LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 16 Augustus.
Tweede Biad Anne 1919.
GEMEENTEZAKEN,
FEUILLETON
WmT TB
Mpu de Commissie van Fabricage zijn B.
en W. van oordeel, dat daartoe geen aan
leiding beslaat. Exploitatie door de ge
meente lijkt hun niet gewenscht, terwijl de
gebouwtjes voor een ander doel niet bruik
baar zjjn, aangezien zij voor directiekeet,
politie- of Drugwachtershuisje3 te klein zijn.
PERSOVERZICHT.
Benoemingen.
'Id verband met de uitbreiding van het
bureau van den directeur van het Bouw
en Woningtoezicht worden door B. en W.
de navolgende voordrachten aangeboden
Opzichter in den rang van technisch amb
tenaar 1ste klasselo. F. J. Libot, tijde
lijk opzichter bij het Bouw- en Woning
toezicht lo Leiden; 2o. L. H. J. Wester op,
gemeente-achiteet-, tevens particulier archi
tect te Wijhc3o. E. J. Schoolland, op-
zlc.Iiter-t cckenaar te 's-Gravenhage.
Opzichter in den rang van technisch amb
tenaar 3do Ldasse: lo. H. Brienen Jr., op-
ziehter-teekenaar, te "Werkendam2o. J.
Koelma, opzichter bij gemeentewerken, lo
•Emmen; 3o. P. J. van der List, opzichter-
teekenaar, te Alkmaar.
Bouw van een nieuwe lagers schooi op het
Schuttersveld.
Zooals er destijds door B. en W. werd
Jnod'egedleeld, voldoen de scholen 3de
klasse aan de Yan-d er-We rf-s'craat en aan
do Mare niet meer aan de tegenwoordig ge
stelde eischen en kunnen geen aan beide
gebouwen door verbouwing in voldoende
mate worden verbeterd. Tot stichting van
Ivrca geheel nieuwe scholen moet dus wor
den overgegaan, doch, terwijl de school
aan de Van-ckr-Wnrf-straat ter elfder
plaatse kan warden gesticht, bleek dat on
doenlijk ten opzichte van ce school aan de
/Mare. Voor deze school werd dan ook een
gedeelto van het Schuttersveld gereser
veerd.
Met óo Commissie van. Fabricage kun-i
non B. cn W. nog geen vrijheid, vinden voor
te stellen do vereischte gelden voor de
beide nieuwe schoolgebouwen toe lo staan.
Thans Icon echter, althans voor zoo veel
betreft den bouw der school op het Schut
tersveld, niet langer worden gewacht. Na
dat dit te hebben uiteengezet en liet over
leg met hst Bij ka schooltoezicht en de
Schoolcommissie te hebben vormeld en on
der mededeeling dat ook de districtaa-
schoolopziencr zich. met liet ontwerp kan
vereenigen, geven zij den Raad in over
weging a. tc besluiten tot den bouw van
een nieuwe 3do klasse school op liet- Schut
tersveld; b voor dón bouw der sub a be
doelde school, overeenkomstig het ter visie
liggend plan, door vasts/telling van den
hierbij overgelcgdou suppletoiren begroo-
tingsstaat oen bedrag van f 250,000 te hun-
nor beschikking te stellen. 25 pot. der bos
ten worden door liet Rijk vergoed.
Aanksop van
In de op Donderdag 7 dezer hier gehou
den openbare veiling waren B. en W. in
de gelegenheid verschillends perceelen wei
land on water, ter gezamenlijke opper
vlakte van 16 H.A., 47 A., 60 c.A., gelegen
Sn do gemeente Zocterwoude, in den Bosch-
huizerpoldcr, het Boschhuizerblok, en den
Gast-huizerpolder aan te koopen.
Al doze perceelen zijn als 't ware gele
gen onder den rook onzer gemeente en ma
ken deel uit van hot grondgebied, dat na
de a.s. grenswijziging deel zal uitmaken
van het Lekteche territoir.
