Ect rechtgeaard Leienaar is Lid yan de 3-Qctober-Vereeniging
UITVERKOOP
PMM
#r VOUWWAGENS.
De loonactie iei de Typografie
BREESTRAAT @3
MODE-ACADEMIE.
Groote partij VOUWWAGENS ontvangen
vanaf f 12,50 en KINDERWAGENS.
OEPEN IN
Mevr. BERGMAN,
E&.-K. Vakschool {Huishoud- en
industrieschool) wo&r 'Meisjes.
TELEGRAFISCH WEERBERICHT.
Hoogste barometerstand 763.9 te Maastricht
Laagste stand 751 te Memel. Verwachting tot
'den avond van den 26sten Aug.: Veranderlijke,
lateT zwakke tot maligen wind uit zuidelijke of
oostelijke richtingen. Toenemende bewolking met
kans op regen of onweer. Aanvankelijk warmer.
Aartshertog JoseplT, wien den_dahk van het
kabinet werH gebracht, dat h~rj in het uur
van <Teu nood handelend was opgetreden,
heeft afscheid van het mimsterie-Friedrich
genomen.
Tegen Bela Kun c.s. zijn meer dan 700
aanklachten wegens moord ingediend.
ITALIË.
De Italiaansche minister-president Nittd
beeft een circulaire uitgevaardigd, waar
in hij tot vermeerdering der productie an
tot grocte zuinigheid in de consumptie
aanspoort met het oog op den moeilijken
toestand van do ravitailleering in Italië.
Als allen zich inspannen zal Ialië over
eenige jaren een rijk land kunnen zijn, al
dus Niibti.
Financieel zijn er echter blijkbaar ook
moeilijkheden, want volgens de bladen
heoft Engeland er in toegestemd, dat
Italië de rentebetaling van zijn schuld,
ten bedrage van pl. m. een half milliard
lire uitstelt-.
BUITENLANDSCH GEMENGD.
Havas seint uit Brussel, dat er een on
geluk plaats heeft gehad in de gasfabriek
te Sint-Joost, waarbij vier werklieden om
het leven zijn gekomen.
De Duitsche politie gaat een vliegnet ten
dienste der recherche inrichten, om met
meer succes de criminaliteit en den uit
voer van kapitalen te kunnen bestrijden.
Aan de Zwitsersche grens is men reeds be
zig een landingsplaats aan to leggen, het
geen ook in Hamburg, Hannover en ande
re plaatsen, ook langs onze grens, zal ge
schieden.
Een delegatie van bewoners van Luik
heeft tc Parijy aan Clemenceau een hul
deblijk aangeboden
De boedelbereddenaar van Andrew Car
negie heeft verklaard, dat de beroemde
Staalkoning slechte 50 millioeai dollar na
laat, vepl minder dau algemeen verwacht
werd.
In vele di-jfcriofcen van Transvaal en don
Oranje^ Vrijsta at is er een herleving van do
griep waar te nemen. Er zijn vele slacht
offers.
(Het conflict van-patroonszijde belicht).
Reeds een tiental dagen verschenen in Je
Nederlandsche per3 dageljjks berichten over
hefc dreigende conflict in de typograf'e ?n
over de wilde stakingen, welke te Amsterdam
en Den Haag reeds tofc uitbarsting kwameo.
De meeste dezer berichten waren blijkbaar
door den Alg. Ned. Typografenbond aan ie
pers verstrekt, andere waren van de redac
ties. Tnans acht het Alg. Hoofdbestuur ier
federatief samenwerkende patroonsbonden:
de Nederl. Bond van Boekdrukkerijen, Je
R.-K. Vereeniging van Nederl. Drukkerspa
troons en de Bond van Chr. Drukkerspa
troons in Nederland den tijd gekomen ie
zaak ook van deze zijde te belichten, opdat"
het publiek zich een onpartijdig oerdeel kan
vormen, wanneer het inderdaad tot een bot
sing mocht komen.
