiten.
ambtenaren, als daarvoor naar gelang van
den aard van het onderwerp in aanmerking
komen; en welke Raad staat ter beschikking
van do Ministers, om dezen te dienen van ad-
vj-es omtrent aangelegenheden, de nijverheid
betreffende. Tot voorzitter is thans aangewezen
jnr J. G. A; Bvomvijn, te 's-Gravenhage.
Voorts is erkend cm vastgesteld, dat er zal
ajn een Middenstajidsraad, welke tot taai
eeft aangelegenheden, welke voor den Neder-
Jandschen handeldrij vendon of industrieel en
middenstand van algemeen belang zijn, te be
handelen en daaromtrent ovonlegvto plegen met
of voorstellen te doen aan de ter zaken be
voogde Ministers en vorder zoodanige colleges,
autoriteiten en ambtenaren, als daarvoor, al
gelang van den aard van het onderwerp,
in aanmerking komen, en welke Raad staat ter
beschikking van de Ministers, om dezon te die
nen van advies omtrent aangelegenheden, den
middenstand betreffende. Voorzitter is thans
mr. A. J. baTon van Wijnbergen, voorzitter van
öe commissie voor do middenstandscncraêtc, te
Utrecht.
Verhootjing vrachttarieven EuropaNedL-
ïndië. Het Persbureau Vaz Dias vernoemt
oit zeer goede bron, dat do directie der stoom
vaartmaatschappij „Nederland" en die der Rot-
terdamsche Lloyd on van do stoomvaartmaat
schappij „Oceaan" hebben besloten, do vracht
tarieven,' voor het vervoer van Europa naar
Ned.-IncLië, met pl.m. 25 pGt. te vorhoogen. De
veortdurendo stijging der exploitatiekosten ten
gevolge van de hoogere steenkolen-prijzen, duur
dere materialen en hoogere axbeidsloonen heeft
ito directies genoodzaakt, tot dezen maatregel
over to gaan.
Het Nederlandsch Panopticum. Een stukje
Amsterdamsche aantrekkelijkheid, speciaal
voor den buitenman, gaat verdwijnen, al
dus he* „Hbld.,; Spoedig reeds. Als de
vroolijko Septembermaand is uitgevierd en
Amsterdam de jaarlijksche, eigenlijk nog
slechts bij overlevering bestaande, kermis-
maand achter den rug heeft, worden uit de
ruimten boven bert; Gentraal-Theater de
waspoppen weggeruimd, de koninklijke en
keizerlijko ex-staatshoofden, zoogoed als
roodkapje met haar wolf en der Keiler
meister Rudmann uit Schoffels Ekehard;
de marteltuigen uit de gruwelkamer, de
spiegels uit den doolhof, tot zelfs de hij
gend-sluimerende ,,dame aux caméliae"
toe, die altijd weor de stille verbazing van
grooten als kinderen wekte, zullen, primo
otober „tot het verleden behooren" en in
=;de voormalige show rooms zullen employés
van de, naastaangelegen Amsterdamscho
[Rank, pennen en kopieeron.
Een stukje Amsterdamsche aantrekkelijk
beid. Want meer dan .neven en dertig jaren
heeft het wassenbeeldenspel, zooals het
Panopticum in den mond van velen werd
genoemd, bezoekers getrokken. En niet zoo
weinig. Er waren vele jaren, dat meer
dan tachtig dui-iend stad- en landgenooten
en anderen, kwamen kijken naar <je si®1'"
lijk gedoste poppen en andere bezienswaar
dagheden
Het was in navolging van het bekende
Jparijsché ldusée Grévin en van een derge
lijke instelling te Londen, die drommen
bezoekers trokken, dat een consortium van
Amsterdamsche financiers een dergelijk
winstmakend zaakje oprichtten; 18 Juli
[van het jaar 1882, werd op do plek, waar
vóórdien de bekende zomertuïn van Roete-
jmeier bezoekero trok, het Nederlandsch
Panopticum opgericht. De wassenbeelden
en andere rariteiten werden boven geïn
stalleerd, beneden kwam het café-restau-
[rar.t, dat goodie dagen heeft beleefd want
de attractie van het Panapticum-café be
stond voornamolijk in het strijkje, het zang
nummertje, de voordracht, die, een of
meer keeren tijdens de avonduren, werd
uitgevoerd. Later, toen strijkjes, zeng- en
voordrachtnummers in bijna alle grootero
en velo kleinere café'a waren to hooron,
verminderde de trek naar het Panopticum-
café zeer snel. Exploitanten maakten er in
de dagen van de eerste bioscoop-woede een
Kïentop van. Maar de Panopticum-bios
coop wilde óók al niet en de zaal werd
nog eens omgebouwd en ditmaal kwam het
Centraal-Theater voor den dag, dfevt wél
rendeert.