B. en W. meenden op deze gronden in
het belang der Yolsliuisvesting beslag lo
moeten leggen. Iu dit geval worden do
-rechten van overschrijving begrepen en de
veilingskostcn ad SVo pet. door bet Rijk
teruggegeven.
B. on W. vragen nu goedkeuring op den
'ftankoop. ter gezamenlijke oppervlakte
van 16,47,60 HA. voor de som van f 91,2-20,
in totaalen stellen den Raad voor om
over t-e gaan tot vaststelling- van bijgaan-
den Btippletoiren begrootingsstaat, groot
met inbegrip van dc veilingskostcn,
f 98,074 c-n té besluiten de sul» a bedoelde
perceelen in te brengen in het gemeentelijk
grondbedrijf voor do koopsom, vermeer
derd met de op den aankoop gevallen kos-
iten.
Geen rabat op de prijzen der brandstofien.
■Jn' reeds door ons vermeldde adressen
yerzochïen 6n de Duurte-Commissie uit Ie
Lei&sche Arbeidersbeweging en de Christe
lijke Besturenbond met den Ned. R.-K. Volks
bond, om pan hen, die geacht kunnen wor
den daarvoor in aanmerking te komen, van
(Nadruk verboden.)
17)
Toen zij sommige flcsschcn opnam, luidde
een belletje, om er haar aan te herinneren,
dat zij met. een zw var vergift te doen had.
,Op dio oogenbiikkon viel het op, dat haar
uitdrukking ernstiger werd, alsof zij mede-
gevoc-lde met den aard van die bijzondere
stof. De apotheek was kraakzindelijk en
3ietjcs. de mur yj: waren lichtgroen cn de
vloer was bedekt raet lichtbruin gewreven
linoleum. Het venster, waarvoor een wit
gordijn, zag uit op een kleine plaats, van
waar een paar steenen treden in den tuin
leidde; maar ofschoon de apotheek dus in'
een put lag, maakte al het glas, dat het er
niet donker scheen. De vlakke stralen van
het bleeke zonlicht, van een Novembermid
dag deed de fteèschen op do bovenste, plank
als ju weeion flonkeren.
Iemand kwam de treden af van den tuin,
cn floot bij de- deur de eerste vijf maten van
Grieg's „Lied van den Nachtwaker." Dora
antwoordde met het geluid van een merel.
Do kwajongensachtig© handeling zou een
opmerker verbaasd hebben, omdat zij ge
heel niet iu overeenstemming was met haar
voorkomen. Do deur ging open, en Esther
OEtosewarno kwam. de apotheek binnen. Zij
was blootshoofds en droeg het donkerblau
we pak, waarin Maydenstone haar aan het
yeer gezien had. Met al haar bevalligheid
paste zij in die plaats van bleeke, veelkleu
rige weerkaatsingen en bij do meesteres er
ivan. Op liot oogenblik, dat zij binhon-
gemeentewegé weder een bijslag op d 3 brand
stof fenprijzen toe te kennen
In tegenstelling met den afgeloopen win
ter komt het B. en W. voor, dat er dit
jaar. geen aanleiding is om ebn bjjslag op
den prijs der brandstoffen te geven. De
hoogere prijzen voor den huisbrand hebben
hun bestaan thans uitsluitend te danken aan
de hocgere productiekosten, die weder em
gevolg zijn van de hoogere arbeidsloonen,
die moeten worden uitbetaald, en van den
verkorten arbeidsduur, terwjjl ook de prij
zen voor werkmateriaal, mede door dezelfde
oorzaken, belangrijk zijn gestegen. Volgens
de meening van de Rftkskoleud istributis ont
breekt thans elk crisis-element en is de prijs
voor huisbrand vastgesteld op de basis van
do kostprijs-berekening.