Bekend is het dat de- bovengenoemde pa
troonsorganisaties sedert 1914 door een Col
lectief Contract verbonden zijn met de vier
gezellen-organisaties, te weten: den Alg. Ne
derl. Typ.-Bond, den R.-K. Grafischen Bond,,
den Nederl. Chr. Graf. Bond en den Ne
derl. Graf Bond, welke laatste de neutrale
organisaties omvat. Yan deze vier bonden
is ae A. N. T.-B. de sterkste. Hij telt
meer. leden dan de drie andere organisaties
te sar/en Dit colect'ef cont a t het eer te
contract, dat in een zoo over het geheele
land verspreid bedrijf als dat der boek
drukkers de arbeidsvoorwaarden ging be
palen, heeft zich steeds in e?n groots
belangstelling van de zijde vaci industrieeleu
en economen mogen verheugen. Verschillen
de brochures en studies zijn hierover ver
schonen. o.a. van de hand van Homan- van
der Heide, prof. mr. Van Blom, prof. nir.
Veraart, mr. Kortenhorst, Ferd. Wierdels,
H Diemer en anderen. Aan de colleetieve
contracten van tal van bedrijven heeft dit
contract ten grondslag gelegen.
Dc eerste tariefperiode, eindigend ultimo
December, 1916, had een rustig verloop. In
het 'laatste kwartaal van 1916 werden de
onderhandelingen over een nieuwe overeen
komst geopend en na tal van bijeenkomsten
wer. dbeslotèn het contract te hernieuwen met
ingang van 1917 voor, een tijdperk van drie
jaren, eindigende den Éden Januari 1920.
Reeds de eerste overeenkomst gaf den
gezellen tal van voordeelen, welke in vele
andere vakken tot heden nog niet werden
verkregen. Allereerst werden de loonen
bepaald voor alle plaatsen des lands, wel
ke ingedeeld werden in negen gemeente
klassen, die onderling met 1 cent per uur
verschilden. De gezellen werden ingedeeld
in drie klassen, waarvoor évenzeer de loon-
minima werden vastgesteld. Voor elke
werkplaats word bepaald, hoeveel gezel
len der eerste en tweede loonklasse men
in dienst mocht nemen, opdat het aantal
der derde en minder-beloonde klasse niet
te groot werd en zoodoende de vroeger in
het bedrijf welig tierende jongens-exploi-
itatie werd tegengegaan. Het land werd
verdeeld in zes en dertig districten, waar
overal commissies werden samengesteld,
bestaande uit een gelijk aantal patroons
en gezellen, ter oplossing van geschillen,
welke uit onjuiste naleving der overeen
komst mochten voortvloeien. Hierboven
werd een centraal college geplaatst, dat
Heze geschillen in hoogste instantie be
rechtte en de artikelen der collectieve
arbeidsovereenkomst interpreteerde. Bepa
lingen werden gemaakt voor uitkeering
van loon bij onvrijwillig verzuim, bij ziek
te, op feestdagen en een aantal vacantieda-
gon. Bij hernieuwing der overeenkomst in
,1917 werden al deze bepalingen uitgebouwd
steeds ten voordeele der gezellen. Do loo-
nen der «eest talrijke groep, die der zet
tere en binders der le loonklasse, wer
den bepaald voor dej le gemeenteblasse
(Amsterdam) op 32 cent per uur, voor de
laagste klasse op 24 cent, bij een arbeids
week van 57 uren. Drukkers, machinezet-
ters en nog enkele andere categorieën ge
noten een hooger uurloon. Het. aantal va
cantia da gen met behoud van loon buiten
de algemeen erkende christelijke feestda
gen werd op zes gebracht, langere en hoo-
gere uitkeering bij ziekte werd toegestaan,
de personeel-verhouding werd verbeterd.
Het verplicht minimum-aantal der gezel
len der eerste loonklasse werd n.l. opge
voerd, zoodat nog minder leerlingen in
het bedrijf kon worden opgeleid, wat al3
logisch gevolg de positie van de volslagen
gezellen vooral van de minder goede
werkkrachten daaronder versterkte.
