implex MAN1IFACTUBEN - BEDDEN. AUTOMOBIELEN TE HUUR - LEVEREN - HERSTELLEN - STALLEN TIMMERLIEDEN w„ urn BEïïm Begrafenis Onderneming „PIËTAS". BUITENLAND Dg Europeesch'e automobielfabrieken hebben de voordeden der Amerikaansohe mass af abri- cage reeds lang erkend en in Engeland, Frank-» rijk, Duitsehland en Italië logt men zich in toe nemende mate toe op de Amerikaanscho pro-* ductie-methode, om zich beter te kunnen verdo-. digen tegen do Amerikaansche concurrentie, waarbij tevens nog gebruik zou kunnen worden gemaakt van beschermende rechten. Een ari- dero vraag is of de Europeesohe fabrikanten in staat zullen zijn het op do wereldmarkt tegen do Amerikanen op te nemen. KUNST EN LETTEREN, VRAGENRUBREEK. HOOGSWOEEB 162 TELEFOON 6S9. Voor direct of iater gevraagd: een nette R.-K. BEDEENDE, intern, voikomen bekend met het vak, zij die eenigszïns met eialeeren op de hoogte zijn genieten de Voorkeur, tevens een nette R.-K. JUF FROUW, intern, bekend niet den verkoop van wiegen en luiermand-artikelen en een nette JONGEN, extern, ter opleiding. Brieven met opgaaf waar on hoe Bang in betrekking ©n veriangd salaris onder No. 218® Bureau van dit Blad. HET VOORLOOPIG BESTUUR. Oo kantoren van den Volkerenbond1. Ce Londonsche correspondent van „Do N. Ort.*' echrijft over dit onderwerp: Ore? den Volkerenbond wordt nog atoeda veel geschreven, doch heb is weinig be kend. dat hij reeds een concreten vorm heeft aangenomen. De voorloopige kan toren zijn gevestigd to Londen, Sander- land House, Curzonstrcot W. I. Op het oogenblik is raen daar volop bqzig met do administratieve lindeeling vod deze nieu we organisatie, Thans is het nog niet be kend of de zetel defnitief to Genève of te Brussel zal gevestigd worden. Immers, Zwitserland heefb zich nog niet bereid ver klaard den Volkerenbond in Genève to huisvesten, en, indien heb weigort. komt natuurlijk Brussel in aanmerking. De wo- ningspcculanten te Genève hebben echter nu al do huur van hun. huizen opgestegen en een mijner vrienden, die door do Fran sche regeering bij den Volkerenbond werd afgevaardigd, deelde mij mede, dat hij be richt uit denevo had ontvangen, volgens hetwelk het hem buitengewoon, moeilijk zou zijn een woning te vinden. De algemeene secretaris van den Bond is Sir Eric Crowe, die vroeger con hoog ambtenaar bij hot Engelseh Foreign Office was. Zijn traktement eal IC.GOD pond ster ling per jaar bedragen. Prof. Mantou, de be&ende tolk van 't vredescongres, is tot directeur de la Section politique benoemd, mee een jaarlijksch salaris van £000 pond sterling. Heizsl'fde bedrag werd toegekend aan Monnefc den Fr&nschen secretaris. De ze Laatste was vóój den oorlog agent te Londen van een Fransche wijnfirma. Hij is slechts SO jaar oud, er. voor hem hooft 'de oorlog dus geen slecht resultaat gehad. De financiën van den Bond bestaan op het oogenblik nog niet. De verschillende landen, die als* lid zijn toegetreden, zullen eredieiten voor de financiering van den •Bond moetcQ toest-aao. Tot nu toe werd x&lks nog nergens gedaan. De Engolsehe regeering lieert wel een zeker bedrag voor geschoten &fi daarvan wordt bet kïeir.e personeel uitbetaald. Fot liooger© perso neel zal rich echter zonder vergoeding moe ten behelpen, tot de noodigo credicten ter beschikking van den Bond worden gesteld. Op welke wijze deze zijn werkzaamheden zal opvatten, is nog niet definitief be paald, Fir zuilen natuurlijk talrijke afdee- Imgen worden ingericht, betrekking heb bende op het internationale recht, intcr- naion%te verdragen, de pers, vertalingen van stukken, ens. Reeds nu ontvangt de Bond een oinvaDgr^ke correspondentie uit alle deelen der wereld van allerlei inter