Om. deze reden heeft de R^kskokn iistri-
butie dan ook met ingang van 1 Mei j.l. den
bijslag, die door de industrie ten bate van
den huisbrand werd betaald, doon vervallen
en besloten om de consumenten van nuis-
brand voortaan den kostprijs to doen De-
talen
Nu derhalve geen crisis-element meer in
den productieprijs aanwezig is en een daling
van de kolenprijzen in de eerste tijden niet
is~ te voorzien, vermits van een daling der
productiekosten wel geen sprake za! zgn,
is ook iedere reden voor het toekennen van
een bijslag vervallen. De thans vastgestelde
iiooge prijzen voor den huisbrand kunnen
niet anders beschouwd worden dan als nor
male prijzen, dat zijn prijzen, waaraan, gelijk
gezegd, elk crisis-element ontbreekt en waar
van in de eerste tijden geen verlaging is
te verwachten. De verbruikers zulten zich
dus aan deze' nieuwe productieprijzen die
nen aan te passen.
Op grond daarvan stellen B. en "W. voor
afwijzend op deze adressen te beschikken;
te meer, waar een rabatstelse!, zooals ver
leden. jaar werd toegepast, een bedrag van
240,000 uit de gemeentekas zou vorderen.
De tram-tarieven op de lijn LeidenKatwijk.
Naar aanleiding van het ia handen var. B.
on W. gesteld adres uit Katwijk inzake de
hoogê tarieven op de liju LeidenKatwijk
der N.-Z.-HolL Tram, deelen B. en W.
mede, dat de Maatschappij desgevraagd, me
dedeelde, dat de uitgaven voor zooveel be
treft de lijnen LeidenKatwijk van 1914 tot
1918 meer dan verdubbeld zijn, waartegen
over de tarieven gemiddeld slechts met 50
pCt. zijn gestegen.
Afgezien van de geringe tarlefwijzigiüg
met ingang van 1 Augustus j L, ft de Maat
schappij dan ook niet bereid tot verlaging
barer tarieven over to gaan. Integendeel,
door de aanhoudende stijging van de,exploi
tatiekosten is het h. i. geenszins uitgesloten,
dat binnen afzienbaren tijd tot fcariefverhoa-
ging moet worden overgegaan.
Onder deze omstandigheden komt het B.
en Yvr. voor, dat er voor de gemeente Leiden,
die in zake de vaststelling dezer tarieven
elke zeggingsschap mist, geen aanleiding
bestaat zich nader tot de Maatschappij te
wenden. Een weigerend antwoord z:»u slecnts
her- geVolg zijn.
Zij geven mitsdien in overweging geen
gevolg te geven aan het verzoek van adres
santen, om bij de N.-Z.-Holiandsche Tram-
wegmaatschappij op tariefverl?ging aqn te
drl-ngc-n.
Vaste aanstelling van tijdelijke leerkrachten.
Mee verwijzing naai' het ter zake door den
arrondissements-schoolopziener uitgebrachte'
advies en de berichten van de' hoofden der
beide herhalingsscholen, geven B. en W. den
Raad in overweging tot de vaste aan steil <ng
van hel onderwijzend personeel der" open
bare 'herhalingsscholen over te gaan.
Tot 'dat personeel belmoren, voor zooveel
de herhalingsschool voor meisjes betreft,
de dames A. E. Driesens," F. E. Pen en
A. L. de Vries en de heeren F. A. Schilt-
huizen, S. Broekhuizen, W. F. de Gunst
en J. L van Leeuwen, en wat de herhalings
school voor jongens aangaat, de heeren N.
van der Walle, A. B. van der Voorden, F.
11. Th. Moene, A. Cattel, H. Lautsnbach,
J. M. Vos, P. O. Schrander, A. Horree,
J. Huge en J. van Noord.
Tevens stellen zij den Raad voor, om' öe'
evenlueele vaste' aanstelling to do?n ingaan
mei- het tijdstip van aanvang van den nieu
wen cursus, zijnde 1 October 1919.
kwam, hief zij het hoofd op, en. snoof, wel
ke handeling overeenkwam met haar uiter
lijk van een wild dier.
„Pruimengelei?" vroeg zij.
„Neen, een aftreksel van Senegal-wor-
tel, ab je dat wat zegt", zei Dora, zonder
haar oogen af te wenden van het in gra
den «fgedeelde maatje, dat zij er voor
hield.
„Hinder ik je?"
„Volstrekt niet, als heb je maar niet kan
schelen, dat ik met- mijn werk voortga."