Aan het aantal overuren, dab in elk be
drijf mocht worden gemaakt, werden gren
zen gesteld. Vastgesteld werd, dat een ge
zel, die drie jaar in een bepaald bedrijf
gewerkt had, niet mocht worden ontslagen
voordat allen, die later dan hij in dezelfde
groep in dienst getraden waren, hun ont
slag haddc-ii gekregen. Het gevolg hiervan
was, dat de arbeider over liet algemeen
een groote zekerheid van positie verkreeg
cn'dat patroons willekeur bij het ontslaan
van werklieden heel wat moeilijker werd
gemaakt.
Bovendien werd het verplichtend gesteld, dat
alle contractanten tot een erkende vakorganisa
tie zouden behooren: georganiseerde patroons
mochten dus uitsluitend georganiseerde gezellen
in dienst nemen, en omgekeerd mochten geor
ganiseerde gezellen uitsluitend in dienst treden
bij georganiseerdo patroons. Nog verplichtten
zich de patroons hun gezellen niet to belasten
met de uitvoering van „besmet" werk. Voor de
cgrootste groep, dio der handzetters, werd een
I minimum-productie vastgesteld, doch deze werd
zoo laag bepaald, dat zelfs een weinig bekwaam
zetter daaraan kon voldoen. Ten slotte word nog
een leerling-commissie ingesteld, welke de op
leiding der leerlingen ter hand zou nemen en
j daarvoor in een uitgebreid reglement bepalin
gen vastlegde, zoodat iedere jongen, die in het
vak zijn introde deed, inderdaad, tot een be
kwaam gezel zou worden opgeleid, tenzij hij na
verloop van korten tijd wegens gebleken onge
schiktheid weder uit het vak mocht worden ver
wijderd.
Als voordeelen voor do patroons kwamen
hier slechts tegenover te staan de verplichting
van .de gezellen óm geen arbeid to verrichten
aan werk, dat in strijd met ecnig besluit der
patroons-organisaties door een bopaaldo firma
zou worden uitgevoerd, en de stabiliteit van de
looncn voor den duur van het contract. Hier
door waren de patroonsorganisaties in staat op
dc loonen hun prijstarieven te grondvesten en
lcvèringscontTacten aan te gaan voor den duur
dor overeenkomst. Nog verbonden de werkne
mers zich tijdens do overeenkomst geen work-
staking toe te passen, ten doel hc-bbende ver
anderingen fe brengen in bet in de overeen
komst bepaalde, noch vereenigingen of perso
nen, die hiertoe mochten overgaan, op eenige
andere wijze dan door poging tot bemiddeling te
steunen. Evenzeer verbonden zich de patroons
te dien aanzien geen uitsluitingen te xrrocla-
meeren.
De eerste helft der contractperiode 1917'20
verliep evenzeer op rustige wijze. Meer en meer
leerden patroons en gezellen het vele goede, in
de overeenkomst bepaald, waardeeren en werd
een geest van onderling vertrouwen gekweekt.
Stellig kregen de gezellen bij dit regelmatig con
tact 'n andere kijk op de menlaliteti der patroons,
dio vóór do totstandkoming van het contract in
de organen van do gezellen nog al eens als een
groep kapitalistische uitbuiters werden afge
schilderd. De Districts- en Centrale-Commissies
verrichtten goed werk: talrijke kwesties werden
berecht en in. de meeste gevallen werd, ondanks
de gelijkheid van het stemmenaahtal van pa
troons en gezellen, met eenstemmigheid uit
spraak gedaan in het voordeel van den gezel.