nationale genootirclmppe», die om inlich tingen vragen over onderwerpen, die ben ïnt-eresseeren. .Men is nu bezig met de voorbereiding van het congres van den Bond, da-t> over één paar maanden te Washington zal ge houden worden. Onzijdig Moresnet. Het wetsontwerp tot regeling, van de positie van het grondgebied van onzijdig Moresnet is in dé „Moniteur" verschenen. i>e voornaamste artikelen luiden ■Art.. 1. Het betwiste grondgebied' van Mo resnet, gezegd onzijdig Moresnet op 't welk de souvereinit-eit door art. 32 van het verdrag van Versailles van 28 Juni 1919 aan België toegekend is maakt de ge meente „La Calamine"- uit. De gemeente „La Calamine" maakt deel uit van de provincie Luikrij wordt toegevoegd aan de bestuurlijke en rechterlijke arrondisse- j inenten Yerviers, en aan het Tec-hterlijk j kanton Aubeï. Art. 2. De inwon-' -s van onzijdig Mo- resnet, afkomstig uit dit grondgebied, wor- den van rechtswege Belgen op den dag van j het in-werking-treden van onderhavige wet. j De Duitsche onderhoorigen; die ten min- j Bte 18 jaar oud zijn, en op dit grondgebied yóór 1 Augustus 1914 gevestigd waren, en die op 1 Augstus 1Ö19 daar verbleven, ver- krijgen insgelijks de Belgische nationali teit gedurende twee jaren na het in-wer- king-treden van onderhavige wet, zullen rij het vermogen hebben de Duitsche nationali teit te verkiezen: in dit geval moeten zij binnen het jaar na hun verklaring het grondgebied van het Koninkrijk verlaten. De^keus van den echtgenoot heeft dte van de vrouw voor gevolgen de keus van do ouders heeft die van hun kinde^eD, die min der dan 18 jaar oud zijn, voor gevolg, j De verklaringen van keus moeten per soonlijk' voor den ambtenaar van den bur gerlijken stand der gemeente „La Cala mine" afgelegd worden. Art. 3. De grondwet en de Belgische wet ten zullen verplichtend worden op de gan- scho uitgestrektheid van dit grondgebied op den dag van het in-werking-treden van onderhavige wet. Hei begrijpen van Frankrijk. Om Frankrijk eö zijn gestes te doen be grepen worden, schrijft de Parijsche cor respondent der „N. R. Orfc." Frankrijk wil m den vreemde begrepen worden. Daarvan getuigt o. a. een groot- scheep sche instelling als het Maison de la Press© ,afdeeling van het departement van buitenlandsche zaken. De Nederland- sche overheid, voor zoover in de eerste plaats geroepen en bij machte om daartoe mee te werken wat de verhouding tus- schen de beide landen aangaat, beseft de waarde van een toenadering, ook op intel lectueel gebied, en is gretig bereid, daar bij de leiding te nemen. Het behoeft alweer nauwelijks gezegd Frankrijk, het echte Fransche volk kent men ten onzent eigenlijk niet. Dezer da gen mocht ik een onderhoud hebben met een Fransch geleerde, die herhaaldelijk, ook in een Pa-rijseh blad, getuigenis heeft afgelegd van zijn genegenheid voor Neder land, door aanschouwing hem bekend, waar hij goede vrienden telt en lezingen heeft gehouden. Nn is liij tot professor ver bui ten de hoofdstad benoemd. De aanstaande aanvaarding van dezen werkkring belet hem niet, de betrekkingen met ons land te willen aanhouden. Weldra hoopt hjj weer daarheen op reas te gaan. Deze be proefde vriend van Holland dan ried mij met aandrang, zijn volk toch vooral niet na-ar het politieke leven te beoordeelen Hij volgt de openbare meening ten onzent uit1 de bladen. Hij weet, hoe het- vredes verdrag er in het algemeen wordt beoor deeld- Dit had hem pijn gedaan. Stellig zou hij, evenmin als andere Franschen, wil len ontkennen, dat het hard is. Doch dit acht men noodig. Dit' is de gedachten gang: het Duitsche land zelf heeft niet oï vergellgkenclarwgs nau welijks onder de plaag van den oorlog' gele den. Echter heeft deze in Frankrijk met geen gond of goed te betalen schade aangericht.; Frarkrpk is er van alle landen, die in den oc-rla ?Jjn geweest, het ergst aan toe«..v De gevolgtrekking ligc voor de hand. De ver woeste streken, ziedaar het eind van deze emeüge betcogeo; Hoe veel erger, meent men. hebben de bewoners daarvan in de ja ren van strijd geleden dan die van. Dnifsch- land toen, nu en in het vervolg. 