Het verschil in hun voorkomen was niet
sterker clan het onderscheid in hun stem
men. Die van Esther was, ofschoon muzi
kaal, bepaald in vorm en kleur; maar als
Dora sprak, ontbrak het grovere element-
van klank, alsof do kern van den toon ont
brak en alleen de trillende boventonen
bleven. Haar stem, die in ieder woord vol
komen hoorbaar was, was licht, zonder
schel te zijnmaar een musicus zou hot
buitengewoon moeilijk gevonden hebben,
haar voor do vuist- weg in te deelen.
Esther ging op oen gelen, houten stoel
zitten, die ook wel eens als trap dienst deed
en leunde met haar kin in de hand. Zij was
bleeker dan gewoonlijkhaar levendige
oogen verrieden iets tusschen vrees en
toorn, en tusschen haar wenkbrauwen
stond een scherpe lijn van onrust. Een paar
minuten was het zachte ruischen van Dora's
bewegingen het eenigo geluid^dat iu de
kamer gehoord werd, behalve de klank van
flesschen, het gesis van geschudde vloei
stoffen en het geknars van kurken, die in
de flesch gedraaid werden. Ondanks haar
afgetrokkenheid, keek Esther met belang
stelling naar do apothekeres. Men kon
bijna uit Dora's gezioht opmaken, of do
-patiënt, voor wien het goneosmidd'ol bo
f 90 voor een Volkszwemfeesf.
B en .W. geven 'den Raad in overweging
gunstig te beschikken op een verzoek van het
bestuur der „Leidsche Zwemclub", om het
voor het te houden volkszwemfeest op 24
Augustus a.s. een bijdrage te verleen ?n
van f90.
De kiosken van Scgboer's Uitgevers Maatschap pij
In een desbetreffend schrijven vraagt de
N.V. A. W. Segboer's Uitgevers-Maatschappij
te 's-Gravenhage, of de gemeente her;-id is
haar vijf kiosken alhier tegen 50 pCt. van
den kostprijs pd f3850 over te nemen.
Zij geven mitsdien in overweging hun te
machtigen aan de naamlooze vennootschap
te antwoorden, dat de gemeente op haar
aanbieding niet wenscht in te gaan.
Bezoldiging directeuren der distributiebedrijven.
Hoewel thans nog niet tot algeheele op
heffing van het Tjjdelrjk Levensmidde'.e .be
drijf en van het Tijdelijk Distributiebedrijf
voor vleesch en visch kan worden overge
gaan, komt het B. en W. toch gewenscht
voor. om in verband met htm verminderde
werkzaamheden als zoodanig, reeds nu tot
verlaging van de bezoldiging van de Direc
teuren van beide bedrijven en van den
adiunct-directeur van laatstgenoemd b.c;lrrjf
over te gaan.
De bezoldiging van den directeur van
liet Levensmiddelenbedrgf bedraagt op het
oogenblik f200 per maand, die van den
directeur en den adjunct-directeur van toet
Distnbutiebedr'df voor vleesch en visch res
pectievelijk flOO en f41.63 per nuand.
Verlaging dier bezoldigingen met ingang
van 1 September a.s. tot op de helft lijkt
B. en ,W. rationeel.
Zij' geven den Raad mitsdien in overwe
ging daartoe te besluiten.
VerhODöIiKj salaris openbare
bewaarseltoïen.
Blijkens een schrijven van do Commis
sie voor de Bewaarscholen acht zij do sa-
larisvcrhooging, die bij Raadsbesluit van
19 December j.l. overeenkomstig haar
voorstel ten behoeve van de bewanrsohool-
o n d e r w ijzer ess cn is vastgesteld, voor do
beginnend© onderwijzeressen te gering,
vooral nu do duurtebijslag, ad f 30, die
vroeger genoten werd, ook nog is verval
len. Zij stelt daarom voor aan do onder
wijzeressen met O, 1 cn 2 dienstjaren van
af 1 Januari j.l. een bijslag te verleen en
van resp. f ÏOO, 50 en f 30.
