ingezonden,
kunst en Tetteren,
No. 18241
LEIDSCH DAGBLAD, Dinsdag 19 Augustus.
Tweede Blad Anno 1919.
VBINNENLAND.
Burgerlijke Stand
M&t Cteirlffig'sMsïsL
Uitvoer van fruit cn fruitveilingen. De Mi
nister van Landbouw heeft bepaald, dat fruit,
zoowel veisch als verduurzaamd, alleen' dan
yoor uitvoer in aanmerking kan komen, wan
neer het is geveild op oen bij hot Rijkskantoor
•voor groenten en fruit ingeschreven veiling. Vei-
Jingsbcs turen, welke hun veiling als fruitveiling
,wenschen te zien ingeschreven, moeten het ver
zoek daartoe richten tot het Rijkskantoor voor
'Groenten en Fruit. Zij zijn verplicht alle door
'dat Rijkskanloor te geven voorschriften onder
'goedkeuring van den Minister van Landbouw
'na te komen
Klompen naar Duitschland. De Tieïsche
Jdompenmakerspatroonsvereeniging heeft consent
gekregen voor den uitvoer van 40.000 paar klom
pen naar Duitschland.
"Onthulling monument majoor Thomson. In
eien «daarvoor (speciaal aangelegd -rozen-
park ter zijde van de kazerne to Gronin
gen, is gistermiddag het daar geplaatste
gedenkboeken ter eere van de nagedach
tenis van majoor Thomson onthuld. De
plechtigheid werd bijgewoond door vele
militaire en burgerlijke autoriteiten, on
der wie de Conmiifssa-ris der Koningiiti».
mr. F. Jansen, lid van Ced. Staten, de
burgemeester, do wethouders, de recbor-
magnificus, prof. Klein, de Senaat van het
Studentencorps, het bestuur van Volks
weerbaarheid en anderen.
Overste Staal, 'voorzitter van het comi
té van huldiging, heette allen welkom en
schetste daarna in korte" trekken Thomsons
arbeidzaam en vruchtbaar leven. Spr. her
iimerde aan Thomsons strijd voor de ver
hooging van den volksgeest en het mili
taire bewustzijn en roemde Thomson als
een officier, die alle eigenschappen had
om te leiden, aan te voeren en op te voe
den, herderlijk, zonder zwakheid, recht
vaardig, plichtget.rouw cn moedig. - Spr.
bracht vervolgens hulde aan de com
missie tot huldiging, en aan den ontwer
per van het gedenkboeken, den heer Au
gust Falise, te Wageningen, en sprak er
zijn voldoening over uit, dab dit gedenk-
j-poken is geplaatst in de stad, waar
Thomson, zooals hij spr. zelf herhaaldelijk
hoofib verzekerd, zijn gelukkigsben tijd heeft-
doorleefd, en droeg vervolgens het monu
ment over nan overste Hogevorst, den
commandant van het garnizoen, die heb
met een kort woord aanvaardde.
De onthullingsrede werd vervolgens ge
houden door kolonel Fabius, i^Lspccteur
yan de landweer, als vertegenwoordiger
van den Minister van Oorlog, die verhin
derd was tegenwoordig te zijn. Spreker be
gon met een eeresaluut aan Thomson als
den man. die zoowel in burgerlijke als in
militaire betrekkingen getoond heeft een
stoere zoon to zijn van ons volk. Spr. meen
do, dat op deze plaats en in der© kazerne,
waar Thomson hob laatste heeft gerwerkt,
in de eerste plaats de gedachten gaan naar
den officier, wiens naam overal met eere
wordt genoemd. Spr. weos er op, dat er
ook oen tijd is geweest, dat dit anders
was, omdat Thomson was een strijder en
or op het pad van den strijder slechts wei
nig rozen te plukken zijn. Spr. herinnerde
vervolgens aan Thomsons benoeming tot
ridder der -Militaire Willemsorde en aan
diens heldendood in Albanië. Daartusschen
lag oen leven van woorden ert werken,
van studie cn strijd. Bij dien strijd van
Thomson voor do nieuwe denkbeelden om
trent de legervorming stond spr. eenigo
oogenblikken stil.
Hierna memoreerde 'spreker [Thomsons
werk in Albanië als chef der gendarmerie.