'Deze feitelijke argumenten heeït men mg vóór oogen gevoerds Neen, rechtstreeksche propagandabedceling zit daarbij niet voor* Mijn indruk wordt hier telkens weer beves tigd: zoo goed als de man ia de loopgraaf tijdens den oorlog zich koest hield, vergele ken met het gezwets van menig politiek tin negieter en strateeg-aan-de-kachel, men herinnert zich heb grapje van de poilu's: „ah zij (de burgers) het maar uithouden" en wiens memorie cp dit punt een beetje is verslapt, heeft „l'Oeuvre" maar in te kijk -n. en de aanhalingen te lezen uit .artikelen enz,, door invloedrijke mannen in het begin, van den .ocrlog geschreven en faliekant uitgeko men evenzeer gaat menig bewoner, van neutraal gebied zich aan smakeloozer snor kt i ren dan de gemiddelde Franschman - te buiten. Voor hem is alles, wat rechtstreeks met' den oorlog in verband stond, te bittere ernst' gewpest. Natuurlijk moet men daaruit niet afleiden, dat het dien tijd hier een bedrukte boel was.; M$n had behoefte aan afleiding juist om de spanning van hoopi en vrees, maar van hoop vooral, waarmee elk bericht uit het hoofd kwartier weer werd verwacht, en verslonden; Toen werden dag aan dag den menschep de namen der plaatsen in het bewustzijn ge schroeid, waarvan ik de overblijfselen heb gezien. Daarna is die reeks aldoor heugelijker berichten, die ononderbroken en aldoor f machtiger stuwondje opmarsch begozinen, welke de Duitsohers voor zich uit dreef. Men kon hier zijn oogen niet gelooven, het was te mooi. Dwars tegen alen tegenspoed in was men blijven vertrouwen, nu twijfelde men haast. Trok de - vijand wer kelijk op allo punten terug? Wat stak daar achter? Men vreesde een krijgslist; pope lend, was" men niet gerust. Toen kwam het' bericht de wapenstilstand. Dat was ont roerend van spontaneïteit. Het ging zoo- als men over enkele schokkende gebeurte nissen in geschiedenisboeken leestOnbe kenden hielden elkander aan; een juf frouw ik heb geen reden, haar te wan trouwen, vertelde me, dat een arbei der haar had gevraagd: „mejuffrouw, sta me toe, u een zoen te geven"in de win kels vlamden de licht en-op. het gevaar van Zeppelins, Got-ha's en dikke Bertha's, met' één slag was het geweken; van de 1an- taarns verdwenen de blauwe hoezen. „Dat is 'voorbij" daarmee beaamde de hotelbediende mijn afkeurend oordeel over een chauvinistisch stuk als Verdun. Dat is de algemeene opvatting. Nu komt het her stel aan de bejirfc. Schrijf, wat u waarneemt drukken de Franschen, met .vien ik ak kroniekschrijver te maken heb, mij op het hart Waarlijk, men hoeft niet aan te dik ken, de werkelijkheid van het door den oor log verkankerde gebied spreekt voor zich zelf. De lezer bemerkt, dat is het uitgangs punt, daar keeren allo beschouwingen tioe terug. Het is de groote psychologische fac tor Dien ondergaat mejide indrukken, daar opgedaan, blijvenzij zijn de klank bodem voor alles, wat men nader over Frankrijk schrijft; daaraan toetst men al le uitingen van den Franschen geest gelijk het oordeel over het vredesverdrag zoo goed als eigen indrukken. Het is een gees telijk quarantaine-station, waar de vreem deling dóór moet, wil hij werkelijk begrij pen, wat hier omgaat. Daarheen móet hij verwijzen wie hetzelfde beoogen. Drankverbod in Amerika