Ofschoon B. err W". zich mot liet denk
beeld, om de beginnende leerkrachten
eenigszins tegemoet te koinen op de door
de Commissie aangevoerd© gronden, wel
kan vereenigen, is toch de weg, dien de
commissie daarbij wil inslaan, h.i. niet de
juiste. Waar kort. geleden besloten werd
het toekennen van. bijslag -op de traktemen
ten geheel tc doen vervallen, daar lijkt het
verkeerd thans weder, zij het ook voor
ccn kleine categorie ambtenaren, dien bij
slag weder in te voeren.
Het doel der Commissie kan trouwens
op meer afdoende en meer billijke wijze
worden bereikt door de aanvangswedde
van f 600 op f 700 te brengen on het aantal
jaarlijksche periodieke verhoogingen ad
f 50 te verlagen vau 8 tot 6. De maximum-
wedde blijft dan bepaald op f 1000 's jaars.
Do hoogere kosten zullen volgens raming
f1200 bedragen.
B. en W. verzoeken den Raad in dien
geest te besluiten.
Verbooging subsidie aae bijzondere
bawaarsdtoten,
■In verband met de in de R aadsvergide
ring van 19 December j.l. vastgestelde
nieuwe sa-larisregeling voor liet onderwij
zend personeel aan de openbare bewaar
scholen drong het bestuur van de Chr. Be
waarschool aan de Oudc-Rijn er op aan,
ook de subsidie ten' behóev9 van. de bijzon
dere bewaarscholen niet ingang van 1 Ja
nuari 1919 belangrijk te verhoogen, terwijl
de heeren De Lange, Wilmer cn Pera in
stemd was, weinig of ernstig ziek was. Som
mige flesschen hanteerde zij bijua vroolijk,
alsof zij aan dc grillen*van een zwaarmoe
dige toegafterwijl zij andere middelen
met zulk een vriendelijken ernst klaar
maakte, dat Esther er zeker van was, dat
haar gebeden bij het middel gevoegd wer
den.
„Dora, geloof je in bezetenheid?" zei
Esther plotseling.
„Wat bedoel je, Esther?" zei Dora, zich
orakeerend met con flesch in de cene hand
en een maat in de andere, terwijl zij don
stop van do flesch tusschen haar gebogen
pink hield.
„Als menschen slechte dingen doen om
geen enkele reden, en waarbij zij niets win
nen alsof zij ze moeten doen."
Dora zett-o de flesch weer op de plank
en schonk het roode vocht uit de maat in
een mortier.
„Ja, ik geloor, dat dat raag", zei zij,
zachtjes schuddende. „Morley zou het
waarschijnlijk anders verklarenmaar het
komt op hetzelfde neer, en of het een ziekte
of een booze geest is, we moeten hen be
klagen."
Esther draaide ongeduldig heen cn weer.
„Maar warneer, je een onschuldige ziet
lijden
„Ik weet, dat het moeilijk isen als het
mogelijk is om iets tc doen, waardoor kwaad
doen voorkomen -kan worden, vind ik, dat
wij het ten koste van alles probeoren moe
ten."
„Juist, daar lieb je liet", zei Esther. „Dat
is het, wat zoo wanhopig maakt. Tot je
er z-óó -zeker van bent, dat het te laat is,
lean men Dies doen."
Haar oogen vuldóii zicli met tranen en
zij wrong haar handen,
genoemde vergadering een voorstel van ge
lijke strekking indienden.
Omtrent het verzoek en het voorstel,
welke beide in handen van B. en W. ten
fine van praeadvies werden gesteld, heb
ben wij bet gevoelen ingewonnen van de
Commissie voor de Bewaarscholen.
Blijkens haar rapport acht zij in afwach
ting van een waarschijnlijk vrij spoedig te
verwachten .Rijksregeling, het verleenen
van meerderen steun van gemeentewege wel
billijk.