Intusschen groeiden boven, in museum
zalen en showrooms, de bevolking. Er kon
geen Boerenoorlog worden uitgevochten,
of Joe Chamberlain, werd gekneed op de
wasateliers, die op de allerbovenste zolders
waren ingericht, on ook oom Paul verscheen
onder den hoogen hoed, in de beeldenga
lerij. Na den Atjeh-oorlog kwam Karei v.
d. Heijden in het gelid staan, en hij leek
sprekend. Zoo werden alle belangrijke,
gruwelijke cn blijde gebeurtenissen bijge
houden en de groote heerert, die het laatst
werdjen (aangetechoven, (waren maarschalk
Joffre en Hindenburg, generaal Feldmar-
schall
Al die huidige cn ex-gekroonde hoofden,
al die pracht en praal en glorie, gaat nu
onder don hamerWoensdag, Donder
dag en Vrijdag, 1, 2 en 3 October, wordit
do geheel o inventaris van het Panopticum
geveild.
Waar ze zullen heengaan, de folter werk
tuigen, de staatslieden, .de dwaaltuinen en
doolhoven
Nederland en België. Op do vragen van
het Kamerlid Scbeurer betreffende poli
tieke propaganda door Belgische agenten
in Limburg luidt het antwoord van Vlen
Minister ^van Buitenlandsche Zaken als
volgt
Nadat in de dagbladen een uittreksel
was afgedrukt van de vertrouwelijke Nota,
welke op 3 Juli 1.1. door den Ministek
van Buitenlandsche Zaken te Brussel aan
het groot algemeen hoofdkwartier van het
Belgische leger zuu zijn gericht, is aan Hr.
Ms. gezantschap te Brussel opgedragen
een verzoek om inlichtingen te richten tot
de Belgische regeering.
Hierop is het volgende antwoord ontvan
gen:
Minister van Buitenlandsche Zaken.
Brussel, 20 Augustus 1019.
Mijnheer de Gezant I
Ik heb do eer de ontvangst te erkennen
van uw mededeeling van lü Augustus, waar
bij u in opdracht uwer regeering, mijn
aandacht vestigt op de dezer dagen in de
Nederlandscho dagbladen verschenen pu
blicatie van een vertrouwelijke nota, door
mijn departement tot het ^algemeen hoofd
kwartier gericht
Ik doe u hierbij den volledigen eu authen
tioken tekst van dei© dienstnota toekomen
Gelijk u zult vaststellen, draagt zij do
dagteekening van 20 Mei 1019 cn niet die
van 3 Juli, welke do Nederlandsche dag
bladen, die -haar overigens op onvolledige
wijze weergeven, haar toeschrijven.
Hot vaststellen van dien datum moet
voldoonde zijn ter weguemiug van den on-
aangenamen indruk, welke, naar u mij
medtecleeltl, bij do Neder,]andsche regee
ring gewekt werd, toen zij den aan dat
document gegeven onjuisten datum van
3 Juli in verband bracht met dien van het
tob den hoer Pic'non gerichte schrijven
van 14 Juni 1. I.
Gelieve de verzekering tie aanvaarden,
mijnheer de gezant, van mijn hoogachting.
(get.) HYMANÖ.