Bij de onthulling van dit monument
bracht spr. vervolgens dank aan allen, die
tot stichting van dit monument hebben bij
gedragen, en hield hij de aanwezigen ten
slotte voor, te bedenken, dat, waar Thom
son zijn kosbaar leven gaf in dienst van
l\ot vaderland, het ook onze plicht is hem
daarin na te streven.
Hierna viel het doek en kon men heb
borstbeeld van Thomson aanschouwen.
- Luit.-generaal Pop, wnd. opperbevelheb
ber van Land- en Zeemacht, trad hierop
naar voren en bracht in herinnering dat
gene, wat hij vijf jaar geleden had ge
zegd aan het graf van Thomson, aat
slechts weinige honderden schreden van
deze plaats is gedolven. Spr. had toen ge
legenheid te wijzen op die groot© diensten,
die Thomson ons volk heeft bewezen, en
l\em ten voorbeeld gesteld aan allen. Spr.
had weinig vermoeden, dab zoo spoedig
daarna van zoovelon het offer van hun per
soon voor liet vaderland zou worden ge
vraagd. En al is dan ook het hoogste niet
gevraagd, het offer, dat zeer velen hebben
moeten brengen, is toch zeer groot ge
weest. Dat is nu al jaren geleden. Wij
staan thans niet. aan het graf, maar hier
in hot volle militaire leven. Maar op
nieuw wil spr. hem ten voorbeeld! stellen.
Zich richtende tot do soldaten, zeide gene
raal Pop, dat zij moeten bedenken, da«t
zij komen voor zichzelf, om zich voor te be-
nedden, om een oefenschool te cloorloopen
in hun eigen belang,
De broeder van Thomson, de majoor der
marechaussee, sprak ten slotte, mede na
mens de weduwe «eii haar dochter, ©enige
woorden van dank aan allen, die hebben
medegewerkt, tot de. oprichting van dit
monument.
He! Kamerlid mr. Van Groenendacl. To
Roermond is oen vergadering gehouden van don
R.-E. Kiezcrsbond voor Limburg, waarin mr.
Janssen, lid der Prov. Staten to Maastricht, de
■vraag heeft gesteld, of het aan het bondsbe-
stuur bekend is, dat een in don kieskring Lim
burg gekozen T we ode-Kamerlid streeft naar an
nexatie.
Do voorzitter 'deelde hierop, naar de „N. R.
Gt." meldt, mede, dat het bondsbesluur aan
de katholieke Kamerclub gevraagd heeft, of haar
iels meer hekend is van die kwestie on of zij
reeds stappen heoft gedaan, waarop dr. Nolons
heeft geantwoord, dat bedoelde persoon mr. dr
il. van Grocnendael is. Spr. wenscht den héor
Van Groenendacl de gelegenheid te geven om
zich te vordedigen cn hem in een schrijven een
verklaring te vragen. Ook kan er een een) miss ie
benoemd worden, die hem zal hooren.
Het bovreemdt den heer Janssen, dat do heer
Van Grocnendael niet opkomt togen de beschul
diging van misdadige handeling tegenover hol
Jand. Wde niet schuldig is, laat een beschuldi
ging niet op zich rusten, zegt spr.
Op voorstel van don voorzitter werd besloten,
aan heL hoofdbestuur over to laten, of een com
missie de zaak zal onderzoeken of dat tot -den
heer-Van Groenendacl een schrijven zal worden
gericht. Het resultaat zal in een zoo spoedig
mogelijk te houden algemoene vergadering wor
den medegedeeld.
OMSTREKEN.
BODEGRAVEN. Overleden: J. Beens
6 jaar.
BOSKOOP. Geboren: 'Adrianus, z.
van P. D. Noest en S. v. d. Broek.
Hendricus Johannes, z van W. L. Hen
driksman en M. Rodenburg. Huberta,
d. van W. v. Kleef cn A J. v, Leeuwen.
Getrouwd: A. Baiter 31 j, en E. van Ge-
meren 2U j. J. Peilekooren 25 j. en S
Bloot 24 j. J. y. «tl. Heiden 22 j. en P.
Pellekooren 22 j.
Overleden: Jacobus do Bruijn 4 mud.
Jannetjo Wc-nsveen, 5 3.