In Augustus van 1917 openbaarden zich
dé gevolgen van den oorlog in het duurder
worden d'er levensmiddelen, en kwamen in
de verschillende districten verzoeken in om
een duurtetoeslag. Ofschoon het nieuw ge
sloten contract financieel een flinke ver
betering voor de gezellen had gebracht,
en dit contract pas even een half jaar oud
was, bleek uit de wijze, waarop deze ver
zoeken ongeveer terzelfder tijd in de ver
schillende deelen des lands door een der*
contractanten den A. N. T. B. werden
ingediend, dat de centrale leiding dezer
organisatie er de hand in had. In het
Algem. H. B achtte men de wijze, waarop
dit verzoek tot de patroons werd gericht,
zeer onorganisatorisch, ter-wijl de in een me
morie van toelichting verstrekte cijfers niet
aanvechtbaar bleken. Nochtans besloot het
algemeen hoofdbestuur tot instelling eener
duuxtetoeslag-commissie, die zich reeds
spoedig met een dringend advies tot dé le
den richtte, om aan de gehuwde gezellen
telkens op den 15en van elke maand) een
toeslag uit te keeren van f 5 plus f 1 vooï
elk kind beneden den 14-jarigen leeftijd,
voor het eest op 15 October. Tamelijk al
gemeen en in nog sterker mate in de daar
op volgende maanden werd aan dit drin
gend verzoek gevolg gegeven. Tot 15 Maart
1918 werd met dezen toeslag voortgegaan,
totdat sterker ingrijpen noodzakelijk bleek,
daar enkele groepen van patroons zich hals
starrig tegen dezen vrij willigen toeslag ble
ven verzetten en de bijeonroeping van een
buitengewone algemeene vergadering op 17
April noodig was. Deze leidde tot het re
sultaat dat besloten werd de loonen der
volwassen gezellen, halfwassen en leerlin
gen resp. met 4, 3 en 1 cent te verhoogen.
Thans was deze loonsverhooging bindend
voor alle leden.
Oncïer den drang der omstandigheden
werd reeds spoedig deze 1 loonsverhooging
onvoldoende en na daartoe aangezocht te
zijn door de gezellenbesturen, weifelde het
algemeen hoofdbestuur niet lang, doch
riep op 2 October 1918 nogmaals een bui
tengewone vergadering bijeen, waarin tot
een tweede loontoeslag van f 3.50 voor de
le klasse gezellen, f2 voor de gezellen der
2e klasse en f 1 voor dte leerlingen werd
besloten. De rust in het bedrijf, welke
reeds door enkele wilde"- stakingen ver
stoord was, werd hierdoor herkregen. Het
geen van de zijde der gezellenleiders ge
vraagd was, was ten volle ingewilligd. He- i
laas, reeds spoedig werd ondër den in
vloed der Novembergebeurtenissen nieuwe
onrust verwekt.
Op verschillende plaatsen eischté men on-
ir/ddelijke invoering van den 8-ur.:gen werk
dag, soms aangevuld met den vrijen Zater
dagmiddag. Opnieuw werd op 19 Februari
1919 vergaderd en óndanks sterke oppositie
van de provinciale leden, tot verkorting van
i de arbeidsweek tot 54 uur met ingang van
1 Maart besloten. Niettegenstaande al leze
verbeteringen werd in het Grafisch vVeek-
j blad, hel orgaan van den Alg.. Ned. Typ.-
I Bond. telkens weer betoogd, dat de' positie
j van de typografen onhoudbaar was en dit
werd met zeer aanvechtbare cijfers gear- 1
gumenteerfc. In „Het Tarief" het orgaan
i der drukkerspatroons van 8 ep 22 Febr. i
I werden daartegenover looncijfers gegeven
I van Amersfoort, Groningen Assen, cn fater
j. aog uit Twente, waaruit glashelder werd
I aangetoond, dat de loonen der typografen,
j hoewel niet steeds de hoogste, toch. elke vér- j
i gelijking konden doorstaan, terwijl het hier 1
j een vergelijking gold van looneu eener spoe-
dig afloopende overeenkomst met meest
Jiieuw gesloten contracten, a!s van de bak- I
j Kers in Groningen en de timmerlieden in J
j Assen, terwijl deze laatsten, ook nog in
i zekeren zin seizoenarbeiders zijn, terwijl de j
typo's schier geen werkloosheid kennen. Toen
gaf het Algemeen Hoofdbestuur nogmaals
i aan den aandrang der werklieden toe, riep 1
op 26 Maart 1919 ten derden male een
buitengewone algemeene vergadering b^eu,
om' een nieuwen toeslag van resp. f 3.50. f2
en fl te verdedigen.