Het antwoord der Nederlandsche regee
ring luidt-
Aan Hr. Ms. Gezantschap to Brussel is
opgedragen, tot den Belgischen Minister
van Buitenlandsche Zaken de volgende me
dedeeling te richten
In antwoord op mijn verzoek om inlich
tingen betreffende de vertrouwelijke nota,
welke, volgens een publicatie in do Neder
landsche dagbladen, Uw Excellentie tot
hot Groote Algemeen© Hoofdkwartier zou
hebben gericht, heb ik de eer gehad de
mededeeling te ontvangen van 20 Augus
tus, waarbij Uw Excellentie mij don volle
digen en authentieken tekst van deze dienst
nota heeft overgelegd
Harer Majesbedts ïlegeering heeft) mij
opgedragen Uwe Excellentie den hoogst
pijnlijken indruk kenbaar te maken, bij
haar gewekt, toen zij kennis nam van dat
authentieke stuk, hetwelk bewijst, dat do
Belgische regeerLng gemeend hooft, zich
in Nederlandsch Limburg de organisatie
te mogen vergunnen van een politieke
propaganda, ten doel hebbende aio pro
vincie van Nederland los te maken en haar
annexatie bij België voor te bereiden Ge-
letop de vriendschap en de goede verstand
houding, welke ttisschen de beide landen
heerschten, had Harer Majosteite Regee
ring het niet mogelijk geacht, dat de Bel
gische Regeering er zich toe zoude geleend
hebben, heimelijk een politiek doel na te
streven, dat uitteraard met ci© gevoelens
niet to vereenigen ig.
De wijze, waarop Uwe Excellentie de
misnoegdheid opvat, welke in Nederland
is opgewekt door do openbaarmaking van
de voornaamste gedeelten van de nota,
toont overigens den afstand aan, die er
bestaat tussclieu de denkbeelden, door wel
ke Uw Excellentie blijkt te worden geleid,
en de beginselon, ai© steeds Uwer Majes-
tcita regeering tot richtsnoer hebben ge
diend.
Na te hebben doen uitkomen dat de
authentieke nota de dagteekening draagt
van 20 Mei 1919, en niet die van 3 Juli,
haar toegeschreven in de Nederlandscho
dagbladen, heeft Uw Excellentie de aiec-
ning geuit, dat het vaststellen van dien
datum voldoende moet zijn om den onaan-
genamen indruk, welken de publicatie luid
gewekt, weg te nemen; Het is verre daar
van, dat de datum van 3 Juli een verge
vorderde omstandigheid zou opgeleverd
hebben, omdat hij ile goede trouw van de
Belgische regeering op het oogonblik- zelf,
waarop zij de resolutie van 4 Juni aan
vaardde, in het geding zou hebben ge
bracht, is het intusschen duidelijk dat niet
in de eerste plaats de dagteekening, doch
de tekst van do nota, evenals de geest en
de strijdmiddelen, die door dat document
ontsluierd werden, het Nederlandsche volk
zoo pijnlijk verrast hebben
Het is om deze redeaen, dat ik, het voor
gaande ter kennis Uwer Excellentie bren
gende van mijn Regeering in opdracht heb
tegen de bewóöte nota een formeel protest
uit te brengen in naam der verkregen be
ginselen, door welke de betrekkingen tus-
schen do Staten behooren te worden bo
heerschte, en waarvan de eerbied voor het
recht en het wederzijdsch vertrouwen de
grondslagen behooren uit te maken.
Subsidieering van dramatische kunst.
De Rijkscommissie voor de Dramatische
Kunst, ingesteld bij Kod. besluit van 19
Ma-art 1919, heeft het eerste deel van haar
rapport aan de Koningin aangeboden.
Do commissie, had allereerst de vragen
van principieelen aarden voltallige verga-
dering behandeld en daarna een principi
eel© en een technische subcommissie in het
leven geroepen.
De principieele commissie heeft de vol- j
gende voorwaarden geformuleerd in zako
„openbare orde en goede zeden," welke
met de grootst mogelijke meerderheid wer
den aanvaard
„In geen geval kan voor subsidie in aan
merking komen tooneelkunst, die de ethi
sche grondslagen van ons volksleven onder
mijnt. Derhalve behoort niet te worden
gesubsidieerd
a. de opvoering van tooneelstukken, wel
ke rechtstreeks of zijdelings tot ongehoor
zaamheid aan de wet of het openbare gezag
aanzetten
b. de opvoering van tooneelstukken, wel
ke hetzij in hun geheel, hetzij in onderdee-
len do zedelijke grondslagen, waarop onze
maatschappij steunt, aantasten
alsmodo een wijze van tooneelopvoering,
die zinnenprikkelend op den toeschouwer
werkt
c. de opvoering van tooneelstukken welke
door de wijze waarop daarin gechsdienstige
vraagstukken worden behandeld, of welko
GOLF.
Zondag werd te Noordwijk de wedstrijd om
bet amateur-kampioenschap van Nederland be
slist. In dc 2de ronde sloeg: jkr. mr. E Michiels
van Verduynen jhr. mr. A. Snouck HurgTonje
met 6 en 4. De beer G. M. del Court tot Krim
pen slaat jhr. A. van de Poll na een spannen
de partij met 3 en 1. In den eindstrijd slaat dé
heor G M. del Court tot Krimpen jhr. mr. E.
Michiels van Verduynen na oen mooie paröj
mot 2 en 1.
De heor Dol Court is dus voor dat jaar hou
der van bet kampioenschap van Nederland. De
heer Snouck Hurgronje was dit in 1018.
Voor don handicap wedstrijd om den PaJaoe
Hotel wisselbeker waren 23 deelnemers. Ie
ronde 9 byes, de heer Van den Esch WO op
den beer J. Muellemeister; G. Delcourt slaat
Van Ewyck op de 19o hole; jhr. Van Walró de
Bordes slaat jhr. Stoop met 2 en 1; de heer Ch.
Demaes 9laat mr. Everwijn met 8 em 6; jhr.
Calkoen van Limmen slaat graaf W. van Lim
burg Stirum met 3 en 1; mr. Gunther slaat
A. Imminck met 1 up; F. Gremera slaat E. K.
Maneck met 3 en 2.
HONDENSPORT.
De tentoonstelling van de Kynologenciub
in Den Haag.
Deze tentoonstelling, welke op 2021 Sept
a.s. in den Dierentuin in Den Haag gehouden
wordt, belooft een groot succes te worden. Nu
de inschrijvingen zijn gesloten, blijkt, dat er
75 hondon méér zijn ingeschreven dan het vo
rige jaar. O.a. zullen te zien zijn: 86 Herders
honden, 48 Jachthonden, 51 Terriers, 16 Bar-
sois, 28 Settors, 20 Dobermann-pinchers105
z.g. Dameshondjes, enz.
Door inschrijvingen uit Frankrijk, Zwitser
land en België, is de Tentoonstelling Interna
tionaal.
door afzonderlijke uitingen, kwetsend zijn
voor het godsdienstig gevoel."
Do groot-st mogelijke meerderheid der
commissie meent derhalve, dat, indien ook
bevredigende voorwaarden omtrent de wijze
van subsidieering kunnen worden gevon
den, onder bovengenoemde voorwaarden
wat d"e principieele zijde van de zaak be
treft-, de tooneelkunst behoort te worden
gesubsidieerd.
De minderheid, bestaande uit één lid
(don heer H. Heyermans) verdedigde een
gèheel tegenovergesteld advies. Volgens
hem is goede tooneelkunst slechts te be
reiken lang3 economischen weg.
De Staat subsidieer© met geen andore
voorwaarden dan van financieelen aard alle
bestaande goed© gezelschappen, dat zijn die
welke onder kunstzinnige leiding blijken
gegeven hehben voor de dramatische kunst
iets te prest-eeren. Iedere andere dan maat
schappelijke hulp bedoelende inmenging
van den Staat wordt door dit lid verwer
pelijk geacht en ten zeerst© belemmerend
voor de kunst van het tooneel.
Zijn meening wordt in een afzonderlijk
rapport nader ontwikkeld.
Het ligt in de .bedoeling het toezicht op
de naleving van de bovengenoemd© voor
waarden op te dragen aan een permanente
commissie, Omtrent samenstelling van deze
permanente commissie en do omschrijving
van haar taak zullen in het tweede gedeel
te van heb rapport nadere voorstellen wor
den gedaan.
Het bovenstaande resumé van de gedach-
tenwisseling, gehouden in die principieele
subcommissie, heeft vervolgens nog een on
derwerp van bespreking in een voltallige
vergadering der commissie gevormd. De
commissie heeft in .die vergadering zich in
het algemeen met de conclusion, tot welke
de subcommissie gekomen was, vereenigd.
Een Jan Steen.
Naar de „N. Rott. Crt." weet te berich
ten, is Jan Steen's merkwaardige schilderij
„D'e Verkwisting", onlangs te Londen voor
den boegen prijs van f200.000 verkocht,
deer bemiddeling van de firma Fred. Muller
en Co. iq handen gekomen van een Neder^-
laDasch verzamelaar.
Verkoop gesteriliseerd vleesch.
In verband met het ingezonden stuk van
C. v. d. R., voorkomende in Uw blad van
gisteren, wensch ik op te merken, dat het
gesteriliseerde vleesch niet van gemeente
wege wordt verkocht, doch heb eigendom
is van den heer M. Franke, vleeschverkoo-
per te dezer stede.