HILLEGOM. Ondertrouwd: J. v. d.
Velt. cn N. H. do Jong L. B Flentrop
cn M. A. N. DemrGendnal C. W. Eor-
tekaas en M. M. A. Boelen.
Bevallen: A. J Scheftcrs, geb. Van Eg-
mond, d. M. Tcsselaar, geb. Van der
Meij z.
Ovorleden.: J. Rij'iders, 76 j.
KATWIJK. Geboren: -Jacoba Maria, D. V.
G. Vooys on M. K, Boesaard. Helena Maria,
D. v. P. J. Kruyt on M. M. de Groot. Jacob
Jan, Z. v. L. Schaap cn A. Zwanenburg.
Overleden: W. Latenstein van Voorst 33 j-,
echtgenoote van S. Wijrna. Th. Aanhane 77
j., wed- van A. Vreeburg.
Gehuwd: G. H, P. Dekkinga jm. on C. J,
Sosef jd.
LEIDERDORP. Geboren Catkarina, D.
van H. Filippo en P. Romijn. Pieter, Z.
van P. van Tol en A. van der Bent.
Tkeodorus Petrus Maria, Z. van S. Zwet-
sluoot en E. W. K. van der Meer.
OndertrouwdAdrianus Josephus Streng
jm. .25 j. oil Catkarina Anna Verkleij jd.
29 j. Frans Blom 3*m. 22 j. en Evertje
Met jd. 17 j. Ferdinand Smit jm. 24
j. en "Huibertjo Polman jd. 25 j.
LISSE. Ondertrouwd: L. J. van Bommel en
E. van Drunen. 1 J, F. van den Berg en
Ov H. Bergman,
Getrouwd: A. van der, Lans en E. J.
va u der Zwet.;
Bevallen: J.- van EsVan Marsbergen, Z.
E. SchooneSteenvo-orden, D., C.
HoogkamerVan Diesb, D.
OverledenG. 't Hort, 10 m. J. van
Rliiin, 74 j.: O. M. Groenendijk, 27 j.
NOORDWIJKERHOUT. Geboren: Anna, D.
van B. Zuiderduin en A. van Rood©.
Cornelia, D. van P. Heemskerk en H. v.
Weiten, Johannes Franclscus. Z. van A
Duivenvoorden en 'A. M. v. Haffel.
Gehuwd: Corn. Geerlings en Huberta Hed-
des. Willi, v. Eden en Marg. van Kampen.,
NCORpWIJK. Geboren: Gerard Cornêlis
Fitderlk, Z. van IC. A. A. H. van Nistelrooij
en G. M. J. Geist. Petronella Alida, D. van
Q. Warmonhoven en A. Vinks. Willem, Z.
van C Plug en L. Duiudam. Theodora
Anna Maria, D. van J. A. y. d. Voort en
Th. C. C. Alkemade. Arie, Z. van A.
van 't Wout en J. Varkevisser. Adriaan
Lindrik, Z. van C. de Wit en W. van Iter son.
Ondertrouwd: Felix "Jan Jacobus Kerstens,
28 j., te Noordwijk, onlangs te Heemstede,
en Josephine Regine Louise Deckers, 29
j. te Heemstede, onlangs te. Bloemendaal.
Cornelia Wassenaar, 29 j„ te Noordwijk,
cnlapgs te Voorhout, weduwnaar van G M.
Alktmadej en Adriana Maria van der Raad,
25 j., te Noordwijk, wed. van S. Wrjnands.
1— Pieter Adriaan Feleus, 29 jx te Noor<s-
wrjk, en Jacoba van 'den Bor, 29 j., te
W atergraafsmeer.
Getrouwd: O. H. Seitz, 26 jaar, ie Calw
(Y'mtemberg) en M. Verwey, 22 j. te Noord
wijk,- -
Overleden:. ïjendrik Admiraal, 81 j., we
duwnaar, van O, Verloop. Jacobus Pas-
schier, 14 d., Z. van J. Passchier en J. v.
d.: Niet.
VOORSCHOTEN. Geboren: Johanna Petro
nella, D. v. Lr Versteegon cn M. G, den Hollan
der.