Hel Algemeen Hoofdbestuur, zelf was
slechts met de uiterste moeite lot dit voor
stel'kuunen komen. Immers "het was van
imeening, dat de prijstarieven van het druk
werk sjechts bezwaarlik nog- verder konden
worden verhoogd. Op de loonen toch wareu
de prjistarieven gebakerd, welke dus ua de
laatste loonsverhoogingen telkens eveneens
moesten verhoogd. Bovendien kwam hefc door
de snelle opeenvolging dezer verhoogingen
practisch hier op neer, dat steeds e em gen
.tjjd tegen een verouderd prrjstarief werd ge
werkt 'bf een verhoogden Iconstandaard, daar
het werk, dat eenmaal onder handen was,
niet mesr in prjjs verhoogd kon worden.
Ook heeft men hierbjj te bedenken, dat ver
schillende patroons (voornamelijk drukkers
van boekwerk en tijdschriften) bij het afslui
ten der overeenkomst in 1917 zich tegen
over hun lastgevers voor de geheele con
tractperiode aan de toen geldende prijzen
gebonden hadden en dat drukkers-uitge
vers van eigen plaatselijke bladen hun
kosten zoodanig zagen stijgen, dat ge
zien ook de enorm© stijging der papierprij
zen, die het viervoudige van vroeger be
reikten, voor vele kleinene van eenig
gewin geen sprake meer was.
Een zeer sterke oppositie van de zijde der pa
troons kondigde zich dan ook reeds vóór de ver
gadering aan in den vorm van moties en be
dreiging met afscheiding en het was een uiter
mate zware taak om nogmaals ter algemeóne
vergadering voor het voorstel een voldoende
meerderheid (vereischt werd tweederden van
het aantal uitgebrachte stemmen) te verkrijgen.
Deze derde loonsverhooging werd dan ook
slechts toegestaan onder uitdrukkelijk beding,
dat als zich géén zeer buitengewone omstandig
heden, zouden voordoen als voorbeeld werd
geoemd bijv. een nieuwen oorlog de werklie
den gedurende de nog slecbts negen maanden
loopendo contractperiode niet met nieuwe ver
langens zouden komen
Do totale duurt et oeslag werd dus thans voor
volslagen gezellen gebracht op f 9.28 per week,
en het loon steeg voor de 9e (laagste) loonklasse
van f 13.68 op f 22.96, voor de le klasse (Am
sterdam) van f 18.24 op f 27.52. Men verlieze
bierbij niet uit bet oog, dat dezo cijfers minima
zijn en een groot deel der gezellen hier een of
meerdere centen per uur boven slaat, vooral
ook, doordat zich tijdens de mobilisatie en ook
daarna een groote schaarsckle aan werkkrach
ten vertoonde mede tengevolge van de beper
kende leerlingregeling. In dezelfde vergadering,
waarvan hierboven sprake was, werd tot een
nadere vérkorting van den arbeidsdag met 1/2
uur op 1 Augustus'besloten, zoodat het loon,
dat aanvankelijk in 57 uur werd verdiend, later
fit 54 uren en thans in 51 uur genoten werd.
Tegenover voorstellingen als die van den heer
Ponstein in een interview in „De Telegraaf",
moet dus uitdrukkelijk worden opgemerkt, dat
tusschen het begin van het loopendo collectief
contract en het ontstaan van het conflict het
uurloon niet minder dan vijfmaal werd ver
hoogd, n.l. drie malen door directe loonsver
hooging en twee malen door verkorting van
den arbeidstijd, waardoor dus het verhoogde
weekloon, in minder uren dau vroeger werd ver
diend. Telkens weer werden aanbiedingen van
sommige patroons om in verband met de moei
lijke levensomstandigheden het weekloon te ver
hoogen, door enkelo uren meer per week te ar
beiden, door de betrokken gezellen afgewezen.
Ondanks deze. concessies, wilde c&e rusfc
in heb bedrijf niet wederkeeren. Ver
schillende woordvoerders der gezellen de
den daarvan onophoudelijk blijken in hefc
orgaan van den Algem. Ned. Typ. Bond
en de redactie bleef in gebreke deze onte-
vredenen te wijzen op de zoo tegemoetko
mende houding, herhaaldelijk door de
patroons aangenomenen op de andere
voordeelen door het collectief contract
geboden.