Intusschen ben ik gaarne bereid, gegron
de klachten, die mii tijdig bereiken, te on
derzoeken.
Hoogachtend,
DIRECTEUR
OPENBAAR SLACHTHUIS,
Geacht© Redactie
Naar aanleiding van het ingezonden stuk
je van 0. v. d. R. in uw courant van gis
teren, zij het mij allereerst vergund op te
merken, clat het gesteriliseerd vleesch op
het Slachthuis door mij en niet door de ge
meente wordt verkocht Wel wordt er con
trole uitgeoefend door de ambtenaren van
hel Openbaar Slachthuis, opdat de ver
koop zoo billijk mogelijk geschiede.
In de tweede plaats kan ik naar waar
heid getuigen, dat hetgeen O v. d. R.
mededeelt onjuist is.
Wanneer dc vérkoop begint, wordt door
mij" het aanbal personen geteld, dat staat
te wachten, waarna de hoeveelheid worrfb
bepaald, dat iedereen kan krijgen. Voor
de nakomenden wordt gewoonlijk dan nog
wat vleesch bewaard, doch het is natuur
lijk niet zekér, dat voor hen, die zooais
v.' d. R-, om elf uren komen, nog vleesch
voorradig is. Daar ik de vorige week voor
de nakomenden te voed vleesch bewaard
had, bleef honderd pond onverkocht, wat
voor mij schade is.
Ais alle gegadigden tijdig aanwezig wa
ren, zou niemandi te klagen hebben en het
vleesch gelijk verdeeld kunnen warden.,
Het is dus mijn schuld niet, dat v. d. R.
Zaterdag geen vleesch heeft kunnen krij
gen.
Hoogachtend,
M FRANK,
L- B„ te L. Er zijn twee Kamerlede©
Ter Laan. Het adres Yan den heer K. ter
Laan is Zaandam, van den heer J. ter
Laan is Rotterdam, Oranjeboomstraa* 200.
Mevrouw B. de H t© L. Als he*
dienstmeisje den termijn voor opzegging
in acht heeft genomen, mag het bij ver
trek op 1 October de begin Juni ontvan
gen voorjaarsfooi behouden.
J. A. B., te L. De prijs van het gas,
van gewoon gas zoo wol als van m untgas,
is 2S cents per kub M., met dien verstan
de echter, dat aan elke aangeslotene aan
liet gas buizen net in een tijdvak, Icopende
tusschen ;bwee maande 1 ijkscho meteropne
mingen, de eerste 30 kub. Meter met een
rabat van 5 cents zal worden berekend.
Bij oen gebruik van 3 55 kub. Meter per
maand zal u dus moeten betalen 155 moei
13 cents min 30 maal 5 cents is f 26.40.
Mevrouw Van H., te K.-a.-Z. Een
barst in een Keulschen pot kunt u dicht
maken met een deeg, gemaakt van pijp
aarde en schildervernis. Nadat dit mengsel
in do scheur gedroogd is, eenige malen be
strijken met lijnolie. De substantie wordt
daardoor hard en vast.
Abonnó B., te L. De lucht van petro
leum verdwijnt niet gemakkelijk. Het bes
te, wat u doen kunt, is de flesschen uit
koken in een sterke soda -oplossing, daar
na uitrooken boven een turfvuur en ver
volgens met lauw warm water naspoelen.
Vóór u ze voor inmaak gebruikt, zoudt u
er een proef mee kunnen nemen, door er
een otmfval wat melk in te bewaren.
Smaakt deze niet naar petroleum, dan kunt
u de flesschen verder, gerust voor de in
maak gebruiken.
a
Op ecu druilerigen morgen zat ik al
tvrceg op de ,,Elta", en raakte in extase
JD4 01 de buitengewone wijze, waarop de één-
dekker Morane-Saulnier, bestuurd door den
Frcmschen luitenant Bourgeois, 2/gn passa-
g" rsviuchten maakte. Regelmatig om do tien
mii i ten ging het toestel de hoogte in, maak
te een'ge sierlijke bochten boven het vlieg
terrein eu verdween in de richting Amster
dam, om spoedig weer met afgezetten motor
u voi plane naar beneden te glijden. Wat
mij hierbij het meest frappeerde was de bui
tengewone handigheid, waarmede dez©j>ilote
'~n landingsplaats op het drassige, modL'e-
xige terrein wist uit te kiezen. (Het opge-
fojfüten terrein geleek n.1. een moeras met
enkele droge plekjes). Na dit vijf h zes
maal gadegeslagen te hebben, kreeg ik zoo'n
"Ki trouwen in dén luchtkeld, dat ik opeens
bejoct een tochtje met hem te maken.
Ik stapte dus het passagebureau binnen
en voorzag mij van een ticket. De agent
van een levensverzekeringmaatschappij
klampte mij aan, maar deze had bij' mg geen
succes, daar ik een onwankelbaar, vertrouwen
in Bourgeois bezat.
Een o ogenblik schoot mij een huivering
cocr do leden, toen het juffertje, bij wie ik
liet inschrijven, mg opgave verzocht
san mijn adres en dat van mgn naaste fa
milie, maar over deze gedachte zette ik mg
gelukkig spoedig heen.
Alvorens mg van een plaatsbewijs te voor-
had ik het voorrecht Bourgeois alleen
jj* sproken. Met ajjn aangeboren Fransche
hoffelijkheid stond hij nhj te woord' en
maakte ik van deze gelegenheid gebruik
Tem te verzoeken langer met mg te vliegen,
dan dit bg passagiers vluchten gebruik elgk
is, Amsterdam geheel over, te steken, en mg
boven de wolken te voeren. Bij deze derde
vraag keek hg mg eenigszins spottend aan,
en verzekerde mij, dat hij bij jle huidige
weersgesteldheid wel 1500 Meter stijgen
moest, om boven de wolken te kunnen ko-
mens Toen lachte hg me toe, ©n zei opeens:
„Puisque vous montrez de l'intérêf, a>us
essayerens."
Een aardig blond meisje van het Jagers
huis zette nnj de gebruikelijke' bonten muts
op. Wie weet, welke hoofden deze mats
reeds gesierd hadden! Op dergelijke oogen-
blikken kent men geen infectievrees.
De mecanicien hielp mij bij het instap
pen; ik had het gevoel in een harington
gestopt te worden, en, door een glazen
ruitje beschermd, zat ik recht achter den
pilote. Door, middel van de schroef werd
de motor aangeslagen, binnen eenige secon
den was hg op toeren, on trok de schroef
ons uit de modder. Ik hing met mgn hoofd
uit de fuselage om intens te k'rnnen ge
nieten, de winddruk was overweldigend, wg
veerden over den grond, he;t water spatte
hoog achter, mij op, en na hog geen 40 Meter
gerold te hebben, had het toestel snelheid
genoeg om zijn kop in de hoogte te steken,
en zweefde ik door, het luchtruim. Nu werd
door, de toenemende snelheid de winddruk
te hevig om' mijn hoofd buiten den romg
te houden. .Snel stegen wg boven de han
gars, en zonk het „Elta"-terrein hoe langen
hoe dieper onder ons weg. Na nog eenige
cirkels hierboven beschreven te hebben,
schoot ik nu ook de richting Damj uit Het
IJ teekende zich als ;een beekje onder, mij'
af, de groote zeeschepen leken notedoppan
en verrukkelijk was het uitzicht op de aarde
onder, mg. De Dam was gauw bereikt, an
ik begon langzamerhand aan het gevoel
te wennen. Mijn kameraad keek zoo nu en
dan goedig lachend om. Later zou ik pas
begrijpen, wat dit te heteekenen had. De
door, den winddruk heftig zwiepende vleu
gels en trillende spandraden, het oorver-
do o vend tumult van den Nazenden motor
deden mg huiveren bg de gedachte: Wat»
zal er, gebeuren, wanneer er iets aau het
mechanisch gedeelte gaat haperen?
Boven het Vondelpark gekomen, zaten wg
ineens in de wolken. Nu besefte ik pas
goed met wat voor, een duizelingwekkende
vaart wij hefc luchtruim doorkliefden. De wol-
kendamp maakte mgn gezicht en handen
klam en nat, mi Bourgeois riep mg van
uit zijn stuurstoel toe: „N'est-ce pas chic
iei?" Steeds hooger. dwong hij het toestel,
totdat wij. de wolkenlaag onder, ons hadden.