Ondertrouwd: A. S. van der Toot 26 j. en C.
van der Werf 24- j
WADDINGSVEEN Geboren: Adri
ana d. van P. vuti cler Ben en M. van
Dam. -- Anna Jacoba rl. van II. J. Jongen
burger en G„ W.-Boot. Jan, z. van J.
Stolp en L. Kroou. Hendrik, z. van
«Stoffer en II. Noordeloos Adriana, cL
van G. de Ruiter en A. Oudijk. Teun-
tje Johanna, «d, van W. Sleeuwenhoek en
A. A. Rupke. Neeltje Elizabeth d. van
0. W. Brok en G. IT. A. Theussen.
Ondertrouwd: H. van Dijk 33 j. en O.
Vermeuïen 30 j. M. Groenc-ndaal 26 j.
cn J. C. den Boer 22 j.
OverledenB. Bremmer eclitg. van J.
Plomp 72 j.
WARMOND. Ovcrl.Hendrik Zwaan 10
clag&n. Leonardns «Sikking 5 j. Margarelha
Anna Guhen 83 j.
Geboren: Petronella Laurcntia Maria, D. van
Gerards Zwetsloot cn Elisabeth Maria Boone
kamp. Hendrik, Z. van Jacob Zwaan en
'Alida Wilhelmiua Frederika Klein. Jacoba,
D. van Willem Kaak en Pietori\ella Isabella
Meyers. Ario Marinus, Z. van Willem De
Vos èn Trijntje de Bruin. Petrus Cornells,
Z. van Johannes Ohristiaan Hekker cn Wilhcl-
mdna van Duin. Hendrika. D. v. Jan van
Leeuwen on Jannetje van Klaveren.
Getrouwd: Hubertus Arnoldua Prina en Ja
coba Maria Meshus.
WOTJBRÜGGE - Ovorleden: N. Turk,
wedr. van Aï. van der Ploeg, 75 j.
Gehuwd: N. Heikamp jm. 23 j. en A.
van Harten jd. 25 j.
ZWAMMEIIDAM Bevallen: J. M.
Wijfje, geb Boon, d. O. Hoogerbrug,
geb. Schouten, d, L. M Vollcring, geb
Lansbergen, d. H. Hoekstra, geb.
Storm, d.
Overleden: J. O. Oosterom 54 j echtg.
van St. Koster.
Gehuwd: J." Graafland 23 j. jm. en Oh
Hoekstra 26 j. jd. T. Steenbeek 25 j.
jm. en M Wilschut 23 jaar jd. B. Burg
graaf 25 j. jm. en W. Keizer 27 j. jd.
Te bard werkende paarden.
Mijnheer de Redacteurl
Zoudt gij s.v.p. onderstaand stuk een plaatsje
in uw veelegelezen blad willen geven? Bij voor-
jiaat mjjn danlc.
Zooals de bewoners van onze goede stad Lei
den wellïoht zullen weten, wordt er achter den
Maresingel een nieuwe buurt bijgebouwd, ter be
strijding van den woningnood. Dit zal ongetwij
feld door iedereen met blijdschap worden be
groet. Maar ongetwijfeld zien," evenals ik, veel
meer Leidenaars, dat de paarden, die voor de
karretjes trekken, welke zand aanbrengen tot
verhooging van het terrein, veel te hard moeten
trekken. Als men ziet hoe de rails met zand lig
gen en welke zware lasten de arme dieren
moeten trekken, springt het hart op van rnede->
lijden.
Hopende, dat het Jijden dier dieren wat ver-:
zacht zal worden, óf door verbeleriug der rails,
óf door vermindering van het trekken, teeken ik
Abonné X.
JVIoeê het Schuitersyeld bebouwd worden?
In den Gemeenteraad zal wojden v-oorgesteld
eèn schoolgebouw te stichten op het Schutters-,
veld voor de som van f 250,000, ter vervaaging
van de school 'aan de Mare.