Toen dan ook in het begin dezer maand
de looncn der machinezebters aan een on
zer dagbladen op verzoek der zetters een
verhooging ondorgingen van 5 £ents per
uur. werd al spoedig aan een der andere
bladen door de gezellen evenzoo deze eisch
gesteld, en was dit aanleiding voor het
Hoofdbestuur van den Algem. Ned. Typ.-
Bond om zich ten vierden male om een
algemeene loonsverhooging tot het Alge
meen Hoofdbestuur te wenden.
Dit college achtte thans voor ondersteu
ning van een dergelijk verzoek, in aanmer
king nemende cenerzijds de in het voor
jaar door de werkliedenleidera afgelegde
stc-ilige beloften en anderzijds .de zeer be
paalde houding der laatste patroonsverga-
dering, geen gronden aanwezig en meende
dan ook, na conferentdo te dezer zake
het verzoek te moeten afwijzen.
Tijdens d'e conferentie der werklieden
leiders met de besturen der drie werkge
vers-organisaties had echter een der pa
troons zich wat minder beslist geuit in dé
richting van afwijzing van het verzoek',
dan de andere woordvoerders dezer bestu
ren. De redacteur van het „Grafisch Week'
blad", die de conferentie had meegemaakt'
achtte zich blijkbaar gerechtigd deze uiting
voor te stellen als de meening van het
geheele college en wekte in rijn verslag
van deze bijeenkomst wij nemen aan
ter goeder trouw verwachtingen-op, dio
wel, niet anders dan tot'teleurstelling kon
den voeren. Toen dan ook iu een volgend
nummer het delinitievo afwjgÉjende ant
woord der patroons verscheen, uitte deze
teleurstelling zich terstond in Iooneischen
met voorbijzien der bepalingen van het col
lectdef contract en van de uitdrukkelijke
belofte der werkliedenleiders en gingen de
gezellen voort op verschillende werkplaat
sen te Amsterdam onder bedreiging met-
staking, loonsverhoogingen te eischen.
De grootste dagbladen nemen in het be
drijf een bijzondere politie in. Yoor hen
zijn loonsver hoogingen, wellicht niet zoo
buitengewoon bezwaarlijk, daar hefc bedrag
der loonen naar verhouding een klein ge
deelte slechts uitma-akfc der totale .uitga
ven, van welke* de uitgave aan papier
vooral gedurende deze dure-periode wel
hetu hoofdbedrag zal vormen. Niet alzoo
is dit echter op die drukkerijen, die een
dagblad in loondruk maken, dus zelf niet
de uitgave bewerkstelligen. Toot. dan ook
een dergelijke looneisch onder bedreiging
met staking gesteld werd bij de boekdruk
kerijen der gecombineerde firma's Roeloff-
sen, Hübner Van Santen en Gebroeders
Binger verklaarde deze firma zich niet in
staat de eisch in te willigen en na kort
beraad legde bet personeel, in hoofdzaak
behoorende tot den Alg. Ned. Typ. Bond
den arbeid i.eer, <ïe enkele confessioneel
of neutraal georganiseer den met zich mee
voerende. Door de handelwijze van deze en
andere pérsoneelen wordt de bestaansmo
gelijkheid var. het collectief contract dé
vrucht van jaren arbeid in c?e waag
schaal gesteld. Immers, de moeilijke tijds
omstandigheden hebben de stabiliteit der
looiien gedurende de contarctperiode als
vrucht van de collectieve overeenkomst
reeds illusoir gemaakt. Gaat daarenboven
de zekerheid, dat geen stakingen uitbreken
tijdens den duur van het contarct nog ver
loren, dan verliest daarmede de collectieve
arbeidsovereenkomst voor de patroons alle
waarde.
In een volgend nummer zal de houding
van het Algemeen Hoofdbestuur in dit con
flict tot op heden nader uiteengezet wor
den.
In hot officieelo verslag van deze ver
gadering in „Het Tarief" va-n 5 April 1919
lezen wij„Vooral van de rijcfe van het
Algemeen Hoofdbestuur en door Mr. Yan
Rhijn worden de voorstellen krachtig ver
dedigt do uitdrukkelijke verklaring van
den voorzitter, dat bij aanneming van deze
voorstellen, de leiders der werkliedenor-
ganisatiën hun woord verpand hebben, ge
durende dit laatste contractjaar tegen elko
in hun organisatie op komende actie ten
krachtigste te zullen optreden, maakt ten
slotte, dat bij oen bcihaaldo stemming,
twee stemmen meer clan dc verehebc twee-
derden van het aantal bereikt v n."~
""TratsteMEhïem
STADSNIEUWS.
Te 's-Gravenh&ge is geslaagd voor"het
examen Fransen L. O. de heer A. Uitten-;
breek alhier.
Het ligt in do bedoeling-, dat de IVeede
Kamer bij de hervatting harer orkzaamhe^i
op Dinsdag 9 September in de eerste plaats de
wijziging der luvalidite'tswet en vervolgens de
wotsontwerpen betreffende de vrijwillige ouder-
domsverzekering on inzake de litpiidatie van
het Kon. Nationaal Steuncomité zal behandelen.
De aanvang van do behandeling van de Ar-
boidswet in do Ferste Kamer wordt tégen Don
derdag 18 September tegemoet gezien.
Waarschijnlijk zal de Tweede Kamer ook het
ontwerp-Gezondhcidswet nog vóór de behande
ling der Staatsbegrooting afdoen
Tegen October ic de instelling vau den
Hoogen Raad van Arbeid te verwachten, welks
eerste taak zal zijn advies uit te brengen over
den algemeonen maatrege1 van bestuur ter uil
voering dor Arbeidswet (in de veronderstelling,
dat do Eerste Kamer des? inmiddels zal hebben
aangenomen). Deze algemeene maatregel zal be
gin October in concept gereed zijn en dus dade
lijk aan het nieuwe college kunnen worden voor
gelegd.
De Minister" van Arbeid, mr. Aalberse,
heeft heden zijn ambtsbezigheden her/at.
Geelt U op bij öeu
peiïïiiugmeesc;ei',
(Systeem DE GBAA1F).
ti5eisK3s!te(j 3. Telefoon 1545.
Eerste en eenigste vakschool te Leiden
voigens deze meest practische methode.
Cursus
I: voor Dames die zeif hun kieeding wenschen
fe maken.
Cursus II: voor Costumière.
Cursus 111: voor te Coupeuse, Directrice of Leerares.
Aanvang der cursussen op 12 September a.s.
2625 Directrice: Hef. D. SS.WOS.
WiilSrlEiISrS UITBREIDING- 12560a
O-, tliiSPIsIS», Onde Smpl 242
WiL Haarl.straat 235,
mim jan vossensteeg 51.
12392a
Een waarlijk uitstekend en alleszins Hoiiandsofo Product.
Talrijke verbruikers van naam betuigden evenals de geheele
Nederlandsche pers hun ingenomenheid met deze producten,
2619
Verloskundige.
I SpreekuurMaand., DiDsd.,
jWoensd. cn Donderd. van
112— 4 nur.
Pijnboomstraat 41
(Duinoord) Den Haag,
einde lijn 3 en 7. fl
"^ro™ra°°™33Ö9™
KUNSTTANDEN
op gem&kkcStike betaling.
Een bekend Tandarts levert
aan solide personen tegen
bill, prijzen, op maandel. afbe
taling, primo Kunsttanden
en Gebitten, enz. Operation
pijnloos'. 1421
Brieven onder Mo. 308
Bureau Haagsche Courant
Den Haaa.
KOORDEINDE 50 LEIDEN.
Aanvaaag van bet mienwe yeaaoobjaaa.' 2 Sept;. -a.s<>
ONDERWIJS WORDT GEGEVEN IN:
Koken, Hnishoudkasede, Nist-
tige-. Fraai© £9 and werken ©ai Lingerionaaien,
"Verbandleer en Ziekenverzorging;, filur.-aboTJdeisjk
Doekbeaden,
Opleiding voor Diploma's in de verschillende Mm.Bkond-
kvsiadnge en iradtistrievukken.
Aangifte van leerlingen op 52snia<$n«: eai Woanficlüg; van
24 uur. Woems.dagfwond 79 uur aan het gebouw
der Zita-Yereenieriug Koordeinde SO,
2617 DE DIRECTRICE.