Het drankverbod in de Vereenigde Sta ten is nu een maand in werking en het resultaat is, zoo vertelt de correspondent van de „Times", te New-York, dat ieder, die den weg weet, een hartige slok ka-n krijgen. Nu is trouwens de wetgeving op dit gebied eenigsrins ingewikkeld en noch voor de verkoopers, noch voor de verbrui kers is het geheel en al duidelijk wat ver boden is en wat nog mag worden verkocht. Voor sterken drank staat het verbod wel vast, maar ten aanzien van bier en van lichte wijnen is er nog verschil van uitleg ging van de wettelijke bepalingen mogelijk en tal van bars en restaurants hébben dus den verkoop van deze dranken voortgezet. Bovendien echter zijn er nog tal van inrich tingen waar clandestien sterke drank wordt verkocht. Do eigenaars dezer meestal kleine inrichtingen redeneeren eenvoudig zoo;. „We zetten den drankverkoop voort; worden we gesnapt, d!an betalen we do boete, sluiten en gaan in Europa wonen." Hoe het tegenwoordig toegaat to New- York, leert het volgende voorbeeld waar trouwens kent men deze slimmigheden niet als bet gaat om drankbepalingen to ontduiken? Iemand komt een bar binnen en vraagt om oen glas witten wijn. „We hebben geen witten wijn. Wel sherry," is het antwoord van den buffet- houder, die tevens een glas lichtbruin vocht dén bezoeker aanbiedt. „Neen, ik wil Rijnwijn!" „Dit goedje is even goed,"- antwoordt de buffethouder weer. „Proef ma^r eens." De bezoeker, die nu lont begint tc rui ken, proeften drinkt zijn glas whisky uit. In restaurants bestelt iemand 'n cock tail. D'e kellner zegt niet te weten of die wel te krijgen is, gaat heen en waarschuwt e'enigon tijd later den bezoeker, dat er iemand aan d'e telefoon is. Dg bezoeker gaat naar de telefooncel en vindt daar zijn j cocktail gereed staan. Overigens worden natuurlijk de overal .in zulke gevallen gebruikelijke foefjes toe- j gepasthier brengt men den gasten den j drank in koffiekoppenelders bestelt men j den kellner een glas „speciale sherry". Het j bureau voor paspoorten deelt mede, dat j een aantal personen zich daar hébben aan gemeld voor een rois naar Havanain de kolom op het aanvraagbiljet om een pas poort, waarin de recTen voor de reis moest worden opgegeven, zetten zij eenvoudig „het drankverbod". Daar ook schepen onder Amerikaansche vlag „droog" moeten rijn, maar op buiten landsche schepen drank mag worden ver kocht, vreest men-in Amerika, dat nu de passagjorsv, bij voorkeur van Britschei, Fransche en Nederland sche schepen gebruik zulten makrem De Amerikaansche automobielindustrie. Do ontwikkeling der Amerikaansclie nijver heid gedurende den oorlog komt vooral, zoo le zen wij in do .,IJzer- en Staalkroniek", tot uiting bij de automobielindustrie. Terwijl andere tak ken van indnstrie een groote vlucht namen door de oorlogsbesteHingen der Entente, is de vooruit gang der automobiolnjjverheid daarentegen veel meer toe to sehrijvon aan de algemeene hoog conjunctuur, welke het gckcelo economische le ven der Unie gedurende den oorlog heeft bc- heorscht. Do inkomsten zijn daar to lande, ten gevolge der oorlogswinsten, hooger dan ooit en de koopkraoht van Imt groote publiek' is zoo danig gestegen, dat een afüomoblel allang niet meer wordt beschouwd als een luxe-artikel, waarvan alleen slechts weinige gegoeden zich hét bezit kunnen veroorloven. Daarbij komt, dat do 'groolo Amerikaansche automobiel fabrieken als Ford, Overland, Studebaker, enz. door haar buitengewoon ontwikkelde productietechniek haar wagens tegen zeer billijke prijzen leveren kunnen; zelfs gedurende den oorlog kon het artikel nog goedkoop blijven, ondanks velerlei ongunstige en prijsopdrijvende invloeden. Maar niet alleen