Wordt dit voorstel aangenomen, dan zal het
Schuttersveld voor immer bedorven worden, om
iaier, wanneer hot Station der Hollandsche
Spoor verplaatst wordt, to dionen als- nieuwe
toegangsweg naar do stad cn het overige deel
tot aanleg van een stadspark. Tijdens het wet
houderschap van den heer Ivorevaar werden
plannen in dien geest besproken
Nu het Van-der-Y/erff-park volgebouwd wordt
zou ec-n jark op. het Schuttersveld cenigszias
dat verlies kunnen vagoeden. De nieuwe toe<
gangsweg van het te bouwen station met een,
brug over den Rijnsburgersingel valt in bet
verlengde van het Rapenburg en de Turfmarkt
cn zal liet te drukke verkeer op de Steenstraat
en den Stationsweg ontlasten:
Is cr geen plaats voor de te bouwen school
to vinden aan de Tweede Binnenvestgrchtt, ten
westen van de broodfabriek? Voor de Beesten--
markt behoeft men dat terrein niet in bewa
ring le houden, want de Beestenmarkt moet
bij verdere uitbreiding op den duur toch ver-
plaaafst worden, het liefste in de nabijheid vau.
het. Slachthuis.
Een belangstellende.
Kloef-Album.
Bij den heer N. J. Boon, te Amsterdam,
is uitgegeven een Kloet-Al bum ten bnta
van Me slachtoffers der jongste uitbarsting.
Uitgever en redactie van „De' Prins" heb
ben zich hiervoor gespannen, gesteund, door,
eenige autoriteiten als de minister van kolo
niën. Het album, op fraai papier gedrukt,-
is verlucht mot een heele reeks prachtige
foto's, w.o. van de noodlottige gebeurtenis
van 20 Mei I.I. en is zeker de belang
stelling waard.
De eerste Indische Tooneelschool.
De vorige maand is, volgens de „Preanger,
Bede", in de kunstkringzaal de tooneelschool
geopend, welke onder auspiciën van dep
Baudoengseken Kunstkring is opgericht en
onder "deskundige leiding staat van mevr.
vSpoor—üarelsen.
De voorzitter van den Kunstkring hield
een korte openingsrede, waarin hij eenige
woorden wijdde aan het werk van den Kunst
kring en uiteen zette hoe de -aanwezigheid,
van een artiste als mevrouw SpoorOarel-
sen de gelegenheid geopend had, om ook op
tooneelgebied de kunst te bevorderen.
De eerste tooneelschool in Neder!andscfn
Iadië is thans te Bandoeng geopend.
De lessen vangen aan met veertien leer
lingen: twaalf dames en twee heeren.
Nieuwe Uitgaven.
.,DtT schelpen, van ons strand, cn hoe zo to
herkennen" door "L. Dorsman Gzn. Tweedo hor-
sterdam.
„De manoeuvre om Limburg", een studie over
zicno - druk. Uitg Scheltens en Giltay, Am-
do strategische positie van Limburg", door kap.
„Ronduit". Ujlg A. W. Bruna en Zoon's Ui tg.-:
Mij. Utrecht.
Uit; het Duitscb, r
door
LEONORE NIE3SEN—DEITERS',
(Nadruk verboden).
;t' iWas nog niet eens een oorlogskind in
5de ergste bet eekenis van het woord; niet een
ivan die arme kereltjes, in zorg ontvangen,
in smart geboren, die het hongerlijden in Ze
keren zin van den moederschoot af kennen,-..
Dien -kinderen kan niemand het kwalijk ne
mer,, wanneer zij, zonder prettige herinue-
rin* u, zonder een zonnig heden en «bijge
volg ook zonder, hoop op een mooie toe
komst, zoo spoedig mogelgk weer heengaan
,uit dit aardscke.
Mijn oorlogskind had oorspronkelijk betere
Itijden gekend. Vóór den oorlog was het als
ten jongmen?ch van negen pend ter wereld
fekomen, een prachtkereltje met de beste
ansen op een kerngezond leven. In. de
!kü\ne van zyu ouders was het noch te angst
vallig, noch te lichtzinnig geweest; had een
leenvoudig, liefderijk moedertje en een vader,
'die geen geld had, maar flink de handen 'uit
löe mouwen wist te stekem Niets buitenge-
iwoens dus, maar net precies dat, wat tegen
het leven opgewassen doet zijn, wat levens
lust en levensdurf geeft.;
isiefe het jonge zieltje, maar heb kinder^
diebaampjö herinnerde zich nog heel goed
Üden tijd, toen men nog gerust mocht groeien;
«immers, aan .do noodige voedingsmiddelen
lontbrak het niet! En zoo krachtig mogelgk'
fcïotesteerde dat, toen, juist bij het toenemen
'der behoefte aan grondstofefu, deze niet
alle n wat kwantiteit, maar ook wat kwaliteit
betreft, aanmerkelijk minder gingen worden»
Dat v/as nu toch niet eerlijk! Je kreeg wel
vat, maar 't hielp je niets; na eon kwartier.