Ons Hollandsche polderland met zgn vela
slooten dook nu vooc mg op ate een net
werk van dunne, evenwijdige linten, maar
onheschrgflgk vreemd gezien, bésluierd
door, die schapenwolkjes. Plotseling liet hg
de machine een 100 Meter, naar benaden
schieten, en werd die' sluier, opgelicht. Kt
herhaalde hij eenige malen, en liet mp op
die manier aan die sensatie wennen. Bg het
naar, beneden schieten deed hjf z$n mond
wgd open, achter zich om kijkend, mij zoo
dwingend hetzelfde tel doen. Hg1 liet zftn
Morane eenige spiralen beschrijven, en /ooi
mijn gevoel tolde het toestel om zijn as.
Voortdurend bleef hQ met mjf In' contact,
eü richtte nu zijn roer, naar de Rietlanden.
Plotseling, zonder, eenige waarschuwing
gooit hij toestei vertioaal, en' laat zton
op die manter, vallen,
Ik kon niet zoo gauw beseffen, wat er,
gebeurde, maar was het gezicht op den
vleugel, mgn eenige vasthoudingspunt kwijt,
en 13g nu in die afgrijselijke ijzingwekkende
diepte te staren. Nn bekroop mij werkelijk
het gevoel van angst. De ondervonden
sensatie van dat moment zal ik Bourgeois
nooit vergeven. Had ik hem maar bij zgn
manipulaties aan de verschillende handles
kunnen volgen, dan was ik er. nog eenigs
zins op voorbereid geweest
Even plotseling als die val begonnen was,
wist hg zgn toestel ook weer, in horizon
talen toestand te brengen, en knikte
weer vertrouwelijk toe. De reactie van dien
angst was schijnbaar nauwkeurig op mijn
gezicht te lezen. De gannef scheen te con
clude er en: „die boy kan er wel tegen",
maar het tegendeel was waar. ik kon die
sensatie Diet spoedig genoeg verwerken. Nu
ging ik begrijpen, wat hij in zijn schild
voerde. Hij was op dat moment de eenige
vliegenier in de lucht, en wilde' den dui
zenden menschen, die bij het opklaren van
hex ween naar buiten gestroomd waren,
eenige demonstraties geven. Ik kookte inn9r-
Igk V3n drift, dat ik hieraan blootgesteld
was; maar voelde mij absoluut aan hem
overgeleverd. Ik had alle moeite mg te
overmannen, en aan dezen toestand te wen
nen. Direct herhaalde hg dit grapje, en
weeri schoot die vleugel onder mg vandaan.
Nu liet hg het toestel daarbij om zijn öfl
draaien, en voerde de zoogenaamde kurke-
trekker (Vrille) uit. De donkera maquette
van Amsterdam tolde om mg heen, maar
•ik had moeite mgn oog en hierbg open fel
houden. Met een verbazende snelheid öaaN
den' w3 op die manier naar, moeder, AardCU
Hg TrÖd nu geluÉdg voor; een oogenbHH
met zgn dolle capriolen op, en vóór ik goed
en wel beseffen kon, wat er me'; mg ge
beurd was, begon ik figuren te onderschei^
den, en drong het geluid van muziek weer,
tot mg door.
Wg waren het vliegterrein genaderd. .Van
mijn terugtocht over het IJ heb ik niete
gemerkt. Boven het terrein gekomen, bleef
hg nog met _mg demonstreer en, zich wrin
gende in de akeligste bochten Toen wg
weer normaal vlogen, kreeg ik mgn enthu
siasms terug, en was weer in staat van het
voor mg zoo vreemde uitzicht te genieten.
Ik begon er, spgt van te krggen, trots die'
vele angsten tgdens de vrilles, dat ik weer
bg den grond gekomen was.
Na een schitterend parallel vliegen kreeg
liij, laDgzaam wippend, contact met den
grond, zette zgn motor af en minderde ~op
die manier vaart Na eenige tientallen me
ters uitgerold te hebben, stopte hg vlak
voor de balustrade, en kon ik hemi voor,
het verlaten van het toestel dankend op
de schouders kloppen. Toch kon ik het
niet onder mg laten hem duchtig te laten
merken, dat hg 'veel te veel van mgn zenun
wen gevergd had voor. een eersten vlieg
tocht Dankbaar den beganen grond weefl
heelhuids bereikt te hebben, keerde ik huis
waarts.
Ik Den big de sensatie van het vliegen
te hebben doorgemaakt, maar of ik mg nog
eens aan een dergelijken luchttocht met
evenveel enthusiasm© zal overgeven, z&l do
tgd moeten leeren.
&EEDEN, 7 September;.