do porsonen-aulo iheoft zich in de Vereenigde Staten een massa-afzet verworven als nergens anders, ook de vrachtauto heeft zich vooral op het platte-land, een ruim veld veroverd en doet thans den spoorwagen haar concurrentie gevoelen. Met betrekking tot het automobilisme hebben de Vereenigde Staten van Amerika alle andere landen der wereld overtroffen. In geen enkel I Europecsck land heeft 'de auto tot nu too een dergelijke, het verkeer behccrschcnde plaats in genomen, als in de Unie het geval is. Een ver golijking ter zake, die onlangs door do Italiaan- sohe Fiat-Maal schappij gemaakt is, toont aan, dat bijv. in 1917 Enropa in het geheel over on geveer 523,000 automobielen beschikto, torwijl 'do Vereenigde Staten op 1 Juli 1917 niet min der dan 4,242,000 auto's bezaten, dat is- dus achtmaal zooveel als geheel Europa., terwijl in 1918 ongeveer 5 millioen automobielen in Ame rika voorhanden waren. En terwijl hy 1917 in de Unie op iedere 25 inwoners eon automobiel werd aangetroffen, was dit in Engeland slechts het geval op 268 inwoners, in Frankrijk op 402 en in Duitsehland (1914) op iedere 684 inwoners. Zooals uit deze vergelijking blijkt, is do Ame rikaansche automobielindustrie tegenwoordig verreweg de grootste der wereld, terwijl zij in de Amerikaansche hedrijfsstalistick op de vierde plaats iigiirecrt, daar zij in belangrijkheid nog achterstaat hij de staal-, hout-, en de textiel industrie. Het in de 550 Amerikaansche automo bielfabrieken belegde kapitaal wordt op 8 a 600 millioen dollar geschat, het getal barer arbei ders op 300,000 en de waarde harer jaarlijksohe tegenwoordige productie cp 1 milliard dollar. Do jaarJtyksclie productie heeft in 191G voor de eer ste maal het cijfer van een millioen wagens over troffen. In 1912 werden 378,000 wageai9 ver vaardigd en vervolgens in 1913 483,000 auto's ter waarde van 425 millioen dollar; in 1914: 573,000 auto's ter waardo van 465 millioen dol lar; in 1915: 892,000 auto's tor waardo van 691' millioen dollar; in 1916: 1,G17,000 auto's ter waardo van 1.274 millioen dollar; in 1917: 1,878,000 auto's ter waarde van 1.450 millioen dollar; in 1918: 1,157,000 auto's ter waardo van 1000 millioen dollar, De achteruitgang der productie in 1918 moet toegeschreven worden aan het gebrek aan ar beiders en grondstoffen, waarmede de automo bielindustrie in toenemende mate to kampen bad, en verder aan de maatregelen der Ameri kaansche regeering, die in het belang der oor logeuitrusting op een beperking van do vervaar diging van personenauto's aanstuurde. Daar door rijn dan ook in 1918 in het geheel slechts 974,000 personenauto's vervaardigd tegen 1,718,000 in het jaar daarvoor, terwijl de pro ductie van vrachtauto's van 160,000 stuks in 1917 tot 183,000 in het laatste jaar is gestegen. Men is in Amerika zeer hoopvoL gestemd met betrekking tot den afzet van automobielen nu do vrede weder in het land is. Nadat de laatste opdrachten voor hot leger' nog snel ten uiivöQ! waren gebracht, heeft do autohomielindustriö zich ook weder vlug bij de normale omstandig'-' heden aangepast. Do arbaidors hebben volop werk en de looncn blijven zoo hoog, dat voor werkstakingen niet wordt gevreesd. Voor 1919 wordt een record-productie ver wacht. Reeds in do „Iron Ago" van 2 Januari 1919 werd vermeld, dat de nut om obielf abrikan- en in het dïstritc van Detroit voor het loop end e jaar rekenden op een aanmaak van 40 a 50 pet, moer auto's dan in eooiig ander jaar, eu dat in 1920 dezo vermeerdering 100 pet. zou bedragen. Do Ford Motor Co. en de Studebaker Corpora-1 tion hebben reeds een nog nimmer door hen be reikte productie aangekondigd en andere fabrie- kon zijn nog