;was de honger er, alweer!
Teen kwam het lichaampje in op&taud!
Heftig, onstuimig! Eerst door een paar woe-
'dtnd-o uitbarstingen. Toen, toen dat niets
hielp, docr ©en zware ziekte.-
Maar dat hielp niet in 't minst. Integendeel
In plaats van beter werden de bouwstoffen
j'-o'g steeds slechter en de porties kleiner.;
fóocr- verzwakt, deed het lichaampje nog
e«en laatste poging 'tot verzet. Trouwens,
nïecr dan lijdelijk verzot' was liet niet.- Het
trachtte to staken en met groeien cpj te
hóuden. .Waar zul je ten slotte ook vau
groeien, als er niets, niets bij komt?
Maar ook dab baatte niets. De groeikracht
was te groot. En zoo groeide het kereltje
'dan toch bij het uitblijven van nieuwe,
..werd 'de reeeds gebruikte bouwstof in de
lengte gerekt. En daardoor Werd het een
Oorlogskind: broodmager, een ouwelijk ge
zichtje, in-bleek van bloedarmoede.;
Langzamerhand ontwaakte liet. bewust
zijn. Het kind begon to begrijpen Niet,
dat do wereld aan de kinderen toebehoort,
dat er spelletjes, Kerstfeest, sprookjes en
andere heerlijkheden zijn. Maat-, dat liet
cr maar op aan komt, of men wel aard-
itppelen krijgt, dat het in huis hebben van
steenkolen, één emmer vol, een buiten-
kunsje is. Het begon in to zien, dat een
.scheur in kiel of broek een ramp is voor
l»et^ gezin en dat het beat va-n schoenen
het allerhoogste, zoo goed als onbereik
bare toppunt van menschelijke gelukzalige
beid is. Het begon ts begrgpen, dat moeders
menschcn zijn, die iemand van alles te
weinig geven, en beginnen te schreien, als
men dab zegt-. Kortom, ook moreel werd
het een oorlogskind: vroeg Wijs, moe,
klein, zonder verlangens zij konden im
mers toch niet bevredigd wordfen.
Toen hoorde het op zekeren dag het
ivoord „Wapenstilstand".
Veel gedachte wekte dat woord niet- en
ook toen het moeder hoorde zoggen.Nu
houdt goddank de blokkade ook op toen
begreep de dreumes niet, wat die woorden
wel inhielden. Maar teen er gezegd1 werd,
dat er nu meer -eten zou komen, ja, toén
was do belangstelling klaar wakker!
,,Een heeleboel eten, moesje? Een hecle,
heele boel? WW zóóveel, dat je heelemaal
niets geen honger meer hebt?"
„Ja, ja, ïn'n kind!"Vreemd, moe
der had weer tranen in d© oogen.
Geen honger meerieen sprookje!
Het kind begon te fantaseeren„Een
een heel brood achtor mekaar V'
,.Ja, jongen, ja. Een heel brood en «denk
eens: op dik sneetje boter!"
iStom van verbazing keek het kind zijn
moeder aan op elk sneetje botier! Dat
kon toch niet 1 Maar' moeder meende het.
En het oorlogskind stelde zich van nu af
aan bij het woord „Wapenstilstand" de
onbegrensde heerlijkheden voor, die vre-
deskinderen heel vroeger in hun fantasie
verbonden hadden met hot woord Kerst
feest.
Maar bedrog was het allemaal. Wa
penstilstand beteekend© niet: genoeg
eten. Het beteêkende, dat hot nog min
der, nog slechter werd, dat de honger zich
al maar door de'ed voelen.
Toen begon 't tengere kinderlichaampje
zich over te gevendit duurde te lang.
Bepaald ziek werd het niet. Zelfs hield 't
niet eens heelemaal op met groeien. Het
werd zoo ongeveer als de spruiten aan
aardappelen, die tot het voorjaar in den
kelder liggen; dun, bleek, zonder kracht,
ongeschikt, om op dezelfde wijze door te
groeien, en evenmin In staat, de volle zon.
en den sterken wind te verdragen.