Thans wordt het bedrag der subsidie
naar den volgenden maatstaf berekend
a. voor het hoofd eener school van min
der dan 100 leerlingen f 200; van 100 tot
200 leerlingenf 250van 200 tot 3QO leer
lingen f300; van 300 en meer leerlingen
f350; b. voor elke vereischte. bevoegde on
derwijzeres f 100c. voor elke andere ver
eischte onderwijzeres f 50.
Dc Commissie geeft nu ïn overweging de
subsidie voor het hoofd dor school en voor
elke vereischte bevoegde onderwijzeres te
bepalen cp het- bedrag barer bezoldiging,
doch niet meer dan zij aan. de openbare be
waarscholen zouden ontvangen, terwijl dan
voor de overige vereischte onderwijzeres
sen, d. z. de niet bevoegde krachten, de
z.g. kweekelingcn, evenals tot. nog toe f 50
per leerkracht zou kunnen worden toege
kend.
B. cn W. kunnen zich in hoofdzaak ver
eenigen met het advies der commissie.
Slechts komfc het ons voor, dat de subsidie
voor cle niet bevoegde leerkrachten, de z.g.
kweekelingen, die volgens artikel 3 der
desbetreffende verordening (Gem. Blad No.
49 'van 1918), bij do openbare bewaarscho
len gemiddeld f 100 per jaar ontvangen,
eveneens op f 100 moet worden bepaald.
De in-werking-treding der nieuwe rege
ling ware, overeenkomstig den datum van
ingang van de salarisherziening bij de
openbare bewaarscholen, te bepalen op 1
Januari 4919.
Zij geven mitsdien in overweging tot
vaststelling van de desbetreffende veror
dening te besluiten.
Woningnood. De heer Joh. v. d.
Hurk, architect te Hilversm, schrijft in
„DE MAASBODE"
„Het zal niet noodig wezen, hier een
beschouwing te geven van den woning
nood, die gedurende den oorlog, en vooral
in de laatste jaren, langzamerhand zoo
wel een nationale als int er nationale kwaal
geworden is.
Veel, zeer veel wordt door Rijk en
Gemeentebesturen ter bestrijding cler wo
ningnood gedaan. Millioenen na inilliosnen
worden uitgegeven en voorgeschoten of
als subsidie gegeven, -Echter, al deze mil-
liocnen boteekenen niets in. verhouding
tot den beerschendea nood, cn dat niet
alleen, zij worden geheel éénzijdig be
schikbaar gesteld, slechts voor één. klasse
der maatschappij bestaan wetten, aan de
hand waarvan toeslagen of bijdragen in
de crisisbouwkosten gegeven worden. Uit
sluitend aan de arbeidersklasse, aan de
arbeidersbouwvereenigingen wordt- door
het Rijk. tot op heden volgens vaste nor
men - subsidio verleend. Deels is dit te be
grijpen^ wanneer wij nagaan in welke noo-
den die klasse t*e dien opzichte verkeert.
Waar de overheid zich thans bepaalt tot-
het lenigen der nooden. waar die hc?
hoogst zijn, of liever gezegd de- ergste ge
volgen met zich dreigen te sleepen, zul
len de overige en in hoofdzaak de kleine
middenstanders aan zichzelven moeten
denken en voor zichzelven moeten zorgen,
willen zij den woningnood te boven komen.
Daartoe dienen echter drie punten ih
het oog gehouden te worden, te weten:
lo. eendrachtig samenwerken2o. met
energie en beleid doorzetten3o. wat
schijnbaar het moeilijkst is, matiging der
eisehen, die per saldo bestaan in afstand
doen van al wat overbodig is, het oprui
men van wat te missen is. Vereenvoudi
ging dus.
Hoe samen te werken is eenvoudig ge
noeg. Vereenigfc u tot dat doel.
Wat betreft het met energie en beleid
„Kan je mc- niet zeggen wat het is, lie
veling?" vroeg Dora.
Esther schudde haar hoofd.
„Neen, Dora, dat kan ik niet", zei zij
rf?et hokkende stem. „Niet, tenzij ik jou
zèg wat ik bang bon mijzelf te zeggen Ik
weet het niet zeker, wat ik vrees. Ik heb
geen bewijzen, die jou of iemand anders
zuoden overtuigen. Ik durf niet spreken."
Dora was een oogenblik stil. Met een
klein glazen spuitje haalde zij uit een groen
fleschje eeuige droppels kleurloos vocht,
dat zij voegde bij den roomachtigen, rosen
inhoud van do flesch, die zij juist gevuld
li.1^1Een lichte amandolgeur vulde dc
lucht.
„Het is hooi moeilijk om rechtvaardig
to zijn, Esther," zei-zo, terwijl zij met los
sen pols de flesch vlug schudde. „Ik twij
fel er aan cf or zoo iets als me-nschelijko
rechtvaardigheid bestaat, omdat men al
tijd beïnvloed wordt door hetgeen, waarvan
men houdt, en waarvan men niet houdl.'
„Och, Dora, jo begrijpt hot niet!" riep
Esther hartstochtelijk uit. „Jo bent sóó
vastbesloten, goed vtra iedereen te denken,
dat je de vreeselijko slechtheid niet wilt,
gelooven, waartoo sommige meoschên in
staat zijn."
Met. een blik van droefheid ging Dora
naast haar staan.
„Weet jo zeker, dat het zóó ernstig is,
Esther?" vroeg zij „Ik wil jo niet met
vragen lastig vallen, als je hot mij niet
vertollen kunt, zooals je zegt.Maar iets heel
ergs kan toch zeker niet lang duren, zon
der dat andere menschen, behalve jij zelf,
heb ook merken?"
„Dan kan hot wel te laat zijn. De men
schen zijn zoo dom en blind", zei Esther
somber.
doorzetten, zij opgemerkt, dat do onder
vinding geleerd heeft, dat vele bouwveree-
nigingen bij den minsten hinderpaal het
werk neerlegden en dezen onmiddellijk
als onoverkomelijk beschouwen, of dat de
Verceniging het op het bestuur en heb be
stuur het geheel op den architect laten
aankomen. Laat u niet door moeilijkheden
van de wijs brengenhoud slechts één
doel voor oogen: bouwen, zelf liet zoo
broodnoodige huis doen verrijzen.
Ten slotte matiging van onze eischen
hetgeen slechts bestaat, door alle schijn
bare gemakken uit onze woningen te ban
nen en daardoor juist- gerieflijke, aan do
eischen van den hedendaagschen tijd be-
antwoord'endo woningen to doen bouwen.
Zijfc tevreden met eenvoudige, strakke
afwerking, geen zware profiteering, die
ten slotte slechts stofnesten vormen, ein-
deloozo jachtvelden voor de huisvrouwen
zijn. Velen uwer zullen zich daarmede ge
makkelijk kunnen verecnigen, daar de
moderne architectuur reeds lang heeft aan
getoond, vrat met streng en strak werk
op aeshet-iseh gebied is te bereiken, ter
wijl de groote voordeden, wat schoonhou
den daarvan betreft, daaraan verbonden,
wel geen verder betoog zullen behoeven. Ik
vraag u echter meer. Ruim dc meubelen,
clie ge zelden of nooit gebruikt, op. Geeh
salons meer, waarin ge toch nooit komt,
dio slechts dienen om jegens uw vrienden
tc pronken. Denk aan u zeiven cn breek
met de oude gewoonten, z.g. vrienden te
ontvangen, die ge in uw kuiselijken kring
niet wilt ontvangen, wahrvoor ge er een
salon op na moet houden cn derhalve,
noodzakelijker woonvertrekken, als slaap
kamers,- moet missen. Overweeg bet. vein
werk en kleine gerief van zulk een salon
en denk u dan het ideale in van een groote
woonhuiskamer, annex: met dbn serre of
balkon. DesnoodJs een klein spreekkamer
tje, doch verder één rijk om in te leven,
en geon meubelbergplaatsen, m. a. w. sa
lons in uw huis. Voorts vele kasten en
waschtafels. Let bij het bouwen van uw
huis speciaal op eigen gemak en vereen
voudiging der werkzoaoihcclfen voor do
huishouding. Do moderne architectuur
voert oen lraftigen strijd, om het in c?ie ba
nen to leiden, en in vele oorden des lands
is zij dan ook reeds zegevierend uit den
strijd gekomon. Het moet, indien ge een
woning hebben wilt. Minder huiswerk en
de dienstbode, die in den hedendaag-
schen tijd niet anders is dan de wortel
der huiselijke ellende, kon gemist worden.
Dat- alleen levert u een voordeel van min
stens f 7 jper week, hetgeen avii zeggen
f 350 per jaar. Spandeer een gedeelte
slechts daarvan aan uw huur en gij kunt
u oen woning bouwen, gij zijfc gereed-, doch
houdt het doel de vereenvoudiging steeds
voor oogen.
Blijft ge wachten, de toestand zal er
steeds door verergeren. Hoopt ge mis
schien, dat een ander dit zware vraagstuk
voor u,7.al oplossen?
Ik vrees er voor, en bovendien zal het
er dan zeker niet goedkoopor door wor
den. integendeel, en dan hebt gij slechte
to aanvaarden waar gij'.door toeval tegen
aan looptgeschikt, of ongeschikt, te
groot of te klein, want wij behoeven in de
eerste tientallen Yaii jaren niet te reke
nen, dat er, wat de aangeboden woningen
betreft keuzo zal zijn te maken.
Sommigen vleien zich nog met de hoop,
dat het bouwen goedkooper zal worden.
Op grond waarvan? Do eene loonactie
volgt de andere op, loonsverbooging is aan
de orde van den dag en toch zou het slot-
resultaafc wezen, dat het bouwen goed
kooper werd? De materialen? Is dat wèl
beschouwd veel anders dan arbeidsloon
de prijzen der oorspronkelijke grondstof
fen, van "welk materiaal gij ook nemen wilt.
boteekenen niets in verhouding met dio der
prijzen van hek materiaal door arbeidt uit
do grondstoffen to vervaardigen.
Daarom bouwt thans, vereenigt u, slaat,
uw handen ineen en bouwt in massa, leidt
zeiven de cxploita-tio en go hebt- geen hoo
gere kosten dan de noodzakelijke.
Hier oen becijfering to geven, zou niet
mogelijk zijn in verband met dc voor do
verschillende oorden en gemeenten gelden
de prijzen. Op aanvraag bon ik echter
gaarne bereid u die to leveren en mede tjo
werken tot oprichting eener verceniging,
Enkele oogenblikken ging Dora, verdiept
in haar werk, verder.
„Het zou iiiet eerlijk zijn to doen alsol
ik niet wist wie je meent", zei zij zacht
en diep blozend.
„Neen," zei Esther bitter „dan zou jo
dat niet gezegd hebben van persoonlijk
houden van en niet houden van."
„Ik bcrispto je niet," zei Dora ernstig;
„wo zijn allen hetzelfde op dab punt."
„O, wat een engelachtig kind ben je!"
zoi Esther met een sniklach. Zij sprong op
cn sloeg haar armen om Dora heen. Ver
geef me, dat ik zoo beestachtig ben."
„Ik kan best begrijpen," ging Dora ver
der, terwijl zij zich losmaakte, „dat het
met do beste bedoelingen ter wereld soms
moeilijk is voor t-weo menschen met tegen
strijdige karakters met elkander in hetzelf
de huis te leven."
„O, ik beweer niet, dat de fout gebeol
aan één kant ligt", zei Esther. „Ik kan
erg plagerig zijn", voegde zij er mot oen
griinmigön lach bij.
„Jo \v©ofc, dat ik dat niet bedoek Zou jo
niet deuken, dat het goed zou zijn, als jo
een poos van huis ging?"
„O, neen. Nu niet'' zei Esther heftig, ter
wijl haar oogen donkerder wenden. „Een
paar maanden geleden kon ik hot gedaan
hebben ik had zelfs al besloten er met
vader ovor te spreken. Maar sindsdien heb
ik wat gehoord. Ik ben tofc het besluit go-
komen, dat ik thuis h ter gebruikt kan
wordfen."
(Wórdt, vervolgd.)