bczi& zich uit to breiden. i Vanvvego do reusachtig gestegen productie spreekt het vanzelf, dat de Amerikanen, nu de oorlogsleveranties een eindo hebben genomen, in hoogo mate huh aandacht zullen wijden aan do wereldmarkt. Tot nu toe as toch do export van Amerikaansche auto's met betrekking tot de jaarlijkecho productie nog slechts betrekkelijk gering geweest. Want hoewel dezo uitvoer, door1 den oorlog begunstigd, Yan 1913 lot 1917 steeg van 25,000 tot 82,000 stuks, bedraagt dit nog altijd niet meer dan 4 a 5 pet. der jaarlijkscho productie. De drang ijaar uitbreiding van dezen tak van" industrie is echter zóó groot, dat men er in Amerika naar streeft om tot een wereldexport van automobielen te geraken, en dit wol to meer, omdat de Amerikaansche markt binnen afzien-* baren tijd een oververzadiging zou kunnen ver-1 toonen. Men is dan ook reeds begonnen de oor-i Iogsprijzen te verlagen, hoewel do productiekost ten onveranderd zijn gebleven. De Amerikaanscho -fabrikanten hebben ovori-i gens verklaard, dat een eventueel verdere ver laging der autoprijzen alleen door massapro-* duetie kan worden verkregen, daar de onkosten voor arbeid cn materiaal nog langen lijd hoog zullen blijven. Hoe goedkoop men door vergroo- ting der massaproductie in de toekomst denkt te kunnen leveren, blijkt wel uit de door do Ford Motor Co. godane medodeeling, dat zij in vredestijd auto's met 4 zitplaatsen zal leveren tegen oen prijs van 250 a 300 dollar. Volgens mededeelingen uit Midden- en Zuid- Amerika zal Europa daar te lande voornamelijk slechts succes kunnen hebben met prima kwaJD teiten on lste-klas-soorten, waarnaar bij tftft koopkrachtigo gedeelte der bevolking steeds vol-, doende vraag zou bestaan, terwijl de goedkoo- pero Amerikaansche auto voornamelijk zou zijn gericht naar den smaak van het gewone groote publiek. Welko bedoelingen overigens de Arno-* ilkanon met do Europeesche markt hebben, blijkt a.o. uit het foil, dat Henry Ford van plan zou zijn te Kopenhagen een grooio automobiel fabriek lo doen bouwen, wolko jaarlijks met be hulp der uit Amerika komende onderdeden 10,000 automobielen zal vervaardigen. Journalistiek. In de redactie van de „Deli-Coiirant" is ög< genomen do heer J. Langhout, laastolijk r<x dacteur aan hot „Alg. Handelsblad", vroegei wonende te Leiden. Leoncavallo, f Uit> Rome bereikt ons liet bericht, dat <be bekende componist Leoncavallo op 10 Augustus aldaar is overleden. - -4 A. iW., te S. iD moet daarvoor vergunning hebben en deze aanvragen ten Stadhuize, ai-« deeling marktwezen. 1-4 Wie uitkijkt uaar oen .nieuw rijwiel en §1| afkijkt wat de kenners kiezen, niet opkijkt j£B van een bekoorlijken prjjs.kicze een Cycloïde, het rijwiel, waarnaar men nooit omkijken heelt, gg Simplex Cyeloïde-rijwielen met 70% minder ||k wrijving in de naven, zonder conen en cups. Onverslijöjaar en nastellen overbodig. SIMPLEX RIJWIELEN IN ALLE PRIJZEN. AMSTERDAM, Overtoom 271. 2184 §gg| Seupeagd, door Fipjna VftEi DER HORST VAN DER ZWART, Fabrikanten en Aan- Heaters aan Betonwerken, Haagsche Schouw, Voorschoten. Aanmelden: Kan» toer Haagsche Schouw vóór S uur, ua 6 uur Schutterstraat 19a, Leiden. 2197 8337 OOLPORTEÜB gevraagd om met mteeken- lyst geld in te zamelen voor Chr. Vereen., binnen en bniten de stad. Vereischten. P.G. en actief. Goede verdiensten. Br. bur. v. d. bl. No. 11567a. Kantoor: Aalmarkt 16 Xeleloon 861. 5617 Directie: H. K£ER£W£ER. $gr INKOOPCENTB^LF. De OPENBARE VERGADERSNG tot oprichting van een Coöperatieve Inkoopcontrale zal worden gehouden op DONDERDAG 14 AUGUSTUS, des avonds 8 uur, in de „Graanbeurs. 11576»

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1919 | | pagina 6