Ongeveer in dezen tijd' vroeg de predi
kant in een kle-in stadje in een neutraal
land, bij het einde van een preek over oor
logsellende, of er in de gemeente misschien
ook gezinnen waren, die ondervoede kin
deren wilden opnemen. Het bleek, dat er
znilke gezinnen waren, Eén daarvan woon
de dichtbij het stadje, op bet platteland,
gulle, vriendelijke menschen. die om zoo'n
oorlogskind vroegen.-En zoo kwam heb,
dat ons oorlogskind een sprookje beleefde.
Het begin was trouwens niet zoo heel
mooi.
Het kind reisde in denzolfden trein met
veel andere hiuderen, waarvan verscheide-
nen zich Hhmdig voelden, velen schreiend
om moeder riepen. Een poosje probeerde
het nog uit het raampje te. kijken. Maar
liet stootcn van den rein, de lawaaierige
drukte van de andere kinderen maakten
het doodop en ten slotte schreide het zelf
heel stilletjes, in een. hoekje gedoken, om
moedertje. En do reis duurde zoo lang en,
overal voelde het zoo'n pijn
Maar - eindelijk kwam men ergens aan.
_En toen begon het sprookje! Een heel
vriendelijke oom kwam en nam het mee,
weg van de andere kinderen En aan de
hand v&n dien vreemden oom ging hot de
sbad in. En in die stadIn die stadwas
een uitstalling. En die was vol vol
vleeschEn, daar, daar was nog een uit
stalling. Heelemaal vol eieren - Alweer
een winkel. Wat lag daar Chocola, ja wer
keijk, het was zooVol, heelemaal vol, al
lemaal chocola.
Nu wist het oorlogskind, «dat het in
Sprookjesland wa3, en het. keek den vreem
den oom een3 verlegen van ter zijde aan.
Maar die keek naar zijn schoentjes en zei
ten slotte: „Zeg eens heb jij geen andere
schoenen
Andere schoenen! Het oorlogsjongesje
had er geen idee van, wat .andere"'schoe-
r.en konden wezen. Het was er steeds zoo
trotsch op geweest, een paar bij elkaar
behoorende schoenen zijn eigendom be
kunnen noemen
Eon oogenblilcje zei do vroemde oom goen
woord. En opeens - - -
Opeens stonden zij met him bei-den in den
winkel, midden- tussolieu allemaal niouwo schoe
nen, groote, kleine, bruine, zwarte, koogo, lago
en en ook eon paar, die precies pasten. En
die moolit-ie aanhouden, zoo maar, en de
oudo kreeg-io in eon stuk papier ook nog mee
Dio oom, dat clal moest Onzo Lievo Heer
ziju. Dat kon niot anders, Maar er gebeurde
nogal meer. 't Kon niet op. Nu nog in dien win
kel vol chocola!
En daar kocht die lievo, boste, nieuwo oom
hem een stuk koek en oon lieel tablet chocola,
denk eeois, een heeLtablfet, allocn voor het kleine
jongetje. Heel vroeger had het t-liu-.is ook eons
con stukje ckooola van zijn moodortjo gekregen,
een klein, smal, dun ree»pjo en dat was toen in
stukjes gebroken, kruimeltjes oi-genlijk en over
een week verdeeld. Maar hier, hier at je do cho-
colado bij heele tabletten tegelijk, hier in
Sprookjesland, Luilekkerland.
Toon nog een klein eindje mot een stoom
tram. Heelemaal overbluft zal bet ventje naar
buiton (o kijken, Moe, dood-moc^Zeggen deed bet
al lang' niets meer. Alleen nu on dan eens
even 6mullen^ Wat was het lokker! Later lia-d
hol nog zoom vago herinnering van orgens uit
gestapt to zijn, weer gegeten te hebben, on toen
ja A-oen was het door een vreemde, vriendelijke
tanto naar bed gebracht.
Maar toen het ontwaakte werd het sprookje
-voortgezet. Alles in dit mooio huis loek zoo
nieuw. (Men bedenke, dat oorlogskinderen wei
nig woten van olieverf, van zeep on wat men
-daarmee al niet doen en bereiken kan. En daar
was een grooto weide,daar waren vior jongens
cn veel molk was or ook. En er was iots licht
bruins, dat zoo reusachtig lekker smaakte, dat
het kind al maar door dronk tot do vreemde
tante zei: ,,'t Is net of dio jongen nog nooit
molkohocolado geproefd bce-ft!" Toon kekon do
andero jongens don smaller verbaasd aan en be
gonnen te schateren van het lachen. En op dit
oogenblik kreeg bet kind eon vaag voorgevoel,
dat er iets niet zóó mooi was in hot sprookje als
al het andere.
Toen bet vreemdelinge!.je even later met de
jongens" speelde, vroeg hot aan den groot sten:
„Zeg, weet jij wat oen klcerenkaart is? Hoor
bom eons een kleerenkaart. Weer gelach uit
vior monden. Non, mijn moedor had or con,
maar kroeg haast nooit wat. Neen, dio konden
do jongens niet; hadden or nooit van gehoord.
En zij namen hem roeo en ravotten mot, hun
vijven. Hot onprettige gevoel van alweer uitge
lachen to zijn, verdween, maar ecri beetje
pijn in de maag bleef aldoor en was er al van
het chocoladrinken af. Groot zijn, niets van
zeggen!
Don anderen morgen, bij het ontwaken, was
bet geheel boter. Dc vreemde tante had reeds
den hoed. op en den mantel aan, de beide c ndstc
zoontjes stonden ook ai i?i hun Zondagsche pak*
klaar, mot ruikers in dc hand. Zij zouden den
taohtigsten verjaardag Van grootmoeder gaan.
vieren. En toen zei tanle nog, dat dc thuisblijf
venden vooral goed voor „het kind" moesten'
zorgen, streelde hot over zijn haar en iced met
do groote jongens wog. 's Middags at hel met de
bcido andoren alleen met oom. Er stond iets op
tafel, dat liecl, hcol lokker was en heel vet. De
jongens aten allo drie of zij niet genoog konden
krijgen, maar niemand dacht er aan, to zeggen:-
„Jongons, bedaard, nu eens ophouden!" Die
vriendelijke oom vroeg maar telkens: „Is 't lek
ker? Je lust zeker nog wel een schepje?" En'
omdat er geen gevaar was uitgelachen te worden,;
nu do oudsten uit waren, at het Duitschorjte er,
op los tot het ten slotte gewoonweg niet meer
kon.
En dal was oorzaak, dat eon paar dagen'
later hè! sprookje uit heeleuiaaal uit was^
De goeie menschen, die hei hadden laten
oten, waren buiten zichzelf on begrepen er nietsj
van, dat oon kind aan een bedorven maag kon
sterven Heorcmijntijd, ieder van hun jougens,
tot don kleinste toe, zou. eens flink overgegeven!
hebben, nou. en daarmee uit. Dat verander-:
de echter niets aan hot feit, dat het. uitgeeordè
lichaampje niet cijns meer hes land geweest was
tegen dezen lichten aanval!
Nauwolijke een zwakke poging tol verweer,
had het nog kunnen doen, dan was onverwachts
<le dood ingetreden
Belachelijk, onzinnig, nietwaar? Een klein
kind, dat sterft, omdat liet voor het eerst van'
zijn leven genoeg gegeten heoft.
Maar neem alle schuld van dezen met schuld
beladen tijd en leg die in de schaal en neom óép
van die kinderlichaampjes, lilcht als ecu veertje^
een van die meest weerloozen van allo weerloo-,
zon, van de onschuldigste aller onschuldigen en
leg hot in do andere. En de zware schaal met
do schuld van weerskanten zal niets wegen tegen
óén enkel van dio kleine, liolito lijkjes.
Want hot ds de onuit-wischbare smaad van'
de heele beschaafde woreld, dio mede in deze'
schaal ligt.
Met toestemming' van de schrijfster!
vertaald. <-
SPANS, Draglen.
(Lezers, dio na lezing van bovenstaand ver
haal iets wenschen af te zonderen "voor DuiG
scho herstellingsoorden voor kinderen, kunnen
hun bijdragen doen toekomen aan den vertaler:
den heer P. J. H. Spans, lsto ond. M. U. L. 0„
Draglen (Fr.